Γιαννης Σαρτο
Member
- Μηνύματα
- 133
- Likes
- 1.116
- Επόμενο Ταξίδι
- Χαβάη
- Ταξίδι-Όνειρο
- Μαγαδασκάρη
Επισκεφτέιτε και το blog μου αν θέλετε
Τουρκια 2022
Αντικειμενικά μιλώντας, η Τουρκία αποτελεί έναν υποδειγματικό τουριστικό προορισμό: μία τεράστια χώρα με ευχάριστο μεσογειακό κλίμα, πάμπολλα ιστορικά μνημεία αλλά και υπέροχους εθνικούς δρυμούς, αστικά κέντρα με εντυπωσιακή μοντερνοσύνη μα και γεύση από ανατολικό εξωτισμό. Επιπλέον είναι ένας προορισμός πραγματικα τεσσάρων εποχών. Δυστηχώς για τον έλληνα τουρίστα, αυτή η αποστασιοποιημένη οπτική δεν είναι δυνατή. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, κάθε ταξίδι στην Τουρκία συνοδεύεται από ένα σωρό αντιφατικά συναισθήματα ( που βιώνονται πριν και μετά) είτε λόγω της ιστορίας είτε της επικαιρότητας. Έχω πάει στην χώρα τέσσερεις φορές ως ενήλικας και όλες τους παρολίγο να το ακυρώσουμε γιατί «μπορεί να γίνει πόλεμος» όπως μας υπενθύμιζαν συγγενείς, φίλοι και κυρίως οι ειδήσεις. Η φετινή μας πρόσφατη, το Σεπτέμβρη του 2022 δυστηχώς δεν ήταν η εξαίρεση.
Αποφασίσαμε παρά ταύτα να ερθούμε, εστιάζοντας στην πόλη της Σμύρνης και στην ακτογραμμή βόρεια και νότια της. Από ατυχή σύμπτωση φθάσαμε ακριβώς την ημέρα της επαιτείου των εκατό χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή. Η τεράστια αυτή πληγή στην εθνική μας ιστορία και συνείδηση εδώ γιορτάζεται ως απελευθέρωση και ευκαιρία για μία μεγάλη φιέστα. Γιγαντο-οθόνες εχουν στηθεί στην παραλιακή της πόλης όπου πολιτικοί δίνουν πύρηνους λόγους και ο χειρουργικά υποβοηθούμενος «νέος και ωραίος» Tarkan (κάτι σαν τον δικό μας Ρουβά – είχε ένα διεθνές σουξέ πριν χρόνια με τα «φιλάκια/kiss kiss» ) να ξεσηκώνει με τη μουσική του τον κόσμο που έχει συγκεντρωθεί κυρίως για να χορέψει και να διασκεδάσει και όχι τόσο για να φωνάξει εθνικιστικά σλόγκαν. Τους εορτασμούς αυτούς τους δεν τους παρακολουθήσαμε απευθείας μα στην τηλεόραση στο δωμάτιο του ξενοδοχείου μας το επομένο πρωί. Είχαμε προσγειωθεί μόλις το προηγούμενο βράδυ με βραδινή πτήση με καρυδότσουφλο/ελικοφόρο της Ολυμπιακής από την Αθήνα στο τεράστιο μα άψυχο διεθνές αεροδρόμιο Αντνάν Μεντερές. Μετά από τεράστια ταλαιπωρία και με χίλια ζόρια καταφέρνουμε τελικά να φτάσουμε στο ξενοδοχείο μας, κοντά στην παλιά πόλη καθώς πολλές ζωτικές οδικές αρτηρίες ήταν αποκλεισμένες από την αστυνομία για τις εκδηλώσεις και έτσι μπλέξαμε σε πολύωρο μποτιλιάρισμα.
Ενώ πάντα θεωρούσα στο μυαλό μου ότι όλη αυτή η ανταλλαγή προσβολών μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων πολιτικών έχει μετατραπεί σε εμμονή στην Ελλάδα, ανακάλυψα δυστηχώς ότι οι δικές τους ειδησεις είναι ακόμα πιο ενοχλητικά πολεμοχαρείς. Εδώ ακόμα παρελάυνονται μπροστά στις κάμερες από αστυνομικούς οι διάφοροι συλληφθέντες που κατηγορούνται ως εχθροί του έθνους, δεμένοι με χειροπέδες και πλαισιωμένοι από τουρκικές σημαίες. Είναι σαν να βλέπεις ντοκιμαντέρ για τις χούντες της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80.
Ασταμάτητες και οι παραθέσεις βιντεσκοπημένων πολεμικών επιχειρήσεων και άπειρους χάρτες της Μεσογείου να μας παρουσιάζοντας σαν πιόνια της Αμερικής (κλού: το πλήθος από αμερικάνικες σημαίες καρφωμένες σε διάφορες τοποθεσίες στο ελληνικό εδαφός). Ακόμα και αν κάποιος δεν μιλάει την γλώσσα, αφουγκράζεται χωρίς μεγάλη προσπάθεια την ένταση και κυρίως το μήνυμα/κατηγορία ότι η Ελλάδα έχει ξένες πλάτες, ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς πόσο παραδοσιακά ( και συχνά γραφικά ) αντιαμερικανοί είναι οι έλληνες, συνολικά αντιδυτικοί σε πολλές περιπτώσεις.
Τουρκια 2022
Αντικειμενικά μιλώντας, η Τουρκία αποτελεί έναν υποδειγματικό τουριστικό προορισμό: μία τεράστια χώρα με ευχάριστο μεσογειακό κλίμα, πάμπολλα ιστορικά μνημεία αλλά και υπέροχους εθνικούς δρυμούς, αστικά κέντρα με εντυπωσιακή μοντερνοσύνη μα και γεύση από ανατολικό εξωτισμό. Επιπλέον είναι ένας προορισμός πραγματικα τεσσάρων εποχών. Δυστηχώς για τον έλληνα τουρίστα, αυτή η αποστασιοποιημένη οπτική δεν είναι δυνατή. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, κάθε ταξίδι στην Τουρκία συνοδεύεται από ένα σωρό αντιφατικά συναισθήματα ( που βιώνονται πριν και μετά) είτε λόγω της ιστορίας είτε της επικαιρότητας. Έχω πάει στην χώρα τέσσερεις φορές ως ενήλικας και όλες τους παρολίγο να το ακυρώσουμε γιατί «μπορεί να γίνει πόλεμος» όπως μας υπενθύμιζαν συγγενείς, φίλοι και κυρίως οι ειδήσεις. Η φετινή μας πρόσφατη, το Σεπτέμβρη του 2022 δυστηχώς δεν ήταν η εξαίρεση.
Αποφασίσαμε παρά ταύτα να ερθούμε, εστιάζοντας στην πόλη της Σμύρνης και στην ακτογραμμή βόρεια και νότια της. Από ατυχή σύμπτωση φθάσαμε ακριβώς την ημέρα της επαιτείου των εκατό χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή. Η τεράστια αυτή πληγή στην εθνική μας ιστορία και συνείδηση εδώ γιορτάζεται ως απελευθέρωση και ευκαιρία για μία μεγάλη φιέστα. Γιγαντο-οθόνες εχουν στηθεί στην παραλιακή της πόλης όπου πολιτικοί δίνουν πύρηνους λόγους και ο χειρουργικά υποβοηθούμενος «νέος και ωραίος» Tarkan (κάτι σαν τον δικό μας Ρουβά – είχε ένα διεθνές σουξέ πριν χρόνια με τα «φιλάκια/kiss kiss» ) να ξεσηκώνει με τη μουσική του τον κόσμο που έχει συγκεντρωθεί κυρίως για να χορέψει και να διασκεδάσει και όχι τόσο για να φωνάξει εθνικιστικά σλόγκαν. Τους εορτασμούς αυτούς τους δεν τους παρακολουθήσαμε απευθείας μα στην τηλεόραση στο δωμάτιο του ξενοδοχείου μας το επομένο πρωί. Είχαμε προσγειωθεί μόλις το προηγούμενο βράδυ με βραδινή πτήση με καρυδότσουφλο/ελικοφόρο της Ολυμπιακής από την Αθήνα στο τεράστιο μα άψυχο διεθνές αεροδρόμιο Αντνάν Μεντερές. Μετά από τεράστια ταλαιπωρία και με χίλια ζόρια καταφέρνουμε τελικά να φτάσουμε στο ξενοδοχείο μας, κοντά στην παλιά πόλη καθώς πολλές ζωτικές οδικές αρτηρίες ήταν αποκλεισμένες από την αστυνομία για τις εκδηλώσεις και έτσι μπλέξαμε σε πολύωρο μποτιλιάρισμα.
Ενώ πάντα θεωρούσα στο μυαλό μου ότι όλη αυτή η ανταλλαγή προσβολών μεταξύ Τούρκων και Ελλήνων πολιτικών έχει μετατραπεί σε εμμονή στην Ελλάδα, ανακάλυψα δυστηχώς ότι οι δικές τους ειδησεις είναι ακόμα πιο ενοχλητικά πολεμοχαρείς. Εδώ ακόμα παρελάυνονται μπροστά στις κάμερες από αστυνομικούς οι διάφοροι συλληφθέντες που κατηγορούνται ως εχθροί του έθνους, δεμένοι με χειροπέδες και πλαισιωμένοι από τουρκικές σημαίες. Είναι σαν να βλέπεις ντοκιμαντέρ για τις χούντες της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του ’80.
Ασταμάτητες και οι παραθέσεις βιντεσκοπημένων πολεμικών επιχειρήσεων και άπειρους χάρτες της Μεσογείου να μας παρουσιάζοντας σαν πιόνια της Αμερικής (κλού: το πλήθος από αμερικάνικες σημαίες καρφωμένες σε διάφορες τοποθεσίες στο ελληνικό εδαφός). Ακόμα και αν κάποιος δεν μιλάει την γλώσσα, αφουγκράζεται χωρίς μεγάλη προσπάθεια την ένταση και κυρίως το μήνυμα/κατηγορία ότι η Ελλάδα έχει ξένες πλάτες, ειρωνικό αν σκεφτεί κανείς πόσο παραδοσιακά ( και συχνά γραφικά ) αντιαμερικανοί είναι οι έλληνες, συνολικά αντιδυτικοί σε πολλές περιπτώσεις.
Μετά από το πρωινό στο καλό ξενοδοχείο Met Boutique hotel ξεκινούμε την περίηγηση μας στην πόλη.
Για τον ξένο επισκέπτη τώρα η Σμύρνη αποτελεί μία μεγάλη απογοήτευση. Η πόλη θυμίζει την Θεσσαλονίκη αν δεκαπλασιάσεις το τσιμέντο και γκρεμίσεις τα λίγα νεοκλάσσικά που με χίλια ζόρια συντηρούν αναιμικά οι δημοτικές αρχές της μακεδονικής πρωτεύουσας. Πολύ συζήτηση γίνεται στην Ελλάδα για το Ελληνικό και τον ουρανοξύστη που χτίζεται εκεί, με την κοινή γνώμη να διερωτάται αν θα προσφέρει ή θα ζημειώσει το τοπίο. Η Σμύρνη έχει δύο ντουζίνες από δαύτους που μπορεί ναι μεν να επιδεικνύουν κάποιο οικονομικό δυναμισμό, αδυνατούν δε να προσφέρουν οτιδήποτε καλαίσθητο στον ούτως ή άλλως υπερφορτωμένο ορίζοντα της πόλης. Ιδιαίτερα εμφανής είναι και η μόλυνση σε όλα τα επίπεδα, από το νέφος που παρατηρέι κανείς ( που παραδόξως δημιουργέι όμορφα ηλιοβασιλέματα, με τα μικροσωματίδια να δημιουργούν εντονότερα κόκκινες και πορτοκαλί αποχρώσεις ) μέχρι τα πενταβρώμικα νερά στο λιμάνι της. Στο παραλιακό της μέτωπο βλέπει κανείς πλήθος από ψαράδες και ειλικρινά αναρωτιέμαι αν όντως καταναλώνουν τα όσα πιάνουν ή αν είναι ένα πιο ακίνδυνο χόμπυ απλά για να περνά η ώρα.
Για τον ξένο επισκέπτη τώρα η Σμύρνη αποτελεί μία μεγάλη απογοήτευση. Η πόλη θυμίζει την Θεσσαλονίκη αν δεκαπλασιάσεις το τσιμέντο και γκρεμίσεις τα λίγα νεοκλάσσικά που με χίλια ζόρια συντηρούν αναιμικά οι δημοτικές αρχές της μακεδονικής πρωτεύουσας. Πολύ συζήτηση γίνεται στην Ελλάδα για το Ελληνικό και τον ουρανοξύστη που χτίζεται εκεί, με την κοινή γνώμη να διερωτάται αν θα προσφέρει ή θα ζημειώσει το τοπίο. Η Σμύρνη έχει δύο ντουζίνες από δαύτους που μπορεί ναι μεν να επιδεικνύουν κάποιο οικονομικό δυναμισμό, αδυνατούν δε να προσφέρουν οτιδήποτε καλαίσθητο στον ούτως ή άλλως υπερφορτωμένο ορίζοντα της πόλης. Ιδιαίτερα εμφανής είναι και η μόλυνση σε όλα τα επίπεδα, από το νέφος που παρατηρέι κανείς ( που παραδόξως δημιουργέι όμορφα ηλιοβασιλέματα, με τα μικροσωματίδια να δημιουργούν εντονότερα κόκκινες και πορτοκαλί αποχρώσεις ) μέχρι τα πενταβρώμικα νερά στο λιμάνι της. Στο παραλιακό της μέτωπο βλέπει κανείς πλήθος από ψαράδες και ειλικρινά αναρωτιέμαι αν όντως καταναλώνουν τα όσα πιάνουν ή αν είναι ένα πιο ακίνδυνο χόμπυ απλά για να περνά η ώρα.
Στα λιγοστά αξιοθέατα περιλαμβάνονται η παλιά πόλη, ο Πύργος του ρολογιού της Σμύρνης ( Saat Kulesi) και κυρίως η παραλιακή της ζώνη όπου εκτυλίσσονται ένα σωρό ενδιαφέρουσες δραστηριότητες.
Υπάρχουν αρκετές καλοδεχούμενες παλιομοδίτικές πινελιές πάντως στην καθημερινότητα της πόλης ( φούρνοι, καφενεία και μπαρμπέριδες μοιάζουν βγαλμένοι από άλλοι δεκαετία ). Επιπλέον σαγηνεύει ο αέρας χλιδής στα στυλάτα καφέ και εστιατόρια στο καινούργιο τμήμα του konak. Με μία απλή περιήγηση στο κέντρο παρατηρεί κανείς λοιπόν τον «άγνωστο γέιτονα» με όλες του τις αντιθέσεις μεταξύ συνοικιών και κατ’ επέκταση κοινωνικών τάξεων. Είναι μία περιορισμένη μα παραταύτα ενδιαφέρουσα οπτική κλειδαρότρυπας που προσφέρεται στον τουρίστα ο οποίος δεν έχει την δυνατότητα και τον χρόνο να εμβαθύνει.
Η πίο ευχάριστη ανάπαυλα της ημέρας σε αυτή την τεράστια και χαοτική πόλη είναι μία χαλαρή βραδινή βόλτα στο παραλιακό της μέτωπο. Εκεί συνωστίζονται οικογένειες μα κυρίως νέοι για να τα πουν και να ξεσκάσουν. Παρατηρώ ότι, πολλοί προσέρχονται όντας πολύ οργανωμένοι ( έχουν φέρει μαζί τους πλαστικές καρέκλες παραλίας ή και τραπεζάκια). Κάποιες παρέες τραγουδάνε και πάιζουν μουσική. Η μικρή λωρίδα πράσινου μεταξύ της θάλασσας και των κτισμάτων γεμμίζει από κόσμο. Η όλη κατάληψη του όποιου διαθέσιμου γκαζόν εντός του αστικού ιστού για ένα καλά οργανωμένο και διόλου αυθόρμητο πικνικ μοιάζει μία ιδιαίτερα τούρκικη συνήθεια. Θυμάμαι πως θείος μου που είχε ματαναστεύσει στη Γερμανία μου έλεγε πως οι πολλοί εκεί ενοχλούνταν γιατί οι γερμανοί τούρκικης καταγωγής κάνανε τα ίδια στα όποια διαθέσιμα πάρκα εκεί. Εντος του τουρκικού πλαισίου πάντως, είναι ωραίο να βλέπεις πως οι άνθρωποι εδώ διαλέγουν να συνευρίσκονται με γνωστούς και φίλους αντί του να αφήνονται μόνοι τους κολλημένοι στο netflix ή στο κινητό τους τηλέφωνο.
Ιδιαίτερα οργανωμένο και καθαρό και το τεράστιο kulturpark δίπλα από την παλιά πόλη που αξίζει αναμφισβήτητα το μικρό αντιτιμό του εισιτηρίου της εισόδου του, ειδικά εάν ο καιρός το ευνοεί.
Γαστρονομικά τώρα, η Σμύρνη έχει να προσφέρει καλές επιλογές με καλές τιμές αλλά επιμείνετε στο να δείτε ένα μενού ή ρωτήστε τις τιμές πριν κάθίσεται για να μην βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
Η πόλη έχει την φήμη της φιλελεύθερης και ανοιχτόμυαλης εντός της Τουρκίας. Αυτό βλέπει κανείς αυτό κυρίως στα νιάτα της, στο πως κινούνται, ντύνονται και διασκεδάζουν. Μία επιπλέον ένδειξη αποτελούν και τα διάφορα πόστερ φοιτητικών συλλόγων που διαφημίζουν μουσικά αλλά και πολιτικής φύσης φεστιβάλ.
Γαστρονομικά τώρα, η Σμύρνη έχει να προσφέρει καλές επιλογές με καλές τιμές αλλά επιμείνετε στο να δείτε ένα μενού ή ρωτήστε τις τιμές πριν κάθίσεται για να μην βρεθείτε προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
Η πόλη έχει την φήμη της φιλελεύθερης και ανοιχτόμυαλης εντός της Τουρκίας. Αυτό βλέπει κανείς αυτό κυρίως στα νιάτα της, στο πως κινούνται, ντύνονται και διασκεδάζουν. Μία επιπλέον ένδειξη αποτελούν και τα διάφορα πόστερ φοιτητικών συλλόγων που διαφημίζουν μουσικά αλλά και πολιτικής φύσης φεστιβάλ.
Ένα πρόσωπο που είναι πανταχού παρών είναι αυτό του Ατατούρκ. Σε όλη τη Τουρκία σε κάθε πόλη και χωριό, σε δημοτικά κτίρια, πάρκα αλλά και σε εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, ιδιωτικές επιχειρήσεις και μέρη οπου είναι παντελώς αχρείαστο ένα πορτραίτο μίας ιστορικής φιγούρας, όσο ζωτική και αν υπήρξε κάποτε στην πορεία και γέννηση αυτού έθνους.
Mετά την πρώτη αυτή μας διανυκτέυρεση κατευθυνόμαστε βόρεια
Σταματάμε για μερικές ώρες στην Focza που θεωρείται από τους ντόπιους μία ιδανική απόδραση από την πολύβοη Σμύρνη. Για τα δικά μας γούστα πάντως, αυτός ο μικρός οικισμός είναι μάλλον ανάξιος της καλής του φήμης..Δεν βοηθάει η έντονη ζέστη την ημέρα που την επισκεπτόμαστε ούτε η πολυ μικρή της παραλία την οποία είναι δύσκολο να απολαύσεις με τόσο πολύ κόσμο να συνωστίζεται εκεί. Συνεχίστε να οδηγείτε βόρεια και θα συναντήσετε πολύ καλύτερες εναλλακτικές.
Mετά την πρώτη αυτή μας διανυκτέυρεση κατευθυνόμαστε βόρεια
Σταματάμε για μερικές ώρες στην Focza που θεωρείται από τους ντόπιους μία ιδανική απόδραση από την πολύβοη Σμύρνη. Για τα δικά μας γούστα πάντως, αυτός ο μικρός οικισμός είναι μάλλον ανάξιος της καλής του φήμης..Δεν βοηθάει η έντονη ζέστη την ημέρα που την επισκεπτόμαστε ούτε η πολυ μικρή της παραλία την οποία είναι δύσκολο να απολαύσεις με τόσο πολύ κόσμο να συνωστίζεται εκεί. Συνεχίστε να οδηγείτε βόρεια και θα συναντήσετε πολύ καλύτερες εναλλακτικές.
Εμείς διαλέξαμε την παραλία mersinaki plagi, την οποία για να προσεγγίσεις απαιτείται πρώτα να παρκάρεις στην άκρη του αυτοκινητόδρομού και να πραγματοποιήσεις μία ολιγόλεπτη κατηφορική πεζοπορεία μικρής δυσκολίας.
Κατευθυνόμαστε βορειότερα , στην ιστορική Bergama/Πέργαμο για να δούμε τα αρχαιοελληνικά μνημεία που υπάρχουν εκεί.
Η Πέργαμος ήταν αρχαία ελληνική πόλη με παρελθόν που φθάνει στον 8 αιώνα π.Χ. Η μειωμένη της δημοφιλία σε σύγκριση με την Εφεσσό αποτελεί παραδόξως ένα πλεονέκτημα για τον επισκέπτη μιας και απουσιάζουν τα πλήθη και αν κάποιος διαλέξει να την επισκεφτεί στο τέλος της ημέρας, κατά της 5 μ.μ , η εμπειρία πέρα από επιμορφωτική θα είναι οπτικά σχεδών ονειρική (τα αρχαία είναι τοποθετημένα σε λόφο που προσφέρει πανέμορφες πανοραμικές θέες στους γύρω λόφους και στην ομώνυμη καινούργια τσιμεντουπολή )
Πριν πραγματοποιήσουμε αναστροφή και κατευθυνθούμε νότια, διαλέγουμε να δούμε από κοντά και τον μικρό εθνικό δρυμό sahindere selalesi.
Πριν πραγματοποιήσουμε αναστροφή και κατευθυνθούμε νότια, διαλέγουμε να δούμε από κοντά και τον μικρό εθνικό δρυμό sahindere selalesi.
Βρισκόμενος λίγα μόλις χιλιόμετρα βόρεια της μικρής παραλιακής κωμόπολης Altinoluk, o εθνικός αυτός δρυμός δεν υπήρχε σε κανένα μεγάλο τουριστικό οδηγό. Μάλλον οι συγγραφείς τους θεωρούν ότι οι τουρίστες ψάχνουν πιο κραυγαλέα αξιοθέατα και δεν τους ενδιαφέρει κάτι τέτοιο ( μόλις 147 κριτικές στο trip advisor- καφετέρια στην πλατεία της Κοζάνης έχει περισσότερες! ). Κακώς! Απότελεσε την πιο αναπάντεχη έκπληξη όλου του ταξιδιού, μία από αυτές της γνήσια τοπικές εμπειρίες που χτυπιέσαι να ζήσεις και σου έρχεται από εκεί που δεν το περιμένεις.
Η πρόσβαση σε αυτόν είναι κάπως άχαρη: Περνάς από αλάνες εργοστασίων και ασφαλτοδρομένους μα οριακά σχεδιασμένους δρόμους. Ο επισκέπτης πληρώνει μία συμβολική είσοδο σε υπάλληλο του δήμου και μετά προχωρά σε υπαίθριο πάρκινγκ όπου υπάρχουν τουαλέτες και τραπέζια για κάμπιγκ. Ξεκινάμε μία ανηφορική πορεία μέσα από ένα ρηχό κρύο ποτάμι που οδηγεί σε μία εξίσου παγωμένη λίμνη και έναν μικρό καταρράκτη. Τα κρυστάλλινα νερά με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και η όλη καθαρότητα του τοπίου σαγηνεύουν. Η φύση στην Τουρκία παρότι γενικά πρόκειται για ανερχόμενη οικονομία με πολύ έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα και πολύ μα πολύ μόλυνση, σε πολλά σημεία όπως για παράδειγμα εδώ εκπλήσσει.
Η πρόσβαση σε αυτόν είναι κάπως άχαρη: Περνάς από αλάνες εργοστασίων και ασφαλτοδρομένους μα οριακά σχεδιασμένους δρόμους. Ο επισκέπτης πληρώνει μία συμβολική είσοδο σε υπάλληλο του δήμου και μετά προχωρά σε υπαίθριο πάρκινγκ όπου υπάρχουν τουαλέτες και τραπέζια για κάμπιγκ. Ξεκινάμε μία ανηφορική πορεία μέσα από ένα ρηχό κρύο ποτάμι που οδηγεί σε μία εξίσου παγωμένη λίμνη και έναν μικρό καταρράκτη. Τα κρυστάλλινα νερά με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και η όλη καθαρότητα του τοπίου σαγηνεύουν. Η φύση στην Τουρκία παρότι γενικά πρόκειται για ανερχόμενη οικονομία με πολύ έντονη κατασκευαστική δραστηριότητα και πολύ μα πολύ μόλυνση, σε πολλά σημεία όπως για παράδειγμα εδώ εκπλήσσει.
Για την διανυκτέρευση μας εκείνη και την επόμενη ημέρα διαλέγουμε την Cunda ( Μοσχονήσι), οικισμό χτισμένο σε ένα μικρό νησί που συνδέεται με γέφυρα με το Αϊβαλί. To ίδιο το Αϊβαλι χάρη στη ακτοπλοικη συνδεση απευθειας με την πόλη της Μυτιλινης είναι ίσως γνωστό σε Έλληνες που ίσως επιχείρησαν μία μονοήμερη επίσκεψη εκεί κατά τη διάρκεια διακοπών τους στη Λέσβο. Σαν αυτόνομος προορισμός πάντως είναι μάλλον αδιάφορος. Υπάρχει μία παλιά πόλη με σοκάκια και παραδοσιακή αγορά η οποία είναι με τη σειρά της περικυκλωμένη από μία πολύ πιο καινουργια που την νιώθεις σχεδών χθεσινή. Όπως σε πολλα άλλα μέρη στην Τουρκία ετσι και εδω παρατηρείται ένα οικοδομικό boom που μοιάζει να οδεύει επικίνδυνα σε κατασκεαυστική φούσκα.
Σε αντίθεση με το Αϊβαλί, στην Cunda περρισεύει η ομορφιά και η προσωπικότητα. Πολλά τα παλιά ανακαινισμένα αρχοντικά σε ένα μέρος με έντονο ελληνικό παρελθόν, το οποίο χαίρομαι να πώ ότι δεν έχει τελείως αποποιηθεί. Πολλά από τα μαγαζιά της έχουν ελληνικά ονόματα ( «ela kafeteria», «mosxos taberna») και μέχρι και στο καλό airbnb Moshinos Hotel Cunda όπου μείναμε επαίζαν ελληνικές επιτυχίες του ’60 κατα τη διάρκεια του πρωινού.
Σε αντίθεση με το Αϊβαλί, στην Cunda περρισεύει η ομορφιά και η προσωπικότητα. Πολλά τα παλιά ανακαινισμένα αρχοντικά σε ένα μέρος με έντονο ελληνικό παρελθόν, το οποίο χαίρομαι να πώ ότι δεν έχει τελείως αποποιηθεί. Πολλά από τα μαγαζιά της έχουν ελληνικά ονόματα ( «ela kafeteria», «mosxos taberna») και μέχρι και στο καλό airbnb Moshinos Hotel Cunda όπου μείναμε επαίζαν ελληνικές επιτυχίες του ’60 κατα τη διάρκεια του πρωινού.
Και φτάνουμε τελικά στην ‘Eφεσσο, τον διάσημο αυτό αρχαιολογικό προορισμό που συγκαταλέγεται στα εφτά θαύματα της αρχαιότητας. Πρόκειται για μία αρχαία ιωνική πόλη που εμπεριέχει εκθέματα που χαρακτηρίζονται ως «αρχαιολογικά διαμάντια» όπως τη βιβλιοθήκη της Κέλσου ή το ναό του Αδριανού. Θα ομολογήσω πάντως ότι όπως σε πολλές άλλες περιπτώσεις αρχαιλογικού τουρισμού, δυσκολεύομαι και εδώ να εκτιμήσω τα όσα βλέπω με τον τρόπο που θα όφειλα. Ίσως αποτελεί φθηνή δικαιολογία εκ μέρους μου μα καθιστώ κυρίως υπέυθυνη την έντονα βαριεστημένη διδασκαλία της ελληνικής ιστορίας που έλαβα στο δημόσιο σχολείο, μία ατέλειωτη αναπαραγωγή στείρας γνώσης που ακολούθως αναμενόταν από εμάς να παπαγαλίσουμε μα ποτέ να αναλύσουμε. Αυτό που εν τέλει μου έχει μείνει είναι ένας αχταρμάς από ονόματα, μπερδεμένες ημερομηνίες, αυτοκρατόριές κλπ και δυστηχώς αδυνατώ να αξιολογήσω τα όσα βλέπω μπροστά μου, να τα σχετικοποιήσω, να εστιαστώ στην μοναδικότητα ή στην παλαιότητα τους. Μετά από μία σύντομη βόλτα νιώθω έντονη την επιθυμία απλά να γυρίσω στο ξενοδοχείο και στη θαλπωρή του aircondition του. Άλλωστε η ζέστη και η πολυκοσμία δοκιμάζουν την υπομονή και του πιο καλοδιάθετου τουρίστα. Ταυτόχρονα αισθάνομαι ενοχικά αμόρφωτος. Δεν νομίζω πάντως ότι είμαι ο μόνος έλληνας που βιώνει τις επισκέψεις σε αρχαιότητες με τέτοιο καχεκτικό τρόπο. Στην Ελλάδα αυταρεσκόμαστε συστηματικά, θεωρούμε ότι είμαστε μοναδικοί και συχνά υποστηρίζουμε απροκάλυπτα (και ενοχλητικά) ότι είμαστε ανώτεροι από άλλους λαούς. Ποιά όμως η ουσιαστική συγγένεια του μεγαλείου της αρχαιότητας με τους σημερινούς νεοέλληνες πέρα από την υποτιθέμενη γενετική; Ακόμα και ταινίες όπως οι «300» που τόσο αγαπήθηκαν, νιώθω ότι ήταν πάνω από όλα για όλη αυτή τη ματσίλα με τα φουσκωμένα από τα στεροειδή μπράτσα, παρά για οποιοδήποτε άλλο λόγο.
Το μνημείο βρίσκεται σε απόσταση δύο τριών χιλιομέτρων από την πόλη Selcuk η οποία λογικά θα αποτελέσει και την βάση σας. Στην καρδιά της υπάρχει ένας συμπαθητικός πεζόδρομος όπου και γευματίσαμε μετά την εξόρμηση μας στον αρχαιολογικό χώρο.
Το μνημείο βρίσκεται σε απόσταση δύο τριών χιλιομέτρων από την πόλη Selcuk η οποία λογικά θα αποτελέσει και την βάση σας. Στην καρδιά της υπάρχει ένας συμπαθητικός πεζόδρομος όπου και γευματίσαμε μετά την εξόρμηση μας στον αρχαιολογικό χώρο.
Καθώς οδεύαμε προς το κέντρο της, παρατηρήσαμε εκεί κοντά και ένα πλήθος να γιορτάζει την περιτομή ενός πιτσιρικά κοντά σε ένα πάρκο της πόλης. Αυτή λαμβάνει χώρα κάποια στιγμή μέχρι τα 7 έτη. Ο μπόμπιρας που πετύχαμε εμείς ( στο κέντρο του πλήθους – δεν διακρίνεται στις φώτο παρακάτω) ήταν γύρω στα πέντε, ντυμένος στα λευκά, σαν οθωμανός πρίγκιπας και μάλλον ενθουσιασμένος που αποτελεί έστω και στιγμιαία το κέντρο της προσοχής τόσων ενηλίκων. Ακόμα μία δικαιολογία λοιπόν για τραγούδι και ποτό (παρότι μουσουλμανική χώρα, οι Τούρκοι φαίνεται να την τιμούν την μπύρα τους…). Συγγενείς και φίλοι πίνουν και ακούνε μουσική είτε στο σπίτι είτε (σε αυτή τη περίπτωση) στο δρόμο. Να πω εδώ ότι φυσικά και δεν είδαμε την ιατρική μικροεπέμβαση αυτού καθ αυτού αλλά μόνο τη γιορτή που από όσο κατάλαβα συμβαίνει λίγη ώρα μετά.
Κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες σχετικές φωτογραφίες σε αφιέρωμα της guardian στο παρακάτω link :
Inside Turkey's Circumcision Palace - in pictures
Στη συνέχεια του ταξιδιού μας, αποφασίζουμε να προσεγγίσουμε το μακρινό pamukkale κοντά στην πόλη Denizli. Πολύωρη μα ευχάριστη η οδήγηση μέχρι εκεί, λαμβάνοντας χώρα σε ένα γνώριμο σε εμάς τους έλληνες μεσογειακό τοπίο, διασχίζοντας δάση με πλατάνια, καστανιές και πέυκα. Το «βουνό από βαμβάκι» όπως μεταφράζεται, είναι ένας ορεινός όγκος με πολλές θερμοπηγές και χαρακτηριστικό άσπρο χρώμα λόγω του λευκού τραβερτίνη. Βρίσκεται 160 χιλιόμετρα ανατολικά της Εφεσσού, στην κοιλάδα του Μαιάνδρου. Αποτελεί προστατευόμενη περιοχή της unesco και εμείς είχαμε την τύχη να το επισκεφτούμε σε μία ιδιαίτερα ηλιόλουστη μέρα. Υπάρχουν δύο είσοδοι από της οποίες η ανηφορική νότια νομίζω ότι προσφέρει μία σταδιακή, πιο ομαλή εισαγωγή στο σουρεάλ και απόκοσμο τοπίο γύρω μας.
Inside Turkey's Circumcision Palace - in pictures
Στη συνέχεια του ταξιδιού μας, αποφασίζουμε να προσεγγίσουμε το μακρινό pamukkale κοντά στην πόλη Denizli. Πολύωρη μα ευχάριστη η οδήγηση μέχρι εκεί, λαμβάνοντας χώρα σε ένα γνώριμο σε εμάς τους έλληνες μεσογειακό τοπίο, διασχίζοντας δάση με πλατάνια, καστανιές και πέυκα. Το «βουνό από βαμβάκι» όπως μεταφράζεται, είναι ένας ορεινός όγκος με πολλές θερμοπηγές και χαρακτηριστικό άσπρο χρώμα λόγω του λευκού τραβερτίνη. Βρίσκεται 160 χιλιόμετρα ανατολικά της Εφεσσού, στην κοιλάδα του Μαιάνδρου. Αποτελεί προστατευόμενη περιοχή της unesco και εμείς είχαμε την τύχη να το επισκεφτούμε σε μία ιδιαίτερα ηλιόλουστη μέρα. Υπάρχουν δύο είσοδοι από της οποίες η ανηφορική νότια νομίζω ότι προσφέρει μία σταδιακή, πιο ομαλή εισαγωγή στο σουρεάλ και απόκοσμο τοπίο γύρω μας.
Εντός του ομώνυμου χωριού στις βόρειες απολήξεις του οποίου δεσπόζει το εν λόγω βουνό υπάρχουν μεν κάποια ξενοδοχεία και ( παραδόξως ) κινέζικα εστιατόρια μα η πλειοψηφία των τουριστών συνήθως διανυκτερεύει παραδίπλα, στην πόλη denizli ή και πιο μακριά και απλώς έρχονται αυθημερών με ναυλωμένα λεωφορεία. Το υπόλοιπο χωρίο διατηρεί κάποια από την παλαιότερη γοητεία του και μοιάζει να μην το έχει αγγίξει όσο θα περίμενε κανείς η τουριστική υπερδραστηριότητα/»ανάπτυξη» που λαμβάνει χώρα ένα δύο χιλιόμετρα μακρυά.
Παρατηρούμε για παράδειγμα σε κάθε σπίτι τους ντόπιους να στεγνώσουν πιπεριές και δυοσμό στις βεράντες τους. Γύρω μας βλέπουμε σκηνές από μία ζωή που ίσως υπήρχε στην Ελλάδα την δεκαετία του 80, μα πλέον έχει πιστεύω σε μεγάλο βαθμό χαθεί. Περνάμε από μία μονοκατοικία με μία αρκετά εκτενή αυλή. Ένας γέροντας να κοιμάται βαριεστημένα στον καναπέ της βεράντας ενώ η γερόντισα φροντίζει και επιτηρεί τα καμιά δεκαριά πρόβατα τους. Παρών και ένα μπουχτισμένο εγγόνι- μία κοπελίτσα γύρω στα δώδεκα-δεκατέσσερα της, κολλημένη στο κινητό της να μην ξέρει τι να κάνει με το χρόνο της και από που να διαφύγει. Τα δημογραφικά της Τουρκίας είναι διαφορετικά, πρόκειται για μία πολύ νέα κατά μέσο ηλικιακό όρο χώρα , η οικογενειακή γεωργία είναι ακόμα παρούσα και η ρουτίνα στο χωριό με τους παππουδες και τις πολυμελείς οικογένειες τους όλοι μαζί είναι μία πραγματικότητα και όχι ένα νοσταλγικό εικόνισμα από το παρελθόν. Οδηγώντας σε οποιοδήποτε δρόμο της χώρας, παρατηρεί κανείς άλλωστε πάμπολους αγρότες που πουλάνε την παραγωγή τους στην άκρη του δρόμου ( μέλι , λάδι, καρπούζια ).
Γενικά η επίδραση των πολιτιστικών διαφορών στον κερατοειδή αμβλύνεται μετά από κάποιο καιρό. Τις πρώτες μέρες με πιάνω να παίρνω συνεχώς φωτογραφίες με γυναίκες που φοράνε την μαντίλα. Σύντομα καταλαβαίνω πόσο αδιάκριτο και άχαρο είναι όλο αυτό και σταματαώ. Ένα βραδάκι καθόμασταν σε ένα σχεδών άδειο εστιατόριο (μόνοι θαμώνες εμείς και ένα ζευγάρι ιταλών) απέναντι από το τζαμί του χωριου. Στη βάση του κτίσματος φιλοξενούνται δυο τρία κλειστά μαγαζιά και ένα κουρείο όπου ο κουρέας και δυο φίλοι του κάθονται έξω και συζητάνε. Το μόνο που ακούει κανείς είναι τα τζιτζίκια μέχρι να καλέσει τελικά ο μουεζίνης σε προσευχή ( ηχογραφημένο κάλεσμα πάντα ). Λίγα λεπτά μετά ένας 20ρης φέρνει τον παππου του με το παπάκι του.Οοι φίλοι του μπαρμέρη μπαίνουν και αυτοί μέσα και τον αφήνουν να φάει ένα σταφύλι. Κάποια ώρα μετά κάποιοι πιτσιρικάδες βγαίνουν, ένας βρίσκει την μάνα και την αδερφή του και πηγαίνει για φαγητό στην ίδια ταβέρνα με εμάς- δύο τρεις βρίσκουν άλλους φίλους και κάθονται στην διπλανί τσαγερί ( που μέχρι εκείνη τη στιγμή νόμιζα ότι είναι κλειστή ή παρατημένη ) και κάθονται και παίζουνε όχι χαρτιά ή τάβλι όπως θα περίμενε κανείς αλλά Οkey (rummicube στα αγγλικά).Προκειται για ένα παιχνίδι με πλακίδια που συνήθως παίζεται με τέσσερα άτομα και ομάδες των δύο όπου προσπαθούν να συγκεντρώσουν όσα περισσότερα ίδιου χρώματος ή αριθμού σε σειρά.
Στην Ευρώπη όταν βλέπουμε εν ενεργεία τζαμιά το πρώτο πράγμα που έρχεται στο νου πολλών είναι πολιτικής φύσης ζητήματα όπως η ενσωμάτωση μεταναστευτικών ροών, θρησκευτικού συντηριτισμού κ.λ.π. Γενικότερα υπάρχει ένα αμυντικό αντανακλαστικό. Αλλά εδώ μπορεί κανείς να το παρατηρήσει για αυτό που όντως έιναι- ένας χώρος φιλικής συνέυρεσης της τοπικής κοινωνίας. Παιδί όταν μεγάλωνα τη δεκαετία του 80′ στα Γρεβενά, την καρδιά της κοινωνικής ζωής της πόλης αποτελούσε η κεντρική της πλατεία Αιμιλιανού την οποία ο Λαζόπουλος σατύριζε στις 10 Μικρούς Μήτσους με την Χήρα Μήτση να λέει ότι ήθελε «…να πάω στα Γρεβενά, σε εκείνη την πλατεία όπου ο κόσμος πηγαίνει πααάνω-κάατω , πάνω-κάτω». Όντως σε μία εποχή δίχως κινητά καταλαβαίνω πλέον ότι αυτή η επαναλαμβανόμενη διάνυση των 100-150 μέτρων πάαανω κάτω στην συγκεκριμένη (πολύ μικρότερων διαστάσεων τότε) πλατεία έδινε ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, για τους γονείς μου να συναντηθούνε με γνωστούς και συμπολίτες και να πουν τα νέα τους, ανθρώπους με τους οποίους ευχαρίστως θα σταθείς να πείς πέντε κουβέντες αλλά δεν θα μπεις στην διαδικασία να τηλεφωνηθείς ή να οργανώσεις μία κοινή έξοδο. Είχε μία αγνότητα όλο αυτό και την αντίστοιχη αίσθηση μου έδωσε και το τζαμί στο Παμουκάλε ή αυτό στην Κούντα που έτυχε και είδαμε σε λειτουργία. Κάτι αντίστοιχο δεν συμβαίνει άλλωστε και στις Εκκλησιές μας στην Ελλάδα κάθε Κυριακή, όπου ξαδέρφες μου και θείες μου πηγαίνουν με άλλες γυναίκες για καφέ και τσάι αμέσως μετά την λειτουργία για να τα πούνε.
Στην Ευρώπη όταν βλέπουμε εν ενεργεία τζαμιά το πρώτο πράγμα που έρχεται στο νου πολλών είναι πολιτικής φύσης ζητήματα όπως η ενσωμάτωση μεταναστευτικών ροών, θρησκευτικού συντηριτισμού κ.λ.π. Γενικότερα υπάρχει ένα αμυντικό αντανακλαστικό. Αλλά εδώ μπορεί κανείς να το παρατηρήσει για αυτό που όντως έιναι- ένας χώρος φιλικής συνέυρεσης της τοπικής κοινωνίας. Παιδί όταν μεγάλωνα τη δεκαετία του 80′ στα Γρεβενά, την καρδιά της κοινωνικής ζωής της πόλης αποτελούσε η κεντρική της πλατεία Αιμιλιανού την οποία ο Λαζόπουλος σατύριζε στις 10 Μικρούς Μήτσους με την Χήρα Μήτση να λέει ότι ήθελε «…να πάω στα Γρεβενά, σε εκείνη την πλατεία όπου ο κόσμος πηγαίνει πααάνω-κάατω , πάνω-κάτω». Όντως σε μία εποχή δίχως κινητά καταλαβαίνω πλέον ότι αυτή η επαναλαμβανόμενη διάνυση των 100-150 μέτρων πάαανω κάτω στην συγκεκριμένη (πολύ μικρότερων διαστάσεων τότε) πλατεία έδινε ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, για τους γονείς μου να συναντηθούνε με γνωστούς και συμπολίτες και να πουν τα νέα τους, ανθρώπους με τους οποίους ευχαρίστως θα σταθείς να πείς πέντε κουβέντες αλλά δεν θα μπεις στην διαδικασία να τηλεφωνηθείς ή να οργανώσεις μία κοινή έξοδο. Είχε μία αγνότητα όλο αυτό και την αντίστοιχη αίσθηση μου έδωσε και το τζαμί στο Παμουκάλε ή αυτό στην Κούντα που έτυχε και είδαμε σε λειτουργία. Κάτι αντίστοιχο δεν συμβαίνει άλλωστε και στις Εκκλησιές μας στην Ελλάδα κάθε Κυριακή, όπου ξαδέρφες μου και θείες μου πηγαίνουν με άλλες γυναίκες για καφέ και τσάι αμέσως μετά την λειτουργία για να τα πούνε.
Συνεχίζουμε με το Bodrum: πασίγνωστο τουριστικό θέρετρο χτισμένο σε λόφους, Δώστε μεγάλη βαρύτητα στο που ακριβώς βρίσκεται το ξενοδοχείο σας πριν προχωρήσετε σε οποιαδήποτε κράτηση. Οδηγώντας εντός του οικισμού δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Στα συν του οι γενικά καλές τιμές και επιλογές για φαγητό τα πολύ όμορφα ηλιοβασιλέματα και η θέα του φωτισμένου κάστρου του βράδυ. Θησαυρός πραγματικά η bodrum yali ciftlik halk plagi, δημόσια παραλία με ελάχιστη χρέωση στις ξαπλώστρες και πεντακάθαρα καταγάλανα νερά.
Στη συνέχεια σταματάμε και για ένα βράδυ στο Doganbey στην χερσόνησο Dilek. Στην ιστοσελίδα του τουρκικού υπουργείου τουρισμού περιγράφεται ως «χωριό-μουσείο» και το τοπίο είναι αρκετά παρεμφερές με τα Ζαχωροχώρια ή τα βλαχωχώρια της Πίνδου. Μείναμε στο καλό μα κάπως υπερτιμημένο (στο δυαδίκτιο) Pull Stone Houses hotel. Το χωριό είχε ελληνικό παρελθόν και πλυθησμό μέχρι το 1924 και την εκτόπιση τους από την περιοχή. Στις μέρες μας μπορεί κανείς να περιδιάβει το αναστημένο (από το υπουργείο πολιτισμού και από ιδιώτες) κουφάρι του. Η μόνη ζωή πάντως μοιάζει να είναι οι υπάρχουσες τουριστικές επιχειρήσεις και οι άνθρωποι που τις δουλεύουν. Παρότι όμφορφο και γαλήνιο, δεν αποτελεί προορισμό που δεν θα μπορούσατε να παραβλέψετε. Περισσότερο μας έμεινε στη μνήμη το ήσυχο δείπνο σε μία από τις σχεδων χειροποίητες στην προσέγγιση τους ψαροταβέρνες στον νεώτερο οικισμό λίγα χιλιόμετρα νότια.
Την επόμενη μερα συνεχίζουμε την πορεία μας αντίστροφα πλέον, προς τα βόρεια και σταματάμε για λίγες ώρες στο εθνικό πάρκο buyuk menderes , τις παραλίες του οποίου συχνά επισκέπτονται αγριογουρούνια. Απέναντι μας η Σάμος.
Γλυκό το τοπίο του οποίου τη νηνεμία διαταράσσουν σε τακτά χρονικά διαστήματα τα πλοία με νέους θορυβώδεις τουρίστες κυρίως από την Βρεττανία που ξεκινούν από το bodrum για μία μονοήμερη περίηγηση σε κοντινές ακτές υπό τους ήχους δυνατής dance μουσικής και πολύ πιοτού. Παρότι τα πλοιάρια δεν προσεγγίζουν την ακτή, η ζημιά παρατάυτα γίνεται. Αντίστοιχη ηχορύπανση έχω ζήσει και στη Ρόδο στον κατά τα άλλα ειδυλιακό Antony Quinn bay. Μόνο όταν οι μεσογειακές χώρες σταματήσουμε να πουλάμε την ψυχή τους στο διάβολο (λέγε με και τουρισμό) με κάθε κόστος και βγει εκτός νόμου αυτή η «δραστηριότητα», θα ηρεμήσουμε οι λουόμενοι και τα αγριογούρουνα.
Την επόμενη μερα συνεχίζουμε την πορεία μας αντίστροφα πλέον, προς τα βόρεια και σταματάμε για λίγες ώρες στο εθνικό πάρκο buyuk menderes , τις παραλίες του οποίου συχνά επισκέπτονται αγριογουρούνια. Απέναντι μας η Σάμος.
Γλυκό το τοπίο του οποίου τη νηνεμία διαταράσσουν σε τακτά χρονικά διαστήματα τα πλοία με νέους θορυβώδεις τουρίστες κυρίως από την Βρεττανία που ξεκινούν από το bodrum για μία μονοήμερη περίηγηση σε κοντινές ακτές υπό τους ήχους δυνατής dance μουσικής και πολύ πιοτού. Παρότι τα πλοιάρια δεν προσεγγίζουν την ακτή, η ζημιά παρατάυτα γίνεται. Αντίστοιχη ηχορύπανση έχω ζήσει και στη Ρόδο στον κατά τα άλλα ειδυλιακό Antony Quinn bay. Μόνο όταν οι μεσογειακές χώρες σταματήσουμε να πουλάμε την ψυχή τους στο διάβολο (λέγε με και τουρισμό) με κάθε κόστος και βγει εκτός νόμου αυτή η «δραστηριότητα», θα ηρεμήσουμε οι λουόμενοι και τα αγριογούρουνα.
Κλείνουμε το ταξίδι μας στο Τσεσμέ, μία ώρα μακρυά από τη Χίο με το καράβι. Πέρα από τις κάποιες αναμενόμενα ωραίες παραλίες και τα γραφικά σοκάκια της πόλης, μία λεπτομέρεια που μου άρεσε και την κρατάω έιναι η ζωντανή μουσική που παίζεται σε πολλά μαγαζιά, καφετέριες και εστιατόρια και που υποδηλώνει μία κάποια καλλιτεχνική παιδεία και φλέβα μεταξύ των ντόπιων. Μέχρι και μία metal μπάντα στην παραλιακή προσπαθεί να σπάσει το φράγμα με το ευρύ κοινό. Είμαστε εκεί την πρωτελευταία εβδομάδα του Σεπτέμβρη και είναι φανερό πως επρόκειται για το οριστικό τέλος της τουριστικής σεζόν. Η βουτιά στα νερά αποτελέι πλέον περισσότερο αθλητική δοκιμασία και πολλά μαγαζιά έχουν κλείσει ή αρχίσει να τα μαζεύουν ( από τις ξυλιασμένες επιλογές, ευκολοπρόσιτη, ρηχή και ιδιαίτερα καθαρή η Boyalık Halk Plajı )
Πραγματοποιούμε και ένα σύντομο πέρασμα από το δημοφιλές Alacati/ τα Αλατσάτα κάτι που εκ των υστέρων θα προτιμούσα να είχαμε αποφύγει. Κάποτε αποτελούσε ελληνικό χωριό με πηγή εισοδήματος κυρίως την παραγωγή σταφίδας. Παρά την αλλοτροίωση της πλυθησμιακής σύνθεσης του, ο οικισμός μέχρι πριν τρεις δεκαετίες λέγεται ότι διατηρούσε τη γοητεία μικρής επαρχίας. Σήμερα έχει μετατραπεί σε αδηφάγο τουριστικό project με κυριλέ ζαχαροπλαστεία και εστιατόρια μα ανύπαρκτο μόνιμο πληθυσμό ή γνήσια τοπικό χρώμα.
Μετά από ένα τόσο εκτενές ταξίδι στην γείτονα, πέρα από τις όμορφες στιγμές και φωτογραφίες, δεν μπορώ παρά να συλλογιστώ τη σύγκριση του πακέτου που προσφέρεται εδώ σε σχέση με την πατρίδα. Είναι κάτι το αναπόφεκτο.
Αρχικά θα πρέπει να παραδεχθώ ότι η Tουρκία είναι πιο αποτελεσματική σε κάποιους τομείς. Στην καθαριότητα για παράδειγμα ( παρτέρια , κήποι, και γενικότερα πολύ πιο αυξημένος ο σεβασμός και φροντίδα στους δημόσιους χώρους). To φαγητό είναι φθηνότερο και κατα κανόνα πιο φρέσκο και καλύτερης ποιότητας. Αυτό καλά θα ήταν να το σκεφτούν ιδιαίτερα οι δημοτικές αρχές των Δωδεκανήσων και του Βορείου αιγαίου. Τα αρνητικά παραδείγματα πολλά: Τα χορτιαριασμένα αρχαία στην Κω, τα νεκρά παρτέρια ( συν το αρκετό σκουπίδι ) στην παλιά πόλη της Ρόδου, για να μην αναφερθεί κανείς για το παντελώς παρατημένο στην τύχη του, μες στην κουτσουλιά και τις σκουριασμένες κατασκευες πάρκο Θέρμαι ακριβώς δίπλα από αυτήν. Επίσης πικρή γεύση αφήνει ο συχνά απώντας επαγγελματισμος μας. Μόνιμη δυσφήμηση φυσικά οι ταξιτζίδες αλλά και οι δημόσιοι λειτουργοί που απογοητεύουν. Στο νου μου έρχεται βαρκάδα από την Κω στο Bodrum με την μανα μου πριν κάποια χρόνια όπου οι δικοί μας λιμενικοί φορούσαν tshirt και δεν λέγαν ούτε μια καλημέρα, μες στη βαριεστημάρα που δεν κρυβόταν με τίποτα ενώ οι αντίστοιχοι συναδέλφοι τους στην Τουρκία ήταν πολύ πιο συμμαζεμένοί περιποιημένοι, ευγενικοί και τυπικοί.
Αυτό που δεν μπορεί πάντως να καταφέρει η Τουρκία είναι η να δημιουργήσει την προσωπικότητα που έχουν μέρη όπως η Σύμη, η Ρόδος, η Ικαρία ή και η Χίος. Αυτό είναι κάτι μαγικό και δεν κατασκευάζεται.
Μία ακόμα λεπτομέρεια που φυσικά δεν διαφεύγει είναι ότι ο κοσμος ειναι γλυκος και μοιάζει αρκετά όμοιος με μας. Θα επρεπε πραγματικά αυτοί οι δύο λαοί να να ήμασταν κολλητοι. Ο ελληνας θα νιωσει πολύ πιο ανετα με μία παρέα τουρκους σε μία παραθαλάσσια ταβερνα από ότι μαζί με γερμανούς σε μία μπυραρία ή γαλλους σε ένα μπίστρο. Σκηνές με πολυμελείς οικογένειες να τρώνε σε εστιατόρια ή με ηλικιωμένους σε καφενεία να περνάνε την ώρα τους συζητώντας θα μπρούσαν άνετα να είναι βγαλμένες από την δική μας καθημερινότητα. Ακούγεται τετριμμένο μα θα μπορούσαμε να μάθουμε και να προσφέρουμε τόσα ο ένας από τον άλλον. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης και της εμπειρίας του τουρισμού στην Μεσόγειο αν επικρατούσε ένα τέτοιο πνεύμα μεταξύ μας. Ουτοπικό ίσως αλλα δεν μπορεί κανείς να διερωτάται.
Το πλοίο από που μου προέκυψε ιδέα δεν έχω… πρέπει να πιώ και άλλο καφέ μου φαίνεται ..
