themischar
Member
- Μηνύματα
- 504
- Likes
- 4.769
Να´μαστε, με τα πολλά, φάτσα κάρτα με την μνημειακή πύλη του Funduq al-Najjarin και την παρακείμενη παραδοσιακή δημόσια βρύση Nejjarine, που είναι σημεία της μικρής πλατείας Al-Najjarin και είναι διακοσμημένα με σκαλιστό ξύλο κέδρου, με επένδυση από πολύχρωμα ψηφιδωτά πλακάκια και περίπλοκο σκαλιστό στόκο. Η διακόσμηση και οι μορφές τους δημιουργούν οπτικές συνδέσεις μεταξύ του εξωτερικού χώρου της πλατείας και του εσωτερικού χώρου της κεντρικής αυλής του Funduq al-Najjarin.
Το όνομα al-Najjarin σημαίνει "ξυλουργοί", και αναφέρεται στην ιστορική και ισχυρή παρουσία αγοράς ξυλουργών γύρω από την πλατεία και μπροστά από το Funduq al-Najjarin.
Το funduq χαρακτηρίστηκε ως εθνικό ιστορικό μνημείο το 1916 και χρησιμοποιήθηκε ως αστυνομικό τμήμα από τους Γάλλους κατά την περίοδο κατοχής των. Το κτίριο έχει ανακαινιστεί μεταξύ 1990 και 1996, και το 1998 άνοιξε ξανά ως ιδιωτικό μουσείο για ξύλινες τέχνες και χειροτεχνίες γνωστές ως "Le Musée Nejjarine des Arts et Métiers du Bois".
Η πύλη και η πρόσοψη του Funduq al-Najjarin.
Τα γαϊδούρια αποτελούν το Νο1 μεταφορικό μέσο στα στενά και δαιδαλώδη σοκάκια για τα πάσης φύσεως εμπορεύματα των καταστημάτων, έτσι ακριβώς όπως το έκαναν πάντα.
Προχωράμε στριμωχτά, ανάμεσα σε άντρες που κάθονταν, σε ξύλινα σκαμνιά, και κάπνιζαν μπροστά από τα προς πώληση χαλιά τους, διακόπτοντας χωρίς άλλο τη ροή των περαστικών. Είχαμε παράλληλα και την έγνοια μας για το που και πως θα βρίσκαμε είσοδο για τα Chouara Tannery, τα βυρσοδεψία, το οποίο τυχαίνει να είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της πόλης - και δικαίως.
Ανησυχούσαμε γιατί οι μυρωδιές (για τα καλύτερα ή τα χειρότερα) γέμιζαν έντονα τα ρουθούνια μας. Γρήγορα όμως ανακουφηστήκαμε γιατί όταν είχαμε φθάσει στο ύψος όπου βρίσκονταν -και δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι- οι πωλητές των καταστημάτων παρότρυναν με στόμφο τους διερχόμενους να τους προτιμήσουν (για να τους οδηγήσουν στην καλύτερη θέα των βυρσοδεψίων).
<<Για στάκα λίγο, να συνεννοηθούμε με δαυτον>> είπα. Ο καλοσυνάτος ηλικιωμένος με την ολόλευκη βαμβακερή κελεμπία και το κόκκινο φέσι μας οδήγησε με μαεστρία στις στριφογυριστές μαρμάρινες σκάλες και βρεθήκαμε στην ανισόπεδη ταράτσα του καταστήματος, μασουλώντας τα φυλλαράκια μέντας που μας έδωσε, με θέα τόσο στην γύρω κατοικημένη περιοχή και τους μικρούς λόφους όσο και στα βυρσοδεψία.
Άρχισε να μας εξηγεί ότι, η αβάσταχτη μυρωδιά δεν προέρχεται από τα δέρματα που βρίσκονται σε όλα τα στάδια επεξεργασίας τους, αλλά από το υγρό που προέρχεται από κουτσουλιές περιστεριών, που αποτελεί μέρος της επεξεργασίας του δέρματος.
Επίσης, ανάφερε πως :
- Είναι το μεγαλύτερο από τα τρία βυρσοδεψεία της πόλης που δραστηριοποιούνται, σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, για περισσότερα από 800 χρόνια.
- Τα δέρματα από αιγοπρόβατα, δέρμα κατσίκας και αγελάδας και καμήλας καθαρίζονται και επεξεργάζονται σε ένα έντονο μείγμα ούρων αγελάδας, περιττωμάτων περιστεριών, αλατιού, λάσπης και νερού.
- Αφού γίνουν μαλακά, στη συνέχεια εμποτίζονται σε μεγάλους χωμάτινους λάκκους για βαφή.
- Παραδοσιακά, θα περιέχουν κουρκούμη (κίτρινο), λουλακί (μπλε), μέντα (πράσινο), χέννα (πορτοκαλί) και θρυμματισμένη παπαρούνα (κόκκινο), αν και οι χημικές βαφές τείνουν να χρησιμοποιούνται σήμερα.
Παρατηρήσαμε τους εργάτες που πηγαινοέρχονταν με θαυμαστή ισορροπία κάνοντας αυτό το μέρος της διαδικασίας να είναι μαγευτικό και με το πως χειρίζoνταν τα δέρματα και κάπου εκεί μας έσκασε το παραμύθι πως σ´ανταμοιβή γι´αυτή του την ξενάγηση θα´πρεπε να αγοράσουμε κάτι.
Δεν λέω, είναι λίγο ενοχλητικό να σε "πιέζουν" να αγοράσεις κάτι, αλλά αφού το γνωρίζαμε ας προσέχαμε !
Κατεβήκαμε καρτερικά τη σχεδόν κατακόρυφη σκάλα με στάση στον πρώτο όροφο και τιγκαρισμένο από τουρλού-τουρλού πράγματα. Ψιλοψωνήσαμε με πρώτο παζάρι με τον πωλητή και ένα δεύτερο παζάρι με το αφεντικό στο ταμείο και ακόμη δεν ξέρω αν τα καταφέραμε.
Ξανά στο μικρό στενοσόκακο, με τις αυτοσχέδιες τέντες να αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια μας και με έντονη την επιθυμία για γλυκό και οτιδήποτε υγρό μήπως και σταματήσουν να πάλλονται τα ρουθούνια μας.
Κινηθήκαμε όχι πολύ νοτιοδυτικά των βυρσοδεψίων για να πάμε να δούμε (ότι τέλος πάντων δούμε) και το Πανεπιστήμιο του al-Qarawiyyin και στολίδι της μεντίνας με τη βιβλιοθήκη του να φιλοξενεί πολλά πολύτιμα χειρόγραφα, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών αντιγράφων του Κορανίου.
Σύμφωνα με την UNESCO και την Guinness World Records, το Al Quaraouiyine είναι το παλαιότερο Πανεπιστήμιο στον κόσμο, το οποίο ιδρύθηκε το 859, από τη Fatima al-Fihri και στη συνέχεια έγινε ένα από τα κορυφαία πνευματικά και εκπαιδευτικά κέντρα του ιστορικού μουσουλμανικού κόσμου.
Οι σπουδαστές του προέρχονται από διάφορα μέρη του Μαρόκου και της Ισλαμικής Δυτικής Αφρικής, ακόμη και από τη Μουσουλμανική Κεντρική Ασία.
Δεν είναι τόσο -οπτικά- εντυπωσιακό όσο η madrasas που είδαμε πιο πριν, αλλά έχει ένα όμορφο σχέδιο με τοξωτές πόρτες, δάπεδο με πλακάκια και πολύχρωμα έργα τέχνης.
Το Πανεπιστήμιο λειτουργεί ως τζαμί και οι μη μουσουλμάνοι επισκέπτες δεν επιτρέπονται μέσα στους χώρους. Μέσα είναι μια κεντρική αυλή με ένα λευκό μαρμάρινο σιντριβάνι, με το θάλαμο του μαυσωλείου στο νότιο άκρο.
Οι μη μουσουλμάνοι, έχουν τη δυνατότητα να πάρουν λίγη θέα από την κύρια είσοδο . . .
Κάποιες σταγόνες βροχής έκαναν την εμφανισή τους και χωρίς καθυστέρηση αλλάξαμε την κατεύθυνσή μας προς την κλειστή αγορά που φάνηκε να διαγράφεται στο βάθος.
Καθώς προχωράμε αντιλαμβανόμαστε γιατί πιστεύεται ότι είναι ένας ανεξέλεγκτος λαβύρινθος με περισσότερα από 9.000 κυρίως ανώνυμα σοκάκια.
Και γιατί θεωρείται, ακόμη, από πολλούς ως η μεγαλύτερη πόλη με τείχη στον αραβικό κόσμο, όπου οι αλληλένδετοι δρόμοι είναι τόσο σκοτεινοί και στενοί που είναι αδύνατον να τους δείς από ψηλά και κανένας χάρτης δεν κατάφερε να καταγράψει αυτό το μέρος και είναι σίγουρο πως θα χαθείς και πρέπει να το λάβεις ως μέρος της διασκέδασης.
Και ο, Muḥammad VI, ο μεγάλος και τρανός σε πρώτο πλάνο ! ! !
Ή έχουμε πίστη ή δεν έχουμε, τα άλλα λόγια είναι περιττά.
Mentina, Souks και παζάρια είναι τα πιο ενδιαφέροντα της πόλης. Πολύ εύκολα και απλά γίνεται αντιληπτό ότι διαφορετικά καταστήματα ειδικεύονται σε διαφορετικά προϊόντα και αναμφίβολα το ένα από αυτά δεν είναι καλύτερο από το άλλο. Σίγουρα χρειάζεται να ψάξεις όσο το δυνατόν περισσότερο για να δείς το εύρος του καλού.
Περπατούσε αρκετά μπροστά μας σαν υπνοβάτης (παραπατώντας και κάνοντας ζιγκ ζακ). Κοντοστάθηκε και ακούμπησε πίσω, στις κλειστές πόρτες, και τον είδαμε με το στόμα ανοιχτό όταν τον προσπεράσαμε. Γύρισα το κεφάλι κάνα δυο φορές, μήπως και ακολουθούσε, αλλά αυτός εξακολουθούσε και ήταν ακίνητος !
Οι δημόσιες πλατείες παίρνουν συχνά τα ονόματά τους από τη δραστηριότητα που συνεχίζεται εκεί μια παραδοσιακή τέχνη. Έτσι και η Place Seffarine είναι η πλατεία των χαλκουργών.
Η Place Seffarine είναι μια μικρή πλατεία που βρίσκεται στη νότια πλευρά του τζαμιού Qarawiyyin, κοντά στον ποταμό Bou Khareb.
Εδώ υπάρχουν ιστορικά μερικά εργαστήρια μετάλλων και πολλοί είναι αυτοί που παρακολουθούν πως εργάζονται οι μάστορες χρησιμοποιώντας τις ίδιες τεχνικές και μεθόδους από το μακρυνό παρελθόν.
Χειροποίητα χάλκινα σκεύη κρέμονται στις ημιυπαίθριες βιτρίνες που λάμπουν με την βοήθεια των λιγοστών ακτίνων που διαπερνούν τα φυλλώματα του γεροπλάτανου και κουβάδες, γλάστρες, τηγάνια, ταγιάν, δίσκοι, θυμιατά, κόσκινα, βραστήρες, κουτιά ζάχαρης και πολλά πολλά άλλα . . .
Ο Oued είναι ένας παραπόταμος του ποταμού Sebou και ιστορικά η κύρια πηγή νερού για την πόλη και αποτελείται από αρκετά διαφορετικά ρεύματα-κανάλια που προέρχονται από την πεδιάδα του Saïss.
Αυτά τα διάφορα κανάλια νερού συγκλίνουν στο Oued Bou Khareb που διασχίζει τη μέση της παλιάς πόλης και ιστορικά διαίρεσε τις συνοικίες Qarawiyyin και Andalusiyyin.
Δεν ήταν φρικιαστικός αν και το πρόσωπο του είχε χρώμα λερωμένης τρίχρωμης μαξιλαροθήκης και οι άκρες του στόματός του γυάλιζαν από τα σάλια καθώς προσπαθούσε να τραγουδήσει ενώ φαινόταν ότι δε φορούσε την κάτω του γέφυρα !
Τα μάγουλα του ήταν γεμάτα στίγματα από τις καφετιές κηλίδες των γηρατειών και τα θαμπά μάτια του είχαν κατάμαυρες μικρές σαν κεφάλι καρφίτσας κόρες. Τα χέρια του ήταν όλο εξογκώματα από τα Qraqeb που συνήθιζε να παίζει.
Και μιας και φθάσαμε έως την πύλη Bab Rcif συμφωνήσαμε να βγούμε από το τείχος και στη συνέχεια βλέποντας και κάνοντας . . .
Δεν λειτούργησε η έξοδος και πριν ξαναβρεθούμε εντός των τειχών αποφασίσαμε τουλάχιστον για ένα τσάι μέντα που είναι πάντα ευπρόσδεκτο, ακόμη και αν ο υδράργυρος του θερμομέτρου τείνει προς το πάνω τέρμα του.
Προτιμήσαμε κάτι παλιοτράπεζα τοποθετημένα δἰπλα- δίπλα πάνω στη γδαρμένη, από τις σόλες των παπουτσιών, αυλή. Στρογγυλοκαθίσαμε αποφασιστικά και συνάμα προσεκτικά να καταλαγιάσουμε λαρύγγια και όσο να´ναι και τα πόδια.
Και ενόσω αναπαυόμασταν βλέπαμε πως δεν έλειπαν και αυτοί που αναντάν-παπαντάν παρίσταιναν τους αριστοκράτες κατεβαίνοντας απο τα χλιδάτα αυτοκινητά τους που μπορεί και να τα είχαν αγορασμένα με λ7 της μαυρης αγοράς.
Και βέβαια δεν έλειπαν και οι όχι και τόσο ¨όμορφες¨ που να σε πονάν τα μάτια, σαν τις έβλεπες.
Το όνομα al-Najjarin σημαίνει "ξυλουργοί", και αναφέρεται στην ιστορική και ισχυρή παρουσία αγοράς ξυλουργών γύρω από την πλατεία και μπροστά από το Funduq al-Najjarin.
Το funduq χαρακτηρίστηκε ως εθνικό ιστορικό μνημείο το 1916 και χρησιμοποιήθηκε ως αστυνομικό τμήμα από τους Γάλλους κατά την περίοδο κατοχής των. Το κτίριο έχει ανακαινιστεί μεταξύ 1990 και 1996, και το 1998 άνοιξε ξανά ως ιδιωτικό μουσείο για ξύλινες τέχνες και χειροτεχνίες γνωστές ως "Le Musée Nejjarine des Arts et Métiers du Bois".
Η πύλη και η πρόσοψη του Funduq al-Najjarin.
Τα γαϊδούρια αποτελούν το Νο1 μεταφορικό μέσο στα στενά και δαιδαλώδη σοκάκια για τα πάσης φύσεως εμπορεύματα των καταστημάτων, έτσι ακριβώς όπως το έκαναν πάντα.
Προχωράμε στριμωχτά, ανάμεσα σε άντρες που κάθονταν, σε ξύλινα σκαμνιά, και κάπνιζαν μπροστά από τα προς πώληση χαλιά τους, διακόπτοντας χωρίς άλλο τη ροή των περαστικών. Είχαμε παράλληλα και την έγνοια μας για το που και πως θα βρίσκαμε είσοδο για τα Chouara Tannery, τα βυρσοδεψία, το οποίο τυχαίνει να είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της πόλης - και δικαίως.
Ανησυχούσαμε γιατί οι μυρωδιές (για τα καλύτερα ή τα χειρότερα) γέμιζαν έντονα τα ρουθούνια μας. Γρήγορα όμως ανακουφηστήκαμε γιατί όταν είχαμε φθάσει στο ύψος όπου βρίσκονταν -και δεν το είχαμε πάρει χαμπάρι- οι πωλητές των καταστημάτων παρότρυναν με στόμφο τους διερχόμενους να τους προτιμήσουν (για να τους οδηγήσουν στην καλύτερη θέα των βυρσοδεψίων).
<<Για στάκα λίγο, να συνεννοηθούμε με δαυτον>> είπα. Ο καλοσυνάτος ηλικιωμένος με την ολόλευκη βαμβακερή κελεμπία και το κόκκινο φέσι μας οδήγησε με μαεστρία στις στριφογυριστές μαρμάρινες σκάλες και βρεθήκαμε στην ανισόπεδη ταράτσα του καταστήματος, μασουλώντας τα φυλλαράκια μέντας που μας έδωσε, με θέα τόσο στην γύρω κατοικημένη περιοχή και τους μικρούς λόφους όσο και στα βυρσοδεψία.
Άρχισε να μας εξηγεί ότι, η αβάσταχτη μυρωδιά δεν προέρχεται από τα δέρματα που βρίσκονται σε όλα τα στάδια επεξεργασίας τους, αλλά από το υγρό που προέρχεται από κουτσουλιές περιστεριών, που αποτελεί μέρος της επεξεργασίας του δέρματος.
Επίσης, ανάφερε πως :
- Είναι το μεγαλύτερο από τα τρία βυρσοδεψεία της πόλης που δραστηριοποιούνται, σχεδόν με τον ίδιο τρόπο, για περισσότερα από 800 χρόνια.
- Τα δέρματα από αιγοπρόβατα, δέρμα κατσίκας και αγελάδας και καμήλας καθαρίζονται και επεξεργάζονται σε ένα έντονο μείγμα ούρων αγελάδας, περιττωμάτων περιστεριών, αλατιού, λάσπης και νερού.
- Αφού γίνουν μαλακά, στη συνέχεια εμποτίζονται σε μεγάλους χωμάτινους λάκκους για βαφή.
- Παραδοσιακά, θα περιέχουν κουρκούμη (κίτρινο), λουλακί (μπλε), μέντα (πράσινο), χέννα (πορτοκαλί) και θρυμματισμένη παπαρούνα (κόκκινο), αν και οι χημικές βαφές τείνουν να χρησιμοποιούνται σήμερα.
Παρατηρήσαμε τους εργάτες που πηγαινοέρχονταν με θαυμαστή ισορροπία κάνοντας αυτό το μέρος της διαδικασίας να είναι μαγευτικό και με το πως χειρίζoνταν τα δέρματα και κάπου εκεί μας έσκασε το παραμύθι πως σ´ανταμοιβή γι´αυτή του την ξενάγηση θα´πρεπε να αγοράσουμε κάτι.
Δεν λέω, είναι λίγο ενοχλητικό να σε "πιέζουν" να αγοράσεις κάτι, αλλά αφού το γνωρίζαμε ας προσέχαμε !
Κατεβήκαμε καρτερικά τη σχεδόν κατακόρυφη σκάλα με στάση στον πρώτο όροφο και τιγκαρισμένο από τουρλού-τουρλού πράγματα. Ψιλοψωνήσαμε με πρώτο παζάρι με τον πωλητή και ένα δεύτερο παζάρι με το αφεντικό στο ταμείο και ακόμη δεν ξέρω αν τα καταφέραμε.
Ξανά στο μικρό στενοσόκακο, με τις αυτοσχέδιες τέντες να αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια μας και με έντονη την επιθυμία για γλυκό και οτιδήποτε υγρό μήπως και σταματήσουν να πάλλονται τα ρουθούνια μας.
Κινηθήκαμε όχι πολύ νοτιοδυτικά των βυρσοδεψίων για να πάμε να δούμε (ότι τέλος πάντων δούμε) και το Πανεπιστήμιο του al-Qarawiyyin και στολίδι της μεντίνας με τη βιβλιοθήκη του να φιλοξενεί πολλά πολύτιμα χειρόγραφα, συμπεριλαμβανομένων ιστορικών αντιγράφων του Κορανίου.
Σύμφωνα με την UNESCO και την Guinness World Records, το Al Quaraouiyine είναι το παλαιότερο Πανεπιστήμιο στον κόσμο, το οποίο ιδρύθηκε το 859, από τη Fatima al-Fihri και στη συνέχεια έγινε ένα από τα κορυφαία πνευματικά και εκπαιδευτικά κέντρα του ιστορικού μουσουλμανικού κόσμου.
Οι σπουδαστές του προέρχονται από διάφορα μέρη του Μαρόκου και της Ισλαμικής Δυτικής Αφρικής, ακόμη και από τη Μουσουλμανική Κεντρική Ασία.
Δεν είναι τόσο -οπτικά- εντυπωσιακό όσο η madrasas που είδαμε πιο πριν, αλλά έχει ένα όμορφο σχέδιο με τοξωτές πόρτες, δάπεδο με πλακάκια και πολύχρωμα έργα τέχνης.
Το Πανεπιστήμιο λειτουργεί ως τζαμί και οι μη μουσουλμάνοι επισκέπτες δεν επιτρέπονται μέσα στους χώρους. Μέσα είναι μια κεντρική αυλή με ένα λευκό μαρμάρινο σιντριβάνι, με το θάλαμο του μαυσωλείου στο νότιο άκρο.
Οι μη μουσουλμάνοι, έχουν τη δυνατότητα να πάρουν λίγη θέα από την κύρια είσοδο . . .
Κάποιες σταγόνες βροχής έκαναν την εμφανισή τους και χωρίς καθυστέρηση αλλάξαμε την κατεύθυνσή μας προς την κλειστή αγορά που φάνηκε να διαγράφεται στο βάθος.
Καθώς προχωράμε αντιλαμβανόμαστε γιατί πιστεύεται ότι είναι ένας ανεξέλεγκτος λαβύρινθος με περισσότερα από 9.000 κυρίως ανώνυμα σοκάκια.
Και γιατί θεωρείται, ακόμη, από πολλούς ως η μεγαλύτερη πόλη με τείχη στον αραβικό κόσμο, όπου οι αλληλένδετοι δρόμοι είναι τόσο σκοτεινοί και στενοί που είναι αδύνατον να τους δείς από ψηλά και κανένας χάρτης δεν κατάφερε να καταγράψει αυτό το μέρος και είναι σίγουρο πως θα χαθείς και πρέπει να το λάβεις ως μέρος της διασκέδασης.
Και ο, Muḥammad VI, ο μεγάλος και τρανός σε πρώτο πλάνο ! ! !
Ή έχουμε πίστη ή δεν έχουμε, τα άλλα λόγια είναι περιττά.
Mentina, Souks και παζάρια είναι τα πιο ενδιαφέροντα της πόλης. Πολύ εύκολα και απλά γίνεται αντιληπτό ότι διαφορετικά καταστήματα ειδικεύονται σε διαφορετικά προϊόντα και αναμφίβολα το ένα από αυτά δεν είναι καλύτερο από το άλλο. Σίγουρα χρειάζεται να ψάξεις όσο το δυνατόν περισσότερο για να δείς το εύρος του καλού.
Περπατούσε αρκετά μπροστά μας σαν υπνοβάτης (παραπατώντας και κάνοντας ζιγκ ζακ). Κοντοστάθηκε και ακούμπησε πίσω, στις κλειστές πόρτες, και τον είδαμε με το στόμα ανοιχτό όταν τον προσπεράσαμε. Γύρισα το κεφάλι κάνα δυο φορές, μήπως και ακολουθούσε, αλλά αυτός εξακολουθούσε και ήταν ακίνητος !
Οι δημόσιες πλατείες παίρνουν συχνά τα ονόματά τους από τη δραστηριότητα που συνεχίζεται εκεί μια παραδοσιακή τέχνη. Έτσι και η Place Seffarine είναι η πλατεία των χαλκουργών.
Η Place Seffarine είναι μια μικρή πλατεία που βρίσκεται στη νότια πλευρά του τζαμιού Qarawiyyin, κοντά στον ποταμό Bou Khareb.
Εδώ υπάρχουν ιστορικά μερικά εργαστήρια μετάλλων και πολλοί είναι αυτοί που παρακολουθούν πως εργάζονται οι μάστορες χρησιμοποιώντας τις ίδιες τεχνικές και μεθόδους από το μακρυνό παρελθόν.
Χειροποίητα χάλκινα σκεύη κρέμονται στις ημιυπαίθριες βιτρίνες που λάμπουν με την βοήθεια των λιγοστών ακτίνων που διαπερνούν τα φυλλώματα του γεροπλάτανου και κουβάδες, γλάστρες, τηγάνια, ταγιάν, δίσκοι, θυμιατά, κόσκινα, βραστήρες, κουτιά ζάχαρης και πολλά πολλά άλλα . . .
Ο Oued είναι ένας παραπόταμος του ποταμού Sebou και ιστορικά η κύρια πηγή νερού για την πόλη και αποτελείται από αρκετά διαφορετικά ρεύματα-κανάλια που προέρχονται από την πεδιάδα του Saïss.
Αυτά τα διάφορα κανάλια νερού συγκλίνουν στο Oued Bou Khareb που διασχίζει τη μέση της παλιάς πόλης και ιστορικά διαίρεσε τις συνοικίες Qarawiyyin και Andalusiyyin.
Δεν ήταν φρικιαστικός αν και το πρόσωπο του είχε χρώμα λερωμένης τρίχρωμης μαξιλαροθήκης και οι άκρες του στόματός του γυάλιζαν από τα σάλια καθώς προσπαθούσε να τραγουδήσει ενώ φαινόταν ότι δε φορούσε την κάτω του γέφυρα !
Τα μάγουλα του ήταν γεμάτα στίγματα από τις καφετιές κηλίδες των γηρατειών και τα θαμπά μάτια του είχαν κατάμαυρες μικρές σαν κεφάλι καρφίτσας κόρες. Τα χέρια του ήταν όλο εξογκώματα από τα Qraqeb που συνήθιζε να παίζει.
Και μιας και φθάσαμε έως την πύλη Bab Rcif συμφωνήσαμε να βγούμε από το τείχος και στη συνέχεια βλέποντας και κάνοντας . . .
Δεν λειτούργησε η έξοδος και πριν ξαναβρεθούμε εντός των τειχών αποφασίσαμε τουλάχιστον για ένα τσάι μέντα που είναι πάντα ευπρόσδεκτο, ακόμη και αν ο υδράργυρος του θερμομέτρου τείνει προς το πάνω τέρμα του.
Προτιμήσαμε κάτι παλιοτράπεζα τοποθετημένα δἰπλα- δίπλα πάνω στη γδαρμένη, από τις σόλες των παπουτσιών, αυλή. Στρογγυλοκαθίσαμε αποφασιστικά και συνάμα προσεκτικά να καταλαγιάσουμε λαρύγγια και όσο να´ναι και τα πόδια.
Και ενόσω αναπαυόμασταν βλέπαμε πως δεν έλειπαν και αυτοί που αναντάν-παπαντάν παρίσταιναν τους αριστοκράτες κατεβαίνοντας απο τα χλιδάτα αυτοκινητά τους που μπορεί και να τα είχαν αγορασμένα με λ7 της μαυρης αγοράς.
Και βέβαια δεν έλειπαν και οι όχι και τόσο ¨όμορφες¨ που να σε πονάν τα μάτια, σαν τις έβλεπες.