Κύπρος Ιορδανία Ιορδανία. Once in a lifetime!

[Grerena]

Wadi Rum ... η ‘διαστημική’ έρημος!
Πανύψηλοι βράχοι από ψαμμίτη, κόκκινοι αμμόλοφοι και απόκοσμοι βραχώδεις σχηματισμοί δημιουργούν ένα ασυνήθιστο τοπίο. Η έρημος Wadi Rum της Ιορδανίας είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα τοπία στον πλανήτη. Αν και δεν μοιάζει να είναι αυτού … του πλανήτη. Η κοκκινωπή άμμος και τα βουνά μοιάζουν με την άνυδρη και κόκκινη επιφάνεια του Άρη. Γι’ αυτό το λόγο και το Χόλυγουντ … αγάπησε την έρημο Wadi Rum και συχνά τη … θυμάται όταν πρόκειται να γυρίσει ταινίες που διαδραματίζονται στον κόκκινο πλανήτη. Η Wadi Rum ήταν σκηνικό για “The Martian”, “The Last days of Mars”, “Red Planet” κ.α.

Εγώ όμως για αυτήν την έρημο πρωτοέμαθα από μια παλαιότερη ταινία, που δεν ήταν άλλη από τον “Laurence of Arabia”. Μια ταινία που αναφέρεται στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην έρημο και που διαμόρφωσαν τη Μέση Ανατολή όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Το 1916 οι Άραβες ξεκίνησαν μια εξέγερση ενάντια στην καταπίεση της οθωμανικής αυτοκρατορίας απαιτώντας ανεξαρτησία και ελευθερία. Με επικεφαλής τον Σαρίφ Χουσείν μπιν Αλί και τους γιούς του Αμπντάλα Α’ (παππού του σημερινού βασιλιά της Ιορδανίας) και Φαιζάλ Α’ οι μαχητές της εξέγερσης έπρεπε να αντιμετωπίσουν την πολύ καλά εξοπλισμένη Οθωμανική πολεμική μηχανή σε σκληρές μάχες πολλές από τις οποίες έλαβαν χώρα στο Wadi Rum. Ως υπερασπιστής της Αραβικής εξέγερσης ο Tomas E. Laurence (αξιωματικός του Αγγλικού στρατού) πολέμησε στο πλευρό των Αράβων ως επικεφαλής τους, διευθύνοντας ουσιαστικά τις επιχειρήσεις κατά των Οθωμανών. Το αποτέλεσμα ήταν οι Άραβες να οδηγηθούν σε νίκες και να κερδίσουν εδάφη προς Βορρά και ο Laurence να γίνει το πλέον αγαπητό πρόσωπο των Αράβων και να κερδίσει παράσημα και βαθμούς από τον Αγγλικό στρατό.
Η συναρπαστική αυτή ιστορία, αλλά και η ταινία-έπος διαδραματίστηκαν στον συναρπαστικά όμορφο τόπο, στην έρημο Wadi Rum.

Όλα τα παραπάνω είναι λίγο πολύ γνωστά. Κάτι όμως που μπορεί να μην είναι και τόσο γνωστό και που το ανακάλυψα σκαλίζοντας λίγο είναι τη σχέση της ταινίας με τον σημερινό βασιλιά της Ιορδανίας. Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ χρωστά την ύπαρξή του στην ... ταινία.
Η μητέρα του σημερινού Βασιλιά Αμπντάλα Β’ ήταν Βρετανίδα, που εργαζόταν στην παραγωγή της ταινίας “Laurence of Arabia”. Ο τότε βασιλιάς Χουσείν πήγε στα γυρίσματα, την γνώρισε, την ερωτεύτηκε και στη συνέχεια την παντρεύτηκε.

Σε αυτήν την έρημο με την τόση Ιστορία και την τόση ομορφιά κατευθυνόμασταν σήμερα και μάλιστα θα διανυκτερεύαμε σε μια από τις κατασκηνώσεις της.

Η κατασκήνωση
Πολύ είχα ζοριστεί για να βρω το κατάλυμα που θα μείνουμε στην έρημο. Όλα τα camp έδειχναν ωραία στο booking με ψηλές βαθμολογίες αλλά και με μεγάλο εύρος τιμών. Τα ακριβά δεν μπορούσα να τα πλησιάσω και τα φθηνά με έβαζαν σε υποψίες ότι κάτι στραβό θα έχουν και μάλλον δεν το έβλεπα. Ύστερα από πολύ διάβασμα (των reviews), ερωταπαντήσεις, ανταλλαγή mails κατέληξα σε τρία. Τελικά διάλεξα εκείνο που είχε την καλύτερη ιστοσελίδα, η οποία με έπεισε για την «τιμιότητά» του. Κατέληξα στο “Desert Magic Camp”, το οποίο δεν ήταν στην καρδιά της ερήμου αλλά κοντά στις παρυφές της και κοντά στο χωριό Disah. Δεν το έκλεισα από το Booking ύστερα από τις σοφές συμβουλές της @Alic, που μόλις είχε γυρίσει από την έρημο, έτσι ώστε να μπορώ να πετύχω καλύτερη τιμή στο μιλητό και να αποφύγω δεσμεύσεις και πιθανές παγιδούλες.

Παρόλο που τους Άραβες δεν τους «πιάνεις» στο θέμα παζαριού, νομίζω ότι πέτυχα μια καλή τιμή πακέτου (διανυκτέρευση σε δωμάτιο με μπαλκόνι, jeep tour και βραδινό).
Ήταν όμως η πρώτη μου φορά που είχα κανονίσει τα πράγματα λίγο στο φλου και ένα άγχος το είχα. Δεν είχα τις εγγυήσεις του booking και όλες τις συνεννοήσεις τις είχα κάνει με κάποιον Marco στο WhatsApp. Το ραντεβού μας με τον Marco το είχα κλείσει στο Disah.
Εδώ το σύστημα δουλεύει ως εξής: Πας κάπου που θα σου υποδείξει το camp (που θα διανυκτερεύσεις) για να παρκάρεις και στη συνέχεια έρχεται κάποιος να σε πάρει με ειδικό όχημα 4x4 για να σε πάει στο camp. Απ’ ότι κατάλαβα οι περισσότερες κατασκηνώσεις έτσι δουλεύουν.

Ο δρόμος για την Wadi Rum είναι μια χαρά. Αν είχε και κανένα βενζινάδικο θα ήταν ακόμη καλύτερα. Ίδρωσα μέχρι να το βρούμε. Είχαμε να κάνουμε και καμιά εκατοστή χιλιόμετρα. Δεν είχαμε και λίγα.

Το τοπίο είχε από ώρα αλλάξει. Ήδη έβλεπα στο βάθος τους βράχους που ξεπρόβαλαν μέσα από την κοκκινωπή … αμμουδιά! Μας προϋπάντησαν τα βράχια και η ντόπια … πανίδα.

Φτάσαμε στο χωριό Disah και βρήκαμε εύκολα και το parking.

Ο Marco δεν ήταν εκεί. Του έστειλα μήνυμα και μου απάντησε ότι θα μου στείλει οδηγό για να μας παραλάβει όλους. Ποιους όλους;
Μαζί μας περίμενε και μια παρέα από τρεις Ιορδανούς που δεν έμοιαζαν και τόσο με Ιορδανούς. Ήταν τρία νεαρά παιδιά με χαρακτηριστικά Ινδοευρωπαίων, με πράσινα μάτια, τέλεια Αγγλικά και φιρμάτα ρούχα. Οι δύο είχαν ξαναέρθει Wadi Rum και επειδή τους άρεσε ήρθαν ξανά με τον φίλο τους, που ερχόταν για πρώτη φορά. Την παρέα εμπλούτισε και ένας Καλιφορνέζος που ήρθε λίγο μετά από εμάς, ο οποίος αυτός έμοιαζε με … Άραβα.
Ορισμός του Άραβα ήταν σίγουρα ο οδηγός που ήρθε να μας πάρει. Ήταν ένας caw boy της ερήμου, ίδιος ο Lee Van Cliff, με λευκή κελεμπία!

Ανεβήκαμε όλοι, μαζί με τα μπαγκάζια μας στο jeep και μπήκαμε στην … αμμοθάλασσα.

Σε μόλις 15’ φτάσαμε στο Camp μας.

Στη σκιά ενός βράχου ήταν 13 σκηνές, μια όμορφη βεράντα με θέα, ένας αμμόλοφος και μια σκηνή που εκτελούσε χρέη reception.

Ο receptionist δεν ήταν Άραβας. Ήταν ένας … Ασιάτης, ο οποίος ήταν και αρκετά …ζεν. Ήρεμα, σιγά και νωχελικά έκανε τη δουλειά του. Αργά και με το πάσο του κοίταζε τις κρατήσεις. Σε πλήρη δηλαδή αντίθεση με μένα που ήμουν λίγο στην τσίτα. Βιαζόμουν να κάνω το jeep tour. Είχαμε κανονίσει να κάνουμε ένα 4ωρο jeep tour στην έρημο και δεδομένου ότι ήρθαμε αργά δεν μου … έβγαινε το 4ωρο έως το ηλιοβασίλεμα. Θα έπρεπε το συντομότερο να φύγουμε για να προλάβουμε και δεν έβλεπα να τσουλάνε γρήγορα τα πράγματα.
Η αγωνία μου σταμάτησε γρήγορα όταν κατάλαβα ότι το tour δεν θα ξεκινούσε όποτε ήθελα εγώ, αλλά όταν ήταν κανονισμένο να ξεκινήσει. Στις 3:30 είχε tour και είχε ήδη ξεκινήσει. Δηλαδή και στην ώρα μας να ήμασταν στο ραντεβού στο Disah, πάλι δεν θα προλαβαίναμε το tour που θα έφευγε στις τρεισίμιση. Να το «φλου» που φοβόμουν, … «έσκασε» . Φταίω και εγώ αλλά φταίνε και αυτοί. Ποτέ δεν μου είπαν ότι τα tour είναι συγκεκριμένες ώρες (νόμιζα ότι γίνονταν όταν «μαζεύουν» κόσμο) και αν ήθελα το 4ωρο θα έπρεπε να είμαι στις 3:00 το αργότερο στο camp.
«Μπορείτε να κάνετε το πρωί το 4ωρο τουρ»
«Όχι δεν μπορώ. Αύριο φεύγουμε»
Μου ήρθε να μπήξω τα κλάματα.
«Δεν μπορούμε να κάνουμε κάποιο άλλο σήμερα;»
«Υπάρχει ένα 2ωρο tour στις 5:30»
«Εντάξει. Αυτό»
Το ακούει αυτό και ο Καλιφορνέζος και κλείνει και αυτός να έρθει μαζί μας.
Αφού πήγε η καρδιά μου στη θέση της, κάθισα υπομονετικά μέχρι να λυθεί ένα overbooked θέμα (ευτυχώς όχι με εμάς) και σε λίγο πήραμε το κλειδί για τη σκηνή μας.

Βρήκαμε τη σκηνή μας, η οποία ήταν … πρώτη σειρά.
Εντάξει! Ήταν απλά τέλεια! Είχε απρόσκοπτη θέα στην έρημο, βεράντα, τεράστια τζαμαρία, δικό της μπάνιο. Ήταν όμορφη. Ήταν πολύ πιο ωραία απ’ ότι ονειρευόμουν!

Με τέτοια θέα απ’ τη σκηνή μας και πουθενά να μην πήγαινα δεν θα με πείραζε (λέμε τώρα).
Ετοιμαστήκαμε, φρεσκαριστήκαμε και στις 5:25 είμαστε στη reception περιμένοντας το jeep.

Jeep tour
Εννιά άτομα μαζευτήκαμε. Μια παρέα 4 κοριτσιών (θα τις έλεγα και sex and the city αλά Γαλλικά),
ένα ζευγάρι Γάλλων, ο Καλιφορνέζος και εμείς.
Σε δύο ώρες διαθέσιμες έως την ώρα του ηλιοβασιλέματος δεν προλαβαίνεις να απομακρυνθείς πολύ από το camp σου και να πας βαθιά μέσα στην έρημο. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα βλέπαμε τα highlight των άλλων tour, όπως τις δύο γνωστές πέτρινες γέφυρες και τα φαράγγια της ερήμου.
Δεδομένου των συνθηκών όμως, όχι μόνο το είχα αποδεχθεί αλλά ήμουν και ευχαριστημένη.
Βόλτες στην άμμο ήταν όλες απλά εγώ θα έκανα μια … μικρή βόλτα στην άμμο.

Άσε που … αυτά που ήδη έβλεπα ήταν απείρου κάλλους. Φαράγγι το λες και αυτό ή και φυσική ομορφιά!

Πρώτη μας στάση ήταν η πηγή του Laurence. Πηγή που για χρόνια έρχονταν οι Βεδουίνοι για να ποτίσουν τις καμήλες τους αλλά μετά την ταινία απέκτησε όνομα “Laurence spring”. Μάλλον για λόγους promotion, αφού νερό εγώ δεν είδα πουθενά. Το τοπίο όμως τριγύρω ήταν καταπληκτικό.

Εκεί κοντά βρίσκεται και μια τέντα, η οποία μας … κάλεσε για να πιούμε και ένα τσαγάκι στα γρήγορα.
Εκεί οι Βεδουίνοι της τέντας θαύμασαν την μαντήλα του άντρα μου. Εκείνη τη χειροποίητη, που είχαμε πάρει από τη νεκρά θάλασσα. Αυτοί ξέρουν! Ενώ μοιάζει με τις fast fashion μαντήλες, πρόσεξαν τις λεπτομέρειες και μάλιστα τον ρωτούσαν που βρήκε αυτήν την τόσο ωραία μαντήλα. Για το ταγάρι βέβαια ούτε λόγος. Κάτι θα σημαίνει αυτό (λέω εγώ τώρα).

Το μοναδικό κόκκινο χρώμα του αργιλώδους εδάφους και τα τεράστια βράχια, που οι άνεμοι διάβρωσαν μέσα στους αιώνες σμιλεύοντας τα, δίνοντας απίστευτα σχήματα και όγκους, χαρίζουν στο τοπίο έναν απόκοσμο χαρακτήρα.

Στον γηραιότερο βράχο της Wadi Rum κάναμε μια στάση την ώρα που ένα καραβάνι από καμήλες είχε κάνει στάση για ξεκούραση.

Επόμενη στάση ήταν σε ένα σημείο που ένας βράχος έμοιαζε σαν ένα γλυπτό τεράστιο κεφάλι …

Απ’ ότι κατάλαβα τέτοιοι πέτρινοι σχηματισμοί, που μοιάζουν με γλυπτά έχει πολλούς διάσπαρτους μέσα στην έρημο.

Μετά είχε “τρεχαλητό” στην άμμο, όπου το αυτοκίνητο καβαλούσε αμμόλοφους πηδώντας στον αέρα, κάνοντας σπινιαρίσματα στην άμμο χαρίζοντας μας φωνές, γέλια, χαβαλέ και λίγη «ώρα του παιδιού».

Γρήγορα ήρθε η ώρα του ηλιοβασιλέματος. Σε ένα πλάτωμα σταθήκαμε για να το δούμε.

Όμορφα χρώματα κατέκλυσαν όλο το γύρω τοπίο όπου έφτανε το μάτι μας.
Ο Καλιφορνέζος είχε ξαπλώσει έχοντας θέα αντίθετα από τον ήλιο. Ίσως αυτό έπρεπε να κάνουμε και εμείς για να δούμε τις εντυπωσιακές αλλαγές των χρωμάτων πάνω στα βράχια της ερήμου. Από κόκκινα γινόντουσαν πορτοκαλί.

Η ώρα ήταν 7:30 και ήταν η ώρα του γυρισμού. Σε λίγο θα σκοτείνιαζε.

Γυρίσαμε στο camp κατά τις 8 παρά. Οι Γαλλιδούλες έτρεξαν στον αμμόλοφο που υπήρχε πίσω από τις σκηνές μας για να κάνουν sandboarding. Δεν υπολόγιζαν ούτε τις τούμπες που φάγανε, ούτε τα φορεματάκια που φορούσαν, ούτε την άμμο με την οποία θα γέμιζαν από άκρη σε άκρη. Όλοι οι υπόλοιποι αράξανε στη βεράντα αναμένοντας την ώρα του φαγητού.

Εμείς προτιμήσαμε τη θαλπωρή της φωτιάς που ήταν αναμμένη στο κέντρο της βεράντας. Η θερμοκρασία ήταν τέτοια που ευχάριστα καθόσουν και χωρίς αυτή αλλά …. ήταν καλύτερα με αυτή.

Δυο ταψιά χωμένα μέσα σε φούρνο στην άμμο ψήνονταν εδώ και ώρα, με το παραδοσιακό τρόπο που μαγειρεύουν οι Βεδουίνοι. Λίγο πριν το βγάλουν από την άμμο μας ειδοποίησαν για όποιον θέλει να πάει να δει το ξε-αμμούδιασμα. Είχα ξαναφάει στην Τυνησία κάποτε με αρνί. Το τωρινό ήταν με κοτόπουλο. Νοστιμότατα και τα δύο.

Σε πολύ λίγο πήγαμε για φαγητό. Κοτόπουλο, ρύζι με ψητά λαχανικά, χούμους, σαλάτες, φρούτα … μια χαρά γεύμα, που πολύ μου άρεσε.

Κάτω από τ’άστρα
Την ώρα της χώνεψης ήρθε στο τραπέζι μου ο συμπαθέστατος receptionist να με ρωτήσει αν θέλουμε το βράδυ να πάρουμε μέρος στο stargazing. Χωρίς να ξέρω καλά καλά τι είναι αυτό που με ρωτάει του απάντησα με ένα στόμα και μια ψυχή «Ναι». Ήμουν τόσο γοητευμένη από το κατάλυμα αυτό στην έρημο που ότι και να ήταν αυτό το stargazing δεν μπορεί καλό θα ήταν.
Τελικά ήταν παρατήρηση των άστρων, συνοδεία τσαγιού σε κάποια ερημιά της ερημιάς, που θα μας πήγαιναν με το τζιπ δυο Βεδουίνοι.

Ένα μεγαλούτσικο ζευγάρι Άγγλων, ένα νεότερο Παραγουανών, μια παρέα τριών κοριτσιών Ισπανίδα, Αμερικανίδα και μια Ελληνίδα και εμείς (με δύο οχήματα) ήταν η παρέα.

Προχωρήσαμε αρκετά μέσα στην έρημο, σε σημείο που σκεφτόμουν: Που μας πάνε; Είναι ανάγκη να πάμε μακριά; Παντού έχει άμμο για να αράξουμε για τσάι και παντού έχει ξαστεριά.
Τελικά πήγαμε σε ένα κάπως προστατευμένο μέρος (βράχια γύρω γύρω), στο οποίο υπήρχαν και κάποιοι θάμνοι, τα κλαδιά των οποίων χρειαζόμασταν για τη φωτιά. Μια χαρά δηλαδή, απλά εγώ και ο γρύλλος μου έχουμε θέματα.

Οι Βεδουίνοι με τους φακούς στα χέρια έκοψαν ξύλα από κάτι λίγους θάμνους, άναψαν φωτιά και μετά από λίγο έβαλαν το τσαγιερό στη φωτιά.

Καθίσαμε όλοι σταυροπόδι σερβιριστήκαμε το τσαγάκι μας και πιάσαμε κουβέντα.

Πιο πολύ εμείς οι Έλληνες μιλούσαμε και λίγο ο Παραγουανός. Με τα τρία κορίτσια άλλωστε είμαστε και παλιές γνώριμες από την Πέτρα! Τις είχαμε συναντήσει στο «I Love Petra», όταν περιμέναμε στην ουρά για να βγάλουμε φωτογραφία. Οι Άγγλοι είχαν πάει παράμερα μόνοι τους για να δουν τα άστρα μακριά από τη φωτορύπανση της φωτιάς.
Ήταν μια νύχτα με φεγγάρι και οι γύρω βράχοι διακρίνονταν αρκετά καθαρά.
Ήταν πολύ όμορφα.

Γυρίσαμε στο camp γύρω στις 10:30. Καθίσαμε στη βεράντα πάλι στη φωτιά. Τι όμορφα που ήταν! Με πήρε ο ύπνος στο καναπεδάκι με θέα τις φιγούρες των βράχων και τον έναστρο ουρανό. Άνετα μπορούσα να κοιμηθώ εκεί μέχρι το πρωί. Κατά τις 12:00 έκανα ένα κουράγιο και σηκώθηκα για να «μετακομίσω» στο κρεβάτι μου.

Με ανοιχτές τις κουρτίνες κοιμηθήκαμε το βράδυ. Ήθελα να ξυπνήσω με το πρώτο πρωινό φως για να δω την ομορφιά της ερήμου την ώρα της Ανατολής (στις 5:40 ξημέρωνε).

Τελικά δεν κατάφερα να ξυπνήσω με το πρώτο πρωινό φως αλλά με το … δεύτερο και την Ανατολή ίσα που την πέτυχα σε …προχωρημένη ώρα.
Είδα και δυο αερόστατα στο βάθος και ικανοποιημένη που μου βγήκε το πρωινό πρόγραμμα έκλεισα τις κουρτίνες και ξανακοιμήθηκα.

Ξύπνησα μία ώρα αργότερα από τη ζέστη. Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα ζέστη στην έρημο. Άνοιξα παράθυρα και πόρτες και το αεράκι έπαιξε μια χαρά το ρόλο του aircondition. Αφού χαρήκαμε από το κρεβάτι μας τη θέα …

Οριστικά ξυπνήσαμε κατά τις 7:30 και πήγαμε για πρωινό.
Αρκετά πλούσιο ήταν το πρωινό με αυγά, τυριά, χούμους, φρούτα, σαλάτες, χαλβά και πολλά άλλα. Πήραμε το καφεδάκι μας στη βεράντα ρεμβάζοντας για τελευταία φορά σε αυτό το ταξίδι την Wadi Rum.

Είχαμε ήδη συνεννοηθεί με τη reception για την ώρα της αναχώρησης μας. Στις 9:30 έφευγε το πλοίο …ε! το jeep για το χωριό Dishah και το parking μας. Προς στιγμή ένιωσα ότι είμαι σε νησί και τα jeep σαν να ήταν βάρκες, αφού δεν μπορείς να μετακινηθείς και να πας οπουδήποτε χωρίς αυτά.
Πήγα να μαζέψω τα πράγματα μας από τη σκηνή.
Πως καταφέραμε σε τόσες λίγες ώρες που μείναμε στη σκηνή να απλώσουμε τόσο πολύ τα όσα χωράνε τα δυο μικρά σακίδια που είχαμε; Άγνωστο! Πρωταθλητές! 35 λεπτά έκανα να τα μαζέψω.
Τα καταφέραμε πάντως και στις 9:30 είμαστε καθισμένοι στην καρότσα του jeep και κατά τις 10 παρά είχαμε ήδη πάρει το αυτοκίνητό μας από το parking.
Μια χαρά δηλαδή. Το αργότερο στις 10:00 ήθελα να φύγουμε για να προλάβουμε τα υπόλοιπα της ημέρας.
Δέκα παρά πήραμε το αμάξι και στις 10:00 πια είχαμε ήδη βγει στο δρόμο για την Aqaba.

Το τρένο του Λόρενς
Είχαμε άλλη μια εκκρεμότητα πριν απομακρυνθούμε από την έρημο.
Το τρένο της Επανάστασης!

Στη στάση Hejaz Railway στην έρημο της Ιορδανίας συναντάς ένα κομμάτι ιστορίας. Μια ατμομηχανή κάθεται στο σταθμό Hejaz της ερήμου για να θυμίζει τις συγκρούσεις του προηγούμενου αιώνα που οδήγησαν στη διαμόρφωση της σύγχρονης Μέσης Ανατολής.

Οι κυρίαρχοι Οθωμανοί από τη μία και ο αντάρτικος πόλεμος των Αράβων από την άλλη. Το καταλυτικό «όπλο» των Αράβων ήταν οι επιθέσεις στις σιδηροδρομικές γραμμές που διέκοπταν τις διόδους των τρένων και τις μεταφορές προκαλώντας όλεθρο στις τουρκικές επικοινωνίες συμβάλλοντας στην ήττα των Οθωμανών.
Η προέλευση της σύγχρονης Μ. Ανατολής ανάγεται στις επιθέσεις στα τρένα του σιδηροδρόμου Hejaz.

Και εδώ θα αναφερθώ και πάλι στην ταινία «Λώρενς της Αραβίας» και στις επικές σκηνές της, με φόντο το τρένο της επανάστασης, αλλά και το ρόλο που είχε ο τότε βασιλιάς Χουσείν για την πραγματοποίησή της.
Ο νεαρός βασιλιάς της Ιορδανίας Χουσείν, που ήταν αγγλοτραφής υποστήριξε θερμά την παραγωγή της ταινίας του David Lean. Με διαταγή του παραχωρήθηκε σημαντική υλικοτεχνική βοήθεια καθώς και οδηγοί που γνώριζαν τις καλύτερες τοποθεσίες στην έρημο για λήψεις. Ολόκληρα χωριά Βεδουίνων κινητοποιήθηκαν για να βοηθήσουν στα γυρίσματα της ταινίας. Το πιο σημαντικό ήταν ότι ο Χουσείν διέθεσε για τις ανάγκες της ταινίας εκατοντάδες στρατιώτες με άλογα και καμήλες του ιορδανικού στρατού, για τις επικές σκηνές των μαχών. Ο Χουσείν πίστευε ότι η ταινία θα ήταν μία καλή διαφήμιση για την εικόνα της Ιορδανίας στο εξωτερικό, αλλά και στην ανάπτυξη του ανύπαρκτου έως τότε τουρισμού. Όμως είχε και ένα προσωπικό ενδιαφέρον αφού ο αρχηγός των Αράβων που απεικονιζόταν σε αυτή ο πρίγκιπας Φαιζάλ ήταν παππούς του.

Σκηνές από την ταινία

Σήμερα το ανακαινισμένο τρένο (με την τούρκικη σημαία) είναι επισκέψιμο. Το τρένο μπορεί και να «ταξιδέψει» παίρνοντας μέρος και σε μια εικονική παράσταση μάχης (που γίνεται συγκεκριμένες μέρες και ώρες). Την αναπαράσταση δεν την πετύχαμε, αν και πολύ θα ήθελα να συμμετείχα, γιατί πιστεύω ότι είναι από τα «τουριστικά» που αξίζουν, αλλά είδαμε το τρένο.
Αντί για το ταξίδι με το τρένο είδα ξανά την ταινία με το που γύρισα πίσω.

Σκηνές από την ταινία

Και ... ήταν σα να ξαναταξίδεψα πάλι.

…………………………….. post ……………………………………………………………….

 

[depy!!!]

Τι μου έκανες βρε Ρένα, διαπίστωσα πως σε πολλά μέρη δεν πήγα όταν ήμουν εκεί και πρέπει να την ξαναβάλω στο πρόγραμμα!!!! Πολύ ωραίο ταξίδι και που όμορφη η ιστορία !!!

 

[Grerena]

Τι μου έκανες βρε Ρένα, διαπίστωσα πως σε πολλά μέρη δεν πήγα όταν ήμουν εκεί και πρέπει να την ξαναβάλω στο πρόγραμμα!!!! Πολύ ωραίο ταξίδι και που όμορφη η ιστορία !!!

Χα, χα. Άμα στο πρόγραμμα βάλεις και το “Quseir Amra” (κάστρο της ερήμου που δεν πρόλαβα να πάω) και τη Γέρασα, τότε έρχομαι και εγώ μαζί σου!!!
Πέτρα και Wadi Rum ξαναπάω και ξαναπάω.

Σε ευχαριστώ για τον καλό το λόγο αλλά και για την υπέροχη ημέρα μου (όπως εξελίχθηκε) στην Άκαμπα. Σε εσένα την οφείλω και σε μνημονεύω γι’ αυτό στο (επόμενο) κεφάλαιο της «Ερυθράς θάλασσας».

 

[Grerena]

Ερυθρά θάλασσα
Η συνέχεια είχε άλλα … χρώματα. Τα χρώματα της Aqaba, της μοναδικής παραθαλάσσιας πόλης της χώρας στην Ερυθρά θάλασσα!
Μια πόλη που έχει πάρει διαστάσεις μύθου στο κεφάλι μου από τότε που είχα δει την ταινία «Λόρενς της Αραβίας”. 4000 χρόνια ιστορίας έχει. Πάντα ήταν ένα λιμάνι στρατηγικής σημασίας, εμπορικό κέντρο, στάση στο δρόμο των καραβανιών, ώσπου ένας σεισμός του 9ου αι. την οδήγησε στην παρακμή. Στις αρχές του 20ου αι. επανήλθε στο προσκήνιο αφού διεξήχθη η μάχη που καθόρισε το αποτέλεσμα της Αραβικής επανάστασης. Υπό την καθοδήγηση του Λόρενς της Αραβίας, που ένωσε τις φυλές των Βεδουίνων του Wadi Rum, επιτέθηκαν στους Τούρκους κατακτητές και τους κατατρόπωσαν.

Σήμερα εκτός του ότι είναι ένα στρατηγικό εμπορικό λιμάνι είναι δημοφιλής λόγω του υποθαλάσσιου πλούτου της.
Στην Ιορδανία υπάρχουν 27 χιλιόμετρα μήκος ακτογραμμής, που βρίσκονται κατά μήκος της Ερυθράς θάλασσας. Το όνομά της «Ερυθρά» το πήρε από ένα είδος φυκιών που βρίσκονται στο νερό της και τα οποία της δίνουν ένα κοκκινοκαφέ χρώμα. Άλλη εκδοχή είναι ότι το όνομα προέρχεται από τα κόκκινα βουνά που περιβάλλουν τη θάλασσα.

Για τα κοράλλια της φημίζεται η Ερυθρά θάλασσα. Αφού φτάσαμε ως εδώ ήταν επιβεβλημένο να δούμε και τα κοράλλια της.
Στην αρχή μου φαινόταν πολύ δύσκολο το εγχείρημα.
Τις βάρκες με γυάλινο πάτο πρότειναν οι περισσότεροι ταξιδιωτικοί οδηγοί. Επίφοβη μου φαινόταν αυτή η λύση. Θα βλέπαμε τίποτα ή …. θα ήταν καμιά tourist trap;
Το σκάφος Neptune που έμαθα από την ιστορία του @vasiliss φαινόταν καλή λύση, αλλά … ακριβή και δεσμευτική. Έπρεπε να πάμε έως τη Tala bay που ήταν αρκετά νοτιότερα της Aqaba, πολύ νωρίς το πρωί, να βρούμε και θέσεις την ώρα που ήθελα και να σκάσω και ένα σεβαστό ποσό. Τώρα βέβαια εδώ που φτάσαμε 50€ πάνω πενήντα κάτω; Η γυάλινη καρίνα του σκάφους του Neptune επιτρέπει να βλέπεις το βυθό σαν να είσαι μέσα στο νερό. Φαινόταν καλή λύση για να δεις τα κοράλλια ενώ είσαι … στεγνός.
Εμείς όμως δεν θέλαμε απαραίτητα να παραμείνουμε … στεγνοί!
Παράλληλα ήθελα να στριμώξω και λίγο χρόνο για να κάνω και ένα μπάνιο στην Ερυθρά. Και για να δροσιστούμε (ύστερα από τόσες μέρες σε Πέτρα & έρημο) αλλά και για την ... bucket list μου. Είχα βρει στο χάρτη μια παραλία κοντά στην πόλη. "Berenice beach" λέγεται, η οποία έχει και είσοδο παρακαλώ περί τα 10 δηνάρια! Όλο και ανεβαίνει το κονδύλι.
Ώσπου ήρθε ξαφνικά ο από μηχανής θεός που λέγεται @depy!!! που μου πρότεινε να πάω να δω τα κοράλλια με μάσκα ενώ κάνω μπάνιο στη θάλασσα! 2 σε 1 δηλαδή, και χωρίς να σκάσω και 70 δηνάρια (που μου ζήταγαν το Neptune και η Berenice μαζί ).

Τα κοράλλια είναι αποικίες μικρόσωμων ζώων, των πολύποδων. Οι πολύποδες είναι στην ουσία κάτι σαν … πλοκάμια, που θυμίζουν … ανεμώνες. Αποτελούνται από φωτοσυνθετικούς οργανισμούς και για να επιβιώσουν χρειάζονται τη φωτοσύνθεση, η οποία επιτυγχάνεται σε ρηχά, ζεστά και διαυγή νερά.
Η Ερυθρά έχει ρηχά, ζεστά και διαυγή νερά. Είναι η πιο βόρεια τροπική θάλασσα και τόσο κοντά στην Μεσόγειο και τόσο κοντά στην Ελλάδα! Σαν να μου φωνάζει «Να η ευκαιρία σου»

Στο “Japanese gardens” έπρεπε να πάω αν ήθελα να αρπάξω την ευκαιρία να κάνω μπάνιο πάνω από τα κοράλλια και αν είμαι τυχερή μπορεί να έβλεπα και τον Νέμο να κολυμπά.
Ακολουθώντας το αστεράκι που στο χάρτη μου είχα τοποθετήσει στο “Japanese gardens” φτάσαμε στο parking του “Aqaba Marine visitor center”.
Εκεί αντικρίσαμε μια παραλία με φοίνικες, λίγες ξαπλώστρες, παιδική χαρά και έναν περιποιημένο γενικά εξωτερικό χώρο.

Ωραία! Μπάνιο όμως δεν έβλεπα να κάνει κανείς.
Μία μαμά είδα μόνο με ολόσωμο body-μαγιώ, με 3 παιδάκια που έπαιζαν στην άμμο. Είδα και δυο τρεις ανθρώπους πάνω σε μια ξύλινη προβλήτα που χάζευαν τις βάρκες και άλλους 2-3 … αναπνευστήρες να ξεπροβάλλουν απ’ το νερό, που ίσα ίσα που διακρίνονταν. Λουόμενους … πουθενά και για μπικίνι … ούτε λόγος!

Προς τα δεξιά έβλεπα μια ομάδα από μαύρες φιγούρες στα ρηχά. Σαν να είδα και κάτι κίτρινες μπουκάλες. «Πάμε προς τα εκεί να κόψουμε κίνηση».
Ναι! Τελικά πολύ κοντά ήταν ένα diving center. Εκείνη την ώρα υπήρχαν 2-3 παρέες με εκπαιδευτές καταδύσεων. Μέσα στο νερό σε περιφραγμένο κομμάτι υπήρχαν και ανεξάρτητοι κολυμβητές με στολή και χωρίς στολή, που κολυμπούσαν στα ρηχά με το κεφάλι μέσα. Προφανώς εδώ είναι τα κοράλλια. Εδώ είμαστε και εμείς.

Απλωθήκαμε λοιπόν σε ένα παγκάκι. Πετσέτα δεν είχα, γιατί ...που να χωρέσει πετσέτα το backpack μου; Είχα όμως ένα παρεό, που εκτέλεσε χρέη ψάθας. Μια χαρά. Έβαλα τη μάσκα μου, έβαλα και το σκουφάκι μου, έβαλα και τα παπουτσάκια μου, πήρα και την αδιάβροχη φωτογραφική μου (εξοπλισμός όχι αστεία) και έπεσα στο νερό.

Τρελή χαρά έκανα όταν κατάλαβα ότι όχι μόνο κοράλλια έβλεπα κάτω από το νερό αλλά και πολλά πολλά μικρά πολύχρωμα ψαράκια (από αυτά που βλέπεις μόνο σε ντοκιμαντέρ) να κολυμπούν πάνω από αυτά.
Και ναι! Αυτές είναι φωτογραφίες που τράβηξα κάτω απ’ το νερό …

Στους εντυπωσιακούς κοραλλιογενείς υφάλους της Ερυθράς ζουν περισσότερα από 1000 διαφορετικά είδη ψαριών (και 230 είδη σκληρών κοραλλιών). Τουλάχιστον το 15% των ειδών ψαριών είναι ενδημικά και δεν εμφανίζονται πουθενά αλλού στον κόσμο. Τρέφονται με τους πολύποδες των κοραλλιών χρησιμοποιώντας το λεπτό ρύγχος τους. Σε αντίθεση με την ανοιχτή θάλασσα, εδώ τα ψάρια έχουν προκλητικά χρώματα. Πολλά έχουν προσαρμοσμένο σώμα για να κινούνται άνετα ανάμεσα από τα κοράλλια.

Οι χαιτόδοντες ή πεταλουδόψαρα είναι σίγουρα από τα πιο εντυπωσιακά ψάρια των υφάλων.
Πρωταγωνιστής των φωτογραφικών ενσταντανέ ήταν ο … “μελάνουρος χαιτόδοντας”!

Έτσι το λένε αυτό το ψαράκι (έψαξα στο Internet και βρήκα το όνομά του). Μα είναι δυνατόν αυτό το πανέμορφο κατακίτρινο ψαράκι να το λένε «μελάνουρο χαιτόδοντα»; Είναι τρελοί αυτοί οι ιχθυολόγοι! Ή είναι όλοι άντρες και δεν τα πάνε καλά με τα χρώματα. Αυτό το χρώμα δεν είναι ‘μελανό’ αλλά κίτρινο neon!!!
Είναι της οικογένειας των πεταλουδόψαρων και είναι από τα πιο εντυπωσιακά αλλά και αντιπροσωπευτικά ψάρια των υφάλων και είναι από τα ενδημικά είδη της Ερυθράς.

Αυτά λέγονται “χειρουργοί” …

Αυτό είναι το μπαρμπούνι της Ερυθράς ... (όχι το κίτρινο, αλλά το άλλο με τη ρίγα)

Ο “επιλοχίας” και το λεμονόψαρο της οικογένειας των πομάκεντρων ...

Αυτό είναι ένα κοπάδι με διαφανή ψάρια που δεν βρήκα το όνομά τους ...

Το ψάρι κλόουν δεν το είδα.
Βέβαια δεν είναι σωστό να παραπονιέμαι, αφού είδα τόσα άλλα.
Είδα στο βάθος το κίτρινο “υποβρύχιο” Neptune και αναρωτιόμουν αν εκείνο έβλεπε περισσότερα στα βαθιά από μένα που κολυμπούσα στα ρηχά. Δεν είναι φυσικά υποβρύχιο, αλλά ένα σκάφος με μια γυάλινη προβολή μέσα στο νερό, που επιτρέπει να βλέπεις από πολύ κοντά κοράλλια και ψάρια. Βέβαια στα ίδια νερά πλέαμε και οι δύο. Τα ίδια θα βλέπαμε.

Ίσως αν προχωρούσα λίγο πιο μέσα ή αν μετακινιόμουν λίγο πιο αριστερά από την προβλήτα ή τέλος πάντως αν άλλαζα ύφαλο μπορεί και να έβλεπα κι άλλα. Η αλήθεια είναι ότι είχα κολλήσει σε ένα σημείο. Από τη μία … δεν ήθελα να ενοχλώ τους εκπαιδευόμενους δύτες, από την άλλη … εγώ δεν είχα αναπνευστήρα & βατραχοπέδιλα για να απλωθώ και ένιωθα πιο ασφαλής κοντά στην ακτή.

Έμεινα πολύ ώρα μέσα στο νερό. Δεν μου έκανε καρδιά να βγω έξω. Στη συνέχεια είδα πολύ περισσότερα ψάρια με πολύ πιο προκλητικά χρώματα που δεν είχα ξαναδεί ποτέ live, τα οποία όμως δεν …προλάβαινα να φωτογραφίσω, αφού μέσα στο χρόνο του κλικ της μηχανής από κει που νόμιζα ότι είχα πόζα αυτά είχαν προλάβει να στρίψουν … ανφάς και με παράλληλη κατάδυση σε χρόνο dt είχαν ήδη κρυφτεί κάτω από τα πλοκάμια των κοραλλιών!

Κάποια στιγμή μου έσπασε η μάσκα (από την πολυκαιρία, αφού είχα χρόνια να τη χρησιμοποιήσω) και βγήκα έξω. Είδα όμως ότι είχαμε χρόνο, οπότε αφού και ο άντρας μου είχε "κλείσει" ως κολυμβητής για σήμερα του πήρα τα γυαλάκια του και ξαναβούτηξα. Έμεινα κανένα μισάωρο ακόμα και θα έμενα και περισσότερο αν δεν ήμουν φοβιτσιάρα. Είχα διαβάσει ότι πρέπει να προσέχω τα πετρόψαρα και κάποια στιγμή που με τσίμπησε και ένα ψάρι, που εκείνη τη στιγμή φαντάστηκα ότι μπορεί και να ήταν κάποιο δηλητηριώδες αγκάθι ή κάποιο ...τέρας , (δούλεψε πάλι η φαντασία μου), το έληξα γρήγορα το θέμα. Βγήκα έξω με συνοπτικές διαδικασίες.

Εντάξει, δεν πρέπει να είμαι και πλεονέκτης. Αυτό το κολύμπι πάνω από τον ύφαλο της Ερυθράς ήταν ένα αναπάντεχο highlight, από τα πλέον διασκεδαστικά.

Δίπλα στο Diving Center είχε ντουζιέρες, οπότε εύκολα πλυθήκαμε και αλλάξαμε και κατά τη 1:00 η ώρα φύγαμε από τη θάλασσα.

Στη συνέχεια …
Μια βόλτα είχαμε σκοπό να κάνουμε στο κέντρο της Aqaba βλέποντας 2-3 εμβληματικά σημεία. Ίσως και να καθόμασταν κάπου να φάμε και θαλασσινά, για τα οποία φημίζεται η πόλη. Είχα και μια μικρή λίστα με ψαροταβέρνες για να διαλέξω.
Ότι και να κάναμε πάντως θα έπρεπε στις 3:00 το μεσημέρι να φύγουμε, για να μας βγει χρονικά ένα ταξίδι σχεδόν 4 ωρών έως το κατάλυμά μας στην Madaba, μαζί με μια unesco-στάση (στο Umm ar-Rasas), ένα βυζαντινό αρχαιολογικό χώρο, που ήταν πάνω στο δρόμο μας.

Έτσι, μετά από 15’ διαδρομής μπήκαμε στην πόλη.

Διασχίσαμε μια φαρδιά λεωφόρο, προσπεράσαμε μοντέρνα εμπορικά κέντρα, το τζαμί του Sherif al-Hussein bin Ali ...

... και χωρίς να το ζαλίσουμε πολύ, παρκάραμε πάνω στην K. Hussein Str., η οποία «τρέχει» παράλληλα με τον παραλιακό πεζόδρομο και βγήκαμε για περπάτημα.

Δύο είναι τα πιο χαρακτηριστικά σημεία στην Άκαμπα, η 130μ. ύψους σημαία της και το κάστρο των Μαμελούκων, τα οποία ευτυχώς είναι δίπλα δίπλα. Το «ευτυχώς» το λέω γιατί σήμερα έκανε πολύ ζέστη και δεν είχαμε κουράγια για πολλά πολλά.
Περπατήσαμε παραλιακά με κατεύθυνση τη προς τη σημαία. Είδαμε φοίνικες, αμμουδιές, λουόμενους και βάρκες, με χρώμα ...αράβικο.

Η γιγάντια σημαία βρίσκεται στο κέντρο της στρογγυλής μαρμάρινης και πολύ ζεστής εκείνη την ώρα «πλατείας της Μεγάλης Αραβικής Επανάστασης». Η πλατεία είναι αρκετά μεγάλη, αλλά σε όποιο σημείο της πλατείας και να στεκόμουν δεν μπορούσα να φωτογραφίσω ολόκληρη τη σημαία. Μόνο με τη χρήση του ευρυγώνιου φακού μπόρεσα να τη βάλω στο μέσα στο πλάνο.

Με το τεράστιο ύψος 137 μέτρων του κονταριού της και με μια σημαία διαστάσεων 20x40 μέτρα είναι ορατή από πολύ μεγάλη απόσταση. Το Ισραήλ απέναντι την βλέπει. Όμως … δεν πρόκειται για την ιορδανική σημαία. Αν κοιτάξουμε πιο προσεκτικά και θα δούμε ότι η σημαία αυτή δεν έχει το αστέρι της Ιορδανικής σημαίας. Η σημαία αυτή είναι το λάβαρο της Μεγάλης Αραβικής Εξέγερσης, της οποίας η εκατονταετηρίδα γιορτάστηκε το 2017. Η κατάληψη της Άκαμπα ήταν μια βασική στιγμή στην εξέγερση κατά της οθωμανικής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή.

Sherif al-Hussein bin Ali. Μετά τη λεωφόρο με το όνομά του και το τζαμί με το όνομά του είδαμε και το σπίτι του. Είναι σαφές άλλωστε. Το λέει και η πινακίδα.

Ο εμπνευστής της Αραβικής επανάστασης και προπάππους του σημερινού βασιλιά έμεινε σε αυτό το σπίτι λίγο μετά τον Α’ΠΠ. Εμένα όμως το κάστρο με ενδιέφερε περισσότερο, το οποίο βρίσκεται ένα δρόμο πιο πέρα.

Το φρούριο της Άκαμπα είχε χτιστεί για την προστασία της πόλης, αλλά το χρησιμοποιούσαν και σαν χάνι τα καραβάνια. Κατά τη διάρκεια της αραβικής Επανάστασης, ήταν το σημείο που ο Λόρενς και οι μαχητές πολιόρκησαν τους Τούρκους. Η υπερμεγέθης Ιορδανική σημαία είναι αφιερωμένη σε αυτήν ακριβώς τη νίκη.

Δεν είναι κάστρο χτισμένο σε λόφο, δεν είναι κάστρο πάνω σε Ακρόπολη, αλλά είναι ένα κάστρο «πόλης» δίπλα στη θάλασσα και προσανατολισμένο προς αυτήν.

Δεν είχαμε όρεξη για φαγητό. Ζέστη και οδήγηση ήταν κακοί σύμβουλοι. Παγωτό όμως;
Το πόσο μου άρεσαν τα τυποποιημένα παγωτά της Ιορδανίας δε λέγεται. Μου θύμισαν σε γεύση τα (ρετρό) παγωτά που έτρωγα τη δεκαετία του ’80 (τέλος του ’80). Θυμάστε τα Rocket /chicago /trinita /τρόικα;
Καθίσαμε σε ένα περίπτερο που είχε τα “jordina” παγωτά. Αυτής της μάρκας είχα φάει και μέσα στην Πέτρα προχθές και το καταευχαριστήθηκα.

Σίγουρα η Aqaba είχε πολλά ωραία ακόμα να μας δείξει αλλά είχαμε φτάσει την ώρα-όριο για το μεγαλούτσικο ταξίδι επιστροφής μας προς το βορρά.

Πήραμε τη Λεωφόρο της ερήμου. Ένας φαρδύς δρόμος ταχείας κυκλοφορίας μέσα στην έρημο ήταν η «Desert hwy». Τώρα όταν λέμε ταχείας κυκλοφορίας δεν είναι ακριβώς αυτό που καταλαβαίνουμε όλοι. Όλοι οι δρόμοι της Ιορδανίας (μαζί και η λεωφόρος της ερήμου) είναι γεμάτη σαμαράκια, τα οποία ξεπροβάλουν ξαφνικά. Εκεί που οδηγείς αμέριμνα, ξαφνικά όλα πετάγονται στον αέρα από ένα σαμαράκι, που λίγο πριν το πατήσεις ήταν αόρατο!

Είχαμε πολλά χιλιόμετρα να κάνουμε και μάλιστα αρκετά μονότονα. Ατέλειωτη ευθεία, έρημος και … σαμαράκια. Μέχρι το ύψος του Wadi Rum βλέπαμε και λίγα βράχια στο βάθος. Από κει και πέρα ήσυχα τα πράγματα.

Ή ... σχεδόν ήσυχα. Έπρεπε να προσέχουμε να μην προσπεράσουμε κανένα ντόπιο, γιατί αυτό ήταν θέμα … παρεξήγησης. Σε κάποια στιγμή που τολμήσαμε να κάνουμε προσπέραση, ο οδηγός του αυτοκινήτου επιτάχυνε … προσπερνώντας μας ξανά και κλείνοντας μας το δρόμο.
Άλλη προσπέραση δεν κάναμε καμία.

Ήταν πολλά τα χιλιόμετρα και μια κούραση μας ήρθε. Κάναμε μια στάση στο δρόμο στου “Khaled”.

Χα, χα. Όχι δεν είναι κάποιο διάσημο μαγαζί. Το αντίθετο. Ένα rest area της λεωφόρου που σταματήσαμε τυχαία, αλλά πολύ μας άρεσε το όνομα, αφού έχουμε έναν φίλο Σύριο με το ίδιο όνομα. Μπήκα μέσα και ψώνισα snacks και ροφήματα. Καμία σχέση με τις τιμές του τουριστικού Νότου. Πήρα 2 αναψυκτικά και 2 μικρά chips και πλήρωσα κάτω του δηναρίου και σχεδόν σοκαρίστηκα. Ξαναμπήκα λοιπόν στο μαγαζί και ψώνισα άλλα τόσα για να έχουμε καβάντζα για το δρόμο.

Τα sightseeing της ημέρας είχαν και συνέχεια ...

………………………………………. post ………………………………………………….

 

[Smaragda53]

Καλά, έδωσες ρέστα με τα κοράλλια!!!

 

[depy!!!]

Πολύ χαίρομαι που ευχαριστηθηκατε τον ύφαλο. Κι εγώ ένιωθα κάποιο φόβο και απέφυγα να ακούμπησω οτιδηποτε. Οι υποβρύχιες φωτό καταπληκτικές!!