Αφγανιστάν Οι Βούδες έπαψαν να χαμογελούν (Αφγανιστάν)

[KLEOPATRA]

Ομοιως ..και επειδη δεν φανταζομαι να καταφερω να παω ποτε εκει..ευχαριστω το γουρουνι που μας ταξιδευει τοσο παραστατικα και αναλυτικα στη χωρα αυτη.
Οσο για το τελευταιο χοτελ τι να πω ..ο μαθητης παει να ξεπερασει τη δασκαλα ..πολυ παρεα με τη dim kyr τσ τσ τσ ....

 

[hydronetta]

Ηerat

Παίρνοντας πρωινό στo καταθλιπτικό εστιατόριο του ξενοδοχείου Marco Polo, o Gul προς ανακούφισή μου, ανακοίνωσε ότι αλλάζαμε διαμονή σύμφωνα με τις υποδείξεις του ταξιτζή που ήταν ο μόνιμος συνεργάτης του στη Herat.
Ο ταξιτζής ήταν ένας βολικός και πρόσχαρος άνθρωπος, μόνο που όσες φορές χαιρόταν, το χαμόγελό του θύμιζε άλογο, αναδεικνύοντας όλη την οδοντοιχία και τα ούλα του μαζί. Δεν μιλούσε γρι αγγλικά κι οδηγούσε ένα Τoyota 25ετίας όπου στο μπροστινό παρμπριζ περήφανα αναγραφόταν το εξής μήνυμα: Τhis is my God’s mercy. God save you. Only for you. Model 1990.
Tώρα τι ακριβώς εννοεί ο ποιητής θα σας γελάσω. Δεν θέλησα πάντως να το εκλάβω κυριολεκτικά: Ο Θεός μαζί σου εδώ που ήρθες....

Kατευθυνθήκαμε προς το κέντρο της πόλης.
Κι εδώ φαρδιές λεωφόροι, μαγαζιά ένθεν κακείθεν, μπούρκες, μαντήλια, τουρμπάνια, αλλά κάτι που να σου κεντρίσει την προσοχή ως αξιοθέατο προς το παρόν όχι. Στη διαδρομή ενημερώθηκα ότι πριν 2 εβδομάδες έγινε βομβιστική επίθεση κατά του αμερικανικού προξενείου, κάτι που εξηγούσε εν μέρει την περίεργη αίσθηση που είχα φτάνοντας στην Herat και την αυξημένη παρουσία στρατού στους δρόμους.

Σ’ένα στενό λοξοδρομίσαμε για να σταματήσουμε μπροστά στην είσοδο του Yaqin Aparthotel & Retsaurant. Το ξενοδοχείο αποδείχθηκε υπεράνω των προσδοκιών μου. Είχε διαμερίσματα δύο δωματίων με κοινό καθιστικό και τουαλέτα (τουρκικού τύπου)και το δωμάτιο έβλεπε στο δρόμο.
Υπήρχε κι ένα αλλά… Δεν ήξερα αν έπρεπε να θεωρώ το πιτσιρικά που κοιμόταν το βράδυ στρωματσάδα καταμεσίς της εισόδου ως υπεύθυνο για την ασφάλειά μου από επιδρομή φανατικών αλλοφύλων. Μάλλον όχι. Είπα να μην το διυλίσω στο μυαλό μου. Ένα βράδυ απέμενε άλλωστε και ήλπιζα ότι μέχρι να μ’εντοπίσουν οι Ταλιμπάν εγώ θα βρισκόμουν στον αέρα για Καμπούλ.

Αφού τακτοποιήθηκα ξεκινήσαμε πάραυτα τη ξενάγηση στη πόλη.
Σταθμός πρώτος δεν ήταν κάποιο αξιοθέατο αλλά η αγορά της πόλης όπου διάλεξα μια όμορφη αφγανική στολή και μετά πήγαμε στο γειτονικό ραφτάδικο για να τη μεταποιήσουν στα μέτρα μου. Η εμπειρία μου από το Μazar-e Sharif μου δίδαξε ότι ήταν μια καλή ενδυματολογική επιλογή για τα θερμά ελληνικά καλοκαίρια.

Στη συνέχεια προχωρήσαμε προς το συγκρότημα Masalla - ή ό,τι έχει απομείνει απ’αυτό - εντός ενός πάρκου, με τους μιναρέδες να ξεπροβάλλουν στο οπτικό σου πεδίο παραπέμποντας περισσότερο σε βιομηχανικά φουγάρα. Στην είσοδο του πάρκου μας υποδέχθηκαν στρατιώτες που βαριεστημένα άρχισαν τις ερωτήσεις ποιός και γιατί. Βλέπετε τους χάλασα τη σιέστα. Ένας φύλαγε την είσοδο κι οι υπόλοιποι έριχναν έναν υπνάκο του καλού καιρού στα κρεβάτια που είχαν τοποθετήσει υπό τη σκιά των δέντρων. Χαζοτουρίστας εξ’Ελλάδος δήλωσα, μην με περάσουν και για τρομοκράτη.
Εδώ λοιπόν βρισκόταν ένα κτίσμα που θεωρείτο στην εποχή του ένα από τα μεγαλύτερα δείγματα της ισλαμικής αρχιτεκτονικής και περιελάμβανε ένα τζαμί , μεντρεσέ, μαυσωλείο και πάνω από είκοσι μιναρέδες. Σήμερα σώζονται μόνο πέντε μιναρέδες και το μαυσωλείο της Gowhar Shad.
Η Gowhar Shad, σύζυγος του Σάχη Rukh, εκτός του ενεργού πολιτικού της ρόλου στην εποχή της, υπήρξε μεγάλη προστάτης των τεχνών και ανέθεσε την κατασκευή μερικών από τα ωραιότερα κτίρια στον Ισλαμικό Κόσμο: το Μεγάλο Τζαμί στο Mashhad (Ιράν) και το Συγκρότημα Musalla στη Herat.
Αν η παγκόσμια κατακραυγή για την εσκεμμένη καταστροφή των Βούδων στο Bamyan είναι δικαιολογημένη, το 1885 πέφτει μάλλον πολύ παλιά για να ψέξει κανείς τους Βρεττανούς που από το φόβο μιας ρωσικής εισβολής στο Αφγανιστάν ισοπέδωσαν με δυναμίτη σχεδόν ολόκληρο το συγκρότημα για να δημιουργηθεί μια ελεύθερη γραμμή πυρός για το πυροβολικό. Η ρωσική εισβολή δεν έλαβε χώρα ποτέ, η ανυπολόγιστη ζημιά όμως έγινε και βέβαια τότε κανείς δεν ασχολήθηκε. Δύο ακόμη μιναρέδες κατέρρευσαν λόγω σεισμών στις αρχές του 20ου αιώνα.
Το Μαυσωλείο της Gowhar Shad, λιτό με όμορφη σκεπή από πλακίδια, έστεκε στο κέντρο του πάρκου. Δυστυχώς δεν μπορέσαμε να βρούμε και τον κλειδοκράτορα ώστε να επισκεφθούμε το εντυπωσιακό εσωτερικό του.

Στην είσοδο βρίσκεται κι ένας μιναρές από τον μεντρεσέ γέρνοντας επικίνδυνα δίκην Πύργου Πίζας. Η διακόσμηση προφανώς κάποια εποχή θα ήταν περίτεχνη όπως προδίδουν τα μοτίβα από τα πλακίδια. Στη νότια άκρη του πάρκου επισκεφθήκαμε το απομεινάρι άλλου μιναρέ, μοναδικό σημάδι του τζαμιού Gowhar Shad, που καταταστράφηκε από το σοβιετικό πυροβολικό.
Απέναντι από το πάρκο, τέσσερις τεράστιοι μιναρέδες στέκουν μάρτυρες του κατεστραμμένου μεντρεσέ. Είναι ακροβολισμένοι στις τέσσερις γωνίες του δρόμου και μια ο πόλεμος, μια ο χρόνος, η διακόσμηση με τα μπλε ψηφιδωτά που πλαισιώνονται με λευκά σχέδια, μόλις που διακρίνεται.

Συνεχίσαμε οδικώς αφού προσπεράσαμε το Αμερικάνικο προξενείο που πλέον έχει οχυρωθεί σαν αστακός μετά τη πρόσφατη βομβιστική επίθεση, προς το ιερό Gazar Gah.
Αυτός είναι ένας από τους ιερότερους τόπους του Αφγανιστάν , αφιερωμένος στον θεολόγο, φιλόσοφο και ποιητή Khajah Abdullah Ansari που έζησε τον 11ο αιώνα. Το όνομα Gazar Gah σημαίνει τόπος κάθαρσης, μια αναφορά των Σούφι για τον εξαγνισμό της ψυχής μπροστά στον Αλλάχ. Aποτελεί υπόδειγμα αρχιτεκτονικής των Τιμουριδών στη Herat και δέχεται εκατοντάδες προσκυνητές από όλο το Αφγανιστάν καθημερινά. Στην πύλη εισόδου μας υποδέχθηκε κι άλλος στρατιώτης. Μου εκανε εντύπωση να φυλάσσεται ένας ιερός χώρος, αλλά κατά τα φαινόμενα οι εξτρεμιστές ισλαμιστές δεν έχουν ιερό και όσιο. Άλλωστε πρόκειται για λατρευτικό χώρο που ανήκει στους Σούφι και η μυστικιστική φύση του τάγματος είναι τόσο ξένη από την τζιχαντική θεώρηση του Ισλάμ των Ταλιμπάν (κι όχι μόνο).

Προσπερνώντας το νεκροταφείο βρέθηκα μπροστά από τη υψηλή πύλη εισόδου διακριτικά διακοσμημένη με μπλε πλακιδια πάνω σε απλό τούβλο. Ο προθάλαμος ήταν ζωγραφιστός κάτι που κέντρισε το ενδιαφέρον μου, αλλά η παρουσία κι άλλων στρατιωτών που μου δήλωσαν ότι απαγορεύεται η φωτογράφηση με ώθησε να προχωρήσω προς την εσωτερική αυλή. Η αυλή είναι γεμάτη με τις ταφόπλακες παλιών οικογενειών της Herat κι ο τάφος του αγίου βρισκεται κάτω από ένα μεγάλο δέντρο. Υπήρχαν διαφορετικές είσοδοι για τις γυναίκες και τους άνδρες. Δίπλα και πίσω από το τάφο οκλαδόν κάθονταν καμποσοι άντρες οι οποίοι κράδαιναν τα κομποσκήνια τους, με κλειστά μάτια, μουρμουρίζοντας σιγανά ολότελα δοσμένοι στη προσευχή τους. Ο μόνος ήχος που επικρατούσε στο χώρο ήταν τα τιτιβίσματα των πουλιών.

Δεν ξέρω αν έχουν υπάρξει μέρη (εκτός ναών) που να σας έχουν εμπνεύσει την ανάγκη για πνευματική επικοινωνία με το Θείο. Κάποιοι λένε ότι το βιώνουν σε επιβλητικά μέρη όπως το Machu Picchu. Ε εγώ βίωσα αυτή την ανάγκη σ’αυτό το μουσουλμανικό τέμενος, κάτι που ως απροσδόκητο, κυριολεκτικά με συγκλόνισε. Όντας αλλόθρησκος ήθελα καθήσω κι εγώ ανάμεσα στους προσκυνητές και να προσευχηθώ. Ο Gul διάβασε το βλέμμα μου, συναισθάνθηκε και χαμογέλασε.
Ακολούθησε ένα παζάρι του Gul με τους στρατιώτες πάνω στο αίτημά μου να βγάλω μερικές φωτογραφίες. Aν τους λάδωσε κιόλας το αγνοώ, πάντως πήρα το πράσινο φως να τραβήξω αυστηρά 3 φωτογραφίες, πράγμα που τήρησα με σκανδιναβική ευλάβεια αντί να λειτουργήσω ως γνήσιος ωχαδελφικός ελληνάρας και να φωτογραφήσω μέχρι και τα μυρμήγκια στο δάπεδο.

Μέσα από παράδρομους και χωματόδρομους συνεχίσαμε το δρόμο μας. Μαζί μου στο σακίδιο κουβάλαγα τα σάντουιτς που μας πρόσφεραν στην Kam air πετώντας από την Kabul, με την προοπτική να τα προσφέρουμε σε κάποιο αναξιοπαθούντα. Η άποψη του Gul ήταν πως καλύτερο είναι να ενισχύεις τις γυναίκες που ζητιάνευαν στους δρόμους (που πιθανότερο να ήταν χήρες, αμόρφωτες, χωρίς δουλειά ή άλλο τρόπο να εξασφαλίσουν έστω κι ένα αναιμικό εισόδημα), σε σχέση με τους άνδρες επαίτες που θα έπρεπε να εργάζονται κάπου.
Στην άκρη ενός σκονισμένου στενού, λίγο πριν την επόμενη στάση μας, πάνω στο χώμα μια μπουρκοφορεμένη φιγούρα άπλωνε το χέρι πίσω από το σκονισμένο ύφασμα στους λιγοστούς περαστικούς. Σταματήσαμε κι ο Gul της πρόσφερε τα σάντουιτς. Ένα ρυτιδιασμένο χέρι βαμένο με χένα στ’ακροδάκτυλα πρόβαλε εξαφανίζοντας τα σάντουιτς εν ριπή οφθαλμού κάτω από τη μπούρκα. Μια σύντομη ξέπνοη μουρμούρα ακούστηκε. Τουλάχιστον μια μπουκιά φαγητού είχε εξασφαλιστεί για τη μέρα. Η εικόνα των γυναικών που ζητιανεύουν καλυμένες πίσω από μια μπούρκα δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο. Συχνότερα πλησίαζαν χτυπώντας τα παράθυρα του αυτοκινήτου, απλώνοντας το χέρι, μουρμουρίζοντας με παρακλητικό τόνο, επαιτώντας επίμονα. Ένοιωθα τη καρδιά μου να σφίγγεται κάθε φορά, ξέροντας πως κάθε μια θα μπορούσε να εξιστορήσει μια θλιβερή προσωπική ιστορία. Κάποιες φορές τους διναμε λίγα χρήματα, κάποιες άλλες τις απομάκρυναν μ’ευχές του αέρα για τον Αλλαχ, τον Παντελεήμονα και Φιλεύσπλαχνο.
«Κοίτα τα χαρτονομίσματα μικρής αξίας» μου είπε ο Gul. Ξεδίπλωσα ένα ταλαιπωρημένο χαρτονόμισμα των 10 afghani ισότιμης αξίας 15 λεπτών. “Βλέπεις πόσο φθαρμένα είναι; Είναι γιατί τα κρατούν σφιχτά στη παλάμη τους για ώρες οι γυναίκες. Ακόμα κι αυτό το ποσό είναι πολύτιμο γι’αυτές».

Φτάσαμε στο τάφο του Khwaja Ghaltan. Το προσκύνημα ήταν αρκετά λιτό, με το τάφο του Χότζα στην αυλή κάτω από ένα δένδρο όπου προσκυνούσαν οι λιγοστοί επισκέπτες. Εδώ η παράδοση λέει ότι ο Χότζας δεν άντεξε να περπατήσει άλλο σαν αντίκρυσε τα ιερά χώματα της Herat κι έτσι από τον λόφο που βρισκόταν κύλισε στην πλαγιά. Οι προσκυνητές που έρχονται ξαπλώνουν στο έδαφος και κλείνοντας τα μάτια με τα χέρια τους μονολογούν μια σούρα από το Κοράνι, κάνουν μια ευχή και μετά με «θαυμαστό» τρόπο αρχίζουν να κυλούν χωρίς να μπορούν (όπως λένε) να ελέγξουν τον εαυτό τους ή να καταβάλουν προσπάθεια. Ο Gul το έκανε και μου περιέγραψε τη θαυμαστή βιωματική εμπειρία του. Προσωπικά διατήρησα πολλές επιφυλάξεις αν το να ρολάρεις στην κατηφέρεια είναι «το θαύμα», δεν θέλησα να το σχολιάσω όμως, ούτε καν να το αποτολμήσω. Άλλωστε δεν ξέρω αν «το θαύμα» λειτουργεί με το Πάτερ Ημών και διάθεση να γεμίσω μώλωπες και σκόνη δεν είχα.

Με τη μια άκρη του ματιού παρακολουθούσα τον Gul και το ταξιτζή να κυλούν στο έδαφος και με την άλλη παρατηρούσα την ανθρώπινη μπούρκα σιωπηλά καθισμένη στο χώμα δίπλα στην είσοδο να προσδοκά την ελεημοσύνη των προσκυνητών. Κλεφτά αποθανάτισα την εικόνα με το νήπιο παιδί της και γυρνοφέρνει ξυπόλητο μέσα στα πόδια της. Θλίψη με πλημμύρισε ξανά σαν αναλογίστηκα πόσοι αναστεναγμοί απελπισίας, δάκρυα απόγνωσης, μάταιες προσευχές κρύβονται πίσω από ένα κομμάτι βρώμικο ύφασμα. Γυναίκες πεισματικά αθέατες, φυλακισμένες στη αδιέξοδη ζωή τους, αναπνέοντας τον ιδρώτα του κορμιού τους σαν θωρούν το κόσμο μέσα από το παραπέτασμα ενός βέλου.

Ακολούθησε επίσκεψη σε ένα ακόμα τέμενος του οποίου αγνοώ το όνομα. Τριγύρω στο τέμενος υπήρχαν τάφοι προσφάτως αποδημούντων αυτό όμως που μου προκάλεσε εντύπωση ήταν οι ταφόπλακες από λείο μαύρο μάρμαρο με σκαλισμένα ρεαλιστικά τα πρόσωπα των θανόντων. Κάπου εντόπισα και τη φυσιογνωμία ενός παιδιού.
Στο εσωτερικό του τεμένους δέσποζε κεντρικά ο τάφος του αγίου μέσα σένα κουβούκλιο. Πάνω στα παχιά χαλιά οι λιγοστοί ευσεβείς προσκυνητές καθήμενοι οκλαδόν προσεύχονταν. Διαφορετικοί είσοδοι και χώροι προσευχής για άνδρες και γυναίκες. Επισκεφθήκαμε και το souvenir shop του τεμένους. Ο Gul αγόρασε μια περίτεχνα σκαλιστή σούρα από το Κοράνι, εγώ χάζευα τα διάφορα εκθέματα: από δοκίμια εξεχόντων θεολόγων (όπως υπέθετα), μέχρι βιβλία για παιδιά κι από φτηνιάρικα διακοσμητικά μέχρι περίτεχνες ρύσεις του προφήτη τυπωμένες πάνω σε δέρματα ζώων.

Η μπαταρία της φωτογραφικής μου μηχανής άρχισε να πνέει τα λοίσθια κι επειδή είχε σχεδόν μεσημεριάσει κι η ζέστη γινόταν αισθητή, συμφωνήσαμε να κάνουμε μια στάση για ανάπαυλα στο ξενοδοχείο και να συνεχίσουμε την περιήγηση το απόγευμα.

Φρεσκος και με γεμάτη μπαταρία, επισκεφθήκαμε νωρίς το απόγευμα κι άλλα τεμένη, μόνο που αυτά είχαν προφανώς ιστορική αξία για να έχουν μια θέση στους ταξιδιωτικούς οδηγούς. Τα τεμένη Shahzada Abdullah & Qasimχτισμένα στα τέλη του 15ου αιώνα αντικρύζουν το ένα το άλλο. Περιέχουν τους τάφους δύο πριγκήπων, των Abdullah και Qasim. Χτισμένα από τούβλο είχαν λιτό εξωτερικό διάκοσμο, αντίθετα οι εσωτερικοί χώροι ήταν πλούσια διακοσμημένοι με πλακίδια και βαμμένα θολωτά ταβάνια.

Στην σκιερή αυλή του ενός τεμένους ηλικιωμένοι είχαν βρεί την ευκαιρία για ένα υπνάκο. Ζητώντας την άδεια πρώτα, κατάφερα να αποθανατήσω ένα γέροντα που όλη την ώρα έκανε πεντικιουρ. Αφότου τραβήχτηκε η φωτογραφία, έμαθε ότι δεν ήμουν μουσουλμάνος και το μάτι του σκοτείνιασε. «Να τον μυήσεις στο Ισλάμ, να σώσεις τη ψυχή σου» μου είπε ο Gul ότι τον ορμήνεψε.

Συνεχίσαμε στη παλιά πόλη της Herat που είναι η πιο καλοδιατηρημένη παραδοσιακή πόλη στο Αφγανιστάν. Χαρακτηριστική του μεσαιωνικού αστικού σχεδιασμού αποτελείται από τρία κέντρα - το εμπορικό ( Chahar Su), την Ακρόπολη και το θρησκευτικό κέντρο όπου βρίσκεται το Τζαμί της Παρασκευής. Αν και επέζησε του σοβιετικού βομβαρδισμού, εντούτοις δεν τελεί υπό προστασία κι ως εκ τούτου οι αισθητικές παρεμβάσης “ανάπλασης” κατά το δοκούν των κατοίκων κινδυνεύει να την αλλοιώσει. Μόνο το ίδρυμα του Αγά Χάν (ευτυχώς) φροντίζει για τη διάσωση των κτιρίων αναστυλώνοντάς τα με παραδοσιακές τεχνικές κατασκευής, μεριμνώντας παράλληλα για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης μέσα σε παραδοσιακά σπίτια.

Ξεκινήσαμε να περπατάμε στο εμπορικό κέντρο όπου μέχρι τη δεκαετία του 1930 οι δρόμοι ήταν θολωτοί. Σ’ενα δρομάκι στρίψαμε σ’ένα λαβύρινθο από δρομάκια και αψίδες όπου πίσω από ψηλούς τοίχους από λάσπη κρύβουν τα σπίτια της πόλης. Η περιπλάνηση στους δρόμους ήταν από τους καλύτερους τρόπους για να πάρω μια γεύση της παραδοσιακής αστικής ζωής της Herat. Τα δρομάκια ήταν σχεδόν ερημικά, που και που μοναχικές φιγούρες πηγαινοέρχονταν σαν φαντάσματα.

Σε κάποια γωνιά συναντήσαμε δυό άντρες που μας έπιασαν τη κουβέντα. Μαθαίνοντας ότι είμαι από την Ελλάδα, φιλοτιμήθηκαν να μας καλέσουν για τσάι και φαγητό στο σπίτι τους. Η άφιξη όμως ενός γηραιότερου τουρμπανιοφόρου δημιούργησε ένταση, κρίνοντας από τον τόνο της φωνής του. Ο Gul προφασίστηκε έλλειψη χρόνου κι αρνήθηκε ευγενικά. «Μάλλον ενοχλήθηκε ο σεβάσμιος γέροντας» σχολίασα στον Gul. «Δεν νομίζω ότι θα χαιρόταν και ιδιαίτερα αν του ζητούσα να τον βγάλω μια φωτογραφία». «Ούτε κατά διάνοια» ανταπάντησε. Από τα μισόλογά του κατάλαβα ότι επέπληξε τους άλλους δυό που έπιασαν κουβεντολόι καταμεσίς του δρόμου με έναν άπιστο. Δεν μπορούσα να φανταστώ την έκρηξη οργής του αν με έβρισκε και εντός οικίας να ρουφάω μακάρια το τσάι μου. Σ’άλλη μια γωνιά έπεσα πάνω στα παιδουλίνια της γειτονιάς, όπως πάντα αεικίνητα και φασαριόζικα. Με φωνές και γέλια αντιμετώπισαν το φακό της μηχανής, άλλα ποζάροντας επιτηδευμένα κι άλλα τρέχοντας να χωθούν στη πόρτα του σπιτιού τους. Σε μια ταράτσα ένας πιτσιρικάς πάλευε να υψώσει το χαρταετό του στον ουρανό.

To πέταγμα του χαρταετού στο Αφγανιστάν είναι μια από τις καθημερινές αγαπημένες ενασχολήσεις των παιδιών και μεγάλων και έχει πάρει διαστάσεις εθνικού σπορ. Εκεί το πέταγμα χαρταετού δεν γίνεται κάθε κούλουμα κι απλώς ομορφαίνει τον ουρανό των πόλεων. Είναι άθλημα με σκληρό ανταγωνισμό. Είναι θέμα τιμής ποιος αναδεικνύεται καλύτερος στη γειτονιά. Τόσο, που οι στενόμυαλοι Ταλιμπάν το είχαν απαγορεύσει κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης της χώρας.
Αυτή η εκατοντάχρονη παράδοση απέκτησε και χαρακτήρα τέχνης από επιδέξιους κατασκευαστές στα σχέδια και τα μεγέθη των χαρταετών. Ήταν όλοι φτιαγμένοι από πολύχρωμο λεπτό χαρτί με σκελετό από ξύλο μπαμπού. Σήμερα, όπως διαπίστωσα, την αγορά έχουν κατακλύσει φτηνές εισαγώμενες νάυλον απομιμήσεις.
Το πέταγμα χαρταετού απαιτεί τη συνεργασία δύο ατόμων. Ένας ουσιαστικά πετά τον χαρταετό (ο αρχηγός) κι ο άλλος κρατά το charkha, ένα ξύλινο κύλινδρο όπου μαζεύεται το σκοινί και διαπερνάται κατά μήκος από ένα ραβδί. Ο ρόλος του μπορεί φαίνεται επικουρικός, μια λανθασμένη του όμως κίνηση (πχ να μην απελευθερώσει αρκετό σχοινί τη κατάλληλη στιγμή) μπορεί να οδηγήσει σε οδυνηρή ήττα. Και ήττα σημαίνει πτώση του χαρταετού από τον ουρανό. Η πτώση δεν προκαλείται από κακή ισορροπία στα ρεύματα του αέρα αλλά από το κόψιμο του σχοινιού που τον κρατά από αντίπαλο χαρταετό. Το σχοινί είναι φονικό εργαλείο. Το επεξεργάζονται με κόλλα και κομμάτια γυαλιού ώστε να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι αντίπαλοι χαρταετοί εμπλέκονται σε μια αερομαχία μέχρις εσχάτων. Τα σχοινιά τους μπερδεύονται μεταξύ τους και ο πιο ικανός αρχηγός με τις καταλληλες κινήσεις επιφέρει το θανάσιμο πλήγμα στον αντίπαλό του.
Ο αγώνας μπορεί να διαρκέσει από ένα κλάσμα του δευτερολέπτου έως και μισή ώρα, ανάλογα με τον άνεμο, την αντοχή του σχοινιού και τις δεξιότητες των χειριστών του. Μόλις οι ηττημένοι του αγώνα χάσουν τον χαρτααετό τους, εκείνος απελευθερώνεται στον αέρα κι ακολουθεί την κατεύθυνση του ανέμου. Το λάφυρο είναι μεγάλη ευκαιρία για κάποιον άλλον να το βρεί και να το πιάσει. Σε κάθε γειτονιά απονέμεται κι ο τίτλος του πρωταθλητή (Sharti) σ 'αυτόν που κερδίζει σε συνεχείς αγώνες χαρταετού.

Στο δρόμο προσπεράσαμε ένα τζαμί όπου έκανα στάση να το φωτογραφίσω. Στην είσοδό του μια παρέα ενηλίκων προσπαθούσε να πείσει ένα μπόμπιρα να με χαιρετήσει μιλώντας μου αγγλικά. Παρά τα γέλια και τις προτροπές με τα σπρωξίματα ο μικρούλης αποδείχθηκε αρκετά ντροπαλός. Του χαμογέλασα αποχαιρετώντας τον, όμως λίγα μέτρα από την έξοδο σταμάτησα στο άκουσμα: “Mister, mister”. Tρέχοντας ο μικρός μου έτεινε ένα κατακόκκινο τριαντάφυλλο χαμογελώντας. Κατασυγκινημένος το πήρα στα χέρια μου. Η αθωότητα δεν πέθανε ακόμα σ’αυτή τη ρημαγμένη γή...

Η εικόνα που δέσποσε σαν βγήκαμε από το λαβύρινθο των στενών της παλιάς πόλης, ήταν της μακραίωνης Ακρόπολης της Herat. Το εντυπωσιακό κτίσμα του 1415, το παλιότερο της πόλης, πιστεύεται ότι χτίστηκε πάνω στα θεμέλια ενός φρουρίου που χτίστηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων υπέστει σημαντικότατες φθορές από τους διάφορους κατακτητές, αναστηλώθηκε όμως περίτεχνα την δεκαετία του 1970. Υπήρξε έδρα της εξουσίας, στρατιωτικής φρουράς ακόμα και φυλακή, μέχρι που πριν λίγα χρόνια άνοιξε τις πύλες της και στους κοινούς θνητούς. Κοινός ταξιδιώτης κι εγώ αλλά δεν μπόρεσα να την επισκεφθώ, καθώς η παραμονή μου στη Herat συνέπεσε με ένα διεθνές συνέδριο για την «ασφάλεια» και η αστυνομία πάνοπλη περιφρούρουσε περιμετρικά το χώρο απαγορεύοντας τη πρόσβαση στον οποιονδήποτε.

Απραγοι λοιπόν εγκαταλείψαμε τη περιοχή γύρω από την Ακρόπολη και πριν πάμε οπουδήποτε αλλού ζήτησα από τον Gul να επισκεφθούμε έναν από τους τελευταίους κατασκευαστές χειροποίητου γυαλιού στη Herat.
Ο κύριος Sultan Hamidy ήταν φυσιογνωμία. Κοσμοπολίτης στα νειάτα του. Πάρτυ ατέλειωτα στο σπίτι του με τους περιφερόμενους hippies. Τώρα στα γεράματα περπατά διστατικά και υπό γωνία, εντούτοις παραμένει οξυδερκής και αρχοντάνθρωπος. Τον βρήκα να αναπαύεται με τη παρέα του πάνω στα χαλιά και τις μαξηλάρες στην είσοδο του μαγαζιού του απολαμβάνοντας ένα δροσερό καρπούζι.

Το μαγαζί ένας γοητευτικός αχταρμάς από στοίβες γυαλινων ειδών (ποτήρια, καράφες, κηροπήγια, βάζα) σε διάφορα χρώματα με κυρίαρχο το μπλε, ανάμεσα σε αντίκες κάθε είδους. Ως χειροποίητο κάθε γυάλινο κομμάτι είναι μοναδικό.
Επέλεξα μια όμορφη μπλε καράφα με 8 ποτήρια νερού. Στην Αθήνα έφτασαν σώα τα 5 και η καράφα θρυμματίστηκε άδοξα στο νιπτήρα της κουζίνας.
Αφού μας κέρασε καρπούζι, πόζαρε ως άρχων στη μηχανή μας προσκάλεσε την επομένη να δούμε και το εργαστήρι του.

Με την υπόσχεση ότι θα τον ξαναδούμε, με τα ψώνια ανα χείρας, κάναμε και τη τελευταία στάση της περιήγησης στο πάρκο Takht-e Safar σε ένα λόφο 5 χλμ βόρεια της πόλης. Χτίστηκε σαν κήπος αναψυχής για το σουλτάνο Baiqara τον 14ο αιώνα και είναι μια όαση πρασίνου με θέα στην πόλη. Το πάρκο είναι ένα δημοφιλές μέρος για βόλτα, πικ-νικ ή ένα ρόφημα ειδικά της ώρα του ηλιοβασιλέματος. Μόνο που οι χώροι είναι αυστηρά διαχωρισμένοι για τις οικογένειες και τους εργένηδες.
Περιοριστήκαμε στο κάτω μέρος του λόφου όπου αφού επισκεφθήκαμε ένα μικρό ζωολογικό κήπο μετά την αράξαμε οκλαδόν στο καφέ για να απολαύσουμε το τσάι μας μαζί με ναργιλέ. Δίπλα μας μια παρέα νεαρών ανδρών έπαιζε χαρτιά και μασούσε μανιωδώς λιόσπορους. Ευγενικά πρόσφεραν και σε μας.
Κουβεντιάζοντας υπό τους ήχους κάποιας μακρινής μουσικής, κάποια στιγμή έπεσε το σκοτάδι. Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο όπου δεν διαπίστωσα κάποια περίεργη κίνηση πέριξ αυτού. Με ψευδαίσθηση ασφάλειας, γεμάτος εικόνες, έπεσα στο κρεβάτι κι έκλεισα τα μάτια μου.
Μου έμενε μισή μέρα ακόμα στη Herat πριν πάρουμε την απογευματινή πτήση για Κabul.

Ξημέρωνε η τελευταία, αλλά ιδιαίτερη για μένα, ημέρα παραμονής μου στο Αφγανιστάν.

 

[hydronetta]

Ο ξεναγός στο Μazar-e Sharif και φίλος πλέον Barat, είχε ζητήσει να του γράψω τη γνώμη μου για τη χώρα του σαν θα ολοκλήρωνα το ταξίδι. Μετέφρασα απλώς το κεφάλαιο που πόσταρα εδώ για τίς πληγές του Αφγανιστάν και ζήτησα τη γνώμη του αν είμαι αντικειμενικός ή υπερβολικός σε ότι έγραψα. Η απάντησή του μου ήρθε σήμερα μόλις:

your conclusion wasnt just good but it was great, you have enumerate various things which are the core reason for the problem of this dangerous country such as, ethnicity problem, sharia law, Mujahiddin and jihad, illiteracy and etc.
its worth to be mentioned that we didnt have any census in this country for identifying who is minority and who is majority even now government is afraid of this fact, so the percentages which we make
for ethnicities is all estimations not on the basis of accurate data, in turn these percentages has become a source for more conflict.

Τα σχόλια γι'αυτή τη ταλαίπωρη χώρα πάλι δικά σας….

 

[Rosa]

Τα παιδιά του πολέμου

21 συγκλονιστικά πορτρέτα...

http://www.lifo.gr/team/omorfia/45689

 

[hydronetta]

Αποχαιρετώντας το Αφγανιστάν

Η τελευταία πια μέρα του ταξιδιού μου στο Αφγανιστάν με βρίσκει στη Herat να επιδίδομαι σε δραστηριότητες που κατά κανόνα δεν αποτελούν μέρος της ατζέντας ενός ταξιδευτή. Αμφιβάλω αν ο Gul συνάντησε ποτέ άλλους ταξιδιώτες που να του ζητάνε να επισκεφθούν.... νοσοκομεία.
Για το εγχείρημα χρειάστηκε η συνδρομή της Sabria, κοινωνικής λειτουργού στον «Αφγανικό Οργανισμό Επιζώντων από Νάρκες», η οποία θα μετέφερε το αίτημά μου προς τους υπεύθυνους διευθυντές των κλινικών ώστε να πάρω το πράσινο φως.
Πήραμε τους δρόμους στη Herat και μετά από κάμποση ώρα παρκάραμε σε μια γειτονιά περιμένοντας την Sabria, τον «σύνδεσμό» μου.
Εμφανίστηκε αργά από ένα στενό, σφιχτά τυλιγμένη στο διακριτικά λουλουδιαστό παραδοσιακό τσαντόρ της Herat, κουτσαίνοντας έντονα. Δεν μου πήρε χρόνο να καταλάβω ότι είχε εκ γενετής κινητικό πρόβλημα που την δυσχέραινε αρκετά στη βάδιση. Μπαίνοντας, μετά τις σχετικές συστάσεις, με χαιρέτησε χαμογελώντας ανεπαίσθητα, με φευγαλέα βλεμματική επαφή και χωρίς να μου απευθύνει ξανά το λόγο όση ώρα είμασταν στο αμάξι. Συμπεριφορά όπως την επιβάλλει ο δημόσιος συγχρωτισμός με έναν άγνωστο και δη αλλοεθνή κι αλλόθρησκο. Αγγλικά δεν μιλούσε κι έτσι ο Gul ήταν αναγκαστικά η γέφυρα επικοινωνίας μου μαζί της.

Ξεκινήσαμε, κάνοντας τη πρώτη στάση στο Γενικό Νοσοκομείο της Herat και συγκεκριμένα στο Τμήμα Εγκαυμάτων και Πλαστικής Χειρουργικής.
Θα αναρωτηθείτε εύλογα, γιατί συγκεκριμένα εκεί;
Μπορεί η πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν το 2001 να επέτρεψε την επάνοδο των γυναικών στην εργασία και την εκπαίδευση, εντούτοις δεν κατάφερε (ειδικά στην επαρχία) να αποτρέψει τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος τους και τις διακρίσεις (πχ έλλειψη πρόσβασης σε αμερόληπτη δικαιοσύνη και άλλες υπηρεσίες). Με πρακτικές όπως οι καταναγκαστικοί γάμοι σε νεαρή ηλικία, όπου το κορίτσι αντιμετωπίζεται λίγο ως πολύ ως αντικείμενο αγοραπωλησίας, δεν είναι απορίας άξιον που ο ιδιοκτήτης σύζυγος και η οικογένειά του ασκούν λεκτική και έντονη σωματική βία. Βουτηγμένη στην κατάθλιψη και παγιδευμένη σε αδιέξοδα η γυναίκα οδηγείται τελικά σε λύσεις απελπισίας: φυγή από το σπίτι (με σοβαρές νομικές επιπτώσεις), ναρκωτικά ή και αυτοκτονία. Η τελευταία λαμβάνει συχνά τη μορφή του αυτοπυρπολισμού: η γυναίκα λούζεται με εύφλεκτο υλικό και βάζει φωτιά στον εαυτό της. Τα περιστατικά αυτοπυρπολισμού παρουσίαζαν ανησυχητικά αυξητική τάση ειδικά στις δυτικές επαρχίες όπως η Herat. Ένα υψηλό ποσοστό πεθαίνει από τα εκτεταμένα εγκαύματα. Οι υπόλοιπες καταλήγουν στο Τμήμα Εγκαυμάτων και Πλαστικής Χειρουργικής προσπαθώντας να γιατρέψουν τις πληγές του σώματος και της ψυχής. Λίγες όμως θ’ανοίξουν την καρδιά τους και θα παραδεχτούν ότι η πράξη τους ήταν λύση απελπισίας απέναντι στην ενδοοικογενειακή βία. Στην πατριαρχική κουλτούρα του Αφγανιστάν, η αστυνομία και το δικαστικό σώμα δεν ξεκινά οποιαδήποτε επίσημη διαδικασία έρευνας για να προσδιορίσει τα αίτια του αυτοπυρπολισμού των γυναικών κι έτσι οι σύζυγοι παραμείνουν ανεπηρέαστοι από όλες τις νομικές και ποινικές συνέπειες.

Φτάνοντας, η Sabria έκανε τις απαραίτητες συνεννοήσεις και στην είσοδο με υποδέχτηκε ο Δρ Ghaffar Khan Bawar, ο αμερικανοσπουδαγμένος διευθυντής της κλινικής. Έβγαλα τα ρούχα μου, φόρεσα στολή, μάσκα, ποδονάρια και συνοδεία του μπήκα στην Κλινική. Ομολογώ ότι ο χώρος για τα δεδομένα τριτοκοσμικής χώρας ήταν αξιοπρεπέστατος και με επαρκές προσωπικό. Σ’έναν μεγάλο θάλαμο νοσηλεύονταν ήδη μερικές γυναίκες. Κάποιες με εκτεταμένα εγκαύματα, κορμιά με σάρκες κατακόκκινες και βλέμματα πόνου ή χαμένα σε μια απόλυτη απάθεια.
“Οι περισσότερες δεν θα παραδεχτούν ότι ο αυτοπυρπολισμός είναι πράξη απελπισίας. Το φαινόμενο είναι εισαγόμενο από γειτονικές χώρες (Ιράν) βρήκε όμως πρόσφορο έδαφος εδώ λόγω των συνθηκών” επιβεβαίωσε ο διευθυντής.
“Τη πράξη τους τη δικαιολογούν πεισματικά ως ατύχημα. Όλοι όμως γνωρίζουμε τις πραγματικές αιτίες. Όσες δεν καταλήξουν, νοσηλεύονται εδώ για διάστημα ανάλογο του μεγέθους του προβλήματός τους. Όμως αναγκάζονται να επιβαρυνθούν οικονομικά για το ιατροφαρμακευτικό υλικό, καθώς αυτό δεν παρέχεται δωρεάν. Συχνά σε περιπτώσεις άπορων γυναικών, εμείς οι ίδιοι οι γιατροί κάνουμε έρανο μεταξύ μας και καλύπτουμε τα έξοδα…”
Από τον θάλαμο των γυναικών, ο διευθυντής με οδήγησε σε μια διπλανή αίθουσα: “Εδώ νοσηλεύονται τα παιδιά που φέρουν εγκαύματα”.
Ο θάλαμος ήταν γεμάτος παιδιά διαφόρων ηλικιών. Από βρέφη ως εφήβους.
“Στη πατρίδα μου” του είπα, “το μεγαλύτερο ποσοστό εγκαυμάτων οφείλεται συνήθως σε ατυχήματα”.
“Συμβαίνει κι αυτό, αλλά εδώ άλλη αιτία είναι η σημαντικότερη. Οι μανάδες πυρπολούν τα παιδιά τους”.
Πάγωσα στο άκουσμα. Είχα διαβάσει, ήξερα, για τους αυτοπυρπολισμούς των γυναικών, όμως για τα παιδιά ήταν κάτι αναπάντεχο και σοκαριστικό. Κοίταξα γύρω μου κι εστίασα σ’ενα βρέφος που έκλαιγε απελπισμένο, με το δέρμα στο πρόσωπό του πρησμένο και κοκκινομαυρο από το κάψιμο και το υπόλοιπο κορμί καλυμμένο με γάζες. Βούρκωσα, ένοιωσα να με πνίγει αγανάκτηση και μόλις κατάφερα να ψελλίσω:
“Μα γιατί;”
“Είναι πράξη αντεκδίκησης της απελπισμένης μητέρας απέναντι στο σύζυγό της. Αφού δεν μπορεί να εκδικηθεί τον ίδιο, εκδικείται το παιδί του, το σπέρμα του”.
Στην επαγγελματική μου καριέρα είχα την ατυχία να συναντήσω ελάχιστα περιστατικά κακοποίησης παιδιών, όμως σ’αυτή τη μορφή και τη μαζικότητα, ποτέ.
Η σύντομη ξενάγηση ολοκληρώθηκε και ο διευθυντής στο αίτημά μου να αποθανατήσω το χώρο αρνήθηκε ευγενικά: “Δεν έχει νόημα. Εικόνες από σάρκες καμένες μπορεί κανείς να βρεί στο διαδίκτυο. Τι αξία έχει μια συγκεκριμένη φωτογραφία από εδώ;. Αρχικά πιστέψαμε ότι η δημοσιότητα θα οδηγήσει στην μείωση των περιστατικών (περίπου 200 το χρόνο). Όμως έφερε αντίθετα αποτελέσματα. Η πρακτική βρήκε υποστηρικτές και σ’αλλες περιοχές της χώρας. Έτσι αποφασίστηκε να μην γίνεται καν αναφορά. Κι αυτό βοήθησε να μειωθούν σημαντικά κατ΄έτος”.

Συγκλονιστικό βίντεο από το διαδίκτυο που αναδεικνύει το θέμα της αυτοπυρπόλησης γυναικών​

Αποχαιρέτησα το διευθυντή και την ομάδα του στην είσοδο του Τμήματος και κινήσαμε για τον επόμενο σταθμό. Το Παιδιατρικό νοσοκομείο της Herat, που εξόχως σκεπτόμενοι οι ιθύνοντες το εχτισαν αρκετά χιλιόμετρα μακρυά από τη πόλη…

Στη διαδρομή προς το Παιδιατρικό Νοσοκομείο… ​

Στην είσοδο επικρατούσε το αδιαχώρητο από μπούρκες, τουρμπάνια και πιτσιρίκια,.
Η Sabria χώθηκε μέσα στο πλήθος και μετά από λίγο μου έκανε νόημα να προχωρήσω προς το εσωτερικό του κτηρίου περνώντας αρχικά από τα εξωτερικά ιατρεία.
Το κρατικό νοσοκομείο με μια πρώτη ματιά ήταν μεν ευρύχωρο με μεγάλα δωμάτια και διαδρόμους, όμως απέπνεε εγκατάλειψη και έλλειψη σοβαρών υποδομών. Στο γραφείο των ιατρών την ξενάγησή μου ανέλαβε ένας συμπαθής γενειοφόρος ειδικευόμενος με καλή γνώση αγγλικών με τον οποίο είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Δεν θα σταθώ στα ιατρικά θέματα που αναπτύξαμε όσο στα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παιδιατρικοί ασθενείς στη Herat.
“Το νοσοκομείο αντιμετωπίζει πολλά λειτουργικά προβλήματα. Το πρώτο ότι είναι εκτός αστικού ιστού. Λόγω των θεμάτων ασφάλειας στη περιοχή είναι αδύνατη η μετακίνηση ασθενοφόρου για επείγοντα περιστατικά κατά τις βραδυνές ώρες, καθώς οι οδηγοί αρνούνται να το διακινδυνεύσουν!! Επίσης τα εργαστήρια υπολειτουργούν. Τα αντιδραστήρια είτε είναι σε έλλειψη είτε είναι αμφιβόλου ποιότητας. Η φαρμακευτική περιθαλψη δεν είναι δωρεάν. Μπορεί μεν το κόστος σε σχέση με τις δυτικές χώρες να είναι σημαντικά μικρότερο, όμως είναι δυσβάστακτο για πολλούς, ακόμα κι αν ένα φιαλίδιο ενδοφλέβιας αντιβίωσης κοστίζει μόλις ένα δολλάριο. Συχνά κάνουμε έρανο οι γιατροί και το προσωπικό για να καλύπτουμε τα έξοδα άπορων οικογενειών. Τα φάρμακα είναι γενόσημα, εισαγόμενα κυρίως από το Πακιστάν με την ένδειξη “Only for export to Afghanistan” κάτι που θέτει εν αμφιβόλω και την ποιότητά τους. Τα φαρμακεία λειτουργούν σαν καρτέλ. Δημιουργούν τεχνητές ελλείψεις ώστε να προωθούνται συγκεκριμένα σκευάσματα. Η δημόσια δωρεάν υγεία αντιμετωπίζει την αδιαφορία των ιθυνόντων προς όφελος των ιδιωτικών κλινικών»
Αυτά τα οδυνηρά βγήκαν από την κουβέντα μας σαν απόσταγμα.
Με συνόδεψε αρχικά στα εργαστήρια και στην υποτιθέμενη μονάδα εντατικής νοσηλείας. Η εικόνα ήταν αποκαρδιωτική.
Προχωρήσαμε στους θαλάμους των ασθενών όπου για ακόμα μια φορά, σοκαρίστηκα. 40% των παιδιών νοσηλεύονταν λόγω υποσιτισμού: κλινικές οντότητες που τις διδάχτηκα χωρίς να τις συναντήσω ποτέ στη καριέρα μου. Εικόνες βρεφών που ήταν σχεδόν οστά και δέρμα, με μάτια βαθουλωμένα να με κοιτάζουν διαπεραστικά.
Τα στατιστικά στοιχεία είναι καταπέλτης για το Αφγανιστάν: δεύτερο σε παιδική και πρώτο παγκοσμίως σε βρεφική θνησιμότητα, φιγουράροντας ανάμεσα σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής (12 στα 100 παιδιά πεθαίνουν στην βρεφική ηλικία). Τα ποσοστά αυτά δεν οφείλονται σε έλλειψη υποδομών μόνο. Είναι το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο σε συνδυασμό τις αγκυλώσεις της παραδοσιακής πατριαρχικής αφγανικής κοινωνίας.

Αναλογιζόμενος πόσο άτυχος μπορεί να θεωρηθεί κανείς σαν γεννιέται σε μια χώρα σαν αυτή, όταν ένα στοιχειώδες αγαθό όπως η υγεία δεν θεωρείται δεδομένο, πήραμε το δρομο της επιστροφής προς το κέντρο της πόλης.
H Sabria έχοντας ξεπεράσει την αρχική συστολή μας προσκάλεσε στο σπίτι της. Εκεί μας υποδέχτηκε ο σύζυγός της, ένα συμπαθέστατο παλληκάρι, με έντονο κινητικό πρόβλημα κι αυτός.
Το νεαρό ζευγάρι γνωρίστηκε όταν εργάζονταν κι οι δυό στον «Αφγανικό Οργανισμό Επιζώντων από Νάρκες», ερωτεύτηκε και ήρθε εις γάμου κοινωνία πριν από ένα εξάμηνο.
Στο κλειστό χώρο του πατρικού σπιτιού της Sabria είχε παραχωρηθεί ένας χώρος για να ζουν. Στο χαριτωμένο σαλονάκι με αισθητική κυκλαδίτικου σπιτιού, βαριές κουρτίνες και μαξιλάρες σε χρωματική αρμονία, μας σέρβιρε το τσάι.

Παρουσία του συζύγου και του αδελφού της, χαλαρή και απαλλαγμένη από το τσαντόρ, ξεκίνησε να μου περιγράφει τη προσωπική της ιστορία. Παιδί του πολέμου, μεγαλωμένη στα πέτρινα χρόνια των Ταλιμπάν, όντας κορίτσι ΚΑΙ με κινητικό πρόβλημα, ήταν η οδύνη της οικογένειας. Με την απελευθέρωση από τους Ταλιμπάν, διεκδίκησε το δικαίωμά της στη μόρφωση παρά την αντίθετη άποψη των γονιών της. Επαναστάτησε και δήλωσε ότι θα δουλέψει για να μην τους επιβαρύνει οικονομικά. Εργάστηκε σαν παραδουλεύτρα σε σπίτι παρά το κινητικό της προβλημα και κατάφερε όχι μόνο να ολοκληρώσει τις σπουδές της αλλά και να ενισχύει οικονομικά τους γονείς της. Βρήκε δουλειά αργότερα στον «Αφγανικό Οργανισμό Επιζώντων από Νάρκες» σαν κοινωνική λειτουργός όπου και γνώρισε τον αγαπημένο σύζυγό της. Όση ώρα περιέγραφε την ιστορία της, τα μάτια της γυάλιζαν από αποφασιστικότητα και η φωνή της απέπνεε δυναμισμό.
Ενοιωσα μέσα μου να με πνίγει η συγκίνηση. Είχα απέναντί μου μια αγωνίστρια της ζωής. Ένα πλάσμα που αντιπάλεψε την αναπηρία της, που έδωσε μάχες σε μια κοινωνία εχθρική για το δικαίωμα στη μόρφωση, την εργασία, τον έρωτα. Βούρκωσα, όπως βουρκώνω κάθε φορά που φέρνω το πρόσωπό της στο μυαλό μου. Ούτε μια στιγμή δεν στέναξε, δεν έβγαλε παράπονο, δεν κατηγόρησε τη μοίρα της, τη κοινωνία. Μιλούσε και το πρόσωπό της έλαμπε από χαρά για τον αγώνα που κέρδισε στη ζωή. Δεν άντεχα άλλο.
Για να αποφύγω τα δάκρυα, γύρισα στον Gul και του είπα: «Θα ήθελα να κάνω κάτι για τα παιδιά αυτά. Το νοιώθω και το θέλω. Ρώτησε διακριτικά αν έχουν κάποιες ελλείψεις στο σπιτικό τους». Ο Gul χαμογέλασε: «Είσαι μέσα στο μυαλό μου. Κάτι ανάλογο σκεφτόμουν κι εγώ». Διακριτικά φροντίσαμε και μάθαμε ότι νεαρό ζευγάρι ούτε καν ψυγείο δεν διέθετε στο σπίτι... Άλλωστε ο σύζυγος είχε πρόσφατα χάσει τη δουλειά του και δεν υπήρχαν οι οικονομικοί πόροι για τέτοιες «πολυτέλειες».
Τους παρακινήσαμε να πάμε τάχαμου βόλτα και όλοι μαζί βρεθήκαμε στο κέντρο της πόλης. Μαζί με τον Gul διαλέξαμε ένα όμορφο ψυγείο και τους το αγοράσαμε. Ο σύζυγος με αγκάλιασε χαμογελώντας πλατειά κι αφήνοντας τα μάτια να λένε ευχαριστώ. Η Sabria τυλιγμένη πάλι στο τσαντόρ της γελούσε σχεδόν χοροπηδώντας ενθουσιασμένη σαν μικρό παιδί που του έφεραν το πιο όμορφο δώρο. Πώς να της εξηγήσω ότι πιο πολύτιμο δώρο ήταν για τη ψυχή μου το μάθημα ζωής που μου εξομολογήθηκε. Μοιράστηκα τη χαρά τους. “Να με θυμάστε στις προσευχές σας” τους είπα και τους αποχαιρέτησα.

Με τόσες εικόνες και συγκινήσεις, συνεχίσαμε τη βόλτα μας στη Herat.
Είχε απομείνει η επίσκεψη στο περίλαμπρο Mεγάλο Τζαμί, ένα από τα εμβλήματα της πόλης.

Δίπλα απ’το τζαμί επισκεφθήκαμε αυτή τη φορά το εργαστήρι του υαλοπώλη Sultan Hamidy. Καθισμένος κατάχαμα, μπροστά από το φούρνο που έκαιγε αδιάκοπα κι ανέδιδε ανυποφόρη ζέστη, με μόνο σύμμαχο έναν ανεμιστήρα, ένας ηλικιωμένος με μια τεράστια καμπούρα δούλευε περίτεχνα το φυσητό γυαλί. Εικόνες σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος.

Μετά από παραδοσιακό γεύμα με κεμπαμπ που θεωρούνται από τα καλύτερα στο Αφγανιστάν, πήραμε το δρομο για το αεροδρόμιο για την απογευματινή πτήση της Safi airways προς Kabul.
Πολλά σε επίπεδο service θα είχαν να ζηλέψουν αεροπορικές εταιρείες της Ευρώπης. Το αεροσκάφος καινούργιο, γεύμα στη πτήση, όμως η έκπληξη ήταν ότι υπήρχε γυναίκα αεροσυνοδός και μάλιστα ούτε καν μαντηλοφορεμένη! Δίπλα μου ο Gul είχε εκστασιαστεί! «Κοίταξέ την και πες μου τι σου κάνει εντύπωση» μου είπε με ματιά αρπακτικού. Σκάναρα καλά καλά τη κοπελίτσα, που δεν ήταν και κανένα μοντέλο, η οποία ήταν συμπαθέστατη και σεμνή με το κότσο της και αποφάσισα ότι τα κρινοδάκτυλα χεράκια της μου έκαναν περισσότερο εντύπωση. «Αυτό;» μου ανταπαντά έκπληκτος ο Gul. “Tον... λαιμό της δεν τον βλέπεις;;;;». Αναρωτήθηκα από πού κι ως πού το λαιμό της και τότε συνειδητοποίησα άμεσα ότι ναι, σε μια χώρα με μπούρκα, τσαντόρ, στην καλύτερη περίπτωση μαντήλα, ο γυναικείος λαιμός είναι κάτι απόλυτα προστατευμένο από τα αδιάκριτα βλέμματα των ανδρών, κομμάτι του κορμιού απαγορευμένο στη κοινή θέα!

Προσγειωθήκαμε πια σαν είχε νυχτώσει στη Kabul.
Τακτοποιήθηκα στον ξενώνα και βγήκαμε γρήγορα για δείπνο όπου έφαγα πάλι ashak για να αποχαιρετίσω και γευστικά το Αφγανιστάν.
Ξάπλωσα στο κρεβάτι ανασύροντας στη μνήμη μου εικόνες κι εμπειρίες των προηγούμενων ημερών του ταξιδιού. Σαν υπόκρουση τα πολεμικά ελικόπτερα πετούσαν πάλι με θόρυβο στον σκοτεινό ουρανό της Kabul.
Εδώ η γαλήνη είναι πλέον άγνωστη λέξη...

 

[Yorgos]

Απλά καταπληκτικό ταξίδι και ιστορία. Μπράβο σου.

 

[giannismits]

Πραγματικά είναι μια ιστορία διαμάντι.Μας συγκίνησες κι εμάς με τις συγκλονιστικές εμπειρίες που έζησες εκεί.Πολλά μπράβο ρε Παναγιώτη.

 

[jimp]

Μπράβο σου!

 

[DRAKFIREMAN]

να είσαι πάντα καλά και να πηγαίνεις πολλά πολλά ταξίδια!!

 

[chris7]

Μπράβο!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

 

[Kanel28]

Συγχαρητήρια και από μένα

 

[_antonis_]

Δεν ξέρω τι να πω και το ευχαριστώ είναι απλά πολύ λίγο...