Γνωριμία με την Ικεμπάνα (η τέχνη της ιερής ανθοδετικής)

[Bahari]

Ένας μοναχός σε ένα ξακουστό μοναστήρι της μακρινής Ιαπωνίας, λέει ένας θρύλος, στέκει παράμερα και παρατηρεί τους πιστούς, που προσφέρουν άνθη πάνω στο βωμό του Βούδα. Κρίνει ότι ο τρόπος που εναποθέτουν τα λουλούδια οι πιστοί στη θεότητα, δεν είναι ο πρέπων. Δεν του αρέσει η εικόνα των πεταμένων άτακτα λουλουδιών πάνω στον βωμό. Σκέφτεται ότι θα πρέπει να βρεθεί μια διαφορετική τοποθέτηση, που να δηλώνει τάξη και σεβασμό.

Μετά από στοχασμό, ο μοναχός Ono - No - Imoko , αυτό ήταν το όνομά του, αποφάσισε να υιοθετήσει ένα στυλ σύνθεσης, το οποίο αποτελείτο από τρία άνθη. Τα άνθη αυτά τοποθετημένα στο βάζο, σε όρθια στάση, σχημάτιζαν ένα τρίγωνο. Για τον Imoko συμβόλιζαν τον Ουρανό, τη γη και τον άνθρωπο. Το στυλ αυτό της σύνθεσης ονομάστηκε "Kuge", το πρώτο στυλ σύνθεσης της τέχνης της Ικεμπάνα, και ήταν για πολλά χρόνια ο καθιερωμένος τρόπος για να προσφέρουν στους βωμούς άνθη.
Ιστορικά γνωρίζουμε ότι την τέχνη της Ικεμπάνα, την τέχνη για την αναζωογόνηση των λουλουδιών, αυτό σημαίνει η λέξη, τη δίδαξε στους ιερείς ο διάδοχος του Ιαπωνικού θρόνου πρίγκιπας Σότοκου Τούσι (572 - 621) μ. Χ., ο οποίος ήταν σπουδαίος λόγιος και ιδρυτής πολλών βουδιστικών ναών.

Η προσφορά λουλουδιών στην θεότητα άρχισε σιγά- σιγά να γίνεται μια μυστική τέχνη για τους ιερείς, με τελετουργικό και λατρευτικό χαρακτήρα, την οποία ασκούσαν με σεβασμό. Αυτή η ενασχόληση, τους έδωσε την ευκαιρία να μελετήσουν τις ευεργετικές ιδιότητες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των λουλουδιών.


Μυστική ιερή τέχνη για 900 χρόνια η Ικεμπάνα το 1500 μ. Χ. γίνεται γνωστή στους Αυτοκρατορικούς κύκλους και στις τάξεις των ευγενών "Shogun". Η επιρροή των κύκλων αυτών θα διαμορφώσει διαφορετικά στυλ Ικεμπάνα. Η τεχνική της "tatebana", του εντυπωσιακού "rikka" είναι συνθέσεις αυτής της περιόδου. Από τους ευγενείς η Ικεμπάνα πέρασε στους πολεμιστές "samurai", οι οποίοι δημιούργησαν και καθιέρωσαν το στυλ "shoka", μια τεχνοτροπία αυστηρή και μεγαλοπρεπή. Αργότερα η τέχνη θα γίνει γνωστή στους εμπόρους για να καταλήξει στον απλό λαό, ο οποίος την αγάπησε και την ασκούσε με θέρμη.

Σήμερα η τέχνη της Ικεμπάνα έχει απλωθεί σ' ολόκληρο τον κόσμο και υπολογίζεται ότι υπάρχουν τρεις χιλιάδες σχολές που ασκούν την τέχνη της, βασισμένες πάνω στις γραμμές που έχουν υιοθετήσει οι τέσσερις κύριες σχολές της Ιαπωνίας. Η σχολή Ikenobo, η σχολή Ohara, η σχολή Ko-ryu και η Sogetsu.

 

[Bahari]

Στην Ιαπωνία, η Ικεμπάνα ανέπτυξε τα στυλ της με σκοπό να διακοσμήσει τον ιερό χώρο της οικογένειας, το "tokonoma". Στον χώρο αυτό, στην εστία του ιαπωνικού σπιτιού, υπάρχει πάντα μια στήλη με θυμίαμα, ένας αναρτημένος πάπυρος με αποσπάσματα από παραδοσιακά κείμενα και δυο ολόφρεσκες συνθέσεις Ικεμπάνα.

Από το είδος των συνθέσεων που ήταν τοποθετημένες στο «tokonoma» θα μπορούσε κάποιος να καταλάβει, αν βέβαια γνώριζε την Ιερή Ανθοδετική, αν η οικογένεια γιορτάζει και τι γιορτάζει, αν πρόσφερε άνθη στο θείο για να το ευχαριστήσει ή για να το παρακαλέσει. Επίσης, θα αντιλαμβανόταν τα αισθήματα που έτρεφαν οι οικοδεσπότες για το άτομό του, από τα είδη των λουλουδιών που είχαν χρησιμοποιηθεί για την δημιουργία της σύνθεσης.

Την αναγνώριση αυτών των ιδιοτήτων των λουλουδιών, την γνώριζαν άριστα οι ιερείς της αρχαίας Ελλάδας και της Αιγύπτου, και ασκούσαν την θεραπευτική τέχνη των λουλουδιών για να εξαγνίσουν και να ανυψώσουν το ανθρώπινο πνεύμα. Μας το βεβαιώνουν τα κείμενα του Πλουτάρχου, του Θεόφραστου, του Διοσκουρίδη και του Ιπποκράτη.

Αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό, αν σκεφτούμε ότι και σε μας είναι γνωστό πως το συναίσθημα που μας δημιουργεί ένας λευκός κρίνος όταν τον κοιτάμε είναι διαφορετικό από την αίσθηση που μας προκαλεί ένα κόκκινο τριαντάφυλλο. Άλλη γοητεία ασκεί επάνω μας μια γαρδένια και άλλη επίδραση θα έχει σε μας μια καμέλια όταν μας την προσφέρουν.

Οι θεραπευτικές δυνάμεις των φυτών, σαν βότανα, (μετά τη διαδικασία της αποξήρανσης), έχουν διαφορετική επίδραση στον άνθρωπο, από την επίδραση της ζωντανής ενέργειας των φρέσκων λουλουδιών. Οι ευεργετικές ιδιότητες των φρέσκων λουλουδιών, δρουν άμεσα και αποτελεσματικά, αρκεί κανείς να γνωρίζει πώς να τις απελευθερώνει. Οι λεπτοφυείς ιδιότητες της ψυχής μας εναρμονίζονται άμεσα με τις αιθέριες δυνάμεις, τους παλμούς και τις δονήσεις του άνθους και πάλλονται σε πλήρη συγχορδία, όπως οι χορδές της κιθάρας στο απαλό άγγιγμά μας.

Το να ασκεί κανείς την τέχνη της Ικεμπάνα δεν είναι μια απλή υπόθεση αισθητικής. Ένα παλιό βιβλίο της Ικεμπάνα αναφέρει: "Εάν αφήσουμε τον εαυτό μας να ακούσει την σιωπηλά εκφρασμένη τάξη της φύσης, τα λουλούδια που μεταχειριζόμαστε θα έχουν μια μορφή η οποία αντανακλά αυτό που ακούσαμε. Αυτή η σιωπηλή, κρυφή τάξη, την οποία αισθανόμαστε και έπειτα εκφράζουμε μέσω της μορφής των λουλουδιών μετουσιώνεται σε ΙΚΕΜΠΑΝΑ".

Μας μιλά δηλαδή γι' αυτή την κρυφή τάξη, που δεν είναι εύκολα ορατή, αυτή την έμφυτη ιδιότητα, που καθιστά το κάθε κλαδί ή άνθος μοναδικό, εκείνη τη ζωτική ενέργεια που συντηρεί το άνθος και το κάνει να "Είναι".

Την αναγνώριση αυτής της μοναδικής ιδιότητας, (στην τέχνη της Ικεμπάνα είναι γνωστή σαν "Shusso"), η οποία είναι παρούσα σε κάθε ζωντανό οργανισμό τον οποίο εμψυχώνει και κινητοποιεί, καλείται ο σπουδαστής της Ικεμπάνα να καταλάβει και να τη μετουσιώσει σε τέχνη.

 

[Bahari]

Μέλημα της τέχνης της Ικεμπάνα είναι να επιτύχει τρία πράγματα: α) την ανάδειξη της ωραιότερης πλευράς του άνθους, β) την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των λουλουδιών και γ) να εκφράσουν τα άτομα, μέσα από τη σιωπηλή στάση τους, την ώρα που δημιουργούν την Ικεμπάνα τους, αυτό που αντανακλάται μέσα τους, όταν κοιτάζουν τα λουλούδια που χρησιμοποιούν.

Για τη δημιουργία μιας Ικεμπάνα ακολουθείται ένα τελετουργικό:

- Πριν αρχίσει η σύνθεσή της προηγείται ένας ύμνος στον Θεό. Ένα ευχαριστώ στη φύση και στα ίδια τα λουλούδια.

- Σε όλη την διάρκεια της διαδικασίας, που κρατά περίπου δυο ώρες, υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ των ατόμων που συμμετέχουν στην κατασκευή της. Κανείς δεν βιάζεται.

- Στον χώρο επικρατεί ηρεμία και γαλήνη. Όλοι απολαμβάνουν την ομορφιά και το ανάλαφρο άρωμα των λουλουδιών. Αφήνουν τα ίδια τα λουλούδια να τους μιλήσουν για τη θέση που είναι η καταλληλότερη για το καθένα στη σύνθεση. Γίνεται συμβολισμός των κλαδιών αλλά και ολόκληρης της σύνθεσης. Ο Ήλιος, η Σελήνη και η Γη έχουν κύρια θέση στην τέχνη της Ικεμπάνα.

- Πριν τοποθετηθούν τα λουλούδια στο βάζο περνούν το στάδιο της κάθαρσης με νερό, για να φύγει οτιδήποτε περιττό υπάρχει πάνω στα φύλλα και στα άνθη.

- Η τοποθέτηση των λουλουδιών γίνεται βάσει των αυστηρών κανόνων του μέτρου και της γωνίας, όπως ισχύουν σε όλες τις τέχνες.

Η συνειδητή συμμετοχή μας σ' αυτή τη διαδικασία μάς φέρνει σ' επαφή με τον Εαυτό μας. Μας βοηθά να καθαρίσουμε τη σκέψη μας από καθετί το αρνητικό, να εξυψώσουμε το πνεύμα μας μέσω της ομορφιάς των χρωμάτων και των αρωμάτων τους, ώστε να συνδημιουργήσουμε με τη φύση.


Το όφελος που έχει κάποιος που ασκεί την Ικεμπάνα είναι μεγάλο σε όλα τα επίπεδα. Κατ' αρχήν έρχεται σ' επαφή με ένα άνετο, απλό και καθαρό περιβάλλον. Γνωρίζουμε όλοι ότι για να μπορέσει να εκφραστεί το ωραίο, πάνω απ' όλα χρειάζεται ένας καθαρός χώρος. Στη συνέχεια εισπράττει σεβασμό. Τα άτομα που ασκούν την τέχνη της Ιερής Ανθοδετικής, εμπνέονται από τον σεβασμό που δείχνουν στα λουλούδια και αυτό αντανακλάται στη συμπεριφορά τους, στους συνανθρώπους τους και σε όλα τα πράγματα με τα οποία έρχονται σε επαφή.

Νιώθει ηρεμία και γαλήνη στη διάρκεια της δημιουργίας της Ικεμπάνα. Του δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσει λουλούδια, με τα οποία ποτέ πριν δεν είχε έρθει σ' επαφή, μια και η κάθε σύνθεση χρησιμοποιεί διαφορετικά άνθη.

Μαθαίνει μια τέχνη που θα μπορεί, αν θελήσει, να την ασκήσει σαν επάγγελμα και να εργαστεί σε ανθοπωλείο ή σαν υπεύθυνο άτομο για την αισθητική χώρων, σε κάποιο μεγάλο ξενοδοχείο.

Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι θα έρθει ένα βήμα πιο κοντά στο να γνωρίσει την καρδιά του δικού του πνευματικού άνθους.

της Σοφίας Μακράκη
από το περιοδικό "Οδοδείκτες" / τεύχος 25
Γνωριμία με την ικεμπάνα

 

[FAMEK]

εχω κανει ικεμπανα στη θεσνικη πριν πολλα χρονια..
μου χε κανει εντυπωση η φιλοσοφια της.. θυμαμαι που μας ελεγαν πως οταν μια γυναικα θυμωσει η στεναχωρεθει με τον αντρα της φτιαχνει μια ανθοδεσμη μαραμενη για να την δει ο αντρας της και να καταλαβει..
καλα καμια σχεση με ελλαδα ... στην ελλαδα ουτε που θα χε δει την ανθοδεσμη αλλα και να την εβλεπε θα κοροιδευε για τα μαραμενα λουλουδια..

 

[romantic woman]

εχω κανει ικεμπανα στη θεσνικη πριν πολλα χρονια..
μου χε κανει εντυπωση η φιλοσοφια της.. θυμαμαι που μας ελεγαν πως οταν μια γυναικα θυμωσει η στεναχωρεθει με τον αντρα της φτιαχνει μια ανθοδεσμη μαραμενη για να την δει ο αντρας της και να καταλαβει..
καλα καμια σχεση με ελλαδα ... στην ελλαδα ουτε που θα χε δει την ανθοδεσμη αλλα και να την εβλεπε θα κοροιδευε για τα μαραμενα λουλουδια..

πολύ εύστοχη FAMEK,μα πάρα πολύ!!

 

[Dva Srca]

Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση Ικεμπάνα έγινε στα πλαίσια της πολιτιστικής εβδομάδας Ιαπωνίας στην Αθήνα, από τη σχολή Οχάρα, στο Μέγαρο Μουσικής. Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η όλη εμπειρία για εμένα, μιας και δεν είχα ιδέα τι ήταν η Ικεμπάνα νωρίτερα. Ο μάστερ που παρουσίαζε (Γάλλος στην καταγωγή και ένας από τους πολύ λίγους -νομίζω 2- Ευρωπαίους μάστερς που έχουν πάρει ειδική τιμή) έκανε 4 διαφορετικές συνθέσεις. Μια απλή και εύκολη σε κάτι σαν χαμηλό βάζο, μια σε ψηλό βάζο με κλαδιά δέντρων, μια απομίμηση φυσικού τοπίου (διάλεξε το "ελληνικό" θέμα από το βουνό στην ακροθαλασσιά) και έναν στολισμό αγαλμάτων, πολύ παραδοσιακό και αγαπημένο στην Ικεμπάνα θέμα. Τα δύο γλυπτά από κλαδιά δέντρων και άλλα υλικά απεικόνιζαν την Ελλάδα και την Ιαπωνία. Αφού τα στόλισε με φυτά της κάθε χώρας, τα ένωσε με ένα κλαδί ως ένδειξη συνεργασίας. Πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά!

 

[Pandora]

Ας δούμε μια αυθεντική σύνθεση, πραγματικά μαγευτική...

 

[FAMEK]

Ας δούμε μια αυθεντική σύνθεση, πραγματικά μαγευτική...

αληθεια πως γινεται να στριβει τα λουλουδια και να μην σπανουν...
πολυ ελαστικο κλαδακι... τι να πω...

 

[Pandora]

αληθεια πως γινεται να στριβει τα λουλουδια και να μην σπανουν...
πολυ ελαστικο κλαδακι... τι να πω...

Γι αυτό η τεχνική τους είναι υπέροχη ! Έχουν και απίστευτη υπομονή όμως, ε ?

 

[Pandora]

Στις κύριες αρχές της Ikebana, να αναφερθούμε και :

1) Στην αρχή του δυαδισμού

Οι δύο συμπαντικές αρχές είναι το IN και το YO, που αντιστοιχούν στο Yin και το Yang, δηλαδή η θηλυκή και η αρσενική πλευρά του σύμπαντος. Οι δύο δυνάμεις συμπληρώνονται και από αυτό το παιχνίδι των αντιθέσεων, γεννιέται η ισορροπία.

Το IN εκφράζει την αδυναμία, τη γλυκύτητα της γυναίκας, την ψυχρότητα του φεγγαριού, το αρνητικό στοιχείο που δέχεται. Στην Ικεμπάνα είναι τα μπουμπούκια, τα λεπτά κλαδιά, το νερό, η σκιά και το πίσω μέρος των κλαδιών και των φύλλων.

Το YO εκφράζει την αρσενική δύναμη, την ζέστη και την ακτινοβολία του ήλιου, το θετικό στοιχείο που δίνει. Στην Ικεμπάνα είναι τα ώριμα λουλούδια, τα δυνατά κλαδιά, το λαμπερό μέρος των κλαδιών και των φύλλων.

 

[Pandora]

2) Στην αρχή της τριαδικότητας

Εκτός από τις δύο βασικές αρχές, υπάρχει μια πρωταρχική τριάδα στο σύμπαν: ο Ουρανός (ten), η Γη (chi) και ο Άνθρωπος (jin).

Στην Ικεμπάνα αυτές οι αρχές εκφράζονται με τις τρεις βασικές γραμμές της σύνθεσης, φτιαγμένες από τα κύρια κλαδιά ή λουλούδια: το κλαδί του ουρανού είναι το μακρύτερο, της γης το πιο κοντό και του ανθρώπου το ενδιάμεσο, όντας ο άνθρωπος ενδιάμεσος μεταξύ γης και ουρανού. Το μέγεθος και οι αναλογίες εξαρτώνται από την κάθε σύνθεση αλλά, γενικά, μπορούμε να πούμε ότι η γραμμή του ουρανού, που είναι αυτή που ορίζει το μέγεθος της σύνθεσης, είναι ίση με 11/2/2 φορές το άνοιγμα του δοχείου συν το ύψος όταν χρησιμοποιούμε ρηχά δοχεία και 2 φορές το ύψος συν το άνοιγμα για τα βάζα. Το κλαδί του ανθρώπου είναι περίπου το 1/3 του ουρανού, και της γης περίπου το 1/3 του ανθρώπου ή και μικρότερο.

Επίσης, μπορούμε να εντάξουμε στην αρχή της τριαδικότητας το πέρασμα του χρόνου: τις τρεις φάσεις του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Σε μια σύνθεση Ικεμπάνα οι τρεις φάσεις αντιπροσωπεύονται αντίστοιχα με τρία λουλούδια: ένα πολύ ώριμο και ανοιχτό, ένα στην τέλεια ωριμότητά του και ένα μπουμπούκι. Οι αναλογίες και η τοποθέτηση αυτών των λουλουδιών, σε γενικές γραμμές, είναι ως εξής: το λουλούδι που αντιπροσωπεύει το παρόν είναι περίπου το 1/3 του ουρανού και τοποθετείται σε γωνία 75ο, κοιτώντας προς τον παρατηρητή. Το μπουμπούκι του μέλλοντος είναι το πιο ψηλό και τοποθετείται όρθιο ενώ του παρελθόντος τοποθετείται χαμηλά και μισοκρυμμένο υπό γωνία

πηγή : esoterica.gr

 

[Pandora]

Kαι με όμορφη μουσική υπόκρουση :