Τουρκμενιστάν Στη χώρα του Γκιουρμπανγκουλί

[taver]

Κεφάλαιο 10: Η πύλη της κολάσεως

Η τελευταία στάση της ημέρας, το μέρος που θα κατασκηνώσουμε το βράδυ, είναι μια από τα ίδια. Αλλά στον υπερθετικό. Δεν έχει όνομα, αν και πολλοί χρησιμοποιούν το Darvaza, που είναι το όνομα του κοντινότερου χωριού. Έχει όμως παρατσούκλι. Γιατί δεν είναι τυχαίο που σ’ αυτή την τρύπα έχει δοθεί το προσωνύμιο «πύλη της κολάσεως». Εδώ δεν υπάρχει μια μικρή φλόγα μόνο, εδώ οι φλόγες ξεπηδάνε από παντού.

Είναι λίγο εκτός δρόμου, οπότε θα πρέπει να κάνουμε 5-6 χιλιόμετρα off-road. Δυστυχώς, δεν είχαμε τα αυτοκίνητα που σχεδιάζει ο Πρόεδρος, οπότε φάγαμε αρκετό ταρακούνημα:

Εργοστάσιο ή εταιρία κατασκευής αυτοκινήτων στο Τουρκμενιστάν φυσικά δεν υπάρχει.

Μια φορά κι έναν καιρό, το μακρινό πια 1971, κάτι σοβιετικοί μηχανικοί ψάχνανε την έρημο για σημεία απ’ όπου θα μπορούσαν να αντλήσουν φυσικούς πόρους (δηλαδή πετρέλαιο, αυτό τους ένοιαζε τότε, για το φυσικό αέριο αδιαφορούσαν). Οι έρευνές τους τους οδήγησαν εδώ, και έστησαν ένα γεωτρύπανο για να δουν τι θα έβγαζαν. Μόνο που η διάτρηση χτύπησε σε ένα θύλακα αερίου, που εκτονώθηκε απότομα δημιουργώντας μια τρύπα στο έδαφος, από την οποία έβγαινε φυσικό αέριο. Το τελευταίο είναι δηλητηριώδες, οπότε οι σοβιετικοί μηχανικοί βρήκαν αμέσως τη λύση: Του έβαλαν φωτιά, για να καεί και να πάψει να είναι επικίνδυνο. Ε, η φωτιά αυτή καίει ακόμα σήμερα, αν και κάπως λίγο πιο μετριασμένη, απ΄ ότι μας λένε.

Μόνο ένας άνθρωπος έχει καταφέρει να κατέβει στον κρατήρα (και να επιστρέψει ζωντανός), ένας Καναδός (Ελληνικής καταγωγής υποθέτω), ο George Kourounis. Η προσπάθειά του έχει καταγραφεί σε ένα ντοκιμαντέρ του National Geographic με τίτλο «Die Trying». Μετά από μια επίσκεψη του προέδρου επί τόπου, αποφάσισαν και έβαλαν ένα πρόχειρο φράχτη τριγύρω, για να προστατεύονται οι επισκέπτες.

Ο Πρόεδρος δεν αρέσκεται καθόλου που τόσο φυσικό αέριο που θα μπορούσε να πουλήσει χάνεται σε μια φωτιά, αλλά δεν κατάφερε να κάνει τίποτα, οπότε τελικώς το αποδέχτηκε. Παράλληλα, σταδιακά ο κρατήρας εξελίχθηκε στο Νο.1 τουριστικό αξιοθέατο της χώρας, με μεγάλο μέρος από τους λιγοστούς επισκέπτες της χώρας να κατευθύνεται εκεί.

Ε, ήρθε κι ο Πρόεδρος να κάνει test-drive το αυτοκίνητο που ο ίδιος σχεδίασε:

Ο Ishan μας έδειξε τον κρατήρα, μας είπε πέντε πράγματα γι’ αυτόν, μας έδειξε τις καβάντζες με την καλή θέα, και πήγε να ανοίξει τη γιούρτα του και να στήσει τις σκηνές μας. Θα είχαμε ο καθένας τη σκηνούλα του, το sleeping bag του και το χαλάκι του, αλλά δε θα είχαμε την ευκαιρία να κοιμηθούμε στη Γιούρτα – την είχε δεσμεύσει για κάτι Ρώσους μιας κάποιας ηλικίας που θα έρχονταν λίγο αργότερα με άλλο τζιπ.

















Η καλύτερη θέα, είναι από ένα μικρό λοφάκι στα δυτικά του κρατήρα. Είχαμε φτάσει από τους πρώτους και είχαμε τον κρατήρα σχεδόν στη διάθεσή μας. Σταδιακά, όμως, θα πλάκωνε κόσμος.









Επιστρέψαμε στη Γιούρτα, βολέψαμε τα πράγματά μας, οι ροχαλίζοντες μετακινήσαμε τις σκηνές μας πιο πέρα, και όσο περιμέναμε το βραδινό μας να ετοιμαστεί πήγαμε μια ακόμα βόλτα στον κρατήρα.













Ναι, πήγα με κατάλληλη αμφίεση

Επιστρέψαμε στη γιούρτα, και σύντομα το φαγητό ήταν έτοιμο. Σασλίκ από κρέατα και λαχανικά στη σχάρα. Ταράτσα την κάναμε. Το συνοδέψαμε με λίγο υγρό πυρ από Ελλάδα, κεράσαμε και τον Ishan και τους άλλους, κουβεντιάσαμε κιόλας, και κρατώντας τις κοιλιές μας πήγαμε για τις βραδινές φωτογραφίες του κρατήρα, καθώς τη νύχτα είναι αρκετά πιο εντυπωσιακός.

Όπως ακούτε και στον ήχο του βίντεο…. Ήταν πολλοί οι Κινέζοι τουρίστες.

 

[hydronetta]

Αφιερωμένο εξαιρετικά στον συγγραφέα
Διότι λατρευουμε ανάλογα θεάματα
Δεν είναι Arirang μεν, αλλά δεν έχει και πολλά να του ζηλέψει. Υπερπαραγωγή ο Πρόεδρος...
Να δοθεί έμφαση στο ευφάνταστο βάθρο για την φλόγα των αγώνων

 

[Earth Citizen]

Να δοθεί έμφαση στο ευφάνταστο βάθρο για την φλόγα των αγώνων

Έλεος πια με αυτά τα άλογα
Πολύ κιτσαριό, συγγνώμη κιόλας.

Κατά τ' άλλα, τέτοια υπερπαραγωγή, τύφλα να έχουν οι τελετές των Ολυμπιακών Αγώνων!

 

[taver]

Κεφάλαιο 11: Konye-Urgench

Η επόμενη μέρα, Τρίτη 30/4/2019, ξημέρωσε, και μας βρήκε… χμ… κάπως. Εγώ είχα ένα θέμα με ένα δόντι που είχα αφαιρέσει λίγες μέρες πριν το ταξίδι, είχε κάνει κάποιες επιπλοκούλες που σήμερα ήταν ιδιαίτερα αισθητές (δε με επηρέασαν στο ταξίδι, απλά είχα ένα πρησμένο μάγουλο - φαίνεται και στις φωτογραφίες από το προηγούμενο βράδυ - η ταλαιπωρία ήρθε μετά την επιστροφή…) Ο kalspiros πάλι, δεν ξέρω τι έπαθε το στομάχι του, μήπως τον πείραξε το φαγητό, αλλά είχε περάσει άσχημη νύχτα και τώρα ήταν σε μαύρο χάλι.

Φάγαμε πρωϊνό (όσοι μπορούσαμε), πήγαμε όπως όπως για τις τελευταίες, πρωινές πλέον, φωτογραφίες από τον κρατήρα, μπήκαμε στα τζιπ και πριν το ρολόι δείξει 07:00 είχαμε ήδη ξεκινήσει με πορεία προς το βορρά.











Σύντομα χρειάστηκε να κάνουμε στάση για το Σπύρο, στη μέση του πουθενά.









Σταματήσαμε σε ένα μαγαζάκι δίπλα στο δρόμο. Τσιμπήσαμε κάτι (το χωριό εδώ έχει λένε παράδοση σε κάτι γεμιστές πίτες), ήπιαμε κάτι περίεργα ποτά (μπύρες δηλαδή – εκτός από το Σπύρο που πήρε κάτι σπέσιαλ νερά με ηλεκτρολύτες), και αποχαιρετήσαμε τον Ishan με τον Π. που δε μπορούσε να καθυστερήσει κι άλλο όσο συνερχόταν ο kalspiros, γιατί κινδύνευαν να μην προλάβουν ανοικτά τα σύνορα με το Ουζμπεκιστάν. Εμείς, ευτυχώς, είχαμε χρόνο ως την πτήση μας πίσω για Ashgabat.





Δυο ώρες δρόμο αργότερα, φτάσαμε στη μεγάλη στάση της ημέρας. Η Konye-Urgench, στις εποχές της μεγάλης δόξας της, ήταν μια παραποτάμια πόλη, με το μεγάλο ποτάμι Amu Darya (Ώξος) να περνάει από δω, κατευθυνόμενο προς τη λίμνη Αράλη. Πριν έρθουν εδώ οι Τουρκμένοι, οι Σελτζούκοι κι όλοι αυτοί οι τουρκογενείς, ο ποταμός αυτός ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στο ευρύτερο Ιράν (και τις επιμέρους φυλές του) και στο Turan, μια αρχαία ονομασία για την περιοχή της υπόλοιπης σημερινής κεντρικής Ασίας και τους πολιτισμούς της. Η Konye-Urgench ήταν στην πλευρά του Turan. Σήμερα, είναι απλά κοντά στα σύνορα με το Ουζμπεκιστάν.

Βλέπετε, είναι σημαντικό να ξέρουμε ότι το Τουρκμενιστάν δεν ήταν πάντα Τουρκμένικο. Διάφορες φυλές κατοικούσαν εδώ, κατά κύριο λόγο Περσικής προέλευσης. Κι ο Μέγας Αλέξανδρος πέρασε από ένα τμήμα του. Και αρκετά βασίλεια βρέθηκαν στα εδάφη του, με τα ιστορικά σύνορά τους να μην είναι πια παρά νοητές γραμμές μέσα στην επιφάνεια του Τουρκμενιστάν. Οι σημερινοί Τουρκμένοι, είναι απόγονοι των φυλών Oghuz, που μετοίκησαν εδώ σταδιακά από τον 7ο αιώνα μ.Χ. και μετά, και σιγά σιγά με την πάροδο των αιώνων άρχισαν να γίνονται πλειοψηφικό φύλο στην περιοχή, που όμως ήταν διχασμένη σε διάφορα βασίλεια και αυτοκρατορίες. Δεν ενδιαφέρονταν για δική τους κρατική οντότητα όμως, ήταν νομάδες και έτσι κι αλλιώς μετακινούνταν και ζούσαν παράλληλα με τους προϋπάρχοντες πληθυσμούς.

Ένα από τα βασίλεια της περιοχής ήταν το βασίλειο του Khorezm. Ήταν ένα μικρό βασίλειο, σάντουιτς ανάμεσα στα βασίλεια των Περσών και των Ουζμπέκων. Είχε την πρωτεύουσά του εδώ, στην Konye-Urgench (ή Köneürgench στα Τουρκμένικα). Ήταν, στην εποχή της, μια από τις πλέον σημαντικές πόλεις στον Κόσμο. Ο πλούτος της προέρχονταν κυρίως από το εμπόριο, καθώς ήταν μια σημαντική στάση για τα καραβάνια που ακολουθούσαν το βόρειο κλάδο του δρόμου του Μεταξιού, μεταφέροντας εμπορεύματα από την Κίνα προς την Ευρώπη δια μέσου της Κασπίας Θάλασσας και της Ρωσίας.

Σε κάποιο πόλεμο, οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέστρεψαν την πόλη, αλλά αυτή κατάφερε και ανέκαμψε (ως Σελτζούκικη), τόσο που το βασίλειο του Khorezm είχε φτάσει να ελέγχει, το 12ο αιώνα, όχι μόνο τους Σελτζούκους, αλλά και επαρχίες στο σημερινό Αφγανιστάν και το Ιράκ. Ο ιστορικός Ata-Malik Juvayni έχει γράψει (σε μετάφραση του J.A.Boyle που δεν τολμώ να επιχειρήσω να ξαναμεταφράσω στα Ελληνικά) ότι ήταν «the site of the throne of the Sultans of the world and the dwelling-place of the celebrities of mankind; its corners supported the shoulders of the great man of the age, and its environs were receptacles of the rareties of the time; its mansions were resplendent with every kind of lofty idea, and its regions and districts were so many rose-gardens through the presence of men of quality, great shaikhs being assembled in one place with the Sultans of the age». Το 1210, όμως, έπαψε να είναι πρωτεύουσα, καθώς, όταν πια κατέλαβαν και τη Σαμαρκάνδη, η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε εκεί.

Όμως, ο Σάχης Mοhammed ο δεύτερος, το 1219 έκανε το μοιραίο λάθος. Διέταξε τη σφαγή ενός Μογγολικού καραβανιού, και λεηλάτηση των εμπορευμάτων που μετέφερε, μεταξύ των οποίων και σεβαστές ποσότητες χρυσού και ασημιού. Δεν τα κάνουνε αυτά στους Μογγόλους, όμως, ιδιαίτερα όταν σε θεωρούνε και σύμμαχο. Παρότι ο Μοhammed θα μπορούσε να τη γλυτώσει δίνοντας το κεφάλι του… περιφερειάρχη της μικρής πόλης που συνέβη η επίθεση, όπως ζητούσαν αρχικά οι Μογγόλοι, δεν το έκανε ούτε αυτό. Αντίθετα, στράφηκε κατά της Μογγολικής αντιπροσωπείας που το ζητούσε. Σκότωσε ένα από τους απεσταλμένους, και… ξύρισε τους υπόλοιπους.

Ε, δεν ήθελε και πολύ ο Τζένκινς Χαν. Ο Μογγολικός στρατός κατέφθασε στην Konye-Urgench το 1221. Κάθε Μογγόλος στρατιώτης είχε εντολή να σφαγιάσει 24 κατοίκους. Αν όλοι τα κατάφερναν, δε θα έμενε ψυχή ζωντανή. Η ισχυρή αντίσταση των ντόπιων όμως, το απέτρεψε. Μετά από εξάμηνη πολιορκία, οι Μογγόλοι δεν είχαν ακόμα καταφέρει να πάρουν την πόλη. Χρειάστηκε το πονηρό σχέδιο ενός μηχανικού, που εξέτρεψε τον ποταμό Amu Darya μέσα στην πόλη, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσει. Με την αποδιοργάνωση που προκάλεσε η πλημμύρα, κατάφεραν και μπήκαν μέσα, και ολοκλήρωσαν τον αρχικό σκοπό τους.

Και όμως, παρότι ισοπεδώθηκε και σφαγιάστηκαν οι πάντες, η πόλη δεν πέθανε. 100 χρόνια μετά, ήταν και πάλι ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο, στον ανανεωμένο δρόμο του μεταξιού, με ελαφρώς διαφορετική πια πληθυσμιακή σύνθεση. Ήταν και πάλι πρωτεύουσα, αυτή τη φορά του χανάτου του Khorezm, τμήμα της Μογγολικής αυτοκρατορίας. O Ibn Battuta, ένας Άραβας Ταξιδευτής που επισκέφθηκε την πόλη το 14ο αιώνα, γράφει ότι η Konye-Urgench είχε γίνει μια σημαντική και μεγαλειώδης πόλη Τούρκων με εξαιρετικά παζάρια, φαρδείς δρόμους, πολλά κτήρια και εντυπωσιακές εικόνες.

Δυστυχώς όμως για την πόλη, ήρθε κι άλλος επιδρομέας. Ο Ταμερλάνος, από το Ουζμπεκιστάν, δεν ήθελε τον ανταγωνισμό της πόλης απέναντι στη Σαμαρκάνδη. Το 1388 εισέβαλε με τις στρατιές του. Και δεν άφησε κολιμπιθρόξυλο. Μάλιστα έδωσε εντολή τα ερείπια της πόλης να γίνουν χωράφια και να φυτευτούν με κριθάρι. Οι κάτοικοι που επέζησαν, μεταφέρθηκαν με το ζόρι στη Σαμαρκάνδη.
Στην πορεία η πόλη ξανακτίστηκε πάλι, λίγο πιο βόρεια, αλλά δεν απέκτησε καμία αίγλη. Εν τω μεταξύ, μετατοπίστηκε και η κοίτη του Amu Darya, που ήταν η φυσική πηγή ύδρευσης της πόλης, και ιδρύθηκε η πόλη Urgench, στο σημερινό Ουζμπεκιστάν, κοντά στη νέα κοίτη. Konye-Urgench σημαίνει «Παλιά Urgench» στα περσικά.

Τα λίγα ερείπια που σώζονται, σήμερα πια, είναι αυτά που άφησαν όρθια οι εισβολείς, κυρίως λόγω της θρησκευτικής τους σημασίας. Από το 2005 είναι και μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς στη λίστα της UNESCO.



Ο αρχαιολογικός χώρος σήμερα είναι οργανωμένος κατά μήκος ενός μονοπατιού. Παρκάραμε κοντά στο βόρειο άκρο του, όπου μας περίμενε ο Ishan με τα εισιτήριά μας (επίσης περίμενε και τον Π., που είχε ξεκινήσει από την άλλη άκρη του αρχαιολογικού χώρου). Βγάλαμε και επιπλέον άδειες για φωτογραφίες (7 μανάτ έκαστος, δηλαδή $2.00 με την επίσημη ισοτιμία ή $0.39 με την ισοτιμία που αλλάζαμε). Ο Ishan μας εξήγησε τι θα βλέπαμε και πως θα κινούμασταν, και μας αποχαιρέτησε καθώς μόλις ερχόταν ο Π., θα ξεκινούσαν αμέσως για τα σύνορα. Εμείς θα μέναμε με τον αδερφό του, τα Αγγλικά του οποίου όμως ήταν φτωχά. Ο τελευταίος θα μας περίμενε τώρα στην άλλη άκρη του μονοπατιού.

 

[taver]

Κεφάλαιο 12: Konye-Urgench, μονοπάτι



Το πρώτο αξιοθέατο στο μονοπάτι είναι ένα μαυσωλείο του 14ου αιώνα. Μάλλον φτιάχτηκε για την Turabeg Khanum, το 1370. Αυτή ήταν η κόρη του Uzbek Khan, του ανθρώπου που έπεισε τους Μογγόλους να ενστερνιστούν το Ισλάμ, και σύζυγος του Κυβερνήτη της Konye Urgench. Βέβαια, δεν υπάρχουν ακλόνητες αποδείξεις για το ποιος είναι θαμμένος εδώ, ούτε καν ότι πρόκειται για Μαυσωλείο, αλλά ας δεχτούμε το πιο δημοφιλές σενάριο. Δεν έχει άλλωστε τόσο σημασία το ποια ήταν, αλλά ότι το Μαυσωλείο της στέκει όρθιο χωρίς καμία ανακαίνιση από τότε. Εντάξει, το «όρθιο» είναι σχετικό, ένα μέρος του θόλου έχει καταρρεύσει, αλλά εν πολλοίς στέκεται. Αν ήταν λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα, στην άλλη πλευρά των συνόρων, θα είχε γίνει πλήρης ανακατασκευή με μοντέρνα υλικά, και θα ήταν ένα ακόμα ισλαμικό μαυσωλείο.















Ο θόλος, από μέσα, είναι εντυπωσιακός. Έχει ένα μωσαϊκό με γεωμετρικά σχέδια, βασισμένο στην αστρονομία της εποχής. 365 αστέρια αναπαριστούν τις μέρες του έτους, 24 μικρές αψίδες συμβολίζουν τις ώρες της μέρας, ενώ 12 μεγαλύτερες, κάτω από αυτές, τους μήνες του έτους.





















Συνεχίσαμε στο μονοπάτι. Το επόμενο μαυσωλείο, του Seyit Ahmet, είναι μάλλον αδιάφορο, επειδή κατέρρευσε τον προηγούμενο αιώνα και ξαναχτίστηκε. Για τους ντόπιους, πάντως, είναι ιερός χώρος, και προσεύχονται με δεξιόστροφη κυκλική πορεία γύρω του.







Ο Μιναρές του Kutlug Timur είναι η επόμενη στάση μας. Φαίνεται από μακριά, άλλωστε, καθώς είναι πανύψηλος, πάνω από 62 μέτρα ψηλός, σημαντικό επίτευγμα για την εποχή που κτίστηκε (ανάμεσα στο 1320 και το 1330). Το 14ο αιώνα ήταν το ψηλότερο κτήριο στον κόσμο, και παραμένει ακόμα και σήμερα το ψηλότερο μεσαιωνικό κατασκεύασμα στην Κεντρική Ασία. Έχει διάμετρο 12 μέτρων στη βάση του, που σταδιακά στενεύει για να φτάσει τα 2 μέτρα στην κορυφή.





















Κάπου εκεί πετύχαμε και τον Π. που ερχόταν στην αντίθετη κατεύθυνση. Ανταλλάξαμε κάποιες απόψεις γι’ αυτά που βλέπαμε, και συνεχίσαμε.

Η πορεία μας συνεχίστηκε, και ακολουθεί το Μαυσωλείο του Σουλτάνου Tekesh. Αυτός ήταν ο σημαντικός σουλτάνος που επέκτεινε το βασίλειο του Khorezm ως το Αφγανιστάν. Έφτιαξε το μαυσωλείο του όσο ακόμα ζούσε, για να εντυπωσιάσει με το μεγαλείο του. Κι όχι μόνο αυτό, έφτιαξε και ένα Μεδρεσέ (ισλαμικό σχολείο) και μια βιβλιοθήκη εκεί δίπλα. Το μαυσωλείο έχει αναστηλωθεί, τα υπόλοιπα όμως όχι. Ο γιός του, που τον είχε διαδεχτεί, ήταν ο σάχης Μωχάμεντ που έκανε το λάθος να προκαλέσει το Τζέγκινς Χάν….















Απέναντι, βρίσκεται ο λόφος των Σαράντα Μουλάδων. Η τελευταία μάχη των ντόπιων απέναντι στους Μογγόλους δόθηκε εδώ, κι από τότε ο λόφος είναι ιερός. Υπάρχουν πολλοί νεκροί θαμμένοι κάτω από το χώμα αυτό. Δυστυχώς είναι κλειστός για ανασκαφές.



Αρκετοί ντόπιοι είναι μαζεμένοι σε ένα μοντέρνο κτίριο (μαυσωλείο εκεί δίπλα. Δεν το αναφέρουν πουθενά οι οδηγοί (ελπίζω να μην είναι τίποτα τουαλέτες…)





Ακολουθήσαμε το μονοπάτι. Περάσαμε και δίπλα από κάποιους τάφους.







Το επόμενο μαυσωλείο, του Il-Arslan, έχει ένα ασυνήθιστο τρούλο, που στην πραγματικότητα είναι μια πυραμίδα με δώδεκα πλευρές. Μόνο στο θόλο σώζονται τα διακοσμητικά ψηφιδωτά, αλλά όταν κατασκευάστηκε ήταν ολόκληρο καλυμμένο.















Χρειάστηκε ένας ισχυρός σεισμός για να πέσει ο μιναρές «Mamun» των 55 μέτρων που στεκόταν λίγο παραπέρα, που ήταν το παλιότερο από τα σωζόμενα κτίρια, από το 1011 που κατασκευάστηκε. Σώζεται μόνο η βάση του.



Σιγά σιγά οδεύαμε προς το τέλος του μονοπατιού.



Το τελευταίο αξιοθέατο, είναι μια πύλη. Λέγεται ότι ήταν η είσοδος για ένα από τα caravanserai που λειτουργούσαν στην πόλη, για τη φιλοξενία των εμπόρων που κινούνταν στο δρόμο του μεταξιού. Ωστόσο, θα μπορούσε να είναι και είσοδος για κάποιο παλάτι, έτσι διακοσμημένη που είναι.













Κάπου εκεί, μας περίμενε και το αυτοκίνητο. Υπάρχουν μερικά ακόμα αξιοθέατα, αλλά βρίσκονται στο κέντρο της νέας πόλης της Konye-Urgench. Φεύγοντας, πρόλαβα και πήρα μια φωτογραφία από το Ak Kala, ένα οχυρό από το 16ο αιώνα.

 

[bandit650]

αν καταλαβα καλα το μονοπατι το διασχισατε με τα ποδια.
ποσο μηκος ειχε και ποσο χρονο κανατε για να το διασχισετε;

 

[taver]

αν καταλαβα καλα το μονοπατι το διασχισατε με τα ποδια.
ποσο μηκος ειχε και ποσο χρονο κανατε για να το διασχισετε;

Γύρω στο 1,5Κμ, 1 ώρα χωρίς το αρχικό Μαυσωλείο (αλλά μαζί με τις στάσεις στα άλλα αξιοθέατα κλπ).

 

[taver]

Κεφάλαιο 13: Konye-Urgench, κέντρο

Στο κέντρο της πόλης, βρίσκεται ένα ακόμα σύμπλεγμα από μαυσωλεία. Παρκάραμε στο τεράστιο parking, όπου ήμασταν το μοναδικό αυτοκίνητο, και ξεκινήσαμε.



Ακριβώς δίπλα στο parking βρίσκεται ένα ήσσονος σημασίας Μαυσωλείο και τζαμί, με το οποίο θα ασχοληθούμε αργότερα:



Αντίθετα, κινούμενοι προς την άλλη κατεύθυνση, το μονοπάτι οδηγεί σε ένα σύμπλεγμα τριών Μαυσωλείων.









Τα δυο πρώτα Μαυσωλεία είναι αντικριστά το ένα στο άλλο, δημιουργώντας ένα σύμπλεγμα που θυμίζει την πλατεία Registan της Σαμαρκάνδης, στο πολύ μικρότερο και νεκρικότερο, φυσικά. Δυστυχώς και τα τρία Μαυσωλεία είναι κλειστά στο εσωτερικό τους. Από μακριά, τα μαυσωλεία μοιάζουν όμοια, αλλά από κοντά είναι εμφανές ότι το μαυσωλείο του Nejameddin Kurba, που κτίστηκε το 14ο αιώνα, είναι πιο μεγάλο, πιο διακοσμημένο, με τέσσερις θόλους. Η είσοδός του έχει αρχίσει να γέρνει ανησυχητικά προς τα μπροστά τα τελευταία χρόνια – πιθανώς να χρειαστεί σύντομα να εισάγουν τεχνογνωσία από την Πίζα.









Υπήρχε κι ένας οβελίσκος εδώ, που σηματοδοτούσε το σημείο όπου ο Nejameddin Kurba αποκεφαλίστηκε από τους Μογγόλους, κατά την εισβολή τους. Ήταν ποιητής, ισλαμικός διδάσκαλος, και Σουφιστής Σείχης, ιδρυτής τάγματος Δερβίσηδων, και γενικώς σεβαστό πρόσωπο ακόμα και σήμερα. Ο Οβελίσκος έπεσε όταν κατέρρευσε πάνω του ένας από τους θόλους, τη δεκαετία του 1970, και δεν έχει αποκατασταθεί ακόμα.

Το απέναντι μαυσωλείο είναι για το Σουλτάνο Ali. Είναι για έναν ηγέτη του 16ου αιώνα, δυο αιώνες αργότερα δηλαδή, και είναι λιγότερο στολισμένο, επειδή η κατασκευή του εγκαταλείφθηκε το 1580 μετά από μια εισβολή από την Bukhara (σημερινό Ουζμπεκιστάν), και ποτέ δεν ολοκληρώθηκε.









Η πλατεία είναι γενικώς ευχάριστη. Υπάρχει κι ένα ακόμα, πιο μικρό και πιο λιτό μαυσωλείο εκεί. Περιλαμβάνει τέσσερις τάφους, με σημαντικότερο αυτό του Piryarvali, ένα ξεχωριστό ακόλουθο του Nejameddin Kurba.









Επιστρέφοντας προς το πάρκινγκ, συναντάμε το μαυσωλείο του Matkarim Ishan, του 19ου αιώνα, κάτι μηνύματα από τον Πρόεδρο προσωπικώς, και το μουσείο της Konye-Urgench, το οποίο δυστυχώς είναι κλειστό για ανακαίνιση.













Μπήκαμε στο αυτοκίνητο, και ξεκινήσαμε για τη διαδρομή, περίπου μιας ώρας, για την πόλη Dashoguz, την πρωτεύουσα της βόρειας επαρχίας του Τουρκμενιστάν, από την οποία σε μερικές ώρες θα παίρναμε την πτήση της επιστροφής μας στην Ashgabat.

 

[taver]

Κεφάλαιο 14: Dashoguz

Η πόλη Dashoguz έχει 160.000 κατοίκους περίπου, και είναι το επίκεντρο της βαμβακοπαραγωγής στη χώρα. Πριν την ανακάλυψη των κοιτασμάτων πετρελαίου και αερίου, το βαμβάκι ήταν η βαριά βιομηχανία του Τουρκμενιστάν. Ως πόλη δε λέει και τίποτα, μερικά ακόμα κτίρια από λευκό μάρμαρο και γυαλί, κι ένα πάρκο στο κέντρο.



Καθίσαμε για φαγητό σε ένα εστιατόριο δίπλα στο πάρκο, που μάλλον άνοιξε για μας – άλλος πελάτης δεν υπήρχε. Ο kalspiros ακόμα δε μπορούσε να φάει κανονικά, αλλά κάτι του δώσαμε. Αφού φάγαμε, και μιλήσαμε λίγο με τον οδηγό μας, βγήκαμε μια βόλτα στο πάρκο. Φυσικά, όπως παντού στο Τουρκμενιστάν, η πόλη διαθέτει ένα χρυσό άγαλμα του προηγούμενου Προέδρου.





Αλλά και μια σειρά από… ετοιμόρροπα σιντριβάνια.











Μπήκαμε και πάλι στο αυτοκίνητο, δυόμιση ώρες πριν την πτήση μας, και ξεκινήσαμε για το αεροδρόμιο. Στη διαδρομή, απολαύσαμε την αρχιτεκτονική της πόλης:



















Φτάσαμε στο αεροδρόμιο, κάναμε check-in, πήραμε κάρτες επιβίβασης, περάσαμε τον έλεγχο, και περιμέναμε. Πέντε λεπτά μας πήρε, το αεροδρόμιο είναι μικρούλικο. Μιλώντας την προηγούμενη μέρα με τον Π., μας είχε επισημάνει πόσο «σαν την Ολυμπιακή» ήταν το προσωπικό της Turkmenistan Airlines. Πράγματι, ενώ όλοι όσοι είχαμε συναντήσει στη χώρα ήταν φιλικοί, σε χαιρετούσαν ή ανταπέδιδαν το χαιρετισμό, ακόμα και τα στρατά, αυτό δεν ίσχυε για τις κοπέλες της Turkmenistan Airlines που ούτε το βλέμμα τους δε σήκωναν για να σε αντικρύσουν.

ΤΑΖ-ASB Τ5106 30/4/2019 19:40 - 20:30 Β737 EZ-A005 Seat: 27D Economy

Στην άφιξη μας περίμενε και πάλι ο Nazar, για να μας πάει στο ξενοδοχείο. Κάναμε πάλι μια στάση για να αλλάξουμε χρήματα. Όταν φτάσαμε στο ξενοδοχείο (και πάλι το Aziya, όπου άλλωστε είχαμε αφήσει και τις βαλίτσες μας), προσφέρθηκε να με πάει μια βόλτα σε κοντινό μινι-μάρκετ να πάρω κάνα νερό. Το κοντινό μίνι-μάρκετ αποδείχθηκε ενάμισι χιλιόμετρο μακριά, ευκαιρία να μιλήσω και λίγο με τον οδηγό μας.

Ο Ναζάρ λοιπόν, κανονικά δεν είναι οδηγός, αλλά ξεναγός και διερμηνέας. Αλλά δεν ήξερε Αγγλικά – τα μαθαίνει τώρα, καθώς μέχρι τώρα, δούλευε μόνο με Ιρανούς Τουρίστες. Και ήταν πολλοί. Αρκετοί ερχόταν για να ξεπεράσουν τους περιορισμούς του Ιράν, να βγάλουν τις μαντήλες και να πιούν αλκοόλ. Κάθε Ιρανική πρωτοχρονιά, το Τουρκμενιστάν γέμιζε Ιρανούς που ερχόντουσαν μιλιούνια. Αλλά επίσης, Το Τουρκμενιστάν προσέφερε μια βολική και κοντινή Αμερικάνικη πρεσβεία, για τους Ιρανούς που ήθελαν να βγάλουν βίζα, καθώς φυσικά Αμερικανική πρεσβεία στο Ιράν δεν υπάρχει. Προσέφερε λοιπόν και υπηρεσίες μεταφραστή σ’ αυτούς, και ήταν μεγάλο μέρος των εσόδων του, μέχρι που βγήκε ο Trump και απαγόρευσε συνολικά τις βίζες για όλους τους Ιρανούς. Με τόσο μειωμένη τη ροή επισκεπτών από το Ιράν, ο Ναζάρ αναγκάστηκε να μάθει και Αγγλικά. Καλά τα πάει, αν και το επίπεδό του δεν είναι ακόμα για να κάνει ξεναγήσεις στη γλώσσα….

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Με είχε πιάσει ένας ξερόβηχας όμως, και κάπως έτσι ξεκίνησε το μαρτύριο του Α., που μοιραζόταν το δωμάτιο μαζί μου, και που πολλές φορές μέσα στη νύχτα τον ξύπναγα με το βήχα μου.

 

[taver]

Κεφάλαιο 15: Inspiration Square

Η επόμενη μέρα, 1/5/2019, δεύτερη ουσιαστικά μέρα για μας στην Ashgabat, ξεκίνησε σχετικά νωρίς. Αποφασίσαμε να οργανωθούμε καλύτερα με τα ταξί σήμερα. Το πρώτο, μας το κάλεσε η ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, ευκολάκι. Πήγαμε για πρωϊνό στο Sha Coffee, εκεί που είχαμε φάει την πρώτη μέρα το βράδυ. Κατέληξε στέκι μας το μαγαζί, το φαγητό καλό, ο καφές καλύτερος, η διακόσμηση άπαιχτη, γιατί όχι. Άλλωστε είναι κι εύκολο - λέμε στο ταξί να μας πάει στο Grand Turkmen Hotel, που όλοι το ξέρουν, και περπατάμε λίγο πιο πέρα.

Πριν μπούμε μέσα, όμως, κάναμε μια βόλτα στο πάρκο εκεί μπροστά. Λέγεται «Ylham» (Έμπνευση), και είναι γεμάτο αγάλματα ανθρώπων του πνεύματος – συγγραφέων, ποιητών κλπ. Παραδόξως, δεν υπάρχει χρυσό άγαλμα κανενός προέδρου.



























Μπήκαμε στο μαγαζί (έχει και website: http://www.shacoffee.com/ ) και παραγγείλαμε ένα ελαφρύ πρωϊνό με τοπικές λιχουδιές (οι δυο) και κάτι ελαφρύ για το στομάχι (ο kalspiros).

 

[taver]

Κεφάλαιο 16: Πύργος Ουδετερότητας

Και μετά, θέσαμε σε εφαρμογή το σχέδιο. Τα μέρη που θέλαμε να δούμε σήμερα, στο πρώτο μισό της μέρας, ήταν σχετικά μακρινά και δύσκολα προσπελάσιμα χωρίς αυτοκίνητο. Πήγαμε λοιπόν στη ρεσεψιόν του Grand Turkmen, και του ρωτήσαμε αν έχουν κάποιο όχημα με οδηγό να μας κάνει τις βόλτες που θέλαμε, όλη μέρα σήμερα. Δε βρήκαμε αυτό, αλλά βρήκαμε κάτι παρεμφερές. Ένα τύπο που θα μας έκανε τον ταρίφα για ότι διαδρομές θέλαμε, και θα μας περίμενε εκεί. Δεν τη λες και συμφέρουσα την τιμή των 500 ΤΜΤ ($27.78 με την ισοτιμία που αλλάζαμε) για τις διαδρομές που κάναμε, αλλά τουλάχιστον ήταν άνετο κυριλέ όχημα (Mercedes).

Όσο τον περιμέναμε, συνδέθηκα στο WiFi του ξενοδοχείου, και βρήκα το πρώτο internet τέσσερις μέρες τώρα στη χώρα. Και μάλιστα σχεδόν (ή και πλήρως) αφιλτράριστο, μέχρι και το Facebook είχαν ανοικτό. Στην υπόλοιπη χώρα Internet δεν έχει, παρά μόνο σε λιγοστά, δημόσια σημεία (καφετέριες, εστιατόρια κλπ), και με τα περισσότερα sites κομμένα (τα VPN παίζουν όμως).

Ξεκινήσαμε λοιπόν. Η πρώτη στάση είναι κοντά στο μουσείο που βρισκόμασταν τη δεύτερη μέρα. Ο Πύργος της Ουδετερότητας ήταν το απαύγασμα της διακυβέρνησης του Turkmenbashi, του παλιού προέδρου. Είχε τοποθετηθεί σε πλατεία στο κέντρο της πόλης. Μετά την αλλαγή καθεστώτος, όμως, το μετέφεραν εδώ, σε μια μεγαλοπρεπή τοποθεσία λίγο έξω από τα όρια της πόλης. Στην Κορυφή του, υπάρχει ένα χρυσό άγαλμα του παλιού Προέδρου να παριστάνει το Σούπερμαν. Η λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά, είναι ότι ο πύργος διέθετε και μηχανισμό για να στριφογυρίζει το άγαλμα, ώστε κάθε ώρα να κοιτάει προς την κατεύθυνση του ήλιου... Ο μηχανισμός τώρα πια δε λειτουργεί, κι ο πρόεδρος είναι ακινητοποιημένος να κοιτάει την πόλη του..

Αποφασίσαμε να μην ανέβουμε πάνω, θα είχαμε κι άλλες ευκαιρίες να δούμε την πόλη από ψηλά, κι εδώ είμαστε αρκετά μακριά από το κέντρο. Για να πάρετε εικόνα του μεγέθους της κατασκευής, κοιτάξτε τους φύλακες που στέκονται μπροστά του…



Έχει και ασανσέρ…

 

[taver]

Κεφάλαιο 17: Ρόδα είναι και γυρίζει

Βγήκαμε και πάλι στους δρόμους. Περάσαμε δίπλα από το ολυμπιακό πάρκο, με το Ολυμπιακό Ξενοδοχείο:



Και το Ολυμπιακό Στάδιο:



Και από αρκετές κυκλικές διασταυρώσεις όπως αυτές:





Στη συνέχεια ο οδηγός κατάλαβε ότι είχαμε λάθος πορεία, γυρίσαμε προς τα πίσω, περάσαμε δίπλα από το μνημείο του Συντάγματος της χώρας:



Για να φτάσουμε στο άλλο απαύγασμα της σύγχρονης αρχιτεκτονικής: Το μεγαλύτερο Ferris Whell (ρόδα λούνα πάρκ) εσωτερικού χώρου (WTF?) στον κόσμο. Ναι, έχει γραφτεί κι αυτό στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness – κάτι μου λέει ότι δε γράφτηκε επειδή κατασκευάστηκε, αλλά το ανάποδο, ότι κατασκευάστηκε για να γραφτεί. Δεν ξέρω πως σας φαίνεται ως σύλληψη η ρόδα εσωτερικού χώρου, αλλά είχαμε πραγματικά περιέργεια να δούμε πως θα μοιάζει ένα τέτοιο κατασκεύασμα. Δεν είναι μόνη της η ρόδα, υποτίθεται είναι συνολικά ένα λούνα παρκ εσωτερικού χώρου, που λέγεται «Alem Center».

Απ΄έξω πάντως, έχει γούστο….











Μπήκαμε μέσα. Πληρώσαμε 3 ΤΜΤ ($0.17) έκαστος, και μπήκαμε στον τροχό. Ο τελευταίος ήταν ακίνητος, ξεκίνησε να κινείται για μας, δεν υπήρχε κανένας άλλος επισκέπτης.



Έτσι όπως είναι ο τροχός, την όποια θέα την έχεις από τα πλευρικά παράθυρα του κτηρίου, όχι δηλαδή δεξιά ή αριστερά όπως κάθεσαι στο βαγονάκι, αλλά μόνο μπροστά ή πίσω. Τι κρίμα που ο προσανατολισμός του τροχού είναι τέτοιος, που η πόλη βρίσκεται όλη στο πλάι, και από τα παράθυρα βλέπεις μόνο τα τριγύρω χωράφια….


















(Το μνημείο του συντάγματος είναι αυτό)

Κατεβήκαμε στο ισόγειο, ο τροχός σταμάτησε, και παρατηρήσαμε λίγο το χώρο πριν αποχωρήσουμε.









Αν ψάχνετε τα παιδάκια στις φωτός, δεν είστε οι μόνοι, ούτε εμείς τα βρήκαμε….