Γκάνα Μπενίν Τόγκο Στη Δυτική Αφρική του βουντού και του δουλεμπορίου

[dbalats]

Μπράβο, πολύ περιεκτική και καλογραμμένη ιστορία.

Σε ευχαριστώ πολύ

 

[dbalats]

Πολύ ωραίες φωτογραφίες(όπως και στις άλλες ιστορίες σου) και ουσιαστικά κείμενα.Συγχαρητήρια.

Σε ευχαριστώ πολύ.

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ. KUMASI: TO BAΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ASHANTI

Προτού φθάσουμε στο Kumasi, θα επισκεφθούμε το Εθνικό Πάρκο Kakum. Εκτεταμένο σε περιοχή μεγαλύτερη από 375 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην ενδοχώρα της Cape Coast, το Εθνικό Πάρκο Kakum προστατεύει τον πυρήνα της μεγαλύτερης περιοχής δάσους βροχής της Γκάνας που έχει εναπομείνει. Εκτός από την φιλοξενία μιας απέραντης ποικιλομορφίας φυτών και ζώων, το Kakum είναι μια σπουδαία κοιλάδα που περιβάλλεται από μερικά ποτάμια που πηγάζουν μέσα στα όριά της. Ένα από αυτά λέγεται Kakum, χαρίζοντας στο Πάρκο την ονομασία του. Τα ποτάμια αυτά παρέχουν συνολικά νερό σε 130 πόλεις και χωριά της περιοχής. Η διαδρομή είναι γραφική, περνάμε συνεχώς μέσα από μικρά τυπικά Αφρικανικά χωριά, με πολύχρωμα παραγκοειδή σπίτια, μικρές εκκλησίες, και κεντρικούς δρόμους με υπαίθρια αγορά, γεμάτη κόσμο και υπαίθριους πάγκους με πωλητές. Το τυπικό κοκκινόχωμα της Αφρικής σε συνδυασμό με την καταπράσινη βλάστηση αποτελούν εκπληκτικό συνδυασμό.

Η διαδρομή από την ακτή του Ατλαντικού της Γκάνας προς το Εθνικό Πάρκο Kakum

Φθάνουμε στην είσοδο του Εθνικού Πάρκου και ο Μπεν μας βγάζει τα εισιτήρια. Μια μεγάλη ομάδα από μαθητές ετοιμάζεται για την επίσκεψη του πάρκου. Τα παιδιά είναι ντυμένα με ομοιόμορφες καφεκίτρινες στολές, πειθαρχημένα, ήσυχα, περιμένοντας τους δασκάλους τους που βρίσκονται στο ταμείο για να βγάλουν εισιτήρια. Είμαστε βέβαιοι ότι πρόκειται για ιδιωτικό σχολείο, αλλά μαθαίνουμε με έκπληξή μας ότι είναι δημόσιο! Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνουμε αυτό που έχουμε διαπιστώσει επανειλημμένα σε προηγούμενα ταξίδια, πολλές χώρες του τρίτου κόσμου δίνουν μεγάλη σημασία στην εκπαίδευση, και αυτό είναι ένα ελπιδοφόρο μήνυμα για το μέλλον. Βγάζουμε αρκετές φωτογραφίες με τα παιδιά, που δέχονται να φωτογραφηθούν με ευχαρίστηση και πιάνουμε την κουβέντα με τους δασκάλους τους. Ένας δάσκαλος με ρωτάει από που είμαι, τι δουλειά κάνω και αν καπνίζω! Όταν του λέω ότι δεν καπνίζω από πεποίθηση λόγω δουλειάς (είμαι γιατρός), με ρωτάει τους λόγους γιατί το κάπνισμα βλάπτει στην υγεία. Του λέω μερικούς και γυρίζει στα παιδιά της τάξης του και αρχίζει και τους εξηγεί γιατί δεν πρέπει ποτέ να αρχίσουν το κάπνισμα! Πραγματικά το κάπνισμα στη Γκάνα είναι υπό διωγμό, ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους, και όταν δύο από τους φίλους που συνταξιδεύουμε βγήκαν μια μέρα έξω από ένα mall, στο υπαίθριο πάρκινγκ του για κάπνισμα, έφθασε αμέσως η αστυνομία και μετά βίας γλίτωσαν το πρόστιμο!

Ξεκινάμε το canopy walking. Θα περάσουμε ένα μονοπάτι που αιωρείται ανάμεσα στις κορυφές των δένδρων. Το μονοπάτι αυτό έχει μήκος 350 μέτρα και συνδέει επτά κορυφές δένδρων, ενώ απέχει από το έδαφος του δάσους πάνω από 40 μέτρα. Ο οδηγός μας λέει διάφορες πληροφορίες, ενώ μας τονίζει συνέχεια να μην φοβηθούμε και ότι είναι ασφαλές. Πρώτο ξεκινάει το σχολείο μπροστά μας και λίγο αργότερα εμείς. Παρότι έχω ανέβει σε μερικά παρόμοια στο παρελθόν, η αλήθεια είναι ότι δεν μου φαίνεται καθόλου σίγουρο. Ξεκινάω άνετος με την φωτογραφική μηχανή, αλλά το κούνημα είναι έντονο, και είναι αδύνατον να μην στηριχθείς στα πλαϊνά σχοινιά, οπότε ξανακρεμάω την μηχανή στον ώμο μου. Ευτυχώς τα παιδιά μπροστά μας είναι ήσυχα, διαφορετικά αν άρχιζαν και πηδούσαν, φανταστείτε τι θα γινόταν. Ανάμεσα στα τμήματα του μονοπατιού στις κορυφές υπάρχουν κάποια μικρά πλατώματα, όπου μπορείς να κάτσεις για λίγο και να απολαύσεις την θέα του τροπικού δάσους με τα πανύψηλα δέντρα, που απλώνεται κάτω από τα πόδια σου. Η βόλτα τελειώνει ευτυχώς δίχως απρόοπτα, και προτού φύγουμε κάνουμε μια σύντομη επίσκεψη σε ένα μαγαζί με σουβενίρ, όπου έχουν κάτι ωραιότατα μαγνητάκια. Διαβάζοντας κάποιες κριτικές για το πάρκο μετά, διαπίστωσα ότι η συντήρηση του μονοπατιού ήταν ελλιπής: δεκάδες βίδες έλλειπαν, κομάτια από το ξύλο είχαν διαβρωθεί από τους τερμίτες, και οι πλαϊνές χειρολαβές για στήριξη ήταν πολύ χαμηλές. Ευτυχώς που δεν τα είχα διαβάσει πριν τον περίπατο, γιατί η ανησυχία μου θα ήταν μεγαλύτερη!

Το Εθνικό Πάρκο Kakum

Συνεχίζουμε την διαδρομή μας για το Kumasi, και τώρα πια μπαίνουμε στην καρδιά της Γκάνας. Περνάμε από μια σειρά μικρές πόλεις, την Abura-Dunkwa, το Assin Fosu, την Assin Asempaneye και την New Edubiase. Όλες με παρόμοια εμφάνιση, με τους κεντρικούς δρόμους-αγορές με πολύ κόσμο, ενώ αρκετά συχνά βλέπουμε παιδιά που μόλις έχουν σχολάσει, όλα με χαρακτηριστικές στολές, ανάλογα με το σχολείο. Συχνά συναντούμε διάφορα κτίρια και διαφημιστικά διαφόρων χριστιανικών δογμάτων και αιρέσεων, με φωτογραφίες ιερωμένων-τοπικών celebrities. Φθάνουμε στα περίχωρα του Kumasi και κατευθυνόμαστε στο ξενοδοχείο μας, κοντά στο κέντρο της πόλης. Το Kumasi είναι η πρώην πρωτεύουσα του Βασιλείου των Ashanti της Γκάνας και βρίσκεται στην νοτιοδυτική Γκάνα. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας με πληθυσμό πάνω από δύο εκατομμύρια. Επειδή έχει ήδη βραδιάσει, η περιήγηση της πόλης θα γίνει το επόμενο πρωί. Το ξενοδοχείο μας είναι σε έναν μεγάλο περιφραγμένο χώρο με φύλακες, και μας λένε ότι είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουμε έξω το βράδυ. Ευτυχώς στον χώρο αυτό υπάρχει και ένα ψητοπωλείο, και κάνουμε ένα ωραιότατο δείπνο με κρεατικά ψητά στα κάρβουνα και συνοδεία παγωμένης μπύρας. Αντίθετα από όσα είχαμε ακούσει, μπύρα βρίσκουμε παντού, υπάρχει ακόμη και στον βορρά, όπου μεγάλο τμήμα του πληθυσμού είναι μουσουλμανικό και απέχει από το αλκοόλ. Αποσυρόμαστε για ύπνο στα δωμάτιά μας, τα οποία είναι τεράστια, μονόκλινα, απλά, αλλά καθαρά και με όλες τις ανέσεις.

Η διαδρομή από το Kakum προς το Kumasi

Διαφημιστικά χριστιανικού δόγματος

Το άλλο πρωί φεύγουμε νωρίς για την επίσκεψη στην Αγορά Kejetia, την εμπορική καρδιά του Kumasi, που θεωρείται η μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά στην Δυτική Αφρική. Καθημερινά, κάπου 12.000 πάγκοι ανοίγουν για επιχείρηση, πουλώντας τρόφιμα, ρούχα, χειροποίητες γυάλινες χάντρες, μπατίκ, μπρασελέ, σουβενίρ, σανδάλια Ashanti, υφάσματα και πράγματα που δεν θα ήξερες ότι τα θέλεις μέχρις ότου τα δεις. Η Αγορά Kejetia είναι ένας πολυάσχολος εμπορικός κόμβος, και λόγω της συμφόρησης, του σπρωξίματος, του θορύβου και της πλημμύρας του χρώματος από όλες τις μεριές, η επίσκεψή της παραμένει μια από τις καλύτερες ευκαιρίες για να απολαύσεις μια εικόνα της αυθεντικής Γκάνας.

Στην Αγορά Kejetia του Κumasi

Χορτασμένοι από εικόνες και παραστάσεις συνεχίζουμε την περιήγηση της πόλης με την επίσκεψη στο Εθνικό Πολιτιστικό Κέντρο, που βρίσκεται σε μια ειρηνική, σκιερή, καταπράσινη τοποθεσία. Στον χώρο αυτό στεγάζονται εργαστήρια τεχνιτών, όπου μπορείς να δεις εργασία σε μπρούτζο, ξυλογλυπτική, κεραμοποιϊα, χρώση υφάσματος μπατίκ, κατασκευή τυμπάνων, χύτευση ορειχάλκου, καθώς και γκαλερί και μαγαζιά χειροτεχνημάτων. Εδώ επίσης υπάρχουν εργαστήρια όπου γίνεται τύπωση υφασμάτων Adinkra, όπως λέγονται τα βασιλικά υφάσματα των Ashanti, καθώς και ύφανση kente, όπως λέγεται ένας τύπος υφάσματος από μετάξι και βαμβάκι που κατασκευάζεται από συνυφασμένες λωρίδες υφάσματος, στο Βασίλειο Ashanti. Οι Ashanti είναι φημισμένοι καλλιτέχνες, και δείγματα των έργων τους εκτίθενται στο Πολιτιστικό Κέντρο του Kumasi και στα χωριά των τεχνιτών στα περίχωρα του Kumasi. Επισκεπτόμαστε μερικά μαγαζιά, επειδή τα περισσότερα είναι κλειστά, λόγω κάποιας αργίας. Μερικές οικογένειες έχουν έρθει για μια θρησκευτική εκδήλωση που γίνεται σε κάποια υπαίθρια αίθουσα, και πολλοί επιζητούν να φωτογραφηθούν μαζί μας.

Στο Εθνικό Πολιτιστικό Κέντρο του Kumasi

Συνεχίζουμε για το Παλάτι Manhyia, το οποίο ευτυχώς είναι ανοιχτό. Το Παλάτι αυτό υπήρξε έδρα και επίσημη διαμονή του Asantehene της Αυτοκρατορίας Ashanti, του απόλυτου μονάρχη και κυβερνήτη του Βασιλείου Ashanti και της εθνικής ομάδας του λαού των Ashanti. H φυλή των Ashanti αριθμεί γύρω στα 3 εκατομμύρια και είναι υπο-ομάδα των Akan, της μεγαλύτερης εθνότητας της χώρας που αποτελεί σχεδόν το 50% των κατοίκων της Γκάνας. Το επίκεντρο των Ashanti είναι το Kumasi, πρωτεύουσα του Βασιλείου και της Περιοχής Ashanti. Φαίνεται ότι οι Ashanti μετανάστευσαν στη Γκάνα από το σημερινό Μάλι και έγιναν ένα από τα ισχυρότερα βασίλεια της Δυτικής Αφρικής, που διήρκεσε από το 1670 μέχρι το 1957, και χαρακτηρίσθηκε από μεγάλη αντίσταση έναντι των Βρεττανών, κατά τον 19ο αιώνα. Το Kumasi ήκμασε σαν εμπορικό κέντρο, αλλά και λόγω των πλουτοπαραγωγικών πηγών του και ακόμη και σήμερα συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομία της Γκάνας. Το Παλάτι Manhyia των Ashanti, κτίσθηκε από τον Βασιλιά Nana Prempeh I, όταν επέστρεψε από την εξορία του από τους Βρεττανούς στις Σεϋχέλλες το 1926, σήμερα όμως είναι μουσείο. Οι Βασιλείς των Ashanti διαμένουν στο νέο παλάτι, που βρίσκεται κοντά στο παλιό, κατασκευασμένο από τον Βασιλέα Opoku Ware II, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται από τον νυν Asantehene, Βασιλέα Osei Tutu II. Επισκεπτόμαστε τα διάφορα κτίρια του Παλατιού που χρησιμοποιείται πια σαν Μουσείο, μέσα στα οποία υπάρχουν κυρίως αντικείμενα της καθημερινής ζωής των βασιλιάδων της αυτοκρατορίας, δυστυχώς όμως δεν επιτρέπεται η φωτογράφηση. Μόλις τελειώνει η επίσκεψή μας μπαίνουμε στο τζιπ για να συνεχίσουμε, παίρνοντας την κατεύθυνση για τον άγνωστο βορρά της χώρας.

Το Παλάτι Manhyia στο Kumasi

Αshanti με χαρακτηριστικές ενδυμασίες

Στην έξοδο του Kumasi, παίρνοντας τον δρόμο προς βορρά

 

[Elena2508]

Πολύ ενδιαφέρουσα και καλογραμμένη ιστορία, με πολύ ωραίες φωτογραφίες!!
Σε ευχαριστούμε πολύ για αυτές τις ξεχωριστές εικόνες που μας μεταφέρεις!

Αν και δεν σκοπεύω να επισκεφθώ ποτέ αυτές τις χώρες της Δυτική Αφρικής, υπάρχει πάντα στην ακρη του μυαλού μου ενα ταξίδι στη Νότια Αφρική ή έστω σε κάποιες από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής...
Έθεσες ένα πολύ σοβαρό θέμα με τα εμβόλια και έκανες σύσταση για επαναληπτικές δόσεις με πολλαπλά εμβόλια που κάναμε σε νεαρή ηλικία (τετραπλό, ΜΜR κλπ), κάποια εμβόλια που οι περισσότεροι πενηντάρηδες δεν τα κάναμε ποτέ (ηπατίδας Α και Β, μηνυγγίτιδας) και κάποια εξειδικευμένα (κίτρινου πυρετού, τύφου, χολέρας κλπ).
Η απορία μου είναι η εξής. Κάποιος ενήλικας που θέλει να ταξιδέψει στην Αφρική πρέπει να αρχίζει να εμβολιάζεται σταδιακά κανένα εξάμηνο πριν το ταξίδι με διάφορα σκευάσματα (μέτρησα 8) ή μπορεί να τα κάνει ταυτόχρονα 2 μήνες πριν το ταξίδι;
Αυτές οι επαναληπτικές δόσεις παλαιών εμβολίων είναι επιλέξιμες από τον ΕΦΚΑ και καλύπτονται οι ασφαλισμένοι ή πρέπει να τα πληρώσουμε όλα οι ίδιοι;
Για ένα ταξίδι στην Βόρεια Αφρική (Αίγυπτο, Τυνησία, Μαρόκο) απαιτούνται πάλι τόσα εμβόλια ή ένα, δύο είναι άκρως απαραίτητα;

 

[dbalats]

Πολύ ενδιαφέρουσα και καλογραμμένη ιστορία, με πολύ ωραίες φωτογραφίες!!
Σε ευχαριστούμε πολύ για αυτές τις ξεχωριστές εικόνες που μας μεταφέρεις!

Αν και δεν σκοπεύω να επισκεφθώ ποτέ αυτές τις χώρες της Δυτική Αφρικής, υπάρχει πάντα στην ακρη του μυαλού μου ενα ταξίδι στη Νότια Αφρική ή έστω σε κάποιες από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής...
Έθεσες ένα πολύ σοβαρό θέμα με τα εμβόλια και έκανες σύσταση για επαναληπτικές δόσεις με πολλαπλά εμβόλια που κάναμε σε νεαρή ηλικία (τετραπλό, ΜΜR κλπ), κάποια εμβόλια που οι περισσότεροι πενηντάρηδες δεν τα κάναμε ποτέ (ηπατίδας Α και Β, μηνυγγίτιδας) και κάποια εξειδικευμένα (κίτρινου πυρετού, τύφου, χολέρας κλπ).
Η απορία μου είναι η εξής. Κάποιος ενήλικας που θέλει να ταξιδέψει στην Αφρική πρέπει να αρχίζει να εμβολιάζεται σταδιακά κανένα εξάμηνο πριν το ταξίδι με διάφορα σκευάσματα (μέτρησα 8) ή μπορεί να τα κάνει ταυτόχρονα 2 μήνες πριν το ταξίδι;
Αυτές οι επαναληπτικές δόσεις παλαιών εμβολίων είναι επιλέξιμες από τον ΕΦΚΑ και καλύπτονται οι ασφαλισμένοι ή πρέπει να τα πληρώσουμε όλα οι ίδιοι;
Για ένα ταξίδι στην Βόρεια Αφρική (Αίγυπτο, Τυνησία, Μαρόκο) απαιτούνται πάλι τόσα εμβόλια ή ένα, δύο είναι άκρως απαραίτητα;

Σε ευχαριστώ για το σχόλιο. Για τις χώρες που μου αναφέρεις (Νότια Αφρική, χώρες της Βόρειας Αφρικής) δεν χρειάζεται εμβόλιο κίτρινου πυρετού ούτε μηνιγγίτιδας. Για τη Νότια Αφρική όμως χρειάζεται ανθελονοσιακή προφύλαξη. Επίσης και τα εμβόλια ηπατίτιδας Α και Β, τύφου, χολέρας, εάν τηρείς κανόνες στοιχειώδους υγιεινής (που φαντάζομαι θα το κάνεις), επίσης δεν είναι απαραίτητα. Η συμβουλή μου λοιπόν είναι να κάνεις ένα επαναληπτικό για MMR (επειδή ιδίως η ιλαρά αυτή την εποχή, λόγω του αντιεμβολιαστικού κινήματος έχει αρχίσει και διαδίδεται), καθώς και μια δόση επαναληπτικού 4πλού (το Boostrix Polio). Κανένα από αυτά δεν είναι υποχρεωτικό για τις χώρες αυτές, εφόσον όμως ταξιδεύεις καλό είναι να τα κάνεις to be on the safe side. Η χορήγηση των εμβολίων είναι καλό να απέχει 1 μήνα από εμβόλιο σε εμβόλιο ή το πολύ (εάν δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο) 15 ημέρες. Όλα γράφονται στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση και δεν χρειάζεται πληρωμή, ούτε καν συμμετοχή. Επίσης, να έχεις ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τουλάχιστον 1 μήνα πριν το ταξίδι, ώστε να έχει προλάβει ο οργανισμός σου να δημιουργήσει ανοσία.

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑ ΓΚΑΝΑ

Αφήνουμε το Kumasi και παίρνουμε την πορεία για βορρά. H Βόρεια Γκάνα, βόρεια της Λίμνης Βόλτα, απαρτίζεται από την Βόρεια Περιοχή, την Άνω Ανατολική Περιοχή και την Άνω Δυτική Περιοχή, περιοχές πιο αραιoκατοικημένες και λιγότερο επισκέψιμες. O χάρτης ασφάλειας των διαφόρων Υπουργείων Εξωτερικών που κάνουν συστάσεις στους υπηκόους τους, εδώ γίνεται από πράσινος πορτοκαλί (συνίσταται μόνο το απολύτως αναγκαίο ταξίδι), και κοντά στα σύνορα κόκκινος (αποτρεπτικός για κάθε μετάβαση στην περιοχή). Αυτό που έρχεται εύκολα στο μυαλό όταν μνημονεύεται η Βόρεια Γκάνα είναι φυλετικοί πόλεμοι, φτώχεια, συνθήκες υπανάπτυξης και σκληρού κλίματος. Και πραγματικά, ο Βορράς στη Γκάνα είναι πολύ διαφορετικός από τον Νότο: ξηρός, σκονισμένος και πολύ καυτός. Το ταξίδι στον Βορρά παρέχει μια πολύ διαφορετική αίσθηση από το ταξίδι στο νότο. Αισθάνεσαι σαν να φθάνεις σε μιά διαφορετική χώρα, με διαφορετική θρησκεία, γεωγραφία και πολιτιστικές πρακτικές. Υπάρχει όμως και μεγάλη ομορφιά σε αυτό, μια τόσο αρμονική ποικιλομορφία που είναι χαρά να την απολαμβάνεις και θαύμα να την παρατηρείς, ακόμη και σε αβέβαιους καιρούς. Αυτά είναι μέρη όπου η άγρια ζωή, η σαβάνα και οι κουλτούρες της ερήμου είναι έκδηλες. Η αρχιτεκτονική του βορρά είναι επίσης μοναδική, με ζωγραφισμένες πήλινες κατασκευές, τζαμιά από λάσπη, αχυροσκεπή συγκροτήματα και καλύβια με ταράτσες σε πολλά χωριά. Η Βόρεια Γκάνα είναι μια περιοχή γεμάτη ζωή και μερικές σπουδαίες απροσδόκητες εκπλήξεις περιμένουν τον ταξιδιώτη!

Στα περίχωρα του Kumasi έχει πολλή κίνηση από αυτοκίνητα και όλα τα πεζοδρόμια είναι γεμάτα από πλανόδιους εμπόρους που πουλάνε διάφορα φαγώσιμα στους επιβάτες. Είναι Σάββατο και στον δρόμο συναντούμε συχνά ομάδες ανθρώπων με κόκκινα και μαύρα ρούχα. Ο Μπεν μας εξηγεί ότι όλοι αυτοί είναι άνθρωποι που πενθούν για διάφορους νεκρούς συγγενείς ή φίλους. Οι Γκανέζοι είναι πολύ προληπτικοί και έχουν ισχυρή πίστη στα φαντάσματα και τους προγόνους. Πιστεύουν ότι οι νεκροί δεν μπορούν να αναπαυθούν εν ειρήνη μέχρις ότου διεξαχθεί γιαυτούς μια ταιριαστή κηδεία και ταφική ιεροτελεστία, για την οποία απαιτούνται ειδικά ρούχα κηδειών, τα οποία παραδοσιακά είναι κόκκινα και μαύρα. Σύμφωνα με τις τοπικές δοξασίες, το κόκκινο συνδέεται με τον κίνδυνο και το μαύρο με την θλίψη, και γιαυτό χρησιμοποιούνται τα χρώματα αυτά, κατά τον θάνατο ενός αγαπημένου. Το Κόκκινο ένδυμα φοριέται συχνά από τους στενούς συγγενείς για να δείξουν πόσο βαθειά αισθάνονται την απώλεια του αγαπημένου τους. Το Μαύρο ένδυμα φοριέται από μακρινούς συγγενείς και φίλους που έρχονται για να θρηνήσουν με την οικογένεια. Γιαυτό, κυρίως τα Σαββατοκύριακα, οι περισσότεροι δρόμοι στη Γκάνα είναι πλημμυρισμένοι από ανθρώπους που πενθούν ντυμένοι στα κόκκινα και στα μαύρα. Σε κάποιο σημείο μάλιστα του δρόμου, βλέπουμε έναν πολύ μεγάλο υπαίθριο χώρο με τέντες, γεμάτο ανθρώπους ντυμένους με κόκκινα-μαύρα, σε κάποια ταφική τελετή.

Στα περίχωρα του Kumasi

Ενδυμασίες σε κοκκινόμαυρο για ταφικές τελετές

Μετά από λίγες ώρες διαδρομής κάνουμε μια μικρή παράκαμψη για να επισκεφθούμε το χωριό Boabeng, το κύριο κέντρο θέασης πιθήκων στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής των Πιθήκων Boabeng-Fiema. Εδώ υπάρχει ένα δάσος έκτασης 4.5 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων, το οποίο φιλοξενεί πολλά πουλιά, ελάφια και πιθήκους. Κυρίως είναι γνωστό για τους πιθήκους που το κατοικούν, που ανήκουν σε πολλά είδη, αλλά δύο από αυτά απαντούν εδώ σε σημαντικούς αριθμούς, ο μελανόλευκος Koλοβός και ο πίθηκος Campbell Mona. Ο λόγος του γιατί σημαντικοί πληθυσμοί πιθήκων έχουν επιβιώσει στο δάσος αυτό, αλλά όχι στα περισσότερα άλλα μέρη της Γκάνας είναι ότι οι κάτοικοι του χωριού τους θεωρούν ιερούς. Το χωριό είναι μια κοινότητα όπου οι πίθηκοι και οι ανθρώπινες υπάρξεις συμβιώνουν. Οι κάτοικοι του χωριού πάντα αφήνουν τροφή έξω από τα σπίτια τους για τα ζώα και οι πίθηκοι βλέπουν τους ανθρώπους σαν δικούς τους.

Μόλις φθάνουμε στο χωριό παίρνουμε έναν τοπικό οδηγό και αγοράζουμε και μερικές μπανάνες για να προσελκύσουμε τους πιθήκους. Ήδη συναντούμε μερικούς πιθήκους Campbell Mona σχεδόν στα όρια του χωριού με το δάσος. Ο Campbell Mona (Cercopithecus mona) είναι ένας πίθηκος που ζει στην Δυτική Αφρική μεταξύ της Γκάνας και του Καμερούν. Οι πίθηκοι που μας πλησιάζουνε είναι ιδιαίτερα φιλικοί και κοινωνικοί, και μάλιστα ο ένας ανεβαίνει στους ώμους του Μπεν, που τον ταϊζει μπανάνες! Λίγο πιο πέρα συναντούμε τους μελανόλευκους Κολοβούς. Αυτοί είναι πιο άγριοι και μοναχικοί και τους τραβάμε λίγες φωτογραφίες από μακριά. Μοιάζουν πολύ με τους πιθήκους που έχουμε δει στην Αιθιοπία, τους Αβησσύνιους ασπρόμαυρους κολοβούς. Πρόκειται στην ουσία για το ίδιο γένος, Colobus, αλλά διαφορετικά είδη. Ο Αβησσύνιος (λέγεται και Guereza) ζει όχι μόνο στην Αιθιοπία, αλλά και σε μεγάλο μέρος της κεντρικής Αφρικής, ενώ ο μελανόλευκος (που λέγεται και Ursine), ζει μόνο σε αυτή την περιοχή της Δυτικής Αφρικής.

Η διαδρομή από το Kumasi στο Boabeng

Το Καταφύγιο Άγριας Ζωής των Πιθήκων Boabeng-Fiema με τους Campbell Mona και τους μελανόλευκους Koλοβούς πιθήκους

Συνεχίζουμε την διαδρομή μας για το Kintampo, μια πόλη της Περιοχής Ανατολική Bono της Γκάνας. Η πόλη δεν παρουσιάζει κάτι το ιδιαίτερο και θα μείνουμε απλώς για διανυκτέρευση. Το ξενοδοχείο μας βρίσκεται κάπου 10 χιλιόμετρα πριν το κέντρο της πόλης. Είναι νεόκτιστο και αρκετά καλό. Παίρνουμε το δείπνο στο ξενοδοχείο μας, αποφεύγοντας τις τολμηρές επιλογές κάποιων τοπικών εδεσμάτων, και αρκούμενοι σε μια μακαρονάδα με κιμά, κλασσική αξία, που αποδεικνύεται ωραιότατη. Φυσικά για βραδινή βόλτα στην πόλη δεν το συζητάμε, μιας και εκτός της πρωτεύουσας Άκκρα η νυχτερινή ζωή, ιδίως για τους ξένους, είναι επικίνδυνη και πρακτικά ανύπαρκτη. Το άλλο πρωί παίρνουμε πάλι τον δρόμο για τον Βορρά, αλλά λίγο έξω από το Kintampo θα κάνουμε μια στάση, για να δούμε τους καταρράκτες του Kintampo. Αυτοί είναι από τους υψηλότερους καταρράκτες στη Γκάνα, και βρίσκονται στην πορεία του ποταμού Pumpum, παραπόταμου του Μαύρου Βόλτα, περίπου 4 χιλιόμετρα βόρεια του Kintampo. Ο καταρράκτης αυτός είναι κρυμμένος στο δάσος και σχηματίζεται από τρεις κύριες πτώσεις, εκ των οποίων η μεγαλύτερη φθάνει τα 25 μέτρα, αλλά μετά από έναν αριθμό σκαλιών και μικρότερων καταρρακτών, το ποτάμι πέφτει για περίπου 70 μέτρα στον κύριο καταρράκτη της περιοχής. Κατεβαίνουμε μια μεγάλη σκάλα που οδηγεί στην βάση του καταρράκτη ενώ υπάρχουν σχοινογέφυρες για διάβαση επάνω από τον ποταμό Pumpum. Ο καταρράκτης είναι εντυπωσιακός και έχει αρκετό νερό, παρότι είμαστε σε εποχή ξηρασίας για την χώρα. Από το 2017 η πρόσβαση απαγορευόταν, επειδή γινόντουσαν εργασίες ασφάλειας, λόγω ενός μεγάλου ατυχήματος, πτώσης ενός μεγάλου δέντρου κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 28 ατόμων. Πρόσφατα επιτράπηκαν πάλι οι επισκέψεις, αλλά λόγω του ιστορικού αυτού φαίνεται ότι λίγοι τον επισκέπτονται πια, με αποτέλεσμα να είμαστε μόνοι μας στον χώρο αυτό.

Στo Kintampo και τα περίχωρά του

Οι καταρράκτες του Kintampo

Μετά τον Καταρράκτη, το τοπίο αλλάζει σημαντικά, γίνεται αρκετά ξερό ενώ η θερμοκρασία του περιβάλλοντος αυξάνει σημαντικά. Συναντούμε πολλές φωλιές τερμιτών, τα τεράστια κωνικά αναχώματα, τόσο γνωστά σε όσους ταξιδεύουν στην Αφρική. Η δομή ενός τέτοιου αναχώματος είναι συνήθως πολύ περίπλοκη, με ένα εκτεταμένο σύστημα από σήραγγες και αγωγούς που χρησιμεύει σαν σύστημα αερισμού και νησίδες με υψηλή πυκνότητα πρασίνου σε αντίθεση με το περιβάλλον ξηρό έδαφος στις σαβάννες. Μέσα σε κάθε ανάχωμα ζει μια αποικία από τερμίτες, που περιλαμβάνει τις κοινωνικές κάστες των εργατών, στρατιωτών και τους αναπαραγωγικούς βασίλισσα και βασιλιά. Στην διαδρομή μας προς την επόμενη μεγάλη πόλη Tamale, όπου και θα διανυκτερεύσουμε, συναντούμε πολλά μικρά χωριά και οικισμούς. Η περιοχή είναι τόπος παραγωγής κάρβουνου και βλέπουμε παντού τσουβάλια με κάρβουνα, που είτε τα πουλούν στον δρόμο είτε τα φορτώνουν σε φορτηγάκια για μεταφορά. Σε κάθε χωριό υπάρχει και ένα γραφικό, χρωματιστό μικρό τζαμί, απόδειξη της επικράτησης του Ισλαμισμού στη Βόρεια Γκάνα. Πάντως, η μεγαλύτερη θρησκεία στη χώρα είναι ο Χριστιανισμός, με περίπου το 70% του πληθυσμού της Γκάνας να είναι μέλος ποικίλων Χριστιανικών δογμάτων.

Φωλιά τερμιτών

Η διαδρομή προς την Tamale

Στο μέσον της διαδρομής μας προς την Tamale, καταμεσήμερο πια, περνάμε μια τεράστια γέφυρα, επάνω από ένα μεγάλο ποτάμι. Είναι ο Μαύρος Βόλτα, που μαζί με τον Λευκό Βόλτα και τον Ερυθρό Βόλτα, αποτελούν το κύριο ποτάμιο σύστημα στη Γκάνα, τον Ποταμό Βόλτα. Ο Βόλτα μπαίνει στη Γκάνα ξεκινώντας από τα υψίπεδα της Μπουρκίνα Φάσο (που ονομάζονταν παλιά Άνω Βόλτα), και ρέει προς τα νότια εκβάλλοντας στον Ατλαντικό Ωκεανό, στον Κόλπο της Γουϊνέας στην Ada. Ο κύριος ποταμός είναι ο Λευκός Βόλτα, στον οποίο πέφτουν ο Ερυθρός Βόλτα, στα βόρεια της Γκάνας και ο μεγαλύτερος Μαύρος Βόλτα, στην κεντρικο-ανατολική Γκάνα, σχηματίζοντας πιο νότια την Λίμνη Βόλτα. Η λίμνη αυτή έχει δημιουργηθεί τεχνητά, από την απόφραξη του Ποταμού Βόλτα στην περιοχή Akosombo με σκοπό την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας. Το ρεζερβουάρ που σχηματίσθηκε είναι η τεράστια Λίμνη Βόλτα είναι ένα από τα μεγαλύτερα τεχνητά ρεζερβουάρ στον κόσμο.

Στο πέρασμα της γέφυρας του Μαύρου Βόλτα βλέπουμε από τα παράθυρα του τζιπ ένα εκπληκτικό θέαμα, και λέμε του Μπεν να σταματήσει. Σε όλο το μήκος του ποταμού εκατοντάδες άνθρωποι πλένουν ρούχα, απλώνοντας μετά τις χρωματιστές μπουγάδες επάνω στα βράχια για στέγνωμα. Το ποτάμι είναι θολό και λασπερό, όχι ότι είναι βρώμικο, αλλά λόγω υπεδάφους και χαμηλής ροής σε εποχή ξηρασίας. Ο κόσμος που πλένει προέρχεται από μια μικρή πόλη την Buipe, που βρίσκεται κοντά στις όχθες του Μαύρου Βόλτα. Παίρνουμε αρκετές φωτογραφίες από το ύψος της γέφυρας και ξεκινάμε και πάλι για την Tamale, διασχίζοντας την γραφική Buipe.

Ημέρα πλυσίματος στον Μαύρο Βόλτα

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΠΕΜΠΤΟ. ΒΟΡΕΙΑ ΓΚΑΝΑ: ΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΜΑΥΡΟ ΒΟΛΤΑ

Η Tamale είναι η πρωτεύουσα της Βόρειας Περιοχής της Γκάνας και η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πόλη της Δυτικής Αφρικής, κυρίως Μουσουλμανική και καταγράφει υψηλότερες θερμοκρασίες από ότι οι πόλεις στα νότια της Γκάνας. Η Tamale είναι ένα ζωντανό και ποικιλόμορφο μέρος με μια φανταχτερή κεντρική αγορά, όπου φτιάχνονται διάφορα είδη από δέρμα. Διασχίζουμε την αγορά δίχως να σταματήσουμε και παίρνουμε μερικές φωτογραφίες του Μεγάλου Τζαμιού της πόλης. Το πρόγραμμά μας προβλέπει συνέχιση της διαδρομής μας μέχρι τα βόρεια σύνορα της Γκάνας και επιστροφή την επόμενη ημέρα για διανυκτέρευση στην Tamale. Κάνουμε μόνο μια στάση σε μια Αγορά Χειροτεχνημάτων, όπου υπάρχουν τυπικά για τον Βορρά της Γκάνας σουβενίρ, όπως δερμάτινα είδη, αχυροκάλαθα και μουσικά όργανα. Δυστυχώς, τα περισσότερα είναι πολύ ογκώδη για μεταφορά, υπάρχουν όμως ωραιότατες μάσκες και αγοράζω 3-4 για να πλουτίσω την συλλογή μου.

Στον δρόμο για την Tamale

Στην Tamale

Ξαναπαίρνουμε τον δρόμο προς τον Βορρά και συγκεκριμένα το Tongo (μην το μπερδέψετε με το Togo, την χώρα με την οποία συνορεύει ανατολικά η Γκάνα), μια μικρή πόλη του Βορρά. Η πορεία μας είναι παράλληλη με τον Μαύρο Βόλτα, αλλά το ποτάμι είναι μερικά χιλιόμετρα πιο δυτικά και δεν το βλέπουμε. Συχνά συναντούμε διόδια, όπου πάντα υπάρχουν μαγαζιά δεξιά και αριστερά για στάση για καφέ ή φαγητό, ενώ πολλοί υπαίθριοι πωλητές, κυρίως νεαρές κοπέλες, έρχονται στα αυτοκίνητα, με αναψυκτικά, φαγητά ή διάφορα μικροαντικείμενα για πούλημα, πάντοτε έχοντας το εμπόρευμα φορτωμένο στο κεφάλι τους σε τέλεια ισορροπία. Ενώ πλησιάζουμε στο Tongo κάνουμε μια στάση στο Green House, ένα χωριάτικο λοτζ στην Karimenga, ένα χωριό της βόρειας Γκάνας. Το Green House είναι ένα γραφικό λοτζ κτισμένο σε τοπικό στυλ, το οποίο προσφέρει βασική διαμονή και ενδιαφέρουσες εκδρομές στην γύρω περιοχή. Ο ιδιοκτήτης του μας ξεναγεί, ενώ συναντούμε και μερικούς Ευρωπαίους που μένουν εδώ συμμετέχοντας σε κάποια προγράμματα εθελοντισμού. Πολλά παιδάκια μας περιτριγυρίζουν χαρούμενα για να φωτογραφηθούν μαζί μας.

Στον δρόμο προς το Tongo

Στο Green House της Karimenga

Βραδιάζει όταν φθάνουμε στον καταυλισμό μας έξω από το Tongo. Σήμερα θα μείνουμε σε πραγματικά Αφρικανικό στυλ, σε έναν καταυλισμό με παραδοσιακές στρογγυλές καλύβες, διακοσμημένες με πρωτόγονες ζωγραφιές και με υπαίθριο ντουζ έξω από τις καλύβες (φυσικά με κρύο νερό). Δεν υπάρχει άλλος ένοικος εκτός από εμάς και η ιδιοκτήτρια του λοτζ μας ετοιμάζει κοτόπουλο με ρύζι, ενώ ο Μπεν πηγαίνει στο χωριό για να μας φέρει μερικές μπύρες. Η ατμόσφαιρα είναι καταπληκτική, διαυγής και σκούρος μπλε ουρανός, αμέτρητα αστέρια, βαθιά σιωπή που διακόπτεται από τους ήχους κάποιων πουλιών. Είναι η μοναδική Αφρική, η Αφρική στα καλύτερά της. Ξεχνούμε ακόμη και ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στα βόρεια σύνορα της Γκάνας με την Μπουρκίνα Φάσο, μια περιοχή που θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη, επειδή γίνονται κατά καιρούς απαγωγές τουριστών. Ο ύπνος δεν είναι καλός, το στρώμα στηρίζεται σε μια τσιμεντένια πλατφόρμα επικλινή. Δεν ξέρω γιατί το έχουν φτιάξει, πιθανόν για στυλ, αλλά όλο το βράδυ αγωνίζομαι να ισορροπήσω και να μην κατρακυλήσω προς τα κάτω! Το πρωί πίνοντας τον πρωινό καφέ μας διαπιστώνουμε γελώντας ότι όλοι είχαμε το ίδιο πρόβλημα.

Στο λοτζ του Tongo

Ο Μπεν φθάνει και φεύγουμε για την επίσκεψη στους Λόφους Τongo. Οι Λόφοι Tongo, μια βραχώδης, γρανιτένια προεξοχή που υψώνεται από τις σαβάνες της Άνω Ανατολικής Περιοχής της βόρειας Γκάνας, είναι μια από τις σημαντικότερες πολιτιστικές τοποθεσίες της Δυτικής Αφρικής. Βρίσκονται 16 χιλιόμετρα μόνο από την τοπική πρωτεύουσα Βοlgatanga, κάπου 4-5 χιλιόμετρα από την διαμονή μας, και αποτελούν το ιερό επίκεντρο του λαού των Tallensi, οι οποίοι συνεχίζουν να μαγεύουν τους ανθρωπολόγους και τους αρχαιολόγους με την πλούσια κουλτούρα τους και τις ενδιαφέρουσες τελετουργίες. Η θρησκεία των Tallensi χαρακτηρίζεται από λατρεία της Γης και συμβολισμούς γονιμότητας, τοτεμικές ιεροτελεστίες και ποικιλόμορφα ιερά. Τα ιερά, τα οποία βρίσκονται δίπλα από τις κατοικίες των Tallensi στο χωριό Tengzug, είναι κατασκευασμένα από πυλώνες που περιβάλλουν προσωπικά αντικείμενα που συσχετίζονται με τον πρόγονο που απεβίωσε – όπως μαχαίρια ή μπρασελέ, και υπολείμματα θυσιών, κρανία ή οστά. Με το τοπίο της να κυριαρχείται από μεγάλους γρανιτένιους σχηματισμούς, η περιοχή Tengzug, μια περιοχή εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, εξελίχθηκε στο ιερό κέντρο του λαού των Tallensi, και πιστεύεται ότι παρέχει τύχη και ευδαιμονία σε όλους εκείνους που το επισκέπτονται.

Περνάμε μια περιοχή με γιγαντιαία δέντρα Μπαομπάμπ και ογκόλιθους που διαμορφώνουν το άνυδρο τοπίο. Οι βράχοι αυτοί φημίζονται για την διάταξή τους, καθώς ο ένας βράχος κάθεται επάνω στον προηγούμενο. Οι βράχοι είναι γνωστοί σαν “βράχοι που ψιθυρίζουν”, επειδή κάνουν περίεργους ήχους σφυρίγματος, καθώς ο άνεμος περνάει μέσα από σχισμές των ογκόλιθων του βράχου, κάθε χρόνο κατά την διάρκεια του Harmattan. Το Harmattan είναι μια εποχή στην Δυτική Αφρική, η οποία διαρκεί από το τέλος του Νοέμβρη μέχρι το μέσον του Μάρτη, και χαρακτηρίζεται από τον ξηρό και αμμώδη βορειοανατολικό αληγή άνεμο με την ίδια ονομασία, ο οποίος φυσάει από την Έρημο της Σαχάρας επάνω από την Δυτική Αφρική, καταλήγοντας στον Κόλπο της Γουϊνέας. Σκαρφαλώνουμε στην κορυφή κάποιων βράχων και βγάζουμε μερικές φωτογραφίες. Στη συνέχεια μπαίνουμε μέσα στο χωριό όπου υποβάλλουμε τα σέβη μας στον αρχηγό και επισκεπτόμαστε μερικές καλύβες, όπως την καλύβα με τις γυναίκες του αρχηγού που ακόμη κοιμούνται. Βλέπουμε επίσης τα ιερά των Tallensi με τα οστά από τα υπολείμματα των θυσιών. Τα ιερά αυτά Tengzug χρησιμοποιούνται για θρησκευτικές θυσίες ζώων για καλή τύχη και για ευχαριστία στους προγόνους των Tallensi. Ανεβαίνουμε και στην ταράτσα ενός σπιτιού με υπέροχη θέα στο χωριό και σε όλη την γύρω βραχώδη περιοχή.

Στους λόφους Tongo και το χωριό των Tallensi

Επόμενος σταθμός είναι το Χωριό Sirigu, η τοποθεσία ενός εξαιρετικού κοινοτικού τουριστικού πρότζεκτ από την Οργάνωση Γυναικών της Sirigu για την Κεραμοποιϊα και τις Τέχνες (SWOPA). Η SWOPA είναι μια οργάνωση που ιδρύθηκε από την Melanie Kasise το έτος 1997 για να βοηθήσει τις γυναίκες της Sirigu. Η οργάνωση ξεκίνησε με 54 γυναίκες και έχει επεκταθεί σε 345 ενεργές γυναίκες όντας μια αυτοχρηματοδοτούμενη οργάνωση. Αυτές οι γυναίκες εργάζονται στην καλαθοποιϊα, ύφανση, κεραμοποϊα και άλλες τέχνες στην περιοχή της Sirigu στην άνω ανατολική περιοχή της Γκάνας. Το χωριό έχει υπέροχα βαμμένα σπίτια, με μια ιδιαίτερη τεχνοτροπία για την οποία η περιοχή είναι ξακουστή. Κάποια τοπική ξεναγός μας ενημερώνει για το πρότζεκτ, και αφού δούμε μερικά σπίτια του χωριού επισκεπτόμαστε έναν χώρο στον οποίο εκτίθενται μερικά χειροτεχνήματα και αγοράζουμε μερικά για να τις ενισχύσουμε. Το Sirigu, όπως και ο επόμενος σταθμός μας, η Paga, δεν βρίσκονται στον κύριο δρόμο, αλλά ακολουθούμε κάποιους άσχημους χωματόδρομους, περνώντας από αρκετά μικρά χωριά της περιοχής.

Στο χωριό Sirigu της Βόρειας Γκάνας

Η Paga, μια μικρή πόλη φωλιασμένη ακριβώς απέναντι από την Μπουρκίνα Φάσο, είναι ονομαστή για την Ιερή Λίμνη Κροκοδείλων, όπου οι ντόπιοι πιστεύουν ότι οι κροκόδειλοι κρατούν τις ψυχές των πεθαμένων του χωριού. Ψυχές των προγόνων ή μη, οι κροκόδειλοι της ιερής λίμνης στην Paga προστατεύονται και θεωρούνται τόσο ασφαλείς, όσο και κάθε κατοικίδιο ζώο. Οι κάτοικοι της Paga βεβαίως κυριολεκτικά τους μεταχειρίζονται σαν κατοικίδια και έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους 110 κροκοδείλους της λίμνης. Ο Μπεν αγοράζει ένα κοτόπουλο όπως τον συμβουλεύει ο τοπικός οδηγός μας, ζωντανό εννοείται, ώστε να το προτιμήσουν οι κροκόδειλοι αντί για εμάς! Η λίμνη είναι γεμάτη νούφαρα, τα οποία αποτελούν επίσης και τροφή των κροκοδείλων, ενώ βλέπουμε αρκετούς τεράστιους κροκόδειλους να μισοκρύβονται σαν ναρκωμένοι μέσα στη λίμνη, λόγω της ζέστης του καυτού μεσημεριού. Υπάρχουν μερικοί ακόμη ντόπιοι επισκέπτες, που χαζεύουν 2 κροκόδειλους που έχουν βγει από την λίμνη. Ρίχνουμε το κοτόπουλο στον ένα, που το αρπάζει αστραπιαία και το καταβροχθίζει. Αυτό μας εξασφαλίζει το να κρατήσουμε την ουρά του, χωρίς απρόοπτα. Βγάζουμε μερικές αναμνηστικές φωτογραφίες και φεύγουμε για τον τελευταίο σταθμό μας, προτού πάρουμε τον δρόμο προς την Tamale, την πόλη που είχαμε συναντήσει στον ερχομό. Στη διαδρομή μας επισκεπτόμαστε την Βασιλική του Καθεδρικού της Παναγίας μας των Επτά Θλίψεων, ένα Ρωμαιο-Καθολικό καθεδρικό και βασιλική που είναι αφιερωμένα στην Ευλογημένη Παρθένο Μαρία. Ο ναός βρίσκεται στο Navrongo και θεωρείται μια από τις παλιότερες εκκλησίες της Γκάνας. Οι τοίχοι του είναι από λάσπη, και για αυτό ονομάζεται επίσης και ο “Καθεδρικός από Λάσπη”, ενώ ξύλινα δοκάρια σχηματίζουν την οροφή. Στο εσωτερικό του οι τοίχοι παρουσιάζουν μια naïve διακόσμηση, με μορφές ζώων, σκηνές της καθημερινής ζωής και Χριστιανικά θέματα.

Στην πόλη Paga και την Ιερή Λίμνη των Κροκοδείλων

Ο Καθεδρικός Ναός της Παναγίας μας των Επτά Θλίψεων στο Navrongo

Μετά τον ναό σταματάμε στην Bolgatonga, την πρωτεύουσα της συνοριακής αυτής περιοχής, όπου γίνεται ένα μεγάλο παζάρι. Η Bolgatonga υπήρξε ένας σπουδαίος σταθμός τον μεσαίωνα, κατά την μεταφορά χρυσού από τον νότο προς το Τιμπουκτού του σημερινού Μάλι. Σταματάμε σε ένα καφέ-ρεστωράν για ένα σύντομο γεύμα, ενώ η ζέστη είναι πολύ έντονη. Με ανακούφιση ξαναμπαίνουμε στο τζιπ με τον κλιματισμό στο φουλ και επιστρέφουμε στην Tamale. Το ξενοδοχείο μας είναι έξω από την πόλη, στην οποία δεν θα ξαναμπούμε επειδή την είχαμε επισκεφθεί στον ερχομό μας. Το ξενοδοχείο είναι ωραιότατο, με πισίνα και πολύ καλό μπάνιο, κλιματισμό και γρήγορο wifi, μεγάλη ανακούφιση μετά την τελευταία διανυκτέρευση που μπορεί μεν να ήταν πολύ γραφική και με έντονο τοπικό χρώμα, αλλά καθόλου άνετη. Παίρνουμε ένα ωραίο δείπνο στο ρεστωράν του ξενοδοχείου δίπλα στην πισίνα και πέφτουμε σε έναν βαθύ και ανακουφιστικό ύπνο.

Επιστροφή στην Tamale

Το άλλο πρωί φεύγουμε παίρνοντας έναν περιφερειακό δρόμο της Tamale, με κατεύθυνση τα ανατολικά σύνορα της χώρας, από όπου θα περάσουμε στο Τόγκο. Η διαδρομή είναι πολύωρη, ο δρόμος στο μεγαλύτερο κομμάτι χωματόδρομος αλλά καλοστρωμένος και χωρίς πρόβλημα. Περνάμε μια μικρή εμπορική πόλη, το Yendi, και λίγο μετά σταματάμε σε ένα μικρό χωριό της περιοχής, το Ghani. Το ιδιαίτερο γνώρισμα του χωριού αυτού είναι ότι αποτελεί ένα Στρατόπεδο “Μαγισσών”, φιλοξενώντας κάπου 1.000 κατοίκους, που υπό ποικίλες περιστάσεις έχουν θεωρηθεί ότι εξάσκησαν μαγεία. Όλοι έχουν ζητήσει καταφύγιο στο στρατόπεδο αυτό, που βρίσκεται περίπου 1 ώρα ανατολικά της Yendi, στην Περιοχή Saboba της βόρειας Γκάνας. Φαίνεται ότι ακόμη και σήμερα, δεν είναι καθόλου σπάνιο για μερικά άτομα το να κατηγορούνται για μαγεία στην Δυτική Αφρική. Οι κατηγορίες αυτές έχουν σαν αποτέλεσμα να εξορίζονται από το χωριά τους ή να αντιμετωπίζουν εκτεταμένο δημόσιο ξυλοδαρμό ή ακόμη και θάνατο. Επομένως, τα στρατόπεδα παρέχουν ένα καταφύγιο σαν αποτέλεσμα του στιγματισμού ή της περιθωριοποίησης από την κοινωνία των στιγματισμένων. Μας αναλαβαίνει ένας τοπικός ξεναγός που μας λέει ότι δεν θα βγάλουμε φωτογραφίες, ούτε θα μιλήσουμε με κανέναν κάτοικο, αν δεν συναντήσουμε πρώτα τον Αρχηγό του Χωριού για να μας δώσει την άδειά του. Ο Αρχηγός μας περιμένει κρατώντας αγκαλιά το μικρό του παιδί, σοβαρός και αξιοπρεπής και μας δίνει την συγκατάθεσή του για την επίσκεψη. Επίσης, μας λέει λίγα πράγματα για την ιστορία του χωριού, το οποίο κατοικείται κυρίως από γυναίκες. Γυρίζουμε ανάμεσα στις καλύβες και βγάζουμε αρκετές φωτογραφίες, ενώ οι κάτοικοι του χωριού δεν μας φέρνουν καμιά αντίρρηση σε αυτό. Σε λίγο παίρνουμε πάλι τον δρόμο για τα σύνορα, και μετά από καμιά ώρα φθάνουμε στη συνοριακή πόλη Tatale. Σε λίγο θα περάσουμε τα σύνορα για να βρεθούμε στην επόμενη χώρα του ταξιδιού μας, το Τόγκο, όπου θα επισκεφθούμε την φυλή των Tamberma που κατοικεί στα ξακουστά σπίτια-φρούρια.

Έξοδος από την Tamale και πέρασμα από την πόλη Yendi

Στο χωριό των Μαγισσών Ghani

Ο αρχηγός του χωριού Ghani με το παιδί του

Η διαδρομή προς τα σύνορα με το Togo

 

[vasidarv]

Θεωρείς τις συγκεκριμένες χώρες, όπως τις
βίωσες, ασφαλή προορισμό; Ένιωσες ποτέ κάποιον κίνδυνο; Θα πρότεινες γενικά σε κάποιον με μια κάποια εμπειρία να τις επισκεφτεί μόνος;

 

[dbalats]

Θεωρείς τις συγκεκριμένες χώρες, όπως τις
βίωσες, ασφαλή προορισμό; Ένιωσες ποτέ κάποιον κίνδυνο; Θα πρότεινες γενικά σε κάποιον με μια κάποια εμπειρία να τις επισκεφτεί μόνος;

Ο ασφαλής προορισμός είναι πολύ σχετικός. Με κριτήρια Ευρώπης σίγουρα δεν είναι ασφαλείς χώρες, αλλά με κριτήρια Αφρικής ναι. Αν τηρείς μέτρα προφύλαξης, π.χ. δεν πηγαίνεις σε ύποπτες περιοχές, δεν κυκλοφορείς αργά το βράδυ στα κέντρα των μεγάλων πόλεων μόνος, δεν πηγαίνεις σε μοναχικές παραλίες, δεν κινδυνεύεις. Πιστεύω ότι άνετα μπορεί κάποιος να τις επισκεφθεί μόνος του, αν έχει βέβαια κάποιες εμπειρίες, δεν είναι για πρώτα ταξίδια.

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΕΚΤΟ. ΒΟΡΕΙΟ ΤΟΓΚΟ: ΣΤΗ ΦΥΛΗ ΤΩΝ TAMBERMA

Δεν έχει μεσημεριάσει ακόμη και περνάμε τα σύνορα για να μπούμε στην δεύτερη χώρα του ταξιδιού μας αυτού, στο Τόγκο. Έχουμε ακούσει πολλά για τους συνοριοφύλακες, τις ταλαιπωρίες των ταξιδιωτών και τις μίζες που ζητάνε για διάφορους λόγους, αλλά τίποτε περίεργο δεν μας συμβαίνει. Πηγαίνουμε στο φυλάκιο της Γκάνας, όπου είμαστε οι μόνοι ξένοι. Μας ζητάνε τα χαρτιά μας και την βεβαίωση του εμβόλιου για τον κίτρινο πυρετό και μας αφήνουν να προχωρήσουμε στο φυλάκιο του Τόγκο, που είναι σχετικά κοντά. Έχουμε μια μικρή ανησυχία για την βίζα που έχουμε βγάλει στην Αθήνα, δεν ξέρουμε αν θα την δεχθούν ή θα μας δημιουργήσουν πρόβλημα. Ευτυχώς, την ελέγχουν σχολαστικά και μας αφήνουν να προχωρήσουμε, αφού συμπληρώσουμε κάποιο έντυπο. Ο Μπεν τους λέει συνέχεια διάφορα αστεία και ξεκαρδίζονται στα γέλια. Μπαίνοντας στο Τόγκο, αισθάνεσαι ότι όντως βρίσκεσαι σε διαφορετική χώρα, αρκετά υποβαθμισμένη. Ο δρόμος είναι πολύ χειρότερος με κακό οδόστρωμα, αν και άσφαλτος. Σταματάμε σε μια καφετέρια για να πιούμε κάτι σε ένα συνοριακό χωριό και ο Μπεν κάθεται μέσα στο αυτοκίνητο, επειδή φοβάται να το αφήσει αφύλακτο, ακόμη και έξω από το καφέ. Οι θαμώνες, αδιάφοροι και εριστικοί μεταξύ τους, δεν μας δίνουν μεγάλη σημασία. Το μόνο καλό είναι η μπύρα τους, τεράστια σε μέγεθος και πολύ φθηνή.

Επειδή πολλοί μπορεί να μην έχουν καν ακούσει για το Τόγκο της Δυτικής Αφρικής και μπορεί ακόμη και να το μπερδεύουν και με την Τόνγκα της Πολυνησίας στον Ειρηνικό Ωκεανό, θα γράψω λίγα στοιχεία για την χώρα αυτή. Είναι μια μικρή σε έκταση χώρα, που εκτείνεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό μέχρι την Μπουρκίνα Φάσο και βρίσκεται μεταξύ της Γκάνας και του Μπενίν. Είναι γνωστό σαν ένας πλούσιος πολιτισμικά τόπος, με μεγάλη ποικιλομορφία τοπίων: λίμνες και πλαισιωμένες από φοίνικες παραλίες κατά μήκος της ακτογραμμής του Ατλαντικού, δασωμένοι λόφοι στο κέντρο της χώρας, ενώ στο βορρά, που είναι και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι, επικρατούν οι πρασινοκίτρινες χροιές της σαβάνας, μέσα από την οποία ξεπετιούνται τα μυστηριώδη χωριά από λάσπη του Koutammakou– ένα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι Πορτογάλοι ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι που έφθασαν στην επικράτεια του σύγχρονου Τόγκο, όπου εγκαθίδρυσαν μερικά μεγάλα κέντρα δουλεμπορίου. Η αποικιακή περίοδος άρχισε αργά για τη χώρα αυτή. Η επικράτεια του Τόγκο έγινε προτεκτοράτο της Γερμανίας το 1884, με την ονομασία Togoland, που της δόθηκε το 1905. Κατά την διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία κατέκτησαν την αποικιοκρατούμενη χώρα και έτσι εγκαθίδρυσαν την εξουσία τους στα δυτικά και ανατολικά τμήματα της Togoland αντίστοιχα το 1922. Η σύγχρονη χώρα του Τόγκο είναι η πρώην Γαλλική αποικία που έγινε ανεξάρτητη το 1956, ενώ η Βρετανική αποικία αποτέλεσε το Ανατολικό τμήμα της Γκάνας, δηλαδή την περιοχή Βόλτα.

Η διαδρομή μας στο βόρειο Τόγκο προς την πόλη Κara

Φθάνουμε μετά κανένα δίωρο στην Kara, την πόλη του βόρειου Τόγκο στην οποία θα διανυκτερεύσουμε. Στο κοντινό χωριό της Piya, γεννήθηκε ο Gnassingbé Eyadéma, Πρόεδρος του Τόγκο από το 1967 μέχρι τον θάνατό του το 2005. Τον καιρό του θανάτου του, ο Eyadéma υπήρξε ο μακροβιότερος κυβερνήτης και δικτάτορας στην σύγχρονη Αφρικανική ιστορία, έχοντας υπηρετήσει σαν πρόεδρος για 38 έτη. Τον διαδέχθηκε ο γιός του Faure Gnassingbé, ο οποίος υπηρετεί σαν Πρόεδρος του Τόγκο από το 2005, προφανώς ένας νέος δικτάτορας. Ο Μπεν μας λέει να προσέχουμε πάρα πολύ όταν τραβάμε φωτογραφίες από το τζιπ, επειδή αν τύχει και πετύχουμε κανέναν αστυνομικό, ακόμη και μυστικό με πολιτικά (που τέτοιους η χώρα πρέπει να έχει μπόλικους), θα βρούμε σίγουρα τον μπελά μας. Αρχικά κατευθυνόμαστε στο κέντρο της Kara, σε μια τράπεζα για μετατροπή συναλλάγματος. Καταλαβαίνουμε τι σημαίνει γραφειοκρατία, όταν για να αλλάξουμε κάποια δολάρια 4 άτομα, χρειαζόμαστε περίπου ένα δίωρο, με ατέλειωτα έντυπα που συμπληρώνουμε και εγκρίσεις διαφόρων υπαλλήλων και του διευθυντή! Αλλάζουμε αρκετά χρήματα, επειδή το ίδιο νόμισμα θα χρειαστούμε και στην επόμενη χώρα, το Μπενίν, ενώ και να μας περισσέψουν δεν θα πάνε χαμένα! Το νόμισμα αυτό είναι το φράγκο της Δυτικής Αφρικής CFA (δηλ. Communauté Financière d'Afrique), νόμισμα που ισχύει όχι μόνο για το Τόγκο και το Μπενίν, αλλά και για έξη ακόμη χώρες της Δυτικής Αφρικής, την Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι, την Γουϊνέα-Μπισάου, την Ακτή Ελεφαντοστού, τον Νίγηρα και την Σενεγάλη. Πάμε στο ξενοδοχείο που είναι στα περίχωρα της πόλης, μιας πόλης δίχως ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μετά από ένα σύντομο δείπνο αποσυρόμαστε στα δωμάτιά μας. Μιας και δεν υπάρχει ούτε στοιχειώδες wifi, αναγκαστικά πέφτουμε κατευθείαν για ύπνο.

Στην πόλη Kara του βόρειου Τόγκο

Το επόμενο πρωί παίρνουμε πορεία προς το βορρά του Τόγκο για την επίσκεψη των χωριών των Tamberma. Οι Tamberma είναι μια φυλετική ομάδα που ανήκει στην ευρύτερη φυλετική ομάδα των Batammariba και κατέχει την περιοχή Koutammakou, που βρίσκεται στο Βορειο-Ανατολικό τμήμα του Τόγκο. Η κοιλάδα Tamberma, που φέρει την ονομασία της από τους κατοίκους της, έχει συμπεριληφθεί στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2004, λόγω του τρόπου ζωής του πληθυσμού αυτού σε αρμονία με την περιοχή και λόγω των τυπικών οχυρωμένων κατοικιών που κτίζουν. Ο λαός των Batammariba αρχικά προήλθε από την Μπουρκίνα Φάσο και εγκαταστάθηκε στο βορειοδυτικό Μπενίν και το βόρειο Τόγκο, αιώνες πριν μαζί με άλλες φυλές. Στο Μπενίν, ο λαός των Batammariba ονομάζεται Somba, ενώ στο Τόγκο ονομάζονται Tamberma. Περνάμε αρκετά χωριά, με μικρά τζαμιά, και πιάνουμε έναν χωματόδρομο που μας οδηγεί προς την κοιλάδα Tamberma με τα χωριά, στην οποία φθάνουμε αφού περάσουμε την γέφυρα του ποταμού Keran, και μπούμε σε μια περιοχή γεμάτη δέντρα μπαομπάμπ. Εκεί βρίσκονται και τα χωριά της φυλής, με τα χαρακτηριστικά σπίτια φρούρια που είναι γνωστά σαν Takyenta, στην περιοχή αυτή του Τόγκο που λέγεται Koutammakou. Τα σπίτια αυτά αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα παραδοσιακής Αφρικανικής αρχιτεκτονικής, και είναι θαυμαστά κτισμένα με την χρήση λάσπης, κλαδιών και άχυρου, θυμίζοντας λίγο τα Ευρωπαϊκά μεσαιωνικά κάστρα, χάρις στους λοξούς πυργίσκους στην οροφή. Αυτά τα οχυρωμένα σπίτια χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα, όταν οι Tamberma κατέφυγαν στην περιοχή για να διαφύγουν από την δουλεία που επέβαλλαν οι κυβερνήτες της Δαχομέης στο κοντινό Μπενίν. Κατόπιν αυτές οι παραμυθένιες κατοικίες χρησίμευσαν για την εκδήλωση μιας άγριας αντίστασης στους Γερμανούς εισβολείς. Η Γερμανία, όμως, κατέλαβε τελικά το σημερινό Τόγκο και το κατέστησε αποικία της Γερμανικής αυτοκρατορίας, ονομάζοντάς το Togoland.

Η διαδρομή μας προς την φυλή των Τamberma

Φθάνουμε στο χωριό και βλέπουμε από μακριά τα σπίτια που περιβάλλονται από κυματιστούς λόφους και γιγαντιαία δέντρα μπαομπάμπ. Αμέσως μας περιτριγυρίζουν γυναίκες Tamberma με μωρά, καθώς και κάποιοι ηλικιωμένοι. Οι γυναίκες φοράνε καπέλα με κέρατα αντιλόπης, μια περίεργη παράδοση της φυλής αυτής. Όλοι προσφέρονται για φωτογραφία, με την ανάλογη αμοιβή φυσικά. Παίρνουμε 2-3 φωτογραφίες, αλλά αρχίζουν και τσακώνονται μεταξύ τους για την μοιρασιά, γιαυτό αφήνουμε τον διακανονισμό στον Μπεν. Αυτός κανονίζει το συνολικό ποσόν σε συνεννόηση με τον αρχηγό του χωριού και το θέμα τακτοποιείται, οπότε αρχίζουμε να φωτογραφίζουμε ελεύθερα. Μετά, μπαίνουμε μέσα στα σπίτια τους, που είναι φυσικά σε πρωτόγονη κατάσταση και στη συνέχεια ανεβαίνουμε στις ταράτσες των σπιτιών. Δεν μένουμε πολύ ώρα, και φεύγουμε παίρνοντας την κατεύθυνση προς τα σύνορα, για το Μπενίν, την επόμενη χώρα μας.

Στην φυλή των Tamberma

Μόλις βγαίνουμε από το χωριό, μας πλησιάζει μια μηχανή με δύο οπλισμένους στρατιώτες, οι οποίοι θέλουν να μας συνοδέψουν. Ο λόγος είναι ότι η περιοχή αυτή, επειδή βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Μπουρκίνα Φάσο που τελευταία ξεπέρασε σε επικινδυνότητα και το Μάλι, θεωρείται πολύ ύποπτη για απαγωγές και ληστείες τουριστών. Φυσικά δεχόμαστε και σε λίγο βρισκόμαστε στα σύνορα. Περνάμε το φυλάκιο του Τόγκο δίχως πρόβλημα και μπαίνουμε στο Μπενίν. Όλη η περιοχή των συνόρων είναι κατοικημένη, δεξιά και αριστερά υπάρχουν πολλά μαγαζιά και κόσμος που πηγαινοέρχεται. Το περίεργο είναι ότι το φυλάκιο των συνόρων του Μπενίν δεν βρίσκεται κοντά στα σύνορα, αλλά αρκετά χιλιόμετρα μέσα στην χώρα. Αν δεν το ξέρεις μπορεί να το παραλείψεις, νομίζοντας ότι το φυλάκιο του Τόγκο είναι και για τις δύο χώρες και να το θυμηθείς στον νότο του Μπενίν, όταν δεν θα σε αφήνουν να βγεις από την χώρα οι εκεί συνοριοφύλακες! Κι εδώ κανένα πρόβλημα, τους δείχνουμε την ηλεκτρονική βίζα που είχαμε βγάλει στην Ελλάδα και μας σφραγίζουν τα διαβατήρια για την συνέχεια. Σύντομη στάση σε ένα καφέ, το Μπενίν είναι η εκατοστή χώρα που επισκέπτομαι και το γιορτάζουμε δεόντως με τις σχετικές μπύρες.

Η διαδρομή μας προς τα σύνορα με το Μπενίν με τους στρατιώτες συνοδούς μας

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΕΒΔΟΜΟ. ΔΙΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΠΕΝΙΝ

Για πολλούς λόγους, το Μπενίν είναι η τέλεια εισαγωγή στην Δυτική Αφρική. Είναι μια γη με παρθένες, γεμάτες φοίνικες παραλίες, άφθονη άγρια ζωή και φιλόξενους κατοίκους, ενώ αντίθετα με τις περισσότερες χώρες της Δυτικής Αφρικής έχει αρκετά καλές υποδομές. Την ονομασία του την πήρε σχετικά πρόσφατα, το 1975, από τον ομώνυμο κολπίσκο, ενώ στους παλιότερους είναι γνωστό σαν Δαχομέη, τόπο γέννησης του βουντού και συνώνυμο με το δουλεμπόριο. Η Δαχομέη υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα σημεία αναχώρησης για πάνω από οκτώ εκατομμύρια ανθρώπους που εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την ήπειρο σαν σκλάβοι για σχεδόν τρεις αιώνες. Το σύγχρονο Μπενίν διαποτίζεται από την κληρονομιά του βουντού και της δουλείας, και κάθε διαδρομή στη χώρα αυτή μοιάζει να καθοδηγείται από τα πνεύματα του βουντού και τα φετίχ, και από τα φαντάσματα των σκλάβων που έχουν φύγει.

Αλλά το βουντού, η κρατική θρησκεία που περιβάλλεται από μύθους και παρανοήσεις, είναι λιγότερο το να κολλάς καρφίτσες σε κούκλες και περισσότερο το να ενσωματώνεις Θεούς και πνεύματα, με υπέροχα κοστούμια, αποπλανητικές κωδωνοκρουσίες και ξέφρενους χορούς. Είναι οι ιεροί ναοί των πυθώνων και τα μαγεμένα δάση που προστατεύουν βασιλιάδες που έχουν εξαφανιστεί. Και κατά μήκος της Ακτής των Σκλάβων, η Πόρτα της Μη Επιστροφής σημειώνει το τραγικό σημείο αποβίβασης για τους Αφρικανούς που μπάρκαραν για την Αμερική. Σε όλο το Μπενίν, η κουλτούρα και η αρχιτεκτονική έχουν επηρεασθεί από το σκοτεινότερο παρελθόν του: απίστευτα πήλινα φρούρια και ξεθωριασμένα Αφρο-Βραζιλιάνικα κτίρια κατασκευασμένα από απελευθερωμένους σκλάβους που επέστρεφαν στην πατρική γη. Σπουδαίοι καλλιτέχνες δημιούργησαν θαυμάσια δημόσια γλυπτά και υπέροχα κτίρια που συμπληρώνουν τα κομψά ξύλινα πανδοχεία της ήσυχης πρωτεύουσας Porto Novo και της Ouidah, της καρδιάς του βουντού αλλά και του δουλεμπορίου στη χώρα. Μικρό σε μέγεθος, αλλά όχι σε σπουδαιότητα, το Μπενίν είναι γεμάτο από ενδιαφέροντα θεάματα για τον επισκέπτη, χάρις στην κοινή θρησκεία και ιστορία που συνδέουν στενά την χώρα αυτή και τον λαό της.

Η πρώτη μας στάση μετά το φυλάκιο των συνόρων είναι ένα καστρόσπιτο Somba. Οι Somba είναι η ονομασία της φυλής των Batammariba στο Μπενίν, της ίδιας που συναντήσαμε στο Τόγκο όπου αποκαλούνται Tamberma. Και εδώ είναι φημισμένοι για το ξεχωριστό τους στυλ κατασκευής σπιτιών που ονομάζονται Tata Somba. Αυτά τα σπίτια με σχήμα πύργου ενσωμάτωσαν τα παραδοσιακά πνευματικά τους πιστεύω, και τον σκοπό τους να προστατεύσουν τους εαυτούς τους και την ζωή των ζώων από τους φυσικούς και υπερφυσικούς κινδύνους. Λέγεται ότι αυτά τα σπίτια μπορεί να έχουν αναπτυχθεί σαν μέσον αντίστασης στις νυχτερινές επιδρομές κατά την διάρκεια της περιόδου που οι σκλαβοκυνηγοί στη Δυτική Αφρική περιπλανιόντουσαν για να απαγάγουν τα θύματά τους για πώληση. Οι κάτοικοι του σπιτιού που επισκεπτόμαστε είναι πολύ πιο εξελιγμένοι από το Τόγκο, μια γυναίκα ράβει στην ραπτομηχανή και μια άλλη μας ξεναγεί στο εσωτερικό του σπιτιού. Συνεχίζουμε την διαδρομή μας για το Natitingou, την πόλη που θα διανυκτερεύσουμε. Στο δρόμο περνάμε από μικρά χωριά και συναντάμε και μικρά τζαμιά αλλά και χριστιανικές εκκλησίες, μιάς και στο βόρειο Μπενίν και οι δύο θρησκείες είναι διαδεδομένες εξ ίσου, με μεγάλη θρησκευτική ανεκτικότητα μεταξύ των πιστών.

Τα καστρόσπιτα Somba των Batammariba και η διαδρομή μας προς την Natitingou

Προτού πάμε στο ξενοδοχείο επισκεπτόμαστε το το Εθνικό Μουσείο Εθνογραφίας και Λαογραφίας της Natitingou, που στεγάζεται μέσα σε ένα παλιό Γαλλικό αποικιακό σπίτι κτισμένο το 1915. Βρίσκουμε την φύλακα, μια βαριεστημένη παχουλή μαύρη που μισοκοιμάται στο κάθισμά της. Ο Μπεν της ζητάει να μας ξεναγήσει, οπότε αναγκάζεται να σηκωθεί και να μας οδηγήσει στα δωμάτια του μουσείου. Η καλύτερη αίθουσα είναι αυτή με τις μάσκες, θαυμάσια ξυλόγλυπτα αριστουργήματα που προέρχονται από τις φυλές των Bariba, των Somba, των Peuhl, των Waaba, και των Lok Pa. Ο λαός των Bariba είναι συνιδρυτής του βασιλείου Borgu, αυτού που βρίσκεται σήμερα το νοτιοανατολικό Μπενίν και την κεντροδυτική Νιγηρία. Υπάρχουν πιθανόν ένα εκατομύριο Bariba, 70% από τους οποίους είναι στο Μπενίν, όπου είναι η τέταρτη μεγαλύτερη εθνική ομάδα και αποτελούν περίπου το 1/11 του πληθυσμού. Η γεωργία είναι η κυρίαρχη απασχόληση για τους Bariba και είναι κυρίως Ισλαμιστές, αν και μερικές κοινότητες Bariba έχουν τις δικές τους αυτόχθονες δοξασίες. Η φυλή των Peuhl ή Fula είναι μια από τις μεγαλύτερες εθνικές ομάδες στην Σαχέλ και την Δυτική Αφρική, ευρέως διασκορπισμένη σε όλη την περιοχή. Ένα σημαντικό ποσοστό των Peuhl είναι κτηνοτρόφοι, και οι υπόλοιποι είναι αγρότες, καλλιτέχνες, έμποροι και ευγενείς. Πάνω από το 60% των Peuhl είναι Μουσουλμάνοι. Η φυλή Lokpa του Μπενίν, στενά συσχετιζόμενη με τους Kabye που ζουν στο βόρειο Τόγκο, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εθνική ομάδα στην περιοχή, πρωταρχικά αφοσιωμένη στην καλλιέργεια προς επιβίωση. Τέλος, οι Waaba είναι ένας λαός της Δυτικής Αφρικής που ζει στην περιοχή της Atacora, στα βόρεια του Μπενίν. Αναγνωρίζονται από τις αρχαίες τελετουργικές ουλές που έχουν στα πρόσωπά τους, λεπτές λωρίδες που διαγραμμίζουν το πρόσωπο από τα μάτια μέχρι το πηγούνι. Η Natitingou είναι η παλιότερη πόλη Waaba γνωστή στους ιστορικούς.

O Μπεν αρχίζει να χαριεντίζεται με την βαριεστημένη φύλακα, η οποία δείχνει να ανταποκρίνεται. Δυστυχώς δεν επιτρέπονται φωτογραφίες στο μουσείο, αλλά με μεγάλη προφύλαξη καταφέρνω να βγάλω μερικές. Η ξενάγηση τελειώνει και επισκεπτόμαστε τα γειτονικά μαγαζιά με σουβενίρ, όπου ψωνίζουμε κάποια αναμνηστικά. Εγώ αγοράζω κυρίως μάσκες, για να εμπλουτίσω την αρκετά καλή συλλογή μου. Ευτυχώς έχω αρκετό χώρο στη βαλίτσα επειδή είχα και κάποια τρόφιμα για ώρα ανάγκης, τα οποία φυσικά δεν θα τα έχω στην επιστροφή, ενώ στην χειρότερη περίπτωση, το εισιτήριό μου προβλέπει και δεύτερη βαλίτσα, και θα μπορούσα να αγοράσω μια μεγάλη τσάντα (ελπίζω όμως να μην χρειαστεί). Ο Μπεν αποχαιρετάει προσωρινά την φύλακα, λέγοντάς της με νόημα ότι θα μας αφήσει στο ξενοδοχείο και θα έρθει να την πάρει από την δουλειά.

Το Εθνικό Μουσείο Εθνογραφίας και Λαογραφίας της Natitingou και τα γύρω μαγαζιά με σουβενίρ

Φθάνουμε στο ξενοδοχείο το οποίο είναι ωραιότατο, με μια πισίνα στο κέντρο και όμορφα κτίρια γύρω γύρω. Δεν θα περίμενες ότι υπάρχει τέτοιο σε μια πόλη του βόρειου Μπενίν. Έχουμε όλοι μονόκλινα και δίνουμε ραντεβού σε λίγο για να κάνουμε μια βόλτα στην πόλη. Το δωμάτιο αν και θεωρητικά μονόκλινο έχει ένα μεγάλο δίκλινο κρεβάτι και ένα μονό. Σκέπτομαι να ξαπλώσω για λίγο στο μονό για να μην χαλάσω το στρώσιμο του μεγάλου κρεβατιού αλλά το στρώμα υποχωρεί και βρίσκομαι στο πάτωμα! Ευτυχώς δεν παθαίνω τίποτα, αλλά απορώ, μιάς και το βάρος μου είναι κανονικό και με την διατροφή μας στη Δυτική Αφρική είναι απίθανο να πήραμε παραπάνω κιλά. Ειδοποιώ την ρεσέψιον και έρχεται ένας υπάλληλος, ο οποίος στερεώνει πρόχειρα το στρώμα και φεύγει γεμάτος ικανοποίηση, έτοιμη παγίδα για τον επόμενο ανύποπτο πελάτη που θα ξαπλώσει! Το δεύτερο μείον του ξενοδοχείου, είναι ότι το wifi είναι ανύπαρκτο, πρέπει να πας κοντά στην ρεσέψιον για να βρεις ένα αδύνατο σήμα.

Βγαίνουμε στην πόλη που είναι όμορφη, τυπική Αφρικανική πόλη, με το κοκκινόχωμα, τα μαγαζιά και κανα δυό υπαίθριες αγορές που λειτουργούν ακόμη, αν και είναι αργά το απόγευμα. Κάνουμε έναν αρκετά μεγάλο περίπατο, η πόλη μας φαίνεται αρκετά ασφαλής, αλλά καλού κακού φροντίζουμε να μην απομακρυνθούμε από το κέντρο. Γυρίζουμε στο ξενοδοχείο όπου έχουμε ένα ωραίο δείπνο με ψητό κοτόπουλο – σε πολλά μέρη στον βορρά έχουν μόνο κοτόπουλο, γεγονός όχι ιδιαίτερα ευχάριστο για τον ένα φίλο της παρέας μας που δεν το τρώει και αρκείται στις τηγανητές πατάτες.

Το ξενοδοχείο μας στην Natitingou

Το άλλο πρωί φεύγουμε πολύ νωρίς γιατί έχουμε μεγάλη διαδρομή για την Αbomey, την παλιά πρωτεύουσα του Βασιλείου της Δαχομέης, αφού θα πρέπει να διασχίζουμε το μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Πιο βόρεια από την Natitingou υπάρχει το γνωστό Εθνικό Πάρκο W, γύρω από μια καμπή του ποταμού Νίγηρα, μεταξύ των τριών χωρών Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο και Νίγηρα. Αποφασίσαμε όμως, να μην το επισκεφθούμε, επειδή έχουμε επισκεφθεί πολλά πάρκα στην Ανατολική και Νότια Αφρική, που είναι πολύ πιο φημισμένα για την άγρια ζωή που φιλοξενούν. Λέμε στον Μπεν περιπαιχτικά ότι τον βρίσκουμε κουρασμένο μετά τη χθεσινή νύχτα και χαμογελάει πλατιά δίχως άλλες λεπτομέρειες. Ο δρόμος είναι γενικά καλός, αλλά για μεγάλα διαστήματα είναι άσχημος χωματόδρομος. Περνάμε μικρά χωριά και πάγκους με υπαίθριους πωλητές που εμπορεύονται γλυκοπατάτες. Όσο πλησιάζουμε προς το κεντρικό τμήμα της χώρας, το τοπίο αλλάζει τελείως. Η ξερή σαβάνα μετατρέπεται σε πράσινο τροπικό τοπίο, με πολλά νερά και βλάστηση στη διαδρομή μας.

Η διαδρομή μας προς την Αbomey

Περίπου στα δύο τρίτα της απόστασης που θα διανύσουμε φθάνουμε στο ονομαστό φετίχ Dankoli. Τα φετίχ και τα ιερά αφθονούν κατά μήκος των δρόμων του Μπενίν, αλλά κανένα δεν είναι τόσο φημισμένο και ισχυρό όσο το φετίχ Dankoli. Αυτό είναι στην πραγματικότητα το σπουδαιότερο και ισχυρότερο φετίχ της Αφρικής και αποτελεί πολύ δημοφιλή τόπο προσκυνήματος. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έρχονται εδώ από τις γειτονικές χώρες όπως το Τόγκο, τη Νιγηρία και τη Γκάνα, αλλά επίσης και από μακρινές χώρες όπως η Βραζιλία και η Καραϊβική. Χιλιάδες μικρά ξύλα σπρώχνονται μέσα στο φετίχ σαν μάρτυρες των αναρίθμητων προσευχών που γίνονται στον τοπικό θεό από τους πιο έμπειρους πιστούς, ώστε να ικανοποιήσουν τις καθημερινές τους ανάγκες: μια καλή σοδειά, έναν ευτυχισμένο γάμο, έναν εύκολο τοκετό, μια επιτυχία στο σχολείο, κλπ. Όταν οι προσευχές τους εισακουσθούν, γυρίζουν ξανά για να θυσιάσουν ότι είχαν υποσχεθεί στο φετίχ, είτε αυτό είναι κατσίκα, είτε κοτόπουλο ή αγελάδα, σύμφωνα με την φύση της προσευχής. Ίχνη από αίμα, αλκοόλ από φοίνικα και φοινικέλαιο στο φετίχ αποδεικνύουν ότι σε πολλούς πιστούς, οι προσευχές τους εισακούσθηκαν. Κατά τύχη, όταν φθάνουμε στο Dankoli, είναι η ώρα που μερικοί άνδρες ετοιμάζονται για μια θυσία. Είναι ένα μικρό κατσικάκι που έχει καταλάβει τι το περιμένει και γογγύζει απελπισμένα. Οι πιστοί ρίχνουν και μερικά χρήματα στον βωμό και ο ένας από αυτούς πραγματοποιεί την σφαγή. Ο οργανωτής της θυσίας μας πλησιάζει και μας λέει να μην βγάζουμε φωτογραφίες, ευτυχώς όμως πρόλαβα να βγάλω μερικές. Το θέαμα πάντως είναι εξαιρετικά δυσάρεστο.

Η θυσία στο φετίχ Dankoli

Φθάνουμε στην Abomey, η οποία υπήρξε η πρώην πρωτεύουσα του αρχαίου βασιλείου της Δαχομέης και ένα πολύβουο κέντρο δουλεμπορίου. Στιγμιότυπα από τον τρόπο ζωής της μεγάλης βασιλικής δυναστείας είναι ακόμη ορατά στα μεγαλοπρεπή παλάτια της Abomey, στους τάφους των μοναρχών που έχουν προ πολλού αποβιώσει και στο μουσείο που φιλοξενεί εκτεταμένες συλλογές. Τα αρχαία παλάτια έχουν την διάκριση να έχουν κηρυχθεί Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Η Abomey ιδρύθηκε από τους Fon γύρω στο 1625 και είδε το βασίλειό της και τα παλάτια της να ευημερούν, χάρις στον πλούτο που προέρχονταν από το δουλεμπόριο. Οι Fon είναι η μεγαλύτερη εθνική ομάδα στο Μπενίν, με ένα καλά αναπτυγμένο πολυθεϊστικό θρησκευτικό σύστημα, συνδεδεμένο με το βασίλειο της Δαχομέης. Οι Βασιλείς της Δαχομέης ήταν δεσποτικοί και αιμοσταγείς ηγεμόνες που πραγματοποιούσαν τελετές με ανθρωποθυσίες, ξεκίνησαν μια μακρά σειρά πολέμων και ήταν ανάμεσα στους κυρίαρχους ηγέτες στο σκλαβοπάζαρο στη Δυτική Αφρική. Ειδικά, με τους εξοπλισμούς τους, άρπαζαν άνδρες και γυναίκες από άλλες εθνικές ομάδες και τους αντάλλασσαν με τους Ευρωπαίους για όπλα, αλλά ανταποδοτικά και για Δυτικά βιομηχανικά αντικείμενα.

Φθάνουμε στον χώρο του Ιστορικού Μουσείου της Abomey και ο Μπεν κανονίζει την είσοδό μας. Ο τοπικός ξεναγός μας εξηγεί λίγα πράγματα για τον χώρο αυτό. Από το 1625 μέχρι το 1900, 12 βασιλείς διαδέχθηκαν ο ένας τον άλλο, επικεφαλής του δυναμικού Βασίλειου της Δαχομέης. Με την εξαίρεση του Βασιλιά Akaba, ο οποίος είχε την δική του ξεχωριστή περίφρακτη εγκατάσταση, όλοι είχαν κτίσει τα παλάτια τους μέσα στην ίδια περιοχή περιφραγμένη από τείχη άχυρου και πηλού, σε συνέχεια των προηγούμενων παλατιών όσον αφορά την χρήση του χώρου και των υλικών. Τα βασιλικά παλάτια της Abomey είναι μια μοναδική υπενθύμιση αυτού του εξαφανισμένου βασιλείου. Σήμερα, τα παλάτια δεν κατοικούνται πλέον, αλλά αυτά του Βασιλιά Ghézo και του Βασιλιά Glélé φιλοξενούν το Ιστορικό Μουσείο της Abomey, το οποίο απεικονίζει την ιστορία του βασιλείου και τον συμβολισμό του μέσω μιάς επιθυμίας για ανεξαρτησία, αντίσταση και μάχη κατά της αποικιοκρατικής κατοχής. Ξεκινάμε την επίσκεψη και περνάμε σε έναν μεγάλο υπαίθριο χώρο, γύρω από τον οποίο υπάρχουν διάφορα κτίρια. Και εδώ απαγορεύεται η φωτογραφία, αλλά μαθημένα πια τα βουνά από τα χιόνια, βγάζω αρκετές. Στα κτίρια των Βασιλικών Παλατιών υπάρχουν πολύχρωμα ανάγλυφα που λειτούργησαν σαν βιβλίο καταγραφής των σημαντικών γεγονότων στην εξέλιξη του λαού των Fon και της αυτοκρατορίας τους, αναφέροντας τις στρατιωτικές νίκες και ισχύ κάθε βασιλιά και καταγράφοντας τους μύθους, τα έθιμα και τα τελετουργικά του λαού των Fon.

Σε μια αίθουσα βλέπουμε τον θρόνο του Ghezo, στηριγμένο στα κρανία τεσσάρων εχθρών. Ο Ghezo υπήρξε Βασιλιάς της Δαχομέης από το 1818 μέχρι το 1858. Ο Ghezo κυβέρνησε στο βασίλειο κατά την διάρκεια μιας ταραγμένης περιόδου, που σημαδεύτηκε από σημαντική εγχώρια διαφωνία και πίεση από τους Βρετανούς για το τέλος του δουλεμπορίου, συνδυασμένου με Βρετανικό μπλοκάρισμα των λιμανιών της Δαχομέης. Kατά διαστήματα συμφωνούσε με τον τερματισμό του δουλεμπορίου, αλλά μετά το ξαναξεκινούσε, μέχρι που τελικά δολοφονήθηκε το 1858. Βλέπουμε πολλές ταπετσαρίες που χρησίμευαν για να καταγράψουν και να εξυμνήσουν την ισχύ του βασιλείου, να δείξουν πολεμικές σκηνές και να απεικονίσουν τρομακτικές σκηνές αποκεφαλισμένων ανδρών. Στον περίβολο των κιτρίων εκτίθενται πολλά Ολλανδικά, Αγγλικά και Πορτογαλικά κανόνια στοιχημένα γύρω από τα περιμετρικά τείχη. Αυτά υπήρξαν τα περισσότερο πολύτιμα εμπορεύματα για τους Fon, στην ανταλλαγή με σκλάβους: κάθε ένα άξιζε 21 κορίτσια ή 15 άνδρες που πουλιόντουσαν στους Δυτικούς σαν σκλάβοι.

Το Βασίλειο της Δαχομέης ήταν ξακουστό και για τις ανθρωποθυσίες του. Εκατοντάδες αιχμάλωτοι θυσιαζόντουσαν σε ετήσιες τελετές βουντού. Επίσης, τον θάνατο ενός βασιλιά τον ακολουθούσε μεγάλη σφαγή αιχμαλώτων, αναφέρεται μάλιστα ότι σε κάποια τέτοια τελετή θυσιάστηκαν 4.000 άνθρωποι. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του Βασιλείου της Δαχομέης ήταν το γυναικείο στρατιωτικό σώμα των Αμαζόνων. Οι Αμαζόνες της Δαχομέης ήταν μιά αποκλειστικά γυναικεία στρατιωτική ομάδα Fon, η οποία λειτούργησε μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα στο Βασίλειο της Δαχομέης. Προστατεύοντας τον βασιλιά τους στα αιματηρότερα από τα πεδία μαχών, αναδύθηκαν σαν μια ελίτ μαχητική δύναμη στο Βασίλειο. Περιγράφονταν σαν αδιάφθορες, ορκισμένες παρθένες, που είχαν σαν σήμα κατατεθέν τους τον ταχύ αποκεφαλισμό. Στην ακμή τους, αποτελούσαν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου του στρατού της Δαχομέης. Ήταν δύναμη 6.000, αλλά σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά αρχεία, κρίνονταν μόνιμα σαν ανώτερες των αρρένων στρατιωτών σε αποτελεσματικότητα και θάρρος. Οι αμαζόνες δεν επιτρέπονταν να παντρεύονται ή να έχουν παιδιά ενώ υπηρετούσαν σαν στρατιώτες και εθεωρούντο ότι είναι παντρεμένες με τον Βασιλιά με όρκο αγνότητας, αφοσιωμένες μόνον στο σχεδόν ιερό κύρος τους σαν πολεμίστριες ελίτ. Οι πολεμίστριες διαλύθηκαν όταν το βασίλειο έγινε Γαλλικό προτεκτοράτο. Η προφορική παράδοση λέει ότι μερικές επιζήσασες αμαζόνες παρέμειναν μετά μυστικά στην Abomey, όπου κρυφά δολοφόνησαν έναν αριθμό Γάλλων αξιωματικών.

Η είσοδός μας στην Abomey

Στα αρχαία παλάτια της Δαχομέης

Φεύγουμε από το Συγκρότημα των Παλατιών και του Μουσείου γεμάτοι έντονες εντυπώσεις από το άγριο και πανίσχυρο αυτό βασίλειο και την τόσο ταραγμένη ιστορία της Αφρικής. Το ξενοδοχείο είναι ωραιότατο, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα. Δεν έχουν κρατήσει για όλους δωμάτια! Φυσικά λέμε στον Μπεν να μας βρει άλλο. Μετά από αρκετή διαδρομή μας πηγαίνει σε ένα μικρό ξενοδοχείο, που έχει όλα κιόλα τέσσερα δωμάτια σε ένα ισόγειο με μικρό κήπο περιφραγμένο, και περιέργως, με πολύ καλό wifi. Κάνουμε ένα ωραίο δείπνο με, τι άλλο, κοτόπουλο, και καθόμαστε μέχρι αργά πίνοντας μπύρα και συζητώντας, επειδή το περιβάλλον είναι πολύ ωραίο. Το πρωί παίρνουμε ένα υπέροχο πρωινό με αυγά και εξαιρετικά τροπικά φρούτα και ξεκινάμε για το Μπενίν του Ατλαντικού.

Το ξενοδοχείο μας στην Αbomey

 

[dbalats]

ΜΕΡΟΣ ΟΓΔΟΟ. GANVIÉ: ΣΤΗ ΒΕΝΕΤΙΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

Ο οδηγός μας ο Μπεν έρχεται και φεύγουμε από την Abomey για την εξερεύνηση του παραθαλάσσιου Μπενίν. Μετά από 3 ώρες όμορφη διαδρομή σε καταπράσινο τοπίο φθάνουμε στο Porto-Novo, την πρωτεύουσα του Μπενίν. Το Porto-Novo είναι ένα λιμάνι στο στόμιο του Κόλπου της Γουϊνέας, στο νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Μπενίν, και παρότι αποτελεί την επίσημη πρωτεύουσα, όπου εδρεύει το εθνικό νομοθετικό σώμα, είναι η μεγαλύτερη πόλη Cotonou που αποτελεί την έδρα της κυβέρνησης και το μέρος όπου βρίσκονται τα περισσότερα κυβερνητικά κτίρια και λειτουργούν οι κυβερνητικοί οργανισμοί.

Φεύγοντας από την Abomey και η διαδρομή προς το Porto-Novo

Ξεκινάμε με την επίσκεψη του Μουσείου Εθνογραφίας του Porto-Novo, το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον, αλλά δυστυχώς δεν επιτρέπεται η φωτογράφηση και ο έλεγχος είναι αρκετά αυστηρός. Tα πιο πολλά εκθέματα αφορούν την κουλτούρα των Yoruba, της φυλής που προέρχεται από την γειτονική Νιγηρία και είναι διασκορπισμένη σε πολλές χώρες της Δυτικής Αφρικής, ενώ στο Μπενίν η κύρια εστία της είναι το Porto-Novo. Συνεχίζουμε με το Μεγάλο Τζαμί του Porto-Novo, Αφρο-Βραζιλιάνικου Στυλ, εμπνευσμένο από τις εκκλησίες της Salvador de Bahia στη Βραζιλία. Δίπλα από το Μεγάλο Τζαμί βρίσκεται το Κεντρικό Τζαμί De Quando, με τελείως διαφορετικό στυλ, αρκετά μοντέρνο.

Το Porto-Novo και το Μουσείο Εθνογραφίας

Περιπλανιόμαστε για λίγη ώρα στην Αγορά Ouando που βρίσκεται δίπλα στα τζαμιά. Κυκλοφορεί πολύς κόσμος, όλοι ντυμένοι με τα χαρακτηριστικά Αφρικανικά σύνολα, με τα πολύχρωμα υφάσματα και σχέδια, που είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Δυτικής Αφρικής. Το Μπενίν φημίζεται για την εξαιρετική ποιότητα και τα μοναδικά σχέδια των ενδυμασιών αυτών και πολλοί έρχονται από τις γειτονικές χώρες, ακόμη και από την Γκάνα, για να τα προμηθευτούν. Δυστυχώς όλοι είναι πολύ αρνητικοί στην φωτογράφηση και φεύγουμε άπρακτοι. Λέω στον Μπεν να περάσουμε μέσα από την αγορά με το τζιπ και έτσι καταφέρνουμε να βγάλουμε μερικές φωτογραφίες. Περνάμε μετά από το κέντρο του Porto-Novo και φωτογραφίζουμε τον όμορφο Καθεδρικό Ναό.

Η Αγορά Ouando και ο Καθεδρικός Ναός του Porto-Novo

Συνεχίζουμε για την Cotonou, την μεγαλύτερη πόλη και οικονομικό κέντρο του Μπενίν, της οποίας ο πληθυσμός κυμαίνεται από 750.000 μέχρι και 2.5 εκατομμύρια, κατά διάφορες εκδοχές. Απέχει κάπου 40 χιλιόμετρα, αλλά όλη η περιοχή είναι κατοικημένη και ίσως το γεγονός αυτό να εξηγεί τις μεγάλες διαφορές στις μετρήσεις του πληθυσμού της πόλης. Υπάρχουν άπειρα μηχανάκια, που σου θυμίζουν Βιετνάμ, και για μεγάλο διάστημα ο δρόμος βρίσκεται μεταξύ της Ακτής του Ατλαντικού και της Λίμνης Noukoue. Δίπλα μου περνάει μια μηχανή με κάποιον που την έχει φορτωμένη με κοτόπουλα. Τον φωτογραφίζω και το παίρνει είδηση, και μας ακολουθεί για αρκετή ώρα βρίζοντας και χειρονομώντας, ο Μπεν όμως δεν του δίνει καμία σημασία. Μπαίνουμε στην Cotonou και επισκεπτόμαστε τον ασυνήθιστο Καθεδρικό Ναό του 19ου αιώνα της Cotonou με μια εντυπωσιακή πρόσοψη με κόκκινες και λευκές γραμμώσεις. Επισκεπτόμαστε, επίσης, την Πλατεία Μαρτύρων, με το Μνημείο των Μαρτύρων κατασκευασμένο το 1977 από καλλιτέχνες της Βόρειας Κορέας. Το μνημείο επέχει θέση αναμνηστικού προς τα θύματα του αποτυχημένου πραξικοπήματος του Bob Denard, ενός Γάλλου τυχοδιώκτη, και των μισθοφόρων του που επιχειρήθηκε το 1977. Στη συνέχεια πηγαίνουμε σε μια αγορά σουβενίρ, το Artisanal Center της Cotonou, όπου βρίσκουμε κάτι μαγνητάκια, κακότεχνα μεν και χωρίς ποικιλία, αλλά τι να κάνουμε, δεν έχουμε και άλλες επιλογές. Ευτυχώς υπάρχουν μερικές αρκετά καλές μάσκες. Τρώμε κάτι πρόχειρο και ξεκινάμε για την αποβάθρα στο Abomey-Calavi στη μεγάλη Λίμνη Noukoué, από όπου θα πάρουμε την βάρκα για τη Ganvié. Στο Abomey-Calavi υπάρχει μια μεγάλη γραφική υπαίθρια αγορά. Tην διασχίζουμε γρήγορα και φθάνουμε στη βάρκα μας, που είναι στριμωγμένη ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλες. Ο καπετάνιος μας βοηθάει να φορτώσουμε τις αποσκευές μας και ξεκινάμε μόλις φθάσει ο Μπεν που είχε πάει για να εξασφαλίσει το πάρκινγκ του τζιπ.

Στην Cotonou

Η υπαίθρια αγορά και η αποβάθρα Abomey-Calavi

Σε καμιά ώρα, πλέοντας κοντά σε άλλες βάρκες, είτε με ψαράδες, είτε με κατοίκους της περιοχής που μετακινούνται, φθάνουμε στην Ganvié, μια εκπληκτική μικρή πόλη κτισμένη σε πασσάλους μπαμπού στο μέσον της Λίμνης Noukoué. Περίπου 40.000 άνθρωποι της φυλής Tofinu ζουν εδώ, και είναι ένα από τα τελευταία επιζώντα χωριά που χρονολογούνται κάπου 400 χρόνια πριν. Την εποχή εκείνη, οι Tofinu έκτισαν τα χωριά αυτά για να διαφύγουν από τους σκλαβοκυνηγούς που απαγορεύονταν να να μπαίνουν στο νερό, λόγω θρησκευτικών δοξασιών. Η Ganvié είναι μια πλήρως λειτουργική πόλη κτισμένη σε πασσάλους. Η πόλη είναι πολυδογματική, με εκκλησίες, τζαμιά και ναούς voodoo. Υπάρχουν ξενοδοχεία, ρεστωράν, καταστήματα, σχολεία και πολυσύχναστες αγορές. Σήμερα, υπάρχουν πάνω από 3.000 κατασκευές που απαρτίζουν την πόλη αυτή. Η Ganvié αναφέρεται συχνά σαν η “Βενετία της Αφρικής” και οι κάτοικοί της Tofinu ζουν σχεδόν αποκλειστικά από το ψάρεμα.

Η διαδρομή προς την Ganvié

Είναι απόγευμα όταν μπαίνουμε στην πόλη, που μπορεί να την αποκαλούν Βενετία, αλλά δεν μοιάζει καθόλου με την ρομαντική Ιταλική πόλη. To θέαμα είναι μοναδικό και δεν μου θυμίζει τίποτα από ότι έχω δει μέχρι τώρα, ένα μέρος μαγικό, με βάρκες γεμάτες επιβάτες με πολύχρωμα κοστούμια να γλιστρούν σιωπηλά, ανάμεσα σε παράγκες που εξέχουν επάνω από το νερό στηριγμένες σε πασσάλους. Το θέαμα είναι σουρεαλιστικό, θυμίζοντας τις παλιές εποχές, όταν οι δουλέμποροι Fon κυνηγούσαν τους άτυχους Tofinu, που βρήκαν καταφύγιο εδώ, ώστε να γλιτώσουν από τους διώκτες τους. Αυτό του δίνει μια ιδιαίτερη χροιά, ξεχωρίζοντάς το από άλλες παραγκουπόλεις στις λίμνες της Ανατολικής Ασίας, όπως στην Λίμνη Inle της Μυανμάρ, ή στη Λίμνη Tonle Sap της Καμπότζης. Το χωριό κατασκευάσθηκε γύρω στο 1600, όταν, σύμφωνα με τον θρύλο, ο βασιλιάς Abodohoué για να γλυτώσει τον λαό του από τους κυβερνήτες της Δαχομέης, που φοβόντουσαν τα πνεύματα του νερού, μετατράπηκε σε έναν ερωδιό που πέταξε μέχρι το μέσον της Λίμνης Noukoué. Εκεί μεταμορφώθηκε σε κροκόδειλο και μαζί με την βοήθεια άλλων κροκοδείλων κατασκεύασε το χωριό αυτό, στο οποίο εγκαταστάθηκε ο λαός του. Πρόσφατα σε μια ταινία που είδα, την “Adu”, με θέμα έναν Ισπανό που εργάζεται στο Καμερούν για την προστασία των ελεφάντων από τους λαθροκυνηγούς, μια πόλη στο Καμερούν που υποτίθεται ότι γυρίστηκε η ταινία κάτι μου θύμιζε. Ψάχνοντας μετά, είδα ότι ο πραγματικός τόπος γυρίσματος ήταν η Ganvié του Μπενίν, πραγματικά δεν μπορείς να τoν ξεχάσεις αυτό τον τόπο. Πηγαίνουμε στο ξενοδοχείο μας, όταν έχει πια αρχίσει να βραδιάζει. Μην περιμένετε κάτι άλλο από παράγκα, με δική του τουαλέτα όμως και ρέστωραν με θέα, όπου και εγκατασταθήκαμε.

Φθάνοντας στην Ganvié

Το ξενοδοχείο μας στη Ganvié

Το άλλο πρωί ξυπνήσαμε νωρίς, για να κάνουμε τον γύρο της πόλης. Βαρκάρης μας ήταν ένα συμπαθέστατο κοριτσάκι, που πρακτικά κρατούσε όλο το ξενοδοχείο μαζί με την γιαγιά της. Φυσικά, μην νομίζετε ότι είχε άλλους πελάτες. Η βαρκάδα ήταν σπουδαία, με την πιρόγα μας να γλιστράει σιγά σιγά μέσα στην ομίχλη, περνώντας δίπλα από τις παράγκες με τους πασσάλους και παρακολουθώντας σκηνές της καθημερινής ζωής. Σε μερικά σημεία υπήρχαν και αγορές όπου σε πολλές βάρκες αντάλλασσαν διάφορα προϊόντα. Τραβήξαμε αρκετές φωτογραφίες, μερικοί δεν έφερναν αντίρρηση και ακόμη ήταν και φιλικοί, αλλά άλλοι γυρνούσαν το κεφάλι τους αλλού ή και αγρίευαν. Φεύγοντας από την Ganvié συναντήσαμε πολλές βάρκες ψαράδων. Το πιο ενδιαφέρον όμως, ήταν μια πομπή από βάρκες ανθρώπων που πήγαιναν σε κάποια κηδεία, όπως μας είπε ο βαρκάρης μας. Οι περισσότεροι ήταν χαρούμενοι, χόρευαν στις βάρκες και τραγουδούσαν, εικόνες που δεν περιμένεις να συναντήσεις σε μια κηδεία!

Στη Λίμνη Noukoué και την πόλη Ganvié

Βάρκες πομπή για μια κηδεία

Μόλις φθάσαμε στην αποβάθρα, είδαμε πολύ κόσμο συγκεντρωμένο. Διεξαγόταν κάποιο φεστιβάλ, το Φεστιβάλ του Μήνα της Μαύρης Ιστορίας της Αφρικής στο Abomey-Calavi, ένα φεστιβάλ που γινόταν για πρώτη φορά και συμμετείχαν πάνω από 500 άτομα από όλο τον κόσμο, Αφρικανοί και Αφρικανικής προέλευσης άνθρωποι που προσπαθούσαν να ξαναβρούν τις ρίζες τους στην Μαύρη Ήπειρο συμμετέχοντας σε διάφορες εκδηλώσεις. Ο Μπεν φέρνει το τζιπ από το πάρκινγκ και φορτώνουμε τις αποσκευές μας για να συνεχίσουμε την πορεία μας στην ακτή του Ατλαντικού.

Στην αποβάθρα Abomey-Calavi