Καζακστάν Κιργιστάν Ουζμπεκιστάν Τατζικιστάν Τουρκμενιστάν Κύπρος,Καζακστάν,Ουζμπεκιστάν,Τουρκμενιστάν,Κιργιστάν και Τατζικιστάν. Χωρίς γιούρτες, με κατεχόμενα

[Yorgos]

Είχαμε πει ότι θα είναι περίληψη, αλλά στην πορεία και διαβάζοντας το ημερολόγιό μου μου άρεσε και θα γίνει κανονική ιστορία. Δε σας λυπάται κανείς.

Είναι λίγες οι μέρες σε κάθε χώρα και δε χάνω το ενδιαφέρον, αποφάσισα στο αρχικό κεφάλαιο της κάθε χώρας να αναγράφω και πόσες είναι.

 

[Yorgos]

4. ΚΑΖΑΚΣΤΑΝ (6 μέρες)​

Ημέρα 10: Άφιξη στην Αστάνα

Η πτήση των τούρκικων αερογραμμών με έφερε μισή νωρίτερα από το αναμενόμενο, ενώ ήδη στο αεροπλάνο άρχισα να βλέπω φάτσες με τα χαρακτηριστικά προσώπου που θα αποτελούσαν το background των επόμενων εβδομάδων: μια μίξη ρώσικων και μογγολικών φυσιογνωμιών, με τις χαρακτηριστικές "σαν τρακαρισμένες" προσόψεις. Μας έδωσαν κι ένα χαρτάκι για να πάμε "εντός τριών ημερών" να κάνουμε registration, στα σύνορα δε μου έκαναν καμία ερώτηση κι η άφιξη ήταν απρόσμενα uneventful. Έκατσα να περιμένω την καθυστερημένη πτήση της αδερφής μου στις ελάχιστες καρέκλες του αεροδρομίου που και wifi διέθετε και καθόλου κρύο δεν ήταν όπως είχα διαβάσει.

Ήρθε η αδερφή μου, λίγα λεπτά αργότερα έφτασε και ο Τζόρντι και γενικώς ο συγχρονισμός των πτήσεών μας από Ισπανία, Κύπρο και Μεγάλη Βρετανία πήγε καλύτερα από το αναμενόμενο. Άλλαξα λίγα δολάρια, σήκωσε και λίγα χρήματα η Κ από ένα ΑΤΜ με τα χίλια ζόρια (μόνο του ενός η κάρτα δούλεψε, ενώ βρετανικές λίρες δε δέχονταν στο ανταλλακτήριο) κι εν τέλει εμφανίστηκε κι ο "manager" του διαμερίσματος που είχα φροντίσει να νοικιάσω, αφού με άφιξη τα χαράματα και σε πόλη με ψοφόκρυο δεν ήθελα να ψάχνουμε καταλύματα, χώρια που την επομένη θα ερχόντουσαν και οι... 3 guest stars και θα γινόμασταν πολλοί και θα απαιτούταν διαμέρισμα ενός άλφα μεγέθους. Ο manager του διαμερίσματος πάντως Αγγλικά δε μιλούσε λέξη, δεν είχε και καμία ταμπέλα με τα ονόματά μας, έφτασε και καθυστερημένος και στο τέλος μου έδειξε το κινητό του, στο οποίο μιλούσε και μέσω ενός προγράμματος αυτό μου μετέφραζε ηχητικά τα λεγόμενά του σε ποιότητα διερμηνείας "come with me για να τη βρεις και ανάμνηση απ' το greece θα σου μείνει για forever".

Τέλος πάντων, τον ακολουθήσαμε το λεβέντη έξω όπου φάγαμε την πρώτη κρυάδα, κυριολεκτικά: τι ΨΟΦΟΣ ήταν αυτός! Τρέξαμε με τους σάκους προς το αυτοκίνητό του και μέσα στα σκοτάδια άρχισε να οδηγεί προς το διαμέρισμα, κάνοντας μια απέλπιδα προσπάθεια να επικοινωνήσει μαζί μας στα Ρώσικα, τα όποια γι αυτόν πρέπει να είναι ό,τι τα Αγγλικά, δηλαδή μια επίσημη lingua franca, διαφορετική όμως από τα Καζάκικα. Ο δρόμος ήταν μια ατέλειωτη ευθεία λεωφόρος, με τουλάχιστον περίεργα κτίρια, εξαιρετικά αραιά μεταξύ τους αλλά μοντέρνα και κιτσοφωτισμένα, γεμάτη με πάγο με αποτέλεσμα να πατινάρει ανελέητα το αυτοκίνητο κι άρχισα να σκέφτομαι πως τα 7,5€ που μας χρέωσε για την παραλαβή από το αεροδρόμιο το κατάλυμα δεδομένης της απόστασης, της ώρας και του ψοφόκρυου ήταν μια χαρά.

Αυτό που δεν ήταν καθόλου μια χαρά ήταν η έξοδος από το όχημα: για να κάνουμε τα 20 περίπου βήματα μέχρι την είσοδο της θεόρατης πολυκατοικίας-ουρανοξύστη που βρισκόταν το διαμέρισμα νομίσαμε ότι θα παγώσει η καρδιά μας. Δεν έχω ξανανιώσει τόσο κρύο στη ζωή μου, ξύριζε τα αυτιά μου, τα πόδια μου και νόμισα ότι θα βγάλω σταλαγμίτες εκεί που δεν πιάνει μελάνι, η δε ισορροπία μέσα στους πάγους ήταν ολίγον vivere pericolosamente, για 20 βήματα χρειαστήκαμε κανένα (επίπονο λόγω κρύου και αέρα) δίλεπτο.

Μπήκαμε στο ασανσέρ γελώντας με τον Καζάκο (που ακόμη νομίζαμε ότι είναι απλά ο οδηγός, αργότερα συνειδητοποιήσαμε πως επρόκειτο για "manager" τρομάρα του), αλλά ήδη είχα αρχίσει να ανησυχώ ότι μάλλον η ιδέα της Αστάνα Μάρτιο μήνα κυμαινόταν κάπου ανάμεσα στο ηλίθιο και το αυτοκτονικό. Πώς διάολο θα περπατούσαμε; Πώς θα καταφέρναμε να μείνουμε στους δρόμους για πάνω από δύο λεπτά χωρίς να γίνουμε παγοκολώνες; Με ποιο τρόπο θα επικοινωνούμε, υπάρχει συγκοινωνία ή θα περπατάμε μέχρι να γίνουμε χιονάνθρωποι; Γιατί δεν είχα κάνει καμία προετοιμασία για τους προορισμούς που θα πηγαίναμε; Εκείνη τη φορεσιά από ισοθερμικά από το ταξίδι της Ανταρκτικής την είχα φέρει τελικά;

Τα ερωτήματα κράτησαν όσο και η ανάβαση των... 38 ορόφων με το ασανσέρ. Το διαμέρισμα πάντως ήταν απίθανο: 145 τετραγωνικά, με ατελείωτη θέα 360 μοιρών, ένα σαλόνι ικανό να φιλοξενήσει αξιοπρεπέστατα έναν αγώνα μπάσκετ, δυο μπάνια, κρεβάτια για έξι άτομα, μια κουζίνα 5-6 φορές στο μέγεθος του δωματίου που ενοικιάζω στην Αβάνα και τζακούζι παρακαλώ πολύ. Κι όλα αυτά για 62€, το οποίο για 6 άτομα καταλαβαίνει κανείς ότι είναι μάλλον ευτελές ποσό. Αυτό που δεν καταλάβαινα είναι πώς είναι δυνατόν να μην κάνει ψοφόκρυο εκεί μέσα, αφού δεν υπήρχε κανένα ίχνος θέρμανσης. Τελικά μου λύθηκε η απορία: Το κτίριο είχε διπλή κάλυψη: δηλαδή έξω από τα παράθυρα, υπήρχε καλυμμένο μπαλκόνι με...δεύτερα παράθυρα με εξίσου χοντρό τζάμι. Άνοιξα το πρώτο (εσωτερικό) παράθυρο για να δω τη διαφορά θερμοκρασίας και κόντεψα να πάθω ανακοπή από το κρύο. Οι άνθρωποι πολύ απλά έχουν φτιάξει ένα δεύτερο κτίριο από απίστευτα χοντρό τζάμι.. έξω από το κτίριο με το απίστευτα χοντρό τζάμι, ενδιαφέρον! Και αποτελεσματικό.

Χαιρετίσαμε το μάνατζερ, ή τουλάχιστον ελπίζαμε αυτό να κατάλαβε, είδαμε ότι υπήρχε και ίντερνετ και μια σημείωση πως αν χρειαστούμε κάτι θα μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με κάποιον μέσω whatsapp (υποθέσαμε στα Αγγλικά, αφού κι οι οδηγίες σε σάπια Αγγλικά ήταν) και πέσαμε ξεροί για ύπνο για τέσσερις ώρες στα υπερπολυτελή κρεβάτια με τα φανταστικά στρώματα. Άλλωστε ήταν 5.40 το πρωί.

Ξύπνησα πρώτος και, περιμένοντας το Τζόρντι να ξυπνήσει, κοιτούσα έξω από το τζάμι αναρωτώμενος αν κάνει το ίδιο ψοφόκρυο με χθες: άνοιξα το εσωτερικό τζάμι και το έκλεισα σε κλάσματα δευτερολέπτου. Πώς διάολο θα φύγουμε από εδώ; Κοίταξα έξω: δεν περπατούσε κανείς. Ε, είναι Σάββατο, προσπάθησα να παρηγορηθώ. Είναι και νωρίς, πιο αργά θα βγει ο κόσμος, ε; Μπήκα στο ίντερνετ από το λάπτοπ μου για να δω την πρόγνωση καιρού: Θερμοκρασία -4C, αίσθηση -16C, με τον αέρα να επιδεινώνει την κατάσταση φέρνοντας την αίσθηση στο -21C. Ωραία... Επιπλέον πεινούσα κιόλας, είχα να φάω από το αεροπλάνο και στην κουζίνα υπήρχε μόνο τσάι, αλλά βρήκα ζάχαρη κι έφαγα 5-6 κουταλιές να γεμίσω το στομάχι μου.

Ξύπνησε κι ο Τζόρντι, γελάσαμε με το πόσο απροετοίμαστοι ήμασταν, ο ίδιος πάντως είχε φέρει ισοθερμικά και τελικά ανακάλυψα ότι είχα κι εγώ στον πάτο του σάκου μου, η αδερφή μου είναι εξοπλισμένη λόγω Σκωτίας, οπότε αφήσαμε τα πολλά-πολλά αφού πεινούσαμε, είδαμε και τρεις (!!) ανθρώπους να περπατούν από το παράθυρό μας, το αποφασίσαμε και βγήκαμε παγανιά (sic). Στο ισόγειο του κτιρίου ανακαλύψαμε ένα γκουρμεδάκι ονόματι RUMI, όπου φάγαμε πραγματικά εξαιρετικά με 8€/άτομο, είχε και ίντερνετ οπότε εν μέσω γκουρμεδιών πήραμε μια ιδέα του πού βρισκόμασταν σε σχέση με το κέντρο της πόλης, αλλά πάθαμε ένα σύγκρυο (sic) όταν συνειδητοποιήσαμε ότι ΚΑΝΕΙΣ δεν ήξερε όχι απλά Αγγλικά αλλά το πώς λέγεται το νερό. Τελικά με τη βοήθεια του καζάκικου google translator καταφέραμε να τους κάνουμε να καταλάβουν ότι θέλουμε να μας φωνάξουν ένα ταξί (αποδείχθηκε ότι το Uber υπάρχει, αλλά έχουν ένα δικό τους, πολύ πιο δημοφιλές) και ότι την επομένη θα τους αφήναμε και τις αποσκευές μας μέχρι το βράδυ.

Ήρθε το ταξί, μας χαιρέτησαν όλοι οι εργαζόμενοι στο RUMI σα να είμαστε διασημότητες και κατευθυνθήκαμε για το κέντρο, με τον τύπο να μας χρεώνει 2€ για περίπου 15 λεπτά οδήγησης: φτηνές οι μεταφορές ακόμη και στην πρωτεύουσα, καλά ξεκινήσαμε. Στη διαδρομή μου έκανε εντύπωση ο στρατός από εκχιονιστικά μηχανήματα (σε κάποιες φάσεις ήταν 7-8 το ένα πίσω από το άλλο, τρέχοντας σε σχεδόν φουλ ταχύτητα) και η ομοιότητα που έχει η Αστάνα με την Πιονγιάνγκ, στο πιο νέο βέβαια, αλλά με εμφανή προσπάθεια να εντυπωσιάσει, ενώ είναι εμφανές ότι πρόκειται και για project under development.

Αρχικά πήγαμε στο μουσείο του Παλατιού της Ανεξαρτησίας (αν το γράφω σωστά), όπου θα βλέπαμε το πώς οραματίζεται ο πρόεδρος ότι θα είναι η Αστάνα το 2030. Ήταν κλειστό, δεν καταλάβαμε το γιατί, οπότε πήγαμε παραδίπλα στο Μουσείο Ιστορίας, όπου ξεπαγιάσαμε έστω για τα 10 λεπτά της απόστασης, παρά τα ισοθερμικά. Το μουσείο αποτελεί κομμάτι της απελπισμένης προσπάθειας των Αρχών (δηλαδή του προέδρου...) να δημιουργήσει την αίσθηση εθνικής ταυτότητας για το Καζακστάν, αφού η χώρα αποτελεί ανεξάρτητο κράτος μόλις από το 1991, όταν και αποχώρησε από την Κοινοπολιτεία, το βραχύβιο αυτό διάδοχο της ΕΣΣΔ. Ε, στην ευγενή αυτή προσπάθειά του ο πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ ίσως να ξεπέρασε λιγουλάκι τα εσκαμμένα και να μπήκε στη σφαίρα της προσωπολατρίας (όπου πρόσωπο- σημειώστε το δικό τους βεβαίως, βεβαίως). Έτσι, μετά το εθνικό σύμβολο που είναι ένα γιγαντιαίο ολόχρυσο (!) πουλί το οποίο κοσμεί φαραωνικά την οροφή, το πρώτο που βλέπει ο επισκέπτης (δηλαδή εμείς οι τρεις, δεν υπήρχε και κανένας άλλος) είναι τρεις πίνακες που δείχνουν την εξέλιξη της χώρας, στον κεντρικό εκ των οποίων φυσικά απεικονίζεται ο Nazarbayev, έτσι για να ξέρουμε πού ξεκινάει η ιστορία της χώρας δηλαδή.

Ακολουθούν αίθουσες με αντίγραφα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της χώρας (don't hold your breath, δεν είναι τίποτε τρομερό, κυρίως στολές/πανοπλίες/κοσμήματα και άλλα κτερίσματα) και συνεχίζοντας προς το παρόν και το μέλλον, φτάνει κανείς στο διαστημικό πρόγραμμα της χώρας, τα μετάλλια που έχουν κερδίσει οι αθλητές της, τη σύγχρονη τέχνη, διάφορα εθνολογικά κλπ, κοινός παρονομαστής των οποίων είναι ο πανταχού παρών πρόεδρας. Εμφανές το κιτς (πριν τη Χρυσή Αίθουσα περνάς από μια σάλα με χιλιάδες λαμπάκια που αλλάζουν χρώματα, αν δεν είσαι ήδη επιληπτικός παίζει να γίνεις εκεί μέσα), εμφανής η προσωπολατρία, αλλά κυρίως εμφανής η αγωνία δημιουργίας εθνικής συνοχής, που είναι κατανοητή. Επισκέπτες δεν είδαμε, μερικές αίθουσες ήταν κλειστές, ήταν σουρεάλ η ατέλειωτη έκταση του μουσείου, αλλά αυτό είναι γενικό χαρακτηριστικό στην Αστάνα κι εν τέλει σε μια χώρα όπου η αίσθηση του χώρου είναι διαφορετική από αλλού: είναι απλά ατελείωτες οι εκτάσεις, γενικώς.

Είπαμε να το πολεμήσουμε και να κάνουμε μια βόλτα, να δούμε και πόση ώρα αντέχουμε το κρύο. Όχι πολύ, είναι η αλήθεια, όπου μπορούσαμε να μπούμε για να ζεσταθεί το κοκαλάκι μας μπαίναμε, αλλά η αλήθεια είναι ότι καλύψαμε μεγάλες αποστάσεις. Αυτό που έβλεπες παντού ήταν υπερσύγχρονα κτίρια, λογικό αφού πρόκειται για νεόδμητη πρωτεύουσα ως όραμα του προέδρου για ένα διοικητικό κέντρο μακριά από τη σοβιετική παράδοση και άρα ξεκίνησε από το μηδέν, μερικά εκ των οποίων όπως το πανεπιστήμιο τέχνης ή το νέο τζαμί είναι πολύ εντυπωσιακά. Σε αυτό το τελευταίο μπήκαμε κιόλας: θεόρατο, φιλόξενο, ανεκτικό στα κινητά (οι μισοί "πιστοί" μάλλον είχαν μπει για να τσατάρουν στο κινητό τους) και στα μωρά (μια μάνα τα είχε αφήσει να κυλιούνται και να παίζουν πάνω στα όμορφα χαλιά), αλλά κυρίως ζεστό. Μιας που ζεστάθηκαν τα χέρια μου, είπα να δω τι άλλο θα μπορούσαμε να δούμε, χωρίς να είναι βασικό χάιλάιτ, αφού αυτά θα τα βλέπαμε με τους τρεις γκεστ σταρ που θα έρχονταν αύριο και αποφάσισα δημοκρατικά ( α λα Nazarbayev) ότι θα πηγαίναμε στο Duman, ένα ψυχαγωγικό σύμπλεγμα, για να δούμε πώς περνάνε το Σαββατόβραδό τους οι ντόπιοι.

Για να πάμε εκεί βέβαια χρειαζόμασταν ταξί, αλλά όταν ρώτησα πού βρίσκουμε κάποιο, ένας καλός κύριος γέλασε και με χειρονομίες με έκανε να καταλάβω πως ό,τι κινείται είναι ταξί. Ε, ως κάτοικος Αβάνας δεν ήθελε και πολύ για να το καταλάβω: δεν υπάρχουν και πολλοί οδηγοί στην Αστάνα που να μη σταματήσουν σε κάποια κεντρική αρτηρία για να πάρουν κάποιο πεζό με κάποιο ευτελές αντάλλαγμα. Πράγματι, στο πρώτο όχημα που κάναμε χειρονομία σταμάτησε και μας πήρε, παρότι επρόκειτο για κάποιον πατέρα που ερχόταν από κάπου με τον οκτάχρονο γιο του. Almendron κανονικό!

Το Duman αποδείχθηκε ένα σκεπαστό σύμπλεγμα ψυχαγωγίας, κατάμεστο σαββατιάτικα από οικογένειες που πλατσούριζαν ασταμάτητα σε πισίνες, επισκέπτονταν το μάλλον μέτριο ενυδρείο, έπαιζαν διάφορα παιχνιδάκια κι έτρωγαν από πρόχειρο φαγητό έως παγωτά. Όλοι καλοντυμένοι, όλοι σε οικογενειακό περιβάλλον. Ώστε έτσι περνάνε τα Σάββατά τους εδώ, ενδιαφέρον. Το σχετικά κοντινό θεματικό πάρκο Amateken (αν θυμάμαι καλά μια μικρογραφία της χώρας) ήταν κλειστό προφανώς λόγω ψύχους κι εμείς πήραμε τη μάλλον γενναία απόφαση να επιστρέψουμε με τα πόδια, περνώντας από ένα θεοσκότεινο πάρκο όπου γίνονταν έργα και τρώγαμε τούμπες στους πάγους, θαυμάσαμε κιτς φωτάκια σε γέφυρες που περνάνε πάνω από τον παγωμένο ποταμό της πόλης και αποφανθήκαμε ότι η περίεργη αυτή πόλη είναι πιο όμορφη το βράδυ, έστω έτσι όπως είναι φωτισμένη.

Φτάσαμε τελικά στο κτίριό μας, παρότι τρομάξαμε να το αναγνωρίσουμε, για να διαπιστώσουμε πως υπάρχει κι άλλο εστιατόριο στο ισόγειο, ονόματι Anor, το οποίο μάλιστα δεν ήταν καθόλου κακό. Στο διπλανό μίνι μάρκετ αγοράσαμε το αυριανό μας πρωινό, με τις τιμές να μας φαίνονται πολύ χαμηλές: τα snickers είχαν 0,40€.

Αυτή τη φορά κοιμηθήκαμε κανονικότατα, μέχρι να έρθουν τα παιδιά τα χαράματα. Μου φάνηκε εξαιρετικά περίεργη και μυστηριώδης πόλη η Αστάνα, από την αρχιτεκτονική μέχρι την οικονομία της και το σοβαρό και ευγενή -αλλά όχι και πολύ αγγλομαθή- πληθυσμό της. Δεν ήξερα ότι θα ακολουθούσε μια ακόμη πιο σουρεαλιστική πρωτεύουσα, αλλά αυτά θα γίνονταν αργά, πολύ αργότερα.

 

[Yorgos]

Ημέρα 11: Αστάνα και πάλι

Κατά τις 4.30 το πρωί έφτασαν και οι τρεις λεβέντες, ο Σα ο Σ κι ο Δ. Ο ταρίφας που τους έφερε μάλιστα τους έκανε και ξενάγηση... με google translator φυσικά. Επέμεναν ότι είναι ξεκούραστοι, οπότε κοιμηθήκαμε μέχρι τις 9.30 και κατά τις 10 οι τρεις μας κι ο Δ κατευθυνθήκαμε στο "Μουσείο του Πρώτου Προέδρου" (μαντέψτε ποιος είναι), διαπιστώνοντας ότι είχε ρίξει αρκετούς πόντους χιόνι το βράδυ, αλλά πλέον το κρύο ήταν πιο υποφερτό. Εμείς ψιλοχαθήκαμε και τελικά οι άλλοι παρότι πήγαν στο RUMI για να πάρουν πρωινό, πάνω-κάτω έφτασαν στην ίδια ώρα με μας οπότε επισκεφθήκαμε το μουσείο και οι 6 μαζί.

Το μουσείο μοιάζει πολύ με το αντίστοιχο στη Βόρειο Κορέα, όπου παρουσιάζονται τα δώρα που έχουν προσφερθεί στον πρόεδρο από οργανισμούς και ξένους ηγέτες, ενώ in true North Korean style μας έβαλαν να βάλουμε σακουλάκια στα παπούτσια ώστε να μη λερώσουμε. Τα δώρα/εκθέματα αν και όμορφα δεν ήταν τόσο εντυπωσιακά όσο η έκδηλη προσωπολατρία και η -ξανά- καταφανής προσπάθεια εδραίωσης των στοιχείων αυτών που στοιχειοθετούν εθνική ταυτότητα: σημαία, εθνικός ύμνος, κοινή ιστορία, κοινό μέλλον. Α, και κοινός (κι αιώνιος) πρόεδρος.

Αγοράσαμε μερικά εφόδια από ένα μαγαζάκι, παραδώσαμε τα κλειδιά του διαμερίσματος μας και ξεχυθήκαμε σαν εμετοί για να δούμε τα μοντέρνα μνημεία που αποτελούν και το βασικό αξιοθέατο της Αστάνα.Το "ωτοστόπ" αποδείχθηκε λίγο πιο δύσκολο, ίσως λόγω χιονιού και του ότι πλέον ήμασταν έξι, αλλά σύντομα ήμασταν στη πυραμίδα, ή αλλιώς το Palace of Peace and Accord, ή αλλιώς ένα δημιούργημα από αστάλι και γυαλί του Νόρμαν Φόστερ παρακαλώ, μετά από ανάθεση από το Nazarbayev φυσικά, ώστε να στεγάζει ανά τριετία ένα παγκόσμιο συνέδριο θρησκειών, στο οποίο να σημειωθεί ότι δίνουν το παρόν όλοι οι ηγέτες των βασικών θρησκειών του κόσμου. Εμφανής η προσπάθεια της προεδράρας να κατοχυρωθεί ως ουδέτερος, φιλειρηνικός και αποδεκτός παίκτης στην παγκόσμια σκακιέρα, έχοντας βέβαια ως κινητήρια δύναμη τα φαινομενικά ανεξάντλητα αποθέματα φυσικού αερίου της χώρας του.

Η ξενάγηση έγινε από μια ξανθιά (το 24% των κατοίκων του Καζακστάν είναι Ρώσοι και η αλήθεια είναι πως ο πρόεδρος έχει καταφέρει να αποφύγει σοβαρές αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε Ρώσους και Καζάκους), ομορφούλα και ολίγον χοντρομπούτα κοπελίτσα με άψογα Αγγλικά κι επαγγελματικότατη αντιμετώπιση και το όλο κτίριο μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον, από την αίθουσα της όπερας μέχρι το διαγώνιο ασανσέρ (για να κινείται προς την κορυφή της πυραμίδας), το ατμοσφαιρικό άτριο, τα φοβερά λουλούδια στην κορυφή, όλα με το συμβολισμό τους.

Οι εθνικές στολές πάντα είναι λίγο κιτς, οπότε το ίδιο συνέβαινε και στην έκθεση ασιατικών στολών, όπου πιο πολύ εντύπωση μου έκαναν οι... σφαίρες που έχουν στο πέτο οι τύποι από τον Καύκασο. Διακριτικό χαμογελάκι από την ξεναγό: "ε... αφού είναι από τον Καύκασο, χιχι". Σωστά, τι περιμέναμε να έχουν οι Καυκάσιοι στο πέτο, γαρύφαλλα;

Βγήκαμε από την πυραμίδα και περπατήσαμε, δηλαδή ταλαιπωρηθήκαμε, μια ώρα μέσα στο χιόνι για να φτάσουμε στο μνημείο Bayterek όπου το μυθικό πουλί (της χούντας; ) ενσαρκώνεται σε ένα πύργο ύψους 91 μέτρων επειδή η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1991. Ευτυχώς που δεν την απέκτησε το 1969 γιατί με την εμμονή στους συμβολισμούς δε θέλω να σκεφτώ τι μνημείο θα ανέθετε η προεδράρα στο Φόστερ. Ανεβαίνοντας στον πύργο, διαπιστώνεις ότι έχεις την ανεκτίμητη ευκαιρία να βάλεις το χέρι σου πάνω στο αποτύπωμα του χεριού του ρποέδρου (και να μην το ξαναπλύνεις ποτέ ίσως; ), ενώ πολλοί ντόπιοι ερχόντουσαν για selfies και πετύχαμε και νεόνυμφους που ήρθαν με τους καμεραμέν τους να απαθανατίσουν τη στιγμή. Η αδερφή μου δεν έχασε την ευκαιρία να βγει selfie μαζί τους, αλλά εμένα μου τράβηξε την προσοχή η παραδοσιακότατη πεθερά με το πατροπαράδοτο φόρεμα και τα κοσμήματά της. Κοιτώντας την δεν μπόρεσα παρά να αναλογιστώ ότι ενδεχομένως να γεννήθηκε σε γιούρτα στην εποχή της και σήμερα βρίσκεται σε μεταμοντέρνα κτίρια σε μια πρωτεύουσα που χορεύει ανάμεσα στο κιτς και το υπερσύγχρονο.

Ο χαριτωμένος αρχιτεκτονικός αχταρμάς συνεχίστηκε με ένα θέατρο σε ρυθμό Παρθενώνα, ένα πάρκο με κουκλάκι για κάθε χώρα που συμμετείχε σε κάποια expo κι ένα τζαμί απέναντι από τους ουρανοξύστες που αποδείχθηκε όαση για τα πόδια μου, αφού μπόρεσα να στεγνώσω λίγο τις κάλτσες μου (εννοείται πως έχω μόνο ένα ζευγάρι παπούτσια κι αυτά είναι αθλητικά, όχι ιδανικά για το χιόνι). Συνεχίσαμε για το Khan Satyr (ονομάστηκε από κάποιον khan/αφέντη τύπου Kublai Khan που έλεγε κι ο Μάρκο Πόλο, που ήταν σάτυρος;; ), ένα εμπορικό κέντρο χτισμένο σε σχήμα πελώριας μεταλικής γιούρτας, όπου η χλίδα συνυπάρχει με το κιτς: στον τελευταίο όροφο το σολάριουμ διαθέτει και... ψεύτικους φοίνικες με ξαπλώστρες, ενώ ένα τραινάκι πετάει πάνω από τον τέταρτο όροφο, κάτι δεινόσαυροι εμφανίζονται στο άσχετο προφανώς για τα παιδάκια και ορδές Καζάκων να ψωνίζουν σα να μην υπάρχει αύριο, παρότι οι τιμές ήταν ξεκάθαρα δυτικοευρωπαϊκές.

Είχα απορίες, βρήκα και μια καλή ρεσεψιονίστ που μιλούσε Αγγλικά κι είπα να πάω να μου της λύσει. Έμαθα λοιπόν ότι η συγκεκριμένη έχει μισθό 260€, αλλά μια πωλήτρια σε ένα ακριβό κατάστημα ανάλογα με τις πωλήσεις της μπορεί να φτάσει και τα 500€ μηνιαίως, οι πανεπιστημιακές σπουδές σε μια μικρή πόλη στοιχίζουν περίπου 750€/χρόνο, η υγεία είναι δωρεάν, η κοπέλα δεν έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό ποτέ της, πλην μιας φοράς που διέσχισε τα σύνορα με τη Ρωσία, αφού είναι από μια συνοριακή πόλη.

Ωραία όλα αυτά, αλλά πεινάσαμε. Μας φώναξε η καλή ρεσεψιονίστ ένα ταξί, πήγαμε στο RUMI με 2€ και φάγαμε εξαιρετικά για άλλη μια φορά, η δε εξυπηρέτηση από τους ανθρώπους στο εστιατόριο ήταν άψογη: και τις βαλίτσες μας κράτησαν για όλη τη μέρα και πήραν τηλέφωνο στο σταθμό του τραίνου για να δουν αν το τραίνο μας για την Karaganda έφευγε από το νέο ή τον παλιό σταθμό. Τελικά ο παλιός μας έλαχε, το οποίο ήταν κρίμα γιατί ήθελα να δω τον νέο υπερμοντέρνο, ενώ ο παλιός δεν ήταν καν από τη σοβιετική εποχή. Μια ξανθιά κυριούλα πάντως συμπάθησε την αδερφή μου ενόσω περιμέναμε το τραίνο κι άρχισε να της απαγγέλει δεν ξέρουμε τι ακριβώς, ενώ μετά την έπιασε και τραγουδιστικός οίστρος, με την αδερφή μου να γελάει ακατάσχετα. Φυσικά κοινή γλώσσα συνεννόησης δεν υπήρχε, αλλά δε βαριέσαι.

Το τραίνο είχε 25 λεπτά καθυστέρηση και δεν το βρήκα και πολύ φτηνό με 16€ ανά άτομο για μόλις δυόμιση ώρες, αν και ήταν σε κουκέτα. Φτάσαμε σε αυτή την Karaganda μεσάνυχτα, σε ένα ξενοδοχείο άλλης, πιο σταλινιστικής εποχής με μια μπαμπούσκα ρεσεψιονίστ που δεν καταλάβαινε ποιοί είμαστε, γιατί ήρθαμε, πού θα μείνουμε και πόσο θα πληρώσουμε, αλλά αν τέλει κοιμηθήκαμε και θα τα βρίσκαμε την επομένη, πριν πάμε στο γκουλάγκ. Ναι, στο γκουλάγκ, γι' αυτό δεν ήρθαμε;

 

[Pel]

Είχαμε πει ότι θα είναι περίληψη, αλλά στην πορεία και διαβάζοντας το ημερολόγιό μου μου άρεσε και θα γίνει κανονική ιστορία. Δε σας λυπάται κανείς.

Εγώ προσωπικά δεν έχω κανένα παράπονο γι' αυτό!

 

[Yorgos]

To RUMI. Εξαιρετικό φαγητό σε πολύ χαμηλές τιμές, πολύ διαφορετικό απ' ό,τι φανταζόμουν τα εστιατόρια στην Κεντρική Ασία. Δυστυχώς ήταν η εξαίρεση.

Πρώτη θέα της Αστάνα το πρωί.

Το Εθνικό Μουσείο ξεκίνησε με το παρελθόν...

Και συνέχισε με τον άνθρωπο που είναι το παρόν, το μέλλον και μάλλον και η αιωνιότητα.

Τα υπερσύγχρονα σχέδια για την Αστάνα.

Τεράστιο το μουσείο, αρκετά μοντέρνα η παρουσίαση, αχρείαστοι οι θεόρατοι χώροι.

Ο πρόεδρος πανταχού παρών.

Ώρες-ώρες νόμιζες ότι είσαι σε εμπορικό κέντρο.

Σε ό,τι αφορά πάντως τα ιστορικά εκθέματα, τα περισσότερα ήταν αντίγραφα από κτερίσματα, όχι και τόσο εντυπωσιακά.

Αυτή η αποθέωση του κιτς άλλαζε συνδυασμό χρωμάτων κάθε λίγα δευτερόλεπτα. Αστυνομία γούστου δεν υπάρχει στη χώρα.

Κι εδώ το αντίγραφο των ευρημάτων σημαντικότερου τάφου που έχει βρεθεί στη χώρα. Πάλι αντίγραφο δηλαδή.

Δεν έλειπαν τα σοβιετικά παραφερνάλια βέβαια.

Αχανείς άιθουσες, αχρείαστοι όροφοι, άδειοι χώροι, πελώριες σκάλες, μηδέν επισκέπτες.

Τρέλανέ μας μωρή προεδράρα! Δυστυχώς η φοβερή φωτογραφία όπου είναι σε ένα λιβάδι από σιτάρια και τα χαϊδεύει ή εκείνη όπου σηκώνει ένα πελώριο καρπούζι ικανοποιημένος (εμφανώς φωτοσόπ) ήταν σε αίθουσες όπου απαγορευόταν η φωτογράφιση. Κρίμα.

Παίζει και να κερδίζει και το Τζόκοβιτς. Σαν το Φιντέλ που κέρδισε το Μπόμπι Φίσερ στο σκάκι...

Το κομμάτι με τα παραδοσιακά αθλήματα του Καζακστάν μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον. Εδώ για παράδειγμα έχουμε χιονοδρομία.

Κι εδώ ένα άθλημα που είναι κάτι σαν πάλη με ιππασία, ενώ υπάρχει και μια εκδοχή που παίζεται με "μπάλες" από ακέφαλα ζώα.

Ιππικοί αγώνες "σήκωσε ένα νόμισμα".

Ιππικοί αγώνες "τσίμπα ένα γκομενάκι". Αυτά είναι έθιμα!

Από κάτω η λεζάντα υπογραμμίζει την εθνική σημασία που έχει η εκμάθηση από όλους και των τριών γλωσσών: Καζάκικα, Ρώσικα και Αγγλικά. Πρόεδρε, θέλει δουλειά ακόμη για να επιτευχθεί ο στόχος.

Εδώ κάναμε άγαλμα στους μαθητές που στα Αγγλικά είναι ντουβάρια, δε θα κάνουμε στον Πατέρα του Έθνους;

 

[Yorgos]

H προεδράρα με τούβλα από χαρτονομίσματα. Γιατί ένα κράτος πρέπει να έχει και εθνικό νόμισμα.

Δε με ενθουσίασαν τα χαλιά.

Εν αντιθέσει με το πουλί της χούντας.

Το Εθνικό Μουσείο Ιστορίας απέξω.

Ολοκαινουρια πόλη η Αστάνα, σε συνεχή επέκταση με τεράστιους χώρους και περίεργα κτίρια. Δε θα την έλεγα άσχημη, απλά περίεργη.

Το μνημείο της ανεξαρτησίας και πίσω του νομίζω η βιβλιοθήκη.

Μία έμφαση στη σημαία υπάρχει.

Στη βάση του μνημείου, δε θα το φανταστείτε αλλά νια, ο Nazarbayev! Ανέλπιστο!

Μου άρεσε το τζαμί. Βασικά επειδή ζεστάθηκε το κωλαράκι μου εκεί μέσα.

Ώρες-ώρες φαινόταν ότι η πόλη είναι εγκαταλελειμμένη, σαν σε ταινία καταστροφής. Μα πού είναι όλοι;

Δεν το λυπήθηκε το αλάβαστρο ο πρόεδρος.

Λοιπόν, να πού είναι όλοι σαβατιάτικα: στις εσωτερικές πισίνες.

Το ψιλοαδιάφορο ενυδρείο, που με τα παιδάκια πάντως είναι πολύ δημοφιλές.

Η ιδέα που είχα να γυρίσουμε με τα πόδια μέσα από σκοτεινά πάρκα ήταν φαεινή πάντως.

Το βράδυ η πόλη φαίνεται έως και όμορφη.

Και κιτς βέβαια, δεν αλλάζει αυτό.

Τελικά φάγαμε εδώ. Not bad.

Πρόεδρε ώρες-ώρες είσαι υπερβολικός...

 

[giannoula]

καλά στο κεφάλαιο Καζακστάν έδωσες τα ρέστα σου. Απολαυστικός και κατατοπιστικός. Και να σκεφτείς ότι μου πέρασε από το μυαλό να πάω Φεβρουάριο.. Μετά από αυτά που διάβασα το απέκλεισα εντελώς

 

[Yorgos]

Ημέρα 12: Karaganda - Dolinka

Koιμήθηκα λίγο, αλλά καλά. Το πρωινό πάντως ήταν ένα ζεστό γλυκό ρύζι με ένα τηγανητό αβγό. Κάτι από όλα αυτά πάντως πείραξε την αδερφή μου, που θα περνούσε τρεις πολύ "ρευστές" ημέρες και με έντονους κοιλόπονους. Η συνεννόηση με τη συμπαθή συντρόφισσα ρεσεψιονίστ ήταν τουλάχιστον κωμική, αλλά τελικά συνεννοηθήκαμε και μας βρήκε δύο ταξί, που ζήτησαν εν τέλει 10€ έκαστο για τη διαδρομή μέχρι τη Dolinka (το χωριό όπου βρισκόταν το γκουλάγκ), την αναμονή και την επιστροφή, παρότι η συνολική απόσταση ήταν πάνω από 100χλμ.

Είχα μεγάλη περιέργεια να δω πώς ήταν η επαρχία του Καζακστάν. Θα ήταν εμφανής η ανάπτυξη έστω και κατά πολύ πιο αργή από την Αστάνα ή θα βλέπαμε φτώχεια και κακομοιριά; Από τα πρώτα χιλιόμετρα μου λύθηκε η απορία: μια καταθλιπτική στέπα, φτωχικά σπίτια από αλουμίνιο και οι γνωστές στο ανατολικό μπλοκ θλιβερές εργατικές πολυκατοικίες έδεναν απόλυτα με το σημερινό θέμα, το KarLag ( = Karaganda + Gulag).

Κατά την άφιξή μας η πόρτα του κτιρίου που στέγαζε το μουσείο-γκούλαγκ ήταν ανοιχτή, το οποίο μου προκάλεσε μια ανακούφιση, γρήγορα όμως ήρθε η ψυχρολουσία όταν οι δύο συμπαθείς γκεσταπίτισες του μουσείου (ενδεδυμένες με ό,τι πιο σοβιετικό είχε η γκαρνταρόμπα τους) μας έκαναν τη χαρακτηριστική χειρονομία που υποδηλώνει πως κάτι είναι κλειστό και η μια στις δυο λέξεις που έλεγαν ήταν "νιετ". Τελικά, αν καταλάβαμε καλά, το πρόβλημα ήταν πως δεν υπήρχε ξεναγός, τουλάχιστον αγγλόφωνος, αφού αυτό είναι κάτι που πρέπει να έχει κανονιστεί από πριν. Τους εξηγήσαμε σε άπταιστη νοηματική ότι δεν έχουμε πρόβλημα, ότι ήρθαμε από μακριά για να δούμε τα χούγια του Στάλιν και τελικά μας επέτρεψαν την περιήγηση, με χαμόγελα συμπάθειας.

Κάπου εκεί, εμφανίστηκε ο από μηχανής Θεός Δ. ο οποίος είχε μια πολυσέλιδη επεξήγηση των εκθεμάτων του μουσείου ανά αίθουσα στα Αγγλικά. Την είχε εκτυπώσει από το ίντερνετ ο ψυχάκιας!

Παρένθεση: η όλη προετοιμασία του ταξιδιού ήταν χρονοβόρα κι επίπονη αφού ενέπλεκε πολλούς συμμετέχοντες, χώρες που απαιτούσαν βίζες, μία που απαιτούσε υποχρεωτική περιήγηση με κρατικό ξεναγό, κρατήσεις τραίνων με συγκεκριμένες ημερομηνίες και ενοικίαση αυτοκινήτου με διάσχιση συνόρων τριών χωρών, ορισμένες εκ των οποίων δεν επέτρεπαν αμφίδρομη πρόσβαση. Ως εκ τούτου είχα ξεκινήσει το διάβασμα πολύ νωρίς, είχα επιλέξει περίπου τι θα βλέπαμε σε κάθε πόλη αρκετά λεπτομερώς, είχα επικοινωνήσει με το Stantours για το τουρ στο Τουρκμενιστάν και τα εισιτήρια τραίνου και μετά... πέρασαν κάτι μήνες, στους οποίους δεν είχα διαβάσει τίποτε, είχα ξεχάσει σχεδόν τα πάντα κι όταν με ρωτούσαν οι υπόλοιποι για το πρόγραμμα τους έλεγα "α, αυτό είναι την άλλη εβδομάδα, όταν έρθει η ώρα θα ξανακοιτάξω το πρόγραμμα".Κυριολεκτικά δεν είχα ιδέα τι ακολουθούσε δυο ημέρες αργότερα, ήταν και πολύπλοκο με τόσα άτομα να αφικνούνται και να αναχωρούν σε άσχετα σημεία του ταξιδιού. Ε, όταν επιβεβαιώθηκε η συμμετοχή του Δ., δέχτηκα ένα καταιγισμό ερωτήσεων για τις 10 περίπου ημέρες στις οποίες θα συμμετείχε και ο ίδιος, με λεπτομέρειες που απλά δε θυμόμουν. Μου είχε κάνει εντύπωση το πόσες ερωτήσεις έκανε και μάλλον από τις άσχετες, αδιάφορες και λανθασμένες απαντήσεις που του έδινα πρέπει να πίστευε πως το πρόγραμμα είχε γίνει κατά λάθος, ότι πάμε στα κουτουρού κι ότι δε με πολυενδιαφέρει κιόλας. Ο ίδιος ο Δ. είχε κάνει τις κρατήσεις των ξενοδοχείων από την Αστάνα κι έπειτα και τελικά αποδείχθηκε πως είχε κατεβάσει, αποστηθίσει κι εκτυπώσει (!) πληροφορίες για κάθε μέρος ξεχωριστά. Ειδικά στη Dolinka οι σημειώσεις του αποδείχθηκαν σωτήριες, δε θα είχαμε καταλάβει και πολλά από το φωτογραφικό υλικό του μουσείου μόνο. Ένα δημόσιο ευχαριστώ λοιπόν στον άνθρωπο.

Πήρα λοιπόν τις σημειώσεις του Δ. στα Αγγλικά και τις μετέφραζα μεγαλόφωνα πρώτα στα Ελληνικά και μετά στα Ισπανικά, γιατί υπήρχε κι ένας Τζόρντι τέλος πάντων. Το κτίριο λοιπόν ήταν το διοικητήριο του συμπλέγματος γκουλάγκ στην ευρύτερη περιοχή και τα εκθέματα είχαν να κάνουν με την ιστορία της και με φωτογραφίες και αναπαραστάσεις της ζωής σε ένα στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας της φρικιαστικής εποχής Στάλιν. Η έκθεση ξεκινούσε με τη διήγηση του εγκλήματος της υποχρεωτικής κολεκτιβοποίησης του έως τότε σχεδόν καθαρά νομαδικού πληθυσμού του Καζακστάν, περνούσε από τον Κόκκινο Τρόμο, το Μεγάλο Λιμό, την εποχή Μπέρια, τις τοπικές εξεγέρσεις κατά του κομουνιστικού εξαναγκασμού και τις εκτελέσεις και τα βασανιστήρια στα οποία υπόκειντο οι εξεγερθέντες.

Το φωτογραφικό υλικό ειδικά ήταν πολύ δυνατό, οι αναπαραστάσεις μου φάνηκαν πολύ αληθοφανείς, αλλά υπήρχαν και ψήγματα δραματοποίησης, όπως τα μάτια του Στάλιν που ήταν βαμμένα σε κάποιο τοίχο της αίθουσας απομόνωσης. Σε κάποια αίθουσα υπήρχε αναπαράσταση των "παραστάσεων" στις οποίες ήταν υποχρεωμένοι να συμμετέχουν οι κρατούμενοι, όπου ένας σπιούνος φαινόταν να παρακολουθεί ένα θεατρικό έργο πίσω από τη σκηνή, φροντίζοντας να εντοπίσει οποιαδήποτε νύξη για τους δεσμοφύλακες ή το σύστημα κράτησης. Στην ίδια αίθουσα υπήρχε μια συγκινητική έκθεση για τις τύχες των ορφανών της τραγωδίας, οι προπαγανδιστικές αφίσες όπου ο Στάλιν εμφανίζεται ως στοργικός πατέρας, ενώ πολύ ενδιαφέροντα βρήκα και τα -πραγματικά- βιβλία της βιβλιοθήκης στην οποία είχαν πρόσβαση οι κρατούμενοι: πρακτικά ήταν μόνο βιογραφίες του Στάλιν και του Λένιν και σημειώσεις για μαρξιστικά κείμενα. Η όλη επίσκεψη μου φάνηκε πολύ διδακτική, ενώ για άλλη μια φορά ήμασταν οι μόνοι επισκέπτες. Οι φωτογραφίες που θα ακολουθήσουν ίσως δώσουν μια καλύτερη εικόνα.

Επιστρέψαμε με τα ταξί στην Karaganda, η οποία είναι μια πόλη μισού εκατομμυρίου ψυχών, κι εντοπίσαμε μια τράπεζα όπου αλλάξαμε χρήματα σε εξαιρετική ισοτιμία, αλλά η εξυπηρέτηση των υπαλλήλων ήταν σε ρυθμούς Κούβας, πραγματικά αξιοσημείωτο, αν και ήταν -και πάλι- ευγενέστατοι. Γενικώς οι Καζάκοι μου έδωσαν την εντύπωση ανθρώπων σοβαρών, συνεσταλμένων, φιλότιμων και ευγενέστατων. Αγγλικά φυσικά πάλι δε μιλούσε κανείς...

Κατόπιν δικής μου επιμονής, ψάξαμε να βρούμε ένα Ecomuseum, το οποίο κανείς δεν ήξερε πού ακριβώς βρισκόταν, παρότι είχαμε εντοπίσει σωστά την οδό και το οικοδομικό τετράγωνο. Αποδείχθηκε πως βρισκόταν στα άδυτα κάποιου διοικητικού κτιρίου, αλλά και που το βρήκαμε δεν ασχολήθηκε κανείς και καθόλου μαζί μας. Για το πω πιο απλά, κυριολεκτικά ΧΕΣΤΗΚΑΝ αν ήμασταν εκεί ή όχι: δε μας χρέωσαν είσοδο, δε μας μίλησαν και μάλλον ενοχλήθηκαν κι από την παρουσία μας οι υπάλληλοι-επιστήμονες. Το μουσείο υποτίθεται πως έχει ως θέμα την οικολογία και τη φύση, αλλά ενώ είχε περάσει ήδη ένα δεκάλεπτο από την είσοδό μας, εξακολουθούσαμε να αναρωτιόμαστε αν είμαστε στο σωστό μέρος: ουσιαστικά επρόκειτο για έναν αχταρμά εκθεμάτων (από πετρώματα μέχρι σκουπιδοτενεκέδες), βιβλίων σχετικών και άσχετων με την οικολογία (άρλεκιν του '80 !!!) και φωτογραφιών που είχαν βγάλει οι επιστήμονες που εργάζονταν στο μουσείο από δικές τους εκδρομές προς αναζήτηση πετρωμάτων κλπ, στις οποίες μάλιστα απεικονίζονταν με τα εσώρουχα, ξαπλωμένοι ή ημιμέθυσοι κάνοντας χαβαλέ στιλ πενταήμερης. Το όλο μέρος θύμιζε το άνδρο κάποιων τρελών επιστημόνων που είχαν μια αίθουσα όπου είχαν συλλέξει αντικείμενα από το χόμπι τους, τα οποία μάλιστα ταξινομούσαν με περισσό στόμφο, αγνοώντας μας επιδεικτικά (αλλά ευγενικά!). Εντελώς περίεργο μέρος, αλλά για κάτι τέτοια ταξιδεύουμε...

Ψάξαμε να βρούμε να φάμε κάτι ωραίο (μιας που είναι φτηνή η χώρα είπαμε να το ρίξουμε στις γκουρμεδιές) και τελικά κάτι βρήκαμε που δεν ήταν ταχυφαγείο: ένα εστιατόριο της αλυσίδας Ασορτί σε ένα ταλαιπωρημένο αλλά αξιοπρεπές εμπορικό κέντρο. Καλούτσικο το φαγητό, η Κ. έτρεχε να βρει χαρτί υγείας λόγω πρωινού, ενώ μετά κάναμε μια βόλτα και στα πιο μοντέρνα εμπορικά κέντρα για να βρούμε κανά δυο πράγματα που μας έλειπαν (φορτιστές κλπ) κι αργότερα, προσπαθώντας να σκοτώσω χρόνο με το Τζόρντι, περιηγηθήκαμε στις εργατικές πολυκατοικίες, παρατηρώντας την αντίθεση ανάμεσα στην ανάπτυξη που ερχόταν και στη ματιά στο κομουνιστικό παρελθόν της αρχιτεκτονικής τους. Επειδή πάντως κι η κοπέλα μου σε -άθλια- εργατική πολυκατοικία ζει στα προάστια της Αβάνας, μου είχε αναθέσει να βρω μία εργατική πολυκατοικία στην πρώην ΕΣΣΔ που να είναι σε αθλιότερη κατάσταση από τη δική της. Δε βρήκα καμία και, μιας που το έφερε η κουβέντα, ουδεμία σύγκριση το βιοτικό επίπεδο των Καζάκων με των Κουβανών: οι πρώτοι ζουν σαφώς καλύτερα.

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο, πήραμε τις βαλίτσες μας και πήγαμε στο σταθμό του τραίνου όπου θα παίρναμε το 11ωρο τραίνο για το Αλμάτι, την παλιά πρωτεύουσα και κατά γενική ομολογία ομορφότερη πόλη της χώρας.

Ημέρα 13: Αλμάτι

Ξύπνησα νωρίς στο τραίνο και βάλθηκα να κοιτάω έξω από το παράθυρο: μηδέν η θέα, μια μονότονη και άσχημη στέπα, κατάθλιψη σε έπιανε. Κατεβήκαμε, πήραμε ένα βανάκι που μας πήγε στο ξενοδοχείο Mildon, το οποίο αποδείχθηκε ΠΑΛΑΤΙ και μάλιστα μόλις για 20€/άτομο. Ο ρεσεψιονίστ μάλιστα μας άφησε να μπούμε από νωρίς στα δωμάτια, το οποίο μας έδωσε και χρόνο για ένα ντουσάκι προτού βγούμε να εξερευνήσουμε την πόλη.

Οι 8 βαθμοί Κελσίου μετά το πολικό κρύο της Αστάνα και το ψύχος της Karaganda μας φάνηκαν καλοκαιράκι, η δε πόλη έδινε μια αίσθηση... κανονικότητας, με ιστορία, παλιά κτίρια και ανθρώπους και αυτοκίνητα να κινούνται, κι όχι την εικονική πραγματικότητα της Αστάνα. Η πόλη είναι όμορφη, με ορισμένα ενδιαφέροντα από αρχιτεκτονικής άποψης κτίρια και πεντακάθαρη. Κινήσαμε για το τελεφερίκ στο λόφο kok tobe για να διαπιστώσουμε πως πέσαμε σε Τρίτη, δηλαδή τη μοναδική ημέρα της εβδομάδας που αντί για το πρωί ανοίγει στις 1 το απόγευμα. Δεν πειράζει, το περπάτημα ήταν ευχάριστο, είχε ενδιαφέρον να βλέπουμε τα παιδάκια να κάνουν skateboard (επιμένω ότι οι παππούδες τους στάνταρ ήταν νομάδες), περάσαμε από ένα πορνοσινεμά, διαβάσαμε πως η πόλη είναι gay friendly, είδαμε κάτι θεόχοντρα παιδάκια να μας ποζάρουν μπροστά από μια αφίσα των KFC (ο Γκορμπατσόφ θα ήταν περήφανος, αν και νομίζω αυτός με την Pizza Hut είχε ταχθεί) και διασχίσαμε μερικά καταπράσινα πάρκα.

Πήγαμε να δούμε τον ορθόδοξο καθεδρικό, που δυστυχώς επισκευαζόταν απέξω, οπότε το εντυπωσιακό εξωτερικό του το είδαμε μόνο σε αφίσες. Στο εσωτερικό, μερικές Ρωσίδες γιαγιάδες που ήταν περίεργα οικείες (χαλαρά τις περνούσες για ελληνογιαγιάδες), έψαλλαν θεϊκά κάποιους ορθόδοξους ύμνους. Επισκεφθήκαμε εκεί κοντά τα δυο μνημεία για τους Παγκοσμιίους Πολέμους και τους Καζάκους που έχασαν τη ζωή τους σε αυτούς, που τα βρήκα πολύ επιβλητικά και από τα όμορφα απομεινάρια της ΕΣΣΔ.

Καταλήξαμε στη σκεπαστή αγορά που είναι πανέμορφη και πολύ τακτοποιημένη, αλλά θέλει παζάρι, παρότι πολύ πωλητές είναι απονήρευτοι, αυτό δεν ισχύει για όλους. Δοκίμασα τα πάντα κι όχι με την κατάλληλη σειρά, αφού με χρονολογική σειρά έφαγα ξηρούς καρπούς, ποικιλία τυριών, τυρόψωμο, ωμά κρύα εντόσθια κάποιου ζώου με ξύδι (πολύ καλό!), σούσι, χυμούς, φρούτα, ένα τσιχλοειδές μακρυνάρι με ροδάκινο, κεράσι και σταφύλι (!) και φυσικά γλυκά, ενώ μου έκανε εντύπωση πόσο πεντακάθαρα ήταν τα κρεοπωλεία τους.

Περάσαμε έναν ωραίο πεζόδρομο και χρησιμοποιήσαμε και το μετρό της πόλης που είχε εισιτήριο αξίας 0,20€, μία μόλις γραμμή, στάσεις κάθε μισό χιλιόμετρο και τεράστιο βάθος, με κυλιόμενες σκάλες που φαίνονταν να καταλήγουν στα έγκατα της γης και αισθητική μετρό Μόσχας, αλλά όχι τόσο όμορφο. Κυριολεκτικά ήταν γρηγορότερο να κινείσαι με τα πόδια, το οποίο εξηγεί και γιατί ήταν άδειο, παρότι πάμφθηνο. Μου έκανε εντύπωση η νεολαία της χώρας: σοβαροί, μελετηροί, πειθαρχημένοι, υγιείς, ουδεμία αποκλίνουσα συμπεριφορά.

Επιστρέψαμε στο τελεφερίκ, το οποίο μας ανέβασε ψηλά για να δούμε την όχι και τόσο ενδιαφέρουσα θέα της πόλης, έναν τύπο που σου έδινε ένα μεγάλο αετό για να τον κρατήσεις και να φωτογραφηθείς μαζί του, ένα τροχό, κάτι αγάλματα των Beatles (!) εντελώς εκτός ατμόσφαιρας. Κάναμε σκοποβλή με... βαλίστρα, παίξαμε ηλεκτρονικά δεκαετίας '80 κι είδαμε ένα ζωολογικό κήπο με αισθητική της ίδιας εποχής, οπότε και άρχισε να βρέχει. Λόγω της βροχής αποφασίσαμε να αφήσουμε και την επίσκεψη του κέντρου εκπαίδευσης γερακιών για την επόμενη και με τη βοήθεια κάποιου ντόπιου που μας κάλεσε ταξί με αυτό το κάτι σαν Uber, επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση.

Εκεί, μας περίμενε ένας διαφορετικός από τον πρωινό ρεσεψιονίστ που μου ζήτησε να πληρώσουμε ένα διόλου ευτελές ποσό "για το early checkin". Του απάντησα πως δε ζητήσαμε εμείς κάτι τέτοιο, ο συνάδελφος της πρωινής βάρδιας μας το προσέφερε χωρίς να διευκρινίσει πως συνιστούσε επιπλέον χρέωση και ευγενικά μου ζήτησε να τα βρω με το συνάδελφό του το πρωί. Μετά από ολίγη ξεκούραση, οι πέντε μαντράχαλοι αποφασίσαμε να πάμε σε μια σάουνα για να το ζήσουμε κι αυτό, η αδερφή μου ήταν εξουθενωμένη από τις διάρροιες. Τα τρία τετράγωνα της απόστασης μετατράπηκαν σε πεζοπορία 45 λεπτών λόγω του ότι ένας καλός συνταξιδιώτης ήταν και σίιιιγουρος πως είχε καλό προσανατολισμό κι όταν τελικά φτάσαμε στη μνημειωδών διαστάσεων σάουνα που φαινόταν σοβιετικής εποχής αλλά ανακαινισμένη, δε συμφωνήσαμε στο τι θέλαμε να κάνουμε: τα μασάζ ήταν ολίγον ακριβά και στη σάουνα έπρεπε να μπει κανείς γυμνός, πράγμα που κόμπλαρε κάποιους, οπότε αποχωρήσαμε και πήγαμε για φαγητό, αφού πρώτα ξαναχαθήκαμε και περάσαμε για να πάρουμε και την αδερφή μου.

Δειπνήσαμε στο Lime Brew Mix Restaurant, που ήταν κάτι ανάμεσα σε μπυραρία, ασιατικό εστιατόριο και καλό κρεατάδικο με αμερικάνικες επιρροές, όπου το φαγητό ήταν και πάλι πολύ καλό, ειδικά το κρέας αλόγου, και με πολύ καλές τιμές. Γενικώς στο Καζακστάν μέχρι στιγμή ήθελε λίγο ψάξιμο το φαγητό, αλλά τρώγαμε πολύ καλά και σε εξαιρετικές τιμές, δεν μπορούσα να έχω παράπονο. Όσο τρώγαμε και κάναμε χαβαλέ, λάβαμε και μηνύματα από τον @Krekouzas που είχε μπλέξει τα μπούτια του πάλι, είχε χάσει μια πτήση γιατί είχε διαβάσει λάθος την ώρα αναχώρησης κι είχε πληρώσει επιπλέον 200€ για να περάσει λίγες ώρες στη χιονισμένη Αστάνα. Ε, ο Κρεκούζας ήθελε να περάσουμε από το Hard Rock Cafe και να του πάρουμε καρφίστες γιατί το έφερε βαρέως που έχασε την ευκαιρία να διευρύνει τη συλλογή του και από το Καζακστάν. Περιέργως το προλάβαμε ανοιχτό, του πήραμε τα δωράκια του και - εν μέσω γενικής ευφορίας- έριξα την ιδέα να πάμε σε ένα gay bar, μιας που ήμασταν και σε πόλη που τα σηκώνει αυτά. Κάποιοι ήταν σκεπτικοί για την πρότασή μου για το Studio 69 κι επειδή οι φωτογραφίες που είδαν στο tripadvisor έδειχναν 5 κοιλαράδες να παίζουν μπιλιάρδο (μαμημένο roaming, πόσο νοσταλγώ τις εποχές που δεν υπήρχαν αυτές οι χαζομάρες), αποφασίσαμε τελικά να πάμε σε στριπτηζάδικο, το οποίο βρήκαν στο
tripadvisor αλλά δεν καταφέραμε να εντοπίσουμε ποτέ (άμα λέω εγώ ότι είναι του Σατανά αυτά...).

Συνολικά περπατήσαμε 25 χιλιόμετρα σήμερα, καθόλου άσχημα, αλλά ήταν ώρα να πάμε σπίτι. Βρήκαμε ένα κυριλέ ξενοδοχείο όπου ζητήσαμε να μας καλέσουν ταξί γιατί ήταν σχεδόν 2 τα χαράματα και δεν κυκλοφορούσε ψυχή, όπου μου έκανε εντύπωση το πόσο ντροπαλή ήταν η ρεσεψιονίστ, λες και δεν είχε ξαναμιλήσει σε ξένους ποτέ. Καλά κι αν τους μίλησε δε νομίζω να κατάλαβαν πολλά από τα Αγγλικά της. Ή μήπως την κόμπλαρε η απαράμιλλη ομορφιά μου και δεν μπορούσε να αρθρώσει λέξη η κοπελίτσα; Τέλος πάντων, την επομένη θα είχα άλλα ντράβαλα με άλλο ρεσεψιονίστ που δε νομίζω να με βρήκε ούτε πολύ όμορφο, ούτε πολύ ευχάριστο...

 

[Yorgos]

Ξυπνήσαμε και είδαμε ότι μάλλον χιόνιζε λιγάκι. Πάντως λιγότερο τσουχτερό το κρύο από το δράμα της πρώτης ημέρας.

Φυσικά δεν έπρεπε να λερώσουμε τα χαλιά στο Μουσείο του Πρώτου Προέδρου.

Δεν ήταν και άσχημα τα δώρα που του έκαναν, αλλά μπροστά σε εκείνα του Κιμ Ιλ Σουνγκ δεν πιάνεις μία, Πρόεδρε Γατάκι.

Λογικά πρέπει να είναι η ώρα της ορκομωσίας του. Επειδή δε φαίνεται και πολύ νέος, πρέπει να είναι η νιοστή του ορκομωσία μετά τη νιοστή νίκη σε δημοκρατικές εκλογές.

Ναι μωρή προεδράρα.

Προεδράρα σε φάση Τρίτση!

Τρέλανέ μας μωρή προεδράρα! Σε κάνανε και γραμματόσημο στην Ολλανδία; Πόσο φυσικό αέριο τους χάρισες;

Άμα έχεις όραμα λέμε...

Πολύ όμορφα τοπία, λόγω ψύχους δεν τα είδαμε ποτέ στο Καζακστάν, σύντομα όμως θα ερχόντουσαν τα Παμίρ.

Το' στρωσε για τα καλά.

Πολύ έξυπνες φατσούλες τα ντόπια παιδάκια.

Η θέα από τη διαμερισματάρα μας.

Κονβόι από εκχιονιστικά. Ασταμάτητη δουλειά.

Η πυραμιδάρα.

Δεν είμαι και πολύ φαν του Νόρμαν Φόστερ γενικώς, αλλά μια γαλήνη την ενέπνεε το κτίσμα.

Πολύ λουλούδι, πολύ όμορφα.

Η αίθουσα συσκέψεων των ανά τον κόσμο θρησκευτικών ηγετών. Ρίγος με πιάνει να σκέφτομαι ότι εδώ βρέθηκαν ο Δαλάι Λάμα, ο Πατριάρχης, ο Παπας... ΝΟΤ!

Η φωλιά του μυθικού πουλιού (της χούντας).

Νεόνυμφοι και φωτομπόμερ.

Η θέα από το μνημείο.

Όπου μπορούσες να δεις αν η μούτζα σου είναι μεγαλύτερη από του Nazarbayev.

Παραδοσιακότατη η υποβασταζόμενη πεθερούλα.

Κάθε χώρα που συμμετείχε στην expo είχε κι από ένα κουκλάκι.

Εσωτερικό τζαμιού.

Το εμπορικό κέντρο-γιούρτα.

Me too.

Διαθέτουμε ΚΑΙ Παρθενώνα.

Το εσωτερικό της γιούρτας.

Προσοχή παρακαλώ στο εναέριο τραινάκι και στο δεινόσαυρο.

Πάντως για τα πιτσιρίκια είχε αρκετά πράγματα να κάνεις.

Πισίνα, φοίνικες, αλλά το παιδάκι μέσα είναι ντυμένο σαν Εσκιμώος.

Τι ακριβώς μας απήγγειλε αυτή η καλή κυρία επί μισή ώρα στο σταθμό του τραίνου, ποτέ δε θα μάθουμε. Κρίμα...

 

[Yorgos]

Άνευ σχολίων.

Η βίαιη αστικοποίηση ήταν μια τρομερά επίπονη διαδικασία για ανιρώπους που επί αιώνες ζούσαν νομαδικά και ξαφνικά είδαν τους μπολσεβίκους να τους καίνε τις γιούρτες και να τους υποχρεώσουν να ζουν σε κάτι περίεργα πράγματα ονόματι κτίρια.

Πατερούλης Στάλιν φροντίζει ορφανά.

Τις καλύτερες συνθήκες εντός γκούλαγκ από τους κρατούμενους τις είχαν οι επιστήμονες. Υποχρεωμένοι βέβαια να ερευνούν για χάρη του καθεστώτος, αλλά σε γραφεία και ανθρώπινα δωμάτια.

Τα υπόγεια ήταν ανατριχιαστικά και το κρύο τσουχτερό, δε θέλω να φανταστώ πώς είναι το χειμώνα.

Η απομόνωση ήταν μια τρύπα στο έδαφος.

Οι κοιτώνες των κρατουμένων. Απίστευτα ωράρια "εργασίας" και "ξεκούρασης".

Από τις πολλές φωτογραφίες κρατουμένων, αυτός μου έκανε πιο πολύ εντύπωση.

Αίθουσα ανακρίσεων. Η αίθουσα εκτελέσεων παραήταν αποκρουστική.

Τα μάτια του Στάλιν τα βλέπετε;

Κι οι καλλιτέχνες είχαν δουλειά στα γκουλάγκ. Να απεικονίζουν τους ήρωες της ΕΣΣΔ.

Τι να πρωτοπείς για τις δεκάδες χιλιάδων ανθρώπων που έκαναν τους σκλάβους επί δεκαετίες; Κατεστραμμένες ζωές. Τιμή και δόξα στο Χρουστσόφ που τα έκλεισε με τη μία. Κατά τη γνώμη μου εξαιρετικά αδικημένος από την ιστορία (και από το κόμμα του, σα σκυλί τον πέταξαν).

Το διοικητικό κτίριο όπου στεγάζεται το μουσείο.

Καταθλιπτικά τα τοπία στην επαρχία.

Ρετρό τρόπος έκθεσης πετρωμάτων στο ecomuseum.

Το οποίο μουσείο ήταν κάπου ανάμεσα στο σουρεάλ και το ακατανόητο.

Διέθετε όμως μια γάτα με την οποία η αδερφή μου ξετρελάθηκε.

Οι τύποι που βλέπετε κάτω ήταν οι επιστήμονες που απαρτίζουν το ανθρώπινο δυναμικό του μουσείου. Ειλικρινά μου φάνηκε ότι κάνουν το χόμπι τους ωε φυσικοί, γεωλόγοι κλπ και δεν τους πολυενδιαφέρει αν κάποιος επισκεφθεί το μουσείο.

Για κάποιο ανεξήγητο λόγο, ανάμεσα στα ολ΄για επιστημονικά βιβλία υπήρχαν και αναρίθμητες ντάνες με περιοδικά και βιβλία σαν κι αυτό.

Ή αυτό...

Και κάτι απίθανες φωτογραφίες όπου αναγνωρίσαμε τους ίδιους επιστήμονες που μας είχαν χεσμένους, σε διάφορες αποστολές. Οι φωτογραφίες ήταν εκθέματα. Με λεζάντες. Σε μουσείο. Με σώβρακα!

Μπόλικη εργατική πολυκατοικία στην Karaganda.

Kαι ταυτόχρονα υπήρχαν κι αυτά.

Αυτά τα KFC δεν πρέπει να είναι και πολύ διαιτητικά.

Πολλά και μεγάλα πάρκα στο Αλμάτι. Από τις συγκριτικά όμορφες πόλεις του ταξιδιού.

Δυστυχώς ο ξύλινος καθεδρικός επισκευαζόταν εξωτερικώς.

Επιβλητικά τα μνημεία πάντως.

Α, την αγορά την τιμήσαμε δεόντως πάντως.

Η τεχνολογία στην υπηρεσία σας.

Χαίρε βάθος απύθμενο το μετρό. Είχε τόσο λίγες στάσεις και κοντινές μεταξύ τους και ήταν τόσο βαθιά που είναι ταχύτερο να περπατήσεις μεταξύ τους παρά να πάρεις το μετρό!

Θύμιζε λίγο μετρό Μόσχας στην αισθητική πάντως.

Χρυσός αετός και κοριτσάκι.

Παραδοσιακότατος ο τύπος στο λούνα παρκ.

 

[Yorgos]

Λεζάντες αύριο...
Εdit: ορίστε, έτοιμες.

 

[Theo1983]

Γιωργαρε ωραιοσ Σε όλα κ οι φωτογραφίες τέλειες!!γράψε και ένα post για το λιχτενσταιν!!!!