Ινδονησία O γύρος της Ινδονησίας σε έναν μήνα (Java - Raja Ampat - Sulawesi - Borneo)

[art]

9η μέρα στο Sulawesi

Την επόμενη μέρα εξιστορώ τις βραδινές μου θεωρίες στο Η. και αυτός σκάει στα γέλια. Παρόλα αυτά παρατηρώ ότι όταν ανακοινώνουμε στην Meyske πως σε λίγες ώρες πετάμε για Βόρνεο, οπότε θα θέλαμε να μας καλέσει ένα ταξί, γελάει ειρωνικά και δείχνει να μην πιστεύει ότι όντως θα φύγουμε από το νησί..! "Οκ αλλά αν τελικά δεν φύγετε μπορείτε να με καλέσετε, θα έχω άδειο δωμάτιο απόψε"
Ετοιμάζουμε γρήγορα τα πράγματα μας και όπου φύγει φύγει!

Εννοείται βέβαια αποχαιρετάμε πρώτα τους φίλους που κάναμε αυτές τις μέρες, με τους Αμερικανούς να μας λένε ότι μας περιμένουν στις παρθένες νήσους τους (μακάρι όντως να βρεθούμε κάποτε εκεί!) και τους Γερμανούς να μας υπόσχονται ότι θα μας στέλνουν νέα τους. Τέλος μας αποχαιρετούν εγκάρδια η αινιγματική Meyske και η γλυκιά μαμά της.

Η διαδρομή με το ταξί είναι μακρύτερη από ότι περιμέναμε. Μετά από οδήγηση μιας ώρας και κάτι μέσα από χωριά της Tana Toraja βγαίνουμε σε έναν μεγάλο κεντρικό δρόμο τύπου εθνική οδός, αλλά τόσο έρημο και άδειο.. είμαστε πραγματικά μόνο εμείς και τα βουνά. Ανεβαίνουμε σε ολοένα και μεγαλύτερο υψόμετρο και τα σύννεφα όλο και πυκνώνουν. Ο οδηγός μας εξηγεί με τα λιγοστά του αγγλικά πως οι πτήσεις από το μικρό αυτό ορεινό αεροδρόμιο σπάνια πραγματοποιούνται, τις μισές μέρες της εβδομάδας ακυρώνονται λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών της περιοχής. Σήμερα όμως τα προγνωστικά είναι καλά, ο καιρός αυτός παρά τα πολλά σύννεφα θεωρείται λέει καλός. Μακάρι όλα να πάνε καλά και να πετάξουμε όντως για τον επόμενο προορισμό μας.. διαφορετικά θα πρέπει να επιστρέψουμε στο Makassar με νυχτερινό 9ωρο λεωφορείο και από εκεί να κλείσουμε άλλη πτήση για Βόρνεο. Κι αυτό γιατί οι πτήσεις από εδώ δεν είναι καθημερινές.

Με χαρά βλέπουμε ότι οι πληροφορίες του οδηγού μας είναι σωστές, όντως η πτήση φαίνεται ότι θα πραγματοποιηθεί κανονικά. Το αεροδρόμιο είναι μάλλον το πιο μικρό που έχω επισκεφτεί, εννοείται πως είμαστε οι μόνοι bule (=λευκοί) και μάλιστα οι μόνοι που ταξιδεύουμε με βαλίτσα. Όλοι οι ντόπιοι περιέργως φαίνεται να μην έχουν καμία εμπειρία από αεροπορικό ταξίδι αφού ταξιδεύουν κουβαλώντας πολλές πλαστικές σακούλες και χάρτινα δέματα αντί για αποσκευές και δεν γνωρίζουν τους κλασικούς κανόνες check in με αποτέλεσμα η διαδικασία να κυλά απελπιστικά αργά. Όμως τελικά ακόμα κι εμείς παραλίγο να την πατήσουμε σαν πρωτάρηδες, καθώς όταν κλείναμε τα εισιτήρια είχαμε ξεχάσει να προσθέσουμε βαλίτσες, κι έτσι μας χρεώνουν τώρα τα κιλά τους ως πρόστιμο, αλλά η πληρωμή γίνεται δεκτή μόνο με μετρητά! Για κακή μας τύχη, έχουμε ξεμείνει από ινδονησιακά ρούπια, οπότε τρέχουμε στο μοναδικό atm του αεροδρομίου και ευχόμαστε να δεχτεί την κάρτα μας, καθώς είμαστε στη μέση του πουθενά - σε κάποια μηχανήματα της ινδονήσιας οι κάρτες μας απορρίπτονταν για άγνωστο λόγο. Πάλι καλά, το atm έκανε γρήγορα τη δουλειά του, οπότε όλα καλά, μπαίνουμε επιτέλους στην αίθουσα αναμονής.

Εκεί ο Η. αρχίζει και πάλι να αγχώνεται για την επικείμενη πτήση κι εγώ προσπαθώ να του αποσπάσω την προσοχή για να μην το σκέφτεται. Μέσα μου όμως αρχίζω κι εγώ να ανησυχώ, αφού η πτήση μας είναι στις 12 και είναι ήδη 12 παρά δέκα, αλλά το αεροπλάνο ακόμη άφαντο.
Παραδόξως, μέσα στα επόμενα 5 λεπτά κάνει την εμφάνισή του ένα χαριτωμένο, μικρό ελικοφόρο σε χρώμα λευκό και έντονο λαχανί. Προσγειώνεται ακριβώς μπροστά στην αίθουσα αναμονής και με συνοπτικές διαδικασίες μέσα σε λίγα μόνο λεπτά οι προηγούμενοι επιβάτες κατεβαίνουν, ενώ με το που πατάει και ο τελευταίος το πόδι του στο έδαφος, ακούγεται ανακοίνωση που μας καλεί να επιβιβαστούμε..! Τόσο γρήγορη επιβίβαση ούτε σε λεωφορείο δεν έχω ξανά ζήσει και η αλήθεια είναι πως και αυτό μου φάνηκε ύποπτο.
Μέσα στο αεροπλάνο φυσικά οι θέσεις θυμίζουν κακοσυντηρημένο κτελ , δύο καθίσματα δεξιά, δύο αριστερά και στη μέση ο στενός διάδρομος. Επιβιβαζόμαστε στις θέσεις μας και μέσα μου δίνω όρκο ότι δεν θα ξανασύρω τον καημένο τον Η. σε τέτοιες περιπέτειες. Μα καλά πόσο χαζή είμαι? Eνώ μου έχει πει ότι φοβάται τις πτήσεις τι το ‘θελα να κανονίσω με ελικοφόρο? Αντικρίζω το φοβισμένο του βλέμμα – λογικό, τα πάντα γύρω μας δείχνουν παμπάλαια και περασμένης τεχνολογίας- και αρχίζω να νιώθω κι εγώ ακόμα χειρότερα. Ευτυχώς η πτήση κυλά ήρεμα, χωρίς αναταράξεις και κουνήματα, αλλά δεν παύω να είμαι σε αναμμένα κάρβουνα.
Ο Η. αποδείχθηκε αναπάντεχα ψύχραιμος αυτή τη φορά (γιεειιιι) και μιάμιση ώρα μετά …………νησί Βόρνεο!

 

[art]

Κεφάλαιο 4 - Νησί Βόρνεο

Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί της Ασίας και το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο μετά την Γροιλανδία και την Γουινέα (εκεί βρίσκεται η Παπούα του 2ου κεφαλαίου μας). Περίπου το 72% του νησιού Βόρνεο ανήκει στην Ινδονησία, ενώ το υπόλοιπο 27% έχει περιέλθει στην Μαλαισία και λιγότερο από 1% του νησιού ανήκει στο ισλαμικό κρατίδιο Σουλτανάτο του Μπρουνέι με πληθυσμό ούτε μισό εκατομμύριο.

Το νησί καλύπτεται από ζούγκλα, ανεξερεύνητη σε αρκετά σημεία, ενώ σε άλλα δυστυχώς έχει υποστεί ανεπανόρθωτες καταστροφές από εμπρησμούς, αποψιλώσεις, παράνομη υλοτομία, παράνομες εξορύξεις, ρύπανση από ατελείωτες βιομηχανικές εκτάσεις, όλα στο βωμό του κέρδους. Παράλληλα, στα τροπικά του δάση ζουν ζώα μοναδικά και συχνά υπό εξαφάνιση, αλλά και ανθρώπινες φυλές αποκομμένες από τον δυτικό “πολιτισμό” οι οποίες πασχίζουν να διατηρήσουν το φυσικό τους περιβάλλον, το “σπίτι” τους καθώς και τον αρχέγονο τρόπο ζωής τους.

Στο Ινδονησιακό Βόρνεο, το επονομαζόμενο Kalimantan, έχουν αναπτυχθεί κάποιες από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές πόλεις της Ινδονησίας, οι οποίες περιβάλλονται από πυκνά τροπικά δάση, οπότε η μεταξύ τους σύνδεση είναι εφικτή κυρίως αεροπορικώς, αφού το οδικό δίκτυο στο νησί περιορίζεται σε ελάχιστους οδικούς άξονες λόγω της ζούγκλας που παρεμβάλλεται. Ένας άλλος αργός αλλά εντυπωσιακός τρόπος μετακίνησης είναι με ποταμόπλοια στο ατελείωτο δίκτυο ποταμών που διαχέονται σε όλο το τροπικό οικοσύστημα.

Επομένως για να εξερευνήσει κάποιος το απέραντο αυτό νησί, θα πρέπει να αφιερώσει ένα ταξίδι αποκλειστικά εκεί με αρκετές ημέρες για τις πολύωρες μετακινήσεις και τις δυσκολίες της ζούγκλας. Προφανώς εμείς σε αυτό το ταξίδι θέλουμε να “πάρουμε μια τζούρα” από Βόρνεο, μιας και έτυχε η πόλη από όπου θα αποχαιρετήσουμε την αγαπημένη Ινδονησία να βρίσκεται πάνω σε αυτό το νησί. Μέσα στις επόμενες 4 γεμάτες ημέρες ταξιδιού που μας απομένουν (+μισή μέρα αποχώρησης) θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια εισαγωγή στην ζούγκλα του Βόρνεο, χωρίς να απομακρυνθούμε από την ευρύτερη περιοχή της πόλης Balikpapan από όπου θα γίνει η επιστροφή μας πίσω στη Σιγκαπούρη (κι από εκεί στην Αθήνα).

Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο που μάθαμε για το Βόρνεο κατά την έρευνα οργάνωσης του ταξιδιού μας, είναι πως ετοιμάζεται να φιλοξενήσει την νέα πρωτεύουσα της χώρας..!

Σύμφωνα με έρευνες τελευταίων ετών, η πολυπληθής και χαοτική πρωτεύουσα Τζακάρτα έχει αρχίσει να βυθίζεται με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς, οι οποίοι την θέλουν να έχει καταστραφεί σε σημαντικό τμήμα της μέχρι το 2050. Επομένως γίνονται προσπάθειες αποσυμφόρησής της με τη σταδιακή μεταφορά πληθυσμού και εγκαταστάσεων σε νέα πρωτεύουσα, η οποία έχει σχεδιαστεί ειδικά για αυτό τον σκοπό.

Η επιλογή της τοποθεσίας της νέας αυτής πόλης – πρότυπο στο Βόρνεο δεν είναι τυχαία: το νησί αυτό βρίσκεται στο κέντρο της τεράστιας αρχιπελαγικής χώρας και διαθέτει αχανείς ακατοίκητες εκτάσεις, ιδανικές για τη δημιουργία μιας μεγάλης - απλωμένης πόλης από το μηδέν. Η νέα πρωτεύουσα ονομάζεται Ibu Kota Nusantara (IKN) και έχει έκταση 4 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Τζακάρτα. Εγκαινιάστηκε ήδη επίσημα δύο μήνες πριν επισκεφτούμε το Βόρνεο -τον Αύγουστο του 2024- όμως στην πραγματικότητα παραμένει ακόμη ένα απέραντο εργοτάξιο. Οι εργασίες της ξεκίνησαν μόλις το 2022 και πραγματοποιούνται με εντατικούς ρυθμούς, αρχικά με 100.000 εργάτες από όλα τα μέρη της Ινδονησίας και στη συνέχεια με τους διπλάσιους να δουλεύουν νυχθημερόν για ένα πρόγραμμα που προβλέπει έως το 2045 να έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή όλων των απαραίτητων υποδομών για μια smart city που θα καλύπτει τις ανάγκες της αποκλειστικά με ανακυκλώσιμες πηγές ενέργειας, θα καλύπτεται με χώρους πρασίνου στο 65% της έκτασής της και το 80% των μετακινήσεών της θα γίνεται χωρίς τη χρήση αυτοκινήτου. Φουτουριστικά σχέδια πόλης με προηγμένες τεχνολογίες και έμφαση στον βιοκλιματικό σχεδιασμό και στην ενσωμάτωση του αστικού ιστού με το φυσικό περιβάλλον, σου δίνουν την αίσθηση ότι σε λίγα χρόνια οι ινδονήσιοι θα ζουν σε μια πρωτεύουσα βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας.. τα σχέδια που είδα μου θύμισαν την ταινία Avatar. Άραγε θα υλοποιηθεί όντως το μεγαλεπήβολο αυτό όραμα ? Φυσικά υπάρχει και η άλλη όψη του νομίσματος, με διαμαρτυρίες των ντόπιων ότι στις εκτάσεις αυτές εκτός από την τεράστια καταστροφή φυσικού πλούτου, γίνεται και απομάκρυνση γηγενών πληθυσμών που διαμένουν στους τόπους αυτούς εδώ και δεκαετίες.

Η νέα πρωτεύουσα απέχει μόλις 2 ώρες από τη βάση μας, την πόλη Balikpapan, οπότε αρχικά είχε πέσει στο τραπέζι η ιδέα να την επισκεφθούμε, εν τέλει όμως το αφήσαμε ως εκκρεμότητα για το επόμενο μας ταξίδι στο Βόρνεο. Εξάλλου για την ώρα είναι ακόμη εργοτάξιο και δεν είμαστε καν σίγουροι αν επιτρέπεται η είσοδος σε τουρίστες.

Δορυφορικές φωτογραφίες της περιοχής
Αριστερά πριν ξεκινήσει το project το 2022. Δεξιά η ίδια περιοχή τον Ιούλιο του 2024.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1η μέρα στο νησί Borneo

Το αεροδρόμιο του Balikpapan βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη οπότε μέσα σε λίγα λεπτά καταφθάνουμε στο ξενοδοχείο μας στο κέντρο. Ο ταξιτζής είναι λίγο άσχετος και μας κάνει κύκλους ψάχνοντας την είσοδο του ξενοδοχειακού συγκροτήματος, αλλά με τη βοήθεια του gps την εντοπίζουμε.
Πρόκειται για ένα τεράστιο κτήριο, με πολλούς ορόφους και δωμάτια, αρκετά απρόσωπο, με μίνιμαλ διακόσμηση αλλά με κιτς χρώματα. Παρόλα αυτά το γεγονός ότι έχουμε και πάλι την ιδιωτικότητα μας μου αρκεί. Γιατί δε λέω, χαριτωμένο το homestay της Meyske αλλά το να κοιμάμαι τόσες μέρες στρωματσάδα και να μοιράζομαι το μπάνιο με τους υπόλοιπους θαμώνες κάπως με κούρασε.. για να μην σχολιάσω το μπάνιο με παγωμένο νερό - να ναι καλά η μαμά της Meyske που με λυπήθηκε και μου έβραζε μια κανάτα με ζεστό νερό (αλλά τι να σου κάνει ένα δοχείο με τόση μαλλούρα?!)

Στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου στο βάθος υπάρχει ένα μαγαζάκι με πούρα, οπότε ο Η. κάνει το απαραίτητο shopping therapy, ενώ μετά τις αγορές βγαίνουμε για φαγητό σε κοντινό εστιατόριο με αραβική κουζίνα. Έτσι χαλαρά η πρώτη μέρα στο νησί Βόρνεο φτάνει στο τέλος της. Πέφτουμε νωρίς για ύπνο γιατί αύριο θα έχουμε ημέρα εξερεύνησης της πόλης Balikpapan.