evaT
Member
- Μηνύματα
- 1.728
- Likes
- 14.457
- Επόμενο Ταξίδι
- ?
- Ταξίδι-Όνειρο
- Ιαπωνία
Υπέροχες οι αφηγήσεις σου και μαζί σου ταξιδεύουμε νοερά σ ένα από τα ταξίδια που είναι ταξίδι με όλη την έννοια της λέξης και όχι προορισμός! Συγχαρητήρια
-
Η αναδρομή στο παρελθόν συνεχίζεται! Ψηφίστε την Ταξιδιωτική Ιστορία του μήνα για τους μήνες Μάρτιο - Μάιο 2020 !
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
Σε ευχαριστώ πολύ!
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ – IRKUTSK ΚΑΙ ΛΙΜΝΗ ΒΑΪΚΑΛΗ
Ξεκινάμε νωρίς το μεσημέρι από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Krasnoyarsk για το Ιrkutsk, και την φορά αυτή απολαμβάνουμε την πολυτέλεια! Παίρνουμε το ωραιότατο υπερσύγχρονο εξπρές τραίνο 'Rossiya'. Το φημισμένο αυτό τραίνο της Υπερσιβηρικής διαδρομής αφού ξεκινήσει από τον σιδηροδρομικό σταθμό Yaroslavsky στη Μόσχα, και αφού διασχίσει δύο ηπείρους, φθάνει στο Βλαδιβοστόκ σε 6 μέρες και νύχτες δίχως στάσεις, συνδέοντας πάνω από 90 πόλεις και πραγματοποιώντας την μεγαλύτερη διαδρομή τραίνου στον κόσμο, έχοντας διατρέξει 9288.2 χιλιόμετρα! Παρότι η τιμή του είναι ελάχιστα ακριβότερη από τα άλλα τραίνα που πήραμε, εμάς μας βόλεψε μόνο για το σκέλος του ταξιδιού μας από το Krasnoyarsk στο Irkutsk.
Μετά τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες στην αποβάθρα, μπαίνουμε στο βαγόνι μας που είναι αισθητά καλύτερο από τα υπόλοιπα τραίνα στα οποία έχουμε ταξιδέψει μέχρι στιγμής, με αναπαυτικά καινούργια καθίσματα. Το τραίνο ξεκινάει σφυρίζοντας και βγαίνει γρήγορα από τη πόλη περνώντας επάνω από την νέα γέφυρα του ποταμού Yenisey, που κατασκευάσθηκε το 1999. Ο Yenisey αποτελεί το όριο μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Σιβηρίας. Η παλιά του γέφυρα, κατασκευασμένη από το 1890, ήταν ένα θαύμα τεχνολογίας για την εποχή της, επειδή είχε τόσο καλή θεμελίωση σε γρανιτένιες βάσεις, ώστε να αντέχει στα κτυπήματα από τα τεράστια παγόβουνα που για μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο, κατά την διάρκεια του βαριού χειμώνα, καταπλέουν από τον Αρκτικό Ωκεανό. Το τσιμέντο για την κατασκευή της προήλθε από την Αγία Πετρούπολη, τα στηρίγματα από χάλυβα ήρθαν από την Βαρσοβία, ενώ χρειάσθηκε να δουλέψουν 94.000 εργάτες για τρία χρόνια ώστε να την ολοκληρώσουν. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει το χρυσό μετάλλιο στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1900 – το άλλο χρυσό μετάλλιο το πήρε ο Πύργος του Άϊφελ!
Η σιδηροδρομικη γραμμή μπαίνει στην απέραντη Περιφέρεια Krasnoyarsky, η οποία έχει τεράστιο ορυκτό και δασικό πλούτο. Καλύπτει 2.5 εκατομύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, και εκτείνεται σε ολόκληρη την απόσταση μέχρι την Αρκτική ακτή. Απέραντη καλλιεργήσιμη έκταση εναλλάσσεται με δάση, ενώ ο ήλιος τρεμοσβήνει υπνωτικά μέσα από τα κλαδιά των ατέλειωτων σειρών από δέντρα. Το τραίνο ανεβοκατεβαίνει σε γραφικές κοιλάδες και λόφους, ενώ περνάει επάνω από πολλές γέφυρες. Αρκετά συχνά μπορεί να δει κανείς Σοβιετικά εργοστάσια κατά μήκος της διαδρομής μας, εξ άλλου το Κrasnoyarsk είναι βιομηχανικό κέντρο, ενώ λίγο προς τα βόρεια υπάρχουν μικρές πόλεις που αποτελούν έδρα παραγωγής προϊόντων διαστημικής τεχνολογίας. Επίσης, αρκετά συχνά συναντάμε και διάφορες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, καθώς και μονάδες επεξεργασίας ξύλου. Παράλληλα με την σιδηροδρομική γραμμή υπάρχουν δρόμοι, με αρκετές νταλίκες και φορτηγά να μεταφέρουν διάφορα προϊόντα. Φθάνουμε σε μιά μικρή πόλη, το Kansk, αφού περάσουμε πρωτύτερα τον Ποταμό Kan, έναν παραπόταμο του Yenisey. Επόμενη μεγάλη στάση, λίγη ώρα αργότερα, είναι ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Ilanskaya, κοντά στην πόλη Ilansky, το καλύτερο μέρος κατά μήκος του Υπερσιβηρικού για να αγοράσει κανείς κρύα και ζεστή σπιτική τροφή στην αποβάθρα, φημισμένο επίσης για τα εύγευστα καπνιστά ψάρια που πουλιούνται από τους υπαίθριους πωλητές.
Ο καιρός εξακολουθεί να είναι εξαιρετικός, ζεστός με ηλιοφάνεια, με καλά ανεκτή θερμοκρασία. Λίγο μετά το Ιlansky βρισκόμαστε στο μέσον της απόστασης Μόσχας-Πεκίνου, ενώ αλλάζουμε για μιά ακόμη φορά χρονική ζώνη, φθάνοντας τώρα στις +5 ώρες από την Μόσχα. Ακολουθεί το πέρασμα του Ποταμού Biryusa, στο Κεντρικό Υψίπεδο της Σιβηρίας κοντά στην μικρή πόλη Tayshet, από όπου ξεκινάει η Κύρια Γραμμή Βαϊκάλης-Αμούρ (ΒΑΜ) του Υπερσιβηρικού Σιδηροδρόμου. Η ΒΑΜ τελειώνει 4200 μοναχικά χιλιόμετρα ανατολικότερα στο Sovetskaya Gavan, περνώντας από μερικές απόμερες τοποθεσίες, με απέραντες εκτάσεις τάϊγκα και λίγα χωριά, τις οποίες επισκέπτονται ελάχιστοι ξένοι. Η πόλη Tayshet αναφέρεται συχνά στη Σοβιετική φιλολογία “Gulag”, επειδή υπήρξε σταθμός της μετακίνησης των πολιτικών κρατουμένων κατά την Σταλινική εποχή, στα διάφορα στρατόπεδα εξορίας. Στην περιοχή μετά το Ilansky το τραίνο διασχίζει μιά από τις μεγαλύτερες υλοτομικές περιοχές της Ρωσίας, ανεβοκατεβαίνοντας σταθερά καθώς περνάει από πολυάριθμους ποταμούς και βαθειές ρεματιές, μέχρι το Irkutsk. Βραδιάζει πιά, ευτυχώς που την εποχή αυτή οι ημέρες είναι μεγάλες και μπορούμε να απολαύσουμε μέχρι αργά το υπέροχο τοπίο της Σιβηρίας. Πέφτουμε για ύπνο και ξυπνάμε πρωί πρωί, μπαίνοντας στο Irkutsk, την ομορφότερη πόλη της Σιβηρίας. Κατεβαίνουμε στον Σταθμό, ενώ το τραίνο μας θα συνεχίσει την μεγάλη πορεία του προς το Βλαδιβοστόκ.
Διασχίζοντας την Περιφέρεια Krasnoyarsky
Εργοστάσια, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και μονάδες επεξεργασίας ξύλου, Περιφέρεια Krasnoyarsky
Περνώντας τον Ποταμό Kan, έναν παραπόταμο του Yenisey, κοντά στην μικρή πόλη Kansk
Στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ilanskaya
Πέρασμα του Ποταμού Biryusa, αρχή της γραμμής του Υπερσιβηρικού ΒΑΜ
Το ευχάριστο και ιστορικό Ιrkutsk, η ντε φάκτο πρωτεύουσα της Ανατολικής Σιβηρίας, είναι μακράν η δημοφιλέστερη στάση στον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο μεταξύ της Μόσχας και όλων των σταθμών προς την ανατολή. Με την Λίμνη Βαϊκάλη μόλις 70 χιλιόμετρα μακριά, η πόλη είναι η καλύτερη βάση για να επισκεφθείς την δυτική ακτογραμμή της. Μεγάλο μέρος της ιστορίας του Irkutsk περιστρέφεται γύρω από τους Δεκεμβριστές. Στην αρχή του 19ου αιώνα, πολλοί Ρώσοι καλλιτέχνες, υπάλληλοι και ευγενείς στάλθηκαν εξορία στη Σιβηρία για την συμμετοχή τους στην Δεκεμβριστική επανάσταση κατά του Τσάρου Νικολάου Ι. Το Irkutsk έγινε το πρώτο μεγάλο κέντρο πνευματικής και κοινωνικής ζωής για τους εξορίστους και σημαντικό τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης προέρχεται από αυτούς. Πολλά από τα ξύλινα σπίτια της, διακοσμημένα με περίτεχνα, σκαλισμένα στο χέρι στολίδια, κατασκευάσθηκαν από τους Δεκεμβριστές, και διατηρούνται ακόμη και σήμερα. Το Irkutsk είναι μιά από τις μεγαλύτερες πόλεις στη Σιβηρία, με έναν αυξανόμενο πληθυσμό άνω των 600.000 κατοίκων. Εκτός από τα δείγματα της αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, τις ανακαινισμένες εκκλησίες, τα αριστοκρατικά εστιατόρια και τα πολυάριθμα μουσεία, το Irkutsk είναι και έδρα μερικών πανεπιστημίων και ενός μεγάλου κλάδου της Ρωσικής Ακαδημίας των Επιστημών. Δίκαια αποκαλείται το “Παρίσι της Σιβηρίας”.
Κάνουμε check-in στο ξενοδοχείο μας και φεύγουμε αμέσως για το σημερινό πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει την επίσκεψη της Λίμνης Βαϊκάλης, ενώ αφήνουμε την ξενάγηση του Irkutsk για την επόμενη μέρα. Έχουμε κανονίσει την μεταφορά μας με ένα τοπικό πρακτορείο και το βανάκι έρχεται στην ώρα του για να μας πάει στον προορισμό μας. Λίγο προτού φθάσουμε στην Βαϊκάλη επισκεπτόμαστε το ενδιαφέρον Μουσείο Taltsy Ξύλινης Αρχιτεκτονικής και Εθνογραφίας, το οποίο ιδρύθηκε το 1969. Βρίσκεται σε μιά πολύ ωραία τοποθεσία, καταπράσινη, δίπλα στον Ποταμό Angara, έναν μακρύ ποταμό της Σιβηρίας που παροχετεύει την Λίμνη Βαϊκάλη και αποτελεί τον κύριο παραπόταμο του Yenisey. Τα εκθέματα του Μουσείου παρουσιάζουν την ζωή και τις ιδιαιτερότητες της ζωής, των εθίμων και των παραδόσεων των κατοίκων της περιοχής της Βαϊκάλης κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Η μεγάλη πλειοψηφία των χωρικών στην επικράτεια του Irkutsk ήταν αρκετά ευκατάστατη δεδομένου ότι μπορούσαν να διαθέτουν ζώα, μια γκάμα αγροτικών εργαλείων και μερικά αγορασμένα αγαθά. Επισκεπτόμαστε διάφορα σπίτια-εκθέματα που είναι κατασκευασμένα από κορμούς δέντρων. Μεταξύ αυτών, υπάρχουν και μερικές θερινές κατοικίες του πληθυσμού των Buryat. Ο αυτόχθων πληθυσμός των Buryat ζει στην επικράτεια του Ιrkutsk, δυτικά της Λίμνης Βαϊκάλης. Πριν οι Ρώσοι μετακινηθούν στην περιοχή κατά τον 17ο αιώνα, οι Buryats ήταν κτηνοτρόφοι που συχνά μετακινούνταν σε ευνοϊκότερα βοσκοτόπια. Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα ανάπτυξαν μια πιό μόνιμη κατοίκηση, αλλά συνέχισαν να κατασκευάζουν γιούρτες από κούτσουρα. Μέσα στις γιούρτες του Μουσείου, παρουσιάζονται εικαστικά στοιχεία από τον τρόπο διαβίωσης των αυτοχθόνων αυτών κατοίκων της περιοχής. Πιο πέρα βλέπουμε την ξύλινη Εκκλησία της Αγίας Τριάδας, η οποία κατασκευάσθηκε το 1914 στο μακρινό χωριό Dyadino και μετακινήθηκε στο πάρκο του μουσείου το 1990, ώστε να χρησιμεύσει σαν σκηνικό για την ταινία Ρωσο-Ιαπωνικής κοινοπραξίας με τίτλο “Όνειρα της Ρωσίας.”
Μουσείο Taltsy Ξύλινης Αρχιτεκτονικής και Εθνογραφίας, Λίμνη Βαϊκάλη
Μετά το Μουσείο συνεχίζουμε για την Λίμνη Βαϊκάλη, παράλληλα με τον Ποταμό Angara, σε ένα εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον. Είναι αφάνταστα τα συναισθήματά μας, όταν φθάνουμε στη Λίμνη, ένα νεανικό όνειρο γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Τα απέραντα καθαρά μπλε νερά της, η διαυγής ευχάριστη δροσερή ατμόσφαιρα, τα θαλασσοπούλια που πετούν ψηλά και οι καταπράσινες όχθες της, σου δημιουργούν ένα συναίσθημα γαλήνης και ικανοποίησης νιώθοντας ότι γίνεσαι ένα με την πεμπτουσία της φύσης. Πιστεύω ότι η επίσκεψη της Λίμνης Βαϊκάλης αποτέλεσε το αποκορύφωμα του ταξιδιού μας με τον Υπερσιβηρικό και γιαυτό θα την περιγράψω εν συντομία. Δεν υπάρχει άλλη τόσο ξακουστή λίμνη στον κόσμο, όσο αυτή. Το τεράστιο μέγεθός της και το βάθος της, η εκπληκτική καθαρότητα και διαύγεια των σμαραγδο-πράσινων νερών της και η αυστηρή ομορφιά των ακτών της, προξενούν μια αξέχαστη εντύπωση. Οι Ρωσο-Κοζάκοι πρωτοπόροι που την είχαν δει κατά τον 17ο αιώνα για πρώτη φορά, την ονόμασαν “Ο Μεγάλος Ωκεανός-Θάλασσα”. Οι Μογγόλοι την ονόμασαν “Dalai Nor” - "Μεγάλη Λίμνη", και οι αυτόχθονες κάτοικοι Evenki την αποκάλεσαν “the Lama” που σημαίνει "Η Θάλασσα". Δεν υπάρχει απορία γιαυτό: το μήκος της πλησιάζει τα 640 χιλιόμετρα και το πλάτος κατά το μέσον της φθάνει τα 80 χιλιόμετρα! Η επιφάνεια της Βαϊκάλης (31.500 τετρ. χιλιόμετρα) κατέχει την όγδοη θέση στον κόσμο ανάμεσα στις λίμνες και είναι περίπου ίση με την επιφάνεια μιάς χώρας, όπως το Βέλγιο. Δεν υπάρχουν λίμνες βαθύτερες από την Βαϊκάλη στον πλανήτη, με το μέγιστο βάθος της να έχει μετρηθεί στα 1637 μέτρα, στα ανατολικά του νησιού Olkhon. Η κοιλότητα της λίμνης περιέχει το ένα πέμπτο του συνόλου του γλυκού νερού στη Γη (23.000 κυβ. χιλιόμετρα). Αλλά το εκπληκτικότερο γεγονός είναι ότι η Βαϊκάλη αποτελεί το καθαρότερο στη Γη φυσικό ρεζερβουάρ φρέσκου πόσιμου νερού, και κάθε επισκέπτης μπορεί να το γευθεί άφοβα, επειδή όχι μόνο είναι ασφαλές, αλλά κατέχει και μοναδικές εξαιρετικές γευστικές ιδιότητες. Είχαμε διαβάσει διάφορα για επιμολύνσεις του νερού της Βαϊκάλης, αλλά εμάς μας φάνηκε ότι είναι πεντακάθαρο, και μάλιστα οι βαρκάρηδες το έπιναν και μας έδιναν να δοκιμάσουμε, πράγμα που δεν το τολμήσαμε! Φαίνεται όμως ότι πραγματικά αρχίζει τελευταία να υπάρχει κίνδυνος για την λίμνη, ιδίως στις περιοχές της που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, όπως η Listvyanka, και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα από την Ρωσική πολιτεία, ώστε να μην καταστραφεί το θαύμα αυτό της Φύσης!
Στη συνέχεια μπαίνουμε σε ένα μικρό σκάφος και κατευθυνόμαστε προς μιά απέναντι όχθη της Λίμνης Βαϊκάλης, σε ένα σημείο της γραμμής του Περιφερειακού Σιδηρόμου της Λίμνης. Στο μέσον της διαδρομής συναντούμε έναν μεγάλο βράχο, την Πέτρα Shaman, κοντά στην πηγή του Ποταμού Angara. Στους αρχαίους χρόνους, οι ντόπιοι πίστευαν ότι η Πέτρα Shaman κατείχε θαυματουργές δυνάμεις και για τον λόγο αυτό εκτελούσαν εδώ ιεροτελεστίες και θυσίες. Στον βράχο αυτό έδιναν όρκους για την αποκάλυψη ψευδών κατηγοριών ή για την υπεράσπιση της τιμής τους: Αν ένας άνθρωπος ήταν ύποπτος για διάπραξη ενός εγκλήματος αφήνονταν στον βράχο όλη τη νύχτα. Εάν μέχρι το πρωί δεν είχε πεθάνει από το κρύο ή δεν είχε πνιγεί, όλες οι κατηγορίες αποσύρονταν. Σε λίγο φθάνουμε στην όχθη και ξεκινάμε έναν ευχάριστο περίπατο, δίπλα στη Λίμνη. Στον δρόμο μας συναντούμε το Baranchiki, ένα σχεδόν ερειπωμένο πραγματικό χωριό με πολλές απεριποίητες αλλά αυθεντικες Σιβηρικές καλύβες, ενώ ένα χιλιόμετρο αργότερα φθάνουμε στο Baykal Port. Το Baykal Port είναι αγροτικός συνοικισμός κοντά στη Λίμνη Βαϊκάλη στην αριστερή όχθη του Ποταμού Angara, που αποτελεί τον τερματικό σταθμό του Περιφερειακού Σιδηροδρόμου της Βαϊκάλης. Καθόμαστε για έναν καφέ και μιά σούπα για μερικούς, και επιβιβαζόμαστε στο φέρρυ που θα μας μεταφέρει στην Listvyanka. Αυτή την ώρα φθάνει και το περιφερειακό τουριστικό τραίνο της Βαϊκάλης, ηλεκτρικό τραίνο που οδηγείται από ντηζελο-ηλεκτρική μηχανή, και το φέρρυ γεμίζει. Σύντομα φθάνουμε στην Listvyanka, ένα παραλίμνιο χωριό στην αντίθετη πλευρά του ποταμού Angara που στην περιοχή αυτή εκβάλλει στη Λίμνη, τουριστικό κέντρο της περιοχής.
Ποταμός Angara
Σταθμός Βιολογικής έρευνας, Λίμνη Βαϊκάλη
Το ξενοδοχείο Μύθος της Βαϊκάλης στη Λίμνη Βαϊκάλη
Πέτρα Shaman, Λίμνη Βαϊκάλη
Λίμνη Βαϊκάλη
Το χωριό Baranchiki, Λίμνη Βαϊκάλη
Baykal Port, με τον Περιφερειακό Σιδηρόδρομο της Βαϊκάλης και το Λιμάνι για φέρρυ
Η Listvyanka είναι ένα μεγάλο χωριό στις όχθες της Λίμνης, που αποκαλείται η “Ριβιέρα της Βαϊκάλης”, όπου οι περισσότεροι επισκέπτες πηγαίνουν για να βουτήξουν στα αγνά νερά της λίμνης. Ένας τολμηρός από την παρέα το αποφασίζει, φοράει το μαγιό του και βουτάει, δεν καταφέρνει όμως να μείνει πάνω από 5-10 δευτερόλεπτα στο παγωμένο νερό, ίσα ίσα για ένα γρήγορο κλικ, ενώ ακολουθεί και ηλιοθεραπεία! Οι υπόλοιποι, λιγότερο αποφασισμένοι, προτιμάμε να περιπλανηθούμε στην Ψαραγορά της Listvyanka, ψωνίζοντας από τα ξακουστά καπνιστά ψάρια Omul. Ο καπνιστός Omul είναι ένα είδος λευκού ψαριού της οικογένειας του σολωμού ενδημικού στη Λίμνη Βαϊκάλη της Σιβηρίας, που πουλιέται ευρέως γύρω από την λίμνη και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ατραξιόν για πολλούς ταξιδιώτες στον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο. Έχουν καταπληκτική γεύση και καθόμαστε σε πάγκους δίπλα στην παραλία για να τα φάμε. Φυσικά, σε λίγο έρχεται κάποιος που ισχυρίζεται ότι είναι ο ιδιοκτήτης των πάγκων και ζητάει να πληρωθεί για την χρήση τους! Ευτυχώς ζητάει λίγα και τα δίνουμε δίχως δεύτερη κουβέντα. Προτού πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής, επισκεπτόμαστε την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου, κατασκευασμένη από τον Ρώσο έμπορο Ξενοφώντα Serebryakov το 1846. Ένας μύθος λέει ότι παραλίγο να πνιγεί κατά την διάρκεια μιάς μεγάλης καταιγίδας στη Λίμνη Βαϊκάλη και αποφάσισε να χτίσει μιά εκκλησία προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, του προστάτη και υπερασπιστή των ναυτικών και των αλιέων. Η εκκλησία αρχικά βρίσκονταν στο χωριό Nikola στην όχθη του Ποταμού Angara, αλλά άλλαξε τοποθεσία δυό φορές: αρχικά στη Listvyanka και κατόπιν, το 1957, στην Κοιλάδα Krestovaya, 500 μέτρα από την ακτή, για προστασία, λόγω της κατασκευής του φράγματος στο Irkutsk που είχε σαν αποτέλεσμα την ανύψωση της στάθμης του νερού στη λίμνη κατά 1 μέτρο. Πολλοί επισκέπτες πηγαίνουν και στο νησάκι Olkhon, αλλά χρειάζεται να διαθέσουμε ακόμη 1-2 μέρες για την επίσκεψη αυτή. Επιστρέφουμε απόγευμα στο Irkutsk και βγαίνουμε το βράδυ για φαγητό. Η πόλη είναι γεμάτη κίνηση, ο καιρός είναι ωραίος και περνάμε μια ευχάριστη βραδιά.
Στη Listvyanka, το τουριστικό χωριό της Βαϊκάλης
Το επόμενο πρωί ξεκινάει νωρίς η περιήγηση της πόλης. Η αναχώρησή μας είναι το βράδυ στις 9, οπότε έχουμε όλη την ημέρα στην διαθεσή μας. O ευκολώτερος τρόπος για περιήγηση είναι το να ακολουθήσεις μια χαραγμένη πράσινη γραμμή, μήκους πέντε περίπου χιλιομέτρων, που περνάει από όλα τα σημαντικά αξιοθέατα. Kατά μήκος της όχθης του Κάτω Ποταμού Angara από το Μνημείο των θεμελιωτών της πόλης, φθάνει κανείς στην Αψίδα Θριάμβου της Μόσχας. Το Μνημείο στους ιδρυτές του Irkutsk αποκαλύφθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2011, την ημερομηνία του εορτασμού της επετείου των 350 ετών της πόλης, αποτελώντας μια συλλογική αναπαράσταση των Κοζάκων, των πιονέρων της Σιβηρίας. Στον περίπατο αυτό περνάμε από σημαντικές εκκλησίες, όπως είναι ο Καθεδρικός Ναός των Θεοφανείων και ο Ναός Spasskaya του Σωτήρα μας, ενώ συναντούμε και την Αιώνια Φλόγα με το μνημείο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου τυχαία γίνεται μια τελετή για την Ημέρα Ανάμνησης και Θρήνου για τα Θύματα της εισβολής των Ναζί στην Σοβιετική Ένωση το 1941, και έχει συγκεντρωθεί πολύς κόσμος. Ακολουθεί η 130η περιοχή, όπου είναι συγκεντρωμένα τα περίφημα ξύλινα σπίτια των Δεκεμβριστών, πολλά εκ των οποίων έχουν αποκατασταθεί. Η οδός Uritskogo είναι ένας πεζόδρομος, από τους παλιότερους δρόμους της πόλης, με πέτρινα σπίτια από τον 19ο αιώνα, μαγαζιά, τράπεζες και ρεστωράν. Η κεντρική οδός της πόλης είναι η Karl Marx, με πολλά μνημεία, Μουσεία και Θέατρα, ενώ εκεί κοντά βρίσκεται και το ξενοδοχείο μας. Για όσους μαζεύουν μαγνητάκια, θα βρουν αρκετές δυσκολίες στο να βρουν σε πολλές σιβηρικές πόλεις. Κοντά στην Karl Marx όμως, πέτυχα κατά τύχην τον παράδεισο των μαγνητών, ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο, που έχει τεράστια ποικιλία από μαγνητάκια, αλλά και βιβλία, οδηγούς, χάρτες και αναμνηστικά. Άλλα αξιοθέατα που συναντάμε με την πράσινη γραμμή είναι το Μνημείο στον Αλέξανδρο τον ΙΙΙ, το απαραίτητο σε κάθε Ρωσική πόλη άγαλμα του Λένιν, η Ρωσο-Ασιατική Τράπεζα, το Μνημείο για την Ρωσο-Ιαπωνική φιλία, και πολλά ακόμη Μουσεία και αξιόλογα κτίρια, ενώ ξεχωρίζει και η Οικία Joshua Fineberg στην Οδό Khalturina, μιά πανσιόν του 19ου αιώνα, λαμπρό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής που διατηρείται ακόμη στο Irkutsk. Tέλος, επισκεπτόμαστε για λίγο και την Κεντρική Αγορά, στο τέλος του πεζοδρόμου Uritskogo. Είναι μια γεμάτη ημέρα και ετοιμαζόμαστε για αναχώρηση με το βραδυνό τραίνο, από τον όμορφο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Irkutsk.
Kινηματογράφος Τέχνης, Irkutsk
Ρωσο-Κινεζική Τράπεζα, Irkutsk
Κλινική Στοματολογίας και Οδοντιατρικής, Irkutsk
Πάρκο Γλυπτικής της Κλινικής Στοματολογίας, Irkutsk
Κτίρια στο κέντρο του Irkutsk
Ακαδημία Δράματος και Θεάτρου του Irkutsk
Δύση στον Ποταμό Angara, Irkutsk
Dom Pletyukhina, Εμπορικό Πολυκατάστημα στο κέντρο της πόλης του Irkutsk
Άγαλμα του Leonid Gaidai, του πλέον δημοφιλούς σκηνοθέτη κωμωδίας στη Ρωσία, εμπρός από το Τσίρκο του Ιρκούτσκ, Irkutsk
Κτίριο Κινητής Τηλεφωνίας στην Πλατεία Εργασίας, Irkutsk
Οικία Joshua Fineberg, Irkutsk
Tα φημισμένα γραφικά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια στο Irkutsk
Το Μνημείο στους ιδρυτές του Irkutsk
O Ποταμός Angara, Irkutsk
Αψίδα Θριάμβου της Μόσχας, Irkutsk
Καθεδρικός Ναός των Θεοφανείων, Irkutsk
Ναός Spasskaya του Σωτήρα μας, Irkutsk
Mνημείο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Irkutsk
Πεζόδρομος Uritskogo και Κεντρική Αγορά του Irkutsk
Άγαλμα του Λένιν, κατασκευασμένο το 1952 από τον γλύπτη Tomsky, Irkutsk
Σιδηροδρομικός Σταθμός του Ιrkutsk
Έχει σχεδόν βραδιάσει όταν ξεκινάμε, και η πορεία μας ακολουθεί για το μεγαλύτερο μέρος της μέχρι το Ulan Ude την ανατολική όχθη της Βαϊκάλης. Η διαδρομή πρέπει να είναι πανέμορφη, αλλά δυστυχώς δεν βλέπουμε τίποτα, λόγω σκοταδιού! Αυτό ήταν μεγάλο λάθος σχεδιασμού στο ταξίδι, έπρεπε να διαθέσουμε 1-2 ημέρες ακόμη, με δεύτερη διανυκτέρευση στο Irkutsk, ημερήσια διαδρομή μέχρι το Ulan Ude και ακόμη μιά διανυκτέρευση και στην ενδιαφέρουσα αυτή πόλη. Eμείς θα περάσουμε δύο νύχτες στο τραίνο και θα φθάσουμε στο Ulan Bator, την πρωτεύουσα της Μογγολίας, το μεθεπόμενο πρωί. Θα διασχίσουμε το Ulan Ude δίχως ουσιαστικά να το δούμε, που να πρωτοπάει όμως κανείς!
Ξεκινάμε νωρίς το μεσημέρι από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Krasnoyarsk για το Ιrkutsk, και την φορά αυτή απολαμβάνουμε την πολυτέλεια! Παίρνουμε το ωραιότατο υπερσύγχρονο εξπρές τραίνο 'Rossiya'. Το φημισμένο αυτό τραίνο της Υπερσιβηρικής διαδρομής αφού ξεκινήσει από τον σιδηροδρομικό σταθμό Yaroslavsky στη Μόσχα, και αφού διασχίσει δύο ηπείρους, φθάνει στο Βλαδιβοστόκ σε 6 μέρες και νύχτες δίχως στάσεις, συνδέοντας πάνω από 90 πόλεις και πραγματοποιώντας την μεγαλύτερη διαδρομή τραίνου στον κόσμο, έχοντας διατρέξει 9288.2 χιλιόμετρα! Παρότι η τιμή του είναι ελάχιστα ακριβότερη από τα άλλα τραίνα που πήραμε, εμάς μας βόλεψε μόνο για το σκέλος του ταξιδιού μας από το Krasnoyarsk στο Irkutsk.
Μετά τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες στην αποβάθρα, μπαίνουμε στο βαγόνι μας που είναι αισθητά καλύτερο από τα υπόλοιπα τραίνα στα οποία έχουμε ταξιδέψει μέχρι στιγμής, με αναπαυτικά καινούργια καθίσματα. Το τραίνο ξεκινάει σφυρίζοντας και βγαίνει γρήγορα από τη πόλη περνώντας επάνω από την νέα γέφυρα του ποταμού Yenisey, που κατασκευάσθηκε το 1999. Ο Yenisey αποτελεί το όριο μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Σιβηρίας. Η παλιά του γέφυρα, κατασκευασμένη από το 1890, ήταν ένα θαύμα τεχνολογίας για την εποχή της, επειδή είχε τόσο καλή θεμελίωση σε γρανιτένιες βάσεις, ώστε να αντέχει στα κτυπήματα από τα τεράστια παγόβουνα που για μερικές εβδομάδες κάθε χρόνο, κατά την διάρκεια του βαριού χειμώνα, καταπλέουν από τον Αρκτικό Ωκεανό. Το τσιμέντο για την κατασκευή της προήλθε από την Αγία Πετρούπολη, τα στηρίγματα από χάλυβα ήρθαν από την Βαρσοβία, ενώ χρειάσθηκε να δουλέψουν 94.000 εργάτες για τρία χρόνια ώστε να την ολοκληρώσουν. Το αποτέλεσμα ήταν να πάρει το χρυσό μετάλλιο στην Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1900 – το άλλο χρυσό μετάλλιο το πήρε ο Πύργος του Άϊφελ!
Η σιδηροδρομικη γραμμή μπαίνει στην απέραντη Περιφέρεια Krasnoyarsky, η οποία έχει τεράστιο ορυκτό και δασικό πλούτο. Καλύπτει 2.5 εκατομύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, και εκτείνεται σε ολόκληρη την απόσταση μέχρι την Αρκτική ακτή. Απέραντη καλλιεργήσιμη έκταση εναλλάσσεται με δάση, ενώ ο ήλιος τρεμοσβήνει υπνωτικά μέσα από τα κλαδιά των ατέλειωτων σειρών από δέντρα. Το τραίνο ανεβοκατεβαίνει σε γραφικές κοιλάδες και λόφους, ενώ περνάει επάνω από πολλές γέφυρες. Αρκετά συχνά μπορεί να δει κανείς Σοβιετικά εργοστάσια κατά μήκος της διαδρομής μας, εξ άλλου το Κrasnoyarsk είναι βιομηχανικό κέντρο, ενώ λίγο προς τα βόρεια υπάρχουν μικρές πόλεις που αποτελούν έδρα παραγωγής προϊόντων διαστημικής τεχνολογίας. Επίσης, αρκετά συχνά συναντάμε και διάφορες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, καθώς και μονάδες επεξεργασίας ξύλου. Παράλληλα με την σιδηροδρομική γραμμή υπάρχουν δρόμοι, με αρκετές νταλίκες και φορτηγά να μεταφέρουν διάφορα προϊόντα. Φθάνουμε σε μιά μικρή πόλη, το Kansk, αφού περάσουμε πρωτύτερα τον Ποταμό Kan, έναν παραπόταμο του Yenisey. Επόμενη μεγάλη στάση, λίγη ώρα αργότερα, είναι ο Σιδηροδρομικός Σταθμός της Ilanskaya, κοντά στην πόλη Ilansky, το καλύτερο μέρος κατά μήκος του Υπερσιβηρικού για να αγοράσει κανείς κρύα και ζεστή σπιτική τροφή στην αποβάθρα, φημισμένο επίσης για τα εύγευστα καπνιστά ψάρια που πουλιούνται από τους υπαίθριους πωλητές.
Ο καιρός εξακολουθεί να είναι εξαιρετικός, ζεστός με ηλιοφάνεια, με καλά ανεκτή θερμοκρασία. Λίγο μετά το Ιlansky βρισκόμαστε στο μέσον της απόστασης Μόσχας-Πεκίνου, ενώ αλλάζουμε για μιά ακόμη φορά χρονική ζώνη, φθάνοντας τώρα στις +5 ώρες από την Μόσχα. Ακολουθεί το πέρασμα του Ποταμού Biryusa, στο Κεντρικό Υψίπεδο της Σιβηρίας κοντά στην μικρή πόλη Tayshet, από όπου ξεκινάει η Κύρια Γραμμή Βαϊκάλης-Αμούρ (ΒΑΜ) του Υπερσιβηρικού Σιδηροδρόμου. Η ΒΑΜ τελειώνει 4200 μοναχικά χιλιόμετρα ανατολικότερα στο Sovetskaya Gavan, περνώντας από μερικές απόμερες τοποθεσίες, με απέραντες εκτάσεις τάϊγκα και λίγα χωριά, τις οποίες επισκέπτονται ελάχιστοι ξένοι. Η πόλη Tayshet αναφέρεται συχνά στη Σοβιετική φιλολογία “Gulag”, επειδή υπήρξε σταθμός της μετακίνησης των πολιτικών κρατουμένων κατά την Σταλινική εποχή, στα διάφορα στρατόπεδα εξορίας. Στην περιοχή μετά το Ilansky το τραίνο διασχίζει μιά από τις μεγαλύτερες υλοτομικές περιοχές της Ρωσίας, ανεβοκατεβαίνοντας σταθερά καθώς περνάει από πολυάριθμους ποταμούς και βαθειές ρεματιές, μέχρι το Irkutsk. Βραδιάζει πιά, ευτυχώς που την εποχή αυτή οι ημέρες είναι μεγάλες και μπορούμε να απολαύσουμε μέχρι αργά το υπέροχο τοπίο της Σιβηρίας. Πέφτουμε για ύπνο και ξυπνάμε πρωί πρωί, μπαίνοντας στο Irkutsk, την ομορφότερη πόλη της Σιβηρίας. Κατεβαίνουμε στον Σταθμό, ενώ το τραίνο μας θα συνεχίσει την μεγάλη πορεία του προς το Βλαδιβοστόκ.
Διασχίζοντας την Περιφέρεια Krasnoyarsky
Εργοστάσια, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και μονάδες επεξεργασίας ξύλου, Περιφέρεια Krasnoyarsky
Περνώντας τον Ποταμό Kan, έναν παραπόταμο του Yenisey, κοντά στην μικρή πόλη Kansk
Στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Ilanskaya
Πέρασμα του Ποταμού Biryusa, αρχή της γραμμής του Υπερσιβηρικού ΒΑΜ
Το ευχάριστο και ιστορικό Ιrkutsk, η ντε φάκτο πρωτεύουσα της Ανατολικής Σιβηρίας, είναι μακράν η δημοφιλέστερη στάση στον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο μεταξύ της Μόσχας και όλων των σταθμών προς την ανατολή. Με την Λίμνη Βαϊκάλη μόλις 70 χιλιόμετρα μακριά, η πόλη είναι η καλύτερη βάση για να επισκεφθείς την δυτική ακτογραμμή της. Μεγάλο μέρος της ιστορίας του Irkutsk περιστρέφεται γύρω από τους Δεκεμβριστές. Στην αρχή του 19ου αιώνα, πολλοί Ρώσοι καλλιτέχνες, υπάλληλοι και ευγενείς στάλθηκαν εξορία στη Σιβηρία για την συμμετοχή τους στην Δεκεμβριστική επανάσταση κατά του Τσάρου Νικολάου Ι. Το Irkutsk έγινε το πρώτο μεγάλο κέντρο πνευματικής και κοινωνικής ζωής για τους εξορίστους και σημαντικό τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης προέρχεται από αυτούς. Πολλά από τα ξύλινα σπίτια της, διακοσμημένα με περίτεχνα, σκαλισμένα στο χέρι στολίδια, κατασκευάσθηκαν από τους Δεκεμβριστές, και διατηρούνται ακόμη και σήμερα. Το Irkutsk είναι μιά από τις μεγαλύτερες πόλεις στη Σιβηρία, με έναν αυξανόμενο πληθυσμό άνω των 600.000 κατοίκων. Εκτός από τα δείγματα της αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, τις ανακαινισμένες εκκλησίες, τα αριστοκρατικά εστιατόρια και τα πολυάριθμα μουσεία, το Irkutsk είναι και έδρα μερικών πανεπιστημίων και ενός μεγάλου κλάδου της Ρωσικής Ακαδημίας των Επιστημών. Δίκαια αποκαλείται το “Παρίσι της Σιβηρίας”.
Κάνουμε check-in στο ξενοδοχείο μας και φεύγουμε αμέσως για το σημερινό πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει την επίσκεψη της Λίμνης Βαϊκάλης, ενώ αφήνουμε την ξενάγηση του Irkutsk για την επόμενη μέρα. Έχουμε κανονίσει την μεταφορά μας με ένα τοπικό πρακτορείο και το βανάκι έρχεται στην ώρα του για να μας πάει στον προορισμό μας. Λίγο προτού φθάσουμε στην Βαϊκάλη επισκεπτόμαστε το ενδιαφέρον Μουσείο Taltsy Ξύλινης Αρχιτεκτονικής και Εθνογραφίας, το οποίο ιδρύθηκε το 1969. Βρίσκεται σε μιά πολύ ωραία τοποθεσία, καταπράσινη, δίπλα στον Ποταμό Angara, έναν μακρύ ποταμό της Σιβηρίας που παροχετεύει την Λίμνη Βαϊκάλη και αποτελεί τον κύριο παραπόταμο του Yenisey. Τα εκθέματα του Μουσείου παρουσιάζουν την ζωή και τις ιδιαιτερότητες της ζωής, των εθίμων και των παραδόσεων των κατοίκων της περιοχής της Βαϊκάλης κατά τον 19ο και 20ο αιώνα. Η μεγάλη πλειοψηφία των χωρικών στην επικράτεια του Irkutsk ήταν αρκετά ευκατάστατη δεδομένου ότι μπορούσαν να διαθέτουν ζώα, μια γκάμα αγροτικών εργαλείων και μερικά αγορασμένα αγαθά. Επισκεπτόμαστε διάφορα σπίτια-εκθέματα που είναι κατασκευασμένα από κορμούς δέντρων. Μεταξύ αυτών, υπάρχουν και μερικές θερινές κατοικίες του πληθυσμού των Buryat. Ο αυτόχθων πληθυσμός των Buryat ζει στην επικράτεια του Ιrkutsk, δυτικά της Λίμνης Βαϊκάλης. Πριν οι Ρώσοι μετακινηθούν στην περιοχή κατά τον 17ο αιώνα, οι Buryats ήταν κτηνοτρόφοι που συχνά μετακινούνταν σε ευνοϊκότερα βοσκοτόπια. Κατά τον 18ο και 19ο αιώνα ανάπτυξαν μια πιό μόνιμη κατοίκηση, αλλά συνέχισαν να κατασκευάζουν γιούρτες από κούτσουρα. Μέσα στις γιούρτες του Μουσείου, παρουσιάζονται εικαστικά στοιχεία από τον τρόπο διαβίωσης των αυτοχθόνων αυτών κατοίκων της περιοχής. Πιο πέρα βλέπουμε την ξύλινη Εκκλησία της Αγίας Τριάδας, η οποία κατασκευάσθηκε το 1914 στο μακρινό χωριό Dyadino και μετακινήθηκε στο πάρκο του μουσείου το 1990, ώστε να χρησιμεύσει σαν σκηνικό για την ταινία Ρωσο-Ιαπωνικής κοινοπραξίας με τίτλο “Όνειρα της Ρωσίας.”
Μουσείο Taltsy Ξύλινης Αρχιτεκτονικής και Εθνογραφίας, Λίμνη Βαϊκάλη
Μετά το Μουσείο συνεχίζουμε για την Λίμνη Βαϊκάλη, παράλληλα με τον Ποταμό Angara, σε ένα εκπληκτικό φυσικό περιβάλλον. Είναι αφάνταστα τα συναισθήματά μας, όταν φθάνουμε στη Λίμνη, ένα νεανικό όνειρο γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Τα απέραντα καθαρά μπλε νερά της, η διαυγής ευχάριστη δροσερή ατμόσφαιρα, τα θαλασσοπούλια που πετούν ψηλά και οι καταπράσινες όχθες της, σου δημιουργούν ένα συναίσθημα γαλήνης και ικανοποίησης νιώθοντας ότι γίνεσαι ένα με την πεμπτουσία της φύσης. Πιστεύω ότι η επίσκεψη της Λίμνης Βαϊκάλης αποτέλεσε το αποκορύφωμα του ταξιδιού μας με τον Υπερσιβηρικό και γιαυτό θα την περιγράψω εν συντομία. Δεν υπάρχει άλλη τόσο ξακουστή λίμνη στον κόσμο, όσο αυτή. Το τεράστιο μέγεθός της και το βάθος της, η εκπληκτική καθαρότητα και διαύγεια των σμαραγδο-πράσινων νερών της και η αυστηρή ομορφιά των ακτών της, προξενούν μια αξέχαστη εντύπωση. Οι Ρωσο-Κοζάκοι πρωτοπόροι που την είχαν δει κατά τον 17ο αιώνα για πρώτη φορά, την ονόμασαν “Ο Μεγάλος Ωκεανός-Θάλασσα”. Οι Μογγόλοι την ονόμασαν “Dalai Nor” - "Μεγάλη Λίμνη", και οι αυτόχθονες κάτοικοι Evenki την αποκάλεσαν “the Lama” που σημαίνει "Η Θάλασσα". Δεν υπάρχει απορία γιαυτό: το μήκος της πλησιάζει τα 640 χιλιόμετρα και το πλάτος κατά το μέσον της φθάνει τα 80 χιλιόμετρα! Η επιφάνεια της Βαϊκάλης (31.500 τετρ. χιλιόμετρα) κατέχει την όγδοη θέση στον κόσμο ανάμεσα στις λίμνες και είναι περίπου ίση με την επιφάνεια μιάς χώρας, όπως το Βέλγιο. Δεν υπάρχουν λίμνες βαθύτερες από την Βαϊκάλη στον πλανήτη, με το μέγιστο βάθος της να έχει μετρηθεί στα 1637 μέτρα, στα ανατολικά του νησιού Olkhon. Η κοιλότητα της λίμνης περιέχει το ένα πέμπτο του συνόλου του γλυκού νερού στη Γη (23.000 κυβ. χιλιόμετρα). Αλλά το εκπληκτικότερο γεγονός είναι ότι η Βαϊκάλη αποτελεί το καθαρότερο στη Γη φυσικό ρεζερβουάρ φρέσκου πόσιμου νερού, και κάθε επισκέπτης μπορεί να το γευθεί άφοβα, επειδή όχι μόνο είναι ασφαλές, αλλά κατέχει και μοναδικές εξαιρετικές γευστικές ιδιότητες. Είχαμε διαβάσει διάφορα για επιμολύνσεις του νερού της Βαϊκάλης, αλλά εμάς μας φάνηκε ότι είναι πεντακάθαρο, και μάλιστα οι βαρκάρηδες το έπιναν και μας έδιναν να δοκιμάσουμε, πράγμα που δεν το τολμήσαμε! Φαίνεται όμως ότι πραγματικά αρχίζει τελευταία να υπάρχει κίνδυνος για την λίμνη, ιδίως στις περιοχές της που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, όπως η Listvyanka, και θα πρέπει να ληφθούν μέτρα από την Ρωσική πολιτεία, ώστε να μην καταστραφεί το θαύμα αυτό της Φύσης!
Στη συνέχεια μπαίνουμε σε ένα μικρό σκάφος και κατευθυνόμαστε προς μιά απέναντι όχθη της Λίμνης Βαϊκάλης, σε ένα σημείο της γραμμής του Περιφερειακού Σιδηρόμου της Λίμνης. Στο μέσον της διαδρομής συναντούμε έναν μεγάλο βράχο, την Πέτρα Shaman, κοντά στην πηγή του Ποταμού Angara. Στους αρχαίους χρόνους, οι ντόπιοι πίστευαν ότι η Πέτρα Shaman κατείχε θαυματουργές δυνάμεις και για τον λόγο αυτό εκτελούσαν εδώ ιεροτελεστίες και θυσίες. Στον βράχο αυτό έδιναν όρκους για την αποκάλυψη ψευδών κατηγοριών ή για την υπεράσπιση της τιμής τους: Αν ένας άνθρωπος ήταν ύποπτος για διάπραξη ενός εγκλήματος αφήνονταν στον βράχο όλη τη νύχτα. Εάν μέχρι το πρωί δεν είχε πεθάνει από το κρύο ή δεν είχε πνιγεί, όλες οι κατηγορίες αποσύρονταν. Σε λίγο φθάνουμε στην όχθη και ξεκινάμε έναν ευχάριστο περίπατο, δίπλα στη Λίμνη. Στον δρόμο μας συναντούμε το Baranchiki, ένα σχεδόν ερειπωμένο πραγματικό χωριό με πολλές απεριποίητες αλλά αυθεντικες Σιβηρικές καλύβες, ενώ ένα χιλιόμετρο αργότερα φθάνουμε στο Baykal Port. Το Baykal Port είναι αγροτικός συνοικισμός κοντά στη Λίμνη Βαϊκάλη στην αριστερή όχθη του Ποταμού Angara, που αποτελεί τον τερματικό σταθμό του Περιφερειακού Σιδηροδρόμου της Βαϊκάλης. Καθόμαστε για έναν καφέ και μιά σούπα για μερικούς, και επιβιβαζόμαστε στο φέρρυ που θα μας μεταφέρει στην Listvyanka. Αυτή την ώρα φθάνει και το περιφερειακό τουριστικό τραίνο της Βαϊκάλης, ηλεκτρικό τραίνο που οδηγείται από ντηζελο-ηλεκτρική μηχανή, και το φέρρυ γεμίζει. Σύντομα φθάνουμε στην Listvyanka, ένα παραλίμνιο χωριό στην αντίθετη πλευρά του ποταμού Angara που στην περιοχή αυτή εκβάλλει στη Λίμνη, τουριστικό κέντρο της περιοχής.
Ποταμός Angara
Σταθμός Βιολογικής έρευνας, Λίμνη Βαϊκάλη
Το ξενοδοχείο Μύθος της Βαϊκάλης στη Λίμνη Βαϊκάλη
Πέτρα Shaman, Λίμνη Βαϊκάλη
Λίμνη Βαϊκάλη
Το χωριό Baranchiki, Λίμνη Βαϊκάλη
Baykal Port, με τον Περιφερειακό Σιδηρόδρομο της Βαϊκάλης και το Λιμάνι για φέρρυ
Η Listvyanka είναι ένα μεγάλο χωριό στις όχθες της Λίμνης, που αποκαλείται η “Ριβιέρα της Βαϊκάλης”, όπου οι περισσότεροι επισκέπτες πηγαίνουν για να βουτήξουν στα αγνά νερά της λίμνης. Ένας τολμηρός από την παρέα το αποφασίζει, φοράει το μαγιό του και βουτάει, δεν καταφέρνει όμως να μείνει πάνω από 5-10 δευτερόλεπτα στο παγωμένο νερό, ίσα ίσα για ένα γρήγορο κλικ, ενώ ακολουθεί και ηλιοθεραπεία! Οι υπόλοιποι, λιγότερο αποφασισμένοι, προτιμάμε να περιπλανηθούμε στην Ψαραγορά της Listvyanka, ψωνίζοντας από τα ξακουστά καπνιστά ψάρια Omul. Ο καπνιστός Omul είναι ένα είδος λευκού ψαριού της οικογένειας του σολωμού ενδημικού στη Λίμνη Βαϊκάλη της Σιβηρίας, που πουλιέται ευρέως γύρω από την λίμνη και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ατραξιόν για πολλούς ταξιδιώτες στον Υπερσιβηρικό σιδηρόδρομο. Έχουν καταπληκτική γεύση και καθόμαστε σε πάγκους δίπλα στην παραλία για να τα φάμε. Φυσικά, σε λίγο έρχεται κάποιος που ισχυρίζεται ότι είναι ο ιδιοκτήτης των πάγκων και ζητάει να πληρωθεί για την χρήση τους! Ευτυχώς ζητάει λίγα και τα δίνουμε δίχως δεύτερη κουβέντα. Προτού πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής, επισκεπτόμαστε την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου, κατασκευασμένη από τον Ρώσο έμπορο Ξενοφώντα Serebryakov το 1846. Ένας μύθος λέει ότι παραλίγο να πνιγεί κατά την διάρκεια μιάς μεγάλης καταιγίδας στη Λίμνη Βαϊκάλη και αποφάσισε να χτίσει μιά εκκλησία προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, του προστάτη και υπερασπιστή των ναυτικών και των αλιέων. Η εκκλησία αρχικά βρίσκονταν στο χωριό Nikola στην όχθη του Ποταμού Angara, αλλά άλλαξε τοποθεσία δυό φορές: αρχικά στη Listvyanka και κατόπιν, το 1957, στην Κοιλάδα Krestovaya, 500 μέτρα από την ακτή, για προστασία, λόγω της κατασκευής του φράγματος στο Irkutsk που είχε σαν αποτέλεσμα την ανύψωση της στάθμης του νερού στη λίμνη κατά 1 μέτρο. Πολλοί επισκέπτες πηγαίνουν και στο νησάκι Olkhon, αλλά χρειάζεται να διαθέσουμε ακόμη 1-2 μέρες για την επίσκεψη αυτή. Επιστρέφουμε απόγευμα στο Irkutsk και βγαίνουμε το βράδυ για φαγητό. Η πόλη είναι γεμάτη κίνηση, ο καιρός είναι ωραίος και περνάμε μια ευχάριστη βραδιά.
Στη Listvyanka, το τουριστικό χωριό της Βαϊκάλης
Το επόμενο πρωί ξεκινάει νωρίς η περιήγηση της πόλης. Η αναχώρησή μας είναι το βράδυ στις 9, οπότε έχουμε όλη την ημέρα στην διαθεσή μας. O ευκολώτερος τρόπος για περιήγηση είναι το να ακολουθήσεις μια χαραγμένη πράσινη γραμμή, μήκους πέντε περίπου χιλιομέτρων, που περνάει από όλα τα σημαντικά αξιοθέατα. Kατά μήκος της όχθης του Κάτω Ποταμού Angara από το Μνημείο των θεμελιωτών της πόλης, φθάνει κανείς στην Αψίδα Θριάμβου της Μόσχας. Το Μνημείο στους ιδρυτές του Irkutsk αποκαλύφθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2011, την ημερομηνία του εορτασμού της επετείου των 350 ετών της πόλης, αποτελώντας μια συλλογική αναπαράσταση των Κοζάκων, των πιονέρων της Σιβηρίας. Στον περίπατο αυτό περνάμε από σημαντικές εκκλησίες, όπως είναι ο Καθεδρικός Ναός των Θεοφανείων και ο Ναός Spasskaya του Σωτήρα μας, ενώ συναντούμε και την Αιώνια Φλόγα με το μνημείο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου τυχαία γίνεται μια τελετή για την Ημέρα Ανάμνησης και Θρήνου για τα Θύματα της εισβολής των Ναζί στην Σοβιετική Ένωση το 1941, και έχει συγκεντρωθεί πολύς κόσμος. Ακολουθεί η 130η περιοχή, όπου είναι συγκεντρωμένα τα περίφημα ξύλινα σπίτια των Δεκεμβριστών, πολλά εκ των οποίων έχουν αποκατασταθεί. Η οδός Uritskogo είναι ένας πεζόδρομος, από τους παλιότερους δρόμους της πόλης, με πέτρινα σπίτια από τον 19ο αιώνα, μαγαζιά, τράπεζες και ρεστωράν. Η κεντρική οδός της πόλης είναι η Karl Marx, με πολλά μνημεία, Μουσεία και Θέατρα, ενώ εκεί κοντά βρίσκεται και το ξενοδοχείο μας. Για όσους μαζεύουν μαγνητάκια, θα βρουν αρκετές δυσκολίες στο να βρουν σε πολλές σιβηρικές πόλεις. Κοντά στην Karl Marx όμως, πέτυχα κατά τύχην τον παράδεισο των μαγνητών, ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο, που έχει τεράστια ποικιλία από μαγνητάκια, αλλά και βιβλία, οδηγούς, χάρτες και αναμνηστικά. Άλλα αξιοθέατα που συναντάμε με την πράσινη γραμμή είναι το Μνημείο στον Αλέξανδρο τον ΙΙΙ, το απαραίτητο σε κάθε Ρωσική πόλη άγαλμα του Λένιν, η Ρωσο-Ασιατική Τράπεζα, το Μνημείο για την Ρωσο-Ιαπωνική φιλία, και πολλά ακόμη Μουσεία και αξιόλογα κτίρια, ενώ ξεχωρίζει και η Οικία Joshua Fineberg στην Οδό Khalturina, μιά πανσιόν του 19ου αιώνα, λαμπρό παράδειγμα της αρχιτεκτονικής που διατηρείται ακόμη στο Irkutsk. Tέλος, επισκεπτόμαστε για λίγο και την Κεντρική Αγορά, στο τέλος του πεζοδρόμου Uritskogo. Είναι μια γεμάτη ημέρα και ετοιμαζόμαστε για αναχώρηση με το βραδυνό τραίνο, από τον όμορφο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Irkutsk.
Kινηματογράφος Τέχνης, Irkutsk
Ρωσο-Κινεζική Τράπεζα, Irkutsk
Κλινική Στοματολογίας και Οδοντιατρικής, Irkutsk
Πάρκο Γλυπτικής της Κλινικής Στοματολογίας, Irkutsk
Κτίρια στο κέντρο του Irkutsk
Ακαδημία Δράματος και Θεάτρου του Irkutsk
Δύση στον Ποταμό Angara, Irkutsk
Dom Pletyukhina, Εμπορικό Πολυκατάστημα στο κέντρο της πόλης του Irkutsk
Άγαλμα του Leonid Gaidai, του πλέον δημοφιλούς σκηνοθέτη κωμωδίας στη Ρωσία, εμπρός από το Τσίρκο του Ιρκούτσκ, Irkutsk
Κτίριο Κινητής Τηλεφωνίας στην Πλατεία Εργασίας, Irkutsk
Οικία Joshua Fineberg, Irkutsk
Tα φημισμένα γραφικά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια στο Irkutsk
Το Μνημείο στους ιδρυτές του Irkutsk
O Ποταμός Angara, Irkutsk
Αψίδα Θριάμβου της Μόσχας, Irkutsk
Καθεδρικός Ναός των Θεοφανείων, Irkutsk
Ναός Spasskaya του Σωτήρα μας, Irkutsk
Mνημείο για τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Irkutsk
Πεζόδρομος Uritskogo και Κεντρική Αγορά του Irkutsk
Άγαλμα του Λένιν, κατασκευασμένο το 1952 από τον γλύπτη Tomsky, Irkutsk
Σιδηροδρομικός Σταθμός του Ιrkutsk
Έχει σχεδόν βραδιάσει όταν ξεκινάμε, και η πορεία μας ακολουθεί για το μεγαλύτερο μέρος της μέχρι το Ulan Ude την ανατολική όχθη της Βαϊκάλης. Η διαδρομή πρέπει να είναι πανέμορφη, αλλά δυστυχώς δεν βλέπουμε τίποτα, λόγω σκοταδιού! Αυτό ήταν μεγάλο λάθος σχεδιασμού στο ταξίδι, έπρεπε να διαθέσουμε 1-2 ημέρες ακόμη, με δεύτερη διανυκτέρευση στο Irkutsk, ημερήσια διαδρομή μέχρι το Ulan Ude και ακόμη μιά διανυκτέρευση και στην ενδιαφέρουσα αυτή πόλη. Eμείς θα περάσουμε δύο νύχτες στο τραίνο και θα φθάσουμε στο Ulan Bator, την πρωτεύουσα της Μογγολίας, το μεθεπόμενο πρωί. Θα διασχίσουμε το Ulan Ude δίχως ουσιαστικά να το δούμε, που να πρωτοπάει όμως κανείς!
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ – ΜΠΟΥΡΓΙΑΤΙΑ, ΜΟΓΓΟΛΙΑ-Ι
Αρχίζει το τελευταίο κομμάτι της Υπερσιβηρικής μας διαδρομής, με την διάσχιση της Μπουργιατίας, της Μογγολίας και την είσοδό μας στην Κίνα και την κατάληξη του μεγάλου ταξιδιού μας στο Πεκίνο. Την διαδρομή μας αυτή θα περιγράψω σε δυό κεφάλαια. Η Δημοκρατία της Μπουργιατίας, που ανήκει στην Σιβηρία, πήρε την ονομασία της από τους πρώτους κατοίκους της, τους Μπουργιάτες, οι οποίοι αποτελούν την μεγαλύτερη αυτόχθονα ομάδα στη Σιβηρία. Οι Μπουργιάτες ήταν νομάδες Μογγολικής προέλευσης που ζούσαν βοσκώντας κοπάδια ανάμεσα στις νότιες ακτές της Λίμνης Βαϊκάλης και στη βόρειο Μογγολία, ψάχνοντας για βοσκοτόπια. Ζούσαν σε γιούρτες καλυμένες με κετσέ και πίστευαν σε ένα μείγμα Βουδισμού και σαμανισμού. Αν και αρχικά οι Μπουργιάτες ήταν εχθρικοί προς τους Ρώσους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο γούνας και προέκυψε κάποιο ποσοστό γάμων μεταξύ τους. Μερικοί εγκατέλειψαν την νομαδική ζωή τους και τις γιούρτες τους, επιλέγοντας ξύλινες καλύβες στις πόλεις Ulan Ude και Ιρκούτσκ.
Aφού φεύγουμε από το Ιρκούτσκ, η πρώτη νύχτα περνάει εύκολα και φθάνουμε ξημερώματα στην Ulan Ude. Η Ulan Ude είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μπουργιατίας, και άνοιξε για τους τουρίστες το 1990. Είναι η πρώτη πόλη κατά μήκος της Υπερσιβηρικής γραμμής στην οποία αισθάνεσαι ότι έχεις φθάσει στην Ασία. Και αυτό, αφού έχεις ήδη ταξιδέψει 3.000 χιλιόμετρα σε αυτήν. Με τα χαμογελαστά Ασιατικά χαρακτηριστικά της, το άνετο κέντρο της πόλης, και την μαγευτική Μογγολο-Βουδιστική κουλτούρα, η Ulan Ude είναι μιά από τις πιό αγαπητές πόλεις της Ανατολικής Σιβηρίας. Εντούτοις, σε μερικά μέρη της πόλης ο “Ρωσικός χαρακτήρας” της είναι εμφανής: ένα τεράστιο άγαλμα της κεφαλής του Λένιν στην κεντρική πλατεία, κτίρια ξενοδοχείων Σοβιετικού στυλ, μερικά κατάλοιπα αρχιτεκτονικής τυπικής του 19ου αιώνα, παραδοσιακά ξύλινα σπίτια κατά μήκος των δρόμων. Και ταυτόχρονα, μικρά Κορεατικά επιβατικά λεωφορειάκια τα οποία σπεύδουν εμπρός-πίσω, σαν τουκ τουκ, ηλικιωμένες Μπουργιάτισες να πουλάνε καυτά ζουμερά Pozas (παραδοσιακό κρεατικό) στο δρόμο, ο ήλιος να είναι απίστευτα φωτεινός και καυτός, και να μπορείς να δείς τις κορυφές των βουνών που περιβάλλουν την πόλη. Η Ulan Ude βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης στον Ποταμό Uda, στην συμβολή του με τον Ποταμό Selenga. Εδώ γίνεται ο διαχωρισμός της Υπερ-Μογγολικής γραμμής προς το Πεκίνο από την κυρίως Υπερσιβηρική γραμμή προς το Βλαδιβοστόκ. Είχαμε επιλέξει την πρώτη: Η Υπερ-Μογγολική πορεία είναι η πιό ποικιλόμορφη διατομή τριών διαφορετικών πολιτισμών, τοπίων και γλωσσών. Περιλαμβάνει επίσης, μερικά από τα εκπληκτικότερα αξιοθέατα της διαδρομής, όπως την Έρημο Gobi, τις τεράστιες Μογγολικές στέπες και τα γραφικά φαράγγια έξω από το Πεκίνο.
Στην Ulan Ude είναι και η μεγαλύτερη στάση του ταξιδιού, 45 λεπτά, και οι τρεις από εμάς κάνουμε το μεγάλο τόλμημα. Φεύγουμε γρήγορα από τον σταθμό για να επισκεφθούμε την κεντρική πλατεία της πόλης και να φωτογραφηθούμε κάτω από το άγαλμα που απεικονίζει το τεράστιο κεφάλι του Λένιν! Θεωρητικά φαίνεται ότι ο χρόνος αρκεί, αλλά αν κάτι δεν πάει καλά, ατυχήσαμε. Βρίσκουμε εύκολα ταξί έξω από τον σταθμό και συνενοούμαστε ώστε να μας περιμένει και να μας φέρει πίσω. Ευτυχώς είναι πολύ νωρίς, η πρωινή κίνηση δεν έχει αρχίσει, και όλα πάνε κατ’ ευχήν! Φθάνουμε γρήγορα στην πλατεία, βγάζουμε σύντομα μερικές φωτογραφίες και επιστρέφουμε, βλέποντας με ανακούφιση το τραίνο μας να βρίσκεται στην θέση του, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμη, δίχως να έχουν αντιληφθεί καν την απουσία μας!
O Ποταμός Selenga και η είσοδος στο Ulan Ude
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ulan Ude
Εμπρός από το γιγαντιαίο άγαλμα του κεφαλιού του Λένιν, Ulan Ude
Το τραίνο ξεκινάει και πάλι για να διασχίσει την πόλη της Ulan Ude και στη συνέχεια την πανέμορφη Μπουργιατία, μέχρι τα σύνορα της Μογγολίας. Η διακλάδωση της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Μογγολία και την Κίνα, αφήνει την κύρια Υπερσιβηρική διαδρομή στο Zaudinsk, ανατολικά της Ulan Ude και φθάνει μετά από λίγες ώρες στα σύνορα με την Μογγολία. Το τραίνο ταξιδεύει στην καρδιά της Μπουργιατίας, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ποταμού Selenga. Είναι νωρίς το πρωί και σε όλο το τραίνο κοιμούνται. Μάλλον είμαι ο μόνος που έχω ξυπνήσει και παρακολουθώ τα εκπληκτικά τοπία που φαίνονται από το παράθυρο του βαγονιού μας, λουσμένα σε έναν ζεστό εκτυφλωτικό ήλιο. Αφήνοντας τα περίχωρα της Ulan Ude με τα παλιά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια, το σκηνικό αλλάζει γρήγορα σε διαδοχικούς πράσινους λόφους που αποτελούν εξαιρετικά βοσκοτόπια για τα πολυάριθμα βοοειδή και πρόβατα της περιοχής. Ο Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος ακολουθεί την πορεία του Ποταμού Selenga προς τα Μογγολικά σύνορα, ενός από τους μεγάλους ποταμούς της Μογγολίας και της Μπουργιατίας, που εκβάλλει στη Λίμνη Βαϊκάλη. Όμορφα γραφικά χωριουδάκια είναι διάσπαρτα κατά μήκος της διαδρομής, ενώ το τοπίο αρχίζει και θυμίζει Μογγολία, όσο πλησιάζουμε προς τα σύνορα, με την μετατροπή του σε πλατιά στέππα που διακόπτεται από χαμηλούς λόφους.
Βγαίνοντας από το Ulan Ude
O Ποταμός Selenga κατά την διάσχιση της Μπουργιατίας
Χωριουδάκια και φύση στην Μπουργιατία
Φθάνουμε στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό, 8 ώρες μετά την αναχώρησή μας από την Ulan Ude. Είναι καταμεσήμερο και η ζέστη έντονη. Στην αποβάθρα του σταθμού, όπως και σε όλες τις αποβάθρες των τραίνων στη Σιβηρία, ντόπιες γυναίκες μαζεύονται για να πουλήσουν όλα τα είδη σπιτικής ή συσκευασμένης τροφής, όπως φρέσκο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, σφιχτά βρασμένα αυγά, κονσέρβες από σαρδέλλες, έτοιμα νούντλς, μποτίλιες σπιτικής βότκας, αποξηραμένα ψάρια, αλλά και παιχνίδια και ρούχα. Εντούτοις, κυρίως πουλάνε πιροσκί, τα γνωστά τηγανητά ψωμάκια γεμισμένα με κρέας, μανιτάρια, κρεμύδια ή πατάτες, τα οποία παίρνουν το τυπικό χρυσαφί χρώμα τους επειδή αλείφονται με αυγό πριν το ψήσιμο ή το τηγάνισμα. Η ώρα είναι κατάλληλη για ένα σύντομο γεύμα, μιάς και μας περιμένουν αμέτρητες ώρες αναμονής για να περάσουμε τα σύνορα. Λεπτομερείς έλεγχοι από τους Ρώσους συνοριακούς γίνονται σε όλα τα βαγόνια του τραίνου και στις αποσκευές των επιβατών, στα διαβατήρια και τις βίζες μας, ενώ στη συνέχεια βγαίνουμε από το τραίνο και καθόμαστε στο κτίριο του σταθμού περιμένοντας, δίχως να ξέρουμε το γιατί. Όταν με τα πολλά ξεκινάμε, η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται και από την μεριά της Μογγολίας. Αυτό ήταν ίσως, το χειρότερο κομάτι του ταξιδιού μας, όχι τόσο λόγω της μεγάλης αναμονής, αλλά εξαιτίας του καύσωνα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγει κανείς, άλλωστε έχουμε πολλές πικρές εμπειρίες από διάφορες διασχίσεις συνόρων στο παρελθόν και είμαστε προετοιμασμένοι ψυχολογικά.
Στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό
Έχει αρχίσει πιά να βραδιάζει όταν ξεκινάμε, στο Μογγολικό έδαφος πια. Διασχίζουμε απέραντα λιβάδια, διάστικτα με σποραδικές συστάδες από γιούρτες. Κοιμόμαστε για λίγες ώρες – δεύτερη συνεχόμενη νύχτα στο τραίνο, και ξυπνάμε νωρίς το πρωί, όταν έχει αρχίσει η κάθοδός μας προς το Ουλάν Μπατόρ, την πρωτεύουσα της Μογγολίας. Καμήλες και άλογα φαίνονταν που και που, περιπλανώμενα μέσα στην πλατιά, κυματιστή πεδιάδα. Στο Ουλάν Μπατόρ φθάνουμε νωρίς το πρωί, έχοντας κάνει 1100 χιλιόμετρα από το Ιρκούτσκ. Η Μογγολία, ένας τόπος παρθένας φυσικής ομορφιάς, είναι ίσως το “τελευταίο σύνορο”: ένα σχεδόν ολοκληρωτικό αίνιγμα για τον έξω κόσμο, που το όνομά της και μόνο αναδίδει μια αίσθηση απομόνωσης και μυστηρίου. Ακόμη και στον σημερινό απίστευτα δικτυωμένο πλανήτη μας, αυτή η απομακρυσμένη γη παραμένει σχετικά δυσπρόσιτη, απόμερη και σχεδόν ανεξερεύνητη. Περίκλειστη στην στεριά από τους δύο Ασιατικούς γίγαντες της Ρωσίας και της Κίνας, φαινόταν να έχει καταδικασθεί στην αφάνεια, εγκλωβισμένη σε ένα ανέλπιδο περιβάλλον φευγαλέων καλοκαιριών και ατέλειωτων, πικρών χειμώνων. Και όμως, 700 χρόνια πριν, οι κάτοικοι αυτής της πρωτόγονης χώρας ξεχύθηκαν ξαφνικά από τα σύνορά τους, και για έναν αιώνα υπέταξαν και τρομοκράτησαν όλα σχεδόν τα Ευρασιατικά εδάφη, εγκαθιδρύοντας μια τεράστια Ευρασιατική αυτοκρατορία υπό την καθοδήγηση του Τζένγκις Χαν. Εντούτοις, η Μογγολία είναι παραπάνω από πατρίδα του μεγάλου Τζένγκις Χαν. Στην μαγευτική αυτή χώρα, το αρχαίο συναντάει το σύγχρονο και το αποτέλεσμα, εγγυημένα, σου κόβει την ανάσα.
Σαν παλιός ταξιδιώτης, πρέπει να πω ότι λίγες χώρες πλησιάζουν την Μογγολία από άποψη φυσικής ομορφιάς, είναι μιά μαγευτική χώρα που αποτελεί το όνειρο κάθε λάτρη της περιπέτειας, ιδιαίτερος τόπος για όσους αγαπούν την φύση και την ερημιά. Παραδοσιακές Μογγολικές γκερ (σκηνές) είναι διασκορπισμένες στις απέραντες στέπες, ενώ αμμόλοφοι υψώνονται στις κενές ερήμους και χιονοσκεπή βουνά ορθώνονται πάνω από βοσκοτόπια με πλούσια βλάστηση, που ακόμη χρησιμοποιούνται από τους νομάδες για να βόσκουν τα άλογά τους. Κάθε στροφή του δρόμου αποκαλύπτει και ένα διαφορετικό τοπίο και μερικές περιοχές είναι τόσο απομονωμένες, που θα μπορούσες να οδηγείς μιά ολόκληρη μέρα και σχεδόν να μην δεις ίχνη ανθρώπινης κατοικίας. Επί 3.000 χρόνια, οι κάτοικοι της στέπας ασπάσθηκαν έναν ποιμενικό τρόπο ζωής, μετακινούμενοι συνεχώς στο ψάξιμο για καλύτερα βοσκοτόπια και χειμαδιά, και ακόμη και σήμερα, ο μισός περίπου πληθυσμός της Μογγολίας εξακολουθεί να περιφέρεται στις απέραντες πεδιάδες, ζώντας σε γκερ και μετακινώντας τις σκηνές του μερικές φορές τον χρόνο σε εδάφη δίχως περίφραξη. Η νομαδική ζωή ακμάζει το καλοκαίρι και επιβιώνει τον χειμώνα. Λαμβάνοντας υπόψιν τις κλιματικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του χειμώνα, αυτός ο τρόπος ζωής μπορεί να φαίνεται ιδιαίτερα σκληρός στον έξω κόσμο. Εντούτοις, οι Μογγόλοι έχουν αναπτύξει για αιώνες τέτοιες ιδιότητες, όπως δύναμη και αντοχή, που είναι ουσιώδεις για την επιβίωση σε αυτή την σκληρή φύση, που αποτελεί την αγαπημένη τους πατρίδα. Αλλά η χώρα σήμερα αλλάζει γοργά καθώς οι πολίτες συγκεντρώνονται στο Ουλάν Μπατόρ και σε άλλες μεγάλες πόλεις για δουλειά και ευκαιρίες σπουδών. Η πρωτεύουσα ιδιαιτέρως, αλλάζει με ρυθμό που ζαλίζει και πολλοί Μογγόλοι έχουν επενδύσει ολόψυχα στην παγκόσμια οικονομία, τον καπιταλισμό και τον καταναλωτισμό. Μιά άλλη πλευρά της χώρας, που οι περισσότεροι δεν την φαντάζονται, είναι η παρουσία των δημοκρατικών ινστιτούτων αστικής συμμετοχής, για τα οποία οι Μογγόλοι αισθάνονται υπερήφανοι. Η Μογγολία είναι πρόθυμη να αποτελέσει τμήμα της παγκόσμιας κοινότητας, στέλνοντας τους στρατιώτες της σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλο τον κόσμο και προωθούμενη σαν χώρα διεξαγωγής των ειρηνευτικών συνομιλιών της βορειοανατολικής Ασίας.
Πάντως, αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο στον Μογγολικό λαό, και πιθανόν περισσότερο από κάθε τι άλλο, είναι το αίσθημα φιλοξενίας. Σε μια νομαδική κουλτούρα, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς υπό μετακίνηση και όπου ο καιρός είναι ακραίος και οι αποστάσεις τεράστιες, το να αδιαφορήσεις για έναν επισκέπτη είναι αδιανόητο. Αντίθετα με την βαρβαρική φήμη των αρχαίων Μογγόλων πολεμιστών, η σύγχρονη Μογγολία είναι ένα έθνος με ανοιχτή αγκαλιά και στοργή για τους επισκέπτες. Το να είσαι ένας επισκέπτης της Μογγολίας είναι σαν να είσαι ο επίτιμος φιλοξενούμενος στην κοινή κατοικία ενός ολόκληρου λαού!
Μετά τα σύνορα Ρωσίας-Μογγολίας, στην πορεία για το Ουλάν Μπατόρ
Βγαίνοντας από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Ουλάν Μπατόρ, περιμένουμε να μας συναντήσει εκπρόσωπος του Τουριστικού Μογγολικού Πρακτορείου, με το οποίο έχουμε προγραμματίσει δύο εκδρομές, μιά διήμερη στην Δυτική Μογγολία και μιά τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι. Δεν φαίνεται κανείς, και αρχίζουμε να ανησυχούμε, γρήγορα όμως αντιλαμβανόμαστε ότι εμείς έχουμε κάνει λάθος στην ώρα! Φθάσαμε μιά ώρα νωρίτερα από εκείνη που τους έχουμε πει για να μας περιμένουν, λάθος που δικαιολογείται μετά το πέρασμα 7 χρονικών ζωνών κατά την διάρκεια του ταξιδού μας. Παίρνουμε τηλέφωνο την ιδιοκτήτρια του πρακτορείου, η οποία έρχεται και μας παίρνει με δύο ταξί, και μας πηγαίνει σπίτι της, μιάς και ο οδηγός του βάν με το οποίο θα κάνουμε την εκδρομή μας θα έρθει αργότερα. Το σπίτι έχει μιά μεγάλη κουζίνα και ετοιμάζουμε όλοι το πρωινό μας με τηγανητά αυγά, ένα χάππενινγκ από αυτά που νοστιμίζουν ένα ταξίδι. Η Μογγόλα ιδιοκτήτρια του Πρακτορείου λέγεται Juul και είναι μιά όμορφη, Αγγλομαθής νεαρή γυναίκα εξαιρετικά φιλόξενη και φιλική. Το Πρακτορείο λέγεται Travel Mongolia και το συνιστώ ανεπιφύλακτα, τήρησε όλα όσα είχαμε συμφωνήσει και είχε και τις καλύτερες τιμές. Σε λίγο φθάνει ο οδηγός με το βανάκι που θα εκτελεί και χρέη ξεναγού και ξεκινάμε για την εκδρομή μας, εγκαταλείποντας την Ουλάν Μπατόρ, την οποία θα δούμε μετά την επιστροφή μας. Σύντομα μπαίνουμε στην απέραντη Μογγολική Στέππα, με λιβάδια, λιμνούλες και μικρά χωριά κατά μήκος του δρόμου. Το τοπίο είναι μοναδικό, μεγάλα κοπάδια από πρόβατα βόσκουν με Μογγόλους βοσκούς-καβαλάρηδες να τα οδηγούν, αγέλες από καμήλες περνάνε δίπλα μας και περήφανα Μογγολικά άλογα πίνουν νερό σε νερόλακους δίπλα από τον δρόμο. Στα απέραντα βοσκοτόπια υπάρχουν διάσπαρτες παραδοσιακές γιούρτες, γκερ στα Μογγολικά, που είναι φορητές, στρογγυλές σκηνές, σκεπασμένες με δέρματα ή τσόχα, που χρησιμοποιούνται σαν κατοικία από τους νομάδες στις στέππες της Κεντρικής Ασίας. Φθάνουμε σε έναν καταυλισμό με γιούρτες και επισκεπτόμαστε μια Μογγολική οικογένεια, με όμορφα χαμογελαστά παιδάκια, όπου μας προσφέρουν τσάϊ και γάλα, ενώ ερευνούμε το εσωτερικό των σκηνών αυτών που είναι πολύ καλύτερο από ότι νομίζαμε. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας με επόμενη στάση σε άλλο καταυλισμό με καμήλες και φυσικά ακολουθεί η απαραίτητη βόλτα που είναι αρκετά εύκολη, μιάς και μπορείς να σφηνώσεις ανάμεσα στις δυό καμπούρες της Βακτριανής καμήλας! Οι βακτριανές καμήλες ως γνωστόν, έχουν δυό καμπούρες και όχι μία, όπως έχουν οι συγγενείς τους από την Αραβία. Οι ύβοι αυτοί λειτουργούν κατά τον ίδιο τρόπο – αποθηκεύοντας λίπος, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε νερό και ενέργεια, όταν η συντήρησή τους δεν είναι δυνατή. Οι καμπούρες αυτές δίνουν στις καμήλες την θρυλική ικανότητα να αντέχουν μεγάλες περιόδους ταξιδιού δίχως νερό, ακόμη και στις σκληρότερες συνθήκες της ερήμου. Οι βακτριανές καμήλες δεν ζουν στις μετακινούμενες άμμους της Σαχάρας, αλλά μόνον στις βραχώδεις ερήμους της Κεντρικής και της Ανατολικής Ασίας. Είναι από τα πλέον ευπροσάρμοστα ζώα στον κόσμο, έχοντας την ικανότητα να αντέχουν σε θερμοκρασίες από 40 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι σε -30 βαθμούς τον χειμώνα! Με την ανοχή τους στο κρύο, την ξηρασία, και τα μεγάλα υψόμετρα, επέτρεψαν το ταξίδι των καραβανιών στον Δρόμο του Μεταξιού. Σήμερα, η βακτριανή καμήλα θεωρείται είδος που κινδυνεύει σοβαρά για εξαφάνιση, με λιγότερες από 1.000 καμήλες να ζουν στα άγρια τμήματα της Κίνας και της Μογγολίας.
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ
Στις στέπες της Μογγολίας
Στα γκερ (γιούρτες) της Μογγολίας
Φθάνουμε νωρίς το απόγευμα στον προορισμό μας, την πόλη Kharkorin και επισκεπτόμαστε το μεγαλύτερο αξιοθέατό της, το Μοναστήρι Erdene Zuu, που είναι και το σπουδαιότερο μοναστήρι της Μογγολίας. Θεμελιωμένο το 1586 από τον Altai Khaan, το Erdene Zuu (Εκατό Θησαυροί) ήταν το πρώτο Βουδιστικό Μοναστήρι στη Μογγολία. Είχε από 60 έως 100 ναούς, περί τις 300 γκερ μέσα από τους τοίχους του, ενώ στην περίοδο της ακμής του, πάνω από 1000 μοναχοί διέμεναν εκεί. Το μοναστήρι πέρασε από περιόδους εγκατάλειψης και ευημερίας, μέχρι που τελικά, κατά το 1939, υπέστη ένα κτύπημα στα χέρια του Khorloogiin Choibalsan, του Κομμουνιστή ηγέτη της Μογγολίας, ο οποίος παρήγγειλε την καταστροφή πολλών ναών και την σφαγή χιλιάδων μοναχών σε όλη την χώρα. Όλοι κι όλοι τρεις ναοί μόνο διατηρήθηκαν από το Erdene Zuu, ενώ χίλια σχεδόν κτίρια καταστράφηκαν και ένας αριθμός μελών που υπολογίζεται στα χίλια, είτε φονεύθηκαν είτε στάλθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας. Εντούτοις, ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός αγαλμάτων, μασκών τσαμ (μάσκες που φοριόντουσαν κατά την διάρκεια των τελετών Τσαμ, χορών με μάσκες που διεξάγονταν στην αρχή του χρόνου για τον εξορκισμό του κακού) και thangkas (Bουδιστικά ζωγραφικά έργα του Θιβέτ) σώθηκαν – πιθανόν με την βοήθεια λίγων συμπαθούντων στρατιωτικών αξιωματούχων. Τα αντικείμενα θάφτηκαν σε κοντινά βουνά, ή αποθηκεύτηκαν σε σπίτια ντόπιων. Το μοναστήρι παρέμεινε κλειστό μέχρι το 1965, οπότε του επιτράπηκε να επαναλειτουργήσει ως μουσείο, αλλά όχι σαν τόπος λατρείας. Μόνον με την κατάρρευση του κομμουνισμού κατά το 1990 αποκαταστάθηκε η θρησκευτική ελευθερία και το μοναστήρι έγινε και πάλι ενεργό. Σήμερα, το Erdene Zuu Khiid θεωρείται από πολλούς σαν το σπουδαιότερο μοναστήρι στη χώρα, αν και αναμφίβολα, δεν είναι παρά μια σκιά αυτού που υπήρξε στο παρελθόν. Αφού περάσουμε τον τοίχο από τις 108 στούπες που περιβάλλουν το σύμπλεγμα του Μοναστηριού, επισκεπτόμαστε τα διάφορα κτίρια του συμπλέγματος, όπως την Χρυσή Στούπα Προσευχής, και τον Βουδιστικό Ναό Zuu, έναν από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι πολύ εντυπωσιακό. Ακολουθεί η επίσκεψη του δεύτερου μεγαλύτερου αξιοθέατου της περιοχής, του Πέτρινου Πέους (ή Βράχου του Kharkhorin, ή Φαλλικού Βράχου). Πρόκειται για ένα μεγάλο άγαλμα πέους που έχει αναγερθεί σε μια πλατφόρμα στη στέπα, κοντά στο Μοναστήρι Erdene Zuu. Το φαλλικό πέτρινο άγαλμα έχει διπλή λειτουργία: αρχικά αποτελεί υπενθύμιση στους μοναχούς να παραμένουν άγαμοι, αλλά αποτελεί επίσης σύμβολο της γονιμότητας και της ανθρώπινης ζωής. Ο μύθος λέει ότι ένας μοναχός που είχε ορκισθεί να παραμείνει άγαμος, εξελίχθηκε σε γυναικά. Σαν τιμωρία, ευνουχίσθηκε ώστε να θυμάται τους όρκους αγαμίας. Για προειδοποίηση στους άλλους εσώκλειστους μοναχούς του μοναστηριού, σκαλίστηκε σε περίοπτη θέση ένας βράχος στο σχήμα του πέους, σαν πέτρινος φαλλός που ονομάσθηκε “Βράχος του Kharkhorin", σε κοντινή απόσταση από το μοναστήρι, ώστε να τους υπενθυμίζει ότι δεν θα πρέπει να εντρυφήσουν σε οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα με τις ντόπιες γυναίκες.
Χρυσή Στούπα Προσευχής, Μοναστήρι Erdene Zuu στο Kharkhorin
Βουδιστικός Ναός Zuu, ένας από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Λεπτομέρειες λιονταριών σε έναν ναό στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin. Ο μύθος λέει ότι κατά την διάρκεια του πολέμου με τον στρατό Dzungarian, τα λιοντάρια στην είσοδο του μοναστηριού άρχισαν να βρυχώνται και φόβισαν τους πολεμιστές Dzungar. Οι Dzungars ήταν μια ομοσπονδία μερικών φύλων Oirat (δυτική ομάδα Μογγόλων στα Όρη Altai), που αναδύθηκαν στις αρχές του 17ου αιώνα για να πολεμήσουν τον Altan Khan των Khalkha και μερικούς μετέπειτα χάν, για επικυριαρχία και έλεγχο στο Μογγολικό λαό και τις εδαφικές επικράτειες.
Πέτρινο άγαλμα που απεικονίζει την γνωστή φιγούρα της Βουδιστικής Μυθολογίας των Τεσσάρων Αρμονικών Φίλων (Πουλί, Λαγός, Πίθηκος & Ελέφαντας), Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Το Πέτρινο Πέος, Kharkhorin
Σουβενίρ για πώληση στην περιοχή του Βράχου Πέους, Kharkhorin
Στο Kharkhorin
Το βράδυ κοιμόμαστε σε μιά κατασκήνωση με γιούρτες και το πρωί φεύγουμε παίρνοντας την κατεύθυνση προς το Ουλάν Μπατόρ. Σταματάμε στο Εθνικό Πάρκο Khustai, κατοικία των άγριων αλόγων που ονομάζονται άλογα Przewalski ή takhi, στα Μογγολικά. Το εθνικό πάρκο αρχικά ιδρύθηκε κατά το 1993 σαν φυσικό καταφύγιο για την πρώτη επανεισαγωγή του Αλόγου Przewalski (Equus przewalskii) στη Μογγολία. Το Άλογο Przewalski εξαφανίσθηκε από την άγρια φύση και θεάθηκε τελευταία στην Dzungarian Γκόμπι κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960. Επέζησε μόνον σε ζωολογικούς κήπους και ιδιωτικά πάρκα, σε όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα επανεισαγωγής ξεκίνησε το 1992 και τέλειωσε το 2002, με την δημιουργία του Ιδρύματος Εθνικού Πάρκου Khustai, το οποίο πέτυχε να διαχειρισθεί αυτή την Ειδικά Προστατευμένη Μογγολική Περιοχή, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δυστυχώς τα άλογα είναι πολύ μακριά, πρέπει να αφιερώσει κανείς αρκετές ώρες για να φθάσει στην κορυφή του βουνού όπου είναι ορατά, και υπάρχει ο κίνδυνος μετά από όλη αυτή την προσπάθεια να μετακινηθούν και να μην καταφέρεις να τα δεις, οπότε περιοριζόμαστε στην φωτογράφηση με τηλεφακό. Κοντά στον δρόμο συναντάμε κάποια Σαμανιστικά ιερά Οvoo. Τα ovoo είναι σωροί από ιερές πέτρες που χρησιμοποιούνται σαν ιερά ή βωμοί στην Μογγολική λαϊκή θρησκευτική πρακτική, και συνήθως είναι κατασκευασμένα από βράχους με ξύλο. Χρησιμεύουν κυρίως σαν θέσεις λατρείας του Ουρανού και μικρότερων θεών, καθοδηγούμενοι από τους σαμάνους και σπανιότερα για Βουδιστικές τελετές. Ο Μογγολικός σαμανισμός αναφέρεται στην ανιμιστική και σαμανική εθνική θρησκεία που εξασκείται στην Μογγολία και στις γύρω περιοχές (περιλαμβανομένης της Μπουργιατίας και της Εσωτερικής Μογγολίας) τουλάχιστον από την εποχή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Πρόκειται για ένα ολιστικό σύστημα πίστης που περιλαμβάνει ιατρική, θρησκεία, ευλάβεια στη φύση και λατρεία των προγόνων. Όταν ταξιδεύει κανείς, είναι παράδοση να σταματάει και να κάνει έναν κύκλο γύρω από το ovoo, σε ωρολογιακή διεύθυνση, με σκοπό να έχει ασφαλέστερη διαδρομή. Ο Μογγόλος οδηγός μας είπε ότι από τότε που εγκαθιδρύθηκαν τα Ovoo κοντά στον δρόμο, μειώθηκαν κατακόρυφα τα τροχαία ατυχήματα, γεγονός όμως μάλλον αμφίβολο, μιάς και συνέχεια συναντούσαμε τρακαρισμένα οχήματα.
Στο Erdenesant, Μογγολικό χωριό δίπλα από τον δρόμο, 200 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλάν Μπατόρ
Στις Στέπες της Μογγολίας
Άγρια άλογα Przewalski στο Εθνικό Πάρκο Khustai
Σαμανιστικό ιερό Οvoo
Φθάνουμε μεσημέρι στο Ουλάν Μπατόρ και κατευθυνόμαστε έξω από την πόλη, στην περιοχή Chonjinboldog μιά ώρα μακριά από την πρωτεύουσα (54 χιλιόμετρα ανατολικά της). Εκεί βρίσκεται το επιβλητικό Άγαλμα του Έφιππου Τζένγκις Χαν, μέρος του Συμπλέγματος του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν, ένα 40 μέτρων ύψους έφιππο άγαλμα στην όχθη του Ποταμού Tuul, όπου σύμφωνα με τον μύθο, ανακάλυψε ένα χρυσό μαστίγιο. Έχει σχεδιασθεί από τον γλύπτη D. Erdenebileg και τον αρχιτέκτονα J. Enkhjargal και ανεγέρθηκε το 2008. Το όλο συγκρότημα είναι πολύ εντυπωσιακό, τοποθετημένο επάνω από ένα κτίριο-Μουσείο, ενώ μπορείς να ανέβεις εσωτερικά μέσα από το άλογο στην κορυφή του κεφαλιού του, όπου η θέα είνσαι πανοραμική. Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, το οποίο ευρίσκεται στο νότιο Ουλάν Μπατόρ και κατασκευάσθηκε μεταξύ του 1893 και του 1903. Εδώ είναι ο τόπος που έζησε επί 20 έτη ο όγδοος Ζων Βούδας της Μογγολίας και τελευταίος βασιλιάς, Jebtzun Damba Hutagt VIII (ο οποίος συχνά αποκαλείται Bogd Khan). Το παλάτι είναι το μόνο που απέμεινε από τις τέσσερις αρχικές κατοικίες του Bogd Khan και μετατράπηκε από τους Ρώσους σε μουσείο.
Το Συγκρότημα του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν
To Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, Ουλάν Μπατόρ
Aκολουθεί η επίσκεψη του σπουδαίου Μοναστηριού Gandan, το πλήρες όνομα του οποίου (Gandantegchinlen) σημαίνει “το σπουδαίο μέρος της πλήρους χαράς”. Το κτίριο ιδρύθηκε το 1838 από τον τέταρτο Βοgd Gegeen, αλλά οι μεγάλοι θρησκευτικοί διωγμοί του 1937 επέφεραν το πλήγμα τους και στο Gandan. Από τα 100 και πλέον πάντως μοναστήρια και ναούς που καταστράφηκαν μόνο το Gandan και μιά χούφτα ακόμη επέζησαν, το δε Gandan χρησιμοποιήθηκε από την Μογγολική κομμουνιστική κυβέρνηση και τον Chibalsan σαν “μοναστήρι επίδειξης” για τους ξένους επισκέπτες, μέχρι το 1990, οπότε οι πλήρεις θρησκευτικές τελετές ξανάρχισαν. Σήμερα αποτελεί ένα εν λειτουργία μοναστήρι με πάνω από 600 μοναχούς. Δεν θα πω άλλες λεπτομέρειες από το σπουδαίο αυτό αξιοθέατο, αλλά θα δώσω μερικές πληροφορίες στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Στη συνέχεια το βαν μας οδηγεί στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, όπου θα συνεχιστεί η περιηγησή μας.
Στούπα και άλλα κτίρια στο Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ
Ναός Janraisig του Boddhisattva Avalokiteshvara στο Μοναστήρι Gandan Tegchinlen, Ουλάν Μπατόρ
Dechengalpa Datsan (Κολλέγιο Kalachakratantric), Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Αρχικά στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, αυτό το Datsan (Βουδιστικό Πανεπιστημιακό Μοναστήρι) ξανακτίσθηκε στο Gandan το 1992. Στον θρόνο βρίσκεται ένα πορτραίτο του Bogd Khan. Κάθε άνοιξη διεξάγεται στο Datsan η τελετή Kalachakra (μυστικιστική Βουδιστική τελετή).
Το Κολλέγιο Yidgaachoizinling, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ, θεμελιωμένο το 1910 από τον όγδοο Bogd Jetsundamba στην ιερή τοποθεσία που ευλογήθηκε από τον πέμπτο Bogd Jetsundamba για χάρη της εξάπλωσης της Βουδιστικής Dharma. Είναι το κύριο κέντρο για την μελέτη των έργων του Jetsung Choekyi Gyaltsen, των συλλογικών διδασκαλιών του Βούδα Sakyamuni και άλλων μεγάλων Ινδών, Θιβετιανών και Μογγόλων δασκάλων. Κλείσθηκε το 1937 και ξανανοίχθηκε το 1991.
Avalokiteśvara, το υψηλότερο εσωτερικό άγαλμα στον κόσμο, ύψους 26.5 μέτρων, τοποθετημένο μέσα στον Ναό Janraisig, Μοναστήρι Gandan Tegchinlen. Το αρχικό άγαλμα, κατασκευασμένο από χαλκό, φτιάχθηκε κατόπιν εκκλήσεων του Μογγολικού κοινού. Ο σκοπός του ήταν να απεικονίσει την μορφή του 8ου Jebtsundamba, γνωστού επίσης, σαν Bogd Khan, ο οποίος είχε διεκδικήσει τον τίτλο του Αυτοκράτορα της Μογγολίας. Το άγαλμα κατασκευάσθηκε από τον πρωθυπουργό του Bogd Javzandamba, Chin Wan Khanddorj. Ρώσοι στρατιώτες αποσυναρμολόγησαν το αρχικό άγαλμα το 1938. Μετά το τέλος της Σοβιετικής εποχής, το άγαλμα του Avalokiteśvara ξαναφτιάχθηκε το 1996, χρηματοδοτημένο από δωρεές του Μογγολικού λαού. Περιέχει 2.286 πολύτιμους λίθους και είναι επιχρυσωμένο με φύλλο χρυσού.
Mahakala, μια προστάτρια θεότητα κοινή στον Ινδουϊσμό, Βουδισμό και Σικχισμό, και ισχυρότερη προστάτρια του Darma, έχει προέλευση Avalokiteśvara, Μοναστήρι Gandan.
Ναός Vajradhar, Μοναστήρι Gandan. Στον κύριο βωμό υπάρχει ένα άγαλμα του Vajradhara, ενός Bούδα της πρακτικής Tantric, κατασκευασμέναο από τον Zanabazar το 1683. Ο ναός είναι κατασκευασμένος από χώμα και τούβλα και η κορυφή φέρει επιχρυσωμένο στολισμό. Στον ναό αυτό εκτελείται καθημερινή λειτουργία.
Διακοσμημένη πόρτα στον Ναό Vajradhara, Μοναστήρι Gandan
Ναός Gandantegchenling, Μοναστήρι Gandan. Κατά μήκος του αριστερού τοίχου υπάρχουν οι 108 τόμοι του Kanguir, ζωγραφισμένοι κατά τον 14ο αιώνα από τους Μογγόλους δασκάλους με χρυσή μελάνη σε μαύρο χαρτί. Στην κεντρική γυάλινη θήκη στο πίσω μέρος, υπάρχει ένα μεγάλο άγαλμα του Βούδα, κατασκευασμένο από Μογγόλους lamas (δασκάλους της Dharma) το 1956 για τον εορτασμό της 2500ης επετείου του θανάτου του Βούδα. Σε μιά άλλη θήκη υπάρχει μια αυτοπροσωπογραφία του Zanabazar, του πρώτου Jebzundamba της Μογγολίας, κατασκευασμένο κατά την δεκαετία του 1680, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας του. Περιβάλλεται από μικρά αγάλματα των επτά επομένων Jebzundam. Κατά μήκος του δεξιού τοίχου υπάρχουν χρυσά αγάλματα του Bodhisa Amitayus, του Bodhisattva της Μακροζωίας.
Βιβλιοθήκη Gandan, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Το κτίριο αυτό αρχικά φιλοξενούσε τα λείψανα των Μογγόλων Bogd Lamas. Αργότερα, όταν το Μοναστήρι Gandan άνοιξε και πάλι, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη περιέχει περίπου ένα εκατομύριο χειρόγραφα σε Μογγολικά, Θιβετιανά και Σανσκριτικά. Υπάρχουν επίσης, μερικά χειρουργικά εργαλεία από τον 16ο αιώνα, που φυλάγονται εδώ.
Αρχίζει το τελευταίο κομμάτι της Υπερσιβηρικής μας διαδρομής, με την διάσχιση της Μπουργιατίας, της Μογγολίας και την είσοδό μας στην Κίνα και την κατάληξη του μεγάλου ταξιδιού μας στο Πεκίνο. Την διαδρομή μας αυτή θα περιγράψω σε δυό κεφάλαια. Η Δημοκρατία της Μπουργιατίας, που ανήκει στην Σιβηρία, πήρε την ονομασία της από τους πρώτους κατοίκους της, τους Μπουργιάτες, οι οποίοι αποτελούν την μεγαλύτερη αυτόχθονα ομάδα στη Σιβηρία. Οι Μπουργιάτες ήταν νομάδες Μογγολικής προέλευσης που ζούσαν βοσκώντας κοπάδια ανάμεσα στις νότιες ακτές της Λίμνης Βαϊκάλης και στη βόρειο Μογγολία, ψάχνοντας για βοσκοτόπια. Ζούσαν σε γιούρτες καλυμένες με κετσέ και πίστευαν σε ένα μείγμα Βουδισμού και σαμανισμού. Αν και αρχικά οι Μπουργιάτες ήταν εχθρικοί προς τους Ρώσους, ασχολήθηκαν με το εμπόριο γούνας και προέκυψε κάποιο ποσοστό γάμων μεταξύ τους. Μερικοί εγκατέλειψαν την νομαδική ζωή τους και τις γιούρτες τους, επιλέγοντας ξύλινες καλύβες στις πόλεις Ulan Ude και Ιρκούτσκ.
Aφού φεύγουμε από το Ιρκούτσκ, η πρώτη νύχτα περνάει εύκολα και φθάνουμε ξημερώματα στην Ulan Ude. Η Ulan Ude είναι η πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Μπουργιατίας, και άνοιξε για τους τουρίστες το 1990. Είναι η πρώτη πόλη κατά μήκος της Υπερσιβηρικής γραμμής στην οποία αισθάνεσαι ότι έχεις φθάσει στην Ασία. Και αυτό, αφού έχεις ήδη ταξιδέψει 3.000 χιλιόμετρα σε αυτήν. Με τα χαμογελαστά Ασιατικά χαρακτηριστικά της, το άνετο κέντρο της πόλης, και την μαγευτική Μογγολο-Βουδιστική κουλτούρα, η Ulan Ude είναι μιά από τις πιό αγαπητές πόλεις της Ανατολικής Σιβηρίας. Εντούτοις, σε μερικά μέρη της πόλης ο “Ρωσικός χαρακτήρας” της είναι εμφανής: ένα τεράστιο άγαλμα της κεφαλής του Λένιν στην κεντρική πλατεία, κτίρια ξενοδοχείων Σοβιετικού στυλ, μερικά κατάλοιπα αρχιτεκτονικής τυπικής του 19ου αιώνα, παραδοσιακά ξύλινα σπίτια κατά μήκος των δρόμων. Και ταυτόχρονα, μικρά Κορεατικά επιβατικά λεωφορειάκια τα οποία σπεύδουν εμπρός-πίσω, σαν τουκ τουκ, ηλικιωμένες Μπουργιάτισες να πουλάνε καυτά ζουμερά Pozas (παραδοσιακό κρεατικό) στο δρόμο, ο ήλιος να είναι απίστευτα φωτεινός και καυτός, και να μπορείς να δείς τις κορυφές των βουνών που περιβάλλουν την πόλη. Η Ulan Ude βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λίμνης Βαϊκάλης στον Ποταμό Uda, στην συμβολή του με τον Ποταμό Selenga. Εδώ γίνεται ο διαχωρισμός της Υπερ-Μογγολικής γραμμής προς το Πεκίνο από την κυρίως Υπερσιβηρική γραμμή προς το Βλαδιβοστόκ. Είχαμε επιλέξει την πρώτη: Η Υπερ-Μογγολική πορεία είναι η πιό ποικιλόμορφη διατομή τριών διαφορετικών πολιτισμών, τοπίων και γλωσσών. Περιλαμβάνει επίσης, μερικά από τα εκπληκτικότερα αξιοθέατα της διαδρομής, όπως την Έρημο Gobi, τις τεράστιες Μογγολικές στέπες και τα γραφικά φαράγγια έξω από το Πεκίνο.
Στην Ulan Ude είναι και η μεγαλύτερη στάση του ταξιδιού, 45 λεπτά, και οι τρεις από εμάς κάνουμε το μεγάλο τόλμημα. Φεύγουμε γρήγορα από τον σταθμό για να επισκεφθούμε την κεντρική πλατεία της πόλης και να φωτογραφηθούμε κάτω από το άγαλμα που απεικονίζει το τεράστιο κεφάλι του Λένιν! Θεωρητικά φαίνεται ότι ο χρόνος αρκεί, αλλά αν κάτι δεν πάει καλά, ατυχήσαμε. Βρίσκουμε εύκολα ταξί έξω από τον σταθμό και συνενοούμαστε ώστε να μας περιμένει και να μας φέρει πίσω. Ευτυχώς είναι πολύ νωρίς, η πρωινή κίνηση δεν έχει αρχίσει, και όλα πάνε κατ’ ευχήν! Φθάνουμε γρήγορα στην πλατεία, βγάζουμε σύντομα μερικές φωτογραφίες και επιστρέφουμε, βλέποντας με ανακούφιση το τραίνο μας να βρίσκεται στην θέση του, ενώ οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμη, δίχως να έχουν αντιληφθεί καν την απουσία μας!
O Ποταμός Selenga και η είσοδος στο Ulan Ude
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ulan Ude
Εμπρός από το γιγαντιαίο άγαλμα του κεφαλιού του Λένιν, Ulan Ude
Το τραίνο ξεκινάει και πάλι για να διασχίσει την πόλη της Ulan Ude και στη συνέχεια την πανέμορφη Μπουργιατία, μέχρι τα σύνορα της Μογγολίας. Η διακλάδωση της σιδηροδρομικής γραμμής προς τη Μογγολία και την Κίνα, αφήνει την κύρια Υπερσιβηρική διαδρομή στο Zaudinsk, ανατολικά της Ulan Ude και φθάνει μετά από λίγες ώρες στα σύνορα με την Μογγολία. Το τραίνο ταξιδεύει στην καρδιά της Μπουργιατίας, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ποταμού Selenga. Είναι νωρίς το πρωί και σε όλο το τραίνο κοιμούνται. Μάλλον είμαι ο μόνος που έχω ξυπνήσει και παρακολουθώ τα εκπληκτικά τοπία που φαίνονται από το παράθυρο του βαγονιού μας, λουσμένα σε έναν ζεστό εκτυφλωτικό ήλιο. Αφήνοντας τα περίχωρα της Ulan Ude με τα παλιά ξύλινα Σιβηρικά σπίτια, το σκηνικό αλλάζει γρήγορα σε διαδοχικούς πράσινους λόφους που αποτελούν εξαιρετικά βοσκοτόπια για τα πολυάριθμα βοοειδή και πρόβατα της περιοχής. Ο Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος ακολουθεί την πορεία του Ποταμού Selenga προς τα Μογγολικά σύνορα, ενός από τους μεγάλους ποταμούς της Μογγολίας και της Μπουργιατίας, που εκβάλλει στη Λίμνη Βαϊκάλη. Όμορφα γραφικά χωριουδάκια είναι διάσπαρτα κατά μήκος της διαδρομής, ενώ το τοπίο αρχίζει και θυμίζει Μογγολία, όσο πλησιάζουμε προς τα σύνορα, με την μετατροπή του σε πλατιά στέππα που διακόπτεται από χαμηλούς λόφους.
Βγαίνοντας από το Ulan Ude
O Ποταμός Selenga κατά την διάσχιση της Μπουργιατίας
Χωριουδάκια και φύση στην Μπουργιατία
Φθάνουμε στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό, 8 ώρες μετά την αναχώρησή μας από την Ulan Ude. Είναι καταμεσήμερο και η ζέστη έντονη. Στην αποβάθρα του σταθμού, όπως και σε όλες τις αποβάθρες των τραίνων στη Σιβηρία, ντόπιες γυναίκες μαζεύονται για να πουλήσουν όλα τα είδη σπιτικής ή συσκευασμένης τροφής, όπως φρέσκο ψωμί, φρούτα, λαχανικά, σφιχτά βρασμένα αυγά, κονσέρβες από σαρδέλλες, έτοιμα νούντλς, μποτίλιες σπιτικής βότκας, αποξηραμένα ψάρια, αλλά και παιχνίδια και ρούχα. Εντούτοις, κυρίως πουλάνε πιροσκί, τα γνωστά τηγανητά ψωμάκια γεμισμένα με κρέας, μανιτάρια, κρεμύδια ή πατάτες, τα οποία παίρνουν το τυπικό χρυσαφί χρώμα τους επειδή αλείφονται με αυγό πριν το ψήσιμο ή το τηγάνισμα. Η ώρα είναι κατάλληλη για ένα σύντομο γεύμα, μιάς και μας περιμένουν αμέτρητες ώρες αναμονής για να περάσουμε τα σύνορα. Λεπτομερείς έλεγχοι από τους Ρώσους συνοριακούς γίνονται σε όλα τα βαγόνια του τραίνου και στις αποσκευές των επιβατών, στα διαβατήρια και τις βίζες μας, ενώ στη συνέχεια βγαίνουμε από το τραίνο και καθόμαστε στο κτίριο του σταθμού περιμένοντας, δίχως να ξέρουμε το γιατί. Όταν με τα πολλά ξεκινάμε, η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται και από την μεριά της Μογγολίας. Αυτό ήταν ίσως, το χειρότερο κομάτι του ταξιδιού μας, όχι τόσο λόγω της μεγάλης αναμονής, αλλά εξαιτίας του καύσωνα. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγει κανείς, άλλωστε έχουμε πολλές πικρές εμπειρίες από διάφορες διασχίσεις συνόρων στο παρελθόν και είμαστε προετοιμασμένοι ψυχολογικά.
Στον Naushki, τον Ρωσικό Συνοριακό Σιδηροδρομικό Σταθμό
Έχει αρχίσει πιά να βραδιάζει όταν ξεκινάμε, στο Μογγολικό έδαφος πια. Διασχίζουμε απέραντα λιβάδια, διάστικτα με σποραδικές συστάδες από γιούρτες. Κοιμόμαστε για λίγες ώρες – δεύτερη συνεχόμενη νύχτα στο τραίνο, και ξυπνάμε νωρίς το πρωί, όταν έχει αρχίσει η κάθοδός μας προς το Ουλάν Μπατόρ, την πρωτεύουσα της Μογγολίας. Καμήλες και άλογα φαίνονταν που και που, περιπλανώμενα μέσα στην πλατιά, κυματιστή πεδιάδα. Στο Ουλάν Μπατόρ φθάνουμε νωρίς το πρωί, έχοντας κάνει 1100 χιλιόμετρα από το Ιρκούτσκ. Η Μογγολία, ένας τόπος παρθένας φυσικής ομορφιάς, είναι ίσως το “τελευταίο σύνορο”: ένα σχεδόν ολοκληρωτικό αίνιγμα για τον έξω κόσμο, που το όνομά της και μόνο αναδίδει μια αίσθηση απομόνωσης και μυστηρίου. Ακόμη και στον σημερινό απίστευτα δικτυωμένο πλανήτη μας, αυτή η απομακρυσμένη γη παραμένει σχετικά δυσπρόσιτη, απόμερη και σχεδόν ανεξερεύνητη. Περίκλειστη στην στεριά από τους δύο Ασιατικούς γίγαντες της Ρωσίας και της Κίνας, φαινόταν να έχει καταδικασθεί στην αφάνεια, εγκλωβισμένη σε ένα ανέλπιδο περιβάλλον φευγαλέων καλοκαιριών και ατέλειωτων, πικρών χειμώνων. Και όμως, 700 χρόνια πριν, οι κάτοικοι αυτής της πρωτόγονης χώρας ξεχύθηκαν ξαφνικά από τα σύνορά τους, και για έναν αιώνα υπέταξαν και τρομοκράτησαν όλα σχεδόν τα Ευρασιατικά εδάφη, εγκαθιδρύοντας μια τεράστια Ευρασιατική αυτοκρατορία υπό την καθοδήγηση του Τζένγκις Χαν. Εντούτοις, η Μογγολία είναι παραπάνω από πατρίδα του μεγάλου Τζένγκις Χαν. Στην μαγευτική αυτή χώρα, το αρχαίο συναντάει το σύγχρονο και το αποτέλεσμα, εγγυημένα, σου κόβει την ανάσα.
Σαν παλιός ταξιδιώτης, πρέπει να πω ότι λίγες χώρες πλησιάζουν την Μογγολία από άποψη φυσικής ομορφιάς, είναι μιά μαγευτική χώρα που αποτελεί το όνειρο κάθε λάτρη της περιπέτειας, ιδιαίτερος τόπος για όσους αγαπούν την φύση και την ερημιά. Παραδοσιακές Μογγολικές γκερ (σκηνές) είναι διασκορπισμένες στις απέραντες στέπες, ενώ αμμόλοφοι υψώνονται στις κενές ερήμους και χιονοσκεπή βουνά ορθώνονται πάνω από βοσκοτόπια με πλούσια βλάστηση, που ακόμη χρησιμοποιούνται από τους νομάδες για να βόσκουν τα άλογά τους. Κάθε στροφή του δρόμου αποκαλύπτει και ένα διαφορετικό τοπίο και μερικές περιοχές είναι τόσο απομονωμένες, που θα μπορούσες να οδηγείς μιά ολόκληρη μέρα και σχεδόν να μην δεις ίχνη ανθρώπινης κατοικίας. Επί 3.000 χρόνια, οι κάτοικοι της στέπας ασπάσθηκαν έναν ποιμενικό τρόπο ζωής, μετακινούμενοι συνεχώς στο ψάξιμο για καλύτερα βοσκοτόπια και χειμαδιά, και ακόμη και σήμερα, ο μισός περίπου πληθυσμός της Μογγολίας εξακολουθεί να περιφέρεται στις απέραντες πεδιάδες, ζώντας σε γκερ και μετακινώντας τις σκηνές του μερικές φορές τον χρόνο σε εδάφη δίχως περίφραξη. Η νομαδική ζωή ακμάζει το καλοκαίρι και επιβιώνει τον χειμώνα. Λαμβάνοντας υπόψιν τις κλιματικές συνθήκες, ιδιαίτερα κατά την διάρκεια του χειμώνα, αυτός ο τρόπος ζωής μπορεί να φαίνεται ιδιαίτερα σκληρός στον έξω κόσμο. Εντούτοις, οι Μογγόλοι έχουν αναπτύξει για αιώνες τέτοιες ιδιότητες, όπως δύναμη και αντοχή, που είναι ουσιώδεις για την επιβίωση σε αυτή την σκληρή φύση, που αποτελεί την αγαπημένη τους πατρίδα. Αλλά η χώρα σήμερα αλλάζει γοργά καθώς οι πολίτες συγκεντρώνονται στο Ουλάν Μπατόρ και σε άλλες μεγάλες πόλεις για δουλειά και ευκαιρίες σπουδών. Η πρωτεύουσα ιδιαιτέρως, αλλάζει με ρυθμό που ζαλίζει και πολλοί Μογγόλοι έχουν επενδύσει ολόψυχα στην παγκόσμια οικονομία, τον καπιταλισμό και τον καταναλωτισμό. Μιά άλλη πλευρά της χώρας, που οι περισσότεροι δεν την φαντάζονται, είναι η παρουσία των δημοκρατικών ινστιτούτων αστικής συμμετοχής, για τα οποία οι Μογγόλοι αισθάνονται υπερήφανοι. Η Μογγολία είναι πρόθυμη να αποτελέσει τμήμα της παγκόσμιας κοινότητας, στέλνοντας τους στρατιώτες της σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλο τον κόσμο και προωθούμενη σαν χώρα διεξαγωγής των ειρηνευτικών συνομιλιών της βορειοανατολικής Ασίας.
Πάντως, αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο στον Μογγολικό λαό, και πιθανόν περισσότερο από κάθε τι άλλο, είναι το αίσθημα φιλοξενίας. Σε μια νομαδική κουλτούρα, όπου οι άνθρωποι βρίσκονται συνεχώς υπό μετακίνηση και όπου ο καιρός είναι ακραίος και οι αποστάσεις τεράστιες, το να αδιαφορήσεις για έναν επισκέπτη είναι αδιανόητο. Αντίθετα με την βαρβαρική φήμη των αρχαίων Μογγόλων πολεμιστών, η σύγχρονη Μογγολία είναι ένα έθνος με ανοιχτή αγκαλιά και στοργή για τους επισκέπτες. Το να είσαι ένας επισκέπτης της Μογγολίας είναι σαν να είσαι ο επίτιμος φιλοξενούμενος στην κοινή κατοικία ενός ολόκληρου λαού!
Μετά τα σύνορα Ρωσίας-Μογγολίας, στην πορεία για το Ουλάν Μπατόρ
Βγαίνοντας από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Ουλάν Μπατόρ, περιμένουμε να μας συναντήσει εκπρόσωπος του Τουριστικού Μογγολικού Πρακτορείου, με το οποίο έχουμε προγραμματίσει δύο εκδρομές, μιά διήμερη στην Δυτική Μογγολία και μιά τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι. Δεν φαίνεται κανείς, και αρχίζουμε να ανησυχούμε, γρήγορα όμως αντιλαμβανόμαστε ότι εμείς έχουμε κάνει λάθος στην ώρα! Φθάσαμε μιά ώρα νωρίτερα από εκείνη που τους έχουμε πει για να μας περιμένουν, λάθος που δικαιολογείται μετά το πέρασμα 7 χρονικών ζωνών κατά την διάρκεια του ταξιδού μας. Παίρνουμε τηλέφωνο την ιδιοκτήτρια του πρακτορείου, η οποία έρχεται και μας παίρνει με δύο ταξί, και μας πηγαίνει σπίτι της, μιάς και ο οδηγός του βάν με το οποίο θα κάνουμε την εκδρομή μας θα έρθει αργότερα. Το σπίτι έχει μιά μεγάλη κουζίνα και ετοιμάζουμε όλοι το πρωινό μας με τηγανητά αυγά, ένα χάππενινγκ από αυτά που νοστιμίζουν ένα ταξίδι. Η Μογγόλα ιδιοκτήτρια του Πρακτορείου λέγεται Juul και είναι μιά όμορφη, Αγγλομαθής νεαρή γυναίκα εξαιρετικά φιλόξενη και φιλική. Το Πρακτορείο λέγεται Travel Mongolia και το συνιστώ ανεπιφύλακτα, τήρησε όλα όσα είχαμε συμφωνήσει και είχε και τις καλύτερες τιμές. Σε λίγο φθάνει ο οδηγός με το βανάκι που θα εκτελεί και χρέη ξεναγού και ξεκινάμε για την εκδρομή μας, εγκαταλείποντας την Ουλάν Μπατόρ, την οποία θα δούμε μετά την επιστροφή μας. Σύντομα μπαίνουμε στην απέραντη Μογγολική Στέππα, με λιβάδια, λιμνούλες και μικρά χωριά κατά μήκος του δρόμου. Το τοπίο είναι μοναδικό, μεγάλα κοπάδια από πρόβατα βόσκουν με Μογγόλους βοσκούς-καβαλάρηδες να τα οδηγούν, αγέλες από καμήλες περνάνε δίπλα μας και περήφανα Μογγολικά άλογα πίνουν νερό σε νερόλακους δίπλα από τον δρόμο. Στα απέραντα βοσκοτόπια υπάρχουν διάσπαρτες παραδοσιακές γιούρτες, γκερ στα Μογγολικά, που είναι φορητές, στρογγυλές σκηνές, σκεπασμένες με δέρματα ή τσόχα, που χρησιμοποιούνται σαν κατοικία από τους νομάδες στις στέππες της Κεντρικής Ασίας. Φθάνουμε σε έναν καταυλισμό με γιούρτες και επισκεπτόμαστε μια Μογγολική οικογένεια, με όμορφα χαμογελαστά παιδάκια, όπου μας προσφέρουν τσάϊ και γάλα, ενώ ερευνούμε το εσωτερικό των σκηνών αυτών που είναι πολύ καλύτερο από ότι νομίζαμε. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας με επόμενη στάση σε άλλο καταυλισμό με καμήλες και φυσικά ακολουθεί η απαραίτητη βόλτα που είναι αρκετά εύκολη, μιάς και μπορείς να σφηνώσεις ανάμεσα στις δυό καμπούρες της Βακτριανής καμήλας! Οι βακτριανές καμήλες ως γνωστόν, έχουν δυό καμπούρες και όχι μία, όπως έχουν οι συγγενείς τους από την Αραβία. Οι ύβοι αυτοί λειτουργούν κατά τον ίδιο τρόπο – αποθηκεύοντας λίπος, το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε νερό και ενέργεια, όταν η συντήρησή τους δεν είναι δυνατή. Οι καμπούρες αυτές δίνουν στις καμήλες την θρυλική ικανότητα να αντέχουν μεγάλες περιόδους ταξιδιού δίχως νερό, ακόμη και στις σκληρότερες συνθήκες της ερήμου. Οι βακτριανές καμήλες δεν ζουν στις μετακινούμενες άμμους της Σαχάρας, αλλά μόνον στις βραχώδεις ερήμους της Κεντρικής και της Ανατολικής Ασίας. Είναι από τα πλέον ευπροσάρμοστα ζώα στον κόσμο, έχοντας την ικανότητα να αντέχουν σε θερμοκρασίες από 40 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι σε -30 βαθμούς τον χειμώνα! Με την ανοχή τους στο κρύο, την ξηρασία, και τα μεγάλα υψόμετρα, επέτρεψαν το ταξίδι των καραβανιών στον Δρόμο του Μεταξιού. Σήμερα, η βακτριανή καμήλα θεωρείται είδος που κινδυνεύει σοβαρά για εξαφάνιση, με λιγότερες από 1.000 καμήλες να ζουν στα άγρια τμήματα της Κίνας και της Μογγολίας.
Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ
Στις στέπες της Μογγολίας
Στα γκερ (γιούρτες) της Μογγολίας
Φθάνουμε νωρίς το απόγευμα στον προορισμό μας, την πόλη Kharkorin και επισκεπτόμαστε το μεγαλύτερο αξιοθέατό της, το Μοναστήρι Erdene Zuu, που είναι και το σπουδαιότερο μοναστήρι της Μογγολίας. Θεμελιωμένο το 1586 από τον Altai Khaan, το Erdene Zuu (Εκατό Θησαυροί) ήταν το πρώτο Βουδιστικό Μοναστήρι στη Μογγολία. Είχε από 60 έως 100 ναούς, περί τις 300 γκερ μέσα από τους τοίχους του, ενώ στην περίοδο της ακμής του, πάνω από 1000 μοναχοί διέμεναν εκεί. Το μοναστήρι πέρασε από περιόδους εγκατάλειψης και ευημερίας, μέχρι που τελικά, κατά το 1939, υπέστη ένα κτύπημα στα χέρια του Khorloogiin Choibalsan, του Κομμουνιστή ηγέτη της Μογγολίας, ο οποίος παρήγγειλε την καταστροφή πολλών ναών και την σφαγή χιλιάδων μοναχών σε όλη την χώρα. Όλοι κι όλοι τρεις ναοί μόνο διατηρήθηκαν από το Erdene Zuu, ενώ χίλια σχεδόν κτίρια καταστράφηκαν και ένας αριθμός μελών που υπολογίζεται στα χίλια, είτε φονεύθηκαν είτε στάλθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας. Εντούτοις, ένας εκπληκτικά μεγάλος αριθμός αγαλμάτων, μασκών τσαμ (μάσκες που φοριόντουσαν κατά την διάρκεια των τελετών Τσαμ, χορών με μάσκες που διεξάγονταν στην αρχή του χρόνου για τον εξορκισμό του κακού) και thangkas (Bουδιστικά ζωγραφικά έργα του Θιβέτ) σώθηκαν – πιθανόν με την βοήθεια λίγων συμπαθούντων στρατιωτικών αξιωματούχων. Τα αντικείμενα θάφτηκαν σε κοντινά βουνά, ή αποθηκεύτηκαν σε σπίτια ντόπιων. Το μοναστήρι παρέμεινε κλειστό μέχρι το 1965, οπότε του επιτράπηκε να επαναλειτουργήσει ως μουσείο, αλλά όχι σαν τόπος λατρείας. Μόνον με την κατάρρευση του κομμουνισμού κατά το 1990 αποκαταστάθηκε η θρησκευτική ελευθερία και το μοναστήρι έγινε και πάλι ενεργό. Σήμερα, το Erdene Zuu Khiid θεωρείται από πολλούς σαν το σπουδαιότερο μοναστήρι στη χώρα, αν και αναμφίβολα, δεν είναι παρά μια σκιά αυτού που υπήρξε στο παρελθόν. Αφού περάσουμε τον τοίχο από τις 108 στούπες που περιβάλλουν το σύμπλεγμα του Μοναστηριού, επισκεπτόμαστε τα διάφορα κτίρια του συμπλέγματος, όπως την Χρυσή Στούπα Προσευχής, και τον Βουδιστικό Ναό Zuu, έναν από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, το οποίο όμως εξακολουθεί να είναι πολύ εντυπωσιακό. Ακολουθεί η επίσκεψη του δεύτερου μεγαλύτερου αξιοθέατου της περιοχής, του Πέτρινου Πέους (ή Βράχου του Kharkhorin, ή Φαλλικού Βράχου). Πρόκειται για ένα μεγάλο άγαλμα πέους που έχει αναγερθεί σε μια πλατφόρμα στη στέπα, κοντά στο Μοναστήρι Erdene Zuu. Το φαλλικό πέτρινο άγαλμα έχει διπλή λειτουργία: αρχικά αποτελεί υπενθύμιση στους μοναχούς να παραμένουν άγαμοι, αλλά αποτελεί επίσης σύμβολο της γονιμότητας και της ανθρώπινης ζωής. Ο μύθος λέει ότι ένας μοναχός που είχε ορκισθεί να παραμείνει άγαμος, εξελίχθηκε σε γυναικά. Σαν τιμωρία, ευνουχίσθηκε ώστε να θυμάται τους όρκους αγαμίας. Για προειδοποίηση στους άλλους εσώκλειστους μοναχούς του μοναστηριού, σκαλίστηκε σε περίοπτη θέση ένας βράχος στο σχήμα του πέους, σαν πέτρινος φαλλός που ονομάσθηκε “Βράχος του Kharkhorin", σε κοντινή απόσταση από το μοναστήρι, ώστε να τους υπενθυμίζει ότι δεν θα πρέπει να εντρυφήσουν σε οποιαδήποτε σεξουαλική δραστηριότητα με τις ντόπιες γυναίκες.
Χρυσή Στούπα Προσευχής, Μοναστήρι Erdene Zuu στο Kharkhorin
Βουδιστικός Ναός Zuu, ένας από τους λίγους εναπομείναντες ναούς στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Λεπτομέρειες λιονταριών σε έναν ναό στο Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin. Ο μύθος λέει ότι κατά την διάρκεια του πολέμου με τον στρατό Dzungarian, τα λιοντάρια στην είσοδο του μοναστηριού άρχισαν να βρυχώνται και φόβισαν τους πολεμιστές Dzungar. Οι Dzungars ήταν μια ομοσπονδία μερικών φύλων Oirat (δυτική ομάδα Μογγόλων στα Όρη Altai), που αναδύθηκαν στις αρχές του 17ου αιώνα για να πολεμήσουν τον Altan Khan των Khalkha και μερικούς μετέπειτα χάν, για επικυριαρχία και έλεγχο στο Μογγολικό λαό και τις εδαφικές επικράτειες.
Πέτρινο άγαλμα που απεικονίζει την γνωστή φιγούρα της Βουδιστικής Μυθολογίας των Τεσσάρων Αρμονικών Φίλων (Πουλί, Λαγός, Πίθηκος & Ελέφαντας), Μοναστήρι Erdene Zuu, Kharkhorin
Το Πέτρινο Πέος, Kharkhorin
Σουβενίρ για πώληση στην περιοχή του Βράχου Πέους, Kharkhorin
Στο Kharkhorin
Το βράδυ κοιμόμαστε σε μιά κατασκήνωση με γιούρτες και το πρωί φεύγουμε παίρνοντας την κατεύθυνση προς το Ουλάν Μπατόρ. Σταματάμε στο Εθνικό Πάρκο Khustai, κατοικία των άγριων αλόγων που ονομάζονται άλογα Przewalski ή takhi, στα Μογγολικά. Το εθνικό πάρκο αρχικά ιδρύθηκε κατά το 1993 σαν φυσικό καταφύγιο για την πρώτη επανεισαγωγή του Αλόγου Przewalski (Equus przewalskii) στη Μογγολία. Το Άλογο Przewalski εξαφανίσθηκε από την άγρια φύση και θεάθηκε τελευταία στην Dzungarian Γκόμπι κατά το τέλος της δεκαετίας του 1960. Επέζησε μόνον σε ζωολογικούς κήπους και ιδιωτικά πάρκα, σε όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα επανεισαγωγής ξεκίνησε το 1992 και τέλειωσε το 2002, με την δημιουργία του Ιδρύματος Εθνικού Πάρκου Khustai, το οποίο πέτυχε να διαχειρισθεί αυτή την Ειδικά Προστατευμένη Μογγολική Περιοχή, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δυστυχώς τα άλογα είναι πολύ μακριά, πρέπει να αφιερώσει κανείς αρκετές ώρες για να φθάσει στην κορυφή του βουνού όπου είναι ορατά, και υπάρχει ο κίνδυνος μετά από όλη αυτή την προσπάθεια να μετακινηθούν και να μην καταφέρεις να τα δεις, οπότε περιοριζόμαστε στην φωτογράφηση με τηλεφακό. Κοντά στον δρόμο συναντάμε κάποια Σαμανιστικά ιερά Οvoo. Τα ovoo είναι σωροί από ιερές πέτρες που χρησιμοποιούνται σαν ιερά ή βωμοί στην Μογγολική λαϊκή θρησκευτική πρακτική, και συνήθως είναι κατασκευασμένα από βράχους με ξύλο. Χρησιμεύουν κυρίως σαν θέσεις λατρείας του Ουρανού και μικρότερων θεών, καθοδηγούμενοι από τους σαμάνους και σπανιότερα για Βουδιστικές τελετές. Ο Μογγολικός σαμανισμός αναφέρεται στην ανιμιστική και σαμανική εθνική θρησκεία που εξασκείται στην Μογγολία και στις γύρω περιοχές (περιλαμβανομένης της Μπουργιατίας και της Εσωτερικής Μογγολίας) τουλάχιστον από την εποχή της καταγεγραμμένης ιστορίας. Πρόκειται για ένα ολιστικό σύστημα πίστης που περιλαμβάνει ιατρική, θρησκεία, ευλάβεια στη φύση και λατρεία των προγόνων. Όταν ταξιδεύει κανείς, είναι παράδοση να σταματάει και να κάνει έναν κύκλο γύρω από το ovoo, σε ωρολογιακή διεύθυνση, με σκοπό να έχει ασφαλέστερη διαδρομή. Ο Μογγόλος οδηγός μας είπε ότι από τότε που εγκαθιδρύθηκαν τα Ovoo κοντά στον δρόμο, μειώθηκαν κατακόρυφα τα τροχαία ατυχήματα, γεγονός όμως μάλλον αμφίβολο, μιάς και συνέχεια συναντούσαμε τρακαρισμένα οχήματα.
Στο Erdenesant, Μογγολικό χωριό δίπλα από τον δρόμο, 200 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλάν Μπατόρ
Στις Στέπες της Μογγολίας
Άγρια άλογα Przewalski στο Εθνικό Πάρκο Khustai
Σαμανιστικό ιερό Οvoo
Φθάνουμε μεσημέρι στο Ουλάν Μπατόρ και κατευθυνόμαστε έξω από την πόλη, στην περιοχή Chonjinboldog μιά ώρα μακριά από την πρωτεύουσα (54 χιλιόμετρα ανατολικά της). Εκεί βρίσκεται το επιβλητικό Άγαλμα του Έφιππου Τζένγκις Χαν, μέρος του Συμπλέγματος του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν, ένα 40 μέτρων ύψους έφιππο άγαλμα στην όχθη του Ποταμού Tuul, όπου σύμφωνα με τον μύθο, ανακάλυψε ένα χρυσό μαστίγιο. Έχει σχεδιασθεί από τον γλύπτη D. Erdenebileg και τον αρχιτέκτονα J. Enkhjargal και ανεγέρθηκε το 2008. Το όλο συγκρότημα είναι πολύ εντυπωσιακό, τοποθετημένο επάνω από ένα κτίριο-Μουσείο, ενώ μπορείς να ανέβεις εσωτερικά μέσα από το άλογο στην κορυφή του κεφαλιού του, όπου η θέα είνσαι πανοραμική. Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε το Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, το οποίο ευρίσκεται στο νότιο Ουλάν Μπατόρ και κατασκευάσθηκε μεταξύ του 1893 και του 1903. Εδώ είναι ο τόπος που έζησε επί 20 έτη ο όγδοος Ζων Βούδας της Μογγολίας και τελευταίος βασιλιάς, Jebtzun Damba Hutagt VIII (ο οποίος συχνά αποκαλείται Bogd Khan). Το παλάτι είναι το μόνο που απέμεινε από τις τέσσερις αρχικές κατοικίες του Bogd Khan και μετατράπηκε από τους Ρώσους σε μουσείο.
Το Συγκρότημα του Αγάλματος του Τζένγκις Χαν
To Xειμερινό Παλάτι του Bogd Khan, Ουλάν Μπατόρ
Aκολουθεί η επίσκεψη του σπουδαίου Μοναστηριού Gandan, το πλήρες όνομα του οποίου (Gandantegchinlen) σημαίνει “το σπουδαίο μέρος της πλήρους χαράς”. Το κτίριο ιδρύθηκε το 1838 από τον τέταρτο Βοgd Gegeen, αλλά οι μεγάλοι θρησκευτικοί διωγμοί του 1937 επέφεραν το πλήγμα τους και στο Gandan. Από τα 100 και πλέον πάντως μοναστήρια και ναούς που καταστράφηκαν μόνο το Gandan και μιά χούφτα ακόμη επέζησαν, το δε Gandan χρησιμοποιήθηκε από την Μογγολική κομμουνιστική κυβέρνηση και τον Chibalsan σαν “μοναστήρι επίδειξης” για τους ξένους επισκέπτες, μέχρι το 1990, οπότε οι πλήρεις θρησκευτικές τελετές ξανάρχισαν. Σήμερα αποτελεί ένα εν λειτουργία μοναστήρι με πάνω από 600 μοναχούς. Δεν θα πω άλλες λεπτομέρειες από το σπουδαίο αυτό αξιοθέατο, αλλά θα δώσω μερικές πληροφορίες στις φωτογραφίες που ακολουθούν. Στη συνέχεια το βαν μας οδηγεί στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, όπου θα συνεχιστεί η περιηγησή μας.
Στούπα και άλλα κτίρια στο Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ
Ναός Janraisig του Boddhisattva Avalokiteshvara στο Μοναστήρι Gandan Tegchinlen, Ουλάν Μπατόρ
Dechengalpa Datsan (Κολλέγιο Kalachakratantric), Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Αρχικά στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, αυτό το Datsan (Βουδιστικό Πανεπιστημιακό Μοναστήρι) ξανακτίσθηκε στο Gandan το 1992. Στον θρόνο βρίσκεται ένα πορτραίτο του Bogd Khan. Κάθε άνοιξη διεξάγεται στο Datsan η τελετή Kalachakra (μυστικιστική Βουδιστική τελετή).
Το Κολλέγιο Yidgaachoizinling, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ, θεμελιωμένο το 1910 από τον όγδοο Bogd Jetsundamba στην ιερή τοποθεσία που ευλογήθηκε από τον πέμπτο Bogd Jetsundamba για χάρη της εξάπλωσης της Βουδιστικής Dharma. Είναι το κύριο κέντρο για την μελέτη των έργων του Jetsung Choekyi Gyaltsen, των συλλογικών διδασκαλιών του Βούδα Sakyamuni και άλλων μεγάλων Ινδών, Θιβετιανών και Μογγόλων δασκάλων. Κλείσθηκε το 1937 και ξανανοίχθηκε το 1991.
Avalokiteśvara, το υψηλότερο εσωτερικό άγαλμα στον κόσμο, ύψους 26.5 μέτρων, τοποθετημένο μέσα στον Ναό Janraisig, Μοναστήρι Gandan Tegchinlen. Το αρχικό άγαλμα, κατασκευασμένο από χαλκό, φτιάχθηκε κατόπιν εκκλήσεων του Μογγολικού κοινού. Ο σκοπός του ήταν να απεικονίσει την μορφή του 8ου Jebtsundamba, γνωστού επίσης, σαν Bogd Khan, ο οποίος είχε διεκδικήσει τον τίτλο του Αυτοκράτορα της Μογγολίας. Το άγαλμα κατασκευάσθηκε από τον πρωθυπουργό του Bogd Javzandamba, Chin Wan Khanddorj. Ρώσοι στρατιώτες αποσυναρμολόγησαν το αρχικό άγαλμα το 1938. Μετά το τέλος της Σοβιετικής εποχής, το άγαλμα του Avalokiteśvara ξαναφτιάχθηκε το 1996, χρηματοδοτημένο από δωρεές του Μογγολικού λαού. Περιέχει 2.286 πολύτιμους λίθους και είναι επιχρυσωμένο με φύλλο χρυσού.
Mahakala, μια προστάτρια θεότητα κοινή στον Ινδουϊσμό, Βουδισμό και Σικχισμό, και ισχυρότερη προστάτρια του Darma, έχει προέλευση Avalokiteśvara, Μοναστήρι Gandan.
Ναός Vajradhar, Μοναστήρι Gandan. Στον κύριο βωμό υπάρχει ένα άγαλμα του Vajradhara, ενός Bούδα της πρακτικής Tantric, κατασκευασμέναο από τον Zanabazar το 1683. Ο ναός είναι κατασκευασμένος από χώμα και τούβλα και η κορυφή φέρει επιχρυσωμένο στολισμό. Στον ναό αυτό εκτελείται καθημερινή λειτουργία.
Διακοσμημένη πόρτα στον Ναό Vajradhara, Μοναστήρι Gandan
Ναός Gandantegchenling, Μοναστήρι Gandan. Κατά μήκος του αριστερού τοίχου υπάρχουν οι 108 τόμοι του Kanguir, ζωγραφισμένοι κατά τον 14ο αιώνα από τους Μογγόλους δασκάλους με χρυσή μελάνη σε μαύρο χαρτί. Στην κεντρική γυάλινη θήκη στο πίσω μέρος, υπάρχει ένα μεγάλο άγαλμα του Βούδα, κατασκευασμένο από Μογγόλους lamas (δασκάλους της Dharma) το 1956 για τον εορτασμό της 2500ης επετείου του θανάτου του Βούδα. Σε μιά άλλη θήκη υπάρχει μια αυτοπροσωπογραφία του Zanabazar, του πρώτου Jebzundamba της Μογγολίας, κατασκευασμένο κατά την δεκαετία του 1680, σύμφωνα με την επιθυμία της μητέρας του. Περιβάλλεται από μικρά αγάλματα των επτά επομένων Jebzundam. Κατά μήκος του δεξιού τοίχου υπάρχουν χρυσά αγάλματα του Bodhisa Amitayus, του Bodhisattva της Μακροζωίας.
Βιβλιοθήκη Gandan, Μοναστήρι Gandan, Ουλάν Μπατόρ. Το κτίριο αυτό αρχικά φιλοξενούσε τα λείψανα των Μογγόλων Bogd Lamas. Αργότερα, όταν το Μοναστήρι Gandan άνοιξε και πάλι, μετατράπηκε σε βιβλιοθήκη. Η βιβλιοθήκη περιέχει περίπου ένα εκατομύριο χειρόγραφα σε Μογγολικά, Θιβετιανά και Σανσκριτικά. Υπάρχουν επίσης, μερικά χειρουργικά εργαλεία από τον 16ο αιώνα, που φυλάγονται εδώ.
Last edited:
travelbreak
Member
- Μηνύματα
- 1.839
- Likes
- 15.736
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Συνεχίζεις την υπέροχη και κατατοπιστική περιγραφή σου, αφήνοντάς με εκστασιασμένο από ένα ταξίδι που θέλω πολύ να κάνω.
Βέβαια το κομμάτι της Μογγολίας το έχω κάνει σε χωριστό ταξίδι. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου ότι είναι ωραίοι και φιλόξενοι άνθρωποι.
Βέβαια το κομμάτι της Μογγολίας το έχω κάνει σε χωριστό ταξίδι. Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου ότι είναι ωραίοι και φιλόξενοι άνθρωποι.
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
Σε ευχαριστώ πολύ. Αφού έχεις πάει στη Μογγολία, μια ωραία επιλογή θα ήταν ο κυρίως Υπερσιβηρικός προς Βλαδιβοστόκ, με επέκταση στην Kamchatka.
travelbreak
Member
- Μηνύματα
- 1.839
- Likes
- 15.736
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Αυτό ακριβώς έχω στο μυαλό μου χρόνια τώρα. Όταν πείσω τη γυναίκα μου θα το κάνουμε. Ευτυχώς ο κόσμος είναι μεγάλος κι έχουμε πολλά άλλα μέρη για να επισκεφθούμε.
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ – ΜΟΓΓΟΛΙΑ-ΙΙ ΚΑΙ ΚΙΝΑ
Μετά τα περίχωρα ακολουθεί η περιήγηση του κέντρου του Ουλάν Μπατόρ. Προηγείται, όμως, η εγκατάσταση στο ξενοδοχείο μας, ένα όμορφο ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης, με μόνο μειονέκτημα το ότι δεν έχει ασανσέρ. Ευτυχώς ρεσεψιονίστ είναι ένας γιγαντόσωμος νεαρός Μογγόλος, που μεταφέρει τις βαλίτσες μας στα δωμάτιά μας σαν να είναι από πούπουλο, κερδίζοντας επάξια τα tips του! Η πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.350 μ., στους πρόποδες του βουνού Bogd Khan Uul, κοντά στον ποταμό Τuul. Λόγω της θέσης της - σχετικά σε βόρειο παράλληλο, σε μεγάλο υψόμετρο και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την κοντινότερη ακτή - είναι η πιο κρύα πρωτεύουσα του κόσμου, με σύντομα θερμά καλοκαίρια και μακρείς πολύ ψυχρούς και ξηρούς χειμώνες. Το όνομα Ουλάν Μπατόρ σημαίνει «κόκκινος ήρωας», προς τιμήν του εθνικού ήρωα της χώρας Damdin Sükhbaatar. Η Ουλάν Μπατόρ συγκεντρώνει το 45% ολόκληρου του πληθυσμού της Mογγολίας και είναι μια συνεχώς αναπτυσσόμενη πόλη με πολλές διαφορές και αντιθέσεις. Πάντως, μας κάνει πολύ καλύτερη εντύπωση, σε σχέση με αυτά που έχουμε διαβάσει και ακούσει. Θεωρείται μια άχρωμη, δίχως ιδιαίτερο ενδιαφέρον πόλη. Κατά την γνώμη μου είναι μια ιδιαίτερη πόλη, που αποτελεί μιά σύντηξη της παράδοσης και του μοντερνισμού και ο επισκέπτης, παρότι δεν έρχεται στην Μογγολία για να απολαύσει την αστική της κουλτούρα, την συναντάει εδώ συνδυασμένη με μιά ισχυρή επίδραση του νομαδισμού. Μπορεί να δει κανείς εδώ αναλαμπές από την αρχαία και πρόσφατη ιστορία της χώρας, μέσω επισκέψεων στα μοναστήρια που έχουν απομείνει, στα Σοβιετικού στυλ διαμερίσματα και δημόσια κτίρια, στους σύγχρονους γυάλινους ουρανοξύστες και στους νομαδικούς καταυλισμούς με γιούρτες, που συνδυάζονται όμως με κατασκευές, όπως το Εθνικό Μουσείο, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, ή το Κυβερνητικό Οίκημα.
Κατά την πορεία μας από το ξενοδοχείο περνάμε μπροστά από το από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Μογγολίας, με το άγαλμα του Khorloogiin Choibalsan στο προαύλιο. Ο Khorloogiin Choibalsan ήταν ο Κομμουνιστής ηγέτης της Λαϊκής Μογγολικής Δημοκρατίας και Τελετάρχης των Μογγολικών ενόπλων δυνάμεων από την δεκαετία του 1930 μέχρι τον θάνατό του το 1952. Συχνά αναφερόμενος ως “ο Στάλιν της Μογγολίας”, o Choibalsan επέβλεψε βίαιες, Σοβιετικής παραγγελίας, καθάρσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1930 που είχαν σαν αποτέλεσμα θανάτους που υπολογίζονται σε 30.000 έως 35.000 Μογγόλων, είτε εθνικών Μπουργιατών και Κoζάκων, ή μελών του Βουδιστικού κλήρου. Φθάνουμε στην Κεντρική Πλατεία του Ουλάν Μπατόρ, την Πλατεία Sükhbaatar. Τον Ιούλιο του 1921, στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, ο “ήρωας της επανάστασης” Damdin Sükhbaatar, διακήρυξε την τελική ανεξαρτησία της Μογγολίας από την Κίνα. Η πλατεία που χτίσθηκε αργότερα στο σημείο αυτό φέρει τώρα το όνομά του και έχει στο κέντρο της ένα μπρούτζινο άγαλμα του επαναστάτη, καβάλα στο άλογό του. Το 2013, οι αρχές άλλαξαν το όνομα της πλατείας σε Πλατεία Τζένγκις Χαν, αλλά το 2016 οι απόγονοι του Sükhbaatar κέρδισαν μια δικαστική μάχη για την αποκατάσταση του αρχικού ονόματος. Στην πλατεία δεσπόζει μια τεράστια μαρμάρινη κατασκευή, το Κοινοβούλιο, που συμπληρώθηκε το 2006 έγκαιρα για την 800η επέτειο της στέψης του Τζένγκις Χαν. Στο κέντρο της βρίσκεται έναν καθιστό μπρούτζινο άγαλμα του Τζένγκις Χαν, το οποίο πλαισιώνεται από τον Ögedei στα δυτικά - τρίτο γιό του Τζένγκις Χαν και δεύτερο Μεγάλο Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας και τον Kublai - εγγονό του Τζένγκις Χαν που διατέλεσε πέμπτος Μεγάλος Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας και ίδρυσε την δυναστεία Yuan στην Κίνα. Δύο φημισμένοι Μογγόλοι πολεμιστές, ο Boruchu και ο Mukhlai, φυλάνε την είσοδο στο μνημείο. Πίσω από το μνημείο του Τζένγκις βρίσκεται το Κυβερνητικό Οίκημα, μιά εσωτερική αυλή του οποίου διαθέτει μια μεγάλη εθιμοτυπική γκερ, που χρησιμοποιείται για την φιλοξενία αξιωματούχων επισκεπτών.
Άγαλμα του Khorloogiin Choibalsan, εμπρός από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Μογγολίας, Ουλάν Μπατόρ
Πλατεία Sükhbaatar, η Κεντρική Πλατεία στο Ουλάν Μπατόρ με το άγαλμα του “ήρωα της επανάστασης” Damdin Sükhbaatar, που διακήρυξε την τελική ανεξαρτησία της Μογγολίας από την Κίνα
Το Κυβερνητικό Οίκημα στην Πλατεία Sükhbaatar της Ουλάν Μπατόρ. με το τεράστιο καθιστό μπρούτζινο άγαλμα του Τζένγκις Χαν
Η Πλατεία Sukhbaatar είναι διακοσμημένη με το Τengeriin Urkh ή την Κορυφή του Ουρανού, ένα άγαλμα προς εορτασμό της μνήμης της επιτυχημένης διοργάνωσης της 11ης Ασιατο-Ευρωπαϊκής Συνάντησης (ASEM11) στη Μογγολία. Η Κορυφή του Ουρανού δημιουργήθηκε επίσης, προς εορτασμό της μνήμης των ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατά το 2016, τα οποία σημάδεψαν την 55η επέτειο της εισόδου της Μογγολίας στα Ηνωμένα Έθνη και την 105η επέτειο της νίκης της Εθνικής Απελευθερωτικής Κίνησης και την παλινόρθωση της ελευθερίας της Μογγολίας και της ανεξαρτησίας. Το γιγαντιαίο μπλέ σφαιρικού σχήματος άγαλμα που υποστηρίζεται από κλαδιά δένδρων σχεδιάσθηκε από τον Μογγόλο καλλιτέχνη A. Chadraabal, έναν νικητή του βραβείου του Συμβουλίου των Μογγολικών Τεχνών. Οι υπογραφές των αρχηγών κρατών των 53 χωρών που συμετείχαν στο ASEM11 αποτυπώθηκαν και σκαλίσθηκαν στην πρόσοψη του αγάλματος. Το οπίσθιο του αγάλματος απεικονίζει την θέα του ουρανού μέσα από το toono, όπως αποκαλείται το άνοιγμα και ανώτερο στήριγμα στην κορυφή του γκερ. Το άγαλμα της Κορυφής του Ουρανού φαίνεται σαν ένα μάτι από την κορυφή και σαν μυαλό από τα πλάγια. Σε μιά άλλη πλευρά της Πλατείας ξεχωρίζει ο Πύργος Blue Sky, ένας ουρανοξύστης 105 μέτρων ύψους που αποτελείται από μιά ατσάλινη και γυάλινη κατασκευή με έναν τοίχο παραπέτασμα από μπλε χρωματιστό γυαλί. Γύρω γύρω υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα κτίρια, όπως το κτίριο της Ομοσπονδίας των Ενώσεων Μογγολικού Εμπορίου, το κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας της Μογγολίας – Mongolbank, η Κρατική Όπερα και Θέατρο Μπαλλέτου και το Παλάτι της Κουλτούρας, το οποίο περιέχει την Εθνική Μογγολική Γκαλλερί Μοντέρνας Τέχνης και μερικά ακόμη μορφωτικά ιδρύματα. Τρώμε για βράδυ σε ένα ρεστωράν κοντά στο ξενοδοχείο, και από το δείπνο αυτό θυμάμαι μια υπέροχη Mογγολική σούπα, την Guriltai Shul, με βοδινό, νουντλς και λαχανικά.
H Kορυφή του Ουρανού (Τengeriin Urkh), ένα άγαλμα προς εορτασμό της μνήμης της επιτυχημένης διοργάνωσης της 11ης Ασιατο-Ευρωπαϊκής Συνάντησης (ASEM11) στη Μογγολία και το Ξενοδοχείο και Πύργος Blue Sky στο Ουλάν Μπατόρ
Ο Πύργος Blue Sky στο Ουλάν Μπατόρ
Το κτίριο της Ομοσπονδίας των Ενώσεων Μογγολικού Εμπορίου, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Κρατική Όπερα και Θέατρο Μπαλλέτου, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Το κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας της Μογγολίας – Mongolbank, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Το επόμενο πρωί μας μεταφέρουν στο αεροδρόμιο Τζένγκις Χαν του Ουλάν Μπατόρ και παίρνουμε την πτήση της τοπικής Ηunu Air, στην οποία έχουμε κάνει κράτηση από την Αθήνα. Το ελικοφόρο αεροπλάνο, σε σχετικά καλή κατάσταση, μας μεταφέρει σε ένα δίωρο περίπου στην Dalanzadgad, την πύλη για την Έρημο Γκόμπι. H Γκόμπι – η πέμπτη μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο – περικυκλώνει τα όρια της βόρειας Κίνας και της νότιας Μογγολίας. Με έκταση σχεδόν 2.000 χιλιόμετρα ανατολικά-βορειοανατολικά από την “Ουράνια”οροσειρά (ή Tian Shan) της Κίνας στην Κινεζική περιοχή της Μαντσουρίας, καλύπτει σχεδόν 1.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εξαπλωμένη στην πιό απόμακρη περιοχή της καρδιάς της Ασίας. Στα Δυτικά μυαλά η Έρημος Γκόμπι συχνά αναδίνει μια απόκοσμη αίσθηση – μια απομονωμένη γη που παρουσιάζει επιβλητικά και άνυδρα τοπία, καυτά καλοκαίρια, παγωμένους χειμώνες, εξαφανισμένες μορφές ζωής, καταφύγιο του πνεύματος, επική περιπέτεια και αξέχαστους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Ο Μάρκο Πόλο περιγράφοντας τις δυσκολίες της διάσχισης της Ερήμου Γκόμπι έγραψε κατά τον 13ο αιώνα: “Η έρημος αυτή αναφέρεται ότι είναι τόσο μακριά που χρειάζεται ένας χρόνος για να πας από την μιά άκρη στην άλλη, και στο στενότερο σημείο χρειάζεται ένας μήνας για να την διασχίσεις. Αποτελείται εξ ολοκλήρου από βουνά και άμμους και κοιλάδες. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα για να φας.” Αντίθετα από την Σαχάρα, υπάρχουν μόνο λίγοι αμμόλοφοι στην Γκόμπι, ενώ επικρατούν μεγάλες άγονες εκτάσεις με χαλίκι και βραχώδεις προεξοχές. Το κλίμα εδώ είναι ακραίο. Οι θερμοκρασίες φθάνουν τους +40ο C το καλοκαίρι, και τους -40ο C τον χειμώνα. Η μέση βροχόπτωση είναι κάτω από 100 mm τον χρόνο, ενώ σε μερικές περιοχές βρέχει μόνο κάθε δύο ή τρία χρόνια. Ισχυροί άνεμοι μέχρι και 140 χιλιόμετρα την ώρα, κάνουν το ταξίδι επικίνδυνο την άνοιξη και το φθινόπωρο. Το μεγάλο Εθνικό Πάρκο της Γκόμπι είναι μιά από τις μεγαλύτερες Βιόσφαιρες του Κόσμου, με έκταση μεγαλύτερη της Ελβετίας. Περιέχει τις τελευταίες Βακτριανές καμήλες που απέμειναν, ονάγρους και ένα μικρό αριθμό από αρκούδες της Γκόμπι, τις μόνες αρκούδες που κατοικούν στην έρημο.
Η Έρημος Γκόμπι αποτελεί σίγουρα την συναρπαστικότερη περιοχή της Μογγολίας, με τους κολοσσιαίους της αμμολόφους, τα φαράγγια γεμάτα πάγο και τα απολιθώματα των δεινοσαύρων. Οι διαδρομές με τα άλογα και τις καμήλες θα σε οδηγήσουν στους φιλόξενους νομάδες βοσκούς που θα σε καλοσωρίσουν με ζεστασιά, με khuushuurs (Μογγολική σπεσιαλιτέ) και λίγο τσάϊ με γάλα. Έτσι, επιλέγοντας έναν από εκείνους τους διασταυρούμενους δρόμους της ερήμου που οριοθετούνται από τα ίχνη δύο τροχών και ακολουθώντας τον όλο και βαθύτερα στο μυστήριο, φθάσαμε στο αποκορύφωμα του ταξιδιού μας στην άγρια αυτή χώρα.
Στη Dalanzadgad μείναμε όσο χρειάσθηκε για να πάρουμε κάποιες προμήθειες, κυρίως νερό και μερικά τρόφιμα, που δεν μπορείς να βρεις στην αφιλόξενη έρημο. Μετά αρχίζει η πολύωρη διαδρομή μας στην έρημο, για να φθάσουμε στην κατασκήνωσή μας. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν δρόμοι, αλλά παντού βλέπεις ίχνη από τροχούς και ο οδηγός του βαν μας ακολουθεί όποια θεωρεί καλύτερα. Η παρέα μας έχει δυό Γιαπωνέζικα βανάκια, υπάρχουν και τα φθηνότερα Ρωσικά, ανάλογα την συμφωνία με την εταιρεία, αλλά είναι παλιά και όχι ιδιαίτερα άνετα. Η διαδρομή είναι καταπληκτική και παρότι έρημος, καθόλου βαρετή, χρυσαφιά, καφετιά και κίτρινα χρώματα συνδυάζονται με μαγευτικά βουνά που φαίνονται στο βάθος. Βρισκόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Gobi Gurvansaikhan της νότιας Μογγολίας, το οποίο ιδρύθηκε το 1993. Το πάρκο, με έκταση σχεδόν 27.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι το μεγαλύτερο εθνικό πάρκο στη Μογγολία, εκτεινόμενο 380 χιλιόμετρα από ανατολή προς δύση και 80 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο. Με τους εμβληματικούς του αμμόλοφους, το φαράγγι με τους πάγους και τις εκθαμβωτικές θέες των βουνών, το Εθνικό Πάρκο Gobi Gurvansaikhan είναι ευνόητα ένα από τα δημοφιλέστερα εθνικά πάρκα της Μογγολίας. Ονομάσθηκε έτσι από τις τρεις κορυφές, τα Ανατολικά, Μέσα και Δυτικά Όρη Gurvan Saikhan, που μεταφράζεται σε Τρεις Καλλονές. Εκτός από την θεαματική φυσική ομορφιά του, περιέχει πάνω από 200 είδη πουλιών και 600 ή περισσότερους τύπους φυτών, οι οποίοι βοηθούν στην υποστήριξη της μελανόουρης γαζέλλας, του πυγμαίου τζερμπόα του Kozlov (είδος τρωκτικού), του όναγρου και του υπό κίνδυνο είδους της άγριας καμήλας, της λεοπάρδαλης του χιονιού, του αίγαγρου και του προβάτου αργκάλι. Θα αρχίσουμε την ξενάγησή μας από την Yolyn Am, μια κοιλάδα που ονομάζεται έτσι από τον Γυπαετό (ο οποίος στα Μογγολικά αποκαλείται Yol), που είναι γύπας του Παλιού Κόσμου (Ευρασίας-Αφρικής), και για τον λόγο αυτό, το όνομα συχνά μεταφράζεται στη Κοιλάδα των Γυπών ή Κοιλάδα των Αετών. Η κοιλάδα των αετών αποτελεί προστατευμένη περιοχή από το 1965, βρίσκεται 62 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Dalanzadgad, στο κέντρο της Νότιας Γκόμπι και έχει πολύ πλατειά είσοδο, αλλά στενεύει βαθμιαία σε ένα αξιοσημείωτο βαθύ και στενό φαράγγι. Στην είσοδο της κοιλάδας βρίσκεται το Μουσείο της Φύσης της Επαρχίας της Νότιας Γκόμπι, ένα μικρό μουσείο που διαθέτει μια συλλογή από αυγά και οστά δεινοσαύρου, ταριχευμένα πουλιά και μιά λεοπάρδαλη χιονιού.
Επαρχία της Νότιας Γκόμπι και Μουσείο της Φύσης
Μετά από μιά σύντομη επίσκεψη του μουσείου συνεχίζουμε για το φαράγγι της Yolyn Am, επίσκεψη που γίνεται αρχικά με την ίππευση μερικών μικρόσωμων, αλλά γεροδεμένων, Μογγολικών αλόγων, και στη συνέχεια, όταν φθάσουμε στο φαράγγι, με πεζοπορία. Το φαράγγι Yolyn Am είναι ένα στενό, βαθυϊσκιωτο φαράγγι με δραματικούς βραχώδεις γκρεμούς. Το φαράγγι είναι γεμάτο πάγο κατά την διάρκεια του χειμώνα μέχρι και 10 μέτρα ύψος, ο οποίος ακολουθεί την πορεία του φαραγγιού για 10 χιλιόμετρα και παραμένει παγωμένος για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, αλλά το καλοκαίρι ένα μέρος του λιώνει και μπορεί κανείς να περπατήσει στον πάγο. Η ακολούθηση του φαραγγιού με τα ψηλά τοιχώματα από βράχους αποτελεί δραματικό συναρπαστικό σκηνικό, και χωρίς αμφιβολία αποτελεί ένα από το ομορφότερα μέρη της χώρας.
Στο Φαράγγι Yolyn Am, Έρημος Γκόμπι
Επιστρέφουμε με τα άλογα και συνεχίζουμε με το βάν για την κατασκήνωση όπου θα διανυκτερεύσουμε. Φθάνουμε όταν έχει αρχίσει να νυχτώνει. Η κατασκήνωση είναι πολύ περιποιημένη, με άνετες σκηνές με τοπική διακόσμηση, κανονικά κρεβάτια, χαραγμένα μονοπάτια και περιποιημένους και φωτισμένους χώρους. Το δείπνο μας αποτελείται από την παραδοσιακή Μογγολική σπεσιαλιτέ khuushuur, τηγανητές κρέπες με κομάτια αρνιού, πάρα πολύ νόστιμο. Παρότι κουρασμένοι δεν πηγαίνουμε αμέσως για ύπνο, αλλά μένουμε για να απολαύσουμε την μαγική βραδιά, τον διάφανο μπλε ουρανό της ερήμου Γκόμπι με τα αμέτρητα αστέρια, ενώ οι φωτισμένες σκηνές μας συμπληρώνουν το εκπληκτικό σκηνικό. Τα βράδυα στην Έρημο Γκόμπι ήταν ίσως η εντονώτερη ανάμνηση της επίσκεψής μας στην Μογγολία.
Διασχίζοντας την Έρημο Γκόμπι για να φθάσουμε στην κατασκήνωσή μας
Η παραδοσιακή Μογγολική σπεσιαλιτέ khuushuur, τηγανητές κρέπες με κομάτια αρνιού
Το επόμενο πρωί επισκεπτόμαστε τους Khongoryn Els, μερικούς από τους μεγαλύτερους και θεαματικότερους αμμόλοφους στην Έρημο Γκόμπι. Επίσης γνωστοί σαν Duut Mankhan - οι Αμμόλοφοι που Τραγουδούν (από τον ήχο που κάνουν όταν η άμμος κινείται από τον άνεμο), έχουν ύψος μέχρι 300 μέτρα, πλάτος 12 χιλιόμετρα και μήκος περίπο 100 χιλιόμετρα. Από μακριά οι αμμόλοφοι φαίνονται σαν ζωγραφιστοί στον νότιο ορίζοντα, εμπρός από τα μεγαλειώδη γρανιτένια βουνά της ερήμου. Οι αμμόλοφοι αλλάζουν χρώμα κάθε ώρα της ημέρας, από κίτρινο σε ασημί σε κόκκινο κατά το χάραμα και το ηλιοβασίλεμα. Κατά μήκος των αμμολόφων ρέει ο Ποταμός Khongor δημιουργώντας μικρές καταπράσινες οάσεις. Προσπαθούμε να ανέβουμε στην κορυφή των αμμολόφων αλλά η μετακινούμενη άμμος κάνει δύσκολη την προσπάθεια και μετά από λίγο εγκαταλείπουμε. Προτιμούμε να κάνουμε μια βόλτα με καμήλες, ακολουθώντας την πορεία του Khongor και σε λίγο φθάνουμε στην πηγή Seruun σε μιά μαγευτική όαση που σχηματίζεται από τον ποταμό Khongor, τους αμμόλοφους Khongor, βοσκοτόπια και βουνά. Επιστρέφουμε στις σκηνές μας και φορτώνουμε τις αποσκευές μας για να συνεχίσουμε την διαδρομή μας.
Οι αμμόλοφοι Khongoryn Els και ο Ποταμός Khongor
Στο εσωτερικό των σκηνών μας στον καταυλισμό της Ερήμου Γκόμπι
Αρχίζει πάλι η πολύωρη διαδρομή μέσα στην έρημο. Το να διασχίζεις την Γκόμπι δεν είναι εύκολο, οι δρόμοι είναι πολύ ανώμαλοι και οι διαδρομές μεγάλες, είναι ταξίδι που δεν συνιστάται σε ανθρώπους που υποφέρουν από την μέση τους. Είναι αργά το μεσημέρι, όταν φθάνουμε στο Bayanzag, τους Φλεγόμενους Bράχους. Πρόκειται για μια από τις πιό φημισμένες τοποθεσίες στη Μογγολία, η οποία αποτελούσε τον βυθό μιάς Αρχαίας Θάλασσας που υπήρχε 60-70 εκατομύρια χρόνια πριν, όπου ανακαλύφθηκαν πάρα πολλά παλαιοντολογικά ευρήματα. Bayanzag σημαίνει “πλούσιος σε θάμνους αλόξυλα”, παίρνοντας την ονομασία από τους μεγάλους θάμνους που είναι διεσπαρμένοι στο γύρω τοπίο που αμυδρά μοιάζουν με βραχύφυλλες γιούκες (Joshua). Είναι πιό γνωστοί σαν “Φλεγόμενοι Βράχοι”, χάρις στην κοκκινωπή απόχρωση του εδάφους που λάμπει όταν πέφτει ο ήλιος. Είναι μια ονομασία που καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον παλαιοντολόγο Roy Chapman Andrews, έναν ενθουσιώδη Αμερικανό εξερευνητή και παλαιοντολόγο, ο οποίος ανέλαβε μια σειρά αποστολών στην κεντρική Ασία και αποτελεί θεωρητικά την έμπνευση για τον Ιντιάνα Τζόουνς. Ο Roy Chapman Andrews έφθασε το 1922 για να κάνει εκσκαφές στην περιοχή. Κατά την διάρκεια δύο ετών έψαξε όλη την Μογγολική Έρημο Γκόμπι και βρήκε απολιθώματα δέκα ειδών δεινοσαύρων που μετέφερε επάνω σε 70 καμήλες. Εκτός όμως από τα παλαιοντολογικά ευρήματα, η απόκοσμη ομορφιά του γύρω τοπίου είναι ένας καλός λόγος για να το επισκεφθεί κανείς. Είναι μιά κλασσική έρημος με βράχους, κόκκινη άμμο, θάμνους, ήλιο και επιβλητική κενότητα. Οι βράχοι φαίνονται να έχουν σχηματισθεί από μεγάλα ρήγματα στο έδαφος, που αντισταθμίζονται από την εκπληκτική πράσινη κοιλάδα πιό χαμηλά. Παίρνουμε τον δρόμο προς το κάμπινγκ, διαφορετικό αυτή τη φορά και σε τοποθεσία σχετικά κοντά στο αεροδρόμιο.
Στους Φλεγόμενους Bράχους του Bayanzag, Έρημος Γκόμπι
Άλλη μια όμορφη βραδιά στην Γκόμπι και πρωί πρωί πετάμε για την Ουλάν Μπατόρ, όπου θα μείνουμε την νύχτα και θα συνεχίσουμε την επόμενη μέρα για το τελευταίο κομμάτι του ταξιδιού μας. Η Dalanzadgad βρίσκεται πολύ νότια, κοντά στα σύνορα της Μογγολίας με την Κίνα, και θα μπορούσαμε εύκολα με κάποιο μέσον να φθάσουμε στον συνοριακό σταθμό, συνεχίζοντας την διαδρομή μας προς το Πεκίνο. Θέλουμε όμως να ολοκληρώσουμε την Υπερσιβηρική διαδρομή μας και να μην χάσουμε το κομμάτι από το Ουλάν Μπατόρ στα σύνορα, οπότε πρέπει να επιστρέψουμε. Η μισή ημέρα στην πρωτεύουσα είναι ελεύθερη, έχουμε δει από πριν τα αξιοθέατα που είχαμε προγραμματίσει, οπότε βολτάρουμε στο κέντρο και επισκεπτόμαστε τα μαγαζιά με σουβενίρ. Ψωνίζουμε από το Κρατικό Πολυκατάστημα, γνωστό σαν Ιkh delguur (μεγάλο μαγαζί) που είναι πραγματικά μια τουριστική αττραξιόν από μόνο του, με τα καλύτερα προϊόντα από όλη την πόλη να στριμώχνονται σε ένα κτίριο στην Λεωφόρο Ειρήνης του Ουλάν Μπατόρ. Και φυσικά, θα συναντήσουμε και κάποιον Έλληνα, αυτό δεν λείπει σχεδόν από κανένα ταξίδι, είναι ένας ταξιδιώτης που ήρθε πριν λίγες μέρες με τον Υπερσιβηρικό από την Μόσχα και περιηγείται την Μογγολία με έναν Άγγλο φίλο του.
Tο Κρατικό Πολυκατάστημα, γνωστό σαν ikh delguur (μεγάλο μαγαζί), Λεωφόρος Ειρήνης, Ουλάν Μπατόρ
Το επόμενο πρωί ξεκινάει το ταξίδι με τον Υπερσιβηρικό για το Πεκίνο, μετά την ευχάριστη αυτή ανάπαυλα της Μογγολίας. Μετά το Ουλάν Μπατόρ, η απέραντη ερημιά της Ερήμου Gobi εκτείνεται για 1000 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο, εντυπωσιακή για την κενότητά της. Πολύ λίγα χωριά υπάρχουν, μαζί με μερικές αγέλες γεροδεμένων Μογγολικών αλόγων, και μικρές ομάδες από καμήλες και γαζέλλες. Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνουν οι μελανόουρες γαζέλλες ή αποκαλούμενες “goitered” (Gazella subgutturosa), ιδιαίτερο είδος που απαντά στην Κεντρική Ασία και την Έρημο Γκόμπι. Η ειδική ονομασία “goitered” που σημαίνει “διόγκωση στον λαιμό”, χρησιμοποιείται επειδή μοιάζουν με ασθενείς που πάσχουν από νόσο του θυρεοειδούς (goiter είναι η βρογχοκήλη, δηλαδή η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα), αναφέρεται στην αρσενική που έχει μιά διόγκωση στον τράχηλο κατά τη διάρκεια της περιόδου ζευγαρώματος.
O σιδηροδρομικός σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ και τα περίχωρα της πόλης
Κεντρική Μογγολία, διασχίζοντας την Έρημο Γκόμπι
Σταματάμε για λίγο στο Sainshand, πρωτεύουσα της Επαρχίας Dornogovi της Μογγολίας, που βρίσκεται στην στέππα της ανατολικής Eρήμου Γκόμπι και λίγο αργότερα στην μικρή Μογγολική πόλη Erdene. Φθάνοντας στην περιοχή των συνόρων, το τραίνο περνάει από το Μογγολικό σημείο των συνόρων Dzamin Uud στο Κινεζικό σημείο των συνόρων Erlian. Μετά από μια σύντομη στάση στην αποβάθρα του Erlian, το τραίνο σύντομα παρακάμπτεται στο υπόστεγο αλλαγής διαμέτρου. Εδώ, κάθε βαγόνι χωρίζεται και σηκώνεται με γερανό, για να αλλάξουν τις ρόδες του από τις Ρωσικές διαμέτρου 5΄ στις συνήθεις διαμέτρου 4' 8½" που χρησιμοποιούνται στην Κίνα. Η διαδικασία αλλαγής διαμέτρου διήρκεσε μερικές ώρες στα σύνορα, πριν την συνέχεια για την Κίνα, και όταν τελείωσε και συνεχίσαμε το ταξίδι μας είχε νυχτώσει για τα καλά. Τις πρώτες λίγες ώρες μετά το πέρασμα των συνόρων, το τραίνο συνεχίζει μέσα από την Gobi, τώρα στην φαινομενικά αυτόνομη περιοχή της Εσωτερικής Μογγολίας, αλλά νοτιώτερα, η έρημος σιγά σιγά αντικαθίσταται από λιβάδια και σποραδικοί βοσκοί φαίνονται να φυλάνε τα κοπάδια τους.
Στην πόλη Sainshand, πρωτεύουσα της Επαρχίας Dornogovi της Μογγολίας, και στον σιδηροδρομικό σταθμό της
Στη Μογγολική πόλη Erdene
Η πολύωρη αλλαγή στις ρόδες των βαγονιών στα σύνορα Μογγολίας-Κίνας
Τότε, το τοπίο αλλάζει δραματικά, και το τραίνο ακολουθεί την πορεία ενός ποταμού, ο οποίος οδηγεί σε μιά κοιλάδα με πλατιά λιβάδια σε κάθε πλευρά της γραμμής. Πρόκειται για τον Ποταμό Sanggan, στην Επαρχία Shanxi της Βόρειας Κίνας. Μετά το Jining το τοπίο γίνεται ορεινό και θελκτικότερο, καθώς η σιδηροδρομική γραμμή σκαρφαλώνει στα βουνά βόρεια του Πεκίνου. Υπάρχουν μικρές κοιλάδες, πολυάριθμα μακριά τούνελ και γέφυρες. Το τερραίν γίνεται όλο και περισσότερο λοφώδες και το τοπίο είναι αρκετά συναρπαστικό, καθώς το τραίνο διασχίζει ένα οροπέδιο που διακόπτεται από σπαρτά και από δασώδεις ρεματιές. Κάνουμε στάση στο Datong, μια αναπτυσσόμενη πόλη στην Κίνα με το σημαντικότερο αξιοθέατό της τα Σπήλαια Yungang, μια ομάδα Βουδιστικών ναών σε σπηλιές στους πρόποδες των Βουνών Wuzhou. Δυστυχώς δεν είχαμε αρκετή ώρα για να σταματήσουμε και να τα επισκεφθούμε.
Περνάμε από την πόλη Zhangjiakou, της Επαρχίας Hebei, με το μεγαλοπρεπο Όρος Yan Mountain, το πανύψηλο Όρος Taihang, τα απέραντα βοσκοτόπια και τον στριφογυριστό Ποταμό Sanggang να συγκλίνουν εδώ, στην “Πύλη του Πεκίνου”. Το τραίνο αρχίζει την τελική του προσέγγιση στο Πεκίνο, μπαίνοντας γρήγορα σε μια ορεινή ζώνη που διαχωρίζει την Κινεζική πρωτεύουσα από τις βόρειες πεδιάδες. Υπάρχουν κάπου 60 υπόγειες διαβάσεις για να περάσει και κάθε φορά που το τραίνο βγαίνει από κάθε μια τους, υπάρχουν εκπληκτικές σκηνές φαραγγιών, ποταμιών και πανύψηλων βράχων.
Βόρεια Κίνα, στην πορεία προς το Πεκίνο
Κοντεύει μεσημέρι, όταν μπαίνουμε στον φουτουριστικό σταθμό Beijing Zhan, της πολύβουης πρωτεύουσας, γεγονός που σημειώνει και το τέλος της μακριάς Υπερσιβηρικής διαδρομής μας. Η αντίθεση μεταξύ της ερημικής Γκόμπι και του πολύβουου πλήθους είναι εκπληκτική. Έχουμε κλείσει βανάκι για την μεταφορά στο ξενοδοχείο μας, το οποίο φθάνει στην ώρα του και μας μεταφέρει σε ένα κοντινό ξενοδοχείο, μιάς και δεν σκοπεύουμε να επισκεφθούμε το Πεκίνο, αφού οι περισσότεροι το έχουμε παλιότερα επισκεφθεί. Λίγες ώρες ξεκούρασης και το όχημα του ξενοδοχείου μας μεταφέρει στο υπερσύγχρονο αεροδρόμιο του Πεκίνου, το Beijing Capital International Airport, για να πάρουμε την νυχτερινή πτήση της Etihad, για Αθήνα, μέσω Abu Dhabi. Ένα σπουδαίο ταξίδι τελειώνει μετά από μιά φανταστική διαδρομή, αφήνοντάς μας έντονες και υπέροχες εμπειρίες! Κατά την διαδρομή μας διανύσαμε 7.500 χιλιόμετρα, διασχίσαμε δύο ηπείρους και 3 χώρες (Ρωσία, Μογγολία και Κίνα), διανυκτερεύσαμε σε 7 πόλεις (Μόσχα, Yekaterinburg, Novosibirsk, Krasnoyarsk, Irkutsk, Ulan Bator και Πεκίνο) και στην έρημο Γκόμπι και αλλάξαμε συνολικά 6 τραίνα (4 Ρωσικά, 1 Μογγολικό και 1 Κινεζικό).
Στον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Πεκίνου, Beijing Zhan, φθάνοντας στο τέλος της διαδρομής μας
Θα ολοκληρώσω την περιγραφή, με έναν σύντομο οικονομικό απολογισμό. Καταρχήν τα αεροπορικά εισιτήρια: 120 € με την Aegean one-way (με έγκαιρο προγραμματισμό μπορείς να το βρεις και στο μισό) και Πεκίνο-Αθήνα 510 € με την Etihad (αν το κλείναμε μιά ημέρα αργότερα θα ήταν γύρω στα 400 €, αλλά δεν μπορούσαμε να καθυστερήσουμε άλλο). Τα εισιτήρια του Υπερσιβηρικού 650 € για τέσσερις στάσεις (για κάθε στάση το ποσόν αυξάνεται) και για την δεύτερη θέση, σε τετράκλινη δηλαδή καμπίνα. Για τις επιλογές της πρώτης και της τρίτης θέσης έχω γράψει στην εισαγωγή της περιγραφής του ταξιδιού. Σημειωτέον ότι τα κλείσαμε μέσω του πρακτορείου Real Russia και όχι κατευθείαν από το site των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, όπου θα στοίχιζαν ακόμη φθηνότερα. Έριξα πρόσφατα μιά ματιά στο site αυτό για κάποιο άλλο ταξίδι στην Ρωσία που προγραμματίζω και έχει εξελιχθεί πάρα πολύ, είναι πανεύκολο να το χρησιμοποιήσει κανείς, ενώ παλιά ήταν δύσχρηστο και κάποτε δεν είχε καν και Αγγλικά. Το κόστος της διαμονής μας σε ξενοδοχεία περίπου 300 €, ξενοδοχεία από τα οποία μείναμε απόλυτα ικανοποιημένοι. Τέλος οι δύο εκδρομές στην Μογγολία με το Travel Mongolia, η διήμερη οδική στην Δυτική Μογγολία και η τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι στον νότο, κόστισαν και οι δύο μαζί από 500 € στον καθένα (συμπεριλαμβανομένου του αεροπορικού εισιτηρίου για την εσωτερική πτήση στην Γκόμπι). Τα έξοδα για φαγητό, αγορές, μικροέξοδα κλπ ήταν ελάχιστα, αλλά αυτά φυσικά εξαρτώνται από τον κάθε ταξιδιώτη. Τέλος, να μην ξεχνάμε και τις βίζες που στοίχισαν από 60 € η βίζα της Κίνας και της Ρωσίας και 100 € η βίζα της Μογγολίας. Βέβαια σήμερα, δυό χρόνια μετά, οι τιμές αυτές μπορεί να έχουν λίγο αλλάξει. Σύνολο λοιπόν 2.300 €, για ένα εκπληκτικό ταξίδι που τα είχε όλα, και την σύντομη επίσκεψη της Μόσχας και την επίσκεψη των καλύτερων πόλεων της Σιβηρίας, και την περιήγηση της Μογγολίας.
Μετά τα περίχωρα ακολουθεί η περιήγηση του κέντρου του Ουλάν Μπατόρ. Προηγείται, όμως, η εγκατάσταση στο ξενοδοχείο μας, ένα όμορφο ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης, με μόνο μειονέκτημα το ότι δεν έχει ασανσέρ. Ευτυχώς ρεσεψιονίστ είναι ένας γιγαντόσωμος νεαρός Μογγόλος, που μεταφέρει τις βαλίτσες μας στα δωμάτιά μας σαν να είναι από πούπουλο, κερδίζοντας επάξια τα tips του! Η πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.350 μ., στους πρόποδες του βουνού Bogd Khan Uul, κοντά στον ποταμό Τuul. Λόγω της θέσης της - σχετικά σε βόρειο παράλληλο, σε μεγάλο υψόμετρο και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την κοντινότερη ακτή - είναι η πιο κρύα πρωτεύουσα του κόσμου, με σύντομα θερμά καλοκαίρια και μακρείς πολύ ψυχρούς και ξηρούς χειμώνες. Το όνομα Ουλάν Μπατόρ σημαίνει «κόκκινος ήρωας», προς τιμήν του εθνικού ήρωα της χώρας Damdin Sükhbaatar. Η Ουλάν Μπατόρ συγκεντρώνει το 45% ολόκληρου του πληθυσμού της Mογγολίας και είναι μια συνεχώς αναπτυσσόμενη πόλη με πολλές διαφορές και αντιθέσεις. Πάντως, μας κάνει πολύ καλύτερη εντύπωση, σε σχέση με αυτά που έχουμε διαβάσει και ακούσει. Θεωρείται μια άχρωμη, δίχως ιδιαίτερο ενδιαφέρον πόλη. Κατά την γνώμη μου είναι μια ιδιαίτερη πόλη, που αποτελεί μιά σύντηξη της παράδοσης και του μοντερνισμού και ο επισκέπτης, παρότι δεν έρχεται στην Μογγολία για να απολαύσει την αστική της κουλτούρα, την συναντάει εδώ συνδυασμένη με μιά ισχυρή επίδραση του νομαδισμού. Μπορεί να δει κανείς εδώ αναλαμπές από την αρχαία και πρόσφατη ιστορία της χώρας, μέσω επισκέψεων στα μοναστήρια που έχουν απομείνει, στα Σοβιετικού στυλ διαμερίσματα και δημόσια κτίρια, στους σύγχρονους γυάλινους ουρανοξύστες και στους νομαδικούς καταυλισμούς με γιούρτες, που συνδυάζονται όμως με κατασκευές, όπως το Εθνικό Μουσείο, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, ή το Κυβερνητικό Οίκημα.
Κατά την πορεία μας από το ξενοδοχείο περνάμε μπροστά από το από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Μογγολίας, με το άγαλμα του Khorloogiin Choibalsan στο προαύλιο. Ο Khorloogiin Choibalsan ήταν ο Κομμουνιστής ηγέτης της Λαϊκής Μογγολικής Δημοκρατίας και Τελετάρχης των Μογγολικών ενόπλων δυνάμεων από την δεκαετία του 1930 μέχρι τον θάνατό του το 1952. Συχνά αναφερόμενος ως “ο Στάλιν της Μογγολίας”, o Choibalsan επέβλεψε βίαιες, Σοβιετικής παραγγελίας, καθάρσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1930 που είχαν σαν αποτέλεσμα θανάτους που υπολογίζονται σε 30.000 έως 35.000 Μογγόλων, είτε εθνικών Μπουργιατών και Κoζάκων, ή μελών του Βουδιστικού κλήρου. Φθάνουμε στην Κεντρική Πλατεία του Ουλάν Μπατόρ, την Πλατεία Sükhbaatar. Τον Ιούλιο του 1921, στο κέντρο του Ουλάν Μπατόρ, ο “ήρωας της επανάστασης” Damdin Sükhbaatar, διακήρυξε την τελική ανεξαρτησία της Μογγολίας από την Κίνα. Η πλατεία που χτίσθηκε αργότερα στο σημείο αυτό φέρει τώρα το όνομά του και έχει στο κέντρο της ένα μπρούτζινο άγαλμα του επαναστάτη, καβάλα στο άλογό του. Το 2013, οι αρχές άλλαξαν το όνομα της πλατείας σε Πλατεία Τζένγκις Χαν, αλλά το 2016 οι απόγονοι του Sükhbaatar κέρδισαν μια δικαστική μάχη για την αποκατάσταση του αρχικού ονόματος. Στην πλατεία δεσπόζει μια τεράστια μαρμάρινη κατασκευή, το Κοινοβούλιο, που συμπληρώθηκε το 2006 έγκαιρα για την 800η επέτειο της στέψης του Τζένγκις Χαν. Στο κέντρο της βρίσκεται έναν καθιστό μπρούτζινο άγαλμα του Τζένγκις Χαν, το οποίο πλαισιώνεται από τον Ögedei στα δυτικά - τρίτο γιό του Τζένγκις Χαν και δεύτερο Μεγάλο Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας και τον Kublai - εγγονό του Τζένγκις Χαν που διατέλεσε πέμπτος Μεγάλος Χαν της Μογγολικής Αυτοκρατορίας και ίδρυσε την δυναστεία Yuan στην Κίνα. Δύο φημισμένοι Μογγόλοι πολεμιστές, ο Boruchu και ο Mukhlai, φυλάνε την είσοδο στο μνημείο. Πίσω από το μνημείο του Τζένγκις βρίσκεται το Κυβερνητικό Οίκημα, μιά εσωτερική αυλή του οποίου διαθέτει μια μεγάλη εθιμοτυπική γκερ, που χρησιμοποιείται για την φιλοξενία αξιωματούχων επισκεπτών.
Άγαλμα του Khorloogiin Choibalsan, εμπρός από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Μογγολίας, Ουλάν Μπατόρ
Πλατεία Sükhbaatar, η Κεντρική Πλατεία στο Ουλάν Μπατόρ με το άγαλμα του “ήρωα της επανάστασης” Damdin Sükhbaatar, που διακήρυξε την τελική ανεξαρτησία της Μογγολίας από την Κίνα
Το Κυβερνητικό Οίκημα στην Πλατεία Sükhbaatar της Ουλάν Μπατόρ. με το τεράστιο καθιστό μπρούτζινο άγαλμα του Τζένγκις Χαν
Η Πλατεία Sukhbaatar είναι διακοσμημένη με το Τengeriin Urkh ή την Κορυφή του Ουρανού, ένα άγαλμα προς εορτασμό της μνήμης της επιτυχημένης διοργάνωσης της 11ης Ασιατο-Ευρωπαϊκής Συνάντησης (ASEM11) στη Μογγολία. Η Κορυφή του Ουρανού δημιουργήθηκε επίσης, προς εορτασμό της μνήμης των ιστορικών γεγονότων που έλαβαν χώρα κατά το 2016, τα οποία σημάδεψαν την 55η επέτειο της εισόδου της Μογγολίας στα Ηνωμένα Έθνη και την 105η επέτειο της νίκης της Εθνικής Απελευθερωτικής Κίνησης και την παλινόρθωση της ελευθερίας της Μογγολίας και της ανεξαρτησίας. Το γιγαντιαίο μπλέ σφαιρικού σχήματος άγαλμα που υποστηρίζεται από κλαδιά δένδρων σχεδιάσθηκε από τον Μογγόλο καλλιτέχνη A. Chadraabal, έναν νικητή του βραβείου του Συμβουλίου των Μογγολικών Τεχνών. Οι υπογραφές των αρχηγών κρατών των 53 χωρών που συμετείχαν στο ASEM11 αποτυπώθηκαν και σκαλίσθηκαν στην πρόσοψη του αγάλματος. Το οπίσθιο του αγάλματος απεικονίζει την θέα του ουρανού μέσα από το toono, όπως αποκαλείται το άνοιγμα και ανώτερο στήριγμα στην κορυφή του γκερ. Το άγαλμα της Κορυφής του Ουρανού φαίνεται σαν ένα μάτι από την κορυφή και σαν μυαλό από τα πλάγια. Σε μιά άλλη πλευρά της Πλατείας ξεχωρίζει ο Πύργος Blue Sky, ένας ουρανοξύστης 105 μέτρων ύψους που αποτελείται από μιά ατσάλινη και γυάλινη κατασκευή με έναν τοίχο παραπέτασμα από μπλε χρωματιστό γυαλί. Γύρω γύρω υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα κτίρια, όπως το κτίριο της Ομοσπονδίας των Ενώσεων Μογγολικού Εμπορίου, το κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας της Μογγολίας – Mongolbank, η Κρατική Όπερα και Θέατρο Μπαλλέτου και το Παλάτι της Κουλτούρας, το οποίο περιέχει την Εθνική Μογγολική Γκαλλερί Μοντέρνας Τέχνης και μερικά ακόμη μορφωτικά ιδρύματα. Τρώμε για βράδυ σε ένα ρεστωράν κοντά στο ξενοδοχείο, και από το δείπνο αυτό θυμάμαι μια υπέροχη Mογγολική σούπα, την Guriltai Shul, με βοδινό, νουντλς και λαχανικά.
H Kορυφή του Ουρανού (Τengeriin Urkh), ένα άγαλμα προς εορτασμό της μνήμης της επιτυχημένης διοργάνωσης της 11ης Ασιατο-Ευρωπαϊκής Συνάντησης (ASEM11) στη Μογγολία και το Ξενοδοχείο και Πύργος Blue Sky στο Ουλάν Μπατόρ
Ο Πύργος Blue Sky στο Ουλάν Μπατόρ
Το κτίριο της Ομοσπονδίας των Ενώσεων Μογγολικού Εμπορίου, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Κρατική Όπερα και Θέατρο Μπαλλέτου, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Το κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας της Μογγολίας – Mongolbank, Πλατεία Sukhbaatar, Ουλάν Μπατόρ
Το επόμενο πρωί μας μεταφέρουν στο αεροδρόμιο Τζένγκις Χαν του Ουλάν Μπατόρ και παίρνουμε την πτήση της τοπικής Ηunu Air, στην οποία έχουμε κάνει κράτηση από την Αθήνα. Το ελικοφόρο αεροπλάνο, σε σχετικά καλή κατάσταση, μας μεταφέρει σε ένα δίωρο περίπου στην Dalanzadgad, την πύλη για την Έρημο Γκόμπι. H Γκόμπι – η πέμπτη μεγαλύτερη έρημος στον κόσμο – περικυκλώνει τα όρια της βόρειας Κίνας και της νότιας Μογγολίας. Με έκταση σχεδόν 2.000 χιλιόμετρα ανατολικά-βορειοανατολικά από την “Ουράνια”οροσειρά (ή Tian Shan) της Κίνας στην Κινεζική περιοχή της Μαντσουρίας, καλύπτει σχεδόν 1.500.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, εξαπλωμένη στην πιό απόμακρη περιοχή της καρδιάς της Ασίας. Στα Δυτικά μυαλά η Έρημος Γκόμπι συχνά αναδίνει μια απόκοσμη αίσθηση – μια απομονωμένη γη που παρουσιάζει επιβλητικά και άνυδρα τοπία, καυτά καλοκαίρια, παγωμένους χειμώνες, εξαφανισμένες μορφές ζωής, καταφύγιο του πνεύματος, επική περιπέτεια και αξέχαστους ταξιδιωτικούς προορισμούς. Ο Μάρκο Πόλο περιγράφοντας τις δυσκολίες της διάσχισης της Ερήμου Γκόμπι έγραψε κατά τον 13ο αιώνα: “Η έρημος αυτή αναφέρεται ότι είναι τόσο μακριά που χρειάζεται ένας χρόνος για να πας από την μιά άκρη στην άλλη, και στο στενότερο σημείο χρειάζεται ένας μήνας για να την διασχίσεις. Αποτελείται εξ ολοκλήρου από βουνά και άμμους και κοιλάδες. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα για να φας.” Αντίθετα από την Σαχάρα, υπάρχουν μόνο λίγοι αμμόλοφοι στην Γκόμπι, ενώ επικρατούν μεγάλες άγονες εκτάσεις με χαλίκι και βραχώδεις προεξοχές. Το κλίμα εδώ είναι ακραίο. Οι θερμοκρασίες φθάνουν τους +40ο C το καλοκαίρι, και τους -40ο C τον χειμώνα. Η μέση βροχόπτωση είναι κάτω από 100 mm τον χρόνο, ενώ σε μερικές περιοχές βρέχει μόνο κάθε δύο ή τρία χρόνια. Ισχυροί άνεμοι μέχρι και 140 χιλιόμετρα την ώρα, κάνουν το ταξίδι επικίνδυνο την άνοιξη και το φθινόπωρο. Το μεγάλο Εθνικό Πάρκο της Γκόμπι είναι μιά από τις μεγαλύτερες Βιόσφαιρες του Κόσμου, με έκταση μεγαλύτερη της Ελβετίας. Περιέχει τις τελευταίες Βακτριανές καμήλες που απέμειναν, ονάγρους και ένα μικρό αριθμό από αρκούδες της Γκόμπι, τις μόνες αρκούδες που κατοικούν στην έρημο.
Η Έρημος Γκόμπι αποτελεί σίγουρα την συναρπαστικότερη περιοχή της Μογγολίας, με τους κολοσσιαίους της αμμολόφους, τα φαράγγια γεμάτα πάγο και τα απολιθώματα των δεινοσαύρων. Οι διαδρομές με τα άλογα και τις καμήλες θα σε οδηγήσουν στους φιλόξενους νομάδες βοσκούς που θα σε καλοσωρίσουν με ζεστασιά, με khuushuurs (Μογγολική σπεσιαλιτέ) και λίγο τσάϊ με γάλα. Έτσι, επιλέγοντας έναν από εκείνους τους διασταυρούμενους δρόμους της ερήμου που οριοθετούνται από τα ίχνη δύο τροχών και ακολουθώντας τον όλο και βαθύτερα στο μυστήριο, φθάσαμε στο αποκορύφωμα του ταξιδιού μας στην άγρια αυτή χώρα.
Στη Dalanzadgad μείναμε όσο χρειάσθηκε για να πάρουμε κάποιες προμήθειες, κυρίως νερό και μερικά τρόφιμα, που δεν μπορείς να βρεις στην αφιλόξενη έρημο. Μετά αρχίζει η πολύωρη διαδρομή μας στην έρημο, για να φθάσουμε στην κατασκήνωσή μας. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν δρόμοι, αλλά παντού βλέπεις ίχνη από τροχούς και ο οδηγός του βαν μας ακολουθεί όποια θεωρεί καλύτερα. Η παρέα μας έχει δυό Γιαπωνέζικα βανάκια, υπάρχουν και τα φθηνότερα Ρωσικά, ανάλογα την συμφωνία με την εταιρεία, αλλά είναι παλιά και όχι ιδιαίτερα άνετα. Η διαδρομή είναι καταπληκτική και παρότι έρημος, καθόλου βαρετή, χρυσαφιά, καφετιά και κίτρινα χρώματα συνδυάζονται με μαγευτικά βουνά που φαίνονται στο βάθος. Βρισκόμαστε στο Εθνικό Πάρκο Gobi Gurvansaikhan της νότιας Μογγολίας, το οποίο ιδρύθηκε το 1993. Το πάρκο, με έκταση σχεδόν 27.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, είναι το μεγαλύτερο εθνικό πάρκο στη Μογγολία, εκτεινόμενο 380 χιλιόμετρα από ανατολή προς δύση και 80 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο. Με τους εμβληματικούς του αμμόλοφους, το φαράγγι με τους πάγους και τις εκθαμβωτικές θέες των βουνών, το Εθνικό Πάρκο Gobi Gurvansaikhan είναι ευνόητα ένα από τα δημοφιλέστερα εθνικά πάρκα της Μογγολίας. Ονομάσθηκε έτσι από τις τρεις κορυφές, τα Ανατολικά, Μέσα και Δυτικά Όρη Gurvan Saikhan, που μεταφράζεται σε Τρεις Καλλονές. Εκτός από την θεαματική φυσική ομορφιά του, περιέχει πάνω από 200 είδη πουλιών και 600 ή περισσότερους τύπους φυτών, οι οποίοι βοηθούν στην υποστήριξη της μελανόουρης γαζέλλας, του πυγμαίου τζερμπόα του Kozlov (είδος τρωκτικού), του όναγρου και του υπό κίνδυνο είδους της άγριας καμήλας, της λεοπάρδαλης του χιονιού, του αίγαγρου και του προβάτου αργκάλι. Θα αρχίσουμε την ξενάγησή μας από την Yolyn Am, μια κοιλάδα που ονομάζεται έτσι από τον Γυπαετό (ο οποίος στα Μογγολικά αποκαλείται Yol), που είναι γύπας του Παλιού Κόσμου (Ευρασίας-Αφρικής), και για τον λόγο αυτό, το όνομα συχνά μεταφράζεται στη Κοιλάδα των Γυπών ή Κοιλάδα των Αετών. Η κοιλάδα των αετών αποτελεί προστατευμένη περιοχή από το 1965, βρίσκεται 62 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Dalanzadgad, στο κέντρο της Νότιας Γκόμπι και έχει πολύ πλατειά είσοδο, αλλά στενεύει βαθμιαία σε ένα αξιοσημείωτο βαθύ και στενό φαράγγι. Στην είσοδο της κοιλάδας βρίσκεται το Μουσείο της Φύσης της Επαρχίας της Νότιας Γκόμπι, ένα μικρό μουσείο που διαθέτει μια συλλογή από αυγά και οστά δεινοσαύρου, ταριχευμένα πουλιά και μιά λεοπάρδαλη χιονιού.
Επαρχία της Νότιας Γκόμπι και Μουσείο της Φύσης
Μετά από μιά σύντομη επίσκεψη του μουσείου συνεχίζουμε για το φαράγγι της Yolyn Am, επίσκεψη που γίνεται αρχικά με την ίππευση μερικών μικρόσωμων, αλλά γεροδεμένων, Μογγολικών αλόγων, και στη συνέχεια, όταν φθάσουμε στο φαράγγι, με πεζοπορία. Το φαράγγι Yolyn Am είναι ένα στενό, βαθυϊσκιωτο φαράγγι με δραματικούς βραχώδεις γκρεμούς. Το φαράγγι είναι γεμάτο πάγο κατά την διάρκεια του χειμώνα μέχρι και 10 μέτρα ύψος, ο οποίος ακολουθεί την πορεία του φαραγγιού για 10 χιλιόμετρα και παραμένει παγωμένος για το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, αλλά το καλοκαίρι ένα μέρος του λιώνει και μπορεί κανείς να περπατήσει στον πάγο. Η ακολούθηση του φαραγγιού με τα ψηλά τοιχώματα από βράχους αποτελεί δραματικό συναρπαστικό σκηνικό, και χωρίς αμφιβολία αποτελεί ένα από το ομορφότερα μέρη της χώρας.
Στο Φαράγγι Yolyn Am, Έρημος Γκόμπι
Επιστρέφουμε με τα άλογα και συνεχίζουμε με το βάν για την κατασκήνωση όπου θα διανυκτερεύσουμε. Φθάνουμε όταν έχει αρχίσει να νυχτώνει. Η κατασκήνωση είναι πολύ περιποιημένη, με άνετες σκηνές με τοπική διακόσμηση, κανονικά κρεβάτια, χαραγμένα μονοπάτια και περιποιημένους και φωτισμένους χώρους. Το δείπνο μας αποτελείται από την παραδοσιακή Μογγολική σπεσιαλιτέ khuushuur, τηγανητές κρέπες με κομάτια αρνιού, πάρα πολύ νόστιμο. Παρότι κουρασμένοι δεν πηγαίνουμε αμέσως για ύπνο, αλλά μένουμε για να απολαύσουμε την μαγική βραδιά, τον διάφανο μπλε ουρανό της ερήμου Γκόμπι με τα αμέτρητα αστέρια, ενώ οι φωτισμένες σκηνές μας συμπληρώνουν το εκπληκτικό σκηνικό. Τα βράδυα στην Έρημο Γκόμπι ήταν ίσως η εντονώτερη ανάμνηση της επίσκεψής μας στην Μογγολία.
Διασχίζοντας την Έρημο Γκόμπι για να φθάσουμε στην κατασκήνωσή μας
Η παραδοσιακή Μογγολική σπεσιαλιτέ khuushuur, τηγανητές κρέπες με κομάτια αρνιού
Το επόμενο πρωί επισκεπτόμαστε τους Khongoryn Els, μερικούς από τους μεγαλύτερους και θεαματικότερους αμμόλοφους στην Έρημο Γκόμπι. Επίσης γνωστοί σαν Duut Mankhan - οι Αμμόλοφοι που Τραγουδούν (από τον ήχο που κάνουν όταν η άμμος κινείται από τον άνεμο), έχουν ύψος μέχρι 300 μέτρα, πλάτος 12 χιλιόμετρα και μήκος περίπο 100 χιλιόμετρα. Από μακριά οι αμμόλοφοι φαίνονται σαν ζωγραφιστοί στον νότιο ορίζοντα, εμπρός από τα μεγαλειώδη γρανιτένια βουνά της ερήμου. Οι αμμόλοφοι αλλάζουν χρώμα κάθε ώρα της ημέρας, από κίτρινο σε ασημί σε κόκκινο κατά το χάραμα και το ηλιοβασίλεμα. Κατά μήκος των αμμολόφων ρέει ο Ποταμός Khongor δημιουργώντας μικρές καταπράσινες οάσεις. Προσπαθούμε να ανέβουμε στην κορυφή των αμμολόφων αλλά η μετακινούμενη άμμος κάνει δύσκολη την προσπάθεια και μετά από λίγο εγκαταλείπουμε. Προτιμούμε να κάνουμε μια βόλτα με καμήλες, ακολουθώντας την πορεία του Khongor και σε λίγο φθάνουμε στην πηγή Seruun σε μιά μαγευτική όαση που σχηματίζεται από τον ποταμό Khongor, τους αμμόλοφους Khongor, βοσκοτόπια και βουνά. Επιστρέφουμε στις σκηνές μας και φορτώνουμε τις αποσκευές μας για να συνεχίσουμε την διαδρομή μας.
Οι αμμόλοφοι Khongoryn Els και ο Ποταμός Khongor
Στο εσωτερικό των σκηνών μας στον καταυλισμό της Ερήμου Γκόμπι
Αρχίζει πάλι η πολύωρη διαδρομή μέσα στην έρημο. Το να διασχίζεις την Γκόμπι δεν είναι εύκολο, οι δρόμοι είναι πολύ ανώμαλοι και οι διαδρομές μεγάλες, είναι ταξίδι που δεν συνιστάται σε ανθρώπους που υποφέρουν από την μέση τους. Είναι αργά το μεσημέρι, όταν φθάνουμε στο Bayanzag, τους Φλεγόμενους Bράχους. Πρόκειται για μια από τις πιό φημισμένες τοποθεσίες στη Μογγολία, η οποία αποτελούσε τον βυθό μιάς Αρχαίας Θάλασσας που υπήρχε 60-70 εκατομύρια χρόνια πριν, όπου ανακαλύφθηκαν πάρα πολλά παλαιοντολογικά ευρήματα. Bayanzag σημαίνει “πλούσιος σε θάμνους αλόξυλα”, παίρνοντας την ονομασία από τους μεγάλους θάμνους που είναι διεσπαρμένοι στο γύρω τοπίο που αμυδρά μοιάζουν με βραχύφυλλες γιούκες (Joshua). Είναι πιό γνωστοί σαν “Φλεγόμενοι Βράχοι”, χάρις στην κοκκινωπή απόχρωση του εδάφους που λάμπει όταν πέφτει ο ήλιος. Είναι μια ονομασία που καταγράφηκε για πρώτη φορά από τον παλαιοντολόγο Roy Chapman Andrews, έναν ενθουσιώδη Αμερικανό εξερευνητή και παλαιοντολόγο, ο οποίος ανέλαβε μια σειρά αποστολών στην κεντρική Ασία και αποτελεί θεωρητικά την έμπνευση για τον Ιντιάνα Τζόουνς. Ο Roy Chapman Andrews έφθασε το 1922 για να κάνει εκσκαφές στην περιοχή. Κατά την διάρκεια δύο ετών έψαξε όλη την Μογγολική Έρημο Γκόμπι και βρήκε απολιθώματα δέκα ειδών δεινοσαύρων που μετέφερε επάνω σε 70 καμήλες. Εκτός όμως από τα παλαιοντολογικά ευρήματα, η απόκοσμη ομορφιά του γύρω τοπίου είναι ένας καλός λόγος για να το επισκεφθεί κανείς. Είναι μιά κλασσική έρημος με βράχους, κόκκινη άμμο, θάμνους, ήλιο και επιβλητική κενότητα. Οι βράχοι φαίνονται να έχουν σχηματισθεί από μεγάλα ρήγματα στο έδαφος, που αντισταθμίζονται από την εκπληκτική πράσινη κοιλάδα πιό χαμηλά. Παίρνουμε τον δρόμο προς το κάμπινγκ, διαφορετικό αυτή τη φορά και σε τοποθεσία σχετικά κοντά στο αεροδρόμιο.
Στους Φλεγόμενους Bράχους του Bayanzag, Έρημος Γκόμπι
Άλλη μια όμορφη βραδιά στην Γκόμπι και πρωί πρωί πετάμε για την Ουλάν Μπατόρ, όπου θα μείνουμε την νύχτα και θα συνεχίσουμε την επόμενη μέρα για το τελευταίο κομμάτι του ταξιδιού μας. Η Dalanzadgad βρίσκεται πολύ νότια, κοντά στα σύνορα της Μογγολίας με την Κίνα, και θα μπορούσαμε εύκολα με κάποιο μέσον να φθάσουμε στον συνοριακό σταθμό, συνεχίζοντας την διαδρομή μας προς το Πεκίνο. Θέλουμε όμως να ολοκληρώσουμε την Υπερσιβηρική διαδρομή μας και να μην χάσουμε το κομμάτι από το Ουλάν Μπατόρ στα σύνορα, οπότε πρέπει να επιστρέψουμε. Η μισή ημέρα στην πρωτεύουσα είναι ελεύθερη, έχουμε δει από πριν τα αξιοθέατα που είχαμε προγραμματίσει, οπότε βολτάρουμε στο κέντρο και επισκεπτόμαστε τα μαγαζιά με σουβενίρ. Ψωνίζουμε από το Κρατικό Πολυκατάστημα, γνωστό σαν Ιkh delguur (μεγάλο μαγαζί) που είναι πραγματικά μια τουριστική αττραξιόν από μόνο του, με τα καλύτερα προϊόντα από όλη την πόλη να στριμώχνονται σε ένα κτίριο στην Λεωφόρο Ειρήνης του Ουλάν Μπατόρ. Και φυσικά, θα συναντήσουμε και κάποιον Έλληνα, αυτό δεν λείπει σχεδόν από κανένα ταξίδι, είναι ένας ταξιδιώτης που ήρθε πριν λίγες μέρες με τον Υπερσιβηρικό από την Μόσχα και περιηγείται την Μογγολία με έναν Άγγλο φίλο του.
Tο Κρατικό Πολυκατάστημα, γνωστό σαν ikh delguur (μεγάλο μαγαζί), Λεωφόρος Ειρήνης, Ουλάν Μπατόρ
Το επόμενο πρωί ξεκινάει το ταξίδι με τον Υπερσιβηρικό για το Πεκίνο, μετά την ευχάριστη αυτή ανάπαυλα της Μογγολίας. Μετά το Ουλάν Μπατόρ, η απέραντη ερημιά της Ερήμου Gobi εκτείνεται για 1000 χιλιόμετρα από βορρά προς νότο, εντυπωσιακή για την κενότητά της. Πολύ λίγα χωριά υπάρχουν, μαζί με μερικές αγέλες γεροδεμένων Μογγολικών αλόγων, και μικρές ομάδες από καμήλες και γαζέλλες. Ιδιαίτερη εντύπωση μας κάνουν οι μελανόουρες γαζέλλες ή αποκαλούμενες “goitered” (Gazella subgutturosa), ιδιαίτερο είδος που απαντά στην Κεντρική Ασία και την Έρημο Γκόμπι. Η ειδική ονομασία “goitered” που σημαίνει “διόγκωση στον λαιμό”, χρησιμοποιείται επειδή μοιάζουν με ασθενείς που πάσχουν από νόσο του θυρεοειδούς (goiter είναι η βρογχοκήλη, δηλαδή η διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα), αναφέρεται στην αρσενική που έχει μιά διόγκωση στον τράχηλο κατά τη διάρκεια της περιόδου ζευγαρώματος.
O σιδηροδρομικός σταθμός στο Ουλάν Μπατόρ και τα περίχωρα της πόλης
Κεντρική Μογγολία, διασχίζοντας την Έρημο Γκόμπι
Σταματάμε για λίγο στο Sainshand, πρωτεύουσα της Επαρχίας Dornogovi της Μογγολίας, που βρίσκεται στην στέππα της ανατολικής Eρήμου Γκόμπι και λίγο αργότερα στην μικρή Μογγολική πόλη Erdene. Φθάνοντας στην περιοχή των συνόρων, το τραίνο περνάει από το Μογγολικό σημείο των συνόρων Dzamin Uud στο Κινεζικό σημείο των συνόρων Erlian. Μετά από μια σύντομη στάση στην αποβάθρα του Erlian, το τραίνο σύντομα παρακάμπτεται στο υπόστεγο αλλαγής διαμέτρου. Εδώ, κάθε βαγόνι χωρίζεται και σηκώνεται με γερανό, για να αλλάξουν τις ρόδες του από τις Ρωσικές διαμέτρου 5΄ στις συνήθεις διαμέτρου 4' 8½" που χρησιμοποιούνται στην Κίνα. Η διαδικασία αλλαγής διαμέτρου διήρκεσε μερικές ώρες στα σύνορα, πριν την συνέχεια για την Κίνα, και όταν τελείωσε και συνεχίσαμε το ταξίδι μας είχε νυχτώσει για τα καλά. Τις πρώτες λίγες ώρες μετά το πέρασμα των συνόρων, το τραίνο συνεχίζει μέσα από την Gobi, τώρα στην φαινομενικά αυτόνομη περιοχή της Εσωτερικής Μογγολίας, αλλά νοτιώτερα, η έρημος σιγά σιγά αντικαθίσταται από λιβάδια και σποραδικοί βοσκοί φαίνονται να φυλάνε τα κοπάδια τους.
Στην πόλη Sainshand, πρωτεύουσα της Επαρχίας Dornogovi της Μογγολίας, και στον σιδηροδρομικό σταθμό της
Στη Μογγολική πόλη Erdene
Η πολύωρη αλλαγή στις ρόδες των βαγονιών στα σύνορα Μογγολίας-Κίνας
Τότε, το τοπίο αλλάζει δραματικά, και το τραίνο ακολουθεί την πορεία ενός ποταμού, ο οποίος οδηγεί σε μιά κοιλάδα με πλατιά λιβάδια σε κάθε πλευρά της γραμμής. Πρόκειται για τον Ποταμό Sanggan, στην Επαρχία Shanxi της Βόρειας Κίνας. Μετά το Jining το τοπίο γίνεται ορεινό και θελκτικότερο, καθώς η σιδηροδρομική γραμμή σκαρφαλώνει στα βουνά βόρεια του Πεκίνου. Υπάρχουν μικρές κοιλάδες, πολυάριθμα μακριά τούνελ και γέφυρες. Το τερραίν γίνεται όλο και περισσότερο λοφώδες και το τοπίο είναι αρκετά συναρπαστικό, καθώς το τραίνο διασχίζει ένα οροπέδιο που διακόπτεται από σπαρτά και από δασώδεις ρεματιές. Κάνουμε στάση στο Datong, μια αναπτυσσόμενη πόλη στην Κίνα με το σημαντικότερο αξιοθέατό της τα Σπήλαια Yungang, μια ομάδα Βουδιστικών ναών σε σπηλιές στους πρόποδες των Βουνών Wuzhou. Δυστυχώς δεν είχαμε αρκετή ώρα για να σταματήσουμε και να τα επισκεφθούμε.
Περνάμε από την πόλη Zhangjiakou, της Επαρχίας Hebei, με το μεγαλοπρεπο Όρος Yan Mountain, το πανύψηλο Όρος Taihang, τα απέραντα βοσκοτόπια και τον στριφογυριστό Ποταμό Sanggang να συγκλίνουν εδώ, στην “Πύλη του Πεκίνου”. Το τραίνο αρχίζει την τελική του προσέγγιση στο Πεκίνο, μπαίνοντας γρήγορα σε μια ορεινή ζώνη που διαχωρίζει την Κινεζική πρωτεύουσα από τις βόρειες πεδιάδες. Υπάρχουν κάπου 60 υπόγειες διαβάσεις για να περάσει και κάθε φορά που το τραίνο βγαίνει από κάθε μια τους, υπάρχουν εκπληκτικές σκηνές φαραγγιών, ποταμιών και πανύψηλων βράχων.
Βόρεια Κίνα, στην πορεία προς το Πεκίνο
Κοντεύει μεσημέρι, όταν μπαίνουμε στον φουτουριστικό σταθμό Beijing Zhan, της πολύβουης πρωτεύουσας, γεγονός που σημειώνει και το τέλος της μακριάς Υπερσιβηρικής διαδρομής μας. Η αντίθεση μεταξύ της ερημικής Γκόμπι και του πολύβουου πλήθους είναι εκπληκτική. Έχουμε κλείσει βανάκι για την μεταφορά στο ξενοδοχείο μας, το οποίο φθάνει στην ώρα του και μας μεταφέρει σε ένα κοντινό ξενοδοχείο, μιάς και δεν σκοπεύουμε να επισκεφθούμε το Πεκίνο, αφού οι περισσότεροι το έχουμε παλιότερα επισκεφθεί. Λίγες ώρες ξεκούρασης και το όχημα του ξενοδοχείου μας μεταφέρει στο υπερσύγχρονο αεροδρόμιο του Πεκίνου, το Beijing Capital International Airport, για να πάρουμε την νυχτερινή πτήση της Etihad, για Αθήνα, μέσω Abu Dhabi. Ένα σπουδαίο ταξίδι τελειώνει μετά από μιά φανταστική διαδρομή, αφήνοντάς μας έντονες και υπέροχες εμπειρίες! Κατά την διαδρομή μας διανύσαμε 7.500 χιλιόμετρα, διασχίσαμε δύο ηπείρους και 3 χώρες (Ρωσία, Μογγολία και Κίνα), διανυκτερεύσαμε σε 7 πόλεις (Μόσχα, Yekaterinburg, Novosibirsk, Krasnoyarsk, Irkutsk, Ulan Bator και Πεκίνο) και στην έρημο Γκόμπι και αλλάξαμε συνολικά 6 τραίνα (4 Ρωσικά, 1 Μογγολικό και 1 Κινεζικό).
Στον Σιδηροδρομικό Σταθμό του Πεκίνου, Beijing Zhan, φθάνοντας στο τέλος της διαδρομής μας
Θα ολοκληρώσω την περιγραφή, με έναν σύντομο οικονομικό απολογισμό. Καταρχήν τα αεροπορικά εισιτήρια: 120 € με την Aegean one-way (με έγκαιρο προγραμματισμό μπορείς να το βρεις και στο μισό) και Πεκίνο-Αθήνα 510 € με την Etihad (αν το κλείναμε μιά ημέρα αργότερα θα ήταν γύρω στα 400 €, αλλά δεν μπορούσαμε να καθυστερήσουμε άλλο). Τα εισιτήρια του Υπερσιβηρικού 650 € για τέσσερις στάσεις (για κάθε στάση το ποσόν αυξάνεται) και για την δεύτερη θέση, σε τετράκλινη δηλαδή καμπίνα. Για τις επιλογές της πρώτης και της τρίτης θέσης έχω γράψει στην εισαγωγή της περιγραφής του ταξιδιού. Σημειωτέον ότι τα κλείσαμε μέσω του πρακτορείου Real Russia και όχι κατευθείαν από το site των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, όπου θα στοίχιζαν ακόμη φθηνότερα. Έριξα πρόσφατα μιά ματιά στο site αυτό για κάποιο άλλο ταξίδι στην Ρωσία που προγραμματίζω και έχει εξελιχθεί πάρα πολύ, είναι πανεύκολο να το χρησιμοποιήσει κανείς, ενώ παλιά ήταν δύσχρηστο και κάποτε δεν είχε καν και Αγγλικά. Το κόστος της διαμονής μας σε ξενοδοχεία περίπου 300 €, ξενοδοχεία από τα οποία μείναμε απόλυτα ικανοποιημένοι. Τέλος οι δύο εκδρομές στην Μογγολία με το Travel Mongolia, η διήμερη οδική στην Δυτική Μογγολία και η τριήμερη αεροπορική στην Έρημο Γκόμπι στον νότο, κόστισαν και οι δύο μαζί από 500 € στον καθένα (συμπεριλαμβανομένου του αεροπορικού εισιτηρίου για την εσωτερική πτήση στην Γκόμπι). Τα έξοδα για φαγητό, αγορές, μικροέξοδα κλπ ήταν ελάχιστα, αλλά αυτά φυσικά εξαρτώνται από τον κάθε ταξιδιώτη. Τέλος, να μην ξεχνάμε και τις βίζες που στοίχισαν από 60 € η βίζα της Κίνας και της Ρωσίας και 100 € η βίζα της Μογγολίας. Βέβαια σήμερα, δυό χρόνια μετά, οι τιμές αυτές μπορεί να έχουν λίγο αλλάξει. Σύνολο λοιπόν 2.300 €, για ένα εκπληκτικό ταξίδι που τα είχε όλα, και την σύντομη επίσκεψη της Μόσχας και την επίσκεψη των καλύτερων πόλεων της Σιβηρίας, και την περιήγηση της Μογγολίας.
Last edited:
fotast
Member
- Μηνύματα
- 9.653
- Likes
- 14.987
Πολλά μπράβο για την ιστορία σου που έκλεισε με ένα επικό κεφάλαιο..
dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
Σε ευχαριστώ πολύ.
silversurfer
Moderator
- Μηνύματα
- 2.385
- Likes
- 3.853
- Επόμενο Ταξίδι
- Ανδαλουσία
- Ταξίδι-Όνειρο
- Γύρος Του Κόσμου
Μεταφέρθηκε στις Ταξιδιωτικές Ιστορίες - Ευρώπη
whoknows
Member
- Μηνύματα
- 746
- Likes
- 2.241
- Επόμενο Ταξίδι
- Στο φεγγαρι
- Ταξίδι-Όνειρο
- Στο κεντρο της Γης
Οπως σου ειχα πει στο 1ο μου ποστ φιλε μου με γυρισες πολλα χρονια πισω. Ρουφηξα καθε λεξη και εικονα που ανεβασες και εκανα εκ νεου το ταξιδι νοερα σε ενα πελαγος νοσταλγιας.
Να εισαι καλα και να γραφεις παντα ετσι
Να εισαι καλα και να γραφεις παντα ετσι
Εκπομπές Travelstories
Τελευταίες δημοσιεύσεις
-
-
-
Π.Γ.Δ.Μ. Охрид: Ξέμεινες το τριήμερο; Δίπλα είναι η Οχρίδα!
- Τελ. μήνυμα: Smaragda53
-
-
-
-
Καζακστάν Κιργιστάν Κάτω εκεί στ' απέραντα, στ' απέραντα λιβάδια ....- Τελ. μήνυμα: travelbreak
-
-
