Κόσοβο Κοσοβάρικες ιστορίες

[fenia42]

Η γλώσσα που ακούμε παντού γύρω μας είναι τα αλβανικά, οι φάτσες και το σουλούπι όμως των κατοίκων είναι σλάβικο, ψηλοί ξανθοί γαλανομάτηδες στην πλειοψηφία τους. Και νεολαία, άπειρη νεολαία παντού μιας και στο Κόσοβο ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα τριάντα έτη. Το Κόσοβο είναι η πιο φτωχή και ξεχασμένη γωνιά της Ευρώπης, με μισθούς πείνας (400 ευρώ βασικός περίπου και κατώτερος στα 200) με ανεργία να αγγίζει το 55% και με δυο χιλιάδες άτομα αγνοούμενους στις εχθροπραξίες του παρελθόντος. Προ 18ετίας οι νεκροί ήταν τόσοι πολλοί που σχεδόν ολόκληρη γενιά αφανίστηκε.

Περνώντας γύρω από έρημες εκκλησίες και σοσιαλιστικές πολυκατοικίες φτάνουμε στην πιο περίεργη βιβλιοθήκη του κόσμου. Μια βιβλιοθήκη που κουβαλάει δύσκολο παρελθόν, καθώς έχει φιλοξενήσει Κροάτες και Βόσνιους πρόσφυγες στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, ενώ πάνω από 100.000 αλβανόφωνα βιβλία καταστράφηκαν.

Το κτίριο αυτό σχεδιάστηκε από Κροάτη αρχιτέκτονα το 1982. Χαρακτηρίστηκε ως κτήριο του παραλόγου και ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων. Περιβάλλεται από μεταλλικό πλέγμα και μοιάζει περισσότερο με φυλακή παρά με Εθνική Βιβλιοθήκη. Σε αυτή διασώζονται σπάνια χειρόγραφα βιβλία του 15ου αιώνα καθώς και φωτογραφικό υλικό του παρελθόντος της πόλης.

Απέναντι από τη βιβλιοθήκη, διασχίζοντας τη λεωφόρο Κλίντον , βρίσκεται ο τεράστιος ανολοκλήρωτος καθεδρικός ναός της Μητέρας Τερέζας. Η μητέρα Τερέζα ήταν αλβανικής καταγωγής και προς τιμήν της δημιουργήθηκε ο τεράστιος αυτός ναός. Πήραμε το ασανσέρ για να φτάσουμε στην κορυφή του καμπαναριού που προσφέρει πολύ καλή θέα της Πρίστινας από ψηλά. Το κρύο ήταν τσουχτερό αν και στην Ελλάδα την ίδια εποχή είμασταν πολύ λεπτά ντυμένοι.


Μέσα στην εκκλησία υπήρχαν αγάλματα της Οσίας και βιτρώ με τη χαρακτηριστική μορφή της. Παρόλο που οσιοποιήθηκε, δε παύει να ήταν και αυτή μια προσωπικότητα που δίχασε την κοινή γνώμη με τη δράση της, μιας και κατηγορήθηκε πολλές φορές για εκμετάλλευση της φτώχειας και φονταμενταλιστικές θέσεις.

Μετά την επίσκεψή μας στο ναό της Μητέρας Τερέζας, πήραμε τις τεράστιες λεωφόρους και βρεθήκαμε στο μπρούτζινο άγαλμα βάρους 900 κιλών του Μπιλ Κλίντον. Οι ΗΠΑ είναι η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία του Κοσόβου. Με το ένα χέρι ο Μπιλ χαιρετάει τους Κοσοβάρους και με το άλλο κρατάει το σχετικό συμφωνητικό του 1999 με το οποίο εγκρίνει τους βομβαρδισμούς κατά της Σερβίας. Οι βομβαρδισμοί αυτοί κράτησαν 78 ημέρες, είχαν ως αποτέλεσμα την εκδίωξη των σερβικών στρατευμάτων από την περιοχή ενώ οι Αλβανοί Κοσοβάροι βοηθήθηκαν και οικονομικά από τις ΗΠΑ, βλέποντας στο πρόσωπο των Αμερικανών έναν απελευθερωτή . Εγώ πάντως αυτό που βλέπω είναι ένα αμερικανικό προτεκτοράτο, όπως τόσα άλλα.

Ανάμεσα στις χώρες που δεν αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία του Κοσόβου, είναι και η Κύπρος και η Ισπανία. Κάποιοι λένε πως η αναγνώριση της ανεξαρτησίας αυτής θα προκαλούσε ντόμινο αποσχίσεων σε χώρες με ανομοιογένεια, όπως οι δυο προαναφερόμενες. Για την Κύπρο μπορεί απλά να ισχύει ότι θέλει να έχει κοινή γραμμή με την Ελλάδα. Στον τοίχο πίσω από το άγαλμα του Κλίντον είναι γραμμένο «Jo negociata», «όχι στη διαπραγμάτευση». Η αμερικανική σημαία μου φαίνεται αστεία γύρω από τα σοσιαλιστικά κτήρια.

Γύρω γύρω μια παράξενη εγκατάλειψη που θα συγκινούσε σίγουρα τη @dim kyr . Οι βομβαρδισμοί μπορεί να τέλειωσαν προ 18ετίας, οι μνήμες όμως φαίνονται να είναι ακόμα νωπές και οι πληγές ανοιχτές. Νιώθω πως η ανάγκη επίλυσης του θέματος του Κοσόβου είναι επιτακτική, με τον πιο συμφέροντα για την Ειρήνη τρόπο. Από τους νέους λείπει το χαμόγελο κι αυτό είναι το πιο άσχημο. Νεολαία χωρίς όνειρα, χωρίς όραμα, χωρίς ελπίδα.

Οπου βρεθήκαμε και ήρθαμε σε επαφή με Κοσοβάρους, αμέσως ρωτούσαμε να μάθουμε πώς έβλεπαν τα πράγματα και ποια η γνώμη τους. Αυτό που εισπράξαμε ως επί τω πλείστον ήταν αγωνία και ανασφάλεια για το μέλλον.

 

[fenia42]

Για να μπεις στο Κόσοβο χρειάζεσαι το διαβατήριό σου και όχι ταυτότητα. Η πράσινη κάρτα αν μπαίνεις με αυτοκίνητό δε σε καλύπτει γι’ αυτό βγάζεις μια ασφάλεια για τις μέρες που θα είσαι εκεί, στα σύνορα. Η διαδικασία είναι γρήγορη και δε κοστίζει πολλά. Η ενημέρωση που είχα σχετικά με αυτό όμως ήταν ελλιπής, αφού ακόμα και ο ασφαλιστής μου δε μπορούσε να μου δώσει σαφή απάντηση. Όλα πήγαν όμως κατ’ ευχήν. Πρεσβεία ή προξενείο της χώρας μας φυσικά δεν υπάρχει στην Πρίστινα. You enter on your own responsibility. Γελάσαμε πολύ μεταξύ μας την ώρα που περνούσαμε έξω από την ιταλική πρεσβεία. Λέγαμε πως αν μας συμβεί κάτι θα το παίξω εγώ Ιταλίδα από την Κυψέλη και οι συνοδοιπόροι μου θα έκαναν τη γνωστή ιταλική χειρονομία από πίσω μου αναφωνώντας ma che cazzo, porca miseria, mamma mia. Θα πείθαμε τον Ιταλό πρέσβη στα σίγουρα.

Βρήκαμε ένα όμορφο συνοικιακό καφέ και καθίσαμε για το πρώτο καφεδάκι της ημέρας. Ήταν τόσο όμορφο και ζεστό μέρος την παγερή εκείνη ημέρα που ο καφές έδωσε τη θέση του στο κρασί. Ούτως ή άλλως είχε αρχίσει να βρέχει και ζεσταίναμε το κοκαλάκι μας σε αργούς ρυθμούς πριν συνεχίσουμε την εξόρμησή μας. Οι τιμές ήταν πολύ χαμηλές, η εξυπηρέτηση άψογη, το μαγαζί έβγαζε μια θαλπωρή κι εγώ απολάμβανα τη συντροφιά της αγαπημένης μου ταξιδιωτικής παρέας. Ωραία τα μοναχικά ταξίδια αλλά και η καλή παρέα ακόμα καλύτερη. Πέρασα στο καφέ αυτό τις καλύτερες στιγμές του ταξιδιού , συνομιλώντας με τα αγαπημένα μου πρόσωπα και γελώντας με την ψυχή μου.
Η νεολαία του Κοσόβου μου δίνει την εντύπωση ότι συμμετέχει ενεργά στη ζωή της χώρας, έχει άποψη, έχει δύναμη. Η στρατευμένη καλλιτεχνική παρουσία είναι εξίσου έντονη στους δρόμους, στους τοίχους, παντού όπου μπορεί να πάρει λίγο χώρο και να βρει διέξοδο, να μιλήσει, να φωνάξει.

Αφού πέρασε η βροχή κάναμε μια βόλτα στα γραφικά σοκάκια της παλιάς πόλης. Το βαλκανικό στοιχείο είναι έκδηλο, γύρω γύρω εκτός από τις εκκλησίες υπάρχουν και τζαμιά. Ας μη ξεχνάμε ότι δεν ήταν μόνο η χώρα μας υπό τον οθωμανικό ζυγό αλλά ολόκληρα τα Βαλκάνια. Τα περισσότερα τζαμιά έχουν μείνει από την οθωμανική περίοδο. Οι Κοσοβάροι στο 92% είναι αλβανόφωνοι μουσουλμάνοι όμως ως προς τη θρησκευτικότητά τους παρατηρήσαμε μεγάλες διαφορές με τη γείτονο Αλβανία. Οι γυναίκες είναι περισσότερο καλυμμένες , οι άνθρωποι φαίνονται πιο θρησκευόμενοι, τα τζαμιά είναι πολύ περισσότερα. Στην Αλβανία συνυπάρχει με αρμονία ο χριστιανισμός με το μουσουλμανισμό και οι άνθρωποι δεν είναι τόσο αφοσιωμένοι στη θρησκεία λόγω και της μακρόχρονης αθεΐας επί Χότζα. Οι Κοσοβάροι φαίνονται να έχουν περισσότερη ανάγκη ένα θεό που θα τους δώσει την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Όμως το Κόσοβο έζησε και αυστρο-ουγγρική κατοχή και αυτό φαίνεται ακόμα και σήμερα στην αρχιτεκτονική του. Τζαμιά και σπίτια μακεδονίτικου ρυθμού πλαισιώνονται από αυστρο-ουγγρικά οικοδομήματα.

Επισκεφτήκαμε ένα μακεδονίτικο σπίτι το οποίο είχε δωρεάν ξενάγηση από έναν εθελοντή Κοσοβάρο. Μας έδειξε με πολύ αγάπη το εσωτερικό του σπιτιού, τα χαλιά, τον τρόπο θέρμανσης και μαγειρέματος, μας μίλησε και για το φλέγον θέμα της ανεξαρτησίας κι εμείς τον ακούγαμε με προσήλωση. Η αρχιτεκτονική αυτή μας είναι τόσο οικεία στη βόρεια Ελλάδα : λευκά σπίτια με κεραμοσκεπές , σαχνισιά και ξύλινα δοκάρια υποστήριξης.

Μπορεί να είναι ετερόκλιτα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία μεταξύ τους, η αίσθηση που αφήνουν όμως δεν είναι και τόσο παράταιρη. Μάλλον κάθε εποχή έχει αφήσει το στίγμα της. Δε μπορώ να αντισταθώ και να μη φωτογραφίσω τις θρησκευτικές αντανακλάσεις στο καπιταλιστικό αυτό κτήριο!

 

[North66]

Με τη φίλη μου @underwater ανακαλύψαμε μαζί τη ζεστή φιλοξενία και τις ομοιότητες με το λαό αυτό,με τον οποίο μοιραζόμασταν για χρόνια τα ίδια εδάφη.

Δεν τα μοιραζόμασταν, τα μοιραζόμαστε ακόμη στη νότια Αλβανία που ζουν πολυάριθμοι Έλληνες.

Ή μια "περίεργη" γλώσσα που είχα ακούσει στην περιοχή της Αριδαίας, η οποία στη συνέχεια έμαθα ότι επρόκειτο για τα "εντόπικα", τη "σλαβομακεδονική" διάλεκτο.

Να υποθέσω ότι η γλώσσα ονομάζεται ντόπια επειδή o Mέγας Αλέξανδρος φώναζε τον Ηφαιστίωνα брат;

 

[Sassenach77]

Να υποθέσω ότι η γλώσσα ονομάζεται ντόπια επειδή o Mέγας Αλέξανδρος φώναζε τον Ηφαιστίωνα брат;

Ακριβώς! Είναι μία απο τις εξηγήσεις των διαφόρων μύθων που υπάρχουν.
Και δεν είναι γλώσσα!!! Είναι διάλεκτος...

 

[Ιωάννου Όλγα]

Άθλος να περάσεις την Αλβανία οδικώς και δη με αυτοκίνητο!!Πάντως αναφορικά με τα ιστορικά και πολιτικά πλαίσια που δώσατε υπάρχουν (άποψη μου) αρκετές ανακρίβιες.....εδώ βέβαια δεν είμαστε για να κάνουμε ιστορικοπολιτικές συζητήσεις!

 

[fenia42]

Άθλος να περάσεις την Αλβανία οδικώς και δη με αυτοκίνητο!!Πάντως αναφορικά με τα ιστορικά και πολιτικά πλαίσια που δώσατε υπάρχουν (άποψη μου) αρκετές ανακρίβιες.....εδώ βέβαια δεν είμαστε για να κάνουμε ιστορικοπολιτικές συζητήσεις!

Αλβανία είχαμε πάει οδικώς με ΚΤΕΛ.
Στο Κόσοβο πήγαμε μέσω FYROM.
Η ιστορία γράφεται με δυο χέρια και μεταφράζεται ανάλογα. Δε μου αρέσουν οι ταμπέλες όμως και εδώ πράγματι δε κάνουμε ιστορικοπολιτικές συζητήσεις. Ο καθένας μπορεί να κάνει την έρευνα του και να κρίνει. Ευχαριστώ για την κατανόηση!

 

[tripakias]

Η μονη επαφη που εχω με την περιοχη ειναι οι celebs καθως και οι υπαλληλοι των ειρηνευτικων (με ή χωρις εισαγωγικα) δυναμεων που φιλοξενω τα Καλοκαιρια. Οι μεν ειναι απομακροι, οι δε δεν εχουν και μεγαλη επαφη με τον εξω κοσμο.

Εκεινο που εχω καταλαβει ειναι πως παιζει τρελο χρημα απο παρανομες δραστηριοτητες. Αλβανοι συντοπιτες μου μου εχουν πει χαρακτηριστικα πως ο καλυτερος Κοσοβαρος ειναι εμπορος ναρκωτικων.

Εσεις πως τον ειδατε το μεσο κατοικο; Ανθρωπο του μοχθου ή μαφιοζο νεοπλουτο; Δηλαδη οι εικονες των πολυτελων αυτοκινητων που περιγραφεις συναντιονται και σε αλλους τομεις της καθημερινοτητας;

Το βέβαιο όμως είναι ότι οι βαλκανικές μου εξορμήσεις τα τελευταία χρόνια (μου μένει η Σλοβενία για να "ολοκληρώσω" το παζλ)

Αν σου λειπει μονο η Σλοβενια τοτε εχεις ολοκληρωσει το παζλ, μιας και οι Σλοβενοι δεν θεωρουν πως η χωρα τους ανηκει στα Βαλκανια.

Σίγουρα αλλά οι Αλβανοί δεν έχουν καμιά σχέση με τα βαλκάνια, δεν κατοικούσαν στην περιοχή, στη γλώσσα τους δεν είχαν ναυτικούς όρους (τους δανείστηκαν από την περιοχή της Ελλάδας) όπως έχει το σύνολο των υπόλοιπων βαλκανικών χωρών, πρόκειται για ορεινά φύλα που προήλθαν από την περιοχή της Ρουμανίας, σύνορα με Γιουγκοσλαβία.

Η θεωρια της δακορουμανικης καταγωγης των Αλβανων ειναι αποκυημα της φαντασιας του ιδιου Βουλγαρου γλωσσολογου που υποστηριξε πως η αρχαια Μακεδονικη ηταν ξεχωριστη γλωσσα και οχι διαλεκτος της Ελληνικης.

Αν αποδεχτουμε τη μια θεωρια γιατι να μην αποδεχτουμε και την αλλη;

Ψάχνοντας το λίγο πάντως βρήκα πληροφορίες που λένε ότι οι Αλβανοί προήλθαν από τον Καύκασο και αν το προσέξεις μοιάζουν αρκετά με τους Αρμένιους .

Θεωρια που εχουν εφευρει οι Σερβοι για να υποστηριξουν την προπαγανδα τους για το Κοσοβο. Δεν υπαρχει κανενα στοιχειο που να αποδεικνυει κατι τετοιο.

Η δε γλώσσα τους είναι αυτόνομη.

Η γλωσσα τους ειναι μεν αυτονομη οπως και η Ελληνικη και η Αρμενικη αλλα εχουν παρατηρηθει πολλες λεξεις που μοιαζουν να προερχονται απο την αρχαια Ελληνικη. Γινεται προσπαθεια απο Ελληνες γλωσσολογους να ετυμολογησουν τις αλβανικες λεξεις καθως και να μελετησουν την δομη της Αλβανικης που φαινεται να ειναι παρομοια με αυτη της αρχαιας Ελληνικης. Στοχος τους να αποδειξουν πως η Αλβανικη (χωρις τις προσμιξεις στο λεξιλογιο απο λατινογενεις, γερμανικες κλπ γλωσσες) ειναι μια διαλεκτος της αρχαιας Ελληνικης!

Αν τα καταφερουν θα επιβεβαιωσουν τους αρκετους μεχρι σημερα Ελληνες και Αλβανους αρχαιολογους, ανθρωπολογους και γλωσσολογους που εχουν υποστηριξει πως οι Αλβανοι ειναι απογονοι καποιου παναρχαιου ελληνικου φυλου. Και πως οι δυο λαοι εχουν κοινη καταγωγη ή αν θελεις πως οι Αλβανοι ειναι Ελληνες και πως δεν ηταν μονο η θρησκεια που εκανε τους Αρβανιτες να αισθανονται Ελληνες.

Επειδή δεν έχω πάει, ποιος είναι ο κίνδυνος;

Δεν σταματα ο οδηγος για κατουρημα.

 

[Borealis]

Η γλωσσα τους ειναι μεν αυτονομη οπως και η Ελληνικη και η Αρμενικη αλλα εχουν παρατηρηθει πολλες λεξεις που μοιαζουν να προερχονται απο την αρχαια Ελληνικη. Γινεται προσπαθεια απο Ελληνες γλωσσολογους να ετυμολογησουν τις αλβανικες λεξεις καθως και να μελετησουν την δομη της Αλβανικης που φαινεται να ειναι παρομοια με αυτη της αρχαιας Ελληνικης. Στοχος τους να αποδειξουν πως η Αλβανικη (χωρις τις προσμιξεις στο λεξιλογιο απο λατινογενεις, γερμανικες κλπ γλωσσες) ειναι μια διαλεκτος της αρχαιας Ελληνικης!

Νοιώθω πλήρης, τα είδα και τα άκουσα όλα, μπορώ να πεθάνω ήρεμος (αν και νεότατος πανθομολογουμένως)

 

[James]

Εννοείται πως τα σχόλια είναι ευπρόσδεκτα σε όλες τις ιστορίες, υπάρχει μια αλληλεπίδραση βρε παιδί μου, αλλά φοβάμαι ότι η ιστορία της @fenia42 πάει να γίνει λάστιχο. Βοηθάει βέβαια και το ευαίσθητο της περιοχής αλλά και το γεγονός ότι είναι στην επικαιρότητα τα του Μακεδονικού.

Εννοείται πως δεν "την λέω" σε όσους κάνουν σχόλια παραπάνω (τα οποία πραγματικά διαβάζω με ενδιαφέρον). Είπα να πω και εγώ μια βλακεία.

Αναμένω την συνέχεια (όποια και αν είναι αυτή, χοχο).

Αυτά!

 

[panpan]

Κάθε ιστορία που γράφει κάποιο μέλος μπορεί να έχει αρκετά στοιχεία "εκπαιδευτικού" χαρακτήρα,
πόσο μάλλον η ενδιαφέρουσα ιστορία που άρχισε η Φένια που ακουμπάει σε κάποια "ευαίσθητα" σημεία.
Ακόμα κι αν διαφωνούμε σε κάποια θέματα με τα γραφόμενα κάποιων μελών εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας.
Moltes Grácies Fenia για την ιστορία σου.
Υγ,
Αν μπορείς βάλε περισσότερες φωτό.

 

[fenia42]

De nada @panpan . Δε σας βάζω πολλές φωτογραφίες για να σας προκαλέσω το ενδιαφέρον να επισκεφτείτε το Κόσοβο.
Κατά τ’άλλα απολαμβάνω τα σχόλια σας, συνεχίστε.

 

[KonstantinosAlyona]

Ποπ κορν και μακεδονομαχίες και καζίνο και φτηνή βετζίναα για όλο το Κιλκίς.
Γράφε εσύ Φένια, ο καθείς με την άποψή του, προσωπικά μου φαίνονται πολύ χρήσιμα όσα γράφεις, στην προσπάθειά μας να κάνουμε ένα ακόμη βαλκανο-οδικό φέτος.