Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!

[vasiliss]

Σου προτείνω με τη σειρά μου, αν ποτέ σε βγάλει ο δρόμος προς το Βαλτεσίνικο, να επισκεφθείς τη Μονή του Αγίου Νικολάου στο φαράγγι του Κάψαλη. Είμαι σίγουρη ότι θα ενθουσιαστείς από τη μοναδικότητα και την ιστορία του μοναστηριού

Είχε μπει ήδη αστεράκι στον χάρτη μου από όταν είχες ανεβάσει το σχετικό κεφάλαιο στην ιστορία σου.
Πολύ μου αρέσουν αυτά τα μοναστήρια που κρέμονται στην άκρη ενός βράχου ή γκρεμού. Και είναι γεμάτη από τέτοια η Ελλάδα.

 

[Klair]

Δήμητρα-Μουριά-Τεχνητή Λίμνη Λάδωνα-Λάδωνας ποταμός

Η Δήμητρα είναι ορεινό χωριό χτισμένο και αυτό στους πρόποδες του Αφροδισίου όρους. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κοντοβάζαινα και τη Βάχλια. Ακολουθώντας την Επαρχιακή Οδό Κοντοβάζαινας-Τροπαίων έφτασα στο χωριό, το οποίο απλώνεται κάτω από τον δρόμο.

Η Δήμητρα δεν συγκαταλέγεται στους top τουριστικούς προορισμούς της περιοχής, αν και έχει πολύ κοντά της τον Λάδωνα ποταμό και την τεχνητή του Λίμνη. Το χωριό είναι πνιγμένο από πυκνή βλάστηση και θεόρατα δέντρα. Διατηρεί στο ακέραιο την αρχιτεκτονική παράδοση με πετρόχτιστα σπίτια και στενά δρομάκια. Ο δρόμος περνάει στενός-στενός ανάμεσα από τα σπίτια που είναι χτισμένα στο ψηλότερο σημείο του χωριού. Το πρώτο αξιοθέατο που μου τράβηξε την προσοχή και με ανάγκασε να σταματήσω, ήταν μια πέτρινη εκκλησία σε ένα μικρό ύψωμα πάνω από τον δρόμο. Δεν είχα σκοπό να ανηφορίσω προς το ύψωμα, καταναλώνοντας ενέργεια για να την επισκεφθώ εσωτερικά, γιατί δε γνώριζα αν θα τη βρω ανοιχτή. Μια φωτογραφία θα έπαιρνα μόνο και θα συνέχιζα.

Στο απέναντι σπίτι από το σημείο που σταμάτησα, ένας κύριος έπλενε με το λάστιχο τη βεράντα του, και μόλις τον είδα τον χαιρέτησα και άδραξα την ευκαιρία, ώστε να μάθω ποιος ναός είναι αυτός.

-"Ποια εκκλησία είναι αυτή"; τον ρώτησα

-"Είναι η Παναγία, πήγαινε να τη δεις από κοντά" μου είπε.

-"Είναι ανοιχτή";

-"Ναι, πήγαινε πάνω".

Ανέβηκα κάμποσα σκαλιά και βρέθηκα στον αυλόγυρο. Κατακόκκινες στέγες ροβόλαγαν τον κατήφορο πλαισιωμένες μόνο από καταπράσινες φουντωτές πινελιές.

Έφερα μια γύρα στο εσωτερικό της εκκλησίας και γύρισα στο αυτοκίνητο.

Ο κυριούλης συνέχιζε να πλένει τη βεράντα, κυριευμένος όμως από τεράστια περιέργεια, για το τι μπορεί να κάνει μια γυναίκα μόνη στα μέρη του, οπότε δεν άργησε να ξεκινήσει την κουβέντα.

-"Από πού είσαι και από πού έρχεσαι στο χωριό μας";

-"Έχω καταγωγή από του Δάρα και ήρθα για λίγες μέρες στο χωριό να ξεσκάσω από την καραντίνα. Κάνω βόλτες για να γνωρίσω τα όμορφα μέρη σας".

-"Και τι επαγγέλεσαι αν επιτρέπεται; Είσαι μήπως φωτογράφος";

-"Τα ταξίδια και η φωτογραφία είναι τα χόμπι μου. Γράφω ταξιδιωτικά άρθρα σε ένα forum στο internet. Θα γράψω και για το όμορφο χωριό σας".

Είμαι απολύτως σίγουρη, ότι δεν καλοκατάλαβε την τελευταία μου πρόταση, αλλά ο καλούλης θέλησε να μου δώσει πληροφορίες για τα αξιοθέατα του χωριού του.

-"Βλέπεις αυτήν τη βρύση δίπλα στα σκαλιά; Θα σου πω την ιστορία της για να τη γράψεις. Τα παλιά τα χρόνια, πριν χτιστούν αυτά τα σπίτια, υπήρχαν στην περιοχή στάνες, πολλοί τσοπάνηδες και πάρα πολλά πρόβατα και κατσίκια. Μια κατσίκα ερχόταν συνέχεια σε αυτό το σημείο, γιατί είχε ανακαλύψει την πηγή με το νερό. Το πήραν χαμπάρι οι βοσκοί και στη συνέχεια μαζεύονταν γύρω από την πηγή τρώγοντας και πίνοντας. Έτσι, πολλά χρόνια αργότερα, χτίστηκε αυτή η Βρύση".

-"Το χωριό κάτω στη ρεματιά έχει και αρχαία, παρατημένα και ανεκμετάλλευτα" συνέχισε.

-"Διάβασα ότι υπάρχουν τα ερείπια του ναού της Ελευσίνιας Δήμητρας. Πιστεύετε ότι θα καταφέρω να τα βρω, αν μου πείτε πού να ψάξω"; τον ρώτησα.

-"Μπα δε θα τα βρεις. Πολύ δύσκολο" μου είπε. Ίσως και να μη γνώριζε πως να με καθοδηγήσει.

Τότε κάνει την εμφάνισή της στη βεράντα μια ηλικιωμένη κυρία, μάλλον η μητέρα του "ξεναγού" μου. Η κυρία είναι από του Δάρα της λέει.

-"Από του Δάρα; Αχ... τότε ίσως μπορείς να μου κάνεις μια χάρη. Να βρεις τον τάδε και να του πεις να με πάρει τηλέφωνο, γιατί δεν έχω το τηλέφωνό του. Τον χρειάζομαι για κάποια πράγματα…….και μπλα, μπλα, μπλα" μονολογούσε ακατάπαυστα, προσπαθώντας να κάνει και εμένα μέρος του προβλήματός της. Εκεί πλέον κατάλαβα ότι έμπλεξα άσχημα, και άντε να δω πως θα ξεμπλέξω από τη γιαγιά. Από δω το έφερα, από κει το πήγα ευγενικά, τελικά της είπα ότι δε γνωρίζω το άτομο που μου ζητάει να βρω. Εκείνη συνέχισε απτόητη.

-"Τι κάνεις μόνη σου στα μέρη μας; Δεν έχεις οικογένεια";

-"Έχω, αλλά τους άφησα στην Αθήνα γιατί είχαν δουλειές και ήρθα μόνη μου στο χωριό".

-"Καλά τους έκανες, τους χρειάζεται καμιά φορά".

Με τα πολλά, τους αποχαιρέτησα και όπου φύγει-φύγει για το κέντρο του χωριού.

Η Δήμητρα αρχικά ονομαζόταν Δίβριτσα. Η ονομασία είναι είτε αρβανίτικης προέλευσης και σημαίνει "τόπος με πολλά νερά" είτε σλαβικής και σημαίνει "χαράδρα". Το 1928 έλαβε τη σημερινή της ονομασία από τον αρχαίο ναό της Ελευσίνιας Δήμητρας, τον οποίο δεν μπήκα τελικά στη διαδικασία να ψάξω.

Έφτασα ακολουθώντας έναν στενό, κατηφορικό δρόμο στην πλατεία του χωριού. Μια μεγάλη παρέα ντόπιων καθόταν κάτω από τον μεγάλο πλάτανο. Μόλις με είδαν με χαιρέτησαν και αμέσως με προσκάλεσαν να με κεράσουν για το καλωσόρισμα στο χωριό τους. Τους χαιρέτησα εγκάρδια και πολύ ευγενικά αρνήθηκα το κέρασμα. Πάντως η προθυμία τους και η φιλοξενία τους μου έκαναν πολύ θετική εντύπωση.

Στην άκρη της πλακόστρωτης πλατείας ορθώνεται επιβλητικός ο ναός του Αγίου Νικολάου, του 1857, με το εντυπωσιακό καμπαναριό.

Γύρω-γύρω στέκονται όμορφα σπίτια, ταβερνάκια και καφενεία. Η πλατεία δίνει αμέσως την εντύπωση του ομφαλού ολόκληρου του χωριού. Είναι ένα χουχουλιάρικο σημείο, προστατευμένο ολόγυρα από κτίρια. Μοιάζει με μια μεγάλη, ανοιχτή αγκαλιά, που είναι πάντα έτοιμη να προσφέρει θαλπωρή και ηρεμία, όχι μόνο στους κατοίκους, αλλά και στους επισκέπτες.

Έκανα τη βόλτα μου στο έρημο χωριό, αναστατώνοντας μόνο τους σκύλους, οι οποίοι μόλις καταλάβαιναν την παρουσία μου έξω από τις αυλές των σπιτιών, επιδίδονταν σε άγρια και αδιάκοπα γαβγίσματα, μέχρι να με χάσουν από το οπτικό τους πεδίο.

Στο χωριό λειτουργεί ένας και μοναδικός ξενώνας, το περιβόητο "Σπίτι της Θεώνης", το οποίο χτίστηκε από Λαγκαδινούς μαστόρους το 1850. Η Δήμητρα μπαίνει για πρώτη φορά στον κατάλογο των χωριών της Γορτυνίας από τον Γάλλο περιηγητή Πουκεβίλ (Poukevil). Μετά την ανεξαρτησία από τους Τούρκους, η Δήμητρα αναπτύχθηκε ιδιαιτέρως, και ήταν ένα πολύ ζωντανό χωριό, με τους κατοίκους να ασχολούνται με εμπορικά μαγαζιά, αλλά και με διάφορες καλλιέργειες (αμπέλια, ελιές και λοιπά). Μετά τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους και τον Εμφύλιο ακολούθησε για τη Δήμητρα, όπως και για όλα τα υπόλοιπα χωριά της Αρκαδίας, η περίοδος της μετανάστευσης και έτσι το χωριό ερήμωσε. Σήμερα είναι ζήτημα να ζουν μόνιμα 80 ψυχές.

Δεν είχα να δω κάτι άλλο στο χωριό και ξεκίνησα για τον επόμενο προορισμό, την τεχνητή Λίμνη του Λάδωνα και το χωριό Μουριά.

Η Επαρχιακή Οδός Κοντοβάζαινας-Τροπαίων διασχίζει τις καταπράσινες πλαγιές του Αφροδισίου όρους και η οδήγηση σε αυτήν μου πρόσφερε μαγικές εικόνες. Από τη Δήμητρα μέχρι και τη Μουριά, μια απόσταση 20 χιλιομέτρων, δε συνάντησα ούτε έναν άνθρωπο, ούτε ένα αυτοκίνητο. Με τη μόνη ζωντανή ψυχή που απαντήθηκα, ήταν ένα φίδι, που διέσχισε τον δρόμο λίγα μέτρα μπροστά μου.

Επαρχιακή Οδός Κοντοβάζαινας-Τροπαίων

Άφησα πίσω μου τη Βάχλια και στην απέναντι πλαγιά είδα μερικά σπίτια της Πέρα Βάχλιας να ξεμυτάνε μέσα από την οργιώδη βλάστηση του βουνού.

Πέρα Βάχλια

Η διαδρομή μέσα στο κατάφυτο ορεινό αυτό περιβάλλον, με εντυπωσίασε και με γέμισε στιγμές ηρεμίας και χαλάρωσης, ώσπου μπροστά μου απλώθηκε το πιο φαντασμαγορικό θέαμα της περιοχής, η τεχνητή Λίμνη του Λάδωνα.

Στα όρια των νομών Αχαΐας-Αρκαδίας κυλάει ένας από τους ωραιότερους ποταμούς, όχι μόνο της Πελοποννήσου αλλά και της Ελλάδας, ο Λάδωνας. Οι πηγές του βρίσκονται λίγο πριν το χωριό Λυκούρια του νομού Αχαΐας και είναι ένας από τους αρχαιότερους ποταμούς της Πελοποννήσου.

Πηγές Λάδωνα ποταμού

Πηγές Λάδωνα ποταμού

Πηγές Λάδωνα ποταμού

Ο Παυσανίας εντυπωσιασμένος από την ομορφιά του έγραψε στα Αχαϊκά, ότι έχει το ωραιότερο νερό από όλους τους ποταμούς. Οι αρχαίοι Αρκάδες είχαν θεοποιήσει τον ποταμό και υποστήριζαν ότι ήταν γιος του Ωκεανού και της Τηθύος. Επίσης αναφέρονται ως κόρες του, οι Νύμφες Δάφνη και Μετώπη. Στα νερά του Λάδωνα πλύθηκε η θεά Δήμητρα, για να καθαρθεί από την ακούσια ένωσή της με τον Ποσειδώνα και στις όχθες του κυνηγούσε η Θεά Άρτεμις. Ακόμη στις όχθες του περιτριγύριζε ο Πάνας και στα μέρη αυτά είδε και αγάπησε τη Νύμφη Σύριγγα. Όταν άρχισε να την πολιορκεί, ο Λάδωνας για να τη βοηθήσει, τη μεταμόρφωσε σε καλαμιά. Ο Πάνας, κόβοντας τα καλάμια, έφτιαξε τη σύριγγα, το μουσικό όργανο που μόνο αυτός ήξερε να παίζει.

Η μαγευτική Λίμνη που απλώθηκε μπροστά μου, δημιουργήθηκε από τεχνητό φράγμα μέσα σε μια βαθιά και άγρια χαράδρα των βουνών, και σήμερα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς φυσικούς βιότοπους ολόκληρης της Πελοποννήσου. Ένα από τα πιο ιδιαίτερα, σημαντικά και επιβλητικά αξιοθέατα είναι το Φράγμα του ποταμού. Φτάνοντας έξω από την ψηλή περίφραξη υπάρχει κουδούνι, το οποίο χτυπάς, για να σου ανοίξει ο φύλακας την πόρτα, και να εισέλθεις με το αυτοκίνητο μέσα στην περιοχή του Φράγματος. Το Φράγμα ξεκίνησε το 1950 και τελείωσε το 1955. Κατασκευάστρια ήταν μια Ιταλική εταιρεία και από πλευράς κόστους είχε ενταχθεί στις πολεμικές αποζημιώσεις της Ιταλίας προς την Ελλάδα από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Περιπλανιόμουν για ώρα στην όχθη της Λίμνης έχοντας θέα στα ακίνητα, καταγάλανα νερά, που εκτελούν χρέη καθρέφτη των γύρω βουνών με τις καταπράσινες πλαγιές. Δεκαπέντε ολόκληρα χιλιόμετρα είναι η φιδίσια διαδρομή της Λίμνης, η οποία απλώνει τα ήρεμα νερά της ανάμεσα στις βουνοπλαγιές, ενώ μικροσκοπικά νησάκια κολυμπούν νωχελικά πάνω στην υδάτινη κορμοστασιά της.

Στις δαντελωτές ακτές με τους μικρούς όρμους, συνάντησα κατασκηνωτές να επιδίδονται σε ψάρεμα και κανό. Σταμάτησα αρκετές φορές, για να χορτάσω το εντυπωσιακό θέαμα της Λίμνης του Λάδωνα και στη συνέχεια μπήκα στο όμορφο, παραλίμνιο χωριό Μουριά.

Αριστερά διακρίνεται το χωριό Μουριά

Η Μουριά (παλαιά ονομασία Συριάμου) είναι χωριό της Γορτυνίας. Στέκεται στην κορυφή ενός λόφου και έχει θέα στην εντυπωσιακή Λίμνη. Σταμάτησα για να κάνω βόλτα στο χωριό, αλλά και για να θαυμάσω τη θέα προς τη Λίμνη. Στη μικρή πλατεία στέκεται το πέτρινο σχολείο

και λίγο πιο πάνω ορθώνεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου.

Μουριά

Λάδωνας ποταμός

Λάδωνας ποταμός

Λάδωνας ποταμός

Πολύ κοντά στο χωριό υπάρχει ένα καταπληκτικό αξιοθέατο, το Γεφύρι της Κυράς. Είναι ένα πέτρινο γεφύρι του 13ου αιώνα, που αναδύεται μέσα από τα νερά του Λάδωνα ποταμού, όταν αυτά έχουν υποχωρήσει και η στάθμη τους έχει κατέβει. Όταν λιώνουν τα χιόνια το πεντάτοξο Γεφύρι της Κυράς κρύβεται ολόκληρο κάτω από τα νερά, και αυτό συμβαίνει από το 1955, όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του Φράγματος. Για αιώνες το Γεφύρι ένωνε τη βόρεια με την κεντρική Πελοπόννησο και χτίστηκε από μαστόρους της Τσακωνιάς, μετά από παραγγελία της Κυράς της Άκοβας. Η Άκοβα είναι περιοχή κοντά στο χωριό Βυζίκι και εκεί η Κυρά είχε το κάστρο της. Ερχόταν λοιπόν από το Βυζίκι και ενώ έπρεπε να περάσει τον Λάδωνα διαπίστωσε, πως οι ξύλινοι κορμοί που εκτελούσαν χρέη γεφυριού είχαν παρασυρθεί από τα νερά του ποταμού. Έτσι έδωσε εντολή να χτιστεί το πέτρινο γεφύρι.

Πλάι στο παλιό γεφύρι υπάρχει σήμερα σύγχρονη γέφυρα, που χτίστηκε το 2002, για να συνδέει τα χωριά της περιοχής.

Ένα ακόμα ιδιαίτερο αξιοθέατο είναι το παλιό πορθμείο, το οποίο λειτουργούσε χειροκίνητα μέχρι το 1973. Ήταν δηλαδή ένα μικρό πλεούμενο, κάτι σαν ferry, που μετέφερε τους ανθρώπους και τα ζώα, από τη μια πλευρά στην άλλη. Ένα συρματόσχοινο συγκρατούσε αυτό το πλεούμενο για να μην παρασυρθεί από τα νερά του ποταμού. Μετά το 1973 η λειτουργία του έγινε μηχανοκίνητη, με τη χρήση μιας μηχανής ποτίσματος που λειτουργούσε με φωτιστικό πετρέλαιο, και ενός σασμάν αυτοκινήτου από ένα παροπλισμένο τζιπ της ΔΕΗ.

Πηγή: Λάδωνας: Ο ποταμός-λίμνη και το γεφύρι της Κυράς • Αρκαδία Greek-CrossRoads

Ο Λάδωνας και η Λίμνη του προσφέρουν πάμπολλες δραστηριότητες στους επισκέπτες. Πεζοπορίες, βαρκάδες, ψαρέματα, canoe kayak αλλά και rafting. Το ιδανικότερο σημείο για όλες αυτές τις δραστηριότητες είναι η Σμίξη, η οποία βρίσκεται στα όρια του νομού Αχαΐας με τον νομό Αρκαδίας και αποτελεί ένα από τα ωραιότερα σημεία του Λάδωνα. Σύμφωνα με τον θρύλο εδώ ακριβώς ο Δίας μεταμόρφωσε σε δάφνη (φυτό) τη Δάφνη, μια Νύμφη που προσπαθούσε να αποφύγει τις ορέξεις του Θεού Απόλλωνα. Εδώ είναι που ο Πάνας ερωτεύτηκε τη Σύριγγα και η Άρτεμις κυνηγούσε τα θηράματά της.

Μια εταιρεία έχει φτιάξει ξύλινα σπιτάκια και οργανώνει rafting στο ποτάμι. Επίσης σερβίρει καφέδες και πρόχειρο φαγητό σε ξύλινα τραπέζια-παγκάκια ακριβώς δίπλα στον Λάδωνα. Το τοπίο είναι πραγματικά άκρως ειδυλλιακό και απολύτως χαλαρωτικό. Όλη αυτή η περιοχή προσφέρει φαντασμαγορικές διαδρομές και ανόθευτη ομορφιά στον επισκέπτη, που θα μπει στη διαδικασία να την εξερευνήσει.

Το προχωρημένο της ώρας και η πείνα που είχε αρχίσει να μου χτυπάει καμπανάκια σηματοδότησαν την έναρξη της επιστροφής μου προς το Δάρα. Διέσχισα το χωριό Πουρνάρια, πέρασα από το χωριό Δάφνη, μέχρι που συνάντησα την ΕΟ Πάτρας-Τρίπολης (111) και έστριψα δεξιά.

Μέσα στον Δαρέϊκο κάμπο λειτουργεί η "Δροσιά", μια απλή ταβερνούλα που σερβίρει πολύ καλό φαγητό, κάτω από την πλούσια σκιά των δέντρων και εκεί κατέληξα για το δείπνο μου, μετά από μια άκρως συναρπαστική και αρκετά κοπιαστική μέρα.

 

[Smaragda53]

μυθική Αρκαδία, υπέροχη, ατέλειωτη Ελλάδα...

 

[Smaragda53]

Μόλις τώρα διάβασα ότι ο Γιώργος Κατσίμπαλης ήταν Αρκάς από το χωριό Κατσίμπαλι Γορτυνίας.

 

[Klair]

Μόλις τώρα διάβασα ότι ο Γιώργος Κατσίμπαλης ήταν Αρκάς από το χωριό Κατσίμπαλι Γορτυνίας.

@Smaragda53 αφού ανέφερες τον Γιώργο Κατσίμπαλη σε τούτη την ιστορία θεωρώ "χρέος" μου να δώσω λίγες πληροφορίες για αυτό το πρόσωπο, αλλά και για τον τόπο από τον οποίο κατάγεται.

Γιώργος Κατσίμπαλης (1899-1978)

Ο Γιώργος Κατσίμπαλης, γνωστός ως ο «Κολοσσός του Μαρουσιού», από το ομώνυμο έργο του Χένρι Μίλερ, γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του λογίου Κωνσταντίνου Κατσίμπαλη. Μεγάλωσε σε πλούσιο σε πνευματικά ερεθίσματα περιβάλλον και επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την προσωπικότητα του Κωστή Παλαμά, που συνδεόταν με στενή φιλία με την οικογένειά του. Παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παρισιού χωρίς να αποφοιτήσει. Επέστρεψε στην Αθήνα και ήρθε σε επαφή με τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Δημοσίευσε μεταφράσεις και μελέτες για σημαντικούς ευρωπαίους συγγραφείς, άγνωστους τότε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, και πρόβαλε τη λογοτεχνική παραγωγή της λεγόμενης Γενιάς του ’30 μέσα από τις σελίδες των περιοδικών "Τα Νέα Γράμματα" (1935-1944) και "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" (1945-1952) που διηύθυνε. Ασχολήθηκε, όπως και ο πατέρας του, με τη μελέτη του έργου του Κωστή Παλαμά και εξέδωσε επίσης μια ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης και κυρίως βιβλιογραφικές μελέτες για λογοτέχνες όπως οι: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κώστας Κρυστάλλης, Άγγελος Σικελιανός, Κ. Π. Καβάφης, Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Αρθούρος Ρεμπώ, κ.α.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρι Μίλερ με τον περίφημο “Κολοσσό του Μαρουσιού” γράφει για τον Γιώργο Κατσίμπαλη:

«Ο φίλος μου ο Κατσίμπαλης για τον οποίο έγραψα αυτό το βιβλίο, θέλοντας να δείξω την ευγνωμοσύνη μου σ’ αυτόν και τους συμπατριώτες του, ελπίζω να με συγχωρέσει που υπερέβαλα συγκρίνοντας τις αναλογίες του με εκείνες του Κολοσσού. Όσοι ξέρουν το Μαρούσι θα καταλάβουν ότι δεν υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες σ’ αυτό. Ούτε στον Κατσίμπαλη υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες. Ούτε, στο κάτω-κάτω, υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες σε ολόκληρη την ιστορία της Ελλάδας.

Αλλά υπάρχει κάτι το κολοσσιαίο σε οποιονδήποτε άνθρωπο όταν αυτός γίνεται αληθινά και ολοσχερώς ανθρώπινος. Ποτέ δεν γνώρισα πιο ανθρώπινο άτομο από τον Κατσίμπαλη. Περπατώντας μαζί του στους δρόμους του Μαρουσιού είχα την αίσθηση ότι περπατούσα στη γη μ’ έναν εντελώς καινούριο τρόπο. Η γη γινόταν πιο οικεία, πιο ζωντανή, πιο υποσχόμενη. Είναι αλήθεια πως εκείνος μιλούσε συχνά για το παρελθόν, όμως όχι σαν κάτι νεκρό και ξεχασμένο, αλλά μάλλον σαν κάτι που κρατάμε μέσα μας, κάτι που καρποφορεί στο παρόν και κάνει ελκυστικό το μέλλον.

Μιλούσε με τον ίδιο σεβασμό για τα μικρά και τα μεγάλα πράγματα, δεν ήταν ποτέ τόσο απασχολημένος ώστε να μην μπορεί να σταματήσει και να συλλογιστεί τα πράγματα που τον συγκινούσαν, είχε ατέλειωτο χρόνο στη διάθεσή του, κάτι που από μόνο του αποτελεί σημάδι μιας μεγάλης ψυχής. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι τόσο πλήρεις, τόσο πλούσιοι, που δίνονται τόσο απόλυτα, ώστε κάθε φορά που τους αφήνεις νιώθεις ότι δεν έχει σημασία αν χωρίζεστε για μια μέρα ή για πάντα. Έρχονται κοντά σου ξεχειλίζοντας και σε ξεχειλίζουν κι εσένα. Δε σου ζητάνε τίποτα εκτός από τη συμμετοχή σου στη δική τους υπεράφθονη χαρά της ζωής».

Πηγή:Γιώργος Κατσίμπαλης: ένας "κολοσσός" των γραμμάτων μας

Κατσίμπαλης ή Κατσίμπαλι

Ο Κατσίμπαλης (γράφεται και Κατσίμπαλι) είναι ημιορεινός οικισμός της Γορτυνίας, με υψόμετρο 400 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, χτισμένος στα διάμεσα του επαρχιακού δρόμου Μεγαλόπολης-Καρύταινας. Έχει πληθυσμό 32 κατοίκων (2011), ενώ το (2001) είχε 61 κατοίκους.

Το χωριό συναντάται για πρώτη φορά στην απογραφή Grimani το 1700 υπό το όνομα "Cassim Balli" να έχει 16 οικογένειες με 47 κατοίκους.

Οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού είναι απόγονοι των Κολοκοτρωναίων και οι περισσότεροι ήρθαν από το Λιμποβίσι, το χωριό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Πιθανόν να υπάρχουν συγγενικοί δεσμοί με τους κατοίκους στο χωριό Κατσίμπαλι της Μεσσηνίας. Αρκετοί κάτοικοι έχουν ίδια επίθετα με τους κατοίκους από το Κατσίμπαλι Αρκαδίας και προέρχονται και αυτοί από το Λιμποβίσι και την Αλωνίσταινα. Επίσης έχουν τον ίδιο πολιούχο του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου όπως και το Λιμποβίσι. Το τέμπλο των τριών εκκλησιών είναι χειροποίητο και ακριβώς το ίδιο, κατασκευασμένο από τον ίδιο τεχνίτη.

@Smaragda53 σε ευχαριστώ που δίνεις ερεθίσματα, ώστε αυτή η καταγραφή των χωριών της Αρκαδίας, να γίνεται πλουσιότερη και όσο το δυνατόν πληρέστερη.

 

[Smaragda53]

@Smaragda53 αφού ανέφερες τον Γιώργο Κατσίμπαλη σε τούτη την ιστορία θεωρώ "χρέος" μου να δώσω λίγες πληροφορίες για αυτό το πρόσωπο, αλλά και για τον τόπο από τον οποίο κατάγεται.

Γιώργος Κατσίμπαλης (1899-1978)

Ο Γιώργος Κατσίμπαλης, γνωστός ως ο «Κολοσσός του Μαρουσιού», από το ομώνυμο έργο του Χένρι Μίλερ, γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του λογίου Κωνσταντίνου Κατσίμπαλη. Μεγάλωσε σε πλούσιο σε πνευματικά ερεθίσματα περιβάλλον και επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την προσωπικότητα του Κωστή Παλαμά, που συνδεόταν με στενή φιλία με την οικογένειά του. Παρακολούθησε μαθήματα στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Παρισιού χωρίς να αποφοιτήσει. Επέστρεψε στην Αθήνα και ήρθε σε επαφή με τους λογοτεχνικούς και καλλιτεχνικούς κύκλους. Δημοσίευσε μεταφράσεις και μελέτες για σημαντικούς ευρωπαίους συγγραφείς, άγνωστους τότε στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, και πρόβαλε τη λογοτεχνική παραγωγή της λεγόμενης Γενιάς του ’30 μέσα από τις σελίδες των περιοδικών "Τα Νέα Γράμματα" (1935-1944) και "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" (1945-1952) που διηύθυνε. Ασχολήθηκε, όπως και ο πατέρας του, με τη μελέτη του έργου του Κωστή Παλαμά και εξέδωσε επίσης μια ανθολογία σύγχρονης ελληνικής ποίησης και κυρίως βιβλιογραφικές μελέτες για λογοτέχνες όπως οι: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Κώστας Κρυστάλλης, Άγγελος Σικελιανός, Κ. Π. Καβάφης, Έντγκαρ Άλλαν Πόε, Αρθούρος Ρεμπώ, κ.α.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Χένρι Μίλερ με τον περίφημο “Κολοσσό του Μαρουσιού” γράφει για τον Γιώργο Κατσίμπαλη:

«Ο φίλος μου ο Κατσίμπαλης για τον οποίο έγραψα αυτό το βιβλίο, θέλοντας να δείξω την ευγνωμοσύνη μου σ’ αυτόν και τους συμπατριώτες του, ελπίζω να με συγχωρέσει που υπερέβαλα συγκρίνοντας τις αναλογίες του με εκείνες του Κολοσσού. Όσοι ξέρουν το Μαρούσι θα καταλάβουν ότι δεν υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες σ’ αυτό. Ούτε στον Κατσίμπαλη υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες. Ούτε, στο κάτω-κάτω, υπάρχει τίποτα το μεγαλειώδες σε ολόκληρη την ιστορία της Ελλάδας.

Αλλά υπάρχει κάτι το κολοσσιαίο σε οποιονδήποτε άνθρωπο όταν αυτός γίνεται αληθινά και ολοσχερώς ανθρώπινος. Ποτέ δεν γνώρισα πιο ανθρώπινο άτομο από τον Κατσίμπαλη. Περπατώντας μαζί του στους δρόμους του Μαρουσιού είχα την αίσθηση ότι περπατούσα στη γη μ’ έναν εντελώς καινούριο τρόπο. Η γη γινόταν πιο οικεία, πιο ζωντανή, πιο υποσχόμενη. Είναι αλήθεια πως εκείνος μιλούσε συχνά για το παρελθόν, όμως όχι σαν κάτι νεκρό και ξεχασμένο, αλλά μάλλον σαν κάτι που κρατάμε μέσα μας, κάτι που καρποφορεί στο παρόν και κάνει ελκυστικό το μέλλον.

Μιλούσε με τον ίδιο σεβασμό για τα μικρά και τα μεγάλα πράγματα, δεν ήταν ποτέ τόσο απασχολημένος ώστε να μην μπορεί να σταματήσει και να συλλογιστεί τα πράγματα που τον συγκινούσαν, είχε ατέλειωτο χρόνο στη διάθεσή του, κάτι που από μόνο του αποτελεί σημάδι μιας μεγάλης ψυχής. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι τόσο πλήρεις, τόσο πλούσιοι, που δίνονται τόσο απόλυτα, ώστε κάθε φορά που τους αφήνεις νιώθεις ότι δεν έχει σημασία αν χωρίζεστε για μια μέρα ή για πάντα. Έρχονται κοντά σου ξεχειλίζοντας και σε ξεχειλίζουν κι εσένα. Δε σου ζητάνε τίποτα εκτός από τη συμμετοχή σου στη δική τους υπεράφθονη χαρά της ζωής».

Πηγή:Γιώργος Κατσίμπαλης: ένας "κολοσσός" των γραμμάτων μας

Κατσίμπαλης ή Κατσίμπαλι

Ο Κατσίμπαλης (γράφεται και Κατσίμπαλι) είναι ημιορεινός οικισμός της Γορτυνίας, με υψόμετρο 400 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, χτισμένος στα διάμεσα του επαρχιακού δρόμου Μεγαλόπολης-Καρύταινας. Έχει πληθυσμό 32 κατοίκων (2011), ενώ το (2001) είχε 61 κατοίκους.

Το χωριό συναντάται για πρώτη φορά στην απογραφή Grimani το 1700 υπό το όνομα "Cassim Balli" να έχει 16 οικογένειες με 47 κατοίκους.

Οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού είναι απόγονοι των Κολοκοτρωναίων και οι περισσότεροι ήρθαν από το Λιμποβίσι, το χωριό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Πιθανόν να υπάρχουν συγγενικοί δεσμοί με τους κατοίκους στο χωριό Κατσίμπαλι της Μεσσηνίας. Αρκετοί κάτοικοι έχουν ίδια επίθετα με τους κατοίκους από το Κατσίμπαλι Αρκαδίας και προέρχονται και αυτοί από το Λιμποβίσι και την Αλωνίσταινα. Επίσης έχουν τον ίδιο πολιούχο του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου όπως και το Λιμποβίσι. Το τέμπλο των τριών εκκλησιών είναι χειροποίητο και ακριβώς το ίδιο, κατασκευασμένο από τον ίδιο τεχνίτη.

@Smaragda53 σε ευχαριστώ που δίνεις ερεθίσματα, ώστε αυτή η καταγραφή των χωριών της Αρκαδίας, να γίνεται πλουσιότερη και όσο το δυνατόν πληρέστερη.

κι εγώ σ΄ευχαριστώ για όλες αυτές τις πληροφορίες. Τώρα τελευταία διάβασα ένα κομμάτι του για το "σπίτι πάνω στο λόφο" το περίφημο σπίτι στη Μαγκουφάνα που τόσους φιλοξένησε

 

[Smaragda53]

Κοντεύουν τρεις μήνες από το τελευταίο κομμάτι σου κι η ανυπομονησία χτυπάει κόκκινο!

 

[Klair]

Κοντεύουν τρεις μήνες από το τελευταίο κομμάτι σου κι η ανυπομονησία χτυπάει κόκκινο!

@Smaragda53 μετά τις καλοκαιρινές διακοπές του Αυγούστου πήγα στο χωριό 15-16-17-18 και 19 Σεπτεμβρίου. Έκανα δύο εξορμήσεις σε νέους προορισμούς: Λάστα και Λαγκάδια. Τριγύρισα ξανά και ξανά σε αγαπημένα μέρη όπως Βυτίνα, Μαγούλιανα, Δημητσάνα και Στεμνίτσα.

Ήδη ετοιμάζεται το κεφάλαιο για τη Λάστα.

 

[Klair]

Λάστα: Το χωριό με μόνιμο αριθμό κατοίκων όσα τα δάχτυλα του ενός χεριού!

Ή αλλιώς

Αν η σιωπή, η μοναξιά και η εγκατάλειψη είχαν πατρίδα, αυτή θα ήταν η Λάστα.

Παρασκευή 17-9-2021 ξεκινήσαμε από το Δάρα για μια ακόμα εξόρμηση στα ορεινά χωριά της Αρκαδίας. Διασχίσαμε τα πανέμορφα Μαγούλιανα και μετά από 2-3 χιλιόμετρα συναντήσαμε μια διακλάδωση. Δεξιά ο χωματόδρομος οδηγεί στο Κάστρο του Αργυροκάστρου, ενώ ο στενός, ασφαλτοστρωμένος δρόμος, μετά από 4 χιλιόμετρα, καταλήγει στη Λάστα. Η διαδρομή είναι πανέμορφη. Οι κατάφυτες βόρειες πλαγιές του Μαινάλου προκαλούν ρίγη συγκίνησης και ο ιδιαίτερος γεωλογικός βραχώδης σχηματισμός (γνωστός ως βράχος της Σφίγγας ή του Κολοκοτρώνη) μαγνητίζει αμέσως το βλέμμα των ταξιδιωτών. Με άκρατο ενθουσιασμό και επιφωνήματα θαυμασμού "αγκαλιάζουμε" πάντα τέτοιες υπέροχες και απρόσμενες συναντήσεις.

Και μόλις αντικρίσουμε κάτι τέτοια μικρά ξωκλήσια πάντα σταματάμε, όχι μόνο για να ρουφήξουμε λίγη γαλήνη και απλότητα, αλλά και για να απολαύσουμε την απέραντη θέα προς τις ελατοσκέπαστες πλαγιές του ιερού βουνού των θεών και των ανθρώπων.

Η Λάστα είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.150 μέτρων και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Αρκαδίας. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.

Διάφορα ευρήματα στη γύρω περιοχή φανερώνουν την ύπαρξή της από τα ρωμαϊκά χρόνια, τα δε σωζόμενα ξωκλήσια μαρτυρούν τα πρωτοχριστιανικά χρόνια και τη βυζαντινή περίοδο. Σε έναν κώδικα της Μονής Αιμυαλών (η Μονή βρίσκεται κοντά στη Δημητσάνα) συναντάμε τα πρώτα γραπτά στοιχεία για το χωριό. Επίσης υπάρχουν αναφορές για τη Λάστα σε οθωμανικά κιτάπια, αφού το χωριό ήταν χαρακτηρισμένο ως βακούφιο.

Κατηφορίζοντας τον στενό δρόμο, το πρώτο καλωσόρισμα μας ήρθε από τον…... άλλο κόσμο, αφού αριστερά στο μικρό ύψωμα συναντήσαμε το κοιμητήριο του χωριού. Μια μακρόστενη, πέτρινη εκκλησία τριγυρισμένη από λουλούδια και δέντρα στέκεται αριστοκρατική δίπλα στις λιγοστές αιώνιες κατοικίες των Λασταίων.

Στον αντίποδα αυτού του σκηνικού, μια μεγάλη ταμπέλα τοποθετημένη ακριβώς κάτω από το νεκροταφείο, υποδέχεται τους επισκέπτες στην ωραία Λάστα.

Ο δρόμος τελειώνει στην πέτρινη πλατεία όπου ορθώνεται ο Αη-Γιώργης, ο προστάτης της Λάστας. Ένας και μοναδικός άνθρωπος βρισκόταν την ώρα της άφιξής μας εκεί. Από αυτόν μάθαμε ότι οι μόνιμοι κάτοικοι μετρούν μόλις 5 ψυχές. Ο ίδιος μας είπε ότι κατάγεται από τη Λάστα αλλά μένει στην Τρίπολη. Εμείς τον πετύχαμε να κάνει κάποιες δουλειές γύρω από την πλατεία.

Το χωριό άκμασε τα προεπαναστατικά χρόνια. Την περίοδο 1800-1821 κατοικούνταν γύρω στα 350 σπίτια. Σήμερα απομένουν ελάχιστα από αυτά. Από τα εναπομείναντα, άλλα είναι ετοιμόρροπα και άλλα κάπως συντηρημένα.

Με την έναρξη της Επανάστασης οι Λασταίοι έδωσαν το παρών με καπεταναίους αγωνιστές. Ο Ιμπραήμ πασάς πέρασε και από τη Λάστα όταν έκαψε τα Μαγούλιανα και το Βαλτεσινίκο. Ο ανιψιός του έπεσε σε ενέδρα στον δρόμο από τη Λάστα προς το Καρβούνι και σκοτώθηκε. Έτσι το χωριό γνώρισε την καταστροφή για δεύτερη φορά. Οι Τούρκοι άφησαν όρθιο ένα και μοναδικό σπίτι. Ίσως να είναι αυτό της παρακάτω φωτογραφίας, γιατί στέκεται αγέρωχο, περήφανο και ακλόνητο καταμεσής του πουθενά.

Λογικό ήταν λοιπόν, μετά την Επανάσταση, οι κάτοικοι να φύγουν από το κατεστραμμένο χωριό, δουλεύοντας είτε σαν τσοπάνηδες, είτε σαν γεωργοί, στους κάμπους και τα χωράφια των γύρω περιοχών. Οι Λασταίοι ζυμωμένοι μέσα στη φτώχεια και την ανέχεια από το ’50 και μετά ξενιτεύτηκαν. Ελάχιστοι έμειναν στα διπλανά χωριά Βυτίνα, Βαλτεσινίκο και Μαγούλιανα. Οι περισσότεροι τράβηξαν για την Τρίπολη, τον Πύργο και την Αθήνα.

Τα Λασταίικα είναι ένα χωριό 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Πύργου Ηλείας. Κατά την απογραφή του 2001 είχε 436 κατοίκους, ενώ ο πληθυσμός έχει αρχίσει να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, καθώς όλο και πιο πολλοί (ιδιαίτερα κάτοικοι του Πύργου) χτίζουν καινούρια σπίτια στο χωριό. Ανήκει στο δημοτικό διαμέρισμα Λασταίικων μαζί με το χωριό Ιτιά. Τα Λασταίικα έχουν ένα δημοτικό σχολείο, μια εκκλησία (Άγιος Σπυρίδωνας) και μια κεντρική πλατεία. Το χωριό άρχισε να κατοικείται μετά την Επανάσταση του 1821 και την καθιέρωση του Ελληνικού κράτους, από ανθρώπους που έφυγαν από τη Λάστα Αρκαδίας, όταν το χωριό κάηκε το 1826, από τον Ιμπραήμ πασά.

Μετά την εσωτερική μετανάστευση ακολούθησε η φυγή πολλών νέων του χωριού στην Αμερική. Σε αρχεία της νήσου Ellis Island υπάρχουν περίπου 150 ονόματα Λασταίων που έφυγαν αναζητώντας καλύτερη ζωή στον "νέο κόσμο".

Κάναμε τη βόλτα μας στην πλατεία με τα γιγαντόκορμα πλατάνια θαυμάζοντας τον επιβλητικό ναό του Αγίου Γεωργίου και την τέχνη του Λαγκαδιανού μάστορα Γιάννη Γαρδίκα, ο οποίος τον έχτισε από το 1871 έως το 1876.

Ο ναός είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με ζώνη προστασίας 10 μέτρων γύρω του. Ανήκει στην κατηγορία του νέο-οκταγωνικού τύπου, φέρει στο εσωτερικό του πλούσιο γλυπτό διάκοσμο στο χτιστό τέμπλο, στα επίκρανα των παραστάδων, στα πλαίσια των παραθύρων και διατηρεί αξιόλογα ιερά κειμήλια και φορητές εικόνες καλής τέχνης.

Τα αιωνόβια πλατάνια σκεπάζουν με τα πλούσια φυλλώματά τους σχεδόν ολόκληρη την όμορφη πλατεία, ενώ στην άκρη στέκεται βουβό από παιδικές φωνούλες το πέτρινο Σχολείο. Σήμερα υποτίθεται ότι λειτουργεί σαν ξενώνας, αλλά πολύ αμφιβάλλω αν τα τελευταία χρόνια έχουν φιλοξενηθεί στα κρεβάτια του επισκέπτες.

Οργιώδης βλάστηση περιβάλλει τα λίγα σπίτια της Λάστας. Πανύψηλα δέντρα έχουν "καταπιεί" τα χαλάσματα και τα παραπήγματα. Ερημιά, ανυπαρξία και σιωπή ήταν η συνοδεία μας στη βόλτα που κάναμε στις χορταριασμένες, χωμάτινες στράτες του χωριού.

Όμως από τα σπλάχνα της έρημης γης εξακολουθεί να αναβλύζει ζωή. Γάργαρο, κελαρυστό νερό διακόπτει τη βουβαμάρα καθώς ξεχύνεται ανυπόμονο από τη στιβαρή πέτρα. Ακολουθώντας τον δικό του χαβά, ποτίζει στο διάβα του τα σιωπηλά χωράφια, φουντώνει το πράσινο χορτάρι και ξεδιψά έναν από τους τελευταίους υπερήλικες κατοίκους του χωριού.

Εδώ τα νερά είναι άφθονα. Ξεδιψάσαμε από τρεις διαφορετικές πετρόχτιστες βρύσες. Βρύση Μπασιάκου, βρύση Αφεντική, βρύση του Παύλου είναι τα ονόματά τους, αλλά συμπαθάτε με, δεν ξέρω ποια αντιστοιχεί στα παραπάνω ονόματα. Κάπου εξαφανίστηκε και ο μοναδικός άνθρωπος του χωριού, αλλιώς θα τον ρωτούσα. Πάντως εκείνος ήταν που μας είπε ότι το γαϊδουράκι είναι πια γέρικο.

Ο χρόνος σε τούτο το χωριό μοιάζει με ορμητικό ποτάμι που αιώνια ταξιδεύει, που δεν έχει επιστροφή, που παρασύρει μαζί με τον όγκο του νερού κάθε ελπίδα για ζωή, για να καταλήξει με την παντοδυναμία του, ακολουθώντας τον δρόμο του ακατάλυτου νόμου στον ωκεανό.

Ή μήπως τελικά όχι; Βλέποντας μια τέτοια εικόνα άλλαξα γνώμη!

Κάπου μακριά ή όχι και τόσο μακριά ίσως να υπάρχει ακόμα ελπίδα. Θέλω να πιστεύω και να ελπίζω, ότι κάποια μέρα θα βρεθεί ένας ακόμη άνθρωπος που θα έχει την όρεξη και το πάθος να στοιβάξει τα ξύλα για τη σόμπα ή το τζάκι με τον ίδιο ακριβώς καλλιτεχνικό τρόπο. Θέλω να ελπίζω ότι μια ωραία ανοιξιάτικη μέρα, ένας ακόμη άνθρωπος θα βρει το κουράγιο και τα μέσα να αναστηλώσει το σπίτι του παππού ή του προπάππου του και κάποιος άλλος θα γοητευτεί από τη γαλήνη και την απλότητα του τοπίου και θα έρθει να περάσει λίγες ξεκούραστες μέρες στον ξενώνα. Και όταν οι άνθρωποι γίνουν περισσότεροι τότε το χωριό θα έχει το δικαίωμα να γελάσει δυνατά και να βροντοφωνάξει: Χρόνε σε ξεγέλασα! Δε θα μου τα πάρεις όλα!

Ο Συλλόγος των απανταχού Λασταίων, δείχνει πολύ έμπρακτα την αγάπη του για το χωριό τα τελευταία χρόνια. Δίπλα στην πλατεία βρίσκεται το μοναδικό, πιθανόν στην Ελλάδα, αυτοεξυπηρετούμενο καφενείο, όπου ο επισκέπτης φτιάχνει τον καφέ ή το ρόφημά του μόνος του, ή σερβίρει το τσίπουρό του, με την υποχρέωση βέβαια να αφήσει πίσω τον χώρο όπως ακριβώς τον βρήκε, καθαρό και περιποιημένο!

Στο τέλος της περιήγησής μας ανοίξαμε την ξεκλείδωτη πόρτα και μπήκαμε στο καφενείο της Λάστας.

Το παραδοσιακό καφενείο του Αη-Γιώργη είναι πανέμορφο και μοιάζει με πραγματικό...λαογραφικό μουσείο! Στους τοίχους του υπάρχουν παλιά όπλα, φωτογραφίες, ποιήματα, παραδοσιακά τραγούδια και πορτρέτα των αγωνιστών της Επανάστασης. Παλιά χρηστικά σκεύη κοσμούν τις γωνιές του μαγαζιού.

Μια ανακοίνωση καλωσορίζει τον κάθε περαστικό και ζητά από τους πελάτες να σερβιριστούν μόνοι τους:

Αγαπητοί μας, καλοσυνάτοι μουσαφιραίοι,

Αυτό το γραφικό μαγαζάκι το φτιάξαμε με μεράκι και γούστο για να φιλεύεστε και να ξαποσταίνετε όλοι εσείς. Λόγω του ότι δεν υπάρχει κάποιος να σας τρατάρει, μπορείτε να εξυπηρετηθείτε μόνοι σας και να γευτείτε το φίλεμά μας σαν στο σπιτικό σας. Μετά τη χρήση των σκευών παρακαλούμε να τα τοποθετείτε όπως τα βρήκατε, ώστε να τα βρουν και οι επόμενοι από εσάς. Να διατηρείτε την καθαριότητα εσωτερικά και εξωτερικά του χώρου.

Εμείς δεν σερβιριστήκαμε αφού είχαμε χορτάσει με το δροσερό νεράκι των πηγών, όμως φωτογραφίσαμε τα πάντα με μεγάλη ευχαρίστηση και τρομερή προσήλωση μην τυχόν και μας ξεφεύγει κάποιο ιστορικό ντοκουμέντο, αφού μέχρι και ο Ιμπραήμ πασάς είχε καταλύσει στο κτίριο αυτό, όταν ο ανιψιός του σκοτώθηκε από την ενέδρα των Ελλήνων!

Οι πέτρινοι ρημαγμένοι τοίχοι των σπιτιών, οι βρύσες με το τραγουδιστό νερό, οι συμπαγείς όγκοι του Αη-Γιώργη και του Σχολείου έχουν δει στη διάρκεια της ζωής τους τους ανθρώπους της Λάστας να χαίρονται και να στεναχωριούνται, να γελάνε, να κλαίνε, να γιορτάζουν, να πενθούν και να πολεμούν. Οι πεσμένες στέγες έχουν σκεπάσει και προστατέψει τα όνειρα και τις αγωνίες όλων εκείνων που κάποτε ζούσαν και άκμαζαν στο ορεινό αυτό περιβάλλον αντιμετωπίζοντας με τόλμη και θάρρος όλες τις αντίξοες συνθήκες που επικρατούσαν εκείνες τις δύσκολες εποχές. Η πλατεία έχει ζήσει αποχαιρετισμούς, καλωσορίσματα, αγωνίες μπροστά σε αδιέξοδα, αναστενάγματα και οδυρμούς μετά την ολική καταστροφή.

Με μεγάλη χαρά διαβάζω ότι οι Λασταίοι αγαπούν το χωριό τους. Με επικεφαλής τον Σύλλογο κρατούν τις παραδόσεις και τα έθιμα κάνοντας κάθε χρόνο εορταστικές εκδηλώσεις με εκκλησιασμό, γλέντι και χορό κάτω από τα πλατάνια της πλατείας.

Αποχαιρετίσαμε τη σιωπηλή Λάστα και επιστρέψαμε στα ωραία Μαγούλιανα για βόλτα και φαγητό. Στο χωριό δεν υπήρχε ψυχή, η ταβέρνα ήταν κλειστή και έτσι με το στομάχι να γουργουρίζει κάναμε μια γύρα στα γνωστά αξιοθέατα και πεινασμένοι σαν λύκοι κινήσαμε για τις ζηλευτές ταβέρνες της Βυτίνας.

Μαγούλιανα

Όποιος επιθυμεί να διαβάσει για τα Μαγούλιανα μπορεί να το κάνει εδώ:

Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!

 

[Smaragda53]

Επιτέλους, μεγάλη χαρά μου έδωσες! ΄Ενα σωρό σκέψεις πέρασαν διαβάζοντας και βλέποντας τις φωτογραφίες σου από την ωραία Λάστα. Μακάρι όλοι να ενδιαφέρονταν και να φρόντιζαν έτσι τον τόπο μας.
Περιμένω τη συνέχεια!
Υ.Γ. Και σου θυμίζω μια "υπόσχεση"!!!

 

[Klair]

Και σου θυμίζω μια "υπόσχεση"!!!

Δεν έχω ξεχάσει ούτε μια στιγμή την υπόσχεσή μου. Στα αμέσως επόμενα σχέδιά μου είναι η Λίμνη Τάκα, η Τεγέα και φυσικά τα Βούρβουρα.

 

[Klair]

Λαγκάδια: Το "κρεμαστό" χωριό με την πέτρινη ομορφιά!

Κάποτε ρώτησε ένας δάσκαλος τον μαθητή του:

-"Ποιος έχτισε τον κόσμο";

-"Οι Λαγκαδινοί μαστόροι" απάντησε αυτός.


Ιστορική αναδρομή

Τα Λαγκάδια Αρκαδίας είναι ένα χωριό στη Γορτυνία, χτισμένο σε απότομη πλαγιά. Είναι η πατρίδα των Δεληγιανναίων, αλλά και άλλων αγωνιστών του 1821. Ονομαστοί σε όλη την Ελλάδα υπήρξαν οι Λαγκαδινοί χτίστες, με πλούσια αρχιτεκτονική παράδοση, η οποία είναι εμφανής σε ολόκληρο το χωριό. Κατά την αρχαιότητα, από την περιοχή περνούσε η οδός που οδηγούσε στην Ολυμπία, όπου διεξάγονταν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός.

Υπάρχουν διάφοροι θρύλοι για την ίδρυση των Λαγκαδίων. Ένας από αυτούς αναφέρει ότι κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας (αρχές 13ου αι.) οι τεχνίτες που ανέλαβαν το χτίσιμο του Κάστρου της Άκοβας, κατοίκησαν τη σημερινή περιοχή των Λαγκαδίων, όπου συνέχισαν να ασκούν από γενιά σε γενιά την τέχνη του χτίστη. Η θεωρία αυτή δεν είναι γενικά αποδεκτή λόγω της σχετικά μεγάλης απόστασης των δύο τοποθεσιών.

Άλλη εκδοχή προέρχεται από τους Δεληγιανναίους, γνωστούς κοτζαμπάσηδες της περιοχής. Σύμφωνα με αυτήν, ένας πρόγονός τους ονόματι Πέτρος Λίτινος, υπήρξε γραμματέας του Αϊδίν αγά κατά την κατάληψη της Πελοποννήσου από τον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή. Για τις υπηρεσίες του έλαβε γαίες στην περιοχή της Γορτυνίας, όπου και κατοίκησε. Ο απόγονός του, ιερέας Ιωάννης Λίτινος θεωρείται συνοικιστής της Άνω Γειτονιάς των Λαγκαδίων.

Άλλη άποψη είναι ότι το χωριό δημιουργήθηκε πιθανότατα γύρω στο 1500 από τη συνένωση μικρών οικισμών της περιοχής με βασικότερους τους οικισμούς Κρέσπη και Δραΐνα, που βρίσκονται σήμερα εντός των ορίων του χωριού. Το χωριό (ή ένα μέρος αυτού) αναφέρεται για πρώτη ίσως φορά με το όνομα "Λαγκάδια" σε Οθωμανικό κατάστιχο του 1570, όπου φαίνεται να έχει 46 σπίτια. Στο ίδιο κατάστιχο σημειώνεται και η Δραΐνα ως ανεξάρτητος οικισμός με 44 σπίτια. Στα 1698-1699 προστίθενται οι 8 οικογένειες του γειτονικού οικισμού Αρβίτσα που ανεβάζουν τον πληθυσμό των Λαγκαδίων στα 207 άτομα κατά την απογραφή του 1700.

Επανάσταση 1821

Στα Λαγκάδια η Επανάσταση κηρύχτηκε στις 23 Μαρτίου 1821. Την 1η Απριλίου 1821 ο κοτζαμπάσης Κανέλλος Δεληγιάννης διατάσσει τη σφαγή όλων των Τούρκων Λαγκαδινών (40 οικογένειες) και την πυρπόληση του τζαμιού. Συνολικά σφαγιάστηκαν περίπου 300 άοπλοι άντρες (λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν αφοπλιστεί), γυναίκες και παιδιά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής που, φοβούμενοι αντίποινα, εντάχθηκαν στο πλευρό των Δεληγιανναίων, οι οποίοι είχαν πλέον πέσει στη δυσμένεια των Τούρκων και χρειάζονταν υποστήριξη. Το 1825 ο Ιμπραήμ έχοντας ανακαταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου εισέρχεται στα άδεια από κατοίκους Λαγκάδια και στήνει για μερικές μέρες το αρχηγείο του στο σπίτι των Δεληγιανναίων. Η προσφορά των Λαγκαδινών στον Αγώνα του 1821 ήταν μεγάλη. Εκτός από την προσωπική τους συμμετοχή (Γιάννης Θεοφιλόπουλος "Καραβογιάννης", Παπασταθούλης, Θανάσης Κίντζιος, Μιχάλης Κίντζιος, Ιωάννης Χριστοδουλόπουλος), βοήθησαν και με το χτίσιμο πολλών και σημαντικών οχυρωματικών έργων.

19ος–20ος αιώνας

Μετά την απελευθέρωση, οι Λαγκαδινοί επιδίδονται σχεδόν αποκλειστικά στο επάγγελμα του χτίστη, οργώνοντας όλη την Πελοπόννησο σε ομάδες (μπουλούκια) κατασκευάζοντας σπίτια, γεφύρια, σχολεία, βρύσες και εκκλησίες. Η φήμη τους εξαπλώνεται γρήγορα και γίνονται πλέον περιζήτητοι. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια περίοδο μεγάλης ευημερίας. Τα Λαγκάδια γίνονται η μεγαλύτερη πόλη της Αρκαδίας μετά την Τρίπολη με πληθυσμό σχεδόν 7.000 κατοίκους τη δεκαετία του 1890. Στα τέλη όμως του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, μεγάλο μέρος του πληθυσμού αναγκάζεται να μεταναστεύσει αναζητώντας καλύτερη τύχη κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολλοί ακόμα φεύγουν, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, για την Αθήνα και τον Πύργο. Αποτέλεσμα της εξωτερικής και εσωτερικής μετανάστευσης είναι η πληθυσμιακή συρρίκνωση των Λαγκαδίων.

Στο Ελληνικό κράτος, τα Λαγκάδια έδωσαν δύο πρωθυπουργούς, τον Θεόδωρο Π. Δεληγιάννη που δολοφονήθηκε έξω από τη Βουλή το 1905, και τον υπηρεσιακό πρωθυπουργό Νικόλαο Π. Δεληγιάννη, που διενήργησε τις βουλευτικές εκλογές του 1895.

Το Σάββατο 18-9-2021 ήταν μια πάρα πολύ ζεστή μέρα. Έτσι αφήσαμε τo πρωινό να κυλήσει και κατά τις 15:00 ξεκινήσαμε για τη Βυτίνα. Κάναμε στάση στον γωνιακό φούρνο της πλατείας για να κατευνάσουμε την πείνα μας με κουλούρια και λαχταριστά γλυκάκια και στη συνέχεια βάλαμε πλώρη για το πέτρινο χωριό, τα Λαγκάδια, ακολουθώντας την ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας.

ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας

Φτάσαμε μετά από μισή περίπου ώρα στο view point απ' όπου είχαμε την ωραιότερη θέα προς το χωριό. Το "κρεμαστό χωριό της Πελοποννήσου", όπως αποκαλείται από παλιά, είναι ένα φυσικό και αρχιτεκτονικό αριστούργημα. Χτισμένο πανοραμικά στην απότομη πλαγιά του Μαινάλου, μέσα σε πλούσια βλάστηση, μοιάζει να αιωρείται πάνω από το άγριο φαράγγι που σχηματίζει ο ποταμός Τουθόα.

Από αυτό το σημείο μπορεί κανείς να θαυμάσει την ικανότητα και να κατανοήσει τη φήμη των μαστόρων της πέτρας, αφού η θέα προς όλους τους Μαχαλάδες του χωριού είναι άπλετη και ανεμπόδιστη. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου των εν Αττική Λαγκαδινών το 2002 αποφάσισε ομόφωνα την υλοποίηση μνημείου προς τιμήν του Λαγκαδινού Χτίστη πριν την είσοδο του χωριού.

Μπήκαμε στο χωριό και παρκάραμε λίγο πριν την πλατεία Ηρώων όπου βρίσκεται το Ηρώο Πεσόντων, το οποίο περιλαμβάνει τα ονόματα των Λαγκαδινών που έπεσαν στις μάχες, από την Επανάσταση του 1821 μέχρι το 1940.

Το αξιοθέατο όμως που κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση σε αυτό το σημείο δεν είναι άλλο από τον ναό των Ταξιαρχών, ο οποίος αποτελεί τη μητρόπολη των Λαγκαδίων. Χτίστηκε το 1808 πάνω σε προϋπάρχοντα μικρότερο ναό. Ο παλαιότερος αυτός ναός πιθανότατα χτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα.

Το σημερινό κτίριο κατασκευάστηκε λοιπόν το 1808 από τον κοτζαμπάση των Λαγκαδίων Ιωάννη Παπαγιαννόπουλο (Δεληγιάννη). Μαζί με τον ναό του Ιωάννη Προδρόμου (θα τον συναντήσουμε στη συνέχεια της ιστορίας) κατασκευάστηκαν σε διάστημα 40 ημερών λόγω χρονικού περιορισμού που έθεσε η Οθωμανική διοίκηση. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ο Δεληγιάννης διαπραγματευόταν αρκετό καιρό νωρίτερα την κατασκευή των δύο ναών με τον Πασά της Τρίπολης, ενώ ταυτόχρονα οι Λαγκαδινοί μάζευαν μυστικά τα υλικά για το χτίσιμο. Ο Πασάς έδωσε τελικά την άδεια, τον χειμώνα του 1808 και περιθώριο 40 ημερών, ώστε να δυσκολέψει την κατασκευή των ναών. Οι Λαγκαδινοί έχοντας τα υλικά και την πείρα δε δυσκολεύτηκαν να ολοκληρώσουν και τους δύο ναούς μέσα στην προθεσμία.

Οι Ταξιάρχες υπέστησαν μεγάλες καταστροφές όταν ο Ιμπραήμ εισέβαλε και έκαψε τα Λαγκάδια το 1825. Λόγω αυτών των καταστροφών, το κτίριο φαίνεται να επισκευάστηκε εκτενώς τη δεκαετία του 1830-40, οπότε μάλλον απέκτησε τη σημερική του εικόνα. Το μικρό καμπαναριό στην ΝΔ γωνία κατασκευάστηκε ίσως και αυτό εκείνην την περίοδο. Τέλος, το μεγάλο καμπαναριό με το ρολόι, στα ανατολικά του ναού, κατασκευάστηκε το 1910 με χρήματα των Λαγκαδινών της Αμερικής οι οποίοι απέστειλαν και τον μηχανισμό.

Ο ναός των Ταξιαρχών είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο. Η επιφάνεια των εξωτερικών τοίχων με την καλοδουλεμένη, ημιλαξευτή λιθοδομή αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα δουλειάς των Λαγκαδινών μαστόρων. Το εσωτερικό του ναού είναι σχετικά λιτό χωρίς πολλές τοιχογραφίες. Οι τοίχοι καλύπτονται ως επί το πλείστον με διακοσμητικά μάρμαρα. Στην ανατολική πλευρά δεσπόζει το περίτεχνο ξύλινο τέμπλο.

Χρειάστηκαν μόλις λίγα μέτρα πεζοπορίας στον κεντρικό δρόμο για να γοητευτούμε από τα Λαγκάδια. Ένα συνονθύλευμα από μοντέρνα και παλιά μαγαζιά πλαισιώνουν τις δύο πλευρές της περατζάδας. Γουστόζικα καφέ με πολύχρωμα έπιπλα, ταβερνάκια, μαγαζιά με σουβενίρ και παραδοσιακά προϊόντα, αλλά και καταστήματα με αντικείμενα μιας άλλης εποχής συντροφεύουν τον επισκέπτη μέχρι την κεντρική πλατεία και ακόμα παρά πέρα.

Φτάσαμε στην κεντρική πλατεία που κρέμεται στο χείλος της ρεματιάς και σκεπάζεται από αιωνόβια πλατάνια. Εδώ χτυπούσε η καρδιά του χωριού, αφού λιγοστοί επισκέπτες αλλά αρκετοί ντόπιοι ήταν απλωμένοι στα τραπεζοκαθίσματα των καφέ και των εστιατορίων. Κάτω από τα πλατάνια η ζέστη ξεψυχούσε και οι χαλαροί ρυθμοί, σαν άλλες "σειρήνες" προσπάθησαν να μας αποπλανήσουν. Και εν μέρει τα κατάφεραν, αφού ο γιος μου την άραξε στο καφέ και ετοιμάστηκε να δώσει την παραγγελία του.

-"Εγώ θα τσιμπήσω κάτι για τη λιγούρα" είπε σε εμένα και την κοπέλα του. -"Εσείς συνεχίστε τη βόλτα σας, μην πτοείστε".

Συνέχισα να περπατώ στον κεντρικό δρόμο φτάνοντας έξω από το Δημαρχείο, την πρόσοψη του οποίου κοσμεί η προτομή του Ευστάθιου Ασημακόπουλου (δημοσιογράφος και μεγάλος ευεργέτης των Λαγκαδίων).

Επέστρεψα στην πλατεία και ξεκίνησα να ανηφορίζω την ελικοειδή πέτρινη διαδρομή φτάνοντας στο πέτρινο στολίδι του χωριού, το Γυμνάσιο των Λαγκαδίων.

Το κτίριο είναι κατασκευασμένο το 1868. Το 1890 λειτούργησε σαν Παρθεναγωγείο, ενώ το 1820 σαν Γυμνάσιο Λαγκαδίων. Το 1950 έγιναν ορισμένες κατασκευαστικές επεκτάσεις για την καλύτερη λειτουργικότητα του μοναδικού και ξεχωριστού για την εποχή εκπαιδευτικού κτιρίου. Το ιστορικό, πέτρινο και επιβλητικό κτίριο του Γυμνασίου των Λαγκαδίων Γορτυνίας, έχει πλέον χαρακτηριστεί ως διατηρητέο, ιστορικό μνημείο.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να αφιερώσετε λίγο χρόνο και να διαβάσετε στον παρακάτω σύνδεσμο τη μαρτυρία ενός μαθητή που φοίτησε εκείνα τα δύσκολα χρόνια στο ιστορικό Γυμνάσιο Λαγκαδίων:

1949-1950. Mαθητής στην Α΄ τάξη Γυμνασίου Λαγκαδίων.

Το κτίριο είναι τριώροφο στη μια του πλευρά και ισόγειο στην άλλη.

Η πέτρινη διαδρομή με οδήγησε στην ισόγεια είσοδό του η οποία βρίσκεται απέναντι από τον ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Παναγίτσα).

Η εκκλησία αυτή είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και χτίστηκε το 1861 από τον Αθανάσιο Κυριακόπουλο (Σούλια) ως οικογενειακός ιδιόκτητος ναός. Διαθέτει δύο εισόδους (δυτικά και νότια). Η βόρεια πλευρά σχεδόν ακουμπά στον επικλινή βράχο. Το μικρό καμπαναριό στη νοτιοδυτική γωνία έχει επίστεψη με μπαρόκ στοιχεία, πράγμα πρωτότυπο για την παραδοσιακή Λαγκαδινή αρχιτεκτονική.

Εκπληκτικά πέτρινα αρχοντικά, καλντερίμια, σκεπαστές αυλές, ξύλινες εξώπορτες, πελεκητές καμάρες, στενά περάσματα, περίτεχνα χαγιάτια και βρύσες είχαν αρχίσει να ξεδιπλώνονται σε κάθε μου βήμα.

Συνέχισα να ανηφορίζω με στόχο να φτάσω ψηλά, στον Πάνω Μαχαλά, για να βρω το ιστορικό σπίτι των Δεληγιανναίων.

Συνάντησα μια από τις πολλές πέτρινες βρύσες του χωριού και είδα στο μπαλκόνι του διπλανού σπιτιού έναν παππού να αγναντεύει τις στέγες των σπιτιών. Τον χαιρέτησα και τον ρώτησα πώς θα βρω το σπίτι. Μου είπε να συνεχίσω όλο προς τα πάνω και θα το συναντήσω δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο.

Και όπως η ζωή τραβάει την ανηφόρα έτσι και εγώ, μην έχοντας άλλη επιλογή, τράβηξα κατά πάνω.

Μια σιδερένια καγκελόπορτα με οδήγησε στον περίβολο του ναού του Αη-Γιάννη. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου χτίστηκε από τον κοτζαμπάση των Λαγκαδίων Ιωάννη Παπαγιαννόπουλο ή "Δεληγιάννη". Χτίστηκε ακριβώς απέναντι από το αρχοντικό της οικογένειας, η οποία τον διακόσμησε και τον εξόπλισε πλήρως. Κατασκευάστηκε το 1808, ταυτόχρονα με τον ναό των Ταξιαρχών σε διάστημα μόλις 40 ημερών λόγω χρονικού περιορισμού που έθεσαν οι Τούρκοι.

Είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο κατασκευασμένος από πέτρα με την περίφημη δεξιοτεχνία των Λαγκαδινών μαστόρων. Οι τοίχοι φέρουν αρκετά διακοσμητικά σκαλίσματα και ανάγλυφα. Οι πέτρες στους τοίχους είναι τοποθετημένες έτσι ώστε συχνά να σχηματίζουν σχέδια, είτε με βάση το σχήμα τους, είτε με βάση το χρώμα τους.

Το εσωτερικό διακοσμήθηκε πλούσια από τους Δεληγιανναίους. Υπάρχουν σκεύη και εικόνες, παραγγελία του κοτζαμπάση από το 1805 και μεγάλα κηροπήγια φερμένα από την Κωνσταντινούπολη από τον γιο του, Αναγνώστη Δεληγιάννη, όταν ήταν βεκίλης (εκπρόσωπος) το 1813. Από την εκκλησία αυτή παίρνει την ονομασία της η συνοικία Αη-Γιάννης των Λαγκαδίων.

Βρισκόμουν λοιπόν στη συνοικία του Αη-Γιάννη και σηκώνοντας το βλέμμα προς τα πάνω είδα ότι ο Μαχαλάς συνεχίζει να ανηφορίζει κι άλλο, κι άλλο…..πόσο ακόμα;

Έστριψα σε ένα στενό μονοπάτι και μετά από λίγο είδα μια σκάλα να συνεχίζει ανηφορικά προς τα τελευταία σπίτια. Αριστερά υπήρχε μια κατάφυτη ρεματιά. Ήξερα πως ακολουθώντας αυτήν τη διαδρομή δε θα εβρισκα το σπίτι των Δεληγιανναίων, αλλά δεν με ένοιαζε. Ήταν τόσο απολαυστική η βόλτα στα καλντερίμια του πέτρινου χωριού και τόση η ομορφιά του που το έβαλα σκοπό να φτάσω στο τέλος του, ακριβώς πριν ξεκινήσει η πλούσια βλάστηση του βουνού. Το σπίτι δε θα έφευγε από τη θέση του, θα το έψαχνα αργότερα.

Βολοδέρνοντας στην υψηλότερη συνοικία του χωριού, για καλή μου τύχη συνάντησα μια κυρία, η οποία είχε βγάλει βόλτα τον μεγάλων διαστάσεων σκύλο της. Πολύ με χαροποίησε αυτό το σκηνικό γιατί συνήθως στα χωριά τα σκυλιά είναι δεμένα με χοντρές αλυσίδες στις αυλές των σπιτιών και το μόνο που κάνουν είναι να γαβγίζουν τους περαστικούς και δη τους ξένους.

Χαιρετηθήκαμε και αμέσως άδραξα την ευκαιρία να πληροφορηθώ πώς θα βρω το ιστορικό σπίτι. Εκείνη με μεγάλη προθυμία με συνόδευσε στα στενά καλντερίμια και μετά από λίγο φτάσαμε απ' έξω. Πιάσαμε την κουβέντα. Μου είπε ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Λαγκάδια και μου έδειξε το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο στο οποίο φοίτησε. Το Σχολείο βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το σπίτι των Δεληγιανναίων και πάνω από την εκκλησία του Αη-Γιάννη.

Το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο

Μου είπε ακόμα ότι μέχρι πριν 3-4 χρόνια πολλοί άνθρωποι συντηρούσαν ή αναστήλωναν τα πατρικά τους σπίτια, αλλά τώρα αυτή η δραστηριότητα έχει περιοριστεί ή σταματήσει. Πράγματι τα περισσότερα σπίτια αυτής της ψηλότερης γειτονιάς ήταν πάρα πολύ φροντισμένα και περιποιημένα. Οι χειμώνες δεν είναι πια τόσο άγριοι, παγωμένοι ή χιονισμένοι και οι μόνιμοι κάτοικοι είναι πλέον πολύ λίγοι. Δε θυμάμαι αν μου είπε αριθμό, αλλά και να μου είπε δεν τον συγκράτησα. Συνομιλήσαμε λίγο ακόμα και ευχαριστώντας την θερμά έκανα μερικά βήματα, πέρασα τη μισάνοιχτη πόρτα του περιβόλου και μπήκα στην αυλή του σπιτιού των Δεληγιανναίων.

Ο Ιωάννης Δεληγιάννης δολοφονήθηκε άγρια από τους Τούρκους το 1816 μέσα σε αυτό το σπίτι, ενώ το 1825 ο Ιμπραήμ έχοντας ανακαταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου εισέρχεται στα άδεια από κατοίκους Λαγκάδια και στήνει για μερικές μέρες το αρχηγείο του στο σπίτι των Δεληγιανναίων.

Επέλεξα να κατηφορίσω προς την πλατεία από διαφορετικές στράτες για δω όλο το μεγαλείο του Πάνω Μαχαλά των Λαγκαδίων. Μπήκα σε αυλές σπιτιών, βρέθηκα σε στενά αδιέξοδα ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας αμέτρητα σκαλιά.

Βγήκα σε ξέφωτα απ' όπου είχα άπλετη θέα προς τη συνοικία του Αη-Γιώργη στον Κάτω Μαχαλά,

αλλά και προς τις άλλες γειτονιές του χωριού,

και τελικά κουτρουβαλώντας ξανά την πέτρινη ελικοειδή διαδρομή, που περνάει μπροστά από το ιστορικό Γυμνάσιο, έφτασα στην πλατεία. Βρήκα τα παιδιά και αμέσως κινήσαμε για τη συνοικία του Αη-Γιώργη που είχα δει πριν λίγο από ψηλά.

Ο ναός του Αγίου Γεωργίου είναι μια σταυρεπίστεγη εκκλησία που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Έχει χτιστεί σε περίοπτη θέση, στην κορυφή λόφου και πάνω σε πλάτωμα και το γεγονός ότι δεν έχει πλευρά που να "ακουμπά" στην πλαγιά του βουνού, της προσδίδει ιδιαίτερο όγκο και επιβλητικότητα.

Πρόκειται για μια κατασκευή λιγότερο ανάλαφρη και λιγότερο περίτεχνη σε σχέση με τους άλλους ναούς των Λαγκαδίων χωρίς όμως να υποβιβάζει την εξαιρετική δουλειά των Λαγκαδινών μαστόρων. Ένα κωδωνοστάσιο με ρολόι κατασκευάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 στο βορειοδυτικό άκρο της εκκλησίας. Ο Λαγκαδινός μηχανικός Πάνος Ι. Βλαχογιάννης εκπόνησε το σχέδιο αφιλοκερδώς. Η χρηματοδότηση της κατασκευής έγινε με συνδρομές των απανταχού Λαγκαδινών αλλά και με τη συμβολή των Λαγκαδινών της Αμερικής.

Η συνοικία του Αη-Γιώργη στον Κάτω Μαχαλά

Η θέα του Πάνω Μαχαλά από την εκκλησία του Αη-Γιώργη

Θέα στον Πάνω και Κάτω Μαχαλά από την εκκλησία του Αη-Γιώργη

Στον Κάτω Μαχαλά, λίγο πιο πάνω από τη ρεματιά, υπάρχει επίσης ο ναός των Αγίων Αποστόλων που χτίστηκε το 1853 με δαπάνη των κατοίκων. Όμως αποφασίσαμε να μην φτάσουμε εκεί κάτω, αλλά να πάρουμε το αυτοκίνητο και να ανηφορίσουμε τον περιφερειακό δρόμο, ο οποίος διατρέχει το βουνό και οδηγεί τέρμα αριστερά, σε μια άλλη "συστάδα" σπιτιών που "πνίγεται" από την πλούσια βλάστηση. Έτσι θα είχαμε πολλαπλά οφέλη:

1. Θα βλέπαμε το ηλιοβασίλεμα το οποίο βρισκόταν σε εξέλιξη.
2. Θα είχαμε πανοραμική θέα όλου του χωριού από το ψηλότερο σημείο να κατρακυλάει στην πλαγιά.
3. Θα ανακαλύπταμε την πιο απομακρυσμένη συνοικία των Λαγκαδίων.
4. Και τέλος θα βλέπαμε άλλον έναν ναό, την Αγία Τριάδα.

Ανηφορίζοντας τον περιφερειακό δρόμο πλησιάζουμε στον πιο απομακρυσμένο οικισμό:

Παρκάραμε το αυτοκίνητο στην άκρη του τελευταίου Μαχαλά που βλέπετε στην παρακάτω φωτογραφία.

Μια πέτρινη ευθεία διαδρομή μας οδήγησε στο ξεκίνημα μιας σκάλας.

Την ανεβήκαμε. Ένας σουβλερός πέτρινος σχηματισμός προσέδιδε μοναδικότητα και ιδιαιτερότητα στο σημείο.

Το βλέμμα μας ακολούθησε την επικλινή εξέλιξη του χωριού και σταμάτησε στην απέναντι βουνοκορφή πάνω από την οποία μόλις είχε ανατείλει το φεγγάρι.

Και αυτή η γειτονιά ήταν πανέμορφη με μια μικρούλα πέτρινη πλατεία στεφανωμένη από θεόρατα πλατάνια και το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας.

Θα επιστρέψω στα Λαγκάδια γιατί άφησα σε εκκρεμότητα ένα τμήμα του Κάτω Μαχαλά στο οποίο κυριαρχεί ο ναός των Αγίων Αποστόλων. Θέλω να φτάσω μέχρι κάτω τη ρεματιά και να περπατήσω κοντά στον παραπόταμο του Λάδωνα, τον Τουθόα. Κλείσαμε την επίσκεψή μας στο πανέμορφο, κρεμαστό και ιστορικό χωριό με αυτές τις εικόνες:

Ξεκινήσαμε ενθουσιασμένοι για τη Δημητσάνα και κλείσαμε την περιήγησή μας με ένα πεντανόστιμο δείπνο στην κούκλα Στεμνίτσα κάτω από το επιβλητικό της καμπαναριό.

Πηγές:
Λαγκάδια Αρκαδίας - Σύνδεσμος των εν Αττική Λαγκαδινών
Wikipedia