Ρωσία Ο αιχμάλωτος του Καυκάσου

[hydronetta]

Κεφ.5 Νταγκεστάν: οροπέδια, κασταρράκτες και βαθιές κοιλάδες

Με το ξημέρωμα ο Timur μας έκανε μια σύντομη περιήγηση σε κάποια “ιστορικά” και μη αξιοθέατα πέριξ του ξενοδοχείου. Εδώ ένα μνημείο, εκεί ο τάδε ρώσος αυτοκράτορας συσκεύτηκε μετά των στρατηγών του, εδώ κάτι ελαφάκια και γελάδες, όλα επαρκώς αδιάφορα για τους μη επαΐοντες.

Εν αντιθέσει αυτό που σκόρπισε κύματα ενθουσιασμού ήταν ο δρόμος επιστροφής προς το Gunib (Гуниб). Ότι δεν μπορέσαμε να δούμε το προηγούμενο βράδυ γιατί το σκέπαζε το πέπλο της νύχτας ξεδιπλωνόνταν μεγαλοπρεπέστατα στα μάτια μας.

Τα σπίτια του Gunib κρεμασμένα θαρρείς στο χείλος του χείλος του γκρεμού κι ολούθε κορυφογραμμές. Οι πλαγιές έσβηναν σ’ένα οροπέδιο μ’αναβαθμίδες όπου κυλούσε το ποτάμι. Τα μάτια μας -σαν άλλου αετού- δεν χόρταιναν την απλωσιά και την μεγαλοπρέπεια του τοπίου.

Σταματήσαμε στη χαριτωμένη πλατεία του Gunib (η πόλη είναι χτισμένη σε επίπεδα) για να επισκεφθούμε το μνημείο για το μεγάλο πατριωτικό πόλεμο 1941-45.

Καλύψαμε μια διαδρομή μέσα από φαράγγια, κοιλάδες, ποτάμια, κωμοπόλεις

πριν αρχίσουμε ν’ανηφορίζουμε στα 2000 μέτρα υψόμετρο στο κατάξερο οροπέδιο της επαρχίας Khuznakh (ένα dejavu με εικόνες κεντρικής Ασίας το έπαθα).

Κάναμε στάση στο φαράγγι Tsolotlinskiy (Цолотлинский каньон) όπου χύνονται δύο μικροί καταρράκτες. Η περιέργειά μου να δω πώς φαίνεται το φαράγγι όλο και πιο πέρα, λίγο έλειψε να με οδηγήσει στο πάτο ενός υπαίθριου απόπατου...

Οδικώς καταλήξαμε στην άκρη του γυμνού οροπεδίου, σ΄ένα μνημείο αφιερωμένο στον Αβάρο πολέμαρχο Χατζή Μουράτ, πρωταγωνιστή της ομώνυμης νουβέλας του Λέοντος Τολστόι.

Eκεί το επίπεδο σκηνικό έδωσε τη θέση του δραματικά σε μια σειρά από βαθιές κοιλάδες. Η πανοραμική θέα ήταν εξίσου μεγαλειώδης με γραφική φωτογραφική πινελιά ένα πέτρινο τζαμί.

Σε μικρή απόσταση, με υπόδειξη του Timur μετά από σύντομη κάθοδο, χαθήκαμε κυριολεκτικά ανάμεσα σε συστάδες βράχων (σπήλαια Matlas/Матласские пещеры) που ορθώνονταν πλάι μας σαν ψηλά τείχη.

Πριν αναχωρήσουμε ζητήσαμε από τον οδηγό μας να χαλαρώσουμε για μερικά λεπτά. Ξαποστάσαμε αγναντεύοντας τους ορεινούς όγκους, απολαμβάνοντας την απόλυτη σιωπή και το πέταγμα των αετών πάνω από τα κεφάλια μας.
Nωρίς το απόγευμα καταλήξαμε στο χωριό Gotsatl’ Bolshoy (Гоцатль Большой), στον ξενώνα της κυρίας Zeynab όπου θα καταλύαμε για το βράδυ.

Πληθωρική η κυρία Zeynab, έφερνε ζάφτι ακούραστα από παιδιά μέχρι τους καλεσμένους της. Φτάνοντας αργά το μεσημέρι μας σέρβιραν μεσημεριανό, πλην όμως δεν μπόρεσα να συγκρατήσω τη μουρμούρα του συνταξιδιώτη μου που σκοτείνιασε: “Για σκυλιά μας περάσανε;” Η αλήθεια το βραστό μοσχάρι δεν ήταν παρά ένα κόκκαλο με ιχνοστοιχεία κρέατος, ο κρεατοζωμός σκέτος χωρίς ούτε ένα λαχανικό ή μανεστρούλα και η μόνη παρηγοριά τα khinkali δεν ήταν γεμιστά αλλά μια σκέτη νερόβραστη ζύμη στο ζωμό του κρέατος (πάρτυ έκαναν τα λιπίδια στο αίμα μας).
Μετά το μεσημεριανό κάναμε μια μικρή βόλτα στο χωριό απολαμβάνοντας τη θέα με τα χρώματα του δειλινού.

Σαν έπεσε το φως επιστρέψαμε στο ξενώνα μας κι αναλωθήκαμε πίνοντας τσάι με τους οικοδεσπότες μας παλεύοντας κι εδώ να κάνουμε διάλογο. Αφού δεν μπόρεσα με ιδιαίτερη επιτυχία να αλιεύσω πληροφορίες για την ζωή επί σοβιετίας (μιας και μου απευθύνονταν στα ρώσικα), το ενδιαφέρον μου τράβηξαν τα εκπαιδευτικά βιβλία των παιδιών της οικογένειας.
Εκτός των ρωσικών οι φυλές του Νταγκεστάν διδάσκονται και τις δικές τους γλώσσες. Η γλώσσα των Αβάρων που μιλούσαν οι οικοδεσπότες μας είχε ξεχωριστό ενδιαφέρον. Κυριλλικό αλφάβητο μεν, αλλά ακουστικά δεν με παρέπεμπε σε καμία γνωστή γλωσσική οικογένεια και η φωνολογία της είχε κάποια πολύ ιδιαίτερα φωνήματα (κάποια εξ’αυτών μου θύμιζαν έντονα τους ήχους “κλικ” των νοτιοαφρικανικών γλωσσών).
Το δείπνο είχε κρεατικά στα κάρβουνα. Ξεροσφύρι… Ούτε καν πατάτες έστω βραστές για συνοδευτικό. Σίγουρα κανείς δεν έρχεται στο Νταγκεστάν για τη gourmet κουζίνα του...

 

[travelbreak]

Σίγουρα κανείς δεν έρχεται στο Νταγκεστάν για τη gourmet κουζίνα του...

Ας πήγαινα εγώ και ας έτρωγα κάθε μέρα κονσέρβες!
Είδες τέτοια τοπία, άκουσες τέτοιες γλώσσες και έχεις το νου σου στο φαΐ;

 

[hydronetta]

@hydronetta είμαι πολύ χαρούμενος που η ιστορία σου θα έχει μια διαρκή συνέχεια και δε θα τελειώσει αφού έχουμε κάνει όλοι τα εμβόλια.
Και είμαι χαρούμενος γιατί την απολαμβάνω. Τι είναι αυτός ο Καύκασος! Τον έχω δει λίγο από τη νότια μεριά του και ομολογώ ότι τον βρίσκω διαφορετικό στη βορινή. Λιγότερο πράσινο. Όμως έχω μια έλξη για τα βουνά που φαίνονται ανεμπόδιστα τα βράχια τους. Έτσι βρίσκω τις φωτογραφίες σου υπέροχες. Και ακόμα δεν ξεκινήσαμε.
Διακρίνω και μια λιτότητα στα κείμενά σου, που θα κάνει καλτ την ιστορία σου.
Περιμένουμε!

Λιτότητα διότι όσο μεγαλώνω χάνω την υπομονή μου να κάθομαι να γράφω μπροστά σε μια οθόνη. Λιτότητα γιατί αυτό το ταξίδι είχε αρκετή σιωπή... μια το ότι δεν μπορούσαμε να συνεννοηθούμε για να ξεκινήσουμε μια κουβέντα και μια ότι τριγυρνούσαμε στις ερημιές ολομόναχοι. Αλλωστε είναι από τα ταξίδια που οι εικόνες μετρούν περισσότερο από το κείμενο

 

[hydronetta]

Ας πήγαινα εγώ και ας έτρωγα κάθε μέρα κονσέρβες!
Είδες τέτοια τοπία, άκουσες τέτοιες γλώσσες και έχεις το νου σου στο φαΐ;

Μα παϊδάκια χωρίς μια τηγανιά πατάτες ;;;;

 

[hydronetta]

Κεφ.6 Νταγκεστάν: Πυργόσπιτα σαν αετοφωλιές

Μετά το πρόγευμα αποχαιρετήσαμε την κυρία Zeynab και το μελίσσι των παιδιών της. Ο μοναχογιός ήταν ο καλοχαϊδεμένος μα κι ο πιο δύστροπος. Η καλοκυρά με τη μαντήλα φορώντας κάλτσες με τα πασουμάκια, αποδέχτηκε το αίτημα να απαθανατιστεί μαζί μας στο φακό της μηχανής. Σπάνιο για γυναίκα αλλά όχι για μια καπάτσα businesswoman σα και του λόγου της.

Από το Gotsatl’ Bolshoy πήραμε τη στράτα δίπλα από το ποτάμι Avarskoye koysu με όμορφες εικόνες να μας συντροφεύουν:

Στο χωριό Khebda διασχίσαμε το ποτάμι και πήραμε τον ανηφορικό χωματόδρομο προς το χωριό Goor (Гоор).
Στο οπτικό μας πεδίο άρχισαν να ξεπηδούν γυμνοί ορεινοί όγκοι και φαντάσματα χωριών φωλιασμένα στις απόκρημνες πλαγιές, παρατημένα από τους κατοίκους τους, ξεχασμένα από το χρόνο.

Το Lada Kalina προσπέρασε το σύγχρονο οικισμό του Goor κι αγκομαχώντας έφτασε στα ριζά του παλιού οικισμού.

Το παλιό Goor, ένα από τα αξιοθέατα του Νταγκεστάν, ήταν κάποτε ένα απόρθητο αμυντικό συγκρότημα επτά πύργων και κτιρίων κατοικιών, που βρισκόταν στην κορυφή ενός βουνού, στην άκρη μιας αβύσσου. Κυριολεκτικά μοιάζει με αετοφωλιά. Σταθήκαμε στην αιχμηρή άκρη πάνω από το κενό και δεν χορταίναμε να απολαμβάνουμε την απεραντοσύνη και τη σιωπή. Η αρχαία αρχιτεκτονική και τα βουνά συνταιριασμένα σε μια πανοραμική εικόνα σου έδιναν μια μοναδική αίσθηση ενός κόσμου που σε αγκαλιάζει και σε γεμίζει αγαλλίαση! Κατ'εμέ από τα πιό γοητευτικά αξιοθέατα του ταξιδιού.

Τέσσερις πύργοι έχουν πλέον καταστραφεί. Από τα ερείπια τους, χτίστηκαν κτίρια στο νέο τμήμα του χωριού, όπου άρχισαν να μετακινούνται οι κάτοικοι στα μέσα του 20ού αιώνα αναζητώντας μια ευκολότερη ζωή. Ο χρόνος κατασκευής του συγκροτήματος δεν είναι γνωστός ακριβώς. Στους τοίχους των πύργων μπορεί κανείς να δει σύμβολα της προ-ισλαμικής περιόδου - χριστιανικά και ακόμη και ειδωλολατρικά.

Mετακινηθήκαμε λίγο δυτικότερα στο γειτονικό χωριό Kakhib (Кахиб). Περπατήσαμε μέσα από τα δρομάκια του χωριού, περνώντας μπροστά από το σχολείο όπου στο υπέρθυρο δέσποζε η επιγραφή “οтличная учеба - луший подарок родине” (η εξαιρετική μελέτη είναι το καλύτερο δώρο για την πατρίδα)!

Φτάνοντας στην άκρη του οικισμού αντικρύσαμε στην αντικριστή πλαγιά άλλο ένα χωριό-φάντασμα, το παλιό Kakhib. Εδώ ο πύργος ήταν στημένος καταμεσής ενός γκρεμισμένου τζαμιού και τα λείψανα των κατοικιών ήταν διάσπαρτα στις πλαγιές. Αποφασίσαμε να το προσεγγίσουμε αν και τελικά το μονοπάτι αποδείχθηκε πιο απαιτητικό για την άθλια φυσική μου κατάσταση. Αναρωτιέμαι ακόμα αν άξιζε να με τραβολογάνε οι συνοδοιπόροι μου στις ανηφοριές και να θέτω εν αμφιβόλω την ισορροπία μου πάνω στις πέτρες των ερειπίων. Συμπαθητικό το πρώην τζαμί, ενδιαφέρουσες κάποιες ανάγλυφες λεπτομέρειες, καλή κι η θέα προς το χωριό και τα βουνά, αλλά πέραν αυτού ουδέν που να δικαιολογεί τη χασούρα χρόνου και το ρίσκο να γκρεμοτσακιστώ στα κατσάβραχα.

Κούτσα κούτσα κατηφορίσαμε και πήραμε το δρόμο προς τα πίσω παραποταμίως πάλι.

Στη διαδρομή σταθήκαμε και τρυπώσαμε στο μικρό φαράγγι Khatan-Bugeb-kkal ("φαράγγι της Κυριακής" στη γλώσσα των Αβάρων) για να δούμε ένα απροσδόκητο αξιοθέατο σε μια περιοχή όπου το ισλαμικό στοιχείο είναι κυρίαρχο. To ξωκλήσι Datun (Датунский храм), ένας χριστιανικός ναός -μάλλον μέρος ενός ευρύτερου μοναστηριού- που χτίστηκε από γεωργιανούς ιεραπόστολους πιθανώς στα τέλη του 10ου - αρχές 11ου αιώνα. Έκτοτε εγκαταλείφθηκε, επαναλειτούργησε περιστασιακά και σήμερα στέκει αναστηλωμένο μεν, λαβωμένο δε καθώς κατά καιρούς έχει υποστεί βανδαλισμούς: αναφέρεται ότι την δεκαετία του 1920, οι τοιχογραφίες στους τοίχους ήταν ακόμη ορατές.

Σ’ενα από τα μικρά χωριά πάνω στο δρόμο μας έπιασε μια λαχτάρα για αναψυκτικό. Εγώ πάλι είχα περιέργεια να ρίξω μια ματιά στο εσωτερικό του μικρού παντοπωλείου. Αποζημιώθηκα από το καλτ σκηνικό: παντόφλες και παπούτσια (διότι το παντοπωλείο είναι και υποδηματοπωλείο) και δίπλα τα καρβέλια το ψωμί προς πώληση.

Στην συμβολή των ποταμών Avarskoye koysu και Sulak (περιώνυμος για το φαράγγι Glavnyy Sulatskiy που αποτελεί φυσικό αξιοθέατο), κάναμε στάση διότι ο Timur ήθελε να μας κάνει ένα μικρό δωράκι: μια βόλτα με ταχύπλοο εντός του φαραγγιού Sulak.

Οι ακτίνες του ήλιου είχαν σχεδόν αποχαιρετήσει το φαράγγι και το λεπτό αντιανεμικό που φορούσα δεν στάθηκε ικανό να ανακόψει τις ριπές του ψυχρού αέρα κατά τον διάπλου. Η σύντομη βόλτα δεν σκόρπισε και ρίγη συγκίνησης, μόνο ψύχους.
Γύρω γύρω ορεινοί όγκοι, στάση σε μια μικρή σπηλιά με τυρκουάζ νερά (blue grotto σε εκδοχή Νταγκεστάν), στάση όμως και σε μια κατασκήνωση (δεν καταλαβα ως προς τι η παρουσία εργατών εκεί) όπου εκτίμησα πολύ το σαμοβάρι και το ζεστό τσάι που μας φίλεψαν.

Υπερπλήρεις εμπειριών υπο το λυκόφως κινήσαμε οδικώς, παραποταμίως του Αndiskoye koysu, προς το κοντινό χωριό Chirkata (Чирката) όπου και θα διανυκτερεύαμε. Tι γκρίνια άρχισα που δεν μπορούσα να φωτογραφίσω άλλο ένα φαράγγι λόγω των χαμηλών συνθηκών φωτός, δεν λέγεται. Είχα πεισμώσει ότι θα υποχρέωνα τον Timur να ξανακάνει το πρωί την ίδια διαδρομή για να΄χω τα πολυπόθητα πλάνα. Φωτοπλεονεξία...
Η τσαντίλα μου καταλάγιασε σαν φτάσαμε στο ξενώνα MiriDa.
Ομολογουμένως το ατμοσφαιρικότερο κατάλυμα που μας έλαχε όλες τις μέρες του ταξιδιού στον Βόρειο Καύκασο. Το δωμάτιο ήταν παραδοσιακά διακοσμημένο με τα χαλιά, με τα κιλίμια και τα μπακίρια του.

Στην αυλή οι καλονοικοκυράδες του σπιτιού μας ετοιμάσανε λαχταριστές φρεσκοζυμωμένες πίτες στους ξυλόφουρνους. Διακριτικές σιωπηλές παρουσίες, αναλώθηκαν αποκλειστικά στο μαγείρεμα. Ούτε καν στο σερβίρισμα.

Στο δείπνο η παρέα εμπλουτίστηκε από γηραιούς και μη συνδαιτυμόνες, άνδρες όλοι τους. Γείτονες; συγγενείς; άγνωστο. Όταν τρώμε, δεν μιλάμε…
Ο καναπές που κάτσαμε για το δείπνο άλλαξε ευθύς χρήση και μετατράπηκε στο κρεβάτι που θα κοιμόμουν. Το αφρολέξ του μια λακκούβα από τη πολυχρησία αποδείχθηκε σκληρός αντίπαλος για έναν ξεκούραστο ύπνο. Το ίδιο κι η χρήση τουαλέτας αντίπερα στην αυλή μέσα στα μαύρα σκοτάδια και το κρύο...

 

[travelbreak]

ήταν κάποτε ένα απόρθητο αμυντικό συγκρότημα επτά πύργων και κτιρίων κατοικιών

Βλέπω ότι τα τοπία συνεχίζουν να είναι καταπληκτικά.
Όσον αφορά στους πύργους θα δεις πολλούς περισσότερους (αν και θα το ξέρεις) στη μεριά της Γεωργίας, στο νότιο Καύκασο.

 

[Smaragda53]

τι τοπία! θαρρείς κι η ζωή έχει σταματήσει. και επίχρυση προτομή του Στάλιν?????!!!!!

 

[fenia42]

Αυτός ο Καύκασος, ο τόσο αφιλόξενος, που θες να τον αγαπήσεις και σε αποδιώχνει από μόνος του.
Ο δρόμος ο λιγότερο ταξιδεμένος, για έναν ταξιδιώτη όπως ο Παναγιώτης, που τα έχει δει όλα και αναζητά τη συγκίνηση στο πλέον αυθεντικό.
Ταξίδεψα με τις φωτογραφίες σου. Ταξίδεψα από την ορεινή Γεωργία στο Αζερμπαιτζάν, από την Αρμενία στη Ρωσία, έκανα και ένα πέρασμα στο όχι και τόσο μακρινό Ιράν. Είδα την πανσπερμία των λαών αποτυπωμένη στα χώματα και στα τσιμέντα. Είδα την ανάγκη των ανθρώπων να αφήσουν το αποτύπωμά τους. Αν αυτό τελικά είναι ο κόσμος, -η ισορροπία που γεννιέται από τη διαφορετικότητα- τότε η απρόσιτη αυτή γωνιά του Καυκάσου, μας ανοίγει απλόχερα ένα παράθυρο στον πλανήτη.

 

[giannismits]

1ον: Μου έλειψες!
2ον: Τι φωτογραφίες και τοπία αριστούργημα!
3ον: Ακόμα μια ιστορία διαμάντι δια χειρός σου!

Είναι διακαής μου πόθος να επιστεφτώ τα γνωστά αλλά και άγνωστα μέρη του Καυκάσου. Λίγα ήξερα για το Dagestan και ομολογώ τρελάθηκα με την αυθεντικότητα και τη σιωπηλή ομορφιά αυτής της περιοχής. Εναλλακτικό εκπληκτικό ταξίδι!

 

[hydronetta]

Κεφ.7 Νταγκεστάν: Oι καλλιτέχνες του Untsukul

Παρόλη τη χθεσινοβραδινή γκρίνια μου, η πορεία προς το χωριό Untsukul όπου προβλεπόταν η επόμενη στάση, γινόταν στην ίδια διαδρομή στο φαράγγι του ποταμιού Αndiskoye koysu, κάτι που με αποζημίωσε με κάμποσες ημερήσιες λήψεις για να βγάλω το άχτι μου.

Το χωριό Untsukul που κατοικείται από Αβάρους, φωλιασμένο ανάμεσα στα βουνά του νότιου Dagestan, όσο κι αν φαίνεται σαν μια απομακρυσμένη και δυσπρόσιτη περιοχή, είναι το κέντρο μιας από τις πιο γνωστές τέχνες του Βόρειου Καυκάσου ήδη από τον 17ο αιώνα με διεθνή μάλιστα απήχηση. Όπως γνωστοί είναι οι χρυσοχόοι από το Kubachi, οι κατασκευαστές κοσμημάτων στο Gotsatl, οι αγγειοπλάστες από το Balkhar, στο χωριό αυτό την τιμητική τους έχουν οι τεχνίτες του ξύλου. Εδώ σε χειροποίητα ξύλινα αντικείμενα με επιδεξιότητα ενσωματώνουν κομμάτια μετάλλου δημιουργώντας διάφορα μοτίβα και μεταλλάσοντας τα σε κομψοτεχνήματα.

Αφού απολαύσαμε αρχικά μια πανοραμική άποψη του χωριού και των βουνών τριγύρω, ο Timur μας πήγε στο σπίτι/εργαστήριο ενός εκ των καλλιτεχνών. Εκεί είχαμε την ευκαιρία να μας κάνει μια σύντομη επίδειξη πως κατασκευάζονται αυτά τα κομψοτεχνήματα και να ψωνίσουμε κάτι για ενθύμιο.

Ο νεαρός καλλιτέχνης προθυμοποιήθηκε και να μας φιλέψει ένα τσάι στο σπιτικό του. Αλλά τι σπιτικό! Τι ταπετσαρία ήταν αυτή στο σαλόνι με υπερμεγέθεις λουδοβίκειους καναπέδες και στο άσχετο ένας μαλλιαρός αρκούδος στη γωνία για σουρεαλιστικό ντεκόρ. Τι υπερπαραγωγή κι η κουζίνα (τόση σε μέγεθος ούτε το σαλόνι μου), όπου μας σερβιρίστηκε το τσάι από την αμίλητη σύζυγο του καλλιτέχνη.

Αποχαιρετήσαμε το Untsukul και τραβήξαμε ρότα για τον τελευταίο σταθμό του οδοιπορικού μας στο Νταγκεστάν: μια πανοραμική άποψη του εντυπωσιακού φαραγγιού Glavnyy Sulatskiy (Главный Сулакский Каньон) το οποίο διασχίζει με τα τυρκουάζ νερά του ο ποταμός Sulak. Είναι ένα από τα βαθύτερα φαράγγια στον κόσμο και το βαθύτερο στην Ευρώπη. Το βάθος του φτάνει τα 1920 μέτρα και το μήκος του τα 53 χλμ.
Είναι ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή φυσικά αξιοθέατα του Νταγκεστάν.

Αφού αλωνίσαμε την περιοχή και φωτογραφίσαμε το φαράγγι απ’όλες τις δυνατές γωνίες, οδηγήσαμε τα λίγα χιλιόμετρα μέχρι την κοντινότερη πόλη όπου ο Τimur μας αποχαιρέτησε παραδίδοντας τις τύχες μας σ’ένα αμίλητο κι αγέλαστο μαυροντυμένο τσετσένο οδηγό ενός ευρύχωρου κι ασορτί μαύρου Toyota .“Aπ’αυτά που δεν κάνουν για τα βουνά του Νταγκεστάν” σχολίασε χαριτολογώντας ο Τimur.
Πέραν ενός γενναίου μποτιλιαρίσματος στο πουθενά λόγω δημοσίων έργων (που δοκίμασε το νευρικό μας σύστημα) η διαδρομή δεν επεφύλασσε κάτι το ιδιαίτερο όσο κινούμασταν στα όρια της δημοκρατίας του Νταγκεστάν. Το ευτράπελο ήταν ο...Μαζωνάκης που ξεπήδησε, άγνωστο πώς, από την play list του ηχοσυστήματος (αμίλητος, αγέλαστος ο οδηγός αλλά προνόησε για τη διασκέδασή μας)

Η είσοδος στην Δημοκρατία της Τσετσενίας μας επιφύλασσε συνοριακό έλεγχο. Δειγματοληπτικός μεν, αλλά σε μας έπεσε το λαχείο. Ο ρώσος αξιωματικός δεν ήταν μόνο αγέλαστος αλλά και τσαντίλας, μόνο που δεν μας άρπαξε από τα μούτρα τι δουλειά έχουμε να κάνουμε τουρισμό στη Τσετσενία. Σ’ένα αλαλούμ συνεννόησης (στα όποια ρωσικά εννοείται) με αρκετό άγχος, υπό το αγριωπό βλέμμα του, κατάφερα όπως όπως να συμπληρώσω την απαιτούμενη χαρτούρα πριν μας δώσει το πράσινο φως για να συνεχίσουμε τη πορεία μας.
Και ω του θαύματος, ήταν σαν να μπήκαμε σε άλλη χώρα. Οι δρόμοι φαρδείς και καλοσυντηρημένοι. Λίγο πριν το Grozny, να’σου οι πύλες με τα πορτρέτα του Βλαδίμηρου (του νεότερου) και του νυν προέδρου της Τσετσενίας Ramzan Kadyrov. Να’σου κι οι επιγραφές “Αλλάχου Άκμπαρ”. Να’σου κι άλλες πύλες με τον Akhmad Kadyrov, τον τέως (δολοφονηθέντα) πρόεδρο, πατέρα του νυν προέδρου.

Με το που μπήκαμε στο κέντρο της πόλης του Grozny κι αρχίσαμε τις γύρες αγραν αναζήτησης του ξενοδοχείου που θα καταλύαμε, ξεφύτρωσαν μπρος στα έκπληκτα μάτια μας τζαμιά και ουρανοξύστες φωτισμένα σαν χριστουγεννιάτικα δέντρα. Ανέδιδαν μια Dubai like αστική γκλαμουριά. Άλλωστε αυτή είναι κι φιλοδοξία των τοπικών κυβερνώντων. Να γίνει το Grozny ένα άλλο Dubai.

Το να έλεγες κάποια χρόνια πριν “είμαι happy traveller στην Τσετσενία”, θα ακουγόταν ταξιδιωτικά παράτολμο. Η περιοχή στη συνείδηση πολλών έχει ταυτιστεί με τις δύο σχετικά πρόσφατες αιματηρές συγκρούσεις με την Ρωσία, οι οποίες διήρκεσαν πάνω από μια δεκαετία κι άφησαν δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, την αναρχία και τον ακραίο θρησκευτικό ριζοσπαστισμό (ατυχώς εξαγόμενο). Σε περίπτωση απαγωγής (σενάριο διόλου απίθανο), η αφελής ταξιδιωτική πλεονεξία για την παρουσία σας εκεί θα ήταν αμφίβολο αν θα χρησίμευε ως άλλοθι για να εξασφαλίσει την ασφαλή απελευθέρωσή σας. Έχουν και μια αδυναμία στις καρατομήσεις, μη ξεχνιόμαστε.
Aρα “advice against all travel” σύμφωνα με τις ιστοσελίδες πρεσβειών για να’μαστε σίγουροι.
Κάτι που επιδεικτικά αγνόησα, καθώς ο πρόεδρος Kadyrov με διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου: “η Τσετσενία είναι σήμερα ένας σχετικά ασφαλής προορισμός για επίσκεψη και η δημοκρατία επωφελείται από μια προφανή κατάσταση ειρήνης και σταθερότητας”.
Κατά πόσο αυτή η φαινομενικά ειδυλλιακή πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από μια ενορχηστρωμένη καλογυαλισμένη βιτρίνα ελέω Μόσχας που προσπαθεί να κρύψει τις πληγές του συγκρουσιακού παρελθόντος κι ενός ελλοχεύοντος εξτρεμισμού, μάλλον το μέλλον θα το δείξει.
Προς το παρόν η Τσετσενία απολαμβάνει ένα status quo “κράτους εν κράτει” με την κεντρική εξουσία να κωφεύει στις παρασπονδίες των κυβερνώντων και το ομοσπονδιακό “λεφτόδεντρο” να φυλλορροεί ρούβλια αφειδώς, φτάνει όλα να είναι υπό έλεγχο και σιδηρά πειθαρχία. Έτσι σήμερα η “δημοκρατία” έχει να επιδείξει μια επίζηλη ανερχόμενη τουριστική βιομηχανία: από τη πρωτεύουσα με τα πεντάστερα ξενοδοχεία και τα γκουρμέ εστιατόρια ως τα όμορφα καταπράσινα λιβάδια των τσετσενικών υψίπεδων με τα ορεινά θέρετρα. Κι όλα αυτά χάρις στις “ακάματες” προσπάθειες του προέδρου Ramzan Κadyrov.
Μια φαγούρα στα δάχτυλα να κάνω μια παρένθεση για τον “celebrity” πρόεδρο της Τσετσενίας, ομολογώ την είχα. Χάριν όμως οικονομίας κειμένου αφήνω στους ανήσυχους αναγνώστες την πρωτοβουλία να εμβαθύνουν στο διαδίκτυο για τα έργα και τις ημέρες του. Η αρθρογραφία είναι αποκαλυπτική γι’αυτή την αμφιλεγόμενη και πληθωρική πολιτική persona.

 

[isabelle]

Τι καταπληκτικό οδοιπορικό είναι αυτό! Αφήγηση, φωτό, τα πάντα όλα! Και βέβαια δεν μπορώ να μην επισημάνω ότι τα χωριά-φαντάσματα ΤΑ ΣΠΑΝΕ (ο καθείς με τις εμμονές του ).

Η περιοχή ήταν έτσι κι αλλιώς στα υπόψη, τώρα όμως που σε διάβασα και είδα τι είδαν τα ματάκια σου, το ταξίδι αυτό έχει εκτοξευθεί στους αιθέρες των προτεραιοτήτων.
Κι επειδή, συν τοις άλλοις, είσαι αγαπημένη ταξιδιωτική παρέα, εντοπίζω εκκρεμότητες μπας και σε ψήσω να ξαναπάμε μαζί. Ιδού λοιπόν ένα δείγμα απ' αυτά που χρωστάς να πας (στα περίχωρα του Derbent) The 'Caspian Sea Monster' rises from the grave

Υ.Γ. Φωτολατρεία για εκείνο το καρέ με τη σκούπα στο παραθυρο και τις δυο πολυθρόνες

 

[hydronetta]

Κεφ.8 Βόλτα στις εξοχές της Tσετσενίας

Η ημερήσια περιήγησή μας στις εξοχές της Τσετσενίας είχε κι αυτή τους περιορισμούς της. Δεν ήταν όλες οι περιοχές προσβάσιμες χωρίς την έκδοση ειδικών αδειών. Ο οδηγός μας (που δεν κατείχε γρι αγγλικών) μας παρέλαβε με ένα off road βαν για μεγαλύτερη άνεση των επιβαινόντων. Άλλωστε θα αυγατίζαμε, αφού σ’αυτήν την εκδρομή θα μας συντρόφευε κι η Julia που κατέφθασε στο Grozny σιδηροδρομικώς για το σκοπό αυτό. Χάρηκα που την ξαναείδα κι ενδόμυχα αισθανόμουν πιο ξένοιαστος πως αν συνέβαινε η οποιαδήποτε στραβή (κι ειδικά στην Τσετσενία) θα είχα έναν άνθρωπο να συνεννοηθεί.

Kανά μισάωρο μετά το Grozny σταματήσαμε στη πόλη Shali (Шали) για να μείνουν άλαλα τα χείλη ημών των ασεβών στη θέα ενός από τα mega-projects του προέδρου: το τζαμί προς τιμήν του προφήτη Μωάμεθ. Κατάλευκο, χτισμένο από...ελληνικό μάρμαρο, χωρά 30,000 προσκυνητές εντός και τους διπλάσιους εκτός. Θεωρείται το μεγαλύτερο στην Ευρώπη. Μην και ρωτήσετε κόστος, o πρόεδρος θα σας αποστομώσει: ‘’Ο Αλλάχ βρήκε τα λεφτά για να χτιστεί”!

Αφήσαμε πίσω μας τις πεδιάδες για να πάρουμε το φιδογυριστό δρόμο στο ορεινό πέρασμα Κharami (που σηματοδοτείται από ένα τζαμί) με ύψος πάνω από δύο χιλιάδες μέτρα.

Σταθήκαμε για λίγο στην αλπική λίμνη Kezenoy-Am, διάσημη σε ολόκληρο τον Καύκασο, με ένα grandiose τουριστικό κέντρο με το ίδιο όνομα στην ακτή.

Δυό χιλιόμετρα από τη λίμνη καταλήξαμε στο ιστορικό χωριό Khoy (Хой) όπου επικρατούσε οργασμός εργασιών για την αποκατάστασή του.
Το Khoy φωλιασμένο στη ζώνη των αλπικών λιβαδιών, χρονολογείται σαν οικισμός από τον μεσαίωνα αν και οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ανθρώπινη παρουσία εκεί πριν από 2,500 χρόνια. Τον 19ο αιώνα ήταν ολοζώντανο, σήμερα σώζονται μόνο ερείπια κτιρίων από λαξευμένες πέτρες, ταιριαγμένες σφιχτά η μια με την άλλη χωρίς τη χρήση κονιάματος. Η παράδοση λέει ότι πριν ξεκινήσει η κατασκευή του οικογενειακού σπιτιού, μια γυναίκα από αυτήν την οικογένεια έχυνε φρέσκο γάλα στο έδαφος. Εάν το έδαφος το απορροφούσε γρήγορα, αυτό το μέρος ήταν ευνοϊκό για χτίσιμο. Αν όχι, οι άνθρωποι έψαχναν για άλλο μέρος. Ως αποτέλεσμα της απέλασης Τσετσένων το 1944, το χωριό άδειασε για περισσότερο από μισό αιώνα. Κατά τη διάρκεια και των δύο τσετσενικών πολέμων ήταν καταφύγιο για τους μαχητές αντάρτες με αποτέλεσμα να βομβαρδιστεί τακτικά από το ρωσικό στρατό.

Μέσα από offroad διαδρομές διασχίσαμε λόφους, κοιλάδες, ρυάκια με φόντο πάντα τις υπέροχες χιονοσκεπείς βουνοκορφές του Καυκάσου...

...πριν βρεθούμε για μια σύντομη ανάπαυλα στο Khimoy όπου προτιμήσαμε να μην γευματίσουμε. Περιοριστήκαμε σε ένα ζεστό ρόφημα και βολτάραμε στο γειτονικό τζαμί και πύργο, τυπικό δείγμα στρατιωτικού πύργου Vainakh στην Τσετσενία.

Οι πύργοι είναι το σήμα κατατεθέν της αρχαίας και μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής της Τσετσενίας και της γειτονικής Ινγκουσετίας. Χρονολογούνται από τον 1ο αιώνα μ.Χ. και η αρχιτεκτονική και οι τεχνικές κατασκευής τους έφτασαν στο αποκορύφωμά τους τον 15ο - 17ο αιώνα. Μερικοί απ’αυτούς χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικίες (που κόστιζε στο νοικοκυριό 50 έως 60 γελάδες), άλλοι χτίστηκαν για στρατιωτικούς σκοπούς κι ορισμένοι συνδύαζαν και τις δύο λειτουργίες. Οι στρατιωτικοί που είναι κι οι ψηλότεροι λειτουργούσαν είτε σαν παρατηρητήρια για τον έλεγχο των γεφυρών, δρόμων και ορεινών περασμάτων, είτε σαν φάροι σηματοδότησης πάνω σε κορυφές για να διασφαλιστεί η οπτική επαφή μεταξύ τους.

Χτισμένοι πάνω σε σκληρό βράχο, πιθανόν χωρίς τη χρήση σκαλωσιών, είχαν τετραγωνική βάση (6 - 12 m πλάτος) και είχαν ύψος 10 - 25 m , ανάλογα με τη λειτουργία. Οι τοίχοι ήταν κατασκευασμένοι από πέτρες, είχαν κλίση προς τα μέσα με το πάχος τους να μειώνεται σε ψηλότερα επίπεδα καταλήγοντας στη στέγη σε σχήμα πυραμίδας. Η πόρτα της εισόδου βρισκόταν στον δεύτερο όροφο, με πρόσβαση μέσω σκάλας, τα παράθυρα ήταν στη μεριά με τη δυσκολότερη πρόσβαση και τέλος υπήρχαν κενά στα τοιχώματα απ’όπου οι υπερασπιστές αναχέτιζαν στον εχθρό. Ήταν διακοσμημένοι διάσπαρτα με διάφορα πετρογλυφικά σύμβολα.

Την γοητεία των πύργων της Τσετσενίας την απολαύσαμε στο έπακρό της σε έτερο mega-project του προέδρου, την αναστήλωση του ιστορικού συγκροτήματος πύργων στο Sharoy (исторический Шаройский башенный комплекс). Αυτό ήταν κάποτε ένα οχυρωμένο φρούριο, το οποίο περιλαμβάνει περισσότερα από 40 κτίρια, εκ των οποίων 7 κτίρια είναι στρατιωτικοί πύργοι και ένα τζαμί. Μαζί με τη θέα προς τα βουνά ήταν το highlight της ημερήσιας εκδρομής στην ορεινή Τσετσενία.

Πήραμε το δρόμο της επιστροφής στο Grozny μην αφήνοντας από τα μάτια μας τις χιονοσκεπείς κορφές του Καυκάσου που μάτωναν στα χρώματα του δειλινού.

Το βράδυ αρκεστήκαμε να δειπνήσουμε στο εστιατόριο Kofetun που έγινε το στέκι μας όσο μείναμε στο Grozny. Το trendy μαγαζί δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αντίστοιχα σε μια δυτικοευρωπαϊκή χώρα με εξαίρεση την απουσία αλκοόλ και το κοινό που αν και στην πλειοψηφία τους νεολαίοι ακολουθούσαν όλοι πιστά το τσετσένικο look.
Οι άντρες με μούσι τριών ιεραρχών ενίοτε φορώντας ισλαμική taqiyah, οι δε γυναίκες χαμηλοθωρούσες μέσα στις σφιχτοδεμένες μαντήλες τους και τις μακριές φούστες μέχρι τον αστράγαλο.