Ρωσία Αρκτικός Κύκλος, Σιβηρία, Ταταρστάν, Βόλγας, Καύκασος κι άλλα κομμάτια της μητέρας Ρωσίας

[Yorgos]

H είσοδος του μοναστηριού στο οποίο απαγορεύεται... η είσοδος!

Βουδιστικές τοιχογραφίες, στη Ρωσία ξαναθυμίζω.

Ακόμη Ρωσία είμαστε.

Λίγοι αλλά ευλαβείς οι ντόπιοι.

Εντάξει και οι καμήλες ευλαβείς ήταν. Δε με έφτυσε καμία.

Το εσωτερικό της γιούρτας.

Το εξωτερικό της γιούρτας.

Το μνημείο κάτω από το οποίο έκανα ωτοστόπ.

Εκθέματα από το τοπικό μουσείο.

Πολύ το συμπάθησα το Cηipollino

Tο μοναστήρι εξωτερικά.

To βανάκι της οργής και της... στοργής (βλέπε γιαγιά με σοκολοτάκια).

 

[Borealis]

πω πω το ψάρι μοιάζει απολίθωμα από την εποχή του βομβαρδισμού των αστεροειδών, πως την γλίτωσες απορώ!

 

[Yorgos]

πω πω το ψάρι μοιάζει απολίθωμα από την εποχή του βομβαρδισμού των αστεροειδών, πως την γλίτωσες απορώ!

ΧΑχα έτσι φαίνεται όντως. Εξαιρετικό πάντως, ελιωνε στο στόμα.

 

[Yorgos]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 26
Volgograd-Stalingrad-Tsaritsyn: Όπως και να το πεις, Soviets do it better​

Ξύπνησα κι έφαγα το απροσδόκητα χορταστικότατο πρωινό του ξενοδοχείου, με τη μελαχρινή (εξίσου ευγενέστατη με τη χθεσινοβραδινή ξανθιά) ρεσεψιονίστ να με ενημερώνει όλο θλίψη πως τελικώς δε δύνανται να μου δώσουν το πολυπόθητο register για την αστυνομία, για λόγους που δεν κατάλαβα. Κατάλαβα όμως πως είχαν τη διάθεση να μου ακυρώσουν την κράτηση για απόψε και να μου επιστρέψουν και τα χρήματα της χθεσινής, λόγω της αδυναμίας τους αυτής. Της είπα να μη σκοτίζεται, αν με σταματήσει η αστυνομία θα τα βρούμε. Στο κάτω-κάτω πόσες πιθανότητες έχουμε να συμβεί αυτό;

Volgograd λοιπόν. Δηλαδή πρώην Stalingrad, και πιο πρώην Tsaritsyn. Προτιμώ το όνομα Stalingrad πάντως, όχι γιατί είναι πολύ πιο σοβιετικό από τα άλλα δύο, αλλά γιατί -μη γελιόμαστε- η πόλη διεθνώς μάλλον πιο γνωστή για την επική μάχη του Στάλινγκραντ είναι, παρά για οτιδήποτε άλλο, κι ας έχει σχεδόν 500 χρόνια ιστορία. Κατανοώ τους λόγους αλλαγής της ονομασίας, αλλά η μάχη με αυτό το όνομα εμεινε γνωστή (υπήρξε και η πρότερη μάχη του Tsaritsyn στον εμφύλιο βέβαια, αλλά δεν είχε το διεθνή αντίκτυπο της πολιορκίας που μας απασχολεί).

Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία για το ποια θα ήταν η πρώτη μου στάση στην πόλη: το μνημείο Μαμάγιεφ (από τον ομώνυμο λόφο στον οποίο φιλοτεχνήθηκε) ή αλλιώς “Η Πατρίδα καλεί”. Είχα διαβάσει για το συγκεκριμένο μνημείο αλλά όταν το είδα -από ατύχημα προφανώς- σε φωτογραφία έπαθα την πλάκα μου και το συμπεριέλαβα στα σιγουράκια της εξόρμησής μου στη Ρωσία. Προσπάθησα μάλιστα να μην εστιάσω πολύ στη φωτογραφία και να μη δω άλλες, ώστε η εντύπωση της πρώτης ματιάς να είναι ισχυρότερη. Ήρθε λοιπόν το yandex μου, με πήγε στο λόφο Μαμάγιεφ, με άφησε εκεί... αλλά μνημείο δεν έβλεπα. Τι έγινε ρε παιδιά; που έλεγε και ο Σπύρος στους Απαράδεκτους. Δεν υποτίθεται ότι το μνημείο είναι τιτανοτεράστιο και φαίνεται από παντού; Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα συνειδητοποίησα τι είχε συμβεί: ο οδηγός με είχε αφήσει ΠΙΣΩ από το λόφο, οπότε έπρεπε να ανέβω κάποια σκαλοπάτια μέχρι να είναι ορατό το άγαλμα.

Και πράγματι, λίγα σκαλοπάτια αργότερα.. “να' τη πετιέται από ψηλά” η Μητέρα Πατρίδα με το σπαθί της, αυτό το εξωφρενικά πελώριο άγαλμα 85 μέτρων, που όταν εγκαινιάστηκε το 1967 ήταν το υψηλότερο στον κόσμο και που ζυγίζει σχεδόν 8000 τόνους. Η μάλλον ανορθόδοξη διαδρομή πρόσβασης που μου έτυχε σήμαινε πως το έβλεπα να ξεπροβάλλει σιγά-σιγά ανάμεσα στα δέντρα και το προσέγγιζα από πίσω, με τα φτερά του σε πρώτο πλάνο, να υπογραμμίζουν τις ομοιότητες με τη Νίκη της Σαμοθράκης.

To μέγεθος έγινε πιο αντιληπτό όταν είχα πλήρη θέα του αγάλματος και διαπίστωσα ότι οι τρεις κουκίδες μπροστά του ήταν άνθρωποι... το νύχι του ποδιού του αγάλματος ήταν μεγαλύτερο από αυτούς! Ανέβηκα όλο λαχτάρα τα σκαλιά κι έφτασα στη βάση του αγάλματος. Πόσο τυχερός είμαι να ταξιδεύω εν μέσω κορωνοιού! Υποθέτω ότι σε άλλες εποχές θα υπάρχει πολυκοσμία, τουριστικά λεωφορεία, πλανόδιοι πωλητές, σήμερα είμαστε 6-7 ντόπιοι, εγώ και... η Μητέρα Πατρίδα.

Δεν είχα ιδέα πως σε τόσο κοντινή απόσταση υπήρχε και εκκλησιαστικό σύμπλεγμα και μάλιστα τόσο εντυπωσιακό, οπότε πήγα να ρίξω μια ματιά και κει, αλλά η πραγματική έκπληξη ήταν το σύμπλεγμα μνημείων μπροστά από το άγαλμα: μιλάμε για φαραωνικό θέαμα, με πισίνες, αγάλματα κι ένα ανατριχιαστικά μεγαλοπρεπές πάνθεον για τους πεσόντες, με την απαραίτητη αλλαγή φρουράς, με την οποία συνέπεσα. Δεν έχει και πολύ νόημα να προσπαθήσω να περιγράψω το όλο το σκηνικό, αλλά με χιλιάδες ονόματα γραμμένα στους τοίχους του μνημείου, την αιώνια φλόγα στη μέση να βαστάζεται από ένα στιβαρό χέρι κι απέξω τεράστια αγάλματα με σκηνές ΄που απεικονίζουν ηρωικούς στρατιώτες ή μανάδες που θρηνούν τα παιδιά τους, το όλο θέαμα είναι τουλάχιστον επιβλητικό. Αν υπάρχει κάτι που οι Σοβιετικοί ήξεραν να κάνουν καλύτερα από τον καθένα είναι τα μνημεία κι εδώ ξεπέρασαν τον εαυτό τους, θέλοντας να αποτυπώσουν ένα κομμάτι της ιστορίας που τους ένωνε ως έθνος.

Κατέβηκα και τα (ατελείωτα) σκαλιά από τα οποία θα έπρεπε να είχα έρθει, αντί για την πρόσβαση πίσω από το άγαλμα που με άφησε ο ταξιτζής, αποβλακώθηκα να βγάζω φωτογραφίες, αλλά έπρεπε να φύγω, είχα ακόμη πολλά να δω. Δεν μπόρεσα πάντως να αντισταθώ στον πειρασμό ενός παγωτού από ένα σοβιετικό (!) ψυγείο, έκανε αρκετή ζέστη άλλωστε και για άλλη μια φορά στο ταξίδι είχα ηλιοφάνεια. Πήρα λοιπόν ένα τραμ και κατευθύνθηκα στον επόμενο προορισμό μου: το Μουσείο Πανοράματος της Μάχης του Στάλινγκραντ.

Το πολύ περίεργο κτίριο που στεγάζει το μουσείο ήταν ύποπτα άδειο από κόσμο, αλλά αποδείχθηκε κανονικότατα ανοιχτό. Αγόρασα κι ένα autoguide, αφού διάβασα πως δεν υπήρχαν αρκετές λεζάντες στα Αγγλικά. Το audioguide αποδείχθηκε λίγο “βαρύ” στις περιγραφές του και το μουσείο μάλλον θα έχει περισσότερο ενδιαφέρον για πιο στρατόκαβ... ε για φανατικούς της μάχης ήθελα να πω, αλλά δεν έλειψαν και τα ενδιαφέροντα σημεία, όπως οι μακέτες και τα πόστερ σοσιαλιστικής προπαγάνδας. Το κυρίως κομμάτι της έκθεσης είναι μια παρουσίαση 360 μοιρών (εξ ου και το “Πανόραμα” στον τίτλο του μουσείου), που δε μενεθουσίασε πάντως. Γενικώς θα έλεγα πως ήταν αξιόλογη η επίσκεψη, αλλά μάλλον υποδεέστερη των προσδοκιών μου.

Μεσημεριανοαπογευμάτιασε αλλά είχα να πάω κι αλλού. Είχα κυκλώσει στον οδηγό μου το Μουσείο της Παλιάς Serepta. Αφού διένυσα μια διόλου ευκαταφρόνητη απόσταση με το yandex (πάνω από 30 χιλιόμετρα), έφτασα σε αυτή τη γειτονιά που βρισκόταν σχεδόν πάνω στο Βόλγα και ουσιαστικά αποτελεί ένα ανοιχτό μουσείο, δηλαδή είναι τα παλιά κτίρια που έχουν μείνει από τους μοραβιανής καταγωγής Γερμανούς το 1765 και την κοινότητα που έφτιαξαν εδώ, κατόπιν πρόσκλησης της Μεγάλης Αικατερίνης προκειμένου να αυξήσει τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις της περιοχής, να προσελκύσει εργατικότερα χέρια και να εποικήσει την περιοχή με ανθρώπους που θα την προστάτευαν από επιδρομές Τατάρων, Καλμύκιων κλπ.

Δεν ήξερα τι ακριβώς θα έβρισκα μπροστά μου, αλλά τελικά επρόκειτο για μια πλατεία με παλιαά κτίρια που θαυματουργώς γλίτωσαν τους βομβαρδισμούς των ναζιστικών δυνάμεων και σήμερα στεγάζουν μεταξύ άλλων ένα μουσείο, ένα σχολείο και μια καλοδιατηρημένη εκκλησία. Για τους μοραβιανούς ομολογώ πως δεν ήξερα πολλά, γι΄αυτό άλλωστε ήρθα, για να μάθω. Τυχερός ήμουν, καθώς όταν μπήκα στην εκκλησία είδα μια κυρία με ενδιαφέρουσα ενδυμασία να ολοκληρώνει μια ξενάγηση σε μια μικρή ομάδα νεαρών, παίζοντας ένα κομμάτι στο εμφανώς ανακαινισμένο μουσικό όργανο της εκκλησίας. Όταν τελείωσε η ξενάγηση την πλησίασα και τη ρώτησα αν θα μπορούσα να πάρω σειρά κι εγώ. Προφανώς είχα έρθει χωρίς καμία κράτηση κι ήμουν μόνος κιόλας, αλλά εν τέλει δε μου αρνήθηκε.

Κάπως έτσι επισκέφθηκα την εκκλησία, το καμπαναριό της, το διπλανό μουσείο κι έμαθα γι αυτή την περίεργη γερμανόφωνη κοινότητα που δεν είναι Λουθηρανοί, που έχουν μια κουλτούρα εργατικότητας και που διέπρεψε με όπλο... τη μουστάρδα, της οποίας έγιναν μέγιστοι παραγωγοί. Φυσικά μετά το 1917 υπέστησαν διώξεις και καταπίεση, παρόλα αυτά κατόρθωσαν να επιβιώσουν και είχαν καλύτερη αντιμετώπιση επί Χρουστόφ, με αποτέλεσμα κάποιοι εξ αυτών να έχουν απομείνει, με επικεφαλής την αεικίνητη και συμπαθή κυριούλα που μου εξήγησε την ιστορία τους κι έλαμπε κάθε φορά που μιλούσα στα Γερμανικά. Επισκέφθηκα και δυο οικογένειες, συνομίλησα με κάποια παιδάκια και στο τέλος έμαθα πως και αυτή η κυριούλα εντός του έτους θα έφευγε για το εξωτερικό, για εκεί που ένιωθε πως είναι ο προορισμός της, τη Γερμανία, μαζί μετα παιδιά της. Με δεδομένο πως η κοινότητα είναι πολύ μικρή (στο “γλωσσικό και μουσικό κατηχητικό” της κοινότητας μετά βίας έχουν εγγραφεί οκτώ παιδάκια) και πως η συγκεκριμένη κυρία είναι η ψυχή των δραστηριοτήτων, αναρωτήθηκα αν αυτό θα είναι και το τέλος της κοινότητας. “Ας ελπίσουμε πως όχι”, μου είπε θλιμμένα, αλλά δε φάνηκε να το πολυπιστεύει. Επισκέφθηκα και τη βιβλιοθήκη, το σχολείο (πιο πολύ με διαδακαλείο έμοιαζε, με τρία παιδάκια να κάνουν μάθημα μεσαιωνικών Γερμανικών), μιλήσαμε για τις διεθνείς συναντήσεις μοραβιανών και για την κοινότητα της Χιλής, και την αποχαιρέτισα, αφήνοντας πίσω ένα ακόμη “περίεργο” κομμάτι της Ρωσίας.

Είχα ακόμη δύο ωρίτσες πριν δύσει ο ήλιος και δεν ήθελα να χάσω την ευκαιρία να επισεφθώ και το νεκροταφείο Rossoshka, για το οποίο διάβασα πως βρίσκεται στη μέση του πουθενά, πολύ καλός λόγος από μόνος του για την επίσκεψη. Βέβαια χρειάστηκα πάνω από μία ώρα για να φτάσω εκεί, αλλά το yandex να είναι καλά και τα 63 χιλιόμετρα διανύθηκαν ευχάριστα. Συνεννοήθηκα μάλιστα με το γεράκο οδηγό να με περιμένει για μισή ωρίτσα ώστε να έχω χρόνο να περιηγηθώ, και να με επιστρέψει στην πόλη.

Το νεκροταφείο αποτελεί το κοιμητήριο Γερμανών πεσόντων, άνω των 65.000 (!!!), ενώ σε μια χειρονομία συμφιλίωσης, παραδίπλα κείτονται οι Σοβιετικοί και Ρουμάνοι στρατιώτες. Η έκταση, με καταπράσινο γκαζόν, ήταν αχανής, οι δε τάφοι πρακτικά ήταν μνήματα που έμοιαζαν με τεράστιους κύβους, πάνω στους οποίους ήταν σκαλισμένα τα ονόματά τους. Mελαγχολικό το περιβάλλον, και καταλήγει καταθλιπτικό όταν κάποιος υπολογίζει την ηλικία των παιδιών που έχασαν τη ζωή τους.

Επέστρεψα στο Βόλγκογκραντ πεινασμένος, περιδρόμιασα στο εξαιρετικό Cafe Hungry με τη βοήθεια των μεταφραστικών υπηρεσιών της Αλιόνα, έκανα μια βόλτα στα πάρκα της πόλης (όπου σε ένα είδα παιδάκια να παίζουν με τηλεκατευθυνόμενα τανκς και αναρωτήθηκα πότε θα ξαναζήσουν πόλεμο οι Ρώσοι, τι το ήθελα; ) και αποσύρθηκα στο ξενοδοχείο μου. Η τελευταία μου διανυκτέρευση εκτός Μόσχας είχε μόλις ξεκινήσει. Από την επόμενη θα έμπαινα στην αποχαιρετιστήρια φάση του ταξιδιού, με δυο τελευταία βράδια στην πρωτεύουσα της χώρας.

 

[Yorgos]

Πρώτη θέα του αγάλματος από μακριά.

Συνειδητοποιείς το μέγεθος μόνο όταν το συγκρίνεις με τα ανθρωπάκια δίπλα του.

Ε, να βγάλω κι εγώ μια σέλφι!

Εκτός από μνημεία, είπαμε πως είχε και μια εντυπωσιακή εκκλησία εκεί γύρω.

Αχόρταγος με το άγαλμα, απίστευτο μέγεθος, συγκρίνετε τους πίσω με τα νύχια των ποδιώνε.

Δεν είναι μόνο το μέγεθος, είναι και η αποτύπωση των συναισθημάτων.

Και οι δεξαμενές νερού.

Επιβάλλεται και η αλλαγή φρουράς.

Οι άνθρωποι ξέρουν να φτιάχνουν μνημεία.

 

[Yorgos]

Και το μουσείο του Πανοράματος της Μάχης του Στάλινγκραντ, δίπλα σε ένα εργοστάσιο που γλίτωσε από την καταστροφή του πολέμου.

Το μουσείο είναι ολίγον βαρύ.

Τρισδιάστατη απεικόνιση της πόλης κατά την πολιορκία.

 

[Yorgos]

Αυτό ήταν ένα είδος προσωπικού bunker κατά τον πόλεμο.

Πειστική η τρισδιάστατη παρουσίαση.

Τεράστιο πραγματικά μουσείο, χοντροκομμένο από πολλές απόψεις και δύσπεπτο.

Και η Sarepta.

To εσωτερικό της πλήρως ανακαινισμένης -με χρήματα από το εξωτερικό- εκκλησίας.

Ανεβήκαμε και στο καμπαναριό με την προθυμότατη ξεναγό μου.

Τη λες και ρετρό την περιοχή.

Και, τέλος, το γερμανικό νεκροταφείο.

Νέα παιδιά να χάνουν έτσι τη ζωή τους. Θλίψη.

Τεράστιος ο ευρύτερος χώρος.

Διαμαντάκι! Φτηνό, κεντρικό, υπέροχος χώρος, νοστιμότατο φαγητό.

Όμορφη πόλη δεν είναι το Στάλινγκραντ, αλλά έχει τις γωνιές του.

Αυτό με τα παιδάκια που έπαιζαν με τανκς σε μια πόλη με το παρελθόν του Στάλινγκραντ, με προβλημάτισε.

 

[domino]

δίπλα σε ένα εργοστάσιο που γλίτωσε από την καταστροφή του πολέμου.

Maison Pavlov · Ulitsa Sovetskaya, 39, Volgograd, Volgograd Oblast, Russie, 400005


Αυτό ηταν ; Ειναι επισκεψιμο ; Μπηκες ;

Ειναι ολο τα ταξιδι μέχρι εκει .
Η θέληση του ανθρωπου σε ενα μνημείο

 

[Yorgos]

Δεν μπορώ να ανοίξω λινκ πλέον από την Κουβα.

 

[fotast]

Δεν μπορώ να ανοίξω λινκ πλέον από την Κουβα.

Ο σύνδεσμος δείχνει αυτήν την εικόνα.

 

[Yorgos]

Αυτό είναι ναι! Αλλά δεν ήταν επισκέψιμο.

 

[domino]

Αυτό είναι ναι! Αλλά δεν ήταν επισκέψιμο.

Τον Σεπτέμβριο του 1942 μια σοβιετική ομάδα 30 ανδρών υπό τον υπολοχαγό Αφανάσεφ διατάχθηκε να καταλάβει ένα μικρό τριώροφο κτίριο δίπλα στο Βόλγα, το οποίο πριν από τον πόλεμο φιλοξενούσε κρατικούς αξιωματούχους και ονομαζόταν «Σπίτι της δόξας του στρατιώτη».

Το κτίριο όμως είχε ήδη καταληφθεί από τους Γερμανούς και οι Σοβιετικοί ενεπλάκησαν σε μια φονικότατη μάχη εννέα ωρών. Τελικά κατέλαβαν το κτίριο, αλλά στο τέλος της μάχης είχαν απομείνει μονάχα τέσσερις!

Ήταν οι στρατιώτες Αλεξανδρώφ, Γκλουσένκο και Τσερνολόγκωφ υπό τον λοχία Γιάκοβ Παβλώφ, αφού ο Αφανάσεφ είχε τραυματιστεί από έκρηξη με συνέπεια να χάσει την όραση του.

Οι τέσσερις άνδρες οχυρώθηκαν στο κτίριο αναμένοντας την αντεπίθεση των Γερμανών.

Οι τελευταίοι δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Εξαπέλυσαν μια σφοδρή επίθεση η οποία όμως απέτυχε. Ακολούθησαν δεκάδες επιθέσεις για τις επόμενες 58 ημέρες. Απέτυχαν όλες!

Σε κάποια φάση της μάχης οι αμυνόμενοι ενισχύθηκαν από 25 ακόμη στρατιώτες.

Στο υπόγειο του κτιρίου είχαν καταφύγει και πολλοί πολίτες, μερικοί από τους οποίους έλαβαν ενεργό μέρος στην άμυνα.

Οι μαχητές, στρατιώτες και πολίτες δεν απέκρουαν μόνο τις επαναλαμβανόμενες εχθρικές εφόδους. Φρόντιζαν παράλληλα να οργανώνουν την άμυνά τους παγιδεύοντας με νάρκες και χειροβομβίδες επίκαιρα σημεία, τοποθετώντας πρόχειρα αντιαρματικά κωλύματα, ανοίγοντας στοές ώστε να επικοινωνούν με γειτονικά κτίρια και να δημιουργούν νέες θέσεις άμυνας.


Κάποια στιγμή οι επιτιθέμενοι κατέλαβαν το ισόγειο και τον πρώτο όροφο. Οι Σοβιετικοί όμως αμύνθηκαν λυσσαλέα από το υπόγειο και τους άνω ορόφους! Μετά από άγρια πολύωρη μάχη οι Γερμανοί αναγκάστηκαν να αποσυρθούν.

Τελικά μετά από σχεδόν δύο μήνες, η περιοχή κατελήφθη από σοβιετικές μονάδες οι οποίες απεγκλώβισαν τους αμυνόμενους.

Το κτίριο, το επονομαζόμενο πλέον “σπίτι του Παβλόφ” ήταν διάτρητο από βλήματα κάθε μεγέθους.

Οι ελάχιστοι επιζώντες υπερασπιστές του έφεραν όλοι τραύματα και ήταν σχεδόν κουφοί από τις συνεχείς εκρήξεις.

Αργότερα, ο διοικητής της σοβιετικής άμυνας στο Στάλινγκραντ αντιστράτηγος Τσουίκωφ υπερηφανευόταν ότι για την κατάληψη του κτιρίου σκοτώθηκαν περισσότεροι Γερμανοί απ’ ότι για την κατάληψη του… Παρισιού.

Οι ήρωες αμυνόμενοι τιμήθηκαν με ανώτατες διακρίσεις. Φυσικά ο «σπιτονοικοκύρης» Παβλόφ τιμήθηκε με όλα τα προβλεπόμενα παράσημα και προβλήθηκε ως εμβληματική μορφή της σοβιετικής αντίστασης κατά των Γερμανών εισβολέων.

Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή ο Παβλώφ, εκμεταλλευόμενος την προβολή του από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό του καθεστώτος εγγράφηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα και κατέλαβε υψηλές θέσεις στην ιεραρχία του Σοβιέτ της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Ρωσίας.

Ωστόσο, μια εκδοχή τον θέλει, μεταπολεμικά, να ακολουθεί τον μοναχισμό, μην αντέχοντας τη βαρβαρότητα που αντίκρισε κατά τη διάρκεια της δίμηνης εκείνης πολιορκίας.