(Δυτική) Ουκρανία, καλοκαίρι 2024

[10900km]

Δέκα μέρες τώρα, το αναβάλω (να αρχίσω αυτήν την ιστορία), επειδή είμαι σχεδόν βέβαιος ότι θα το μετανιώσω, όμως κατέληξα (προφανώς) ότι είναι προτιμότερο να (πιθανότατα) μετανιώσω κάτι που έκανα, όχι κάτι που δεν έκανα.

Ο ευφάνταστος(…) τίτλος τα λέει όλα για το από πού και μέχρι πότε θα γράφω αυτήν την ιστορία. Αν δεν συμβεί κάτι που θα με αναγκάσει να αλλάξω το σχέδιό μου, από την Ουκρανία θα βγω (για κάποιον λόγο, το “βγω” μού φαίνεται πολύ πιο κατάλληλο από το “φύγω”) στις 28 Αυγούστου, ακριβώς 90 μέρες από τότε που πήρα το τρένο από Βουδαπέστη για Μουκάτσεβο.

Να κάτι δυνητικά χρήσιμο που μπορώ να γράψω, πώς φθάνει κανείς εδώ. Ναι μεν με αεροπλάνο είναι αδύνατο, όμως με τρένα και λεωφορεία είναι παιχνιδάκι. Τόσο τέλη Δεκεμβρίου, όσο και πριν από δύο βδομάδες, εγώ επέλεξα να πάρω τρένο από Βουδαπέστη, όχι για Τσοπ, που είναι η πρώτη στάση εντός Ουκρανίας, αλλά για Μουκάτσεβο, που και μεγαλύτερο είναι, και οικονομικά καταλύματα έχει, και αρκετό χάζι για να σε κρατήσει “ζεστό” για 24-36 ώρες.

Τριγυρίζοντας στο Μουκάτσεβο για λίγες ώρες, βλέπεις λεωφορεία που είτε έρχονται από, είτε πηγαίνουν στην Πολωνία, στη Σλοβακία, και στην Ουγγαρία.

Όσο για τα – αγαπημένα μου – τρένα, γραμμές υπάρχουν από όλες τις (δυτικά και νότια) γειτονικές χώρες. Το δε εισιτήριο, εγώ το αγόρασα online από το σάιτ των ουγγρικών σιδηροδρόμων. Η διαδρομή μέχρι τον πρώτο σταθμό εντός Ουκρανίας είναι περίπου εφτά ώρες, με δύο (τις τελευταίες) από αυτές, να είναι στις δύο πλευρές των συνόρων. Οι Ούγγροι ελέγχουν τα διαβατήρια πάνω στο τρένο, στη στιγμή. Οι Ουκρανοί τα παίρνουν μαζί τους και τα επιστρέφουν όταν έχουν τσεκάρει τους πάντες.

Λεπτομέρεια: καμία από τις δύο φορές, ούτε τον Δεκέμβριο, ούτε τώρα, με ρώτησε κανείς “γιατί πηγαίνεις στην Ουκρανία;”

Άλλο κοινό των δύο Βουδαπέστη – Μουκάτσεβο, ήταν το ποιους έβλεπες στην αποβάθρα λίγο πριν φύγει το τρένο από Βουδαπέστη, και ποιους έβλεπες στο βαγόνι μέχρι να μπεις στην Ουκρανία. Στη Βουδαπέστη έβλεπες πολλές οικογένειες, οι μπαμπάδες όμως, αφού φιλούσαν παιδιά και σύζυγο, έμεναν πίσω. Και τις δύο φορές, οι εννέα στους δέκα στο βαγόνι ήταν γυναίκες, διαφόρων ηλικιών, κι οι άνδρες ήμασταν μετρημένοι στα δάκτυλα ενός χεριού. Τον Δεκέμβρη θυμάμαι δύο ηλικιωμένους κυρίους, αυτήν τη φορά είχαμε έναν ηλικιωμένο και δύο Αφρικανούς (30άρηδες τους έκανα), φοιτητές. Πριν τον Φεβρουάριο του 2022, στην Ουκρανία φοιτούσαν πάρα-πάρα πολλοί Αφρικανοί. Για το πόσοι έχουν απομείνει μέχρι σήμερα, δεν έχω δει/διαβάσει σχετικό ρεπορτάζ σε κάποιο από τα ουκρανικά σάιτ που παρακολουθώ.

Το “δυνητικά χρήσιμο” το έγραψα επειδή ξέρω έναν τουλάχιστον τραβελστορίτη που σκέφτεται σοβαρά να έρθει στην Ουκρανία (τον Σεπτέμβριο). Μπορεί να υπάρχουν κι άλλοι. Όχι ότι περιμένουν εμένα να τους ανοίξω τα μάτια. Φαντάζομαι όλοι κάνουν τη δική τους έρευνα. Κρατήστε μόνο ότι στην Ουκρανία όχι μόνο μπορείς να έρθεις, αλλά είναι κι εύκολο. Όχι “απευθείας πτήση από Θεσσαλονίκη” εύκολο, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τον παρατεταμένο πόλεμο και τα εμπόδια που βάζει στις μετακινήσεις, ναι, (σχετικά) εύκολο.

Δέκα μέρες τώρα, έχω παρατηρήσει τρεις σημαντικές διαφορές σε σύγκριση με το πώς βρήκα το Λβιβ (και το Μουκάτσεβο, και το Ούζχοροντ) τις δύο βδομάδες που πέρασα εδώ τέλη Δεκεμβρίου – αρχές Ιανουαρίου. Έχω χρόνο να τις παραθέσω/αναλύσω. Απόψε θέλω κυρίως να ποστάρω ένα πρώτο κείμενο, επειδή αισθάνθηκα ότι αν δεν το έκανα ούτε απόψε, δεν θα το έκανα καμία από τις επόμενες 80 μέρες.

 

[gkalla]

Καλώς τον, με νέα ιστορία.
Μας έλειψες.

Υ.Γ.
Ακόμα περιμένουμε την συνέχεια από την ιστορία «474 αναμνήσεις». Γράψε κανένα κεφάλαιο ακόμα και σιγά σιγά θα την κλείσεις κι αυτή την «πληγή».

 

[10900km]

Εκείνο που μου έχει κεντρίσει περισσότερο την προσοχή στους δρόμους τού Λβιβ αυτές τις ημέρες, έχοντας στο μυαλό μου εικόνες από τέλη Δεκεμβρίου – αρχές Ιανουαρίου, όταν επίσης ήμουν εδώ, είναι το πώς προσπαθεί ο στρατός να “προσελκύσει” κόσμο, να “δελεάσει” κόσμο να καταταχθεί. Τον χειμώνα, σε μεγάλα πόστερ, έβλεπες γεροδεμένους άνδρες με στρατιωτική στολή και σταθερό/γεμάτο αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση βλέμμα, “μέτωπο με μέτωπο” με… τέρατα που θύμιζαν Πέρσες στο “300”. Οι Ουκρανοί, τους Ρώσους εισβολείς, τους αποκαλούν “ορκ”, εξού η επιλογή τής – αποκρουστικής – εικόνας.

Αυτές τις ημέρες, στις ίδιες θέσεις, στις ίδιες μεγάλες διαφημιστικές πινακίδες, βλέπεις πόστερ με “παλικάρια τής διπλανής πόρτας” (από άποψη σωματοδομής), ντυμένα στρατιώτες, να κρατούν χειριστήριο drone, ειδικά στρατιωτικά κιάλια, να φοράνε εκείνη τη μεγάλη προστατευτική μάσκα που χρησιμοποιούν όσοι εργάζονται στις κατασκευές. Πουθενά… ορκ.

Σήμερα δε, είδα ένα πόστερ που δεν είχα ξαναδεί, καμιά δεκαριά στρατιώτες, κυρίως άνδρες, αλλά και γυναίκες, αργά το απόγευμα, κάπου σε λιβάδι, με τον ήλιο να πέφτει, κάθονταν γύρω από μία μικρή φωτιά, πίνοντας τσάι/καφέ/δεν ξέρω τι, όλοι χαμογελαστοί. Το “μήνυμα” ήταν προφανές, “στον στρατό θα βρεις συντροφικότητα”. Το μήνυμα στα άλλα πόστερ, επίσης σαφές, “αν καταταχθείς, μπορείς να φανείς χρήσιμος με πολλούς τρόπους, δεν χρειάζεται να είσαι γεννημένος ήρωας”.

Η διαφορά στα μηνύματα των πόστερ τού ουκρανικού στρατού, ήρθε στο μυαλό μου να δέσει γάντι με κάτι που διάβασα στο τρένο, μία μίνι συνέντευξη ενός δημοσιογράφου και εκδότη, ο οποίος με το που εισέβαλαν οι Ρώσοι το 2022, παράτησε την καθημερινή δουλειά του και κατατάχθηκε εθελοντικά. Από τότε, έχει περάσει το μεγαλύτερο διάστημα στο μέτωπο.

Πάβλο Καζάριν λέγεται, και μεταξύ άλλων είπε ότι ο στρατός θα έπρεπε να “απο-ηρωποιήσει” τον πόλεμο στον τρόπο που προσπαθεί να προσελκύσει “νέο αίμα”, και να παρουσιάσει τη σχεδόν… ριτουνιάρικη πραγματικότητα/καθημερινότητά του. Είπε ότι έχουμε συνηθίσει σε πολεμικές ταινίες να βλέπουμε… επικές μάχες κάθε μερικά λεπτά, η δική του εμπειρία όμως στο μέτωπο, λέει ότι το 90% τού χρόνου σου το περνάς… περιμένοντας, και παρατηρώντας. Είπε επίσης ότι στρατός δεν είναι μόνο το μέτωπο, είναι και αμέτρητοι άλλοι άνθρωποι οι οποίοι κάνουν “υποστηρικτικές” δουλειές, από τους οποίους επίσης έχει έλλειψη η Ουκρανία σήμερα, όχι μόνο από μπότες στο μέτωπο.

Ο στρατός εδώ πληρώνει καλά (για τα δεδομένα τής χώρας), και φορώντας στολή, ανεβαίνεις στην εκτίμηση συγγενών, φίλων και γνωστών. Σύμφωνα με τον Καζάριν, αυτό θα έπρεπε να είναι το μήνυμα του στρατού, και όχι – προσθέτω εγώ – “έλα να βρεθείς μέτωπο με μέτωπο με μιλιούνια τεράτων που θα προσπαθήσουν να σε φάνε ζωντανό”. Κρίνοντας από το ύφος των πόστερ στους δρόμους τού Λβιβ αυτές τις ημέρες, είναι προφανές ότι ο στρατός… άλλαξε τροπάριο, ως προς το πώς προσπαθεί να “τραβήξει” κόσμο να καταταχθεί.

Κατά τα άλλα, στο χόστελ που έχω κάνει σπίτι μου στο Λβιβ, βλέπεις κοντά μια ντουζίνα IT guys στα λάπτοπ τους από το πρωί μέχρι το βράδυ, όλοι 20κάτι, σίγουρα κάτω από 25. Πριν από λίγο μιλούσα με ένα παιδί από την Οδησσό. Μου έλεγε πώς φορολογούνται οι προγραμματιστές, γενικά όσοι ασχολούνται με την πληροφορική στην Ουκρανία. Αν βγάζεις μέχρι 5 εκατομμύρια χρίβνια (περίπου 115 χιλιάδες ευρώ) τον χρόνο, πληρώνεις ένα ταπεινό 5%, συν 30 δολάρια κάθε τρεις μήνες (δεν κατάλαβα γιατί).

Το Λβιβ είναι ιδανικό για νεαρούς που έχουν τέτοιες δουλειές (βγάζοντας προφανώς πολύυυ λιγότερα από 115 χιλιάρικα τον χρόνο), επειδή είναι “αρκετά έως πολύ” ασφαλές (περισσότερα επ’ αυτού, αύριο), έχει αξιόπιστο ίντερνετ, και το πρόβλημα με τις διακοπές ρεύματος είναι πολύ μικρότερο από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη πόλη στη χώρα. Ειδικά στο χόστελ μας δε, έχουν γεννήτρια, κι ακόμα κι όταν κόβεται το ρεύμα στην περιοχή μας, εμείς ουσιαστικά μένουμε ανεπηρέαστοι.

gkalla, 595 πλέον, κι ελπίζω μέχρι τέλος Αυγούστου να “γιορτάσω” καινούργια κατοστάδα.

 

[Yorgos]

Μη σταματας.

 

[10900km]

“Δεν έχουν πόλεμο εκεί;” Λογικότατη η ερώτηση, ταυτόχρονα και η κεκαλυμμένη ανησυχία για το αν στέκω καλά στα μυαλά μου, όσων με άκουσαν τις τελευταίες εβδομάδες να τους λέω ότι σκόπευα να περάσω όλο το καλοκαίρι στην Ουκρανία. Στους περισσότερους έδινα μία σύντομη απάντηση, του στιλ “εκεί που θα πάω εγώ, είναι ήσυχα”. Είναι όντως; Είναι, αλλά…

Πριν από δυο-τρεις ημέρες πέρασα αρκετή ώρα μιλώντας με έναν νεαρό Ολλανδό, ο οποίος ήρθε στη δυτική Ουκρανία για έξι βδομάδες, με βασικό σκοπό να βρει και να αγοράσει ένα μικρό σπίτι κάπου στην εξοχή. Μου είπε ότι λόγω κόστους, δεν βλέπει να μπορεί να το κάνει ποτέ στην Ολλανδία, κάπου άκουσε όμως ότι υπάρχουν στην Ουκρανία σπίτια, έστω και σε κακή κατάσταση, που μπορείς να αγοράσεις με λίγες χιλιάδες ευρώ. Παρεμπιπτόντως, όντως βρήκε, στα εφτά χιλιάρικα (ευρώ), δύο ώρες νοτιοδυτικά τού Λβιβ. Εκεί πρέπει να πήγε σήμερα, για να το δει από κοντά. Ερείπιο είναι, όμως δεν τον πειράζει. Είναι πρόθυμος να το φτιάξει μόνος του όπως το θέλει. Ωραίος τύπος…

Κουβεντιάζοντας λοιπόν, μου είπε ότι ήρθε να περάσει λίγες εβδομάδες, όχι μόνο για να δει αν μπορεί να αγοράσει κάτι, αλλά και για να διαπιστώσει μόνος του πώς είναι η κατάσταση, όχι γενικά στην Ουκρανία, αλλά συγκεκριμένα στο δυτικό κομμάτι τής χώρας. Συμφωνήσαμε ότι η κατάσταση όλες αυτές τις ημέρες ήταν πολύ ήσυχη, κι ότι περνώντας ώρες τριγυρίζοντας στο Λβιβ, εύκολα ξεχνάς ότι βρίσκεσαι σε πόλη χώρας η οποία βρίσκεται σε πόλεμο.

Πριν κλείσουμε όμως την κουβέντα, όχι για να τον φοβίσω, παρά μόνο για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί του, του είπα για τις 10 μέρες που πέρασα εδώ τέλη Δεκεμβρίου – αρχές Ιανουαρίου.

Στο Λβιβ ήμουν 28 Δεκεμβρίου, βράδυ, ξέροντας ότι η πόλη δεν είχε δεχθεί επίθεση από τους Ρώσους για μήνες, κι έχοντας παρακολουθήσει πάνω από 20 βίντεο στο YouTube, όλα πρόσφατα (τότε), όχι παλιότερα από δυο-τρεις μήνες, βίντεο ανεβασμένα τόσο από ντόπιους όσο και από ξένους επισκέπτες τού Λβιβ, στα οποία όλοι συμφωνούσαν ότι η κατάσταση ήταν πολύ ήσυχη, “σχεδόν δεν καταλαβαίνεις ότι βρίσκεσαι σε χώρα που πολεμάει με εισβολείς”.

Το επόμενο πρωί, ετοιμάζοντας πρωινό στην κουζίνα τού χόστελ, μια κοπελίτσα με ρώτησε αν είχα ακούσει τις σειρήνες. “Ποιες σειρήνες;” Χαμπάρι δεν είχα πάρει. Η μαμά της είχε δει στην τηλεόραση ότι οι Ρώσοι είχαν επιτεθεί ταυτόχρονα σε πολλές πόλεις, για πρώτη φορά μετά από μήνες και στο Λβιβ, είχαν ηχήσει οι σειρήνες, και πήρε τηλέφωνο την κόρη της να της πει να πάει στο πλησιέστερο καταφύγιο(!). Όλα αυτά, γύρω στις 8 το πρωί.

Βγήκα από την εξώπορτα, κοίταξα τριγύρω, δεν άκουσα τίποτα, είδα κόσμο να… ζει κανονικά, και για λίγο νόμιζα ότι όλα ήταν μία παρεξήγηση.

Κατά τις 10, βγήκα για να κάνω το πρώτο που ήθελα να κάνω στο Λβιβ. Καλά-καλά δεν είχα κατέβει τα σκαλιά τής εισόδου τού χόστελ, κι όντως άκουσα σειρήνες(!). Συνοδεύονταν από ηχογραφημένο μήνυμα, το οποίο δεν καταλάβαινα λέξη προς λέξη, όμως καταλάβαινα την πρώτη (εις διπλούν) λέξη, “ουβάχα-ουβάχα”, “προσοχή-προσοχή”. Για μια στιγμή κόλλησα, το σκηνικό ήταν πρωτόγνωρο για μένα, όμως… κοίταξα τριγύρω, είδα ότι κανείς δεν έδινε ιδιαίτερη σημασία, ούτε έτρεχε κανείς, ούτε καν γρήγορα περπατούσε, όλοι συμπεριφέρονταν σαν να μην άκουγαν τις σειρήνες, οπότε… μαζί τους κι εγώ.

Μέχρι να βγεις στον κεντρικό δρόμο από την είσοδο του χόστελ, περνάς για δύο-τρία λεπτά μέσα από ένα νεόδμητο συγκρότημα πολυκατοικιών, με παιδική χαρά, χώρο για γυμναστική, ειδικό χώρο για σκυλάκια, πολλά παγκάκια, μαγαζιά (στα ισόγεια των πολυκατοικιών). Ακριβώς με το που βγήκα στον κεντρικό δρόμο, άκουσα δυνατό κρότο στον αέρα(!). Έκανα ό,τι και νωρίτερα, κοίταξα τριγύρω, κι αυτήν τη φορά είδα κόσμο να σταματάει και να κοιτάει ψηλά, δεξιά, αριστερά. Ήταν σχεδόν σαν να είχε πατήσει κάποιος το “pause”, το κράτησε πατημένο για μερικά δευτερόλεπτα, και μετά πάτησε ξανά το “play”. Όλοι επέστρεψαν σε εκείνο που έκαναν, και… αυτό έκανα κι εγώ.

Πέρασα ώρες τριγυρνώντας, ακούγοντας σειρήνες κάθε τρεις και λίγο, όχι όμως άλλους κρότους. Αργά το απόγευμα, αφού επέστρεψα στο χόστελ, αφού έκανα ντουζ κι έφαγα, όταν άνοιξα το λάπτοπ για να τσεκάρω τα νέα, μόνο τότε συνειδητοποίησα τι είχε συμβεί, γενικά στην Ουκρανία, κι ειδικά στο Λβιβ.

Ήταν η μεγαλύτερη γενικευμένη/μαζική ρωσική επίθεση σε διάστημα αρκετών μηνών. Ειδικά στο Λβιβ, είχαν “στείλει” 10 drones και δύο πυραύλους. Η ουκρανική αεράμυνα είχε καταρρίψει τα εννέα drones κι έναν πύραυλο. Τα δύο “πετούμενα” που τους ξέφυγαν, προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές σε 10 κτηριακά συγκροτήματα και δύο σχολεία. Ένας άνθρωπος είχε σκοτωθεί, και πάνω από 20 είχαν τραυματιστεί. Διάβαζα τα νέα και… δεν μπορούσα να… connect the dots. Σε άλλη πόλη ήμουν εγώ όλη μέρα;

Σε ένα σάιτ, είδα φωτογραφίες από την περιοχή τής πόλης που χτυπήθηκε. Στην πρόσοψη ενός εκ των πολυκατοικιών, μπορούσα να δω το όνομα του συγκροτήματος. Βρήκα και το όνομα του ενός εκ των δύο σχολείων. Το drone και ο πύραυλος είχαν πέσει πέντε χιλιόμετρα (όπως πετάει το κοράκι) νοτιοανατολικά τού χόστελ, στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από εκεί που είχα περάσει εγώ όλη τη μέρα.

Όλη την επόμενη βδομάδα, οι σειρήνες ήταν καθημερινή… παρέα, τουλάχιστον δύο φορές τη μέρα. Πραγματική επίθεση όμως, το Λβιβ δέχθηκε μία μόνο ακόμα φορά, οι Ουκρανοί κατέρριψαν ένα drone, κι από θραύσματα προκλήθηκε φωτιά σε ένα κτήριο που στέγαζε μουσείο, δύο-τρία χιλιόμετρα βορειοδυτικά τού σιδηροδρομικού σταθμού.

Όλες εκείνες τις ημέρες, ακόμα και την πρώτη, τα… μαγαζιά ήταν ανοιχτά, τα καφέ ήταν γεμάτα, τα λεωφορεία και τα τραμ το ίδιο, κόσμος έβγαζε βόλτα το σκυλί του, όλοι έκαναν τα απαραίτητα ψώνια σε σούπερ μάρκετ, η όλη κατάσταση ήταν… σουρεάλ.

Τα είπα στον Ολλανδό, για να έχει πιο πλήρη εικόνα, να του θυμίσω ότι “δεν ξέρεις πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα από τη μια μέρα στην άλλη”.

Πιστέψτε με, ούτε ιδιαίτερα θαρραλέος είμαι, ούτε ατρόμητος, ούτε… οτιδήποτε από διάφορα αξιοζήλευτα παρόμοια. Δύο φορές έχω δώσει αίμα στη ζωή μου, και τις δύο σχεδόν λιποθύμησα στη θέα μαζεμένου αίματος. Ούτε είμαι όμως κι από εκείνους που φοβούνται και τη σκιά τους. Όπως είπα σε φίλο, περισσότερο έχω ανησυχήσει φεύγοντας αργά το βράδυ από συγκεκριμένα γήπεδα στη Νότια Αμερική, που βρίσκονται σε rough περιοχές πόλεων, παρά στο Λβιβ όλες εκείνες τις ημέρες. Με τα μάτια μου, δεν είδα κανένα ίχνος πανικού, καλά-καλά δεν είδα καν ανησυχία στα πρόσωπα και τη συμπεριφορά των ανθρώπων τριγύρω μου, αντίθετα, είδα μία πόλη να λειτουργεί κανονικότατα, με… παράφωνη εξαίρεση τις δύο σειρήνες τη μέρα.

Προφανώς, η εμπειρία μου θα ήταν πολύ διαφορετική, αν το drone και ο πύραυλος την πρώτη μέρα είχαν πέσει στο κέντρο τού Λβιβ, κι είχα δει με τα μάτια μου όσα είδα μόνο σε φωτογραφίες, στην οθόνη ενός λάπτοπ…

Για να καταλήξω, ναι, “έχουν πόλεμο εδώ”. Είναι επικίνδυνα; Αν έγραφα “ναι”, θα ήμουν… sensationalist (δεν μου ερχόταν η λέξη στα Ελληνικά, το έψαξα στο Google Translate, κι ακόμα κι εκεί το συνώνυμο που βλέπεις είναι “μεταχειριζόμενος εντυπωσιακάς μεθόδους”). Όπως έγραψα και νωρίτερα, ειδικά τις τελευταίες 10-12 μέρες, στο Λβιβ, σχεδόν ξεχνάς ότι είσαι σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο. “Είναι δηλαδή τόσο ασφαλές που μπορεί κανείς να πάει για τουρισμό;” Πολλοί το κάνουν, στο - πιο - τουριστικό κέντρο τις τελευταίες ημέρες έχω ακούσει Γαλλικά, Ιταλικά, Ισπανικά, φυσικά Αγγλικά, έχω δει κόσμο με φωτογραφική μηχανή στο χέρι, και πολλούς να βγάζουν σέλφι με κάποιο από τα όμορφα κτήρια γύρω από την κεντρική πλατεία σαν background. “Δεν υπάρχει δηλαδή κανένας κίνδυνος;” Στατιστικά, υπάρχει, στατιστικά όμως, με βάση τους θανάτους στην Περιφέρεια του Λβιβ όλο το 2023, το να σε χτυπήσει αυτοκίνητο (κάτι που μπορεί να συμβεί οπουδήποτε στον κόσμο) είναι πολλαπλάσια/ασύγκριτα πιθανότερο από το να πάθεις κάτι σαν αποτέλεσμα ρωσικής επίθεσης.

Έτσι τουλάχιστον αντιλαμβάνομαι εγώ την κατάσταση… Όλοι ξέρουμε ότι κατά περιπτώσεις, όταν θέλουμε κάτι πολύ, φέρνουμε τα δεδομένα στα… μέτρα μας, για να “δικαιολογήσουν” αυτό που θέλουμε πολύ να κάνουμε, στη δική μου τωρινή περίπτωση, να περάσω όλο το καλοκαίρι στη δυτική Ουκρανία… Προφανώς, δεν θα πάω στο Χάρκοβο, δεν θα πάω στο Ντνιπρό, ούτε στην Οδησσό (μέχρι εκεί, “με κόβει”). Καλά-καλά, έχω επιφυλάξεις ακόμα και για το Κίεβο. “Εδώ γύρω” όμως, Λβιβ, Ιβάνο-Φρανκίβσκ, Τερνόπιλ, Τσερνιβτσί, είναι “ήσυχα”, και δεν βλέπω πώς μπορεί να αλλάξει η κατάσταση τόσο δραματικά μέχρι τέλη Αυγούστου, ώστε να χρειαστεί να τα μαζέψω και να το βάλω στα πόδια με την ουρά στα σκέλια.

 

[chris7]

Περιμένουμε τη συνέχεια.

 

[10900km]

Έγραψα χθες ότι περνώντας χρόνο στο Λβιβ αυτές τις ημέρες, “σχεδόν δεν καταλαβαίνεις ότι είσαι σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο”. Σχεδόν. Το “θυμάσαι” παρατηρώντας λεπτομέρειες. Μόνο σε μία περίπτωση, σε ένα συγκεκριμένο σημείο τής πόλης, κάποιες συγκεκριμένες ώρες κάθε πρωί, ο πόλεμος σε… αρπάζει από το μπράτσο και σε αναγκάζει να του αφιερώσεις – προσωρινά – το 100% τής προσοχής σου.

Χρονικά παίρνοντάς τα, φθάνοντας στο Λβιβ με τρένο, το πρώτο που σου “θυμίζει” ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, είναι οι πινακίδες για το πλησιέστερο καταφύγιο.

Το δεύτερο που προσωπικά μού “θύμισε” τι συμβαίνει – αλλού – στη χώρα, ήταν μία ταμπέλα στη ρεσεψιόν τού χόστελ μου, που λέει ότι το 20% των εσόδων τής επιχείρησης δωρίζεται στον στρατό.

Πάνω στη βόλτα, ναι, βλέπεις πολλές μεγάλες ταμπέλες σε πεζοδρόμια, που καλούν κόσμο να καταταχθεί στον στρατό, όμως αυτό το είδα και στην Ουγγαρία πρόσφατα, το είδα και στην Κεντρική Ασία πέρσι το καλοκαίρι. Το “ιδιαίτερο” που βλέπεις ενώ κάνεις βόλτα στο Λβιβ, είναι οι πινακίδες σε τζαμαρίες καταστημάτων, που κάνουν γνωστό σε πελάτες και απλούς περαστικούς ότι μέρος των εσόδων τής επιχείρησης δωρίζονται στον στρατό για την αγορά drone.

Γενικά, το “αγορά drone”… παίζει πολύ στην Ουκρανία, ίσως επειδή το κόστος κατασκευής τους είναι χαμηλό, ένας απλός πολίτης με μία “ταπεινή” δωρεά μπορεί να αισθανθεί ότι συνεισέφερε αποφασιστικά στο να αγοραστεί κάτι ναι μεν πολύ οικονομικό, αλλά απερίγραπτα χρήσιμο και αποτελεσματικό.

Στον αντίποδα, όταν σπαταλώνται χρήματα, το επιχείρημα που διαβάζεις σε ουκρανικά σάιτ είναι “τα ίδια λεφτά θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για να αγοραστούν drone”. Για παράδειγμα, πρόσφατα κατασκευάστηκε μία γέφυρα στο Κίεβο, που συνδέει μία “upmarket” περιοχή τού Ομπολόν (στο βόρειο όριο της πόλης), με ένα νησάκι στον Δνείπερο (που διασχίζει την πόλη). Ο δήμαρχος “δικαιολόγησε” την κατασκευή, λέγοντας ότι μέρος των χρημάτων προήλθε από δωρεά τού δήμου Παρισίου. Μετά από πιέσεις, παραδέχθηκε ότι τα περισσότερα χρήματα τα έβαλαν εύποροι Ουκρανοί, ιδιοκτήτες πολυτελών κατοικιών στην “επίμαχη” περιοχή, στην οποία μάλιστα έχουν στήσει και golf course, το οποίο ουσιαστικά συνδέεται με τη γέφυρα με το “νησάκι αναψυχής”. “Τα χρήματα θα είχαν πιάσει πολύ περισσότερο τόπο αν είχαν διατεθεί για την αγορά drone”, ήταν το σχόλιο τριών editorials που διάβασα σε τρία διαφορετικά ειδησεογραφικά σάιτ.

Ταμπέλες, φωτογραφίες, πόστερ, σου θυμίζουν ότι είσαι σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο. Όπως έγραψα νωρίτερα όμως, υπάρχει κι ένα μέρος που ο πόλεμος και οι συνέπειές του είναι στο επίκεντρο, και δεν “θυμάσαι” απλά τι συμβαίνει στη χώρα, αλλά βλέπεις με τα μάτια σου το τι κάνει σε ανθρώπους.

Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται στην καρδιά τής πόλης, ούτε 50 μέτρα από την “Πλατεία τής Αγοράς”, όπως ονομάζεται η κεντρική πλατεία τού Λβιβ. Μεταξύ των δύο υπάρχει οικοδομικό τετράγωνο, όμως απέναντι από την είσοδο της εκκλησίας αρχίζει γραφική στοά, που σε μισό λεπτό σε βγάζει στην πλατεία.

Σε αυτήν την εκκλησία, αποχαιρετούν κάθε μέρα (κάθε, μέρα, χωρίς, εξαίρεση) απλοί Ουκρανοί, συμπατριώτες τους (με καταγωγή είτε από την πόλη τού Λβιβ, είτε από την ομώνυμη Περιφέρεια) που σκοτώθηκαν στο μέτωπο. Κάποιες ημέρες ο “πεσών” είναι μόνο ένας, άλλες είναι δύο, τρεις, έχω δει αναγγελία (σε τοπικό σάιτ, παραμονές), ακόμη και για εφτά(!).

Ανεξάρτητα από το πόσοι είναι οι νεκροί στρατιώτες, η λειτουργία στην εκκλησία είναι μία, κοινή. Τα φέρετρα φθάνουν στην εκκλησία με μαύρα βαν. Ο μαζεμένος κόσμος αφήνει ένα κενό πάνω στο πλακόστρωτο, για να μεταφέρουν συγγενείς/φίλοι των πεσόντων τα φέρετρα από τα βαν μέχρι μέσα στην εκκλησία. Από τις αντιδράσεις των παρευρισκομένων, μπορείς να φανταστείς ποιοι είναι οι κοντινότεροι συγγενείς (είτε κλαίνε απαρηγόρητα, είτε κοιτάνε… στο κενό, χαμένοι, με κάποιους να τους κρατάνε, σε περίπτωση που λιποθυμήσουν).

Η λειτουργία κρατάει όχι περισσότερο από μισή ώρα. Η εκκλησία είναι πάντα γεμάτη, και συνήθως υπάρχει πολύς κόσμος και έξω, που είτε δεν ήθελε, είτε δεν μπορούσε να μπει στην εκκλησία. Πολλοί κρατάνε λουλούδια. Στις δύο πλευρές τού δρόμου δε, υπάρχει στρατιωτικό άγημα.

Στο τέλος τής λειτουργίας, τα φέρετρα επιστρέφονται στα βαν, με προορισμό κάποιο νεκροταφείο. Εκείνα τα δευτερόλεπτα, όπως περνάνε τα φέρετρα από μπροστά σου, γονατίζεις, και σηκώνεσαι μόνο όταν και το τελευταίο φέρετρο έχει περάσει από μπροστά σου. Δεν ξαφνιάστηκα, το είχα διαβάσει στο “Grey Bees” (γκρίζες μέλισσες”) το καλοκαίρι τού ‘21, που επίσης πέρασα στην Ουκρανία, ένα βιβλίο με κεντρικό χαρακτήρα έναν μελισσοκόμο που ζει λίγο βόρεια από την Κριμαία, σε ένα χωριό που έχουν απομείνει μόνο εκείνος κι ένας ακόμα κάτοικος. Το χωριό βρίσκεται στην “γκρίζα ζώνη”, εξού και το λογοπαίγνιο με το χρώμα των μελισσών.

Αυτές τις δύο βδομάδες δεν έχω πάει στη συγκεκριμένη εκκλησία, πήγα όμως μία φορά τον Ιανουάριο, ήθελα να δω πώς ακριβώς είναι η όλη… διαδικασία, ατμόσφαιρα, εμπειρία. Ναι μεν οι στιγμές που πέρασαν τα φέρετρα από μπροστά μας ήταν… δυνατές, ειδικά βλέποντας τους πλησιέστερους συγγενείς, όμως προσωπικά, η στιγμή που μου έμεινε περισσότερο ήταν… μισό λεπτό μετά το τέλος.

Στεκόμουν στην είσοδο της στοάς που βγάζει στην κεντρική πλατεία. Τα δύο βαν ήταν παρκαρισμένα λίγα μέτρα αριστερά μου. Με το που έβαλαν μπροστά και έφυγαν, γύρισα και περπάτησα μέσα στη στοά τα 50 μέτρα μέχρι την κεντρική πλατεία. Ουσιαστικά από τη μια στιγμή στην άλλη, από το “άνθρωποι πεθαίνουν σε αυτόν τον πόλεμο”, βρέθηκα στο “πού να καθίσουμε για καφέ/φαγητό;” Η πλατεία είχε πάρα-πάρα πολύ κόσμο, κάποιοι έβγαζαν φωτογραφίες, άλλοι γελούσαν, έμπαιναν κι έβγαιναν από μαγαζιά, κουβαλούσαν τσάντες με ψώνια, θα μπορούσες να είσαι στην Πράγα, ή στο Τάλλινν, όχι σε πόλη που μόλις είχε αποχαιρετήσει “παιδιά της” που σκοτώθηκαν σε πόλεμο.

Δύο… διαφορετικοί κόσμοι, σε απόσταση 50 μέτρων. Ομολογώ ότι αυθόρμητα άρχισα να… σχεδόν επικρίνω τον κόσμο που φαινόταν να βρίσκεται… στην κοσμάρα του, όμως γρήγορα με… επανέφερα στη γωνία μου, σκεπτόμενος “και τι έπρεπε να κάνουν δηλαδή;” Πιο κλισέ δεν γίνεται, αλλά… όντως, “η ζωή συνεχίζεται”.

Ευχαριστώ τους πάντες για τα likes. Προφανώς πρόθεσή μου δεν είναι να ψυχοπλακώσω κανέναν, αλλά απλά να μεταφέρω τις εντυπώσεις μου από το μέρος στο οποίο βρίσκομαι. Κάποιες εικόνες είναι όντως… βαριές και “ψυχοπλακωτικές”, επιμένω όμως ότι σε γενικές γραμμές, αυτές τις ημέρες, στο Λβιβ, είναι πολύ-πολύ εύκολο να ξεχάσεις ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο. Ουσιαστικά μπορείς να κάνεις όλα όσα έκανες και προ Φεβρουαρίου 2022, με εξαίρεση το ότι δεν μπορείς να κυκλοφορείς έξω χωρίς ειδική άδεια από τα μεσάνυχτα μέχρι τις πέντε το πρωί. Δεν μπορείς δηλαδή να… βγεις και να τα πιεις μέχρι το ξημέρωμα. Κατά τα άλλα… “η ζωή συνεχίζεται κανονικά” (τουλάχιστον επιφανειακά. Για κάποιους δεν είναι… “business as usual” η κατάσταση. Επ’ αυτού, αύριο).

 

[Leftris B]

ψυχοπλακωτικα και πολυ λογικα ολα αυτα που περιγραφεις, οτι άλλο βλεπεις γραψτο μας να μαθαινουμε και εμεις

 

[Runvel]

Έγραψα χθες ότι περνώντας χρόνο στο Λβιβ αυτές τις ημέρες, “σχεδόν δεν καταλαβαίνεις ότι είσαι σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο”. Σχεδόν. Το “θυμάσαι” παρατηρώντας λεπτομέρειες. Μόνο σε μία περίπτωση, σε ένα συγκεκριμένο σημείο τής πόλης, κάποιες συγκεκριμένες ώρες κάθε πρωί, ο πόλεμος σε… αρπάζει από το μπράτσο και σε αναγκάζει να του αφιερώσεις – προσωρινά – το 100% τής προσοχής σου.

Χρονικά παίρνοντάς τα, φθάνοντας στο Λβιβ με τρένο, το πρώτο που σου “θυμίζει” ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο, είναι οι πινακίδες για το πλησιέστερο καταφύγιο.

Το δεύτερο που προσωπικά μού “θύμισε” τι συμβαίνει – αλλού – στη χώρα, ήταν μία ταμπέλα στη ρεσεψιόν τού χόστελ μου, που λέει ότι το 20% των εσόδων τής επιχείρησης δωρίζεται στον στρατό.

Πάνω στη βόλτα, ναι, βλέπεις πολλές μεγάλες ταμπέλες σε πεζοδρόμια, που καλούν κόσμο να καταταχθεί στον στρατό, όμως αυτό το είδα και στην Ουγγαρία πρόσφατα, το είδα και στην Κεντρική Ασία πέρσι το καλοκαίρι. Το “ιδιαίτερο” που βλέπεις ενώ κάνεις βόλτα στο Λβιβ, είναι οι πινακίδες σε τζαμαρίες καταστημάτων, που κάνουν γνωστό σε πελάτες και απλούς περαστικούς ότι μέρος των εσόδων τής επιχείρησης δωρίζονται στον στρατό για την αγορά drone.

Γενικά, το “αγορά drone”… παίζει πολύ στην Ουκρανία, ίσως επειδή το κόστος κατασκευής τους είναι χαμηλό, ένας απλός πολίτης με μία “ταπεινή” δωρεά μπορεί να αισθανθεί ότι συνεισέφερε αποφασιστικά στο να αγοραστεί κάτι ναι μεν πολύ οικονομικό, αλλά απερίγραπτα χρήσιμο και αποτελεσματικό.

Στον αντίποδα, όταν σπαταλώνται χρήματα, το επιχείρημα που διαβάζεις σε ουκρανικά σάιτ είναι “τα ίδια λεφτά θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιηθεί για να αγοραστούν drone”. Για παράδειγμα, πρόσφατα κατασκευάστηκε μία γέφυρα στο Κίεβο, που συνδέει μία “upmarket” περιοχή τού Ομπολόν (στο βόρειο όριο της πόλης), με ένα νησάκι στον Δνείπερο (που διασχίζει την πόλη). Ο δήμαρχος “δικαιολόγησε” την κατασκευή, λέγοντας ότι μέρος των χρημάτων προήλθε από δωρεά τού δήμου Παρισίου. Μετά από πιέσεις, παραδέχθηκε ότι τα περισσότερα χρήματα τα έβαλαν εύποροι Ουκρανοί, ιδιοκτήτες πολυτελών κατοικιών στην “επίμαχη” περιοχή, στην οποία μάλιστα έχουν στήσει και golf course, το οποίο ουσιαστικά συνδέεται με τη γέφυρα με το “νησάκι αναψυχής”. “Τα χρήματα θα είχαν πιάσει πολύ περισσότερο τόπο αν είχαν διατεθεί για την αγορά drone”, ήταν το σχόλιο τριών editorials που διάβασα σε τρία διαφορετικά ειδησεογραφικά σάιτ.

Ταμπέλες, φωτογραφίες, πόστερ, σου θυμίζουν ότι είσαι σε χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο. Όπως έγραψα νωρίτερα όμως, υπάρχει κι ένα μέρος που ο πόλεμος και οι συνέπειές του είναι στο επίκεντρο, και δεν “θυμάσαι” απλά τι συμβαίνει στη χώρα, αλλά βλέπεις με τα μάτια σου το τι κάνει σε ανθρώπους.

Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου βρίσκεται στην καρδιά τής πόλης, ούτε 50 μέτρα από την “Πλατεία τής Αγοράς”, όπως ονομάζεται η κεντρική πλατεία τού Λβιβ. Μεταξύ των δύο υπάρχει οικοδομικό τετράγωνο, όμως απέναντι από την είσοδο της εκκλησίας αρχίζει γραφική στοά, που σε μισό λεπτό σε βγάζει στην πλατεία.

Σε αυτήν την εκκλησία, αποχαιρετούν κάθε μέρα (κάθε, μέρα, χωρίς, εξαίρεση) απλοί Ουκρανοί, συμπατριώτες τους (με καταγωγή είτε από την πόλη τού Λβιβ, είτε από την ομώνυμη Περιφέρεια) που σκοτώθηκαν στο μέτωπο. Κάποιες ημέρες ο “πεσών” είναι μόνο ένας, άλλες είναι δύο, τρεις, έχω δει αναγγελία (σε τοπικό σάιτ, παραμονές), ακόμη και για εφτά(!).

Ανεξάρτητα από το πόσοι είναι οι νεκροί στρατιώτες, η λειτουργία στην εκκλησία είναι μία, κοινή. Τα φέρετρα φθάνουν στην εκκλησία με μαύρα βαν. Ο μαζεμένος κόσμος αφήνει ένα κενό πάνω στο πλακόστρωτο, για να μεταφέρουν συγγενείς/φίλοι των πεσόντων τα φέρετρα από τα βαν μέχρι μέσα στην εκκλησία. Από τις αντιδράσεις των παρευρισκομένων, μπορείς να φανταστείς ποιοι είναι οι κοντινότεροι συγγενείς (είτε κλαίνε απαρηγόρητα, είτε κοιτάνε… στο κενό, χαμένοι, με κάποιους να τους κρατάνε, σε περίπτωση που λιποθυμήσουν).

Η λειτουργία κρατάει όχι περισσότερο από μισή ώρα. Η εκκλησία είναι πάντα γεμάτη, και συνήθως υπάρχει πολύς κόσμος και έξω, που είτε δεν ήθελε, είτε δεν μπορούσε να μπει στην εκκλησία. Πολλοί κρατάνε λουλούδια. Στις δύο πλευρές τού δρόμου δε, υπάρχει στρατιωτικό άγημα.

Στο τέλος τής λειτουργίας, τα φέρετρα επιστρέφονται στα βαν, με προορισμό κάποιο νεκροταφείο. Εκείνα τα δευτερόλεπτα, όπως περνάνε τα φέρετρα από μπροστά σου, γονατίζεις, και σηκώνεσαι μόνο όταν και το τελευταίο φέρετρο έχει περάσει από μπροστά σου. Δεν ξαφνιάστηκα, το είχα διαβάσει στο “Grey Bees” (γκρίζες μέλισσες”) το καλοκαίρι τού ‘21, που επίσης πέρασα στην Ουκρανία, ένα βιβλίο με κεντρικό χαρακτήρα έναν μελισσοκόμο που ζει λίγο βόρεια από την Κριμαία, σε ένα χωριό που έχουν απομείνει μόνο εκείνος κι ένας ακόμα κάτοικος. Το χωριό βρίσκεται στην “γκρίζα ζώνη”, εξού και το λογοπαίγνιο με το χρώμα των μελισσών.

Αυτές τις δύο βδομάδες δεν έχω πάει στη συγκεκριμένη εκκλησία, πήγα όμως μία φορά τον Ιανουάριο, ήθελα να δω πώς ακριβώς είναι η όλη… διαδικασία, ατμόσφαιρα, εμπειρία. Ναι μεν οι στιγμές που πέρασαν τα φέρετρα από μπροστά μας ήταν… δυνατές, ειδικά βλέποντας τους πλησιέστερους συγγενείς, όμως προσωπικά, η στιγμή που μου έμεινε περισσότερο ήταν… μισό λεπτό μετά το τέλος.

Στεκόμουν στην είσοδο της στοάς που βγάζει στην κεντρική πλατεία. Τα δύο βαν ήταν παρκαρισμένα λίγα μέτρα αριστερά μου. Με το που έβαλαν μπροστά και έφυγαν, γύρισα και περπάτησα μέσα στη στοά τα 50 μέτρα μέχρι την κεντρική πλατεία. Ουσιαστικά από τη μια στιγμή στην άλλη, από το “άνθρωποι πεθαίνουν σε αυτόν τον πόλεμο”, βρέθηκα στο “πού να καθίσουμε για καφέ/φαγητό;” Η πλατεία είχε πάρα-πάρα πολύ κόσμο, κάποιοι έβγαζαν φωτογραφίες, άλλοι γελούσαν, έμπαιναν κι έβγαιναν από μαγαζιά, κουβαλούσαν τσάντες με ψώνια, θα μπορούσες να είσαι στην Πράγα, ή στο Τάλλινν, όχι σε πόλη που μόλις είχε αποχαιρετήσει “παιδιά της” που σκοτώθηκαν σε πόλεμο.

Δύο… διαφορετικοί κόσμοι, σε απόσταση 50 μέτρων. Ομολογώ ότι αυθόρμητα άρχισα να… σχεδόν επικρίνω τον κόσμο που φαινόταν να βρίσκεται… στην κοσμάρα του, όμως γρήγορα με… επανέφερα στη γωνία μου, σκεπτόμενος “και τι έπρεπε να κάνουν δηλαδή;” Πιο κλισέ δεν γίνεται, αλλά… όντως, “η ζωή συνεχίζεται”.

Ευχαριστώ τους πάντες για τα likes. Προφανώς πρόθεσή μου δεν είναι να ψυχοπλακώσω κανέναν, αλλά απλά να μεταφέρω τις εντυπώσεις μου από το μέρος στο οποίο βρίσκομαι. Κάποιες εικόνες είναι όντως… βαριές και “ψυχοπλακωτικές”, επιμένω όμως ότι σε γενικές γραμμές, αυτές τις ημέρες, στο Λβιβ, είναι πολύ-πολύ εύκολο να ξεχάσεις ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο. Ουσιαστικά μπορείς να κάνεις όλα όσα έκανες και προ Φεβρουαρίου 2022, με εξαίρεση το ότι δεν μπορείς να κυκλοφορείς έξω χωρίς ειδική άδεια από τα μεσάνυχτα μέχρι τις πέντε το πρωί. Δεν μπορείς δηλαδή να… βγεις και να τα πιεις μέχρι το ξημέρωμα. Κατά τα άλλα… “η ζωή συνεχίζεται κανονικά” (τουλάχιστον επιφανειακά. Για κάποιους δεν είναι… “business as usual” η κατάσταση. Επ’ αυτού, αύριο).

Μπράβο Δημήτρη. Αναμένουμε τη συνέχεια.

 

[10900km]

Στο επόμενο κείμενο θα σας… δώσω ρεπό από τα του πολέμου, για να γράψω κάτι για το Λβιβ σαν πόλη, που θέλω να μοιραστώ. Σήμερα, θέλω να επεκταθώ στο “για κάποιους δεν είναι ‘business as usual’ η κατάσταση” που έγραψα τις προάλλες.

Σε προηγούμενο κείμενο ανέφερα έναν νεαρό Ολλανδό που – πρέπει να – βρήκε σπίτι να αγοράσει στην ουκρανική εξοχή (“πρέπει να”, φαντάζομαι, επειδή δεν επέστρεψε από εκεί που πήγε για να δει από κοντά το σπίτι, όμως από την κουβέντα που κάναμε το βράδυ πριν πάει εκεί, έμεινα με την εντύπωση ότι το είχε πάρει πολύ ζεστά).

Τον ρώτησα μεταξύ άλλων αν έχει φίλους ή έστω γνωστούς στην Ουκρανία, και μου είπε ότι έχει έναν φίλο, συνονόματό μου, “Ντμιτρό”, από τον οποίο ζήτησε να πάει μαζί του να δει το σπίτι που όπως μου έδειξε στον χάρτη, βρίσκεται στη μέση τού πουθενά, δύο ώρες διαδρομή νοτιοδυτικά τού Λβιβ.

Μου είπε ότι ο φίλος του είχε κάθε καλή πρόθεση να τον βοηθήσει (με τη μετάφραση, αφού ο Ολλανδός μιλάει ελάχιστα Ουκρανικά), όμως φοβόταν να βγει από το σπίτι(!).

Το ίδιο ακριβώς έχω ακούσει σε αρκετά επεισόδια διαφόρων podcast που παρακολουθώ, σχετικά με την Ουκρανία. Άνδρες, μέχρι πρόσφατα άνω των 27, εδώ και λίγες εβδομάδες άνω των 25, ζουν ουσιαστικά σαν ερημίτες, ή βγαίνουν μόνο για να πάνε σε μαγαζιά που βρίσκονται σε ελάχιστη απόσταση από το σπίτι τους (σπίτι το οποίο νοικιάζουν “μαύρα”, χωρίς να φαίνεται σε κανένα επίσημο έγγραφο ότι ζουν εκεί). Γιατί;

Επειδή υπάρχουν τρεις (τουλάχιστον) κατηγορίες Ουκρανών (ανδρών) σε στρατεύσιμη – και μη – ηλικία. Υπάρχουν εκείνοι που με το που εισέβαλαν οι Ρώσοι τον Φλεβάρη τού ‘22 παράτησαν ό,τι έκαναν και κατατάχθηκαν εθελοντικά (κάτι που έκαναν δεκάδες χιλιάδες), υπάρχουν εκείνοι που κατατάχθηκαν όταν κλήθηκαν, επειδή οι λόγοι μη εμφάνισής τους στον στρατό εξέλειψαν, υπάρχουν όμως κι εκείνοι οι οποίοι με βάση τον σχετικό νόμο είναι υποχρεωμένοι να εμφανιστούν σε στρατολογικό κέντρο, και πολύ απλά, κρύβονται.

Για την ακρίβεια, αυτή η κατηγορία Ουκρανών, έχει δύο… υποκατηγορίες. Υπάρχουν χιλιάδες Ουκρανοί σε στρατεύσιμη ηλικία που έφυγαν από τη χώρα παράνομα, συνήθως δωροδοκώντας κάποιον φρουρό στην παραμεθόριο με Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Πολωνία, υπάρχουν κι εκείνοι οι οποίοι παρέμειναν/παραμένουν στην Ουκρανία, όμως αποφεύγουν να πάρουν το παραμικρό ρίσκο να “πέσουν” πάνω σε “περίπολο” που θα τους ζητήσει τα χαρτιά τους.

“Συμβαίνει αυτό στην Ουκρανία; Κυκλοφορούν στρατιώτες στους δρόμους και ελέγχουν τα χαρτιά ανδρών;” Ω, ναι. Συνήθως πρόκειται για στρατιώτες οι οποίοι τραυματίστηκαν στον πόλεμο, και είτε προσωρινά είτε… όχι μόνο προσωρινά, δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις τού να είναι στο μέτωπο.

Όσο για το “κάτω των 27”, και “κάτω των 25”, αυτό άλλαξε πρόσφατα, όταν ο πρόεδρος της Ουκρανίας επιτέλους, ε-πι-τέ-λους, ενέδωσε στις πιέσεις των επικεφαλής τού στρατού, και πέρασε την απαιτούμενη νομοθεσία για την αλλαγή στην ελάχιστη ηλικία που καθιστά κάποιον στρατεύσιμο.

Την ίδια μέρα που πέρασε ο νέος νόμος, ο πρόεδρος απηύθυνε κάλεσμα όχι μόνο στους 25χρονους και 26χρονους που ζουν στην Ουκρανία να ανταποκριθούν άμεσα, αλλά ακόμα και σε εκείνους που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο διέφυγαν στο εξωτερικό. Το μέσο πίεσης για τους δεύτερους, ήταν η απόφαση που εστάλη στις πρεσβείες και προξενικές αρχές τής Ουκρανίας στο εξωτερικό, να μην ανανεώνουν επίσημα έγγραφα (ταυτότητες, διαβατήρια, άδειες προσωρινής εξόδου από τη χώρα) που λήγουν, αν ο αιτών θα έπρεπε, με βάση τον νέο νόμο, να είναι ντυμένος στα χακί.

Το “κάτω των 25”, δένει και με εκείνο που έγραψα τις προάλλες για τους πολλούς πιτσιρικάδες που ζουν στο χόστελ που είμαι κι εγώ, και το χρησιμοποιούν και σαν χώρο εργασίας, δουλεύοντας online σαν προγραμματιστές. Αν ήταν πάνω από 25, θα έμπαιναν σε μπελάδες μένοντας εδώ, επειδή δύο βδομάδες τώρα, ρίχνοντας ματιές κάθε φορά που περνάω από τη ρεσεψιόν, δεν έχω δει κανέναν να γλιτώνει το “μπορώ να δω την ταυτότητά σου”; Οι ρεσεψιονίστ είναι υποχρεωμένοι να βγάζουν φωτογραφία το έγγραφο με το οποίο ο καθένας κάνει τσεκ-ιν, και να το καταχωρεί στο σύστημά τους.

Από ενδιαφέρον αλλά – ομολογώ – και περιέργεια, “κυνηγάω” συχνά στο YouTube βίντεο που έχουν σαν θέμα τέτοιες περιπολίες. Εκείνο που μου κεντρίζει περισσότερο το ενδιαφέρον είναι το “γιατί” αποφεύγει κανείς να πάει στον στρατό, γνωρίζοντας ότι η χώρα του βρίσκεται σε πόλεμο, γνωρίζοντας ότι υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες συμπατριώτες του οι οποίοι μπορεί να έχουν δει την οικογένειά τους ΜΙΑ φορά τα τελευταία δύο χρόνια, επειδή οι ανώτεροί τους δεν μπορούν να τους δώσουν άδεια.

Κάποιοι λένε “θα πάρω όπλο μόνο αν οι Ρώσοι έρθουν στην πόλη μου”. Άλλοι λένε “ας πάνε πρώτα τα παιδιά των πολιτικών, και μετά ελάτε για μένα”. Άλλοι, “τόσοι και τόσοι δωροδοκούν για να αποφύγουν τον στρατό, κι αυτούς τους αφήνετε στην ησυχία τους”. Προσωπικά, το μόνο επιχείρημα που έχω ακούσει και πήρα πιο σοβαρά από τα υπόλοιπα, είναι το “φοβάμαι ότι με το που θα πάω στο μέτωπο, θα σκοτωθώ. Όλοι ξέρουμε ότι δεν σε εκπαιδεύουν όσο χρειάζεται για να τα βγάλεις πέρα στο μέτωπο”.

Ισχύει. Το παραδέχονται ακόμα και οι επικεφαλής τού στρατού. Είναι τόσο μεγάλη η ανάγκη για μπότες στο μέτωπο, που όσοι κατατάσσονται, περνάνε δύο βδομάδες κάνοντας μία υποτυπώδη εκπαίδευση, και μετά είναι πολύ πιθανό να σταλούν στο μέτωπο. Δύο, βδομάδες. Όχι δύο μήνες, όχι – έστω – τέσσερις εβδομάδες, όχι. Δύο, βδομάδες. Και “μιλάμε” για νεαρούς άνδρες οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με τον στρατό, δεν έχουν καμία πρότερη εμπειρία, είναι… “πιο ψάρακες, δεν γίνεται”.

Αυτή είναι μία… valid δικαιολογία για κάποιον να μην εμφανιστεί σε στρατολογικό κέντρο. Η δεύτερη, είναι ότι ενώ όλοι περίμεναν στον νόμο που πέρασε πρόσφατα για τη μείωση της ηλικίας στράτευσης να συμπεριληφθεί παράγραφος που θα αφορούσε το για πόσο καιρό πρέπει κανείς να περάσει στον στρατό, αυτό δεν έγινε. Ειδικά αυτό, το περίμεναν πώς και πώς οι άνθρωποι που εμφανίστηκαν εθελοντικά στις αρχές τής εισβολής των Ρώσων.

Ακούω σε podcast παρουσιαστές να διαβάζουν μηνύματα ανθρώπων (ανδρών και γυναικών) που είναι στο μέτωπο, και… Το bottom line τους είναι ότι είναι αποκαρδιωτικό, demoralizing, να είσαι στο μέτωπο, να μένεις ζωντανός μία ακόμα μέρα, αλλά να μην ξέρεις πότε θα έρθει η… απαλλαγή σου. “Μιλάμε” για 28 μήνες τώρα, από τότε που εισέβαλαν οι Ρώσοι. Ακούω ιστορίες για μπαμπάδες που ακόμα δεν έχουν δει το παιδί τους από κοντά, επειδή κατατάχθηκαν όταν η σύζυγός τους ήταν στους πρώτους μήνες τής εγκυμοσύνης της. Δράμα…

Επιπλέον – και με αυτό κλείνω για σήμερα – αν είσαι 25-26 και ζεις στο Λβιβ, μακριά από το μέτωπο, αν δουλεύεις online για ξένη εταιρεία και βγάζεις αρκετά για να είσαι πολύ-πολύ άνετος οικονομικά, αν έχεις τους φίλους σου, αν έχεις την κοπέλα σου, αν, αν, αν, ο πειρασμός να κλείσεις τα μάτια και τα αυτιά σου στην υποχρέωσή σου να εμφανιστείς σε στρατολογικό κέντρο, πρέπει να είναι πολύ έντονος. Δεν συμφωνώ μαζί τους, ούτε όμως τους κατακρίνω, επειδή δεν έχω βρεθεί στη θέση τους. Μπορεί να σκέφτομαι, “εγώ στη θέση τους… μπλα-μπλα-μπλα”, αλλά ΔΕΝ είμαι στη θέση τους, οπότε… δεν μου πέφτει λόγος για τις επιλογές τους.

Αυτά. Στο επόμενο κείμενο θα… αναλύσω (ο ψευτο-ειδήμων) γιατί το Λβιβ είναι – στα μάτια μου – όχι μία, αλλά τέσσερις-πέντε πόλεις σε μία.

Καλό Σαββατοκύριακο σε όλους, και καλή μαραθώνια ποδοσφαιρο-τηλεθέαση σε όσους περάσετε 12 ώρες σήμερα και αύριο, βλέποντας τους έξι αγώνες τού Euro. Πού να αρχίσει και το Κόπα Αμέρικα!

 

[10900km]

Ειλικρινά, σήμερα είχα σκοπό να… ελαφρύνω λίγο τον τόνο τής “ιστορίας”, όμως ο αλγόριθμος του YouTube δεν με αφήνει να… αγιάσω. Πριν από τέσσερις ώρες, το BBC πόσταρε αυτό το βίντεο, με τίτλο “Conscription squads send Ukrainian men into hiding”. Διαρκεί λιγότερο από τέσσερα λεπτά, όποιος ενδιαφέρεται ας το δει.

Όπως έγραψα τις προάλλες, τέτοια βίντεο τα “κυνηγάω” πολύ (εξού και οι σχετικές προτάσεις από τον αλγόριθμο του YouTube), και στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μου είναι τα “επειδή” που λένε οι Ουκρανοί άνδρες που… κάνουν την πάπια, και κρύβονται από τον στρατό.

Στο συγκεκριμένο βίντεο, το “επειδή” είναι “επειδή δεν είμαι στρατιωτικός, δεν έχω καμία σχέση με τον στρατό, ξέρω όμως ότι αν καταταχθώ, το πιθανότερο είναι να με στείλουν στο μέτωπο”.

Ξανά, όπως έγραψα τις προάλλες, κυρίως επειδή δεν έχω βρεθεί στη θέση τους, όλα τα “επειδή” τα “ακούω”, άλλα πιο σοβαρά, αλλά λιγότερο. Ακόμα κι εκείνα όμως που έχουν κάποια βάση, τα βρίσκω… ποια λέξη να χρησιμοποιήσω… “υποκριτικά”;

Εξηγούμαι: ο κάτοικος της Οδησσού στο συγκεκριμένο βίντεο, είναι πατέρας, έχει μία μικρή κόρη. Θεωρώ δεδομένο ότι ως καλός οικογενειάρχης, θέλει το καλύτερο για τη σύζυγό και το παιδί τους, θέλει να είναι ασφαλείς, θέλει να έχουν μία καλή ζωή. Ξέρει ότι αν οι Ρώσοι επικρατήσουν σε αυτόν τον πόλεμο, αν η Οδησσός βρεθεί… στην άλλη πλευρά τής γκρίζας ζώνης από εκείνη στην οποία βρίσκεται τώρα, αν βρεθεί υπό ρωσική κατοχή, κι εκείνος και η οικογένειά του είναι ακόμα εκεί, η ζωή τους θα αλλάξει δραματικά. Φαντάζομαι ότι δεν το θέλει (εκτός κι αν είναι φιλορώσος, οπότε η συζήτηση αλλάζει), και ιδανικά για εκείνον και την οικογένειά του, η κατάσταση όχι μόνο θα παραμείνει όπως είναι σήμερα, αλλά – πολύ καλύτερα – θα βελτιωθεί θεαματικά, με τους Ρώσους να απωθούνται πολύ πιο μακριά από εκεί που βρίσκονται σήμερα.

Καταλήγω: ο συγκεκριμένος λοιπόν, ΞΕΡΕΙ πόσο σημαντικό είναι να μην… πάρουν σβάρνα οι Ρώσοι τους Ουκρανούς στο μέτωπο, με το να κρύβεται όμως στο σπίτι του, είναι σαν να λέει “ναι, πρέπει να πολεμήσουμε, αλλά… όχι εγώ. Άλλοι”.

Επαναλαμβάνω, κατανοώ α-πό-λυ-τα ότι ένας απλός πολίτης μπορεί να φοβάται να πάει στον πόλεμο, δεν γίνεται όμως να θέλεις και την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο. Δεν γίνεται να λες, “πρέπει να νικήσουμε στον πόλεμο, προφανώς κάποιοι θα σκοτωθούν, όχι όμως εγώ. Ας σκοτωθούν άλλοι”. Pick a lane, mate.

Σημαντική λεπτομέρεια: ανάμεσα στους χιλιάδες Ουκρανούς που βρίσκονται όχι μόνο σήμερα, αλλά εδώ και 28 μήνες στο μέτωπο, υπάρχουν αμέτρητοι σαν τον συγκεκριμένο τύπο που κρύβεται στο σπίτι του, αμέτρητοι πρώην “απλοί πολίτες” που μέχρι τον Φεβρουάριο του ‘22 δεν είχαν καμία σχέση με τον στρατό, όμως συνειδητοποίησαν ότι αν ήθελαν να συνεχίσουν να έχουν ελεύθερη πατρίδα έπρεπε να λερώσουν τα χέρια τους, και το έκαναν εθελοντικά.

Από όσα διάβασα σε ουκρανικά σάιτ τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο που ήμουν εδώ, εκείνο που μου “μίλησε” περισσότερο ήταν κάτι που έγραψε ένας στρατιώτης, ο οποίος είναι γνωστός ποιητής στην Ουκρανία, αλλά “εκείνον” τον Φεβρουάριο κατατάχθηκε εθελοντικά στον στρατό.

Μεταξύ άλλων είπε, “αν οι υδραυλικοί κι οι γραμματείς δεν πάνε στον πόλεμο, ο πόλεμος θα πάει σε εκείνους”. Σε αυτό εθελοτυφλούν όσοι κρύβονται στα σπίτια τους ενώ είναι σε ηλικία να πάρουν όπλο. Θέλουν το φίδι να βγει από την τρύπα, αλλά περιμένουν άλλους να το κάνουν για εκείνους. Θέλουν να φάνε ομελέτα χωρίς να λερώσουν οι ίδιοι τα χέρια τους σπάζοντας αυγά.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε συναίσθηση του πόσο κρίσιμη είναι η κατάσταση στο μέτωπο. Και γιατί να έχουμε; Δεν είναι η δική μας χώρα που έχει δεχθεί εισβολή. Οι Ουκρανοί όμως έχουν, και παρ’ όλα αυτά, τόσο τον περασμένο χειμώνα, όσο και τώρα, η γενική αίσθηση που μου δημιουργούν είναι ότι διακατέχονται από πλήρη… lack of urgency.

Μια που σε λίγο αρχίζει το παιχνίδι τής εθνικής ομάδας τους με τη Ρουμανία, για να το κλείσω για σήμερα, ας το θέσω έτσι: είναι σαν να χάνουν 2-0, να είναι το παιχνίδι στο 80’, να κοιτάει ο προπονητής στον πάγκο, να δίνει εντολή σε παίκτες να μπούνε αλλαγή, κι ο ένας λέει ότι αισθάνεται αναγούλα, ο άλλος λέει ότι στραμπούληξε το πόδι καθισμένος, ο άλλος ότι αισθάνεται πως βρίσκεται στα πρόθυρα συναχιού, και πάει λέγοντας. Όλοι θέλουν να νικήσουν, κανείς όμως δεν δείχνει να συνειδητοποιεί πόσο στριμωγμένη στη γωνία είναι η ομάδα του.

Τι να πω… Για πολλοστή φορά επαναλαμβάνω ότι δεν μου πέφτει λόγος, όμως… Αρκετές φορές έχω αποφύγει ευθύνες που μου αναλογούσαν, όχι τόσο ως εργαζόμενος (εκεί, για κάποιον λόγο, κατά κανόνα ήμουν συνεπής), όσο πολύ περισσότερο ως γιος, φίλος και σύντροφος, ποτέ όμως δεν… έστειλα την μπάλα στην κερκίδα. Κάθε φορά που αποδεικνυόμουν “λίγος”, το ήξερα, κι είτε προσπαθούσα να το αλλάξω, είτε παραδεχόμουν την ήττα και συμβιβαζόμουν με την ενοχή και τις τύψεις.

Αν μπορούσα να πω κάτι σε όλους αυτούς που κρύβονται, θα τους έλεγα, “αποφασίστε. Ή θέλετε ελεύθερη χώρα (με όλα τα στραβά της) για εσάς και τις οικογένειές σας, ή είστε εντάξει με το να ζείτε υπό κατοχή, ή πρόσφυγες σε άλλη χώρα. Γ@ΜΩΑΠΟΦΑΣΙΣΤΕ όμως! Κι όχι σήμερα· ΧΘΕΣ”.

 

[el de abajo]

εν έτει 2024 όπου λίγο πολύ όλοι έχουμε μία στοιχειώδη πληροφόρηση για το ποιους εξυπηρετούν οι περισσότεροι πόλεμοι, το πιο λογικό είναι απλοί πολίτες να μην θέλουν να πολεμήσουν για αλλότρια συμφέροντα...