Θιβέτ Μπουτάν Νεπάλ Εκεί ψηλά στα Ιμαλάια

[taver]

Κεφάλαιο 86: Shigatse

H Πέμπτη 19/4/2018 ξημέρωσε, και μετά το πρωινό που επιτέλους τρωγώταν, μαζευτήκαμε για να συνεχίσουμε. Η μέρα θα περιλάμβανε ανάβαση ως το Έβερεστ, και από σήμερα θα είχαμε μαζί μας και δυο ακόμη άτομα, που είχαν κλείσει με άλλο πρακτορείο, αλλά επειδή το γκρουπ τους δε επέστρεφε πίσω στη Λάσα από τώρα και μετά, για τη συνέχεια θα ερχόντουσαν μαζί μας. Ο Luis κι ο Daniel είναι Ισπανοί λίγο κάτω από τα 40, από το Santiago de Compostela και τη Salamanca αντίστοιχα, γνωρίστηκαν όταν έκαναν Erasmus, κι από τότε ταξιδεύουν παρέα στα μακρινά ταξίδια. Σήμερα ζουν και οι δυο στην Αγγλία, σε διαφορετικές πόλεις, ο ένας γιατρός και λέκτορας σε πανεπιστήμιο κι άλλος φαρμακοποιός σε νοσοκομείο. Μετράνε πάνω από 70 χώρες ο καθένας… Και στην κατάσταση που είμαι, τέταρτη μέρα σερί αγκαλιά με τα χαρτομάντηλα, το να υπάρχει γιατρός στην παρέα είναι ανακούφιση.

Η Shigatse, που θα τη δείτε γραμμένη και ως Xigaze, Zhigatse ή ακόμα κι ως Rigaze, έχει πληθυσμό γύρω στις 60.000. Από το 15ο αιώνα είναι η έδρα του μεγάλου μοναστηριού Tashi Lhunpo, το οποίο έχει ως ηγέτη του τον Panchen Lama από το 1652 και μετά. Είναι έντονα Κινεζοποιημένη, με μόνο ένα μικρό κομμάτι της να έχει ακόμα Θιβετιανό χαρακτήρα. Γύρω από την πόλη υπάρχουν πολλά στρατόπεδα, σημάδι της ισχυρής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Ο στρατός το 1960 μπήκε στο μοναστήρι και μάζεψε και τους 4.000 μοναχούς που υπήρχαν μέσα. Κάποιοι εκτελέστηκαν, κάποιοι αυτοκτόνησαν, και μεγάλος αριθμός πήγαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Μόνο 200 μοναχοί παρέμειναν.

Τη δεκαετία του 1980, οι μοναχοί εδώ είχαν φθάσει τους 800, αλλά ακολούθησαν πάλι εκκαθαρίσεις το 1995, μετά τα γεγονότα που ακολούθησαν την εκλογή του νέου Panchen Lama. Μέσα στο μοναστήρι, υπάρχουν παντού φωτογραφίες του Panchen Lama που διόρισαν οι Κινέζοι. Ο Danny μάλιστα δεν επιτρέπεται να μας πει τίποτα για αυτή την ιστορία. Δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για τον Panchen Lama. Αλλά «όταν πάτε πίσω στις χώρες σας, θυμηθείτε να διαβάσετε για τον Panchen Lama». Και ο ίδιος ο Panchen Lama, απουσιάζει συνεχώς στο Πεκίνο, υποτίθεται για «λόγους εκπαίδευσης».





Μπήκαμε στο χώρο του μοναστηριού,.

















Προχωρήσαμε στο εσωτερικό, αλλά η κεντρική αίθουσα συγκέντρωσης των μοναχών δεν είχα ανοίξει ακόμα. Οπότε περιμέναμε λίγο. Οι άλλοι κάθησαν με το Danny κι έπιασαν κουβέντα, όσο εγώ, ο Luis κι ο Daniel (χωριστά) κάναμε βόλτες στο μοναστήρι.













































Αν απορείτε για την οροφή με την Κινέζικη τεχνοτροπία στο επόμενο κτίριο, είναι γιατί πρόκειται για τον τάφο του 10ου Panchen Lama, που απεβίωσε το 1995 και κατασκευάστηκε από τους Κινέζους, που μάλιστα δώρισαν και 500 κιλά χρυσάφι για την κατασκευή του.















Λεπτομέρεια από την υφή του τοίχου:

















Μπήκαμε και στο εσωτερικό, όταν άνοιξε, όπου ο Danny μας εξήγησε τα πάντα (όσα του επιτρεπόταν, δηλαδή), χωρίς φυσικά να επιτρέπεται η φωτογράφηση.

Επιστρέψαμε στην έξοδο. Περιμέναμε για λίγο ως ότου ο Danny με κάποιους από το γκρουπ πάνε σε μια τράπεζα με ATM για να διευθετήσουν την πληρωμή τους – εγώ τα είχα φροντίσει όλα αυτά μέσω Paypal, παρότι είχε μια μικρή επιβάρυνση.

 

[taver]

Κεφάλαιο 87: Προς το Everest.

Βγήκαμε στο δρόμο για το Έβερεστ. Είχαμε πολλά χιλιόμετρα να κάνουμε, οπότε έπρεπε να κινηθούμε γρήγορα, αν θέλαμε να προλάβουμε και τα απαραίτητα στρατιωτικά permits που απαιτούνται για να φράσει κανείς τόσο κοντά στα σύνορα.

Η διαδρομή ως εκεί θα περιλαμβάνει τρείς ορεινές διαβάσεις, μια στα 4800 μέτρα, και δυο στα 5300 και 5200 μέτρα υψόμετρο.

Περάσαμε δίπλα από μικρά χωριά και όμορφες κοιλάδες, χωρίς στάσεις όμως (οι φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από το παράθυρο).

















Η πινακίδα αυτή δείχνει το σημείο των 5.000 χιλιομέτρων στην Εθνική οδό 318 της Κίνας, που ξεκινάει από τη Shanghai στην ανατολική Κίνα, και φτάνει ως τα σύνορα με το Νεπάλ (τα παλιά: περισσότερα γι αυτά παρακάτω).





Περάσαμε την πρώτη ορεινή διάβαση. Άνοιξα το GPS στο κινητό μου και παρακολουθώ το υψόμετρο…



Από δω πάνε για το μοναστήρι της Sakya, παραδοσιακή έδρα της ομώνυμης βουδιστικής σχολής, που φυσικά έχει κι αυτό μεταστεγαστεί στην Ινδία. Δυστυχώς δεν το έχουμε στο πρόγραμμά μας.



Βάλανε οι άλλοι πινακίδα; Θα βάλουμε κι εμείς. Πιο εντυπωσιακή.





Σταματήσαμε για μεσημεριανό κάπου δίπλα στο δρόμο στη μέση του πουθενά. Το φαγητό ήταν αποδεκτό.



Αρκεί να μη χρειαστεί να πάτε στην τουαλέτα…



Τα υψόμετρα άρχισαν να ανεβαίνουν…



Μαζί, τους αλλάζει και το τοπίο:

 

[taver]

Κεφάλαιο 88: Εθνικός δρυμός

Και φτάσαμε στην είσοδο του Εθνικού πάρκου του όρους Έβερεστ… Μια σημαντική όμως λεπτομέρεια: Το βουνό υπήρχε εκεί πολύ πριν ο βρετανός γενικός τοπογράφος της Ινδίας Andrew Waugh αποφασίσει να του δώσει το όνομα του προκατόχου του στο πόστο, Sir George Everest. Και οι ντόπιοι του είχαν δώσει όνομα, που φυσικά δεν είχαν κανένα σκοπό να αλλάξουν επειδή κάτι Ευρωπαίοι το έλεγαν. Έτσι, το βουνό σήμερα στα Νεπαλέζικα ονομάζεται Sagarmatha και για τους Θιβετιανούς λέγεται Chomolungma ή Qomolangma. To τελευταίο είναι και το μόνο όνομα που θα δείτε γραμμένο στο Εθνικό πάρκο.

Μπήκαμε στην είσοδο του εθνικού πάρκου Qomolangma λοιπόν, και ευκαιρία για φωτογραφίες., με το Έβερεστ να έχει μόλις αρχίσει να αχνοφαίνεται στο βάθος:









Βέβαια, δεν είχαμε φτάσει. Είχαμε αρκετό δρόμο ακόμα. Όσο εμείς φωτογραφιζόμασταν, ο Danny μας έβγαλε τις άδειες για να προχωρήσουμε.







Πήραμε και πάλι τις στριφογυριστές ανηφόρες…











Φτάσαμε σε ένα σημείο με πανοραμική θέα:



Από δω βλέπουμε το Έβερεστ, αλλά και τέσσερις ακόμα κορυφές των 8000 μέτρων και άνω, και αρκετές πάνω από 7000 μέτρα.

Ξεκινήσαμε και πάλι για το Έβερεστ. Είχαμε μια ώρα δρόμο ακόμα.





Στο μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής, ήταν κρυμμένο πίσω από άλλα βουνά, ώσπου κάποια στιγμή άρχισε να φαίνεται:

 

[taver]

Κεφάλαιο 89: Everest

Το «τουριστικό» Everset base camp, είναι βασικά ένα μεγάλο parking λεωφορείων με τουρίστες, και σκηνές με μαγαζάκια – ίσως κάποιοι να μένουν κιόλας εκεί το βράδυ. Φυσικά κάνει αρκετό κρύο, μιλάμε για 5000 και κάτι μέτρα υψόμετρο. Από κει, ενάμισι χιλιόμετρο πιο κάτω, βρίσκεται το base camp των ορειβατών. Κάποτε υπήρχε ένα ηλεκτρικό λεωφορείο που μετέφερε τους τουρίστες ως εκεί, αλλά επειδή τώρα είναι η κύρια ορειβατική περίοδος και το base camp έχει πολύ κόσμο, αποφάσισαν να το σταματήσουν για να αποθαρρύνουν τους τουρίστες. Και έβαλαν και περιορισμό, στα τελευταία 500 μέτρα οι τουρίστες δε μπορούνε καν να πάνε (επισήμως τουλάχιστον, γιατί το βράδυ πετύχαμε κάτι τουρίστες από κάποιο άλλο γκρουπ που το κάνανε κρυφά). Όποιος θέλει να πάει, πρέπει να έχει άδεια αναρρίχησης, που θα του κοστίσει κάπου κοντά στα €10.000 στην καλύτερη περίπτωση, καλή φυσική κατάσταση και πολύ διαθέσιμο χρόνο. Δεν είχα τίποτα από τα τρία, οπότε τζίφος.



Τα base camp για τα μεγάλα βουνά κατασκευάζονται ακριβώς κάτω από το snow line, το υψόμετρο δηλαδή πάνω από το οποίο υπάρχει μόνιμο χιόνι και βαθύ permafrost όλο το χρόνο (για την εξήγηση του permafrost, να σας παραπέμψω εδώ: https://www.travelstories.gr/community/threads/Η-κατάκτηση-του-άγριου-Βορρά.57393/?chapter=4 ). Έτσι, το Νεπαλέζικο base camp που βρίσκεται στη νότια πλευρά του βουνού είναι κάπου 150 μέτρα πιο ψηλά, στα 5350 μέτρα πάνω κάτω, ενώ το Θιβετιανό είναι στα 5200 μέτρα υψόμετρο.







Επιτρέπεται όμως να περπατήσουμε ως την πινακίδα, και αυτό το έκανα. Στο πλάι, υπάρχει κι ένας ναός με μια σπηλιά, που αν δεν κάνω λάθος πρέπει να είναι ο υψηλότερος ναός στον κόσμο – δεν έχω τσεκάρει μήπως η Νεπαλεζική πλευρά έχει τίποτα ακόμα πιο ψηλά.





































Ε, φτάσαμε που φτάσαμε, ας βγούμε κι εμείς καμμιά φωτό… Κι αν δεν ήμασταν στην Κίνα με τις απαγορεύσεις της, θα μπορούσαμε και να την ποστάρουμε και στα σοσιαλ μύδια, είχε σήμα καμπάνα 4G+ …

 

[taver]

Κεφάλαιο 90: Διανυκτέρευση

Η ώρα είχε περάσει, και ο ήλιος είχε αρχίσει να δύει…























Πήγαμε στο κατάλυμά μας, που ήταν λίγες δεκάδες μέτρα πιο πέρα, στον κοιτώνα του μοναστηριού. Το κατάλυμα έχει απλά και “ανώτερα» δωμάτια, η διαφορά των τελευταίων είναι ότι έχουν παράθυρα που βλέπουν προς το Έβερεστ, και θερμαινόμενες κουβέρτες (επιπλέον από τα δυο παπλώματα) για τη νύκτα, καθώς δεν υπάρχει άλλη θέρμανση. Λόγω της έκτακτης προσφοράς των Θιβετιανών αρχών που για το Μάρτιο και τον Απρίλιο είχαν όλα τα κρατικά μνημεία στο Θιβέτ με μηδενικό εισιτήριο, το πρακτορείο έπρεπε να μας επιστρέψει ένα μικρό μέρος από τα χρήματα που είχαμε πληρώσει, και μας πρότεινε αντί επιστροφών να μας κάνουν αναβάθμιση στα δωμάτια εδώ. Δεχτήκαμε όλοι (εκτός από το Luis και το Daniel, που δεν είχαν επιστροφή καθώς το πρακτορείο τους έτσι κι αλλιώς δεν είχε συμπεριλάβει τα εισιτήρια στην τιμή της εκδρομής τους), και βολευτήκαμε στα αναβαθμισμένα δωμάτια, με αυτή τη θέα από το παράθυρο:











Θα ήταν η πρώτη φορά που θα κοιμόμουνα σε τέτοιο υψόμετρο:



Μας δώσανε και μικρές φιάλες οξυγόνου να έχουμε στα δωμάτια για τη νύκτα, αν τυχόν κανείς έχει πρόβλημα με το υψόμετρο.

Μετά το ηλιοβασίλεμα, κατευθυνθήκαμε για βραδινό φαγητό στην καντίνα του καταλύματος. Πιάσαμε και την κουβέντα, αρχίσαμε και τις μπύρες παρά το υψόμετρο (αφού ο γιατρός μου το επέτρεψε, ποιος είμαι εγώ να πω όχι; )



Η κατανάλωση μπύρας το βράδυ όμως δεν είναι ότι καλύτερο, διότι όπως και σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, προκαλεί επισκέψεις στην τουαλέτα. Κι όταν το δωμάτιο σου δε διαθέτει εσωτερική τουαλέτα, και πρέπει να βγεις έξω στην υπαίθρια κοινόχρηστη σε μια θερμοκρασία κάπου ανάμεσα στους -15 και -20… (Δεν ξέρω την ακριβή θερμοκρασία. Το επόμενο πρωί, το κινητό μου έλεγε πως στην πρωτεύουσα της επαρχίας, το Tingri, κάπου μιάμιση ώρα δρόμο και χίλια μέτρα πιο χαμηλά από δω, η θερμοκρασία ήταν στους -11 στις 7π.μ. Υπολογίστε πόσο ήταν πάνω στο βουνό….). Τα κατάφερα όμως.

 

[taver]

Κεφάλαιο 91: Ο δρόμος για την έξοδο

Η Παρασκευή 20/4/2019 ξημέρωσε με κάποια καθυστέρηση, γιατί είμαστε αρκετά δυτικά μεν αλλά σε ώρα Πεκίνου δε, οπότε και ξημερώνει και νυκτώνει αργά. Πήραμε το πρωινό μας, κι όσο φορτώναμε τα πράγματα στο αυτοκίνητο, παρατηρήσαμε και την ανατολή του ηλίου στο Έβερεστ.

















Η αναχώρηση των γκρουπ προς Κατμαντού από το Έβερεστ παλιότερα γινόταν αρκετά πιο αργά, γιατί και τα σύνορα ήταν πιο κοντά. Η συνθήκη του 2012 προβλέπει έξι συνοριακά περάσματα ανάμεσα στην Κίνα και στο Νεπάλ, τρία ανοικτά για όλους τους ταξιδιώτες και τρία για τοπικό εμπόριο μόνο, αλλά από τα έξι περάσματα, μόνο ένα είχε ανοίξει ως το 2015, το πέρασμα από το Zhangmu της Κίνας στο Kodari του Νεπάλ. Αυτό ήταν αρκετά κοντά τόσο στο Έβερεστ όσο και στο Κατμαντού, και η διαδρομή γινόταν εύκολα αυθημερόν και με αρκετό χρόνο να περισσεύει. Δυστυχώς το πέρασμα αυτό έκλεισε με το σεισμό του 2015, καθώς αρκετά κομμάτια δρόμου στη Νεπαλέζικη πλευρά μπλόκαραν από κατολισθήσεις, και δε φαίνεται να πρόκειται να ξανανοίξει σύντομα.

Το 2017 άνοιξε ένα νέο πέρασμα, προβλεπόμενο κι αυτό στη συμφωνία, ανάμεσα στο Gyirong της Κίνας και το Rasuwa στο Νεπάλ, που είναι σήμερα το μόνο από τα σύνορα των δυο χωρών που επιτρέπει και διέλευση ξένων. Υπάρχει κι ένα σύνορο ακόμα ανοικτό, στο δυτικό άκρο του Νεπάλ, αλλά μόνο για τοπικό εμπόριο κάποιες μέρες το χρόνο. Το πρόβλημα με το καινούργιο σύνορο, είναι ότι είναι αρκετά πιο μακριά, με αποτέλεσμα να πρέπει να κάνουμε μια διανυκτέρευση ακόμα σε Κινεζικό έδαφος κοντά στα σύνορα, πριν το περάσουμε. Αλλά κι ότι ο δρόμος από κει ως το Κατμαντού είναι σε ΠΟΛΥ κακά χάλια, με αποτέλεσμα να χρειάζονται 8-9 ώρες για μια διαδρομή 90 χιλιομέτρων, που θα μας πάρει όλη την επόμενη μέρα σχεδόν. Τουλάχιστον, η διαδρομή αυτή είναι αρκετά όμορφη, και στις δυο πλευρές των βουνών.

Επειδή λοιπόν το βράδυ θα διανυκτερεύσουμε κοντά στα σύνορα, χρειαζόμαστε και πάλι στρατιωτικές άδειες, που σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε αρκετά νωρίς στο μέρος όπου εκδίδονται, και άρα πρέπει να ξεκινήσουμε νωρίς...

Ξεκινήσαμε λοιπόν.















Περάσαμε και πάλι από το σημείο που είχαμε σταματήσει και την προηγούμενη μέρα. Αυτή τη φορά δεν υπήρχε ούτε συννεφάκι στο Έβερεστ. Δε σταματήσαμε όμως ακριβώς στο ίδιο σημείο, αλλά σε ένα οργανωμένο παρατηρητήριο λίγο πιο πάνω.

















Κρεμάσαμε και κάτι σημαίες προσευχής που είχαν προμηθευτεί η Μαρία κι ο Σεργκέι.









Και αποχαιρετήσαμε το Έβερεστ. Συνεχίσαμε την πορεία μας ξανά προς την εθνική οδό 318.









Κάπου εκεί, παρότι η ώρα ήταν ακόμα 11 παρά, σταματήσαμε για μεσημεριανό, καθώς δεν θα συναντούσαμε τίποτε άλλο ως το βράδυ. Κάτι τσίμπησα, παρέα με καφέ. Και ξανά-ξεκινήσαμε. Εν τω μεταξύ έπρεπε να λύσουμε και το θέμα της μετάβασής μας στο Νεπάλ, από τα σύνορα ως το Κατμαντού. Υπάρχουν δυο τρόποι να το κάνει κανείς. Με ένα υπεραστικό λεωφορείο, σε ένα δεκάωρο με άπειρο στριμωξίδι και κακές αναρτήσεις στις άπειρες λακκούβες, αλλά με λογικό κόστος, ή με τζιπ, που ζητάει $230 το όχημα, και το κανονίζεις να σε περιμένει στα σύνορα. Εμείς, τα έξι άτομα δηλαδή που θα συνεχίζαμε για Κατμαντού (ο Luis κι ο Daniel θα έμεναν για λίγες μέρες στο εθνικό πάρκο που βρίσκεται αμέσως μετά τα σύνορα), αποφασίσαμε να κλείσουμε δυο τζίπ, με συνολική τιμή $450, πληρωτέα σε δολάρια ΗΠΑ, δηλαδή $75 το άτομο, από ένα συνεργάτη του γραφείου μας, με το Danny να κάνει όλες τις συνεννοήσεις. Μπορεί επιτόπου να πετυχαίναμε και καλύτερη τιμή, αλλά όταν βρίσκεσαι σε μια εκδρομή που έτσι κι αλλιώς κόστισε από €1000 και άνω (€850 είχα δώσει μόνο στο πρακτορείο…), τα $5 που μπορεί να γλυτώναμε δεν ήταν και το σωτήριο ποσό, και η σιγουριά ότι κάποιος σε περιμένει κάτι αξίζει. Οι αναφορές στο internet πάντως αυτά τα ποσά αναφέρουν.







Στρίψαμε στην Εθνική οδό Χ214, και συνεχίσαμε.

 

[taver]

Κεφάλαιο 92: Λίμνες και βουνά

Σύντομα φτάσαμε στη λίμνη Paiku Co, όπου σταματήσαμε για λίγο να απολαύσουμε το τοπίο.































Και στη συνέχεια περάσαμε μία ακόμα ψηλή ορεινή διάβαση:















Βάλαμε και βενζίνη (όσο ο Danny έπαιρνε της τελευταίες άδειες που θα χρειαζόμασταν) σε ένα βενζινάδικο με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές ασφαλείας.



Και αρχίσαμε σιγά την κάθοδό μας προς χαμηλότερα υψόμετρα, φεύγοντας πια από το οροπέδιο του Θιβέτ.






Και πλέον, είδαμε και δέντρα! Είχα ξεχάσει πως μοιάζουν, τόσες μέρες στα ύψη. Εδώ το κλίμα, η χλωρίδα, η πανίδα, τα πάντα είναι όπως νότια από τα Ιμαλάια, αλλά είμαστε ακόμα στο έδαφος της Κίνας.













Στις 17:00 είχαμε πάρει ήδη το δωμάτιο μας στο απλό ξενοδοχείο που θα μέναμε. Δε βρήκα πως ανάβει ο ταχυθερμοσίφωνας (ο Nutty μετά από μένα το βρήκε, γκρρρ…), αλλά έστω και με κρύο νερό έκανα το ντους μου, και βγήκα μια γρήγορη βόλτα στο χωριό. Είχε αρχίσει να ψιχαλίζει, δεν είδα και τίποτα το ιδιαίτερο, γρήγορα μαζεύτηκα.



Η πόλη εδώ είναι υπό… ανέγερση. Ένα σωρό εργοτάξια τριγύρω, δημιουργούν τα εμπορικά κέντρα κλπ. που θα είναι απαραίτητα για να προσελκύσουν τους Νεπαλέζους πελάτες και τους transit φορτηγατζήδες, όταν οι συνθήκες των δρόμων βελτιωθούν.

Το τελευταίο γεύμα στο Θιβέτ ήταν στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, και ο χρόνος ως το βράδυ πέρασε με μπόλικη κουβεντούλα, και κάμποσες μπύρες.

 

[taver]

Κεφάλαιο 93: Ο ορεινός δρόμος για το Κεντρικό Νεπάλ

To Σάββατο 21/4/2018, ξυπνήσαμε άγαρμπα. Δεν είχε χτυπήσει το ξυπνητήρι μου (είχε κοπεί το ρεύμα λίγο μετά που ξεκίνησα τη φόρτιση, και κατά τη διάρκεια της νύχτας αντί να φορτίσει άδειασε τελείως η μπαταρία). Ξυπνήσαμε κακήν κακώς, μισό-κάναμε ντους, ντυθήκαμε και φύγαμε τρέχοντας. Ώρα 9 είμασταν ήδη στα σύνορα, κάνα εικοσάλεπτο δρόμος από το ξενοδοχείο. Ήδη, τα φορτηγά είχαν αρχίσει να σχηματίζουν ουρές, εμείς όμως παρκάραμε γρήγορα και κατεβάσαμε τα πράγματα. Ο Danny θα μας ακολουθούσε μέχρι το γκισέ των συνόρων, αλλά δε θα τον περνούσε καθώς, ως Θιβετιανός, δε διαθέτει διαβατήριο.



Όμως ήταν πολύ νωρίς. Γιατί μπορεί στην κίνα η ώρα να ήταν 9 το πρωί, στο Νεπάλ, όμως, ήταν ακόμη 06:45, και τα σύνορα δεν είχαν ανοίξει. Πήγαμε σε ένα ανοικτό μαγαζάκι, πήραμε καφέ, και περιμέναμε να πάει 10. Όταν τα σύνορα άνοιξαν, περάσαμε στα γρήγορα. Αποχαιρετήσαμε το Danny, αλλά και το Luis και το Daniel που έφυγαν για άλλη πορεία, και βγαίνοντας από τον πολυτελέστατο Κινεζικό μεθοριακό σταθμό, και περνώντας ένα τόσο δα γεφυράκι, προσγειωθήκαμε στην πεζή Νεπαλέζικη πραγματικότητα. Νεπαλέζικος συνοριακός σταθμός… απλά δεν υπάρχει. Πήγαμε σε ένα πεζούλι μπροστά από μια παράγκα, που εκτελούσε χρέη τελωνείου υποθέτω, όπου ανοίξαμε σε δημόσια θέα τις βαλίτσες μας για να δουν …. Ξέρω γω, κάτι πρέπει να θέλανε να δουν, δε μπορεί... Ψαχούλεψε κάτι μια κοπελίτσα, και μου έδωσε το ΟΚ και έκλεισα τη βαλίτσα μου. Εν τω μεταξύ, περνώντας τη γέφυρα, σκίστηκε το ένα λουρί του ώμου από το backpack μου, με αποτέλεσμα να πρέπει να το κρατάω κι αυτό στο χέρι.

Βρήκαμε το ένα από τα δυο τζιπ να μας περιμένει. «Ελάτε. Θα στριμωχτούμε για ένα χιλιόμετρο, και εκεί μας περιμένει και το άλλο τζίπ». Φορτώσαμε τα πράγματα στην οροφή, και στριμωχτήκαμε 6 άτομα μέσα. Το ένα χιλιόμετρο πιο κάτω, ήταν στο Νεπαλέζικο immigration (πρέπει να ξέρεις που είναι και να σταματήσεις, αλλιώς πινακίδα δεν υπάρχει). Οι τρείς από τους 6 είχαμε ήδη Νεπαλέζικη Βίζα σε ισχύ. Εγώ γιατί ήμουν και πριν στο Νεπάλ, και οι δυο Αυστραλοί γιατί είχαν φροντίσει να την έχουν εκδώσει από πριν. Πήραμε σχετικά γρήγορα τις σφραγίδες μας, φορτώσαμε τα πράγματά μας στο πρώτο από τα δυο τζιπ, και ξεκινήσαμε. Με τους άλλους, δώσαμε ραντεβού στο Κατμαντού. Οι υπόλοιποι ταλαιπωρήθηκαν λίγο, οι μεν Ρώσοι γιατί δεν είχαν φροντίσει να έχουν μαζί τους φωτογραφίες για τη βίζα, και ο Ταϊλανδός γιατί κάποια από τα δολάρια ΗΠΑ που είχε μαζί του δεν του τα δεχόντουσαν ως… πλαστά.

Τελικά ο οδηγός μας ήταν πολύ αργός, και σύντομα οι άλλοι μας πέρασαν. Τις συνέπειες αυτού θα τις διαπιστώναμε πολύ αργότερα, λίγο πριν το Κατμαντού, όταν ο οδηγός του άλλου τζιπ επέμενε να εισπράξει αυτός την πληρωμή για το σύνολο των έξι επιβατών, οπότε σταμάτησαν κάπου και μας περίμεναν να φτάσουμε και να δώσουμε κι εμείς τον οβολό μας. Επί μια ώρα….

Η διαδρομή πάλι…. είχε τις εναλλαγές της.

Στο πρώτο κομμάτι, στο όριο του εθνικού πάρκου Langtang, o δρόμος ήταν κατσικόδρομος, και είμαι επιεικής. Αν δεν ήμασταν σε τζιπ, δεν ξέρω αν θα μπορούσαμε να περάσουμε. Τα off-road κατσάβραχα της Βολιβίας ήταν μάλλον σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι αυτός ο δρόμος. Κάποτε ήταν άσφαλτος, αλλά αν βρείτε κάπου ασφάλτινο κομμάτι πάνω από 10 μέτρα να μου τρυπήσετε τη μύτη. Δεν έχει. Οι φωτογραφίες παραπλανούν απλά επειδή εκεί μόνο μπορούσα να τραβήξω φωτογραφία χωρίς άπειρα τραντάγματα. Είναι όλο ένα μεγάλο νεροφάγωμα, με γκρεμό δίπλα ακριβώς, που έχει γίνει και χειρότερο από το πάτημα των αυτοκινήτων. Η ταχύτητα που κινούμασταν ήταν περίπου 10 χμ/ώρα κατά μέσο όρο, κι αυτό δεν είναι υπερβολή. Όπως και τα άπειρα τραντάγματα του καθίσματος, αφού πραγματικά ανησύχησα κάποια στιγμή για τους ηλικιωμένους που ήταν μαζί μου στο αυτοκίνητο.

Όμως η θέα ήταν φοβερή. Λίγα πράγματα σχετικά κατάφερα να πιάσω φωτογραφικά , και σχεδόν καθόλου από τα απίθανα χωριουδάκια που κρέμονταν στη μέση απότομων πλαγιών.







































Η διέλευση μας από το εθνικό πάρκο διακόπηκε τρείς φορές για έλεγχο των αποσκευών μας. Τις κατεβάζαμε από το αυτοκίνητο, της πηγαίναμε στο τελωνείο, τις ανοίγαμε, τις κοιτάγανε, τις κλείναμε, τις φορτώναμε, και πάμε παρακάτω.

Το μεγάλο χωριό της περιοχής λέγεται Dhunche:



















Συνεχίσαμε τη διαδρομή.

 

[taver]

Κεφάλαιο 94: Ο πεδινός δρόμος για το Κατμαντού

Κάποια στιγμή κατεβήκαμε επιτέλους στην πεδιάδα.



Εκεί, κοντά στην ιστορική πόλη Nuwakot, σταματήσαμε για ένα γρήγορο μεσημεριανό, με παραδοσιακό νεπαλέζικο φαγητό με Dal. Αν η ποσότητα δε σας φτάνει, έχει και δωρεάν ξαναγέμισμα.



Συνεχίσαμε, πεδινά αυτή τη φορά, στην κοιλάδα του ποταμού Tadi. Το τοπίο εδώ αλλάζει, αλλά το οδόστρωμα όχι και τόσο.



































Μετά το σεισμό του 2015, το Νεπάλ ανοικοδομείται, με νέα, σύγχρονα, αντισεισμικά κατασκευάσματα. Ότι πρέπει για τη "Μπιενάλλε αυθεραίτων"









Ακολουθεί ένα ημιορεινό κομμάτι διαδρομής:









Και επιτέλους, στις 16:30, έχοντας ξεκινήσει από τα Νεπαλέζικα σύνορα στις 08:00 τοπική, αντικρύσαμε το Κατμαντού…











Το τζίπ μας άφησε έξω από το ξενοδοχείο μου, το Kathmandu Village House, όπου είχα μείνει και τις δυο προηγούμενες φορές στο ίδιο ταξίδι. Ο David και η Jeanette δεν είχαν κλείσει κάπου, οπότε ήρθαν μαζί μου, ρώτησαν διαθεσιμότητα, είδαν τα δωμάτια, τους άρεσαν, και έκλεισαν κι αυτοί στο ίδιο ξενοδοχείο.

Σε όλη το διαδρομή, βέβαια, δεν είχα σύνδεση δεδομένων στο δίκτυο κινητής της NCELL, πράγμα που το απέδωσα φυσικά στο ότι μάλλον μου είχαν τελειώσει οι μονάδες, αφού ούτε στο αεροδρόμιο του Kathmandu είχα σήμα όταν έφευγα. Βγήκα να πάρω κάνα μπουκάλι νερό, και πήγα και σε ένα μαγαζί της NCELL να ρωτήσω. Όχι, μου λέει, έχετε μονάδες. Άλλο είναι το πρόβλημα. Το δίκτυο της NCELL είναι εκτός λειτουργίας….

Ξεκουραστήκαμε και πλυθήκαμε από το ταξίδι. Είχα σκοπό να βγω καμμιά βόλτα, αλλά λίγο που δεν είχα μελετήσει το που να πάω, λίγο ότι ήμουν πτώμα, έμεινα για λίγες ώρες στο δωμάτιο. Μόνο για βραδινό φαγητό βγήκα, αλλά τελικά δε βρεθήκαμε με το γκρουπ όπως είχαμε κανονίσει, αλλά μόνο με το David και τη Jeanette. Παρ’ ότι τύποι που είναι «κουραστικό» να βρίσκεσαι σε γκρουπ μαζί τους (η Jeanette για παράδειγμα μιλάει ακατάπαυστα), ήταν τουλάχιστον ενδιαφέροντες άνθρωποι, με ποικίλες ανησυχίες. Εκτός από τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους, στη φάρμα τους μεγάλωσαν (ως ανάδοχοι) και πέντε ορφανά από την Καμπότζη με ειδικές ανάγκες. Το δείπνο μας βρήκε στο εστιατόριο “Yak” στην Thamel, το οποίο και δεν συνιστώ.

Επιστρέφοντας, έκανα μια βόλτα ακόμα στη βραδινή Thamel, και ψώνισα ένα καινούργιο backpack 40l για να αντικαταστήσω το σκισμένο: Επιδιορθωνόταν, και το επιδιόρθωσα μόλις γύρισα, αλλά έτσι κι αλλιώς χρειαζόμουν κι ένα δεύτερο, οπότε ας είμαι άνετος στην επιστροφή. Ήταν το τελευταίο βράδυ στο ταξίδι που είχα ξενοδοχείο, οπότε τακτοποίησα τη βαλίτσα σε «mode πτήσεων» (όλα τα υγρά στη σωστή βαλίτσα, τα άπλυτα εδώ, τα καθαρά εκεί κλπ). Πολλοίς κόσμος σε τέτοια ταξίδια ταξιδεύει μόνο με χειραποσκευή και φροντίζει να πλένει. Εγώ, για ταξίδι μέχρι δυο βδομάδες και κάτι όπως αυτό, προτιμώ να μη μπω στη διαδικασία πλυσιμάτων, και προτιμώ να κουβαλάω όλα τα ρούχα που θα χρειαστώ, οπότε κάποια στιγμή πρέπει και να τα τακτοποιήσω.

Έπρεπε να λύσω και το θέμα των μετρητών για το σκάρτο 24ωρο που είχα μπροστά μου. Μου είχαν περισσέψει κάτι δολάρια, κάτι νεπαλέζικα μετρητά που έφερα πίσω μαζί μου, και 1500 Κινέζικα Remnibi. Αποφάσισα να αλλάξω τα δολάρια και 500 Κινέζικα αντί να σηκώσω μετρητά, και τα υπόλοιπα θα τα κράταγα για το επόμενο ταξίδι μου στην Κίνα, που δε θα αργούσε και πολύ (και από το οποίο έχω ήδη προ πολλού επιστρέψει). Με τις αλλαγές αυτές, τα Νεπαλέζικα μου έφτασαν ακριβώς.

 

[taver]

Κεφάλαιο 95: Swayambhunath

Η Κυριακή 22/4/2018 ξημέρωσε, κι αφού ετοίμασα τις αποσκευές μου, έφαγα το πρωινό μου με το David και τη Jeanette και κανόνισα το ταξί που θα με πήγαινε στο αεροδρόμιο αργότερα, ξεκίνησα για την τελευταία μεγάλη εκκρεμότητα που είχα αφήσει από τα αξιοθέατα του Κατμαντού: τη Στούπα με το όνομα γλωσσοδέτη: Swayambhunath, που για τους τουρίστες απλουστεύεται σε «Monkey Temple», από τους πολλούς μακάκους που περιπολούν το χώρο, επιτιθέμενοι σε οποιονδήποτε κρατάει κάτι τρόφιμο.

Πήρα ένα ταξί και πήγα. Ότι και να πω για τη διαδρομή, λίγο θα είναι. Rollercoaster πάλι. Πάνω που είχα ξεσυνηθίσει…





Το μνημείο εδώ είναι βουδιστικός ναός (Kagyu), αλλά μην το πάρετε και πολύ τοις μετρητοίς αυτό, καθώς στην περιφέρειά του υπάρχει έντονο ινδουιστικό στοιχείο (και ναΐσκοι). Η βασική στούπα βγήκε αλώβητη από το σεισμό του 2015, δεν ισχύει όμως το ίδιο και για όλους τους περιφερειακούς ναούς, που όμως αναστηλώνονται. Το όνομα της σημαίνει «αναδυμένο από μόνο του», καθώς σύμφωνα με το θρύλο η περιοχή εδώ ήταν κάποτε λίμνη, και ο λόφος στον οποίο βρίσκεται η Στούπα αναδύθηκε από τη λίμνη.

Υπάρχουν δυο τρόποι να φτάσει κανείς στη Στούπα. Μπορεί να επιλέξει τον Προσκυνηματικό τρόπο, ανεβαίνοντας την τεράστια πέτρινη σκάλα, ή τον εύκολο τρόπο, από το πίσω πάρκιγκ που είναι σχεδόν στο ύψος του ναού. Μαντέψτε ποιόν από τους δυο τρόπους διάλεξα.



Η είσοδος, λοιπόν από την πλευρά του πάρκιγκ, είναι στολισμένη με αγάλματα.



Από κει, βλέπουμε πρώτα δυο μικρές στούπες:



Κι ένα σύγχρονο μνημείο προς την παγκόσμια ειρήνη (και την παγκόσμια συλλογή κερμάτων, υποθέτω).













Μια σκάλα οδηγεί σιγά σιγά στον κύριο χώρο του ναού.







Πάνω στην πλατφόρμα του κυρίως ναού, υπάρχουν σύμβολα για τα πέντε στοιχεία: γη, αέρα, νερό, φωτιά και αιθέρα, αν και κάποια από αυτά υπέστησαν ζημιές στο σεισμό. Το σύμβολο της φωτιάς, ο Agnipura, βρέθηκε πρώτο μπροστά μου:



Οι καλλιτέχνες και μικροπωλητές είναι κυριολεκτικά πάνω στα αρχαία μνημεία…





Μια σειρά από shrines στο Vishnu είναι η επαναφορά στην Ινδουιστική πραγματικότητα,





προτού εμφανιστεί μπροστά μας η μεγάλη στούπα. Όπως και στη Boudhha (αρκετές δεκάδες κεφάλαια πίσω), έχουμε κατά σειρά από κάτω προς τα πάνω το λευκό θόλο, την επίχρυση spire, απ’ όπου τα τέσσερα πρόσωπα του Βούδα κοιτάνε στις τέσσερις βασικές κατευθύνσεις, και τον αριθμό ένα (εκ) σε νεπαλέζικους χαρακτήρες να μοιάζει με μύτη και να συμβολίζει την ενότητα, και πάνω από όλα ένα τρίτο μάτι, που συμβολίζει την ικανότητα του Βούδα να τα βλέπει όλα.

Γύρω από τη βάση της στούπας, υπάρχουν παντού τροχοί προσευχής, και οι πιστοί κάνουν το δεξιόστροφο γύρο της γυρίζοντας τα (δεξιόστροφα κι αυτά).







Και δίπλα ακριβώς, με παρόμοιους βουδιστικούς τροχούς προσευχής στην πρόσοψη, βρίσκεται ο Ινδουιστικός ναός της Hariti, θεάς της ευλογιάς.





Πωλούνται και σημαίες προσευχής, αν θέλετε.



Ακριβώς μπροστά από τη στούπα, όπως έρχεται κανείς από την προσκυνηματική σκάλα, βρίσκεται το μεγάλο σύμβολο του κεραυνού, από μπρούντζο, που είναι σύμβολο του Θιβετιανού Βουδισμού, ως αναφορά στη φώτιση που αναζητά ο πιστός μέσω της θρησκείας.



Έκανα κι εγώ τη βόλτα μου γύρω από τη Στούπα.













Έχει και θέα προς το Κατμαντού από το λόφο. Καθαρή ατμόσφαιρα πάντως δεν τη λες:





Συνέχισα τη γύρα:





































Επέστρεψα στην περιοχή της εισόδου.









Κάποιο γύρισμα ετοιμάζεται…:

 

[taver]

Κεφάλαιο 96: Τελευταίες βόλτες

Όταν το ταξί με γύρισε στην Thamel, η ώρα ήταν 11, και είχα μέχρι τις 14:15 που είχα ραντεβού με το ταξί για να με πάει στο αεροδρόμιο. Λίγος χρόνος, για μια τελευταία βόλτα κι ένα τελευταίο φαγητό στο Νεπάλ.
Ξεκίνησα για το κέντρο, με κατεύθυνση την πλατεία Durbar. Είναι οι ίδιοι δρόμοι και τα ίδια αξιοθέατα που περιέγραψα στην πρώτη μέρα, δε θα επαναλάβω πάλι τις ίδιες περιγραφές.





Ξέρετε τι είναι η google? Χα.





























Έφτασα στην πλατεία Durbar. Έκανα τον ανήξερο.





Σύντομα μια κυρία ήρθε δίπλα μου και με «ενημέρωσε» ότι η πλατεία χρειάζεται εισιτήριο. Το εισιτήριο μου προ δυο εβδομάδων δεν ίσχυε πια, αλλά δεν το είχα και μαζί μου, οπότε τζίφος. Ήθελα όμως να βρεθώ στην πέρα άκρη της Freak Street, οπότε πήγα από ανορθόδοξο δρόμο, γύρω γύρω και μέσα από αυλές.







Τελικά κάθισα για ένα καφέ κάπου εκεί. Και λίγο αργότερα πήρα το δρόμο της επιστροφής προς τη Thamel.



















Για τελευταίο γεύμα, πήγα πάλι για momos στο Yangling. Λίγο αργότερα, πήγα στο ξενοδοχείο, αποχαιρέτησα τον ξενοδόχο, φόρτωσα τα μπαγκάζια μου στο ταξί, και ξεκινήσαμε για το αεροδρόμιο.
Δε σας είπα για της δημόσιες συγκοινωνίες στο Κατμαντού. Ε, κυρίως κάτι τέτοια είναι. Κάνεις σήμα, κι αν συμφωνήσετε ανεβαίνεις από μια σκάλα στο πίσω μέρος…



Και φυσικά να κλείσω φωτογραφικά την ιστορία με ένα σύμβολο, σχετικό με την τρέχουσα κυβέρνηση της χώρας.

 

[taver]

Κεφάλαιο 97: Επιστροφή στη βάση

Φτάσαμε στο αεροδρόμιο. Παλιά μου τέχνη, κόσκινο. Παρέδωσα τη βαλίτσα μου στο check-in της Qatar, και ανέβηκα στον πάνω όροφο. Συμπλήρωσα την κάρτα του immigration, στήθηκα στην ουρά, βγήκα επιτυχώς από τη χώρα, χάλασα τα τελευταία μου Νεπαλέζικα σε σουβενιράκια και καφέδες, πέρασα τον έλεγχο ασφαλείας, και πήγα στο gate για την πτήση μου.

Η πτήση QR647 των 16:45 για τη Doha έφυγε στην ώρα της. Ταξιδεύαμε βέβαια με το A7-AHD, ένα παλιό Α320 χωρίς καν ατομικό IFE, στρυμωγμένοι καθώς δεν έπεφτε καρφίτσα μέσα, αλλά φτάσαμε στην ώρα μας, 19:35, στο Κατάρ. Είχα το 09D.

Εκείνη την ώρα, το αεροδρόμιο ήταν σχετικά άδειο, ελάχιστος κόσμος ήταν στις ουρές για το transfer security, οπότε ξεμπερδέψαμε γρήγορα, και σύντομα ήμουν στο gate για την επόμενη πτήση. Αυτή τη φορά δεν είχα ψωνίσει πρόσβαση για το lounge, γιατί ο χρόνος μετεπιβίβασης ήταν μικρός.

Στις 20:50 αναχώρησε και η επόμενη πτήση, QR285 για το Yerevan της Αρμενίας. Εδώ, το A7-ADA, ένα πιο καινούργιο A320, ήταν ευτυχώς σχεδόν άδειο, και είχα μια ολόδική μου τριάδα καθισμάτων, και επισήμως το 09C, ως τις 00:50 που προσγειωθήκαμε στο Yerevan.

Στον έλεγχο διαβατηρίων του αεροδρομίου Zvartnots, ο υπάλληλος πήρε το διαβατήριο μου κι άρχισε να το ξεφυλίζει σελίδα-σελίδα. Ήξερα τι έψαχνε να βρει και είπα να τον γλυτώσω από τον κόπο, αλλά δεν πρόλαβα, εν τω μεταξύ έφτασε και στην τελευταία σελίδα και είδε αυτό που έψαχνε. «Τι πήγατε να κάνετε στο Αζερμπαϊζάν;» «Ε, τουρισμό». «Έχετε ξαναέρθει στην Αρμενία;» «Ναι, αλλά με το προηγούμενο μου διαβατήριο». «Λυπάμαι, θα σας δώσω μόνο 15 μέρες χρόνο παραμονής στη χώρα» «Και 15 ώρες να δώσετε, εντάξει είμαι. Να παραλάβω και να ξαναπαραδώσω τη βαλίτσα μου θέλω μόνο».

Αυτό βέβαια, ευκολότερα λέγεται παρά γίνεται, γιατί όταν την παρέλαβα και βγήκα στις αφίξεις η ώρα ήταν ακόμα μία και κάτι, και το check-in της Aegean για την πτήση των 04:50 για Αθήνα θα ανοίξει δυόμιση ώρες πριν την πτήση, δηλαδή στις 02:20. Βρήκα ένα καφέ στο αεροδρόμιο που δεχόταν πληρωμή με κάρτες (γιατί από αρμένικο συνάλαγμα, δεν), και άραξα μια ωρίτσα με ένα καφέ κι ένα γλυκάκι. Όταν πια άνοιξε το check-in, πήρα την κάρτα επιβίβασης για το 05D, και παρέδωσα τη βαλίτσα μου και στην Aegean. Πέρασα τον έλεγχο (επιτέλους με Fast Track), και πήγα αμέσως στο Lounge. Είχα διαβάσει στο internet ότι το lounge του αεροδρομίου εδώ διαθέτει και ντους, αλλά οι κατάλογοι των lounge γενικά έχουν χαμηλή αξιοπιστία, εδώ lounge κλείνουνε και περνάνε μήνες ή και χρόνια να ενημερωθούν. Όμως ήμουν τυχερός και οι πληροφορίες ήταν ακριβείς. Έκανα το ντουζάκι μου, τσίμπησα και το κατιτίς μου, και στις 04:50 η πτήση A3899 με το παλιό γνώριμο SX-DVS αναχώρησε στην ώρα της για την Αθήνα.

Στις 06:45 της Δευτέρας 23/4/2018 ήμασταν στο διάδρομο του Ελ. Βενιζέλος. Πέρασα τον έλεγχο διαβατηρίων, πήρα βαλίτσα (ωραίο το priority), και το ταξίδι κάπου εκεί είχε τελειώσει. Πήρα το μετρό και πήγα κατευθείαν στο γραφείο. Μια καινούργια εβδομάδα ξεκινούσε…