Klair
Member
- Μηνύματα
- 2.350
- Likes
- 28.327
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Rabat (Ir-Rabat)
Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022
Προσεγγίσαμε την πανέμορφη πόλη που δεν ήταν άλλη από τη Mdina, τη «Σιωπηλή Πόλη» και πρώην πρωτεύουσα του νησιού. Η Triq L Gharriqin είναι ένας πολύ στενός και ανηφορικός δρόμος που αγκαλιάζει τον λόφο και κινείται κάτω από τη σκιά των τειχών της οχυρωμένης πόλης.
Αυτός ο δρόμος μας οδήγησε στο μεγάλο parking στο οποίο υπήρχαν κενές θέσεις για δωρεάν στάθμευση.
Παρκάραμε πολύ κοντά στην Πύλη των Ελλήνων (Bieb il-Griegi) μια από τις τρεις Πύλες, στη νοτιοδυτική γωνία της πόλης, η οποία πήρε το όνομά της από μια μικρή ελληνική κοινότητα που κάποτε ζούσε κοντά στην Πύλη. Είναι μια μπαρόκ μεσαιωνική κατασκευή που περιλαμβάνεται στον Εθνικό Κατάλογο της Πολιτιστικής Περιουσίας των Νήσων της Μάλτας.
Ακριβώς απέναντι από την Πύλη των Ελλήνων υπάρχει ένα αψιδωτό άνοιγμα στα τείχη το οποίο, μέσω ενός μικρού τούνελ, μας οδήγησε στο Rabat (Ir-Rabat) τη μικρή, αλλά πανέμορφη πόλη που βρίσκεται στο κατώφλι της Mdina (κάποτε θεωρούνταν προάστιό της) που μαζί έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Μάλτας αποτελώντας την πρωταρχική πηγή της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Αυτός ο μεγάλος επαρχιακός δήμος ήταν μέρος της ρωμαϊκής πόλης Melite, με τους χώρους και τα αρχαιολογικά λείψανα που βρέθηκαν, να μαρτυρούν τη σημασία της πόλης κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Βρισκόμενοι σε ένα μεγάλο άπλωμα-πλατεία, πριν εισχωρήσουμε στα στενά δρομάκια του Rabat, είδαμε ένα δεύτερο μεγάλο parking δωρεάν στάθμευσης, πολλά τουριστικά λεωφορεία να τερματίζουν στην άκρη του δρόμου και πολλές άμαξες με άλογα να ξεκινούν από εδώ την ξενάγηση των επισκεπτών στα γύρω αξιοθέατα. Στο κέντρο της πλατείας είδαμε το άγαλμα του Αγίου Παύλου (Statue Of St. Paul In Rabat).
Γρήγορα-γρήγορα προσπεράσαμε αυτό το πολύβουο κεντρικό σημείο και χωθήκαμε στην ενδιαφέρουσα πόλη του Rabat. Εξυπακούεται ότι η ζέστη ήταν αφόρητη και η άπνοια αποπνικτική. Αρχίσαμε να ακολουθούμε την Triq San Pawl και οι πρώτες εικόνες που έφτασαν στα μάτια μας ήταν πολύ εντυπωσιακές και γοητευτικές, με ελκυστική αρχιτεκτονική και κουκλίστικα μαγαζάκια, πολλά από τα οποία ήταν κλειστά την ώρα που διαβαίναμε τον κεντρικό αυτό δρόμο της πόλης.
Αμέσως μετά, στα δεξιά του δρόμου, θαυμάσαμε το εντυπωσιακό Παλάτι του 16ου αιώνα Casa Bernard στο οποίο δόθηκε αυτό το όνομα, το 1723, χάρη στον Dr. Salvatore Bernard που ξεκίνησε να ζει σε αυτό. O Salvatore Bernard ήταν γαλλικής καταγωγής και προσωπικός γιατρός του Μεγάλου Μαγίστρου της Μάλτας. Το Casa Bernard δεν είναι μουσείο, αλλά ένα ιδιωτικό οικογενειακό σπίτι, στο οποίο πραγματοποιούνται ξεναγήσεις κατά τις οποίες ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τη σημασία των επίπλων, των έργων ζωγραφικής και των αντικειμένων τέχνης που εκτίθενται μέσα σε αυτό.
Φτάνοντας στη Βασιλική του Αγίου Παύλου νομίζαμε ότι βρεθήκαμε, ξαφνικά, σε στημένο σκηνικό του Hollywood με όλα όσα αντικρίσαμε να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας! Τί υπερθέαμα ήταν αυτό! Ξύλινα τεράστια αγάλματα με αγγέλους, αγίους και μαντόνες ήταν αραδιασμένα κατά μήκος του δρόμου, δίπλα στο υπερμεγέθες άγαλμα του Αγίου Παύλου, μπροστά στον ναό αλλά και σε διάφορες γωνίες της Πλατείας και των δρόμων. Λάβαρα σε κόκκινα, κίτρινα και λευκά χρώματα κρέμονταν από ψηλούς ιστούς, ενώ πλούσια υφασμάτινα πανό ήταν τοποθετημένα γύρω από τον ναό, πάνω στην Πλατεία του Αγίου Παύλου, αλλά και σε όλους τους τριγύρω δρόμους. Και δεν έφτανε όλος αυτός ο υπερβολικός διάκοσμος που ήταν ήδη τοποθετημένος, είχε έρθει ένα συνεργείο και τον εμπλούτιζε με ακόμα περισσότερα λάβαρα και υφάσματα. Πραγματικός χαμός! Όλες, λοιπόν, αυτές οι ετοιμασίες και οι στολισμοί γίνονταν για τη μεγάλη γιορτή των Αγίων Πέτρου και Παύλου που λαμβάνουν χώρα στο νησί στις 29 Ιουνίου.
Η εντυπωσιακή Βασιλική του Αγίου Παύλου (Basilica Kolleġġjata u Proto-Parroċċa ta' San Pawl) είναι χτισμένη σε σημείο της πρώην ρωμαϊκής πόλης Melite, η οποία περιελάμβανε όλη τη Mdina και ένα μεγάλο μέρος του σημερινού Rabat. Το κτίριο, που ξεκίνησε το 1653, ολοκληρώθηκε από τov Lorenzo Gafà το 1683, ενώ στον ναό του Αγίου Παύλου προσαρτήθηκε και μια μικρότερη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Πούπλιο (St. Publius). Κάτω από την εκκλησία υπάρχει σπήλαιο, η είσοδος στο οποίο γίνεται μέσω της εκκλησίας του St. Publius. Το σπήλαιο είναι το μέρος όπου, σύμφωνα με την παράδοση, έζησε και κήρυξε ο Άγιος Παύλος κατά τη διάρκεια της τρίμηνης παραμονής του στη Μάλτα, όταν ναυάγησε στο νησί το 60 μ.Χ.
Η Πλατεία του Αγίου Παύλου πλαισιώνεται από μικρά καφέ και εστιατόρια, αλλά δεν μπορώ να πω ότι είδα πολλούς πελάτες να κάθονται στα τραπεζάκια που καταλαμβάνουν τα φαρδιά πεζοδρόμια. Ούτε στους δρόμους κυκλοφορούσε πολύς κόσμος. Έφταιγε η ώρα; Έφταιγε η ζέστη; Δεν το γνωρίζω. Πάντως, εμείς μόνο όφελος αποκομίσαμε από αυτήν την ησυχία που επικρατούσε στους όμορφους δρόμους του Rabat, απολαμβάνοντας τη βόλτα μας και χαζεύοντας τον υπερπλούσιο διάκοσμό τους.
Όμως, κάποια στιγμή, λυγίσαμε! Ναι, αντέχουμε στις κακουχίες, ναι, είμαστε πορωμένοι ταξιδιώτες και δεν μας πτοούν εύκολα οι ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά άνθρωποι είμαστε και εμείς! Υπάρχουν και όρια! Κουδούνισε το κεφάλι μας από την κάψα. Πώς μπορούσαμε να το διορθώσουμε αυτό; Μα φυσικά μπαίνοντας κάτω από τη γη. Ακολουθώντας δαιδαλώδεις, πλην όμως δροσερές διαδρομές, βαδίζοντας στα χνάρια της υπόγειας ιστορίας της Μάλτας. Αυτήν την ευχαρίστηση μπορούσαν, πλουσιοπάροχα, να μας την προσφέρουν οι Κατακόμβες του Αγίου Παύλου οι οποίες αντιπροσωπεύουν την αρχαιότερη και μεγαλύτερη αρχαιολογική απόδειξη του πρώιμου Χριστιανισμού στη Μάλτα. Οι κατακόμβες αποτελούν ένα τυπικό σύμπλεγμα διασυνδεδεμένων υπόγειων ρωμαϊκών νεκροταφείων που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι τον 7ο, και πιθανώς τον 8ο αιώνα μ.Χ. Βρίσκονται στην περιοχή Ħal Bajjada, η οποία είναι επίσης γνωστή ως Tad-Dlam. Η περιοχή έχει περισσότερα από 30 υπόγεια, εκ των οποίων το κύριο συγκρότημα που βρίσκεται στο σύμπλεγμα του Αγίου Παύλου, περιλαμβάνει ένα σύστημα διασυνδεδεμένων περασμάτων και τάφων που καλύπτουν έκταση άνω των 2.000 m2.
Διαβήκαμε την είσοδο και εκδώσαμε τα εισιτήριά μας. Ορίστε το ωράριο και οι τιμές:
Δευτέρα έως Κυριακή: 10:00-18:00
Η τελευταία είσοδος είναι στις 17:30
Κλειστά: Μεγάλη Παρασκευή, Παραμονή & Ημέρα Χριστουγέννων, Παραμονή & Ημέρα Πρωτοχρονιάς
Ενήλικες (18+): 6,00 €
Νέοι (12-17): 4,50 €
Ηλικιωμένοι (60+): 4,50 €
Φοιτητές: 4,50 €
Παιδιά (6-11): 3,50 €
Βρέφη (1-5): Δωρεάν
Ένα σύστημα από υπόγειους θαλάμους, παρεκκλήσια, σήραγγες, καταφύγια και κατακόμβες, κάτω από την εκκλησία του Αγίου Παύλου, περίμενε να το γνωρίσουμε. Ξεκινήσαμε να κατεβαίνουμε τη σκάλα η οποία μας έφερε σε επαφή με μια μεγάλη αίθουσα την οποία στόλιζαν δύο μαρμάρινα σκαλιστά τραπέζια, κηροπήγια και αγάλματα.
Στη συνέχεια μπήκαμε στη σκοτεινή σπηλιά που έζησε για τρεις (3) μήνες ο Άγιος. Η παράδοση λέει ότι ο Άγιος Παύλος, στο δρόμο του προς τη Ρώμη, ναυάγησε στη Μάλτα το 60 μ.Χ. και για τρεις (3) μήνες έζησε σε αυτήν τη σπηλιά, στην τότε ρωμαϊκή μαλτέζικη πρωτεύουσα Μελίτη, τη σημερινή Mdina. Είτε το σπήλαιο, μέσα στο οποίο βρισκόμασταν, είναι το αυθεντικό μέρος, είτε όχι, το βέβαιο είναι ότι αποτελεί τόπο προσκυνήματος υψηλού επιπέδου και για αυτόν τον λόγο το επισκέφθηκαν δύο (2) Πάπες (ο Πάπας Βενέδικτος και ο Πάπας Ιωάννης Β΄). Το άγαλμα του Αγίου Παύλου μέσα στο σπήλαιο χρονολογείται από το 1748 και ήταν δωρεά του τότε Grandmaster των Ιπποτών. Παρατηρήσαμε ότι οι τοίχοι της σπηλιάς ήταν κατάμαυροι–ίσως ως συνέπεια της αιθάλης από την καύση των κεριών όλων των προηγούμενων αιώνων. Λίγα σκαλοπάτια (κλειστά στο κοινό) οδηγούν σε έναν μικρό θάλαμο (προέκταση του σπηλαίου) που, μάλλον, ήταν ο χώρος ύπνου του Αγίου Παύλου.
Μια άλλη σειρά από σκάλες μας οδήγησε στις κατακόμβες και τα καταφύγια των αεροπορικών επιδρομών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια ιστορία αιώνων άρχισε, πλέον, να ξετυλίγει το κουβάρι της σε κάθε μας βήμα. Οι κατακόμβες του Αγίου Παύλου αποτελούν μέρος ενός μεγάλου νεκροταφείου που κάποτε βρισκόταν έξω από τα τείχη της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης Μελίτη. Το νεκροταφείο, πιθανότατα, προέρχεται από τη Φοινικική-Πουνική περίοδο. Όπως και στη ρωμαϊκή παράδοση, οι ταφές των Φοινίκων και των Πουνικών βρίσκονταν έξω από τα τείχη της πόλης. Όλο αυτό το δίκτυο κατακομβών, που μόλις είχαμε αρχίσει να εξερευνούμε, είναι μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στο νησί. Είναι τόσο μεγάλο ώστε έχει χρησιμεύσει ως κοινόχρηστος χώρος ταφής σε διαδοχικές φάσεις της ιστορίας της Μάλτας.
Προχωρώντας μέσα στις σήραγγες είδαμε μικρούς πλευρικούς χώρους-δωμάτια τα οποία ήταν άδεια, αλλά κάποτε αποτελούσαν καταφύγια και εδώ ζούσαν άνθρωποι αποφεύγοντας τους βομβαρδισμούς που καθημερινά έπλητταν το νησί.
Συνεχίζοντας προς τις κατακόμβες της ρωμαϊκής εποχής τα περάσματα έγιναν πάρα πολύ στενά.
Κάποια στιγμή είδαμε μια πινακίδα που έγραφε
και γεμάτοι περιέργεια επιταχύναμε τα βήματά μας για να μάθουμε τί ήταν αυτό το «Τραπέζι της Αγάπης». Ανεβήκαμε μια στενή σκάλα
και βρεθήκαμε σε έναν θόλο όπου μια πινακίδα εξηγούσε τον χώρο στον οποίο βρισκόμασταν. Tα τραπέζια αγάπης ή «τρικλίνια» είναι στρογγυλά τραπέζια, με υπερυψωμένο χείλος λαξευμένα στον βράχο, που χρησιμοποιούνταν για γεύματα στη μνήμη των νεκρών. Έκαναν αυτά τα γεύματα ως έκφραση αφοσίωσης και αδελφικής αγάπης. Μια φορά τον χρόνο, την ημέρα της επετείου της ταφής, συγκεντρώνονταν, ξανά, στην κατακόμβη για ένα εορταστικό γεύμα. Ενώ τέτοια τρικλίνια χρησιμοποιούνταν σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο, μόνο εδώ στη Μάλτα έχουν επιβιώσει, σχεδόν ανέπαφα, και μόνο εδώ λαξεύτηκαν πάνω στον βράχο.
Παντού στο διάβα μας συναντούσαμε ημικυκλικές κοιλότητες οι οποίες υποδηλώνουν πόσοι άνθρωποι θάφτηκαν κάποτε εδώ κάτω. Σχεδόν, σε όλους τους τάφους υπάρχει το προσκέφαλο, ένα είδος βράχου-μαξιλαριού.
Με το ίδιο εισιτήριο επισκεφθήκαμε το Wignacourt Museum το οποίο στεγάζεται σε ένα μπαρόκ παλάτι του 18ου αιώνα. Το κτίριο αυτό στέγαζε τους ιερείς του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη και πήρε το όνομά του από τον Μεγάλο Μάγιστρο Alof de Wignacourt ο οποίος κυβέρνησε τα νησιά της Μάλτας, μεταξύ του 1601 και του 1622. Το Μουσείο συνδέεται με το Σπήλαιο του Αγίου Παύλου, αλλά και με τα καταφύγια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις κατακόμβες.
Κινηθήκαμε στον κεντρικό όροφο του Μουσείου όπου βρίσκεται μια γκαλερί τέχνης η οποία περιέχει πίνακες από διάφορους καλλιτέχνες, όπως οι Mattia Preti, Antoine de Favray, Francesco Zahra και άλλων Μαλτέζων και ευρωπαίων καλλιτεχνών. Οι συλλογές περιλαμβάνουν, επίσης, πολλά γλυπτά, ασημικά, κειμήλια, αγγεία, νομίσματα, χάρτες, σπάνια βιβλία και εκτυπώσεις, έπιπλα και πιάνα.
Η έξοδός μας στον απάνω κόσμο μας επανέφερε στο παρόν και η αποπνικτική ζέστη τύλιξε επιθετικά και επίμονα τα κορμιά μας. Δίπλα στο Μουσείο Wignacourt βρήκαμε ένα παγκάκι προστατευμένο από μια αδύναμη σκιά και καθίσαμε. Ακριβώς απέναντι είδαμε έναν φούρνο και έτρεξα αμέσως να προμηθευτώ παγωμένα νερά και κάτι φαγώσιμο για να μας τονώσει. Είχαμε μεγάλη συνέχεια μπροστά μας μέχρι την ώρα ενός κανονικού γεύματος ή δείπνου. To PARRUCCAN, το μικρό γλυκοπωλείο με τα παραδοσιακά προϊόντα στην Πλατεία του Αγίου Παύλου, είχαμε δει να κατεβάζει τα ρολά του πριν ακόμα μπούμε στις κατακόμβες, επομένως αυτός ο μικρός φούρνος ήταν ότι καλύτερο βρέθηκε μπροστά μας εκείνη τη στιγμή.
Άφησα τον σύζυγο να ξεκουραστεί στο παγκάκι και ξεκίνησα μόνη για μια περιήγηση στο Rabat ακολουθώντας, αρχικά, την College Street.
Είχα κάνει ελάχιστα βήματα όταν συνάντησα, στα δεξιά μου, ένα μακρόστενο κτίριο το οποίο ήταν χωρισμένο σε Girls΄ School και Boys΄ School. Είναι το St. Nicholas College, Rabat Primary School και αυτό το κτίριο είναι το πρώτο σχολείο που χτίστηκε στο Rabat. Τα πρώτα παιδιά φοίτησαν εδώ κατά το σχολικό έτος 1896-1897.
Ξεμακραίνοντας από την κίνηση και βαδίζοντας στον ιστορικό αυτό δρόμο, χωρίς ίχνος ανθρώπινης παρουσίας, σαν να ΄νιωσα, προς στιγμήν, την ιστορία να μου ψιθυρίζει την ύπαρξή της αποτυπωμένη στα υπέροχα κτίρια με τα χρωματιστά ξύλινα μπαλκόνια και τις μικροσκοπικές αυλές. Μικρά αγάλματα, σταυροί σε στέγες, εικόνες κολλημένες στους τοίχους και μεγάλες παλιές και νέες πόρτες ήταν μερικοί από τους ιστορικούς θησαυρούς που συνάντησα στην πορεία μου μέχρι την εκκλησία του Αγίου Δομίνικου και της Ευλογημένης Παρθένου [Knisja ta' San Duminku u l-Verġni Mbierka (Church of St Dominic & The Blessed Virgin)].
Βάλθηκα να φωτογραφίζω όλες τις πόρτες που συνάντησα στη διαδρομή μου.
Η Church of St. Dominic & The Blessed Virgin (Knisja ta' San Duminku u l-Verġni Mbierka) φανερώθηκε μπροστά μου.
Η εκκλησία και το μοναστήρι είναι, συνήθως, ανοιχτά κατά τις ώρες λειτουργίας. Ο υπέροχος κήπος που βρίσκεται στο κέντρο των κτιρίων ήταν film location για το «Game of Thrones». Η εκκλησία είναι γνωστή στον θρησκευτικό τουρισμό, λόγω ενός μαρμάρινου αγάλματος της Παναγίας από το οποίο, λέγεται, ότι έτρεξαν δάκρυα αίματος. Από τότε που συνέβη αυτό το «θαύμα», το 1999, πολλοί περισσότεροι προσκυνητές άρχισαν να συρρέουν στο μοναστήρι. Εγώ αρκέστηκα σε λίγες φωτογραφίες, γιατί δεν πιστεύω και δεν με συγκινούν αυτού του είδους τα «θαύματα» και αποχώρησα.
Επιστρέφοντας στο κέντρο, πλησίασα την Knisja San Kataldu μπαίνοντας στο εσωτερικό της για να δω το μικρό μπαρόκ παρεκκλήσι. Εδώ, βρίσκεται ένα ακόμα δίκτυο κατακομβών οι οποίες είναι επισκέψιμες με μικρή δωρεά. Δεν ενδιαφερόμουν να δω μερικές ακόμα κατακόμβες και έτσι αποχώρησα γρήγορα.
Δεν είχα χορτάσει, όμως, τις βόλτες μου στο Rabat γι΄ αυτό χάθηκα στα στενά δρομάκια, πίσω από την εκκλησία του St. Cataldus. Ξεφτισμένοι τοίχοι, χρωματιστές ξύλινες πόρτες, στενόχωρες αυλές με γλάστρες, Μαντόνες ψηλά πάνω στα κτίρια και κεφαλές αλόγων ήταν οι εικόνες που με συντρόφευαν για αρκετή ώρα σε αυτήν τη μοναχική μου βόλτα στο «Προάστιο», αφού έτσι μεταφράζεται η ονομασία Rabat.
Συναντήθηκα με τον ξεκούραστο σύζυγο και ξεκινήσαμε για τον επόμενο προορισμό, το βαρύ πυροβολικό του νησιού. Αν με είχε γοητεύσει τόσο το Rabat τί ακριβώς θα μου συνέβαινε στη Mdina;
Τετάρτη 29 Ιουνίου 2022
Προσεγγίσαμε την πανέμορφη πόλη που δεν ήταν άλλη από τη Mdina, τη «Σιωπηλή Πόλη» και πρώην πρωτεύουσα του νησιού. Η Triq L Gharriqin είναι ένας πολύ στενός και ανηφορικός δρόμος που αγκαλιάζει τον λόφο και κινείται κάτω από τη σκιά των τειχών της οχυρωμένης πόλης.
Η Triq L Gharriqin (Φωτογραφία από Google Maps)
Η Triq L Gharriqin (Φωτογραφία από Google Maps)
Αυτός ο δρόμος μας οδήγησε στο μεγάλο parking στο οποίο υπήρχαν κενές θέσεις για δωρεάν στάθμευση.
Το μεγάλο δημόσιο parking της Mdina (Φωτογραφία από Google Maps)
Το μεγάλο δημόσιο parking της Mdina (Φωτογραφία από Google Maps)
Παρκάραμε πολύ κοντά στην Πύλη των Ελλήνων (Bieb il-Griegi) μια από τις τρεις Πύλες, στη νοτιοδυτική γωνία της πόλης, η οποία πήρε το όνομά της από μια μικρή ελληνική κοινότητα που κάποτε ζούσε κοντά στην Πύλη. Είναι μια μπαρόκ μεσαιωνική κατασκευή που περιλαμβάνεται στον Εθνικό Κατάλογο της Πολιτιστικής Περιουσίας των Νήσων της Μάλτας.
H Πύλη των Ελλήνων (Bieb il-Griegi)
Ακριβώς απέναντι από την Πύλη των Ελλήνων υπάρχει ένα αψιδωτό άνοιγμα στα τείχη το οποίο, μέσω ενός μικρού τούνελ, μας οδήγησε στο Rabat (Ir-Rabat) τη μικρή, αλλά πανέμορφη πόλη που βρίσκεται στο κατώφλι της Mdina (κάποτε θεωρούνταν προάστιό της) που μαζί έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Μάλτας αποτελώντας την πρωταρχική πηγή της πολιτιστικής της κληρονομιάς. Αυτός ο μεγάλος επαρχιακός δήμος ήταν μέρος της ρωμαϊκής πόλης Melite, με τους χώρους και τα αρχαιολογικά λείψανα που βρέθηκαν, να μαρτυρούν τη σημασία της πόλης κατά τη ρωμαϊκή περίοδο.
Βρισκόμενοι σε ένα μεγάλο άπλωμα-πλατεία, πριν εισχωρήσουμε στα στενά δρομάκια του Rabat, είδαμε ένα δεύτερο μεγάλο parking δωρεάν στάθμευσης, πολλά τουριστικά λεωφορεία να τερματίζουν στην άκρη του δρόμου και πολλές άμαξες με άλογα να ξεκινούν από εδώ την ξενάγηση των επισκεπτών στα γύρω αξιοθέατα. Στο κέντρο της πλατείας είδαμε το άγαλμα του Αγίου Παύλου (Statue Of St. Paul In Rabat).
Γρήγορα-γρήγορα προσπεράσαμε αυτό το πολύβουο κεντρικό σημείο και χωθήκαμε στην ενδιαφέρουσα πόλη του Rabat. Εξυπακούεται ότι η ζέστη ήταν αφόρητη και η άπνοια αποπνικτική. Αρχίσαμε να ακολουθούμε την Triq San Pawl και οι πρώτες εικόνες που έφτασαν στα μάτια μας ήταν πολύ εντυπωσιακές και γοητευτικές, με ελκυστική αρχιτεκτονική και κουκλίστικα μαγαζάκια, πολλά από τα οποία ήταν κλειστά την ώρα που διαβαίναμε τον κεντρικό αυτό δρόμο της πόλης.
Η Triq San Pawl
Η Triq San Pawl
Όμορφο μαγαζάκι στην Triq San Pawl
Στα αριστερά μας συναντήσαμε την Εκκλησία της Γέννησης της Παναγίας (Il-Knisja ta' Santa Marija ta' Ġesù), κοινώς γνωστή ως ta' Ġieżu, η οποία είναι μια ρωμαιοκαθολική εκκλησία που χτίστηκε το 1500, μεγεθύνθηκε το 1757, και συνορεύει με ένα Φραγκισκανικό μοναστήρι.
Η εκκλησία της Γέννησης της Παναγίας (Il-Knisja ta' Santa Marija ta' Ġesù)
Η εκκλησία της Γέννησης της Παναγίας (Il-Knisja ta' Santa Marija ta' Ġesù)
Αμέσως μετά, στα δεξιά του δρόμου, θαυμάσαμε το εντυπωσιακό Παλάτι του 16ου αιώνα Casa Bernard στο οποίο δόθηκε αυτό το όνομα, το 1723, χάρη στον Dr. Salvatore Bernard που ξεκίνησε να ζει σε αυτό. O Salvatore Bernard ήταν γαλλικής καταγωγής και προσωπικός γιατρός του Μεγάλου Μαγίστρου της Μάλτας. Το Casa Bernard δεν είναι μουσείο, αλλά ένα ιδιωτικό οικογενειακό σπίτι, στο οποίο πραγματοποιούνται ξεναγήσεις κατά τις οποίες ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τη σημασία των επίπλων, των έργων ζωγραφικής και των αντικειμένων τέχνης που εκτίθενται μέσα σε αυτό.
Το Παλάτι Casa Bernard
Από αυτό το σημείο και κάτω ο δρόμος ήταν στολισμένος με μεγάλα υφασμάτινα πανό, πιασμένα από κτίριο σε κτίριο, σε έντονο βαθυκόκκινο χρώμα διακοσμημένα με κίτρινα σχέδια.
Η Triq San Pawl στολισμένη
Η Triq San Pawl στολισμένη
Φτάνοντας στη Βασιλική του Αγίου Παύλου νομίζαμε ότι βρεθήκαμε, ξαφνικά, σε στημένο σκηνικό του Hollywood με όλα όσα αντικρίσαμε να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας! Τί υπερθέαμα ήταν αυτό! Ξύλινα τεράστια αγάλματα με αγγέλους, αγίους και μαντόνες ήταν αραδιασμένα κατά μήκος του δρόμου, δίπλα στο υπερμεγέθες άγαλμα του Αγίου Παύλου, μπροστά στον ναό αλλά και σε διάφορες γωνίες της Πλατείας και των δρόμων. Λάβαρα σε κόκκινα, κίτρινα και λευκά χρώματα κρέμονταν από ψηλούς ιστούς, ενώ πλούσια υφασμάτινα πανό ήταν τοποθετημένα γύρω από τον ναό, πάνω στην Πλατεία του Αγίου Παύλου, αλλά και σε όλους τους τριγύρω δρόμους. Και δεν έφτανε όλος αυτός ο υπερβολικός διάκοσμος που ήταν ήδη τοποθετημένος, είχε έρθει ένα συνεργείο και τον εμπλούτιζε με ακόμα περισσότερα λάβαρα και υφάσματα. Πραγματικός χαμός! Όλες, λοιπόν, αυτές οι ετοιμασίες και οι στολισμοί γίνονταν για τη μεγάλη γιορτή των Αγίων Πέτρου και Παύλου που λαμβάνουν χώρα στο νησί στις 29 Ιουνίου.
Ξύλινη διακοσμητική υπερκατασκευή πριν τη Βασιλική του Αγίου Παύλου
Ξύλινα υπερμεγέθη αγάλματα αγίων κοσμούσαν κάθε σημείο των δρόμων του Rabat
Η Βασιλική του Αγίου Παύλου (Basilica Kolleġġjata u Proto-Parroċċa ta' San Pawl)
Το Άγαλμα του Αγίου Παύλου (Statue of Saint Paul) πριν τη Βασιλική
Το Άγαλμα του Αγίου Παύλου (Statue of Saint Paul) πριν τη Βασιλική
Το Άγαλμα του Αγίου Παύλου (Statue of Saint Paul) πριν τη Βασιλική
Η Πλατεία του Αγίου Παύλου (Pjazza San Pawl)
Λάβαρα παντού
Οι στολισμένοι δρόμοι του Rabat
Η εντυπωσιακή Βασιλική του Αγίου Παύλου (Basilica Kolleġġjata u Proto-Parroċċa ta' San Pawl) είναι χτισμένη σε σημείο της πρώην ρωμαϊκής πόλης Melite, η οποία περιελάμβανε όλη τη Mdina και ένα μεγάλο μέρος του σημερινού Rabat. Το κτίριο, που ξεκίνησε το 1653, ολοκληρώθηκε από τov Lorenzo Gafà το 1683, ενώ στον ναό του Αγίου Παύλου προσαρτήθηκε και μια μικρότερη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Πούπλιο (St. Publius). Κάτω από την εκκλησία υπάρχει σπήλαιο, η είσοδος στο οποίο γίνεται μέσω της εκκλησίας του St. Publius. Το σπήλαιο είναι το μέρος όπου, σύμφωνα με την παράδοση, έζησε και κήρυξε ο Άγιος Παύλος κατά τη διάρκεια της τρίμηνης παραμονής του στη Μάλτα, όταν ναυάγησε στο νησί το 60 μ.Χ.
H Βασιλική του Αγίου Παύλου (Basilica Kolleġġjata u Proto-Parroċċa ta' San Pawl)
H Βασιλική του Αγίου Παύλου (Basilica Kolleġġjata u Proto-Parroċċa ta' San Pawl)
Η Πλατεία του Αγίου Παύλου πλαισιώνεται από μικρά καφέ και εστιατόρια, αλλά δεν μπορώ να πω ότι είδα πολλούς πελάτες να κάθονται στα τραπεζάκια που καταλαμβάνουν τα φαρδιά πεζοδρόμια. Ούτε στους δρόμους κυκλοφορούσε πολύς κόσμος. Έφταιγε η ώρα; Έφταιγε η ζέστη; Δεν το γνωρίζω. Πάντως, εμείς μόνο όφελος αποκομίσαμε από αυτήν την ησυχία που επικρατούσε στους όμορφους δρόμους του Rabat, απολαμβάνοντας τη βόλτα μας και χαζεύοντας τον υπερπλούσιο διάκοσμό τους.
Όμως, κάποια στιγμή, λυγίσαμε! Ναι, αντέχουμε στις κακουχίες, ναι, είμαστε πορωμένοι ταξιδιώτες και δεν μας πτοούν εύκολα οι ακραίες καιρικές συνθήκες, αλλά άνθρωποι είμαστε και εμείς! Υπάρχουν και όρια! Κουδούνισε το κεφάλι μας από την κάψα. Πώς μπορούσαμε να το διορθώσουμε αυτό; Μα φυσικά μπαίνοντας κάτω από τη γη. Ακολουθώντας δαιδαλώδεις, πλην όμως δροσερές διαδρομές, βαδίζοντας στα χνάρια της υπόγειας ιστορίας της Μάλτας. Αυτήν την ευχαρίστηση μπορούσαν, πλουσιοπάροχα, να μας την προσφέρουν οι Κατακόμβες του Αγίου Παύλου οι οποίες αντιπροσωπεύουν την αρχαιότερη και μεγαλύτερη αρχαιολογική απόδειξη του πρώιμου Χριστιανισμού στη Μάλτα. Οι κατακόμβες αποτελούν ένα τυπικό σύμπλεγμα διασυνδεδεμένων υπόγειων ρωμαϊκών νεκροταφείων που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι τον 7ο, και πιθανώς τον 8ο αιώνα μ.Χ. Βρίσκονται στην περιοχή Ħal Bajjada, η οποία είναι επίσης γνωστή ως Tad-Dlam. Η περιοχή έχει περισσότερα από 30 υπόγεια, εκ των οποίων το κύριο συγκρότημα που βρίσκεται στο σύμπλεγμα του Αγίου Παύλου, περιλαμβάνει ένα σύστημα διασυνδεδεμένων περασμάτων και τάφων που καλύπτουν έκταση άνω των 2.000 m2.
Διαβήκαμε την είσοδο και εκδώσαμε τα εισιτήριά μας. Ορίστε το ωράριο και οι τιμές:
Δευτέρα έως Κυριακή: 10:00-18:00
Η τελευταία είσοδος είναι στις 17:30
Κλειστά: Μεγάλη Παρασκευή, Παραμονή & Ημέρα Χριστουγέννων, Παραμονή & Ημέρα Πρωτοχρονιάς
Ενήλικες (18+): 6,00 €
Νέοι (12-17): 4,50 €
Ηλικιωμένοι (60+): 4,50 €
Φοιτητές: 4,50 €
Παιδιά (6-11): 3,50 €
Βρέφη (1-5): Δωρεάν
Ένα σύστημα από υπόγειους θαλάμους, παρεκκλήσια, σήραγγες, καταφύγια και κατακόμβες, κάτω από την εκκλησία του Αγίου Παύλου, περίμενε να το γνωρίσουμε. Ξεκινήσαμε να κατεβαίνουμε τη σκάλα η οποία μας έφερε σε επαφή με μια μεγάλη αίθουσα την οποία στόλιζαν δύο μαρμάρινα σκαλιστά τραπέζια, κηροπήγια και αγάλματα.
Στη συνέχεια μπήκαμε στη σκοτεινή σπηλιά που έζησε για τρεις (3) μήνες ο Άγιος. Η παράδοση λέει ότι ο Άγιος Παύλος, στο δρόμο του προς τη Ρώμη, ναυάγησε στη Μάλτα το 60 μ.Χ. και για τρεις (3) μήνες έζησε σε αυτήν τη σπηλιά, στην τότε ρωμαϊκή μαλτέζικη πρωτεύουσα Μελίτη, τη σημερινή Mdina. Είτε το σπήλαιο, μέσα στο οποίο βρισκόμασταν, είναι το αυθεντικό μέρος, είτε όχι, το βέβαιο είναι ότι αποτελεί τόπο προσκυνήματος υψηλού επιπέδου και για αυτόν τον λόγο το επισκέφθηκαν δύο (2) Πάπες (ο Πάπας Βενέδικτος και ο Πάπας Ιωάννης Β΄). Το άγαλμα του Αγίου Παύλου μέσα στο σπήλαιο χρονολογείται από το 1748 και ήταν δωρεά του τότε Grandmaster των Ιπποτών. Παρατηρήσαμε ότι οι τοίχοι της σπηλιάς ήταν κατάμαυροι–ίσως ως συνέπεια της αιθάλης από την καύση των κεριών όλων των προηγούμενων αιώνων. Λίγα σκαλοπάτια (κλειστά στο κοινό) οδηγούν σε έναν μικρό θάλαμο (προέκταση του σπηλαίου) που, μάλλον, ήταν ο χώρος ύπνου του Αγίου Παύλου.
Μια άλλη σειρά από σκάλες μας οδήγησε στις κατακόμβες και τα καταφύγια των αεροπορικών επιδρομών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Μια ιστορία αιώνων άρχισε, πλέον, να ξετυλίγει το κουβάρι της σε κάθε μας βήμα. Οι κατακόμβες του Αγίου Παύλου αποτελούν μέρος ενός μεγάλου νεκροταφείου που κάποτε βρισκόταν έξω από τα τείχη της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης Μελίτη. Το νεκροταφείο, πιθανότατα, προέρχεται από τη Φοινικική-Πουνική περίοδο. Όπως και στη ρωμαϊκή παράδοση, οι ταφές των Φοινίκων και των Πουνικών βρίσκονταν έξω από τα τείχη της πόλης. Όλο αυτό το δίκτυο κατακομβών, που μόλις είχαμε αρχίσει να εξερευνούμε, είναι μέχρι στιγμής το μεγαλύτερο που έχει βρεθεί ποτέ στο νησί. Είναι τόσο μεγάλο ώστε έχει χρησιμεύσει ως κοινόχρηστος χώρος ταφής σε διαδοχικές φάσεις της ιστορίας της Μάλτας.
Προχωρώντας μέσα στις σήραγγες είδαμε μικρούς πλευρικούς χώρους-δωμάτια τα οποία ήταν άδεια, αλλά κάποτε αποτελούσαν καταφύγια και εδώ ζούσαν άνθρωποι αποφεύγοντας τους βομβαρδισμούς που καθημερινά έπλητταν το νησί.
Συνεχίζοντας προς τις κατακόμβες της ρωμαϊκής εποχής τα περάσματα έγιναν πάρα πολύ στενά.
Κάποια στιγμή είδαμε μια πινακίδα που έγραφε
και γεμάτοι περιέργεια επιταχύναμε τα βήματά μας για να μάθουμε τί ήταν αυτό το «Τραπέζι της Αγάπης». Ανεβήκαμε μια στενή σκάλα
και βρεθήκαμε σε έναν θόλο όπου μια πινακίδα εξηγούσε τον χώρο στον οποίο βρισκόμασταν. Tα τραπέζια αγάπης ή «τρικλίνια» είναι στρογγυλά τραπέζια, με υπερυψωμένο χείλος λαξευμένα στον βράχο, που χρησιμοποιούνταν για γεύματα στη μνήμη των νεκρών. Έκαναν αυτά τα γεύματα ως έκφραση αφοσίωσης και αδελφικής αγάπης. Μια φορά τον χρόνο, την ημέρα της επετείου της ταφής, συγκεντρώνονταν, ξανά, στην κατακόμβη για ένα εορταστικό γεύμα. Ενώ τέτοια τρικλίνια χρησιμοποιούνταν σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο, μόνο εδώ στη Μάλτα έχουν επιβιώσει, σχεδόν ανέπαφα, και μόνο εδώ λαξεύτηκαν πάνω στον βράχο.
Παντού στο διάβα μας συναντούσαμε ημικυκλικές κοιλότητες οι οποίες υποδηλώνουν πόσοι άνθρωποι θάφτηκαν κάποτε εδώ κάτω. Σχεδόν, σε όλους τους τάφους υπάρχει το προσκέφαλο, ένα είδος βράχου-μαξιλαριού.
Με το ίδιο εισιτήριο επισκεφθήκαμε το Wignacourt Museum το οποίο στεγάζεται σε ένα μπαρόκ παλάτι του 18ου αιώνα. Το κτίριο αυτό στέγαζε τους ιερείς του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη και πήρε το όνομά του από τον Μεγάλο Μάγιστρο Alof de Wignacourt ο οποίος κυβέρνησε τα νησιά της Μάλτας, μεταξύ του 1601 και του 1622. Το Μουσείο συνδέεται με το Σπήλαιο του Αγίου Παύλου, αλλά και με τα καταφύγια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις κατακόμβες.
Το Wignacourt Museum
Κινηθήκαμε στον κεντρικό όροφο του Μουσείου όπου βρίσκεται μια γκαλερί τέχνης η οποία περιέχει πίνακες από διάφορους καλλιτέχνες, όπως οι Mattia Preti, Antoine de Favray, Francesco Zahra και άλλων Μαλτέζων και ευρωπαίων καλλιτεχνών. Οι συλλογές περιλαμβάνουν, επίσης, πολλά γλυπτά, ασημικά, κειμήλια, αγγεία, νομίσματα, χάρτες, σπάνια βιβλία και εκτυπώσεις, έπιπλα και πιάνα.
Η έξοδός μας στον απάνω κόσμο μας επανέφερε στο παρόν και η αποπνικτική ζέστη τύλιξε επιθετικά και επίμονα τα κορμιά μας. Δίπλα στο Μουσείο Wignacourt βρήκαμε ένα παγκάκι προστατευμένο από μια αδύναμη σκιά και καθίσαμε. Ακριβώς απέναντι είδαμε έναν φούρνο και έτρεξα αμέσως να προμηθευτώ παγωμένα νερά και κάτι φαγώσιμο για να μας τονώσει. Είχαμε μεγάλη συνέχεια μπροστά μας μέχρι την ώρα ενός κανονικού γεύματος ή δείπνου. To PARRUCCAN, το μικρό γλυκοπωλείο με τα παραδοσιακά προϊόντα στην Πλατεία του Αγίου Παύλου, είχαμε δει να κατεβάζει τα ρολά του πριν ακόμα μπούμε στις κατακόμβες, επομένως αυτός ο μικρός φούρνος ήταν ότι καλύτερο βρέθηκε μπροστά μας εκείνη τη στιγμή.
Άφησα τον σύζυγο να ξεκουραστεί στο παγκάκι και ξεκίνησα μόνη για μια περιήγηση στο Rabat ακολουθώντας, αρχικά, την College Street.
Η College Street
Είχα κάνει ελάχιστα βήματα όταν συνάντησα, στα δεξιά μου, ένα μακρόστενο κτίριο το οποίο ήταν χωρισμένο σε Girls΄ School και Boys΄ School. Είναι το St. Nicholas College, Rabat Primary School και αυτό το κτίριο είναι το πρώτο σχολείο που χτίστηκε στο Rabat. Τα πρώτα παιδιά φοίτησαν εδώ κατά το σχολικό έτος 1896-1897.
Ξεμακραίνοντας από την κίνηση και βαδίζοντας στον ιστορικό αυτό δρόμο, χωρίς ίχνος ανθρώπινης παρουσίας, σαν να ΄νιωσα, προς στιγμήν, την ιστορία να μου ψιθυρίζει την ύπαρξή της αποτυπωμένη στα υπέροχα κτίρια με τα χρωματιστά ξύλινα μπαλκόνια και τις μικροσκοπικές αυλές. Μικρά αγάλματα, σταυροί σε στέγες, εικόνες κολλημένες στους τοίχους και μεγάλες παλιές και νέες πόρτες ήταν μερικοί από τους ιστορικούς θησαυρούς που συνάντησα στην πορεία μου μέχρι την εκκλησία του Αγίου Δομίνικου και της Ευλογημένης Παρθένου [Knisja ta' San Duminku u l-Verġni Mbierka (Church of St Dominic & The Blessed Virgin)].
Βάλθηκα να φωτογραφίζω όλες τις πόρτες που συνάντησα στη διαδρομή μου.
Η Church of St. Dominic & The Blessed Virgin (Knisja ta' San Duminku u l-Verġni Mbierka) φανερώθηκε μπροστά μου.
Η Church of St. Dominic & The Blessed Virgin (Knisja ta' San Duminku u l-Verġni Mbierka)
Η εκκλησία και το μοναστήρι είναι, συνήθως, ανοιχτά κατά τις ώρες λειτουργίας. Ο υπέροχος κήπος που βρίσκεται στο κέντρο των κτιρίων ήταν film location για το «Game of Thrones». Η εκκλησία είναι γνωστή στον θρησκευτικό τουρισμό, λόγω ενός μαρμάρινου αγάλματος της Παναγίας από το οποίο, λέγεται, ότι έτρεξαν δάκρυα αίματος. Από τότε που συνέβη αυτό το «θαύμα», το 1999, πολλοί περισσότεροι προσκυνητές άρχισαν να συρρέουν στο μοναστήρι. Εγώ αρκέστηκα σε λίγες φωτογραφίες, γιατί δεν πιστεύω και δεν με συγκινούν αυτού του είδους τα «θαύματα» και αποχώρησα.
Ο κήπος της Church of St. Dominic & The Blessed Virgin
Περπάτησα σε δρόμους και γειτονιές χωρίς ίχνος τουρίστα αλλά και ντόπιου και πήρα εικόνες αυθεντικές και πρωτόγνωρες.
Επιστρέφοντας στο κέντρο, πλησίασα την Knisja San Kataldu μπαίνοντας στο εσωτερικό της για να δω το μικρό μπαρόκ παρεκκλήσι. Εδώ, βρίσκεται ένα ακόμα δίκτυο κατακομβών οι οποίες είναι επισκέψιμες με μικρή δωρεά. Δεν ενδιαφερόμουν να δω μερικές ακόμα κατακόμβες και έτσι αποχώρησα γρήγορα.
Η Knisja San Kataldu
Το εσωτερικό της Knisja San Kataldu
Η θέα προς τη Βασιλική του Αγίου Παύλου από τον αυλόγυρο της Knisja San Kataldu
Δεν είχα χορτάσει, όμως, τις βόλτες μου στο Rabat γι΄ αυτό χάθηκα στα στενά δρομάκια, πίσω από την εκκλησία του St. Cataldus. Ξεφτισμένοι τοίχοι, χρωματιστές ξύλινες πόρτες, στενόχωρες αυλές με γλάστρες, Μαντόνες ψηλά πάνω στα κτίρια και κεφαλές αλόγων ήταν οι εικόνες που με συντρόφευαν για αρκετή ώρα σε αυτήν τη μοναχική μου βόλτα στο «Προάστιο», αφού έτσι μεταφράζεται η ονομασία Rabat.
Συναντήθηκα με τον ξεκούραστο σύζυγο και ξεκινήσαμε για τον επόμενο προορισμό, το βαρύ πυροβολικό του νησιού. Αν με είχε γοητεύσει τόσο το Rabat τί ακριβώς θα μου συνέβαινε στη Mdina;
Last edited: