LONELY PLANET: Μύθος και πραγματικότητα

[traveladdict]

Βέβαια να προσθέσω ότι δεν συμφωνώ με το παραπάνω, γιατί είδα τη φωτογραφία και αναφέρει στη λεζάντα ότι πρόκειται για το Καστελόριζο. Καταλαβαίνω ότι το Καστελόριζο λόγω της εγγύτητας του στην Μικρασιατική ακτή, να περιλαμβάνεται από τουριστικής πάντοτε άποψης στην ίδια ενότητα. Απλά είναι προκλητικό να κάνεις ρεπορτάζ για την Τουρκία και σαν κύρια δισέλιδη φωτογραφία να βάζεις το Καστελόριζο. Ειδικά όταν οι γείτονες μας τον τελευταίο καιρό έχουν αρχίσει πάλι να αμφισβητούν τα ευκόλως εννοούμενα.

 

[traveladdict]

Επειδή δεν μπόρεσα να φορτώσω τη φωτό σωστά, δείτε το παρακάτω link:

Lonely Planet

 

[Yorgos]

"μάθε ότι το Καστελόριζο πριν ενωθεί με την Ελλάδα ήταν κομμάτι της Ιταλίας βεβαίως βεβαίως..."

Αντιγράφω από τη Wikipedia:
"Kastelorizo was assigned to Greece with the Paris Peace Treaties, 1947. In May 1945 it was still under British administration, but on September 15 1947 effectively came under Greek administration"

 

[marydim]

Να σημειώσω ότι η λεζάντα του lonely planet κάτω από τη φωτογραφία του Καστελόριζου δεν αναφέρει ότι πρόκειται για το τούρκικο νησί Καστελόριζο αλλά για το "Καστελόριζο" 2 μίλια από την τουρκική ακτή.
Και εμένα μου έκανε εντύπωση όταν το είδα αλλά στη συνέχεια υπέθεσα ότι το Καστελόριζο ήταν ότι ωραιότερο είδαν από το ρεπορτάζ τους στην περιοχή γι' αυτό επέλεξαν αυτή τη φωτογραφία του ως κεντρική του ρεπορτάζ.
Πάντως στο αναλυτικό ρεπορτάζ αναφέρεται ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελλάδα.
Για την ακρίβεια γράφει "Nektarios lives on the picturesque island of Kastellrizo, which despite being two miles from the Turkish town of Kas, and 68 from the nearest Greek island of Rhodes, is still part of Greece"

 

[Yorgos]

Οι τελευταίοι που είχαν τη διοίκηση του νησιού (και μάλιστα επί δύο χρόνια) ήταν οι Βρετανοί. Τώρα, αν αυτό σημαίνει ότι ήταν Βρετανικό έδαφος είναι θέμα ορισμών και νομικολογίας, αλλά όταν μια χώρα έχει τη διοίκηση, εγώ συμπεραίνω ότι αυτή κάνει κουμάντο. Άλλωστε οι Βρετανοί είναι που αποφασίζουν την παράδοση του νησιού στην Ελλάδα, ως επιβράβευση για τη συμμετοχή της στον πόλεμο (οι Ιταλοί ναι μεν μετά την αλλαξοκωλιά τους τυπικά συμπεριλαμβάνονται στους νικητές ως σύμμαχοι, αλλά ουσιαστικά αντιμετωπίζονται ως ηττημένοι λόγω του μη έντιμου πρότερου βίου με τη συμμετοχή τους στον Άξονα). Πάντως η συνθήκη που υπογράφεται το 1947 ορίζει την παραχώρηση του νησιού από την Ιταλία στην Ελλάδα κι όχι από τη Βρετανία, όποτε δεν έχεις άδικο ότι νομικά δεν αποτέλεσε βρετανικό έδαφος, παρότι de facto τη διοίκηση την ειχαν οι Βρετανοί.

Το πιο ενδιαφέρον από αυτά που διάβασα είναι πως κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου και μετά το βομβαρδισμό του '43 από τους Γερμανούς, πολλοί κάτοικοι του νησιού μεταφέρθηκαν ως πρόσφυγες... στην Παλαιστίνη!

Κλείνω τα ιστορικά (φτάνει πολλά έμαθα) και πάω στο θέμα του LP. Για μένα υπάρχει καταφανής πτώση τη ποιότητας των LP στα μέσα του '90 όταν ο ίδιος ο Wheeler στην αυτοκριτική του αναφέρει ότι πλέον κουμάντο στην εταιρεία κάνουν οι "χατρογιακάδες", μια στρατιά τεχνοκρατών που αναγκαστικά καλούνται να διοικήσουν έναν οικογενειακό εκδοτικό οίκο που έγινε αυτοκρατορία. Προφανής η πτώση σε ποιοτικό επίπεδο κι από το γεγονός ότι οι οδηγοί τους πλέον γράφονται από πλειάδα συγγραφέων ώστε να προλάβουν να εκδόθούν όσο πιο γρήγορα γίνεται, με αποτέλεσμα να χάσουν την ομοιογένειά τους, αλλά και να προσληφθούν συγγραφείς περιορισμένων δυνατοτήτων (κι αν ισχύουν τα όσα εγράφησαν πριν, και περιορισμένης ηθικής). Έχω γνωρίσει μερικούς από τους συγγραφείς και είναι προφανές ότι πλέον δεν είναι τα ιερά τέρατα που ήταν κάποτε, ενώ οι συνθήκες εργασίας, η αμοιβή και η μεθοδολογία έχουν πάρει την κατιούσα. Θυμάμαι το Rob που κάποτε έγραφε το Περού και μελαγχολώ διότι η σύγκριση με μερικούς σημερινούς είναι χαώδης. Η φίλη μου η Rosa -με την οποία έχουμε ανταλλάξει τόνους πληροφοριών για την Κούβα επί σειρά ετών- ήταν από εκείνους τους συγγραφείς που είχαν και άλλη φιλοσοφία ζωής, εκτός από το ότι ήταν απίστευτη επαγγελματίας... το LP Cycling in Cuba που συνέγραψε "κόπηκε" από το LP παρότι έβγαζε κέρδος, αλλά όταν ανέλαβαν οι χαρτογιακάδες απεφάνθησαν ότι θα επικεντρώσουν μόνο σε οδηγούς που βγάζουν υπερκέρδη. Για τα τελευταία δύο LP της Κούβας προσελήφθησαν άτομα με ελάχιστη επαφή με τη χώρα. Ως αποτέλεσμα, οι προτάσεις έγιναν πιο επίπεδες και ανεκδοτικές (το "πέρασα μια φορά από ένα ξενοδοχείο κι έγραψα κριτική" έγινε νόρμα, όταν κάποτε υπήρχε κανόνας για το πόσες φορές έπρεπε κανείς να επισκεφθεί μια πόλη), οι πληροφορίες πολύ πιο mainstream ("γιατί να αναλωθώ στο βόρειο κομμάτι της χώρας όταντ ο 90% των αναγνωστών θα διαβάσει μόνο το νότιο;", μου εξήγησε το σκεπτικό του αφεντικού του άλλος συγγραφέας) και το πράγμα άρχισε να καταρρέει.

Είναι αλήθεια ότι τελευταία γίνονται βελιτώσεις πάντως, τουλάχιστον αυτό αντελήφθην εγώ, αλλά "too little, too late". Εξακολουθούν να είναι οι οδηγοί με τις περισσότερες πρακτικές πληροφορίες και προσωπικά τους προτιμώ ακριβώς γι'αυτές:
1. Για τους χάρτες (πολλοί και σχετικά καλοί και σαφώς βελτιωμένοι σε κάθε έκδοση)
2. Για τα ωράρια τραίνων-λεωφορείων-καϊκιών
3. Για να δω που θα πάει όοοοοοοολο το υπόλοιπο τσουρμο και να την κάνω για αλλού

Το τρίτο στοιχείο είναι πολύ σημαντικό εργαλείο. Με δεδομένο ότι πλέον τα LP είναι ακριβώς όπως τα περιέγραψε ο mpiftex (όλοι τα καταριούνται κι όλοι τα έχουν στο σάκο τους), ένα τεράστιο ποσοστό ατόμων που ταξιδεύουν τα ακολουθούν τυφλά, σα να είναι Βίβλος. "Έμεινες σε εκείνο το hostel που λέει το βιβλίο;", με ρωτάει μια ξανθούλα στο λεωφορείο... το LP είναι τόσο status quo πια που δεν έχει καν όνομα, είναι μυθικής υπόστασης... "ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ". Διαβάζοντάς το καλά, λοιπόν, μπορεί να δει κανείς πού θα πάνε όλοι οι υπόλοιποι ή ποιες περιοχές δεν αναφέρονται καθόλου, οπότε κατά πάσα πιθανότητα οι συγκεκριμένες περιοχές θα είναι και λιγότερο τουριστικοποιημένες και περισσότερο αυθεντικές. Πριν 5 χρόνια ένας τρομερά φιλέλληνας Άγγλος φίλος που επισκέπτεται την Ελλάδα επί 40 χρόνια ανελλιπώς (καμιά φορά και 2 και 3 και 4 φορές την ίδια χρονιά) με πήρε στην Κούβα να με ρωτήσει για κάποια τοποθεσία στην ορεινή Ναυπακτία. Εξεπλάγην που μπήκε σε τέτοιο κόπο κι όταν τον ρώτησα πού το βρήκε αυτό (πλέον είναι τρέντι και αυτό... μπαγιάτεψε) μου είπε πως είναι μια από τις περιοχές που δεν αναφέρει καν ο οδηγός του... "άρα θα είναι η old Greece ακόμη". Η ΝΑ Ασία αποτελεί τον κατεξοχήν προορισμό LonelyPlanetάκηδων: επειδή είναι φτηνή, ασφαλής και προσβάσιμη, όλη η οικουμένη που ταξιδεύει για πρώτη φορά για καιρό παίρνει ένα LP και τραβά προς τη δόξα, με αποτέλεσμα το 90% να πηγαίνει στις ίδιες πόλεις, να μένει τον ίδιο χρόνο, να κάνει τις ίδιες δραστηριότητες και να βλέπει τα ίδια. Είναι εκπληκτικά εύκολο να ξεφύγει κανείς από τα τσούρμα στο Λάος για παράδειγμα, με δεδομένο ότι το tourist trail είναι προδιαγεγραμμένο για τη συντριπτική πλειοψηφία.

Τα LP δεν είναι μονόδρομος. Στην Αιθιοπία για παράδειγμα χρησιμοποίησα το Bradt που ήταν το κάτι άλλο. Ο ίδιος τύπος είχε γράψει και το Bradt της Τανζανίας το οποίο αγόρασα για να διαπιστώσω πως ήταν μεγάλη πατάτα. Θέλω να πω πως ο οδηγός είναι περισσότερο θέμα συγγραφέα (και γνώσης του με το συγκεκριμένο προορισμό) και λιγότερο θέμα μάρκας οδηγού, αλλά ακόμη κι αυτό δεν είναι εγγύηση. Ορισμένοι no name οδηγοί είναι θεϊκοί, άλλοι είναι μούφες κι άλλοι ξεπερασμένοι διότι δεν έχουν τη δυνατότητα συχνής επανέκδοσης.

Από εκεί και πέρα, άσχετα από το ποιον οδηγό χρησιμοποιεί κανείς, πολύ σημαντικότερο είναι το πώς το χρησιμοποιεί και γιατί. Εγώ π.χ δεν ασχολούμαι ποτέ με τις προτάσεις καταλυμάτων κι εστιατορίων, δεν τακοιτάω καν. Αφενός μεν είναι αναξιόπιστες (οι συγγραφείς πήγαν μια φορά, μια συγκεκριμένη μέρα κι έφαγαν ένα συγκεκριμένο πιάτο...ε και; ), αφετέρου θέμα γούστου κι επιπλέον συνήθως ό,τι γραφεται στο LP ή το Let's Go ή το Guide Routard αυτομάτως έχει μείωση ποιότητας και άυξηση τιμής, αφού οι πελάτες είναι εξασφαλισμένοι, τουλάχιστον μέχρι την επόμενη επανέκδοση.

Ο καλύτερος οδηγός είναι οι ντόπιοι, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την κουλτούρα και τις ανάγκες τους (π.χ οι Κινέζοι σε ανύπαρκτα χωριά μου σύστηναν ως αξιοθέατα τα χωριά που είχαν άσφαλτο διότι αυτό ήταν γι'αυτούς σημαντικό). Οι καλύτερες εμπειρίες είναι συνήθως σε μέρη που δεν αναγράφονται πουθενά, δεν αποτελούν "μύθους" και δεν εφαρμόζεται το "δεν νοείται να μην το επισκεφθείς". Γιατί δε νοείται;΄Κι εγώ λέω ότι το χωριό μου στην Ελλάδα είναι πολύ πιο εντυπωσιακό από τη Μύκονο για όποιον θέλει να δει την παλιά Ελλάδα. Αυτό δε σημαίνει ότι οι τουριστικοί πόλοι είναι για πέταμα, δεν ξέρω κανέναν που να πήγε στο Μάτσου Πίτσου και να μη μαγεύτηκε.

Απλά θέλω να καταλήξω στο ότι η αναφορά ενός στοιχείου σε έναν οδηγό δεν αποτελεί εγγύηση ούτε για το ότι θα είναι πατάτα ούτε για το ότι θα είναι ανεπανάληπτο. Μπορεί ο καθένας να χρησιμοποιήσει τον οποιοδήποτε οδηγό (ή και αυτό το site) χωρίς να θεωρήσει τα γραφούμενα ως Βίβλο και να τα προσαρμόσει ανάλογα με τα γούστα και τις ανάγκες του. Εγώ την πρώτη φορά (από τις πολλές) που πήγα στο Μάτσου Πίτσου πήγα κάνοντας το Inca Trail, που εκτός των άλλων σου δίνει την ευκαιρία να μπεις πρώτος και σχεδόν μόνος, χωρίς τα πλήθη. Το βράδυ κοιμηθήκαμε και μέσα (παρανόμως...αλλά κατόπιν υπόδειξης...) και το επόμενο πρωί είχαμε το καλύτερο θέαμα που έχω δει ποτέ μου, μόνο για την πάρτη μας (επίσης είχαμε και παγωμένα δάκτυλα και κοντέψαμε να πάθουμε πνευμονία όλο το βράδυ διότι δε σε αφήνουν να μπεις με sleeping bag βέβαια). Υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που κάνουν το γύρο του κόσμου επί χρόνια, αλλά λίγοι θα είναι σα το Νεοζηλανδό που φιλοξένησα στην Ισπανία που έκανε τα πάντα με...ποδήλατο και χωρίς αποσκευές και χρήματα...ερχόταν από τη ΝΖ με πλοίο και ποδήλατο, περνώντας από Μογγολίες, Κίνες, Ρωσίες και πήγαινε για Αφρική στον ένατο χρόνο της περιπλάνησής του. Ένας Γερμανός που πέτυχα στο Λάος ήταν 80 ετών με τροχόσπιτο και ταξίδευε μόνος (!) επί δε θυμάμαι κι εγώ πόσα χρόνια. Δε χρειάζονταν οδηγό αυτοί οι τύποι ή κι αν είχαν το χρησιμοποιούσαν πολύ sensibly, κατά τη γνώμη μου.

Και καταλήγω (ναι, αλήθεια... έχει και τέλος): δύσκολο πράγμα να γράψει κανείς έναν πραγματικά καλό οδηγό. Αλλά ακόμη πιο δύσκολο είναι να μάθεις πώς να τον χρησιμοποιείς, όσο καλός ή κακός κι αν είναι ένας οδηγός είναι ασήμαντος σε σχέση με το χρήστη του. Για μένα ό,τι και να κάνουν οι LP θα είναι ένα πολύ χρησιμο εργαλείο όσο οι χάρτες τους και τα δρομολόγιά τους είναι ακριβή...τα υπόλοιπα βρίσκονται.

 

[marydim]

Να σημειώσω απλά ότι το τεύχος του Lonely Planet, στο οποίο είναι και η φωτογραφία του Καστελόριζου, είναι το πρώτο και είναι του Δεκεμβρίου που σημαίνει ότι είναι στην αγορά της Βρετανίας από τις αρχές Δεκεμβρίου.

 

[traveladdict]

Αγαπητή marydim, γιαυτό ακριβώς γράφω ότι δεν συμφωνώ με τα σχόλια γιατί όπως αναφέρω πιο πάνω, η λεζάντα της φωτογραφίας αναφέρει ότι πρόκειται για το Καστελόριζο και όχι για κάποιο μέρος της Τουρκίας.
Η επιφύλαξη μου περιορίζεται στο ότι σε ένα άρθρο για την Τουρκία, μπαίνει φάτσα - κάρτα σε δισέλιδο σαλόνι η φωτογραφία του Καστελόριζου. Νομίζω το ίδιο θα αισθανόμουνα αν σε ρεπορτάζ για τη FYROM, έβλεπα φωτο της Θεσσαλονίκης, ή σε ρεπορτάζ για τη βόρεια Κύπρο έβλεπα φωτογραφία της Λεμεσού.

 

[ΕΡΣΗ]

Πάντως στο αναλυτικό ρεπορτάζ αναφέρεται ότι το Καστελόριζο ανήκει στην Ελλάδα.
Για την ακρίβεια γράφει "Nektarios lives on the picturesque island of Kastellrizo, which despite being two miles from the Turkish town of Kas, and 68 from the nearest Greek island of Rhodes, is still part of Greece"

Πάντως αυτό το despite, βρε παιδιά, εμένα μου κάνει κάτι σαν έμμεσο σχολιασμό. Ηθελημένο ή αθέλητο δε μπορώ να το ξέρω, αλλά σίγουρα ένας τόσο μεγάλος εκδοτικός οργανισμός οφείλει να είναι πιο προσεκτικός σε θέματα αιχμής που αφορούν κυριαρχικά δικαιώματα κρατών. Για να μη θυμηθούμε το despite των Φώκλαντ. Εκεί όπως και στο Καστελόριζο εκείνο που έχει σημασία είχε το despite του πληθυσμού και όχι της απόστασης.

 

[trapper]

Πάντως αυτό το despite, βρε παιδιά, εμένα μου κάνει κάτι σαν έμμεσο σχολιασμό.

Μήπως ΕΡΣΗ είναι ακόμη σπουδαιότερο αυτό το "is still part of Greece".

Αλήθεια ποια είναι η γνώμη σου για το "ακόμη-μέχρι πότε"; Θα αλλάξει όπου νάναι η όχι; Γιατί θα γίνει γρήγορα; Η, γιατί θα αργήσει πάρα πολύ ακόμη;

Αυτό το ερώτημα θέτει το Lonely Planet. Και όποιος νομίζει ότι δεν το θέτει, η ότι αυτά τα θέματα δεν είναι ακριβώς casus belli, τότε είναι πολύ αφελής, η ύπουλος.

To topic αυτό δεν είναι social. Αλλά φαίνεται ότι τώρα πια όλο και περισσσότερο τα social θέματα γίνονται διαρκώς και πιο ενδιαφέροντα, και αρχίζουν να εκτοπίζουν τα υπόλοιπα. Δυστυχώς είναι μια πραγματικότητα αναπόφευκτη. Οσο πολύ και να θέλει κανείς να "ζήση στην κοσμάρα του". Δεν μπορείς να κοιτάς το ωραίο φεγγάρι όταν σου πατάνε τον κάλο.

 

[trapper]

---------------------

 

[ΕΡΣΗ]

Έχεις δίκιο, αυτό το still είναι ακόμη πιο εξοργιστικό! Αναρωτιέμαι πως θα φαινόταν μια πρόταση στο βρετανικό κοινό η οποία θα είχε περίπου ως εξής: Mr X lives on the picturesque island of West Fakland, which despite being three hunderts miles from the Argentinian shore, and thousand miles from the nearest british shore, is still an overseas Territory, part of the Unitated Kingdom"
Υποθέτω οτι θα κατακλυζόταν από χιλιάδες γράμματα και επιστολές διαμαρτυρίας.

 

[Traveller]

Mήπως trapper είσαι λίγο υπερβολικός στην παραπάνω θέση σου;;

Μου φαίνετε μάλλον τραβηγμένο να βλέπουμε παντού συνομοσίες... Δηλ. ο εκδοτικός οίκος του lonely planet είναι όργανο των απανταχού ανθελλήνων και εκτελεί διατεταγμένη υπηρεσία για λογαριασμό σκοτεινών δυνάμεων που σα σκοπό τους έχουν τον ακρωτηριασμό της Ελλάδος;; Eγω συγνώμη δεν μπορώ να μπω σε αυτή την μίζερη λογική του εύκολου θύματος... Γιατί οι σκοτεινοί κύκλοι να έχουν στόχο την Ελλάδα και να προμοτάρουν την Τουρκία στην συγκεκριμένη περίπτωση;; Πότε η Ελλάδα αδικήθηκε στη νεότερη ιστορία της;; Το 1912 η Ελλάδα ήταν μέχρι την Λαμία και η Τουρκία μέχρι τα Γιάννενα και δείτε πως είναι τώρα τα πράγματα... Η Ελλάδα πάντα ήξερε άψογα να παίζει τον ρόλο της ακολουθώντας πιστά τον μεγάλο πατέρα της την Αγγλία... Είχε πάντα συνεπή εξωτερική πολιτική και ήταν πάντα κερδισμένη σε βάθος χρόνου... Αυτά που γράφονται ότι η Τουρκία είχε συνεπή εξωτερική πολιτική και η Ελλάδα δεν ήξερε τι της γινόταν είναι παραμύθια για μικρά παιδιά... Η ιστορία έχει δικαιώσει την υποδειγματική εξωτερική πολιτική της χώρας μας.. Βρίσκω λοιπόν αφελές να υποστηρίζουμε ότι είμαστε το θύμα, οι κατατρεγμένοι και ότι όλοι έχουν σκοπό την καταστροφή μας γιατί μας ζηλεύουν...