-
Η αναδρομή στο παρελθόν συνεχίζεται! Ψηφίστε την Ταξιδιωτική Ιστορία του μήνα για τους μήνες Μάιο - Σεπτέμβριο 2020 !
Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!
- Thread starter Klair
- Ημερομηνία δημιουργίας
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Είναι κρίμα που έχετε στερηθεί αυτήν την τόσο αγαπημένη σας συνήθεια, το "τάμα" σας, το ετήσιο "προσκύνημά" σας, όπως το χαρακτηρίζεις. Ας είμαστε αισιόδοξοι ότι πολύ σύντομα θα σταματήσει όλο αυτό το κακό, κυρίως το καθημερινό θανατικό, και ότι όλα θα γίνουν όπως πριν.
Σε ευχαριστώ για την επιβράβευση!
Ο χρόνος δεν έφτασε για να επισκεφθώ το Στενό και τις Ρίζες. Επιβάλλεται μια νέα εξόρμηση στα ενδιαφέροντα αυτά χωριά.
Στο πρόγραμμα είχα κυρίως τις Ρίζες, τo μεγαλύτερo χωριό του Δήμου Τεγέας που βρίσκεται στη βόρεια άκρη του Τεγεατικού κάμπου σε υψόμετρο 690 μέτρων. Είναι από τα πιο ζωντανά και πλούσια χωριά της Τεγέας με μεγάλη παραγωγή σε αγροτικά προϊόντα. Επίσης είχα ενημερωθεί ότι πάνω από το χωριό βρίσκεται το ύψωμα του Προφήτη Ηλία, που ένα μεγάλο τμήμα του καλύπτεται από πευκοδάσος. Στην κορυφή του υψώματος υπάρχει το ομώνυμο εκκλησάκι, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει μια υπέροχη θέα προς το οροπέδιο της Μαντινείας και τον κάμπο της Τεγέας, τα χωριά Αγιωργίτικα και Στενό, έως και το Παράλιο Άστρος προς τα ανατολικά. Όμως κατανάλωσα πολύ χρόνο για να δω τη Λίμνη Τάκα με την οποία ξεκίνησα τη μέρα μου. Επιπλέον μου πήρε πάρα πολύ χρόνο ο κακός χωματόδρομος για να φτάσω στον Προφήτη Ηλία πάνω από το χωριό Κάνδαλο για να δω την Τάκα από ψηλά, οπότε οι Ρίζες με τον δικό τους Προφήτη Ηλία θα με περιμένουν κάποια άλλη φορά.
Αχλαδόκαμπος ή Κωλοσούρτης
τι μου θύμησες τώρα!! Να είσαι καλά βρε @ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ . Η μοναδική διαδρομή για να φτάσουμε στο Δάρα όταν ήμουν μικρή με την πάντα απαραίτητη στάση στους Μύλους για σουβλάκια. Τρομερές αναμνήσεις!Όσο για τις ταξιδιωτικές σου προτάσεις σημειώθηκαν πάραυτα. Ευχαριστώ! Είδα στον χάρτη ότι υπάρχει και η καστροπολιτεία του Μουχλίου σε αυτήν τη διαδρομή. Στο τέλος θα με φάνε οι λύκοι ή τα τσακάλια πάνω στα βουνά με την τρέλα που κουβαλάω
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Κ
Member
- Μηνύματα
- 962
- Likes
- 5.331
Ήταν το δεύτερο (σίγουρο) ετήσιο προσκύνημα,μέσα Ιούλη κάθε χρόνου.Στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής που αναφέρω γιόρταζαν αργοπορημενα την εικόνα του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης.Η εικονα είχε φτιαχτεί από συγγενείς και γείτονες οπότε όλοι ήμασταν γνωστοί και φίλοι.Μετα τη λειτουργία υπήρχε πικ Νικ όπου ο καθε ένας έφερνε τα φαγητά του όμως στο τέλος ήταν μια μεγάλη παρέα.Δεν θα βγάλω πότε από το μυαλό μου το καρπούζι που κρύωνε στα τρεχούμενα νερά από παράπλευρο ρυάκι.Εχω να πάω πάνω από 20 χρόνια,όπως και οι περισσότεροι από τα παιδιά που ήμασταν τότε.
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Αχ! τι ωραία πράγματα διαβάζουμε και μαθαίνουμε μέσα από αυτές τις τόσο πολύτιμες ανταλλαγές εμπειριών και βιωμάτων! Σου εύχομαι ολόψυχα να τα ξαναζήσεις πολύ σύντομα!
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
χαχαχαχαχαχα!!
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Βούρβουρα: Το σιωπηλό χωριό με την παρθένα φύση
Ξεκίνησα από το χωριό Στάδιο με προορισμό τα Βούρβουρα. Στο χωριό Κερασίτσα έστριψα αριστερά ακολουθώντας την ΕΟ Τρίπολης-Σπάρτης, η οποία αρχικά κυλάει στον επίπεδο κάμπο της Τεγέας, ενώ στη συνέχεια ακολουθεί ανηφορική πορεία. Το πρώτο χωριό που συνάντησα ήταν η Μανθυρέα (Καπαρέλι το παλιό της όνομα) το οποίο απολαμβάνει αφ' υψηλού θέα προς το Τεγεατικό πεδίο και τη Λίμνη Τάκα. Είναι το τελευταίο χωριό της Τεγέας, και στη γύρω από αυτό περιοχή βρισκόταν η αρχαία Μανθυρέα, μια από τις κώμες της αρχαίας Τεγέας.
Ο δρόμος διασχίζει το Αλεποχώρι, το επόμενο χωριό μετά τη Μανθυρέα, το οποίο είναι γνωστό ως τόπος θυσίας και μνήμης (21 Δεκεμβρίου 1943). Οδηγώντας το βλέμμα μου στάθηκε για λίγα δευτερόλεπτα στο Πάρκο Μνήμης και στο Μνημείο των εκτελεσθέντων, με θύματα 17 Αρκάδες και 16 Λάκωνες που έχει στηθεί λίγο έξω από το χωριό.
Η ΕΟ Τρίπολης-Σπάρτης είναι ωραίος δρόμος με καινούριο οδόστρωμα, ο οποίος μου πρόσφερε ευχάριστες οδηγικές στιγμές, μέχρι που έφτασα σε μια διασταύρωση και εκεί έστριψα αριστερά, αφήνοντας την απλωσιά της. Συνέχισα την πορεία μου ακολουθώντας την Επαρχιακή Οδό Αγίου Πέτρου-Βουρβούρων, που σέρνεται νωχελικά, απολαμβάνοντας τη στενότητα και τη μοναξιά της, μέσα σε καλλιεργημένα χωράφια και χαμηλούς κατάφυτους λόφους.
Μερικές θεόρατες καστανιές, σαν άλλοι σωματοφύλακες, ριζωμένες σε ένα κατακόκκινο οργωμένο χωράφι, σηματοδότησαν την αλλαγή του σκηνικού. Όταν σταμάτησα στην άκρη του δρόμου για να τις φωτογραφίσω, παρακινούμενες από ένα απαλό χάδι του ανέμου, μου ψιθύρισαν χαμηλόφωνα δίπλα στο αυτί, ότι η σύντομη πορεία μου μέχρι το χωριό, μου επιφυλάσσει απανωτές εκπλήξεις και συγκινήσεις. Αυτές στέκουν εκεί και το μοναδικό τους μέλημα είναι η περιφρούρηση της ομορφιάς και της γαλήνης. Τα καλύτερα έρχονται σαν συναντήσω το εκκλησάκι της Αναλήψεως.
Ο ιερός ναός της Αναλήψεως στέκεται καμαρωτός πάνω σε χαμηλό υψωματάκι ανάμεσα σε ένα πλούσιο δάσος.
Ο δρόμος συνεχίζει στενός-στενός ανηφορικά προς τα Βούρβουρα. Έλατα, καστανιές, καρυδιές, πλατάνια και ένα σωρό άλλα δέντρα τυλίγουν σαν μανδύας τα γύρω βουνά.
Πριν την είσοδό μου στο χωριό συνάντησα ένα δεύτερο μικρό ξωκλήσι, τον Άγιο Νικόλαο και δίπλα του μια άνυδρη πετρόχτιστη βρύση.
Στα δεξιά του δρόμου ένα βαθύ φαράγγι ασφυκτιά κάτω από το βαρύ πάπλωμα της πυκνής βλάστησης. Πόση ομορφιά μπορεί να απορροφηθεί από ένα ζευγάρι μάτια; Στέκομαι σαν υπνωτισμένη στον προαύλιο χώρο του ξωκλησιού και σκανάρω με αργές κινήσεις του κεφαλιού το απερίγραπτης ομορφιάς τοπίο. Από τον λήθαργο με συνέφερε ένα αιμοβόρο σμήνος κουνουπιών που μου την έπεσε με λυσσαλέα μανία. Βρήκα γρήγορα καταφύγιο στο αυτοκίνητο και μετά από λίγα λεπτά μπήκα στο χωριό.
Τα Βούρβουρα είναι ορεινό χωριό της Αρκαδίας χτισμένα στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Το όνομά τους χάνεται στα βάθη των αιώνων και μπλέκεται με αφηγήσεις για πιθανές τοποθεσίες με προσωπικό προσδιορισμό, όπως π.χ. "στου Βούρβουρα". Ίσως ακόμα η ονομασία Βούρβουρα να συνδέεται με τους ήχους των νερών που βουίζουν κάτω στη ρεματιά. Όπως και να έχει το όνομα είναι ένα μικρό αντικείμενο έρευνας που αναζητά λύση και υφαίνει με μυστήριο την όλη περιοχή.
Πάρκαρα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της εκκλησίας, μπροστά από τη δημόσια βρύση η οποία το είχε το νεράκι της. Φόρεσα ένα ελαφρύ μπουφανάκι γιατί μια ψυχρούλα την είχε εκείνη την ώρα και βγήκα για περπάτημα στο χωριό.
Ξεκίνησα με τις ανηφοριές εξερευνώντας τη γειτονιά πάνω από την εκκλησία φτάνοντας μέχρι το νεκροταφείο. Τι ωραία θέα είχα από εκεί ψηλά κάτω προς το φαράγγι, αλλά και προς τα πνιγμένα από τα δέντρα σπίτια με τις κατακκόκινες στέγες.
Η εκκλησία κυριαρχεί στο τοπίο και φαίνεται από παντού. Είναι ο ογκώδης Άγιος Δημήτριος με τον πλακόστρωτο περίβολο.
Ο Άγιος Δημήτριος και το Μνημείο εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς το 1944
Κατρακύλησα στις χαμηλότερες γειτονιές του χωριού, τρυπώνοντας σε στενά σοκάκια ανάμεσα από πέτρινα σπίτια, δίπλα σε κατάφυτες αυλές και κήπους,
ώσπου κάποια στιγμή έπεσα τυχαία πάνω στο ανακαινισμένο και περιποιημένο πέτρινο Παλιό Σχολείο. Δεν είδα κάποια πινακίδα που να δηλώνει ότι το πρώην εκπαιδευτικό ίδρυμα λειτουργεί σαν μουσείο. Πάντως ο αυλόγυρός του ήταν πολύ προσεγμένος με έναν εύρωστο και καταπράσινο χλοοτάπητα να του δίνει ζωντάνια και διαφορετικότητα από τα διπλανά οικοδομήματα.
Περίεργα ανθρώπων έργα
Ανηφόρισα προς το αυτοκίνητο και ξεκίνησα να επισκεφθώ την πέρα γειτονιά των Βουρβούρων, αυτήν που η υψηλή της θέση πάνω στο βουνό, της δίνει το δικαίωμα να κοιτάει υπεροπτικά κάτω στη ρεματιά, και να κλείνει πονηρά το μάτι στον επισκέπτη, θυμίζοντάς του ότι αυτή είναι, και καμιά άλλη δεν μπορεί να την ξεπεράσει σε ομορφιά.
Έφτασα μέχρι το τέλος του χωριού, μέχρι το σημείο που ακόμα και η ταμπέλα με το όνομά του λυγίζει κάτω από το βάρος του αποχωρισμού. Τα Βούρβουρα έχουν επίγνωση της ομορφιάς και της θελκτικότητάς τους και θέλουν να σε κρατήσουν για λίγο ακόμα κοντά τους, ώστε να φύγεις χορτάτος, γεμάτος μέχρι και στο τελευταίο κύτταρό σου από αγνή και αμόλυντη φύση. Δυσκολεύονται να σου πουν το αντίο!
Όχι δε θα φύγω από τώρα! Θα μείνω κι άλλο. Θα μείνω να δω τα σπίτια του Πέρα Μαχαλά να παίζουνε κρυφτούλι με τα απέναντι από τη ρεματιά αδερφάκια τους.
Θα μείνω τα δω τον ήλιο να λούζει για τελευταία φορά τα σπίτια, τις οξιές, τις καστανιές, τις καρυδιές, τα πλατάνια και όλα τα άλλα αιωνόβια δέντρα των πλαγιών, που σαν φτερούγες αγγέλων αγκαλιάζουν και προστατεύουν αυτό το ευλογημένο από τη φύση χωριό.
Γύρισα στο "κέντρο" και βολτάροντας είδα το στέκι των κυνηγών του λαγού. Σε καμία μα καμία περίπτωση δεν επικροτώ αυτό το βάρβαρο και απαράδεκτο "σπορ", αλλά στα χωριά η λογική είναι ακόμα διαφορετική. Είναι και αυτή η παρθένα φύση που τους ευνοεί και τους εξιτάρει ακόμα περισσότερο.
Απέναντι από το καφενείο συνάντησα το παντοπωλείο και τα ΕΛΤΑ. Δύο σε ένα, για να γίνονται ευκολότερα και γρηγορότερα οι δουλειές. Εικόνες του παρελθόντος αποτελούν ακόμη και σήμερα το παρόν για κάποια μικρά χωριά της ελληνικής επαρχίας.
Θα ήταν άτοπο σε αυτήν την παρουσίαση να μην αναφερθώ στον Αθλητικό Σύλλογο του χωριού. Η σχέση αυτών των δύο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη. Ο Αθλητικός Σύλλογος Βουρβούρων ιδρύθηκε από τον Αθανάσιο Π. Ρωμαίο το έτος 1897, γεγονός που τον καθιστά ως τον τρίτο αρχαιότερο αθλητικό σύλλογο της Ελλάδας με διακρίσεις που θα ζήλευαν ακόμα και οι πιο δημοφιλείς σύλλογοι της χώρας.
Την πιο λαμπρή σελίδα στην ιστορία του Συλλόγου την έγραψε, το δίχως άλλο, ο Χαράλαμπος Δ. Ζούρας, Έλληνας γιατρός και αθλητής, ο οποίος αγωνίστηκε στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908, λαμβάνοντας την 4η θέση στον ελεύθερο Ακοντισμό.
Γεννήθηκε στα Βούρβουρα την 1η Ιανουαρίου του 1885. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. Στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου, που έγινε το 1908, κάτω από πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες, τελέστηκαν 2 αγωνίσματα Ακοντισμού. Ο Χαράλαμπος Ζούρας (που σε διάφορους αθλητικούς καταλόγους αναφέρεται, λανθασμένα, ως Κωνσταντίνος Ζούρας) τερμάτισε τέταρτος (4ος) με επίδοση 48,61 μέτρα, (παρόλο που κάποιες πηγές τον αναφέρουν ως 3ο Ολυμπιονίκη).
Λίγο καιρό αργότερα από τους Ολυμπιακούς, στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες στο Παρίσι, με τη συμμετοχή και Αμερικανών αθλητών, ο Χαράλαμπος Ζούρας ήρθε πρώτος στο Ακόντιο, καταρρίπτοντας το Ολυμπιακό του ρεκόρ.
Τον Μάρτιο του 1910 συμμετείχε στους Ελληνοαιγυπτιακούς Αθλητικούς Αγώνες του Ρον-Πουέν της Αλεξάνδρειας, όπου και κατέλαβε την πρώτη θέση στο Ακόντιο και στο Πένταθλο. Σύμφωνα με τους παλαιούς συγχωριανούς του και τη λαογραφική παράδοση του χωριού του "πριν αρχίσουν οι Αγώνες είχε παρακαλέσει τους φίλους του και τους συναθλητές του, αν νικήσει, να μη φωνάξουν το όνομά του, αλλά το χωριό του, τα Βούρβουρα. Ακούστηκε δύο φορές ότι νίκησε... ο Βούρβουρας στον Ακοντισμό και στο Πένταθλο".
Στους Ελληνοαιγυπτιακούς αγώνες του 1912 της Αλεξάνδρειας, ήρθε πρώτος στη Δισκοβολία καταρρίπτοντας το ελληνικό ρεκόρ, πρώτος στο Πένταθλο και δεύτερος στο Ακόντιο και στο Λιθάρι.
Αναρωτιέμαι λοιπόν, μήπως στο κτίριο του Παλιού Σχολείου που είχα δει πριν λίγο στεγάζεται ο Αθλητικός Σύλλογος; Γιατί διαβάζω ότι κατέχει κύπελλα που κοσμούν την τροπαιοθήκη του καθώς και πλούσια ιδιόκτητη αρχαιολογική συλλογή με ευρήματα από τη γύρω περιοχή, του 6ου αιώνα π.Χ έως των Ρωμαϊκών και Πρωτοχριστιανικών Χρόνων.
Άλλη μια σπουδαία μορφή που γεννήθηκε στα Βούρβουρα ήταν ο Κωνσταντίνος Ρωμαίος, Έλληνας αρχαιολόγος, ο πρώτος καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι τόσο τεράστια προσωπικότητα και τόσο πλούσιο το έργο του που αξίζει να αφιερώσετε λίγα επιπλέον λεπτά διαβάζοντας στον παρακάτω σύνδεσμο τη βιογραφία του:
Κωνσταντίνος Ρωμαίος - Βικιπαίδεια
Ο ήλιος είχε ήδη ξεκινήσει το ταξίδι του προς τη Δύση. Είχε έρθει η ώρα να ξεκινήσω και εγώ το δικό μου μοναχικό ταξίδι της επιστροφής. Είχα μπροστά μου 80 χιλιόμετρα διαδρομής μέχρι το Δάρα τα οποία απαιτούσαν χρόνο μιάμισης ώρας για να καλυφθούν.
Αφιερωμένο στη @Smaragda53 με θερμές ευχαριστίες για την πρότασή της, γιατί αυτήν την παρθένα φύση δεν τη συναντάς πλέον εύκολα σε τέτοια ποικιλομορφία, ζωντάνια και έξαρση.
Ξεκίνησα από το χωριό Στάδιο με προορισμό τα Βούρβουρα. Στο χωριό Κερασίτσα έστριψα αριστερά ακολουθώντας την ΕΟ Τρίπολης-Σπάρτης, η οποία αρχικά κυλάει στον επίπεδο κάμπο της Τεγέας, ενώ στη συνέχεια ακολουθεί ανηφορική πορεία. Το πρώτο χωριό που συνάντησα ήταν η Μανθυρέα (Καπαρέλι το παλιό της όνομα) το οποίο απολαμβάνει αφ' υψηλού θέα προς το Τεγεατικό πεδίο και τη Λίμνη Τάκα. Είναι το τελευταίο χωριό της Τεγέας, και στη γύρω από αυτό περιοχή βρισκόταν η αρχαία Μανθυρέα, μια από τις κώμες της αρχαίας Τεγέας.
Ο δρόμος διασχίζει το Αλεποχώρι, το επόμενο χωριό μετά τη Μανθυρέα, το οποίο είναι γνωστό ως τόπος θυσίας και μνήμης (21 Δεκεμβρίου 1943). Οδηγώντας το βλέμμα μου στάθηκε για λίγα δευτερόλεπτα στο Πάρκο Μνήμης και στο Μνημείο των εκτελεσθέντων, με θύματα 17 Αρκάδες και 16 Λάκωνες που έχει στηθεί λίγο έξω από το χωριό.
Η ΕΟ Τρίπολης-Σπάρτης είναι ωραίος δρόμος με καινούριο οδόστρωμα, ο οποίος μου πρόσφερε ευχάριστες οδηγικές στιγμές, μέχρι που έφτασα σε μια διασταύρωση και εκεί έστριψα αριστερά, αφήνοντας την απλωσιά της. Συνέχισα την πορεία μου ακολουθώντας την Επαρχιακή Οδό Αγίου Πέτρου-Βουρβούρων, που σέρνεται νωχελικά, απολαμβάνοντας τη στενότητα και τη μοναξιά της, μέσα σε καλλιεργημένα χωράφια και χαμηλούς κατάφυτους λόφους.
Μερικές θεόρατες καστανιές, σαν άλλοι σωματοφύλακες, ριζωμένες σε ένα κατακόκκινο οργωμένο χωράφι, σηματοδότησαν την αλλαγή του σκηνικού. Όταν σταμάτησα στην άκρη του δρόμου για να τις φωτογραφίσω, παρακινούμενες από ένα απαλό χάδι του ανέμου, μου ψιθύρισαν χαμηλόφωνα δίπλα στο αυτί, ότι η σύντομη πορεία μου μέχρι το χωριό, μου επιφυλάσσει απανωτές εκπλήξεις και συγκινήσεις. Αυτές στέκουν εκεί και το μοναδικό τους μέλημα είναι η περιφρούρηση της ομορφιάς και της γαλήνης. Τα καλύτερα έρχονται σαν συναντήσω το εκκλησάκι της Αναλήψεως.
Ο ιερός ναός της Αναλήψεως στέκεται καμαρωτός πάνω σε χαμηλό υψωματάκι ανάμεσα σε ένα πλούσιο δάσος.
Ο δρόμος συνεχίζει στενός-στενός ανηφορικά προς τα Βούρβουρα. Έλατα, καστανιές, καρυδιές, πλατάνια και ένα σωρό άλλα δέντρα τυλίγουν σαν μανδύας τα γύρω βουνά.
Πριν την είσοδό μου στο χωριό συνάντησα ένα δεύτερο μικρό ξωκλήσι, τον Άγιο Νικόλαο και δίπλα του μια άνυδρη πετρόχτιστη βρύση.
Στα δεξιά του δρόμου ένα βαθύ φαράγγι ασφυκτιά κάτω από το βαρύ πάπλωμα της πυκνής βλάστησης. Πόση ομορφιά μπορεί να απορροφηθεί από ένα ζευγάρι μάτια; Στέκομαι σαν υπνωτισμένη στον προαύλιο χώρο του ξωκλησιού και σκανάρω με αργές κινήσεις του κεφαλιού το απερίγραπτης ομορφιάς τοπίο. Από τον λήθαργο με συνέφερε ένα αιμοβόρο σμήνος κουνουπιών που μου την έπεσε με λυσσαλέα μανία. Βρήκα γρήγορα καταφύγιο στο αυτοκίνητο και μετά από λίγα λεπτά μπήκα στο χωριό.
Τα Βούρβουρα είναι ορεινό χωριό της Αρκαδίας χτισμένα στις βόρειες πλαγιές του Πάρνωνα σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Το όνομά τους χάνεται στα βάθη των αιώνων και μπλέκεται με αφηγήσεις για πιθανές τοποθεσίες με προσωπικό προσδιορισμό, όπως π.χ. "στου Βούρβουρα". Ίσως ακόμα η ονομασία Βούρβουρα να συνδέεται με τους ήχους των νερών που βουίζουν κάτω στη ρεματιά. Όπως και να έχει το όνομα είναι ένα μικρό αντικείμενο έρευνας που αναζητά λύση και υφαίνει με μυστήριο την όλη περιοχή.
Πάρκαρα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της εκκλησίας, μπροστά από τη δημόσια βρύση η οποία το είχε το νεράκι της. Φόρεσα ένα ελαφρύ μπουφανάκι γιατί μια ψυχρούλα την είχε εκείνη την ώρα και βγήκα για περπάτημα στο χωριό.
Ξεκίνησα με τις ανηφοριές εξερευνώντας τη γειτονιά πάνω από την εκκλησία φτάνοντας μέχρι το νεκροταφείο. Τι ωραία θέα είχα από εκεί ψηλά κάτω προς το φαράγγι, αλλά και προς τα πνιγμένα από τα δέντρα σπίτια με τις κατακκόκινες στέγες.
Η εκκλησία κυριαρχεί στο τοπίο και φαίνεται από παντού. Είναι ο ογκώδης Άγιος Δημήτριος με τον πλακόστρωτο περίβολο.
Ο Άγιος Δημήτριος και το Μνημείο εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς το 1944
Κατρακύλησα στις χαμηλότερες γειτονιές του χωριού, τρυπώνοντας σε στενά σοκάκια ανάμεσα από πέτρινα σπίτια, δίπλα σε κατάφυτες αυλές και κήπους,
ώσπου κάποια στιγμή έπεσα τυχαία πάνω στο ανακαινισμένο και περιποιημένο πέτρινο Παλιό Σχολείο. Δεν είδα κάποια πινακίδα που να δηλώνει ότι το πρώην εκπαιδευτικό ίδρυμα λειτουργεί σαν μουσείο. Πάντως ο αυλόγυρός του ήταν πολύ προσεγμένος με έναν εύρωστο και καταπράσινο χλοοτάπητα να του δίνει ζωντάνια και διαφορετικότητα από τα διπλανά οικοδομήματα.
Περίεργα ανθρώπων έργα
Ανηφόρισα προς το αυτοκίνητο και ξεκίνησα να επισκεφθώ την πέρα γειτονιά των Βουρβούρων, αυτήν που η υψηλή της θέση πάνω στο βουνό, της δίνει το δικαίωμα να κοιτάει υπεροπτικά κάτω στη ρεματιά, και να κλείνει πονηρά το μάτι στον επισκέπτη, θυμίζοντάς του ότι αυτή είναι, και καμιά άλλη δεν μπορεί να την ξεπεράσει σε ομορφιά.
Έφτασα μέχρι το τέλος του χωριού, μέχρι το σημείο που ακόμα και η ταμπέλα με το όνομά του λυγίζει κάτω από το βάρος του αποχωρισμού. Τα Βούρβουρα έχουν επίγνωση της ομορφιάς και της θελκτικότητάς τους και θέλουν να σε κρατήσουν για λίγο ακόμα κοντά τους, ώστε να φύγεις χορτάτος, γεμάτος μέχρι και στο τελευταίο κύτταρό σου από αγνή και αμόλυντη φύση. Δυσκολεύονται να σου πουν το αντίο!
Όχι δε θα φύγω από τώρα! Θα μείνω κι άλλο. Θα μείνω να δω τα σπίτια του Πέρα Μαχαλά να παίζουνε κρυφτούλι με τα απέναντι από τη ρεματιά αδερφάκια τους.
Θα μείνω τα δω τον ήλιο να λούζει για τελευταία φορά τα σπίτια, τις οξιές, τις καστανιές, τις καρυδιές, τα πλατάνια και όλα τα άλλα αιωνόβια δέντρα των πλαγιών, που σαν φτερούγες αγγέλων αγκαλιάζουν και προστατεύουν αυτό το ευλογημένο από τη φύση χωριό.
Γύρισα στο "κέντρο" και βολτάροντας είδα το στέκι των κυνηγών του λαγού. Σε καμία μα καμία περίπτωση δεν επικροτώ αυτό το βάρβαρο και απαράδεκτο "σπορ", αλλά στα χωριά η λογική είναι ακόμα διαφορετική. Είναι και αυτή η παρθένα φύση που τους ευνοεί και τους εξιτάρει ακόμα περισσότερο.
Απέναντι από το καφενείο συνάντησα το παντοπωλείο και τα ΕΛΤΑ. Δύο σε ένα, για να γίνονται ευκολότερα και γρηγορότερα οι δουλειές. Εικόνες του παρελθόντος αποτελούν ακόμη και σήμερα το παρόν για κάποια μικρά χωριά της ελληνικής επαρχίας.
Θα ήταν άτοπο σε αυτήν την παρουσίαση να μην αναφερθώ στον Αθλητικό Σύλλογο του χωριού. Η σχέση αυτών των δύο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη. Ο Αθλητικός Σύλλογος Βουρβούρων ιδρύθηκε από τον Αθανάσιο Π. Ρωμαίο το έτος 1897, γεγονός που τον καθιστά ως τον τρίτο αρχαιότερο αθλητικό σύλλογο της Ελλάδας με διακρίσεις που θα ζήλευαν ακόμα και οι πιο δημοφιλείς σύλλογοι της χώρας.
Την πιο λαμπρή σελίδα στην ιστορία του Συλλόγου την έγραψε, το δίχως άλλο, ο Χαράλαμπος Δ. Ζούρας, Έλληνας γιατρός και αθλητής, ο οποίος αγωνίστηκε στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1908, λαμβάνοντας την 4η θέση στον ελεύθερο Ακοντισμό.
Γεννήθηκε στα Βούρβουρα την 1η Ιανουαρίου του 1885. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα ασχολήθηκε με τον αθλητισμό. Στην Ολυμπιάδα του Λονδίνου, που έγινε το 1908, κάτω από πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες, τελέστηκαν 2 αγωνίσματα Ακοντισμού. Ο Χαράλαμπος Ζούρας (που σε διάφορους αθλητικούς καταλόγους αναφέρεται, λανθασμένα, ως Κωνσταντίνος Ζούρας) τερμάτισε τέταρτος (4ος) με επίδοση 48,61 μέτρα, (παρόλο που κάποιες πηγές τον αναφέρουν ως 3ο Ολυμπιονίκη).
Λίγο καιρό αργότερα από τους Ολυμπιακούς, στους Πανευρωπαϊκούς Αγώνες στο Παρίσι, με τη συμμετοχή και Αμερικανών αθλητών, ο Χαράλαμπος Ζούρας ήρθε πρώτος στο Ακόντιο, καταρρίπτοντας το Ολυμπιακό του ρεκόρ.
Τον Μάρτιο του 1910 συμμετείχε στους Ελληνοαιγυπτιακούς Αθλητικούς Αγώνες του Ρον-Πουέν της Αλεξάνδρειας, όπου και κατέλαβε την πρώτη θέση στο Ακόντιο και στο Πένταθλο. Σύμφωνα με τους παλαιούς συγχωριανούς του και τη λαογραφική παράδοση του χωριού του "πριν αρχίσουν οι Αγώνες είχε παρακαλέσει τους φίλους του και τους συναθλητές του, αν νικήσει, να μη φωνάξουν το όνομά του, αλλά το χωριό του, τα Βούρβουρα. Ακούστηκε δύο φορές ότι νίκησε... ο Βούρβουρας στον Ακοντισμό και στο Πένταθλο".
Στους Ελληνοαιγυπτιακούς αγώνες του 1912 της Αλεξάνδρειας, ήρθε πρώτος στη Δισκοβολία καταρρίπτοντας το ελληνικό ρεκόρ, πρώτος στο Πένταθλο και δεύτερος στο Ακόντιο και στο Λιθάρι.
Αναρωτιέμαι λοιπόν, μήπως στο κτίριο του Παλιού Σχολείου που είχα δει πριν λίγο στεγάζεται ο Αθλητικός Σύλλογος; Γιατί διαβάζω ότι κατέχει κύπελλα που κοσμούν την τροπαιοθήκη του καθώς και πλούσια ιδιόκτητη αρχαιολογική συλλογή με ευρήματα από τη γύρω περιοχή, του 6ου αιώνα π.Χ έως των Ρωμαϊκών και Πρωτοχριστιανικών Χρόνων.
Άλλη μια σπουδαία μορφή που γεννήθηκε στα Βούρβουρα ήταν ο Κωνσταντίνος Ρωμαίος, Έλληνας αρχαιολόγος, ο πρώτος καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Είναι τόσο τεράστια προσωπικότητα και τόσο πλούσιο το έργο του που αξίζει να αφιερώσετε λίγα επιπλέον λεπτά διαβάζοντας στον παρακάτω σύνδεσμο τη βιογραφία του:
Κωνσταντίνος Ρωμαίος - Βικιπαίδεια
Ο ήλιος είχε ήδη ξεκινήσει το ταξίδι του προς τη Δύση. Είχε έρθει η ώρα να ξεκινήσω και εγώ το δικό μου μοναχικό ταξίδι της επιστροφής. Είχα μπροστά μου 80 χιλιόμετρα διαδρομής μέχρι το Δάρα τα οποία απαιτούσαν χρόνο μιάμισης ώρας για να καλυφθούν.
Αφιερωμένο στη @Smaragda53 με θερμές ευχαριστίες για την πρότασή της, γιατί αυτήν την παρθένα φύση δεν τη συναντάς πλέον εύκολα σε τέτοια ποικιλομορφία, ζωντάνια και έξαρση.
Last edited:
Smaragda53
Member
- Μηνύματα
- 1.051
- Likes
- 2.270
- Επόμενο Ταξίδι
- αχ, μακάρι νάξερα!
- Ταξίδι-Όνειρο
- Πολυνησία
Πόσα ευχαριστώ να σου στείλω? Με κατασυγκίνησες...
΄Ετσι έρημα ήταν τα Βούρβουρα, όταν τα είχα επισκεφθεί φθινόπωρο του 2001 νομίζω και το ίδιο όμορφα και συγκινητικά.
Από εκεί ξεκίνησε η οικογένεια του παππού μου γύρω στα 1700, πήγαν πρώτα Μέτσοβο, έπειτα Φιλιππούπολη κι από εκεί στη Σμύρνη για να καταλήξουν στην Αθήνα το 1922.
Φαίνεται πάντως ότι τα Βούρβουρα βγάζουν αθλητές -όπως μας διηγείσαι- γιατί και ο παππούς μου είχε πάρει μέρος στους Μεσοολυμπιακούς της Αθήνας όπου διέπρεψε στο ακόντιο και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Πανιωνίου. (Το βιβλίο για τον Πανιώνιο αναφέρεται διεξοδικά στο όνομά του). Αιχμάλωτος στη μεγάλη πορεία, έσβησε σε μια άκρη του δρόμου μαζί με άλλους, χιλιάδες.
Την ιστορία μού την έλεγε η γιαγιά μου σαν παραμύθι...
Οι φωτογραφίες σου αποτυπώνουν όλη τη ψυχή του χωριού.
΄Ετσι έρημα ήταν τα Βούρβουρα, όταν τα είχα επισκεφθεί φθινόπωρο του 2001 νομίζω και το ίδιο όμορφα και συγκινητικά.
Από εκεί ξεκίνησε η οικογένεια του παππού μου γύρω στα 1700, πήγαν πρώτα Μέτσοβο, έπειτα Φιλιππούπολη κι από εκεί στη Σμύρνη για να καταλήξουν στην Αθήνα το 1922.
Φαίνεται πάντως ότι τα Βούρβουρα βγάζουν αθλητές -όπως μας διηγείσαι- γιατί και ο παππούς μου είχε πάρει μέρος στους Μεσοολυμπιακούς της Αθήνας όπου διέπρεψε στο ακόντιο και υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Πανιωνίου. (Το βιβλίο για τον Πανιώνιο αναφέρεται διεξοδικά στο όνομά του). Αιχμάλωτος στη μεγάλη πορεία, έσβησε σε μια άκρη του δρόμου μαζί με άλλους, χιλιάδες.
Την ιστορία μού την έλεγε η γιαγιά μου σαν παραμύθι...
Οι φωτογραφίες σου αποτυπώνουν όλη τη ψυχή του χωριού.
Last edited:
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Πόσες κακουχίες και πόσες δυσκολίες πρέπει να αντιμετώπισαν εκείνες οι γενιές! Πόση θέληση, δύναμη και επιμονή διακατείχαν αυτούς τους ανθρώπους και από πού αντλούσαν το κουράγιο για ζωή και πρόοδο; Πραγματικά στον δικό μας νου φαντάζει ασύλληπτο.
Άξιος ο παππούς σου, θα πρέπει να είσαι πολύ περήφανη γι' αυτόν! Όντως λοιπόν το χωριό γεννάει αθλητές και μάλιστα πρωταθλητές.
Να ξέρεις ότι στη διαλογή δεν έκοψα καθόλου φωτογραφικό υλικό. Ήθελα να δείξω πρωτίστως σε εσένα, αλλά και στους υπόλοιπους αναγνώστες, την αυθεντική ταυτότητα και οντότητα του χωριού. Αυτά είναι τα Βούρβουρα, όπως τα είδατε στις φωτογραφίες, και μπορεί να είναι σιωπηλά αλλά είναι ωραία, πολύ ωραία!
Last edited:
Smaragda53
Member
- Μηνύματα
- 1.051
- Likes
- 2.270
- Επόμενο Ταξίδι
- αχ, μακάρι νάξερα!
- Ταξίδι-Όνειρο
- Πολυνησία
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Δάρα: Η Χώρα των Νάσων (Νησιών)
Μοναδικός σκοπός που θα καταπιαστώ και θα διηγηθώ με τόση λεπτομέρεια την ιστορία και την παράδοση αυτού του τόπου, είναι να μεταδώσω ό,τι γνωρίζω, και να διασώσω ό,τι μπορώ και ό,τι αφορά στον τόπο των προγόνων μου. Γιατί αυτός ο τόπος, και ιστορία έχει, και παράδοση, που αξίζουν να γίνουν γνωστές στο ευρύ κοινό.
Στο πέρασμα των αιώνων η ιστορία του Δάρα είναι γεμάτη από προσπάθειες και προσφορές. Στους Εθνικούς Αγώνες το χωριό ποτέ δεν έμεινε αμέτοχο, ήταν σε όλους μπροστά, με θυσίες των χωριανών που οι καιροί απαιτούσαν. Στο χτίσιμο της κοινωνίας ανέδειξε πρωτομάστορες που ξεπέρασαν σε αγώνες, δράσεις και προσφορές, τα στενά όρια του τόπου. Όσο για τις ρίζες του, δεν είναι πρόσφατες, κρατάνε αιώνες, και σαν μου δόθηκε η ευκαιρία να τις ξεθάψω από το βαρύ χώμα που τις πλακώνει, τότε θα φανεί πως το χωριό ζει μέσα στους αιώνες, προσφέροντας πάντα στα δρώμενα της κάθε εποχής.
Ο τόπος αυτός ήταν πλούσιος. Είχε και έχει μεγάλο κάμπο, πηγές και ποτάμια. Ακόμα και σήμερα έχει καλλιέργειες, κτηνοτροφικά και γεωργικά προϊόντα.
To ίδιο χωράφι φθινόπωρο-χειμώνα και άνοιξη-καλοκαίρι:
Επιπλέον το χωριό αποτελούσε το σταυροδρόμι στα πήγαινε-έλα του Μοριά. Ο Κάμπος του Δάρα ή Κοιλάδα του Τράγου ποταμού με τις γύρω πλαγιές των βουνών, ήταν η περιοχή των Αρχαίων Αρκαδικών Νάσων. Οι Νάσοι (δηλαδή οι Νήσοι, τα Νησιά εκείνου του τόπου) ήταν κάποτε λιμναίοι οικισμοί στη μέση μιας μεγάλης λίμνης, που απλωνόταν μέσα, αλλά και γύρω από τον σημερινό κάμπο του χωριού. Οι οικισμοί των Νησιών εκείνων αποτελούσαν λοιπόν τους γνωστούς από τα αρχαία χρόνια Νάσους, που κυρίως γνωρίζουμε από τις πληροφορίες του περιηγητή Παυσανία, όπως τις περιγράφει στα “Αρκαδικά”.
Οι οικισμοί των Νάσων πρέπει να βρίσκονταν σε ακμή σε προελληνικά χρόνια (στη λεγόμενη εποχή των Μινύων ή Πελασγών). Από τα γραφόμενα του Παυσανία εξάγεται το συμπέρασμα, ότι η περιοχή των λιμναίων αυτών οικισμών, ήταν προέκταση της Ορχομένιας Χώρας, η οποία περιελάμβανε τις περιοχές τριγύρω από την αρχαία πόλη του Ορχομενού και προπαντός το Πρώτο Ορχομένιο Πεδίο (κάμπος Λεβιδίου), το Δεύτερο Ορχομένιο Πεδίο (κάμπος Κανδήλας) και το Πεδίο των Νάσων (κάμπος Δάρα). 'Οποιος επιθυμεί να ενημερωθεί για τις παραπάνω περιοχές μπορεί να διαβάσει το κεφάλαιο "Βυζαντινός ναός Παναγίας Λεβιδίου και Αρχαιολογικός Χώρος Ορχομενού" (post 48).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!
Από τη μυθολογία, αλλά και από τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν, από την παράδοση αλλά και από τα απομεινάρια των αρχαίων οικισμών, ίσως εδώ, στον τόπο αυτό, είναι η αρχή, η αφετηρία της ύπαρξής του. Εδώ στον κάμπο, στις πηγές και στα ποτάμια. Σημάδια υπάρχουν πολλά και όλα έχουν να διηγηθούν την ιστορία τους. Είναι δική μου επιλογή και επιθυμία, να ξεμπλέξω το γαϊτανάκι από τους Νάσους μέχρι το σημερινό Δάρα. Από το τότε…. μέχρι το τώρα.
Η μυθολογία και κάποια καταγεγραμμένα ιστορικά στοιχεία θέλουν τους Νάσους να προϋπάρχουν των Καφυών, της Ρώμης, του Τρωικού Πολέμου, αλλά και του μεγάλου κατακλυσμού του Δάρδανου. Αυτά τα γεγονότα ξεκάθαρα συνδέουν τους Νάσους με το πολύ μακρινό παρελθόν. Στη βορειοανατολική γωνία του κάμπου, τη δεκαετία του 1950, αποκαλύφθηκαν αρχαία κτίσματα, που περισσότερο μοιάζουν με εργαστήρια παρά με κατοικίες. Υπήρχαν επομένως οικισμοί, κατά τους αρχαιολόγους, που χρονολογούνται 2000 χρόνια προ Χριστού. Σήμερα αυτή η περιοχή είναι γεμάτη από κομμάτια κεραμιδιών, κεραμικών και τούβλων. Σε άλλα σημεία βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι ή μωσαϊκά δαπέδου αρχαίου κτίσματος.
Στην Ιλιάδα του Ομήρου υπάρχει αναγραφή των Αρκαδικών Νάσων. Μυθολογικά αλλά και ιστορικά βεβαιώνεται, ότι πριν την οριστική καταστροφή των Νάσων από πλημμύρα, Νασωνίτες μαζί με Ορχομένιους και άλλους Αρκάδες έφυγαν και έφτασαν στη Θράκη ή στον Ελλήσποντο. Ο μεγάλος κατακλυσμός τοποθετείται το 1530 π.Χ. Τότε καταστράφηκαν η Μαντίνεια, ο Ορχομενός, ο Κλείτωρ, ο Φενεός και φυσικά οι Νάσοι.
Πριν τον κατακλυσμό ζούσαν στην Αρκαδία οι Κάβειροι, οι μεγάλοι Θεοί όπως τους έλεγαν, δηλαδή ο Δάρδανος και ο Ίασος. Ήσαν παιδιά της Ηλέκτρας και του Δία. Μετά τον κατακλυσμό, οι δύο μεγάλοι Θεοί, Δάρδανος και η Ίασος μαζί με πάρα πολλούς Αρκάδες, αναγκάστηκαν να φύγουν, και αρχικά εγκαταστάθηκαν στη Σαμοθράκη. Εκεί οι Κάβειροι με τους Αρκάδες στέριωσαν Αρκαδικό πολιτισμό και κατασκεύασαν λατρευτικούς χώρους, στους οποίους γιόρταζαν τα μυστήρια των Καβείρων. Μετά, για άγνωστους λόγους, οι Κάβειροι βρέθηκαν στην Τροία, όπου και εκεί κατάφεραν να επικρατήσουν τόσο, που με τον καιρό οι Τρώες ονομάστηκαν Δαρδανίδες (από τον Δάρδανο). Από το σόι των μεγάλων Θεών ήταν και ο μετέπειτα βασιλιάς της Τροίας, Πρίαμος. Μετά από χρόνια, δύο ανίψια του Πρίαμου, ο Κάπυος και ο Αινείας, γύρισαν στην Αρκαδία, για να επισκεφθούν τους τόπους των προγόνων τους. Ο Κάπυος έχτισε τις Καπυές-Καφυές (σημερινό χωριό Χωτούσα) και ο Αινείας, αφού πάντρεψε τις κόρες του στους Νάσους, έφυγε για την Ιταλία.
Όσοι από τους κατοίκους δεν εγκατέλειψαν τους Νάσους τον καιρό του κατακλυσμού, άρχισαν σιγά-σιγά να χτίζουν μικρούς οικισμούς, έξω και γύρω από την κοιλάδα του ποταμού Τράγου. Πάντως στον καιρό του Παυσανία (176 μ.Χ.) φαίνεται πως δεν υπήρχαν πλέον κάτοικοι, ή πιο σωστά, οργανωμένοι κάτοικοι, σε πόλεις ή χωριά, αλλά σκόρπιοι ποιμενικοί μικροσυνοικισμοί. Μάλλον η επανάληψη των ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς και η μεγάλη ένταση αυτών, ανάγκασαν άλλους κατοίκους να μεταναστεύσουν, και άλλους να εγκατασταθούν σε ασφαλέστερα σημεία της ίδιας περιοχής.
Ο χώρος όπου βρίσκεται το σημερινό Δάρα είναι από τους πλέον κατάλληλους για την ανάπτυξη οικισμού. Κάτω από τις όποιες αλλοιώσεις δέχτηκε η περιοχή στην πορεία των αιώνων, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ιστορική συνέχεια μεταξύ των οικισμών των Νάσων και του σημερινού Δάρα. Οι κάτοικοι της Κοιλάδας του Τράγου ποταμού μετέφεραν τον οικισμό τους σε πιο ορεινά πεδία, αλλά το όνομα Νάσοι δηλαδή Νησιά, δε συνόδευε πλέον το νέο σπιτικό τους. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού στη μια περίπτωση μιλάμε για Νησιά μέσα σε λίμνη, ενώ τώρα ο τόπος έχει αλλάξει δραματικά και δεν έχει καμία σχέση με νερά, πηγές και ποτάμια. Το σημερινό χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 679 μέτρων, και αμφιθεατρικά στους πρόποδες του βουνού Φαλκός, που αποτελεί τμήμα της οροσειράς της Ορύξεως των Αρχαίων ή του σημερινού Σαΐτά.
Από το 600 μ.Χ. που άρχισαν στον Μοριά οι εγκαταστάσεις των Αρβανιτών μέχρι το 1600, υπάρχουν κάποιες υποθέσεις σχετικές με το όνομα του χωριού. Μια Αρβανίτικη οικογένεια εγκαταστάθηκε αρχικά στην περιοχή του κάμπου, με το επώνυμο Δάρας. Αυτή η οικογένεια αφομοίωσε τους υπόλοιπους κατοίκους του κάμπου και όταν αργότερα μεταφέρθηκαν στην ορεινή θέση του χωριού, μετέφεραν και το όνομα. Δάρα σημαίνει: Eκεί που βγαίνει το νερό. Yπάρχουν και κάποιες άλλες υποθέσεις σχετικά με το όνομα του χωριού, αλλά ας μην μακρυγορώ και ας αρκεστώ στην παραπάνω ερμηνεία.
Μοναδικός σκοπός που θα καταπιαστώ και θα διηγηθώ με τόση λεπτομέρεια την ιστορία και την παράδοση αυτού του τόπου, είναι να μεταδώσω ό,τι γνωρίζω, και να διασώσω ό,τι μπορώ και ό,τι αφορά στον τόπο των προγόνων μου. Γιατί αυτός ο τόπος, και ιστορία έχει, και παράδοση, που αξίζουν να γίνουν γνωστές στο ευρύ κοινό.
Στο πέρασμα των αιώνων η ιστορία του Δάρα είναι γεμάτη από προσπάθειες και προσφορές. Στους Εθνικούς Αγώνες το χωριό ποτέ δεν έμεινε αμέτοχο, ήταν σε όλους μπροστά, με θυσίες των χωριανών που οι καιροί απαιτούσαν. Στο χτίσιμο της κοινωνίας ανέδειξε πρωτομάστορες που ξεπέρασαν σε αγώνες, δράσεις και προσφορές, τα στενά όρια του τόπου. Όσο για τις ρίζες του, δεν είναι πρόσφατες, κρατάνε αιώνες, και σαν μου δόθηκε η ευκαιρία να τις ξεθάψω από το βαρύ χώμα που τις πλακώνει, τότε θα φανεί πως το χωριό ζει μέσα στους αιώνες, προσφέροντας πάντα στα δρώμενα της κάθε εποχής.
Ο τόπος αυτός ήταν πλούσιος. Είχε και έχει μεγάλο κάμπο, πηγές και ποτάμια. Ακόμα και σήμερα έχει καλλιέργειες, κτηνοτροφικά και γεωργικά προϊόντα.
To ίδιο χωράφι φθινόπωρο-χειμώνα και άνοιξη-καλοκαίρι:
Επιπλέον το χωριό αποτελούσε το σταυροδρόμι στα πήγαινε-έλα του Μοριά. Ο Κάμπος του Δάρα ή Κοιλάδα του Τράγου ποταμού με τις γύρω πλαγιές των βουνών, ήταν η περιοχή των Αρχαίων Αρκαδικών Νάσων. Οι Νάσοι (δηλαδή οι Νήσοι, τα Νησιά εκείνου του τόπου) ήταν κάποτε λιμναίοι οικισμοί στη μέση μιας μεγάλης λίμνης, που απλωνόταν μέσα, αλλά και γύρω από τον σημερινό κάμπο του χωριού. Οι οικισμοί των Νησιών εκείνων αποτελούσαν λοιπόν τους γνωστούς από τα αρχαία χρόνια Νάσους, που κυρίως γνωρίζουμε από τις πληροφορίες του περιηγητή Παυσανία, όπως τις περιγράφει στα “Αρκαδικά”.
Οι οικισμοί των Νάσων πρέπει να βρίσκονταν σε ακμή σε προελληνικά χρόνια (στη λεγόμενη εποχή των Μινύων ή Πελασγών). Από τα γραφόμενα του Παυσανία εξάγεται το συμπέρασμα, ότι η περιοχή των λιμναίων αυτών οικισμών, ήταν προέκταση της Ορχομένιας Χώρας, η οποία περιελάμβανε τις περιοχές τριγύρω από την αρχαία πόλη του Ορχομενού και προπαντός το Πρώτο Ορχομένιο Πεδίο (κάμπος Λεβιδίου), το Δεύτερο Ορχομένιο Πεδίο (κάμπος Κανδήλας) και το Πεδίο των Νάσων (κάμπος Δάρα). 'Οποιος επιθυμεί να ενημερωθεί για τις παραπάνω περιοχές μπορεί να διαβάσει το κεφάλαιο "Βυζαντινός ναός Παναγίας Λεβιδίου και Αρχαιολογικός Χώρος Ορχομενού" (post 48).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!
Από τη μυθολογία, αλλά και από τα ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν, από την παράδοση αλλά και από τα απομεινάρια των αρχαίων οικισμών, ίσως εδώ, στον τόπο αυτό, είναι η αρχή, η αφετηρία της ύπαρξής του. Εδώ στον κάμπο, στις πηγές και στα ποτάμια. Σημάδια υπάρχουν πολλά και όλα έχουν να διηγηθούν την ιστορία τους. Είναι δική μου επιλογή και επιθυμία, να ξεμπλέξω το γαϊτανάκι από τους Νάσους μέχρι το σημερινό Δάρα. Από το τότε…. μέχρι το τώρα.
Η μυθολογία και κάποια καταγεγραμμένα ιστορικά στοιχεία θέλουν τους Νάσους να προϋπάρχουν των Καφυών, της Ρώμης, του Τρωικού Πολέμου, αλλά και του μεγάλου κατακλυσμού του Δάρδανου. Αυτά τα γεγονότα ξεκάθαρα συνδέουν τους Νάσους με το πολύ μακρινό παρελθόν. Στη βορειοανατολική γωνία του κάμπου, τη δεκαετία του 1950, αποκαλύφθηκαν αρχαία κτίσματα, που περισσότερο μοιάζουν με εργαστήρια παρά με κατοικίες. Υπήρχαν επομένως οικισμοί, κατά τους αρχαιολόγους, που χρονολογούνται 2000 χρόνια προ Χριστού. Σήμερα αυτή η περιοχή είναι γεμάτη από κομμάτια κεραμιδιών, κεραμικών και τούβλων. Σε άλλα σημεία βρέθηκαν αρχαίοι τάφοι ή μωσαϊκά δαπέδου αρχαίου κτίσματος.
Στην Ιλιάδα του Ομήρου υπάρχει αναγραφή των Αρκαδικών Νάσων. Μυθολογικά αλλά και ιστορικά βεβαιώνεται, ότι πριν την οριστική καταστροφή των Νάσων από πλημμύρα, Νασωνίτες μαζί με Ορχομένιους και άλλους Αρκάδες έφυγαν και έφτασαν στη Θράκη ή στον Ελλήσποντο. Ο μεγάλος κατακλυσμός τοποθετείται το 1530 π.Χ. Τότε καταστράφηκαν η Μαντίνεια, ο Ορχομενός, ο Κλείτωρ, ο Φενεός και φυσικά οι Νάσοι.
Πριν τον κατακλυσμό ζούσαν στην Αρκαδία οι Κάβειροι, οι μεγάλοι Θεοί όπως τους έλεγαν, δηλαδή ο Δάρδανος και ο Ίασος. Ήσαν παιδιά της Ηλέκτρας και του Δία. Μετά τον κατακλυσμό, οι δύο μεγάλοι Θεοί, Δάρδανος και η Ίασος μαζί με πάρα πολλούς Αρκάδες, αναγκάστηκαν να φύγουν, και αρχικά εγκαταστάθηκαν στη Σαμοθράκη. Εκεί οι Κάβειροι με τους Αρκάδες στέριωσαν Αρκαδικό πολιτισμό και κατασκεύασαν λατρευτικούς χώρους, στους οποίους γιόρταζαν τα μυστήρια των Καβείρων. Μετά, για άγνωστους λόγους, οι Κάβειροι βρέθηκαν στην Τροία, όπου και εκεί κατάφεραν να επικρατήσουν τόσο, που με τον καιρό οι Τρώες ονομάστηκαν Δαρδανίδες (από τον Δάρδανο). Από το σόι των μεγάλων Θεών ήταν και ο μετέπειτα βασιλιάς της Τροίας, Πρίαμος. Μετά από χρόνια, δύο ανίψια του Πρίαμου, ο Κάπυος και ο Αινείας, γύρισαν στην Αρκαδία, για να επισκεφθούν τους τόπους των προγόνων τους. Ο Κάπυος έχτισε τις Καπυές-Καφυές (σημερινό χωριό Χωτούσα) και ο Αινείας, αφού πάντρεψε τις κόρες του στους Νάσους, έφυγε για την Ιταλία.
Όσοι από τους κατοίκους δεν εγκατέλειψαν τους Νάσους τον καιρό του κατακλυσμού, άρχισαν σιγά-σιγά να χτίζουν μικρούς οικισμούς, έξω και γύρω από την κοιλάδα του ποταμού Τράγου. Πάντως στον καιρό του Παυσανία (176 μ.Χ.) φαίνεται πως δεν υπήρχαν πλέον κάτοικοι, ή πιο σωστά, οργανωμένοι κάτοικοι, σε πόλεις ή χωριά, αλλά σκόρπιοι ποιμενικοί μικροσυνοικισμοί. Μάλλον η επανάληψη των ακραίων καιρικών φαινομένων, καθώς και η μεγάλη ένταση αυτών, ανάγκασαν άλλους κατοίκους να μεταναστεύσουν, και άλλους να εγκατασταθούν σε ασφαλέστερα σημεία της ίδιας περιοχής.
Ο χώρος όπου βρίσκεται το σημερινό Δάρα είναι από τους πλέον κατάλληλους για την ανάπτυξη οικισμού. Κάτω από τις όποιες αλλοιώσεις δέχτηκε η περιοχή στην πορεία των αιώνων, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει ιστορική συνέχεια μεταξύ των οικισμών των Νάσων και του σημερινού Δάρα. Οι κάτοικοι της Κοιλάδας του Τράγου ποταμού μετέφεραν τον οικισμό τους σε πιο ορεινά πεδία, αλλά το όνομα Νάσοι δηλαδή Νησιά, δε συνόδευε πλέον το νέο σπιτικό τους. Πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού στη μια περίπτωση μιλάμε για Νησιά μέσα σε λίμνη, ενώ τώρα ο τόπος έχει αλλάξει δραματικά και δεν έχει καμία σχέση με νερά, πηγές και ποτάμια. Το σημερινό χωριό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 679 μέτρων, και αμφιθεατρικά στους πρόποδες του βουνού Φαλκός, που αποτελεί τμήμα της οροσειράς της Ορύξεως των Αρχαίων ή του σημερινού Σαΐτά.
Από το 600 μ.Χ. που άρχισαν στον Μοριά οι εγκαταστάσεις των Αρβανιτών μέχρι το 1600, υπάρχουν κάποιες υποθέσεις σχετικές με το όνομα του χωριού. Μια Αρβανίτικη οικογένεια εγκαταστάθηκε αρχικά στην περιοχή του κάμπου, με το επώνυμο Δάρας. Αυτή η οικογένεια αφομοίωσε τους υπόλοιπους κατοίκους του κάμπου και όταν αργότερα μεταφέρθηκαν στην ορεινή θέση του χωριού, μετέφεραν και το όνομα. Δάρα σημαίνει: Eκεί που βγαίνει το νερό. Yπάρχουν και κάποιες άλλες υποθέσεις σχετικά με το όνομα του χωριού, αλλά ας μην μακρυγορώ και ας αρκεστώ στην παραπάνω ερμηνεία.
Last edited:
Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.369
- Likes
- 28.758
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Το Δάρα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας
Το 1691, σύμφωνα με απογραφή των Ενετών, το Δάρα παρουσιάζεται με 89 σπίτια και 100 καλύβια. Είναι δε, μέσα στα τρία μεγαλύτερα χωριά της επαρχίας “Τριπολιτσάς” που τότε είχε 72 χωριά. Τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής Αγάς της περιοχής ήταν ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου, αλβανικής καταγωγής. Ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου ήταν Αγάς σε 24 χωριά, με έδρα τα Καλάβρυτα. Σαν δεύτερη έδρα είχε το Δάρα, γιατί το χωριό ήταν μεγάλο και σχετικά οργανωμένο, αλλά κυρίως γιατί βρισκόταν στη μέση της διαδρομής Τρίπολης-Καλαβρύτων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις των Τούρκων στο Δάρα ήταν για την εποχή εκείνη αξιόλογες. Μερικά από αυτά τα κτίρια υπάρχουν και σήμερα στο χωριό. Ο Αγάς είχε δύο σπίτια, το ένα για κατοικία του, και το άλλο για ξενώνα.
Μέσα στον κάμπο του Δάρα σώζεται μέχρι σήμερα ο Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος. Το 1715 ο Ασουμάν Πασάς είχε στρατοπεδεύσει στον Παλιόπυργο με 6.000-7.000 άντρες. Εκεί μια νύχτα, 200 Έλληνες με τον Δήμο Κολοκοτρώνη, έκαναν επίθεση και όπως ήταν επόμενο έπαθαν πανωλεθρία. Γλίτωσαν λίγοι, μεταξύ αυτών ο Δήμος Κολοκοτρώνης και ο γιος του, ο Μπότσικας. Οι Έλληνες θεώρησαν υπεύθυνο για τη μεγάλη καταστροφή ακόμα και τον Άγιο-Νικόλαο της Βλαχέρνας και γι΄ αυτό τον είπαν Κακο-Νικόλα. Για τον ίδιο λόγο είπαν και τον Παλιόπυργο, Κερατόπυργο.
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του γράφει για τη μάχη στον Παλιόπυργο:
-"Ο Δήμος πήρε γυναίκα του τη θυγατέρα του καπετάν Χρονά από το Χρυσοβίτσι, μεγάλο σπίτι. Τότε ήταν όταν ο Μοροζίνης εκυρίευσε τον Μοριά και επί Βενετσάνων δεν ήτο παρά καπεταναίοι. Το παιδί αυτού του Δήμου ονομάσθη τοιούτο, διότι ήτο μικρός και μαυριδερός, ονομάσθη Μπότσικας. Εις τον καιρόν του Μπότσικα εμβήκαν Τούρκοι στον Μοριά. Οι Χρυσοβιτσιώτες, Αλωνιστιώτες και Αρκουδορεματίται επήγαν και επολέμησαν εις του Ντάρα (Δάρα) τον Πύργον, έξι χιλιάδες Τούρκους. Αυτοί εχαλάστηκαν και εγλύτωσε ο Μπότσικας. Αυτός είχε παιδί τον Γιάννη και ένας Αρβανίτης είπε: "Βρε τι μπιθεκούρας είναι αυτός"! Δηλαδή πόσο ο κώλος του είναι σαν κοτρώνι και έτσι έμεινε το όνομα Κολοκοτρώνης".
Ο Γιάννης ήταν ο παππούς και ο Μπότσικας ο προπάππους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Στον Παλιόπυργο υπάρχει πηγή νερού. Από τα νερά αυτής της πηγής ποτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας του Τράγου ποταμού. Η κοιλάδα ανήκει κατά τα 4/5 στην Κοινότητα Δάρα και το υπόλοιπο 1/5 ανήκει στο χωριό Πράσινο. Τα παλιά χρόνια λειτουργούσαν στο Πράσινο δύο νερόμυλοι με τα νερά αυτής της πηγής. Η μοιρασιά όμως της ίδιας πηγής έφερε διενέξεις και επεισόδια μεταξύ των δύο χωριών.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω, από οικογενειακές παραδόσεις και διηγήσεις, κάποια επεισόδια που έλαβαν χώρα, από το 1898 μέχρι και την οριστική διευθέτηση του θέματος με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, το 1929. Ένα περιστατικό που γνωρίζω είναι το εξής: Μερικοί Δαραίοι πήγαν να γυρίσουν το νερό προς τον κάμπο του χωριού. Το φράγμα (δέση το έλεγαν) το έκαναν με πέτρες, χόρτα και χώμα. Ο Χ. Μ. μπήκε στο νερό και εργάστηκε για αρκετές ώρες. Τα νερά του Παλιόπυργου, ακόμα και το καλοκαίρι, είναι πάρα πολύ κρύα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πάθει ψύξη και να πεθάνει, μετά από τρεις μέρες, στην ηλικία των 36 ετών. Ο Χ. Μ. ανήκε στον συγγενικό μου κύκλο και έτσι γνωρίζω από διηγήσεις αυτήν την ιστορία. Ακολούθησαν πολλές ακόμα διενέξεις και πολλές ιστορίες γύρω από τα νερά του Παλιόπυργου, ώσπου να βρεθεί η οριστική λύση. Η είσοδος του Πύργου είναι υπερυψωμένη κατά μήκος της βόρειας πλευράς, ακριβώς πάνω από την πηγή του νερού, έτσι ώστε να μην είναι ορατή από τους διερχόμενους. Ασφάλιζε δε με ξύλινη αμπάρα. Εμείς αυτήν τη φορά βρήκαμε την πηγή εντελώς στεγνή και για πρώτη φορά στη ζωή μου κατάφερα να μπω στο εσωτερικό του Πύργου.
Οι δύο παρακάτω φωτογραφίες αποτυπώνουν ξεκάθαρα το πρόβλημα της λειψυδρίας από το οποίο δεν έχει γλιτώσει ούτε η κοιλάδα του Τράγου ποταμού. Πριν μερικά χρόνια το σημείο που σήμερα είναι εντελώς άνυδρο, κατακλυζόταν από γάργαρο και παγωμένο νερό, εμποδίζοντας την είσοδο στο εσωτερικό του Πύργου, αφού η "πόρτα" του βρίσκεται στην όχθη αυτής της πηγής:
Στις 21 Μαρτίου 1821 στο Δάρα έγιναν σοβαρά επαναστατικά επεισόδια. Πολλοί Δαραίοι, αφού προξένησαν ζημιές στο σπίτι του Αγά, τέτοιες που να τον προσβάλλουν και να τον ταπεινώνουν, κυνήγησαν στη συνέχεια τους Κεχαγιάδες του κάμπου. Στον δρόμο ενώθηκαν με Λεβιδαίους και Βλαχερνιώτες και τους έφτασαν κυνηγώντας τους μέχρι το χωριό Κάψια.
Επιπλέον σκότωσαν τον αράπη-καφετζή του Αρναούτογλου, ο οποίος τον έστειλε να ειδοποιήσει τους Δαραίους ραγιάδες να βγουν και να τον υποδεχτούν στο χωριό, που ήταν το τσιφλίκι του. Ο αράπης ήταν υποχρεωμένος να περάσει, λόγω διαδρομής, από συγκεκριμένο σημείο. Εκεί τον περίμεναν και τον σκότωσαν. Το σημείο αυτό οι ντόπιοι το ονομάζουν "Αχλάδα του Αράπη". Ακόμα θυμάμαι, από τα παιδικά μου χρόνια, τις γιαγιάδες του χωριού να λένε, ότι στην "Αχλάδα του Αράπη" έβλεπαν διάφορα "φαντάσματα". Μεταξύ των άλλων, ακουγόταν στο χωριό, ότι διάφοροι έβλεπαν ένα μαύρο σκυλί ανεβασμένο στην Αχλάδα.
Από αυτά τα περιστατικά του Δάρα αναστατώθηκε η Τριπολιτσά και έβαλαν αμέσως τους πρόκριτους και τους αρχιερείς στη φυλακή. Τα γεγονότα αυτά μόνο τυχαία δεν ήταν. Το κυνήγι των Κεχαγιάδων του κάμπου και ο φόνος του αράπη, έδωσαν το έναυσμα στα γύρω χωριά, να κλείσουν το ντερβένι (πέρασμα) του δρόμου Τρίπολης-Καλαβρύτων. Είναι εξακριβωμένο πως ο Αρναούτογλου με τη συνοδεία του, την ίδια μέρα, βρήκε το πέρασμα κλειστό και γύρισε πίσω στα Καλάβρυτα.
Δεν πέρασαν καλά-καλά 25 μέρες από τότε που οι Δαραίοι έκαναν τη δική τους Επανάσταση, στις 21 Μαρτίου, και το χωριό μετατράπηκε σε οργανωμένο στρατόπεδο. Ξεπετάχτηκαν οργανωμένα και ετοιμοπόλεμα σώματα, με δικούς τους καπεταναίους, που έγιναν μπροστάρηδες στις μάχες που ακολούθησαν. 140 άτομα βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές του Αγώνα. Στην ηρωική μάχη του Λεβιδίου πολέμησαν τους Τούρκους συμβάλλοντας στη νίκη των Ελλήνων. Το Δάρα, όχι μόνο είχε αξιόλογα ένοπλα σώματα, αλλά είχε και την ευθύνη του εφοδιασμού, σε εξοπλισμό και τρόφιμα. Ολόκληρες οικογένειες συμμετείχαν στον Απελευθερωτικό Αγώνα, με απεριόριστη προσφορά σε αίμα και χρήματα. Το μέγεθος της οργανωμένης συμμετοχής και η ανάδειξη τόσων καπεταναίων ήταν το αποτέλεσμα μιας καλής προετοιμασίας, υλικής και ψυχολογικής.
Ο Αγάς ήταν ο αφέντης, ο νόμος και η δύναμη. Στη διάθεσή του είχε ολόκληρους στρατούς, κοτζαμπάσηδες και μεγαλοτσιφλικάδες. Οι σχέσεις τους ήταν αλληλοεξαρτώμενες, οικονομικές πάνω απ' όλα, αλλά και κοινωνικές. Όλα αυτά ήταν πολύ δύσκολο να πολεμηθούν, όμως αφού σήκωσαν κεφάλι και λάβαρα, και αφού ορκίστηκαν λευτεριά, ξεκίνησαν και τα πήραν όλα σβάρνα. Νίκησαν τη σκλαβιά, τη φτώχεια, την ανέχεια και τον φόβο. Κουρέλιασαν των αφεντάδων τη δύναμη και όρισαν τη δική τους μοίρα. Τα τελευταία χρόνια της σκλαβιάς στον Μοριά σφραγίστηκαν από την παρουσία του Ιμπραήμ Πασά. Ο Ιμπραήμ βρέθηκε με όλο του το στράτευμα στον κάμπο του Δάρα, στις θέσεις Αραδαρίες και Παλιόπυργο, όπου είχε το στρατηγείο του. Από εδώ έκανε διάφορες επιδρομές αιχμαλωτίζοντας γυναικόπαιδα και παίρνοντας ζώα, τα οποία έβοσκαν στα λιβάδια του κάμπου.
Στο διάστημα που ο Αιγύπτιος στρατάρχης ήταν με τον στρατό του στον κάμπο του Δάρα, έπιασαν οι Έλληνες αιχμάλωτο τον ανιψιό του και στη συνέχεια τον σκότωσαν. Ο Ιμπραήμ διέταξε πένθος σε όλο το στράτευμα και αποφάσισε εκδίκηση. Εξαπλώθηκε παντού στα γύρω βουνά και έφτασε μέχρι το χωριό Λάστα. Βρήκε το νεκρό σώμα του ανιψιού του και από τον θυμό του πρόσταξε να ξεθεμελιώσουν όλο το χωριό, να κάψουν τα ζώα και ό,τι άλλο έβρισκαν στον δρόμο τους. Εκείνες τις μέρες ο Ιμπραήμ έκαψε και τις δύο εκκλησίες του Δάρα, τον Άη Γιώργη, και τον Άη Θανάση στο παλιό νεκροταφείο.
Επί Τουρκοκρατίας χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης αγροτικών επιφανειών τα ζευγολατεία-ζευγάρια. Η μονάδα αυτή είχε τόσα στρέμματα, όσα μπορούσε να οργώσει ένα ζευγάρι ζώων τον χρόνο, στις εποχές της καλλιέργειας. Η μονάδα αυτή, ήταν μονάδα κατά προσέγγιση, και με αυξομειώσεις στις διάφορες περιοχές. Αργότερα στο χωριό, ακόμα και για τα ξερικά χωράφια, υπήρχε η μονάδα μέτρησης "μεροδούλι", δηλαδή όσο χωράφι μπορούσε να οργώσει την ημέρα ένα ζευγάρι ζώων. Τα 74 χωριά της επαρχίας ήταν χωρισμένα επί Τουρκοκρατίας σε δύο ομάδες. Στα χωριά Τσιφλίκια που ήταν 24, και στα χωριά Καριγιέδες που ήταν 50.
Στα χωριά Τσιφλίκια τα σπίτια και τα κτήματα ήταν ιδιοκτησία του Αγά. Στα χωριά Καριγιέδες τα περισσότερα σπίτια και κτήματα ήταν ιδιοκτησία των κατοίκων. Από τα 50 χωριά Καριγιέδες τα τρία μεγαλύτερα ήταν το Λεβίδι (569 άτομα), το Βαλτέτσι (510 άτομα) και το Δάρα (507 άτομα). @Smaragda53 τα Βούρβουρα (151 άτομα) ανήκαν στα χωριά Καριγιέδες.
Ο κάμπος του Δάρα, των 3.500 περίπου στρεμμάτων, κατά τα τελευταία 100 χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν αρχικά, κατά μεγάλο μέρος του, ιδιοκτησία του τσιφλικά Θανάση Κουλά, και μετά του Ιμπραήμ Αρναούτογλου, καθώς και της Μονής Κερνίτσης (αναλυτικές πληροφορίες για τη Μονή στο κεφάλαιο "Νυμφασία: Το χωριό όπου έλουζαν τα μαλλιά τους οι Νύμφες" (post 22).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!!
Ο Θανάσης Κουλάς από την Καρύταινα είχε 30 τσιφλίκια στον Μοριά, μεταξύ αυτών και ένα στον κάμπο του Δάρα, το οποίο του παραχώρησαν οι Τούρκοι, μετά τη μάχη του Παλιόπυργου.
Από υπόμνημα των κατοίκων του Δάρα, στις 9/8/1839, προς τον τότε βασιλιά Όθωνα, φαίνεται πως τα κτήματα του κάμπου ήταν αιωρούμενα από πλευράς ιδιοκτησίας. Το 1836 οι κάτοικοι ζήτησαν την προικοδότησή τους με τα κτήματα του κάμπου. Την ίδια εποχή, κατά παράλογο τρόπο, ζήτησαν προικοδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο και Τούρκοι, μη κάτοικοι Δάρα. Εκείνη τη χρονική περίοδο, μαζί με τους Δαραίους, έκανε αίτηση και κάποιος συγγενής του Ιμπραήμ Αρναούτογλου. Ήταν η ανιψιά του, η Αντιλέ. Η Αντιλέ μετά την Απελευθέρωση έμεινε στην Ελλάδα και πήρε το χριστιανικό όνομα Χαρίκλεια. Ανάδοχος της Χαρίκλειας ήταν ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το Ελληνικό Δημόσιο την προικοδότησε με 1.000 στρέμματα στις Μυκήνες και με 100 στρέμματα στον κάμπο του Δάρα. Τελικά τα 3.500 στρέμματα προικοδοτήθηκαν στους Δαραίους. Ακόμα και σήμερα, ολόκληρες περιοχές είναι γνωστές με τα επίθετα των κληρούχων.
Το 1691, σύμφωνα με απογραφή των Ενετών, το Δάρα παρουσιάζεται με 89 σπίτια και 100 καλύβια. Είναι δε, μέσα στα τρία μεγαλύτερα χωριά της επαρχίας “Τριπολιτσάς” που τότε είχε 72 χωριά. Τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής Αγάς της περιοχής ήταν ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου, αλβανικής καταγωγής. Ο Ιμπραήμ Αρναούτογλου ήταν Αγάς σε 24 χωριά, με έδρα τα Καλάβρυτα. Σαν δεύτερη έδρα είχε το Δάρα, γιατί το χωριό ήταν μεγάλο και σχετικά οργανωμένο, αλλά κυρίως γιατί βρισκόταν στη μέση της διαδρομής Τρίπολης-Καλαβρύτων. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις των Τούρκων στο Δάρα ήταν για την εποχή εκείνη αξιόλογες. Μερικά από αυτά τα κτίρια υπάρχουν και σήμερα στο χωριό. Ο Αγάς είχε δύο σπίτια, το ένα για κατοικία του, και το άλλο για ξενώνα.
Μέσα στον κάμπο του Δάρα σώζεται μέχρι σήμερα ο Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος. Το 1715 ο Ασουμάν Πασάς είχε στρατοπεδεύσει στον Παλιόπυργο με 6.000-7.000 άντρες. Εκεί μια νύχτα, 200 Έλληνες με τον Δήμο Κολοκοτρώνη, έκαναν επίθεση και όπως ήταν επόμενο έπαθαν πανωλεθρία. Γλίτωσαν λίγοι, μεταξύ αυτών ο Δήμος Κολοκοτρώνης και ο γιος του, ο Μπότσικας. Οι Έλληνες θεώρησαν υπεύθυνο για τη μεγάλη καταστροφή ακόμα και τον Άγιο-Νικόλαο της Βλαχέρνας και γι΄ αυτό τον είπαν Κακο-Νικόλα. Για τον ίδιο λόγο είπαν και τον Παλιόπυργο, Κερατόπυργο.
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Παλιόπυργος ή Κερατόπυργος
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Άγιος-Νικόλαος της Βλαχέρνας ή Κακο-Νικόλας
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του γράφει για τη μάχη στον Παλιόπυργο:
-"Ο Δήμος πήρε γυναίκα του τη θυγατέρα του καπετάν Χρονά από το Χρυσοβίτσι, μεγάλο σπίτι. Τότε ήταν όταν ο Μοροζίνης εκυρίευσε τον Μοριά και επί Βενετσάνων δεν ήτο παρά καπεταναίοι. Το παιδί αυτού του Δήμου ονομάσθη τοιούτο, διότι ήτο μικρός και μαυριδερός, ονομάσθη Μπότσικας. Εις τον καιρόν του Μπότσικα εμβήκαν Τούρκοι στον Μοριά. Οι Χρυσοβιτσιώτες, Αλωνιστιώτες και Αρκουδορεματίται επήγαν και επολέμησαν εις του Ντάρα (Δάρα) τον Πύργον, έξι χιλιάδες Τούρκους. Αυτοί εχαλάστηκαν και εγλύτωσε ο Μπότσικας. Αυτός είχε παιδί τον Γιάννη και ένας Αρβανίτης είπε: "Βρε τι μπιθεκούρας είναι αυτός"! Δηλαδή πόσο ο κώλος του είναι σαν κοτρώνι και έτσι έμεινε το όνομα Κολοκοτρώνης".
Ο Γιάννης ήταν ο παππούς και ο Μπότσικας ο προπάππους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Στον Παλιόπυργο υπάρχει πηγή νερού. Από τα νερά αυτής της πηγής ποτίζεται το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας του Τράγου ποταμού. Η κοιλάδα ανήκει κατά τα 4/5 στην Κοινότητα Δάρα και το υπόλοιπο 1/5 ανήκει στο χωριό Πράσινο. Τα παλιά χρόνια λειτουργούσαν στο Πράσινο δύο νερόμυλοι με τα νερά αυτής της πηγής. Η μοιρασιά όμως της ίδιας πηγής έφερε διενέξεις και επεισόδια μεταξύ των δύο χωριών.
Είμαι σε θέση να γνωρίζω, από οικογενειακές παραδόσεις και διηγήσεις, κάποια επεισόδια που έλαβαν χώρα, από το 1898 μέχρι και την οριστική διευθέτηση του θέματος με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, το 1929. Ένα περιστατικό που γνωρίζω είναι το εξής: Μερικοί Δαραίοι πήγαν να γυρίσουν το νερό προς τον κάμπο του χωριού. Το φράγμα (δέση το έλεγαν) το έκαναν με πέτρες, χόρτα και χώμα. Ο Χ. Μ. μπήκε στο νερό και εργάστηκε για αρκετές ώρες. Τα νερά του Παλιόπυργου, ακόμα και το καλοκαίρι, είναι πάρα πολύ κρύα και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να πάθει ψύξη και να πεθάνει, μετά από τρεις μέρες, στην ηλικία των 36 ετών. Ο Χ. Μ. ανήκε στον συγγενικό μου κύκλο και έτσι γνωρίζω από διηγήσεις αυτήν την ιστορία. Ακολούθησαν πολλές ακόμα διενέξεις και πολλές ιστορίες γύρω από τα νερά του Παλιόπυργου, ώσπου να βρεθεί η οριστική λύση. Η είσοδος του Πύργου είναι υπερυψωμένη κατά μήκος της βόρειας πλευράς, ακριβώς πάνω από την πηγή του νερού, έτσι ώστε να μην είναι ορατή από τους διερχόμενους. Ασφάλιζε δε με ξύλινη αμπάρα. Εμείς αυτήν τη φορά βρήκαμε την πηγή εντελώς στεγνή και για πρώτη φορά στη ζωή μου κατάφερα να μπω στο εσωτερικό του Πύργου.
Οι δύο παρακάτω φωτογραφίες αποτυπώνουν ξεκάθαρα το πρόβλημα της λειψυδρίας από το οποίο δεν έχει γλιτώσει ούτε η κοιλάδα του Τράγου ποταμού. Πριν μερικά χρόνια το σημείο που σήμερα είναι εντελώς άνυδρο, κατακλυζόταν από γάργαρο και παγωμένο νερό, εμποδίζοντας την είσοδο στο εσωτερικό του Πύργου, αφού η "πόρτα" του βρίσκεται στην όχθη αυτής της πηγής:
Στις 21 Μαρτίου 1821 στο Δάρα έγιναν σοβαρά επαναστατικά επεισόδια. Πολλοί Δαραίοι, αφού προξένησαν ζημιές στο σπίτι του Αγά, τέτοιες που να τον προσβάλλουν και να τον ταπεινώνουν, κυνήγησαν στη συνέχεια τους Κεχαγιάδες του κάμπου. Στον δρόμο ενώθηκαν με Λεβιδαίους και Βλαχερνιώτες και τους έφτασαν κυνηγώντας τους μέχρι το χωριό Κάψια.
Επιπλέον σκότωσαν τον αράπη-καφετζή του Αρναούτογλου, ο οποίος τον έστειλε να ειδοποιήσει τους Δαραίους ραγιάδες να βγουν και να τον υποδεχτούν στο χωριό, που ήταν το τσιφλίκι του. Ο αράπης ήταν υποχρεωμένος να περάσει, λόγω διαδρομής, από συγκεκριμένο σημείο. Εκεί τον περίμεναν και τον σκότωσαν. Το σημείο αυτό οι ντόπιοι το ονομάζουν "Αχλάδα του Αράπη". Ακόμα θυμάμαι, από τα παιδικά μου χρόνια, τις γιαγιάδες του χωριού να λένε, ότι στην "Αχλάδα του Αράπη" έβλεπαν διάφορα "φαντάσματα". Μεταξύ των άλλων, ακουγόταν στο χωριό, ότι διάφοροι έβλεπαν ένα μαύρο σκυλί ανεβασμένο στην Αχλάδα.
Από αυτά τα περιστατικά του Δάρα αναστατώθηκε η Τριπολιτσά και έβαλαν αμέσως τους πρόκριτους και τους αρχιερείς στη φυλακή. Τα γεγονότα αυτά μόνο τυχαία δεν ήταν. Το κυνήγι των Κεχαγιάδων του κάμπου και ο φόνος του αράπη, έδωσαν το έναυσμα στα γύρω χωριά, να κλείσουν το ντερβένι (πέρασμα) του δρόμου Τρίπολης-Καλαβρύτων. Είναι εξακριβωμένο πως ο Αρναούτογλου με τη συνοδεία του, την ίδια μέρα, βρήκε το πέρασμα κλειστό και γύρισε πίσω στα Καλάβρυτα.
Δεν πέρασαν καλά-καλά 25 μέρες από τότε που οι Δαραίοι έκαναν τη δική τους Επανάσταση, στις 21 Μαρτίου, και το χωριό μετατράπηκε σε οργανωμένο στρατόπεδο. Ξεπετάχτηκαν οργανωμένα και ετοιμοπόλεμα σώματα, με δικούς τους καπεταναίους, που έγιναν μπροστάρηδες στις μάχες που ακολούθησαν. 140 άτομα βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές του Αγώνα. Στην ηρωική μάχη του Λεβιδίου πολέμησαν τους Τούρκους συμβάλλοντας στη νίκη των Ελλήνων. Το Δάρα, όχι μόνο είχε αξιόλογα ένοπλα σώματα, αλλά είχε και την ευθύνη του εφοδιασμού, σε εξοπλισμό και τρόφιμα. Ολόκληρες οικογένειες συμμετείχαν στον Απελευθερωτικό Αγώνα, με απεριόριστη προσφορά σε αίμα και χρήματα. Το μέγεθος της οργανωμένης συμμετοχής και η ανάδειξη τόσων καπεταναίων ήταν το αποτέλεσμα μιας καλής προετοιμασίας, υλικής και ψυχολογικής.
Ο Αγάς ήταν ο αφέντης, ο νόμος και η δύναμη. Στη διάθεσή του είχε ολόκληρους στρατούς, κοτζαμπάσηδες και μεγαλοτσιφλικάδες. Οι σχέσεις τους ήταν αλληλοεξαρτώμενες, οικονομικές πάνω απ' όλα, αλλά και κοινωνικές. Όλα αυτά ήταν πολύ δύσκολο να πολεμηθούν, όμως αφού σήκωσαν κεφάλι και λάβαρα, και αφού ορκίστηκαν λευτεριά, ξεκίνησαν και τα πήραν όλα σβάρνα. Νίκησαν τη σκλαβιά, τη φτώχεια, την ανέχεια και τον φόβο. Κουρέλιασαν των αφεντάδων τη δύναμη και όρισαν τη δική τους μοίρα. Τα τελευταία χρόνια της σκλαβιάς στον Μοριά σφραγίστηκαν από την παρουσία του Ιμπραήμ Πασά. Ο Ιμπραήμ βρέθηκε με όλο του το στράτευμα στον κάμπο του Δάρα, στις θέσεις Αραδαρίες και Παλιόπυργο, όπου είχε το στρατηγείο του. Από εδώ έκανε διάφορες επιδρομές αιχμαλωτίζοντας γυναικόπαιδα και παίρνοντας ζώα, τα οποία έβοσκαν στα λιβάδια του κάμπου.
Στο διάστημα που ο Αιγύπτιος στρατάρχης ήταν με τον στρατό του στον κάμπο του Δάρα, έπιασαν οι Έλληνες αιχμάλωτο τον ανιψιό του και στη συνέχεια τον σκότωσαν. Ο Ιμπραήμ διέταξε πένθος σε όλο το στράτευμα και αποφάσισε εκδίκηση. Εξαπλώθηκε παντού στα γύρω βουνά και έφτασε μέχρι το χωριό Λάστα. Βρήκε το νεκρό σώμα του ανιψιού του και από τον θυμό του πρόσταξε να ξεθεμελιώσουν όλο το χωριό, να κάψουν τα ζώα και ό,τι άλλο έβρισκαν στον δρόμο τους. Εκείνες τις μέρες ο Ιμπραήμ έκαψε και τις δύο εκκλησίες του Δάρα, τον Άη Γιώργη, και τον Άη Θανάση στο παλιό νεκροταφείο.
Επί Τουρκοκρατίας χρησιμοποιούσαν ως μονάδα μέτρησης αγροτικών επιφανειών τα ζευγολατεία-ζευγάρια. Η μονάδα αυτή είχε τόσα στρέμματα, όσα μπορούσε να οργώσει ένα ζευγάρι ζώων τον χρόνο, στις εποχές της καλλιέργειας. Η μονάδα αυτή, ήταν μονάδα κατά προσέγγιση, και με αυξομειώσεις στις διάφορες περιοχές. Αργότερα στο χωριό, ακόμα και για τα ξερικά χωράφια, υπήρχε η μονάδα μέτρησης "μεροδούλι", δηλαδή όσο χωράφι μπορούσε να οργώσει την ημέρα ένα ζευγάρι ζώων. Τα 74 χωριά της επαρχίας ήταν χωρισμένα επί Τουρκοκρατίας σε δύο ομάδες. Στα χωριά Τσιφλίκια που ήταν 24, και στα χωριά Καριγιέδες που ήταν 50.
Στα χωριά Τσιφλίκια τα σπίτια και τα κτήματα ήταν ιδιοκτησία του Αγά. Στα χωριά Καριγιέδες τα περισσότερα σπίτια και κτήματα ήταν ιδιοκτησία των κατοίκων. Από τα 50 χωριά Καριγιέδες τα τρία μεγαλύτερα ήταν το Λεβίδι (569 άτομα), το Βαλτέτσι (510 άτομα) και το Δάρα (507 άτομα). @Smaragda53 τα Βούρβουρα (151 άτομα) ανήκαν στα χωριά Καριγιέδες.
Ο κάμπος του Δάρα, των 3.500 περίπου στρεμμάτων, κατά τα τελευταία 100 χρόνια της Τουρκοκρατίας, ήταν αρχικά, κατά μεγάλο μέρος του, ιδιοκτησία του τσιφλικά Θανάση Κουλά, και μετά του Ιμπραήμ Αρναούτογλου, καθώς και της Μονής Κερνίτσης (αναλυτικές πληροφορίες για τη Μονή στο κεφάλαιο "Νυμφασία: Το χωριό όπου έλουζαν τα μαλλιά τους οι Νύμφες" (post 22).
Ελλάδα - Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!!
Ο Θανάσης Κουλάς από την Καρύταινα είχε 30 τσιφλίκια στον Μοριά, μεταξύ αυτών και ένα στον κάμπο του Δάρα, το οποίο του παραχώρησαν οι Τούρκοι, μετά τη μάχη του Παλιόπυργου.
Από υπόμνημα των κατοίκων του Δάρα, στις 9/8/1839, προς τον τότε βασιλιά Όθωνα, φαίνεται πως τα κτήματα του κάμπου ήταν αιωρούμενα από πλευράς ιδιοκτησίας. Το 1836 οι κάτοικοι ζήτησαν την προικοδότησή τους με τα κτήματα του κάμπου. Την ίδια εποχή, κατά παράλογο τρόπο, ζήτησαν προικοδότηση από το Ελληνικό Δημόσιο και Τούρκοι, μη κάτοικοι Δάρα. Εκείνη τη χρονική περίοδο, μαζί με τους Δαραίους, έκανε αίτηση και κάποιος συγγενής του Ιμπραήμ Αρναούτογλου. Ήταν η ανιψιά του, η Αντιλέ. Η Αντιλέ μετά την Απελευθέρωση έμεινε στην Ελλάδα και πήρε το χριστιανικό όνομα Χαρίκλεια. Ανάδοχος της Χαρίκλειας ήταν ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το Ελληνικό Δημόσιο την προικοδότησε με 1.000 στρέμματα στις Μυκήνες και με 100 στρέμματα στον κάμπο του Δάρα. Τελικά τα 3.500 στρέμματα προικοδοτήθηκαν στους Δαραίους. Ακόμα και σήμερα, ολόκληρες περιοχές είναι γνωστές με τα επίθετα των κληρούχων.
Last edited:
Smaragda53
Member
- Μηνύματα
- 1.051
- Likes
- 2.270
- Επόμενο Ταξίδι
- αχ, μακάρι νάξερα!
- Ταξίδι-Όνειρο
- Πολυνησία
Klair κάνεις τρομερή δουλειά! Δεν έχω λόγια! Σ΄ευχαριστούμε και περιμένουμε να εκδοθεί και σε βιβλίο!
Ευχαριστώ ιδιαίτερα και για την "ιδιωτική" πληροφορία!
Ευχαριστώ ιδιαίτερα και για την "ιδιωτική" πληροφορία!
Εκπομπές Travelstories
