ΕΡΣΗ
Member
H Κωνσταντινούπολη έχει αρκετά ενδιαφέροντα μουσεία τα οποία ομως τα περισσότερα δεν έχουν καινούργια μουσειολογική αντίληψη ώστε να είναι θελκτικά. Καταρχήν ξεκινώ από το Αρχαιολογικό το οποίο έχει εξαιρετκά εκθέματα αλλά ας μην κοιτάξει κανείς τις επεξηγηματικές πινακίδες γιατί στην καλύτερη θα τον πιάσουν τα γέλια, αλλά μετά από λίγο τα νεύρα του: όπου κάποιο αντικείμενο είναι των Χετταίων, των Καρών, των Λυδών κλπ. αυτό αναφέρεται. Όπου είναι ελληνικό, δεν αναφέρεται η εθνική του προέλευση αλλά μόνο η χρονολογική του: πχ αρχαϊκό, κλασσικό κλπ. Πάντως η σαρκοφάγος από τη Σιδώνα κόβει την ανάσα, τόσο με την ομορφιά της, όσο και με την άριστη κατάσταση που βρέθηκε. Τα ελληνιστικά δεν αναφέρονται ως τέτοια αλλά ως μακεδονικά ή ρωμαϊκά. Έχει και μια εξαιρετική βυζαντινή συλλογή ( η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της εμφανίζεται ως υστερορωμαϊκη) η οποία δεν είναι προς το παρόν ανοικτή στο κοινό, γιατί εξαιτίας του σεισμού που έγινε έπαθε ζημιές η σχετικη πτέρυγα και ακόμη δεν έχει επιδορθωθεί. (Τώρα αυτό αν θέλουμε το πιστεύουμε, αλλά βλέποντας πόσο άργησε να μπει σε λειτουργία το δικό μας Αρχαιολογικό... δεν μπορώ να είμαι και τόσο καχύποπτη). Αν οι Τούρκοι έχουν ένα πρόβλημα με τους αρχαίους έλληνες έχουν διπλό και τρίδιπλο με τους Βυζαντινούς. Η επίσκεψη σου τρώει μια ολόκληρη ημέρα, χωρίς τα βυζαντινά.
Εξαιρετικό μουσείο στην πλατεία του Ιπποδρόμου είναι το Μουσείο Τουρκικής και Ισλαμικής Τέχνης το οποίο παραδόξως έχει και καλή μουσειολογική παρουσίαση. Δίπλα είναι και το μουσείο χαλιών για όσους ενδιαφέρονται για το είδος. Κοντά στο Πανεπιστήμιο είναι το Μουσείο Καλλιγραφίας για όσους θέλουν να εντρυφήσουν σε κάτι που στην Ανατολή θεωρείται Καλή Τέχνη στον δε Δυτικό Πολιτισμό όχι.
Επίσης κάποιες πλούσιες οικογένεις έχουν ιδρύσει τα δικά τους πολύ ενδιαφέροντα μουσεία- κάτι σαν την οικογένεια Μπενάκη ή την οικογένεια Γουλανδρή, δηλαδή. Παράδειγμα το Pera Museum που έχε και πολύ ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις (πέρσι είχα δει μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την αναστήλωση της Μονής της Χώρας από τον Θεόδωρο τον Μετοχίτη έως τις μέρες μας, καθώς και μια για εναν Τούρκο διανοούμενο ο οποίος συνέλλεγε βιβλία, φιρμάνια κλπ και του οποίου η συλλογή αποτέλεσε τη βάση της εθνικής τους βιβλιοθήκης. Τα εκθέματα που παρουσιαζόντουσαν ήταν μαγευτικά). Άλλα τέτοια ενδιαφέροντα μουσεία είναι το βιομηχανικό μουσείο του Ραχμί Κοτς που θα ενδιέφερε κυρίως παιδιά και το οποίο ως ιδιωτικό έχει μια πολύ προσεγμένη μουσειολογική παρουσίαση.
Στην περιοχή του Βοσπόρου υπάρχουν δύο ιδιωτικά μουσεία: το Sadberk Hanim και το Sakip Sabanci Museum τα οποία κινούνται στη λογική του Μουσείου Μπενάκη.
Στο Dolmabahce στεγάζεται το Μουσείο Καλών Τεχνών το οποίο έχει το εξής ενδιαφέρον σημείο: πώς έγινε η πρόσληψη των εικαστικών τεχνών από μια κοινωνία στην οποία για θρησκευτικούς λόγους απαγορευόταν η απεικόνηση ανθρώπων και ζώων. Ίσως δεν βλέπει κανείς αριστουργήματα-μερικά έργα είναι όντως πολύ καλά- αλλά το ενδιαφέρον του εγγειται περισσότερο στην ιστορία των ιδεών.
Θα επέμενα να τονίσω οτι στο Τοπ Καπί εκτός από τους θησαυρούς των σουλτάνων και το χαρέμι ενδιαφέρον παρουσιαζουν και οι κουζίνες του στις οποίες εκτίθεται μια εξαιρετική συλλογή κινέζικης πορσελάνης η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, γιατί οι Σουλτάνοι μόνο σε κινέζικη πορσελάνη καταδεχόντουσαν να φάνε. Το κακό είναι οτι ο φωτισμός τους είναι επιεικώς απαράδεκτος. Επίσης ενδιαφέροντα κεραμικά υπάρχουν στο Tiled Kiosk Museum στο Γκιουλχανε, για τους λάτρεις των εφαρμοσμένων τεχνών.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον για εμάς τους Έλληνες είναι το Μουσείο Μωσαϊκών στην αγορά Αράστα δίπλα στο Μπλε Τζαμί. Είναι ψηφιδωτό πού σώθηκε από το βυζαντινό Ιερόν Παλάτιον, πρωτοβυζαντινής περιόδου (ή υστερορωμαϊκής για τους Τούρκους) και είναι το μόνο τέτοιας έκτασης που δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και αποδεικνύει οτι στην καθημερινή τους ζωή οι χριστιανοί βυζαντινοί δεν είχαν απομακρυνθεί από τα εικαστικά τουλάχιστον προτυπα της αρχαιότητας.
Υπάρχουν και άλλα μικρότερα τα οποία δε μπαίνω στον κόπο να τα γράψω (πχ μουσείο παιχνιδιών η ένα πάρκο με μινιατούρες κτιρίων -αν σέρνετε κανα παιδάκι είναι χρήσιμα αυτά), καθώς και ένα μουσείο αυτοκινήτων, ένα μουσείο με μουσικά όργανα το οποίο άνοιξε πέρσι και δεν το έχω ακόμη επισκεφθεί, καθώς και ένα σωρό από παλάτια των Σουλτάνων με πολλά εκθέματα μέσα τους, χώρια τα ιστορικά, ναυτικά, πολεμικά μουσεία αν έχετε ειδικό ενδιαφέρον με αυτά.
Για το θέμα αγορών είναι εξαιρετικά προσωπικό. Εγώ για παράδειγμα βαριέμαι να ψωνίσω ρούχα στο Λονδίνο ή στο Παρίσι ή στη Ρώμη (θεωρώ ότι είναι χάσιμο ώρας με ενδιαφέρουν να κάνω άλλα πράγματα σε εκείνα τα μέρη). Στην ανατολή όμως παθαίνω ένα αμόκ με τα παζάρια τους. Έτσι και στην Κωνσταντινούπολη έχω μαγευτεί με τα πολύ ιδιαίτερα είδη σπιτιού που έχουν (εννοώ σε υφάσματα, κουρτίνες και σεντόνια του εργαλειού, πετσέτες εξαιρετικής ποιότητας που χρόνια τώρα παρόλο το πλυντήριο παραμένουν αφράτες και αντίκες σε ασημικά-εξαιρετικά καλές τιμές για παλιά Christoffle και έπιπλα -αμερικάνικη δερμάτινη πολυθρόνα της δεκαετίας το'50 με μηχανισμό ανάκλισης σε τιμή εξευτελιστική). Αν φυσικά τέτοιου τύπου αντικείμενα σου είναι αδιάφορα ναι δεν έχει και μεγάλη ποικιλία.
Όσο για το φαγητό και τη διασκέδαση ναι είναι έτσι όπως τα λες, αλλά τα πράγματα σιγά σιγά βελτιώνονται και αποκτάει έναν πιο πολυπολιτισμικό χαρακτήρα.
Εξαιρετικό μουσείο στην πλατεία του Ιπποδρόμου είναι το Μουσείο Τουρκικής και Ισλαμικής Τέχνης το οποίο παραδόξως έχει και καλή μουσειολογική παρουσίαση. Δίπλα είναι και το μουσείο χαλιών για όσους ενδιαφέρονται για το είδος. Κοντά στο Πανεπιστήμιο είναι το Μουσείο Καλλιγραφίας για όσους θέλουν να εντρυφήσουν σε κάτι που στην Ανατολή θεωρείται Καλή Τέχνη στον δε Δυτικό Πολιτισμό όχι.
Επίσης κάποιες πλούσιες οικογένεις έχουν ιδρύσει τα δικά τους πολύ ενδιαφέροντα μουσεία- κάτι σαν την οικογένεια Μπενάκη ή την οικογένεια Γουλανδρή, δηλαδή. Παράδειγμα το Pera Museum που έχε και πολύ ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις (πέρσι είχα δει μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την αναστήλωση της Μονής της Χώρας από τον Θεόδωρο τον Μετοχίτη έως τις μέρες μας, καθώς και μια για εναν Τούρκο διανοούμενο ο οποίος συνέλλεγε βιβλία, φιρμάνια κλπ και του οποίου η συλλογή αποτέλεσε τη βάση της εθνικής τους βιβλιοθήκης. Τα εκθέματα που παρουσιαζόντουσαν ήταν μαγευτικά). Άλλα τέτοια ενδιαφέροντα μουσεία είναι το βιομηχανικό μουσείο του Ραχμί Κοτς που θα ενδιέφερε κυρίως παιδιά και το οποίο ως ιδιωτικό έχει μια πολύ προσεγμένη μουσειολογική παρουσίαση.
Στην περιοχή του Βοσπόρου υπάρχουν δύο ιδιωτικά μουσεία: το Sadberk Hanim και το Sakip Sabanci Museum τα οποία κινούνται στη λογική του Μουσείου Μπενάκη.
Στο Dolmabahce στεγάζεται το Μουσείο Καλών Τεχνών το οποίο έχει το εξής ενδιαφέρον σημείο: πώς έγινε η πρόσληψη των εικαστικών τεχνών από μια κοινωνία στην οποία για θρησκευτικούς λόγους απαγορευόταν η απεικόνηση ανθρώπων και ζώων. Ίσως δεν βλέπει κανείς αριστουργήματα-μερικά έργα είναι όντως πολύ καλά- αλλά το ενδιαφέρον του εγγειται περισσότερο στην ιστορία των ιδεών.
Θα επέμενα να τονίσω οτι στο Τοπ Καπί εκτός από τους θησαυρούς των σουλτάνων και το χαρέμι ενδιαφέρον παρουσιαζουν και οι κουζίνες του στις οποίες εκτίθεται μια εξαιρετική συλλογή κινέζικης πορσελάνης η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, γιατί οι Σουλτάνοι μόνο σε κινέζικη πορσελάνη καταδεχόντουσαν να φάνε. Το κακό είναι οτι ο φωτισμός τους είναι επιεικώς απαράδεκτος. Επίσης ενδιαφέροντα κεραμικά υπάρχουν στο Tiled Kiosk Museum στο Γκιουλχανε, για τους λάτρεις των εφαρμοσμένων τεχνών.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον για εμάς τους Έλληνες είναι το Μουσείο Μωσαϊκών στην αγορά Αράστα δίπλα στο Μπλε Τζαμί. Είναι ψηφιδωτό πού σώθηκε από το βυζαντινό Ιερόν Παλάτιον, πρωτοβυζαντινής περιόδου (ή υστερορωμαϊκής για τους Τούρκους) και είναι το μόνο τέτοιας έκτασης που δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και αποδεικνύει οτι στην καθημερινή τους ζωή οι χριστιανοί βυζαντινοί δεν είχαν απομακρυνθεί από τα εικαστικά τουλάχιστον προτυπα της αρχαιότητας.
Υπάρχουν και άλλα μικρότερα τα οποία δε μπαίνω στον κόπο να τα γράψω (πχ μουσείο παιχνιδιών η ένα πάρκο με μινιατούρες κτιρίων -αν σέρνετε κανα παιδάκι είναι χρήσιμα αυτά), καθώς και ένα μουσείο αυτοκινήτων, ένα μουσείο με μουσικά όργανα το οποίο άνοιξε πέρσι και δεν το έχω ακόμη επισκεφθεί, καθώς και ένα σωρό από παλάτια των Σουλτάνων με πολλά εκθέματα μέσα τους, χώρια τα ιστορικά, ναυτικά, πολεμικά μουσεία αν έχετε ειδικό ενδιαφέρον με αυτά.
Για το θέμα αγορών είναι εξαιρετικά προσωπικό. Εγώ για παράδειγμα βαριέμαι να ψωνίσω ρούχα στο Λονδίνο ή στο Παρίσι ή στη Ρώμη (θεωρώ ότι είναι χάσιμο ώρας με ενδιαφέρουν να κάνω άλλα πράγματα σε εκείνα τα μέρη). Στην ανατολή όμως παθαίνω ένα αμόκ με τα παζάρια τους. Έτσι και στην Κωνσταντινούπολη έχω μαγευτεί με τα πολύ ιδιαίτερα είδη σπιτιού που έχουν (εννοώ σε υφάσματα, κουρτίνες και σεντόνια του εργαλειού, πετσέτες εξαιρετικής ποιότητας που χρόνια τώρα παρόλο το πλυντήριο παραμένουν αφράτες και αντίκες σε ασημικά-εξαιρετικά καλές τιμές για παλιά Christoffle και έπιπλα -αμερικάνικη δερμάτινη πολυθρόνα της δεκαετίας το'50 με μηχανισμό ανάκλισης σε τιμή εξευτελιστική). Αν φυσικά τέτοιου τύπου αντικείμενα σου είναι αδιάφορα ναι δεν έχει και μεγάλη ποικιλία.
Όσο για το φαγητό και τη διασκέδαση ναι είναι έτσι όπως τα λες, αλλά τα πράγματα σιγά σιγά βελτιώνονται και αποκτάει έναν πιο πολυπολιτισμικό χαρακτήρα.
