travelbreak
Member
- Μηνύματα
- 1.860
- Likes
- 16.089
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Περιεχόμενα
Inter-rail 1982 - Σκανδιναβία και Ανατολικό μπλοκ
Όποιος έχει υπομονή ας διαβάσει και το δεύτερο Inter-rail που έκανα ως φοιτητής, ένα χρόνο ακριβώς μετά το πρώτο.
Και εδώ είναι ανακατεμένες οι σημειώσεις που κρατούσα τότε και οι σημερινές αναμνήσεις μου.
Περίοδος Πάσχα, λίγο πριν, του 1982. Ξεκινά το δεύτερο Inter-rail με τρία άτομα στην παρέα. Εγώ με το Γιώργο και το Στρατή. Ο Στρατής προστέθηκε εκτάκτως. Του εκθέσαμε τον τρόπο του ταξιδιού μας (που είναι λίγο περίεργος, είναι αλήθεια) και αφού συμφώνησε, εμάς δε μας ένοιαζε. Εγώ νόμιζα ότι ο Στρατής θα είχε θέματα στο ταξίδι, αλλά όλα πήγαν καλά. Ειδικά όταν χωρίσαμε στη Σουηδία και έφυγε μόνος του να γυρίσει πίσω, εγώ ανησυχούσα αλλά αδίκως. Νομίζω ήταν το πρώτο του ταξίδι εκτός Ελλάδας. Όλα πήγαν καλά γι αυτόν. Εμείς χάσαμε τη δική του συντροφιά και το κέφι που έκανε στην παρέα μας. Έφυγε νωρίτερα γιατί παρουσιαζόταν στο στρατό λίγο πριν τελειώσει ο Απρίλης και εμείς δεν θα είχαμε επιστρέψει.
Το ταξίδι αυτό ήταν πιο καλά οργανωμένο (σε σχέση με το προηγούμενο Inter-Rail) ως προς τις διαμονές και ως προς την απόφασή μας ότι δε θα πεινάσουμε. Κρατούσαμε περισσότερα χρήματα και ήμασταν αποφασισμένοι να τα ξοδέψομε, αλλά όχι να τα σπαταλήσομε.
Θέλαμε πολύ να επισκεφτούμε το Ανατολικό μπλοκ και είχαμε προμηθευτεί βίζες για την Ουγγαρία και την ενιαία τότε Τσεχοσλοβακία. Ήμασταν τυχεροί που καταφέραμε και είχαμε την εμπειρία τις ημερήσιας επίσκεψης στο Α. Βερολίνο.
Εκείνο που μου κάνει εντύπωση, και σε τούτες τις σημειώσεις όπως και σε εκείνες του πρώτου Inter-rail, είναι ότι αφήνω ασχολίαστα και χωρίς περιγραφές σημαντικά σημεία του ταξιδιού, όπως το τείχος του Βερολίνου ή κάποιες ιδιαίτερες γειτονιές του Αμβούργου και της Κοπεγχάγης. Και σχεδόν πουθενά δεν αναφέρομαι σε μνημεία ή αξιόλογα κτήρια που επισκεφτήκαμε. Σήμερα αν έκανα επίσκεψη αυτών των πόλεων θα εστίαζα τις βόλτες μου στα πολιτιστικά ενδιαφέροντά τους και όχι στους καταπράσινους λόφους. Όπου βλέπαμε πάρκο μπαίναμε για βόλτα και για ύπνο στα παγκάκια, αρκεί να μην έκανε κρύο.
Στο πρώτο μας ταξίδι δεν φορούσαμε ρολόγια αλλά σε τούτο ίσως εγώ είχα μαζί μου κάποιο. Στο περιστατικό που περιγράφω παρακάτω στο τρένο όταν φτάναμε στο Νάρβικ, φαίνεται ότι ούτε αυτή τη φορά είχα μαζί μου ρολόι χεριού. Τώρα όμως δεν κρατούσα φωτογραφική μηχανή, ενώ το 1981 είχα. Κάπου εδώ γράφω ότι ο Γιώργος κρατούσε, αλλά δεν θυμάμαι να μου έχει δώσει καμιά φωτογραφία.
Παρακάτω θα βάλω ορισμένες από τις καρτ ποστάλ που έχω από εκείνο το ταξίδι.
Ξανά, όπως και το 1981, μέναμε κλασικά σε Youth Hostel, εκτός αν δεν υπήρχε. Αυτή τη φορά δεν παίρναμε τρένα για να βγάλομε τσάμπα τη νύχτα, ούτε φτάναμε και πολύ αργά σε ένα προορισμό, ώστε να είναι δύσκολο να βρούμε κατάλυμα. Σε τρένο μέσα διανυχτερεύσαμε ορισμένες φορές, αλλά έγινε στο πλαίσιο της μετακίνησής μας και όχι για οικονομία.
Το κόστος του ταξιδιού για μένα ήταν κάπου 40.000 δραχμές. Σε αυτά περιλαμβάνεται το εισιτήριο Inter-rail που κόστισε 11.385 δραχμές. Επομένως το ταξίδι αυτό κόστισε λίγο πάνω από τα διπλά σε σχέση με το προηγούμενο, που δεν ξεπέρασε τις 20.000 δραχμές συνολικά. Τώρα έκανα και λίγα περισσότερα ψώνια, αλλά το κυριότερο δεν πεινάσαμε ποτέ. Δε θυμάμαι, αλλά ίσως να πήρα και κανένα κιλό στο βάρος μου. Νομίζω ότι η διαμονή μας το 1982 ήταν πολύ πιο ακριβή από αυτήν του 1981. Δε θυμάμαι αν είχε γίνει καμιά υποτίμηση της δραχμής και γι αυτό υπήρχε διαφορά ή επειδή οι περιοχές που πήγαμε ήταν πιο ακριβές. Απ’ ό,τι βλέπω τώρα ψάχνοντας, η δραχμή είχε διολισθήσει κάπου 20% περίπου στο χρόνο που μεσολάβησε. Και η Σκανδιναβία ήταν ακριβή σε όλα.
6/4/1982 (9:00)
Ξεκινώ πάλι μια εκδρομή για ένα μήνα γράφοντας εδώ τα καθημερινά μου και πιστεύω να μου φανούν χρήσιμα και ωραία όπως και τα περσινά. Αυτά που είχα γράψει πέρσι τα έχω διαβάσει κάμποσες φορές και τα έχω ευχαριστηθεί.
Το Inter-rail που είχαμε ξεκινούσε στις 5/4/1982 και τελείωνε στις 4 Μαΐου. Εμείς φτάσαμε επιστρέφοντας στην Αθήνα τέσσερις μέρες νωρίτερα. Φύγαμε από τη Πράγα και χωρίς σχεδόν στάση επιστρέψαμε Ελλάδα. Θα μπορούσαμε να μείνομε ενδιάμεσα κάπου, αλλά φαίνεται ήμασταν κουρασμένοι και τις κάψαμε τις τελευταίες μέρες.
Τώρα πάμε ταξίδι τρία άτομα. Εγώ πάλι με το Γιώργο και τον αδερφό του το Στρατή. Τώρα βρισκόμαστε στα Ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα. Το πρόγραμμά μας είναι να πάμε μέχρι τη Σουηδία μέσω Δανίας, Γερμανίας (Δυτικής), Ουγγαρίας, Τσεχοσλοβακίας, Αυστρίας και φυσικά Γιουγκοσλαβίας. Σε όλες αυτές τις χώρες σκοπεύουμε να σταματήσομε εκτός από την τελευταία. Στη δε Σουηδία θα μείνουμε πιο πολύ από τις άλλες χώρες. Όμως δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι θα τηρηθεί το πρόγραμμα. Ταξιδεύουμε με Inter-rail ticket και γι αυτό το λόγο το ταξίδι θα διαρκέσει ένα μήνα. Όπως και πέρσι θα φάμε 150 ώρες μέσα στα τρένα.
Τελικά οι ώρες στα τρένα ήταν 191. Είναι χαρακτηριστικό ότι περάσαμε τη Γιουγκοσλαβία και τις δυο φορές χωρίς να σταματήσουμε. Πήγαμε κατ’ ευθείαν (σχεδόν) Βουδαπέστη και επιστρέψαμε από Πράγα.
6/4/1982 (20:00)
Τώρα είμαστε στο Βελιγράδι και σε λίγο φεύγομε για Βουδαπέστη. Το ταξίδι ως εδώ ήταν πολύ καλό. Το βράδυ δεν κοιμηθήκαμε καλά γιατί ήμασταν σε ένα κουπέ έξι ατόμων, πέντε. Όμως από τη Θεσσαλονίκη και μετά ήμασταν μόνοι μας σε ένα.
Έτσι περάσαμε σχεδόν όλη τη Γιουγκοσλαβία χωρίς σκοτούρες όπως φοβόμασταν (θυμόμασταν τα περσινά). Αύριο πρωί-πρωί θα έχομε φτάσει, ελπίζουμε, στη Βουδαπέστη.
Για μένα υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα που αν τελικά εμφανιστεί θα γίνει πολύ μεγάλο. Συγκεκριμένα, ενώ στη φωτογραφία του διαβατηρίου μου δεν έχω γένια, τώρα τα έχω αφήσει και αυτοί οι Ανατολικοί καμιά φορά τα κοιτάζουν αυτά και μπορεί να με βάλουν να ξυρίσω το μούσι. Όμως σκέφτομαι να μην το ξυρίσω κι ας μην πάω ούτε στην Ουγγαρία ούτε στην Τσεχοσλοβακία. Πάντως οι φίλοι μου θα συνεχίσουν έστω και χωρίς εμένα, αφού δώσουμε ένα ραντεβού στη Βιέννη ή κάπου αλλού. Στο τρένο είχαμε αρκετή πλάκα και δεν πλήξαμε σχεδόν καθόλου. Ο Στρατής έχει μεγάλη φάση. Ένα από τα πρώτα πράγματα που ρωτάει τους συνταξιδιώτες μας γιουγκοσλάβους είναι αν κάνουν ωραίο έρωτα οι γιουγκοσλάβες και αν κάνουν διάφορα ερωτικά κόλπα. Οι γιουγκοσλάβοι βέβαια γελάνε και νομίζω ότι το επιβεβαιώνουν.
Αυτή τη φορά φύγαμε κάπως πιο οργανωμένα από την Ελλάδα, σε σχέση με πέρυσι παίρνοντας μεν πιο λίγα πράγματα, αλλά και μόνο τα αναγκαία. Εγώ κρατώ ένα μικρό σακβουαγιάζ και μία άλλη τσάντα με τον υπνόσακο. Και οι φίλοι μου κρατάνε λίγα πράγματα. Έχουμε πάρει και κονσέρβες μαζί μας για τις πρώτες μέρες. Εγώ έχω πάρει νεσκαφέ, ζάχαρη και γάλα για να πίνω τον καφέ.
Είναι απίθανο το πόσο λίγα πράγματα κρατούσαμε μαζί μας. Το σακβουαγιάζ που λέω δεν ήταν πάνω από 15 λίτρα και ο υπνόσακος ήταν σε μια τσάντα που χώραγε πολλά, αλλά όχι και πάνω από 20 λίτρα. Δεν θυμάμαι αν έπλενα πουθενά καμιά κάλτσα ή κανένα παντελόνι. Πιστεύω ότι θα το έκανα μερικές φορές.
Ο Γιώργος δεν άρχισε ακόμη τα καμάκια, όχι τόσο επειδή δεν είχε όρεξη, αλλά επειδή δεν είχε και τόσο πολλές γυναίκες στο τρένο. Ως τώρα έχουμε ταξιδέψει περίπου 24 ώρες από την Αθήνα
7/4/1982 (11:00)
Βουδαπέστη: Μία πόλη που δεν θα προλάβω να δω όσο χρειάζεται για να ξέρω μερικά πράγματα. Και αυτό γιατί θα καθίσομε μόνο μια μέρα. Και θα καθίσομε τόσο λίγο γιατί είμαστε βιαστικοί. Ο Γιώργος άρχισε να τσατίζεται με τους Ούγγρους όπως και πέρυσι με τη Γιουγκοσλαβία, ενώ δε νομίζω να φταίνε σε τίποτα οι άνθρωποι. Στον έλεγχο των διαβατηρίων ήταν πολύ εντάξει και αρκετά γρήγοροι. Με το να έχουμε την βίζα, σε ένα λεπτό και ζητώντας μας μόνο δύο φορές το διαβατήριο ήμασταν έτοιμοι. Και βέβαια ούτε χρειάστηκε να ξυριστώ για να με αφήσουν να περάσω. Το άλλο ευχάριστο στη διαδρομή Βελιγράδι-Βουδαπέστη, που κράτησε 8 ώρες, ήταν ότι το τρένο είχε όση ευρυχωρία θέλαμε και κοιμηθήκαμε μια χαρά, ξυπνώντας μόνο στα σύνορα.
Γενικά είχαμε μια ευχάριστη βραδιά. Ούτε μας υποχρέωσαν να αλλάξουμε κάποιο συνάλλαγμα. Εμείς από μόνοι μας αλλάξαμε 10 δολάρια ο καθένας. Δεν νομίζω να χρειαστούμε περισσότερα. Μαυραγορίτη δεν συναντήσαμε κανένα. Δυσκολευτήκαμε όμως να βρούμε ξενοδοχείο για να μείνουμε. Τελικά βρεθήκαμε σε ένα αρκετά καλό, αφού αλλάξαμε τρεις συγκοινωνίες και πήραμε και ένα ταξί. Βρίσκεται έξω από την πόλη, σε μία όμορφη περιοχή και δίπλα στο Δούναβη. Τώρα εγώ κάθομαι και γράφω αυτά εδώ, τρία μέτρα από την όχθη. Πολλά παιδιά περνούν δίπλα μου κάνοντας κανό στο Δούναβη.
Είναι γνωστό ότι την εποχή του σιδηρού παραπετάσματος, εκεί ανθούσε η μαύρη αγορά δολαρίων. Είχα μια καλή εμπειρία από την επίσκεψη που είχα κάνει σε Βουλγαρία και Ρουμανία. Περιμέναμε λοιπόν μάτσο τους μαυραγορίτες να μας παρακαλάνε. Είδαμε ελάχιστους. Άσε που αν δε μείνεις αρκετό διάστημα στο ίδιο μέρος δεν προλαβαίνεις να καταλάβεις πως δουλεύει το σύστημα και να το εκμεταλλευτείς. Γι αυτό και την πατήσαμε άλλωστε στην Πράγα, με την πρώτη και τελευταία συναλλαγή που επιχειρήσαμε. Από τότε και για πάνω από 30 χρόνια, όταν άκουγα για την Πράγα ένιωθα μια απέχθεια. Μου έμεινε απωθημένο. Τελικά το ξεπέρασα την Άνοιξη του 2016, πηγαίνοντας δεύτερη φορά και ανακαλύπτοντας τις ομορφιές της πόλης.
Εδώ οι μόνες ξένες γλώσσες που μιλάνε είναι ρωσικά και γερμανικά. Ευτυχώς που ο Γιώργος και ο Στρατής ξέρουν γερμανικά και ο Στρατής ξέρει και ρώσικα, διαφορετικά θα δυσκολευόμασταν πολύ. Το ξενοδοχείο που θα μείνουνε δεν είναι Youth hostel. Στην Ουγγαρία είναι ανοιχτά μόνο το καλοκαίρι. Εδώ πληρώνουμε 152 φιορίνια το άτομο, χωρίς πρωινό. Το ένα φιορίνι είναι περίπου 1,9 δραχμές. Την πόλη σκοπεύουμε να τη δούμε το απόγευμα. Οι συγκοινωνίες είναι πολύ φτηνές, ένα φιορίνι. Αν όμως θες μπαίνεις και τσάμπα.
Ο καιρός μέχρι τώρα είναι πολύ καλός. Αν συνεχιστεί έτσι όσο πηγαίνουμε βόρεια θα είμαστε τυχεροί. Μα τέτοια τύχη λίγοι είναι εκείνοι που την έχουν.
Για τους λάτρεις της δραχμής (πλάκα κάνω) αναφέρω και τις τιμές σε δραχμές, όπως τις έγραφα τότε.
Λέμε να φύγουμε αύριο το πρωί για Βιέννη. Εμένα δεν θα με ένοιαζε να έμενα μία μέρα ακόμα, όμως ο Γιώργος δεν θέλει. Ο Στρατής δεν έχει γνώμη για τίποτα, όχι επειδή εμείς δεν τον αφήνουμε αλλά από μόνος του δεν ενδιαφέρεται.
Το θυμάμαι αυτό: σα να ήμασταν εμείς το πρακτορείο και ο Στρατής περίμενε τις δικές μας αποφάσεις. Εννοείται ότι αν ήταν να κάνει μια δουλειά την έκανε χωρίς γκρίνια. Ίσως όμως δεν του είχαμε και τόση εμπιστοσύνη για να του αναθέτομε τα ψώνια ή το κλείσιμο ξενοδοχείου. Ήταν σε αυτά αφηρημένος.
Και τούτη τη φορά, όπως και τα Χριστούγεννα στη Ρουμανία, κρατώ κάμποσο παραπάνω συνάλλαγμα. Ευτυχώς κατάφερα και το πέρασα χωρίς να το πάρουν χαμπάρι. Κρατώ κανονικά (νόμιμα) τριακόσια δολάρια και 500 σουηδικές κορώνες (περίπου 24.000 δρχ) και επιπλέον 100 δολάρια και 300 ελβετικά φράγκα. Θέλω να αγοράσω κάτι πράγματα και γι' αυτό τα κρατώ. Πάντως ό,τι συνάλλαγμα μου περισσέψει, θα το κρατώ πίσω για να το δηλώσω, ώστε να το πάρω αν ξαναβγώ στο εξωτερικό φέτος.
Απ’ ό,τι φαίνεται εδώ το όριο συναλλάγματος ήταν κάπου στις 24.000 δραχμές ή ίσως 400 δολάρια. Τότε το δολάριο πρέπει να είχε 64 δραχμές.
8 Απριλίου 1982, 6 το απόγευμα
Βρισκόμαστε στα αυστριακά σύνορα αφήνοντας την Ουγγαρία με σχετικά καλές εντυπώσεις. Κάναμε χθες το απόγευμα και το βράδυ μια αρκετά καλή βόλτα, διαπιστώνοντας ότι η Βουδαπέστη είναι μία πολύ όμορφη πόλη. Λίγο μου θυμίζει αυτή η πόλη το Βουκουρέστι και τη Σόφια. Και σαν πόλη (δηλαδή τρόπο ζωής των κατοίκων της) φαίνεται καλύτερη, αλλά και οι άνθρωποί της φαίνονται πιο καλοντυμένοι και πιο ευγενικοί, χαρούμενοι. Πολύ τους χάρηκα τους Ούγγρους. Ό,τι και να τους ρωτήσεις πρόθυμα σε εξυπηρετούν και εσύ θα καταλάβεις βέβαια αν ξέρεις γερμανικά, κυρίως, ή ρωσικά, γιατί ασφαλώς ουγγαρέζικα είναι δύσκολο να ξέρεις.
Είναι και πολύ ωραίοι στην εμφάνιση, ειδικά οι κοπέλες. Νομίζω ότι είναι λίγο δύσκολο να βρεις Ουγγαρέζα και να μην είναι συμπαθητική.
Τώρα ξεκίνησε το τρένο μπαίνοντας στην Αυστρία και επειδή θα είναι λίγο δύσκολο να γράφω ίσως και να το σταματήσω.
Δεν είδα πουθενά ουρές όπως στη Ρουμανία και δεν πρέπει να τους λείπουν πολλά πράγματα. Τελικά ο Γιώργος συνάντησε όλο κι όλο ένα μαυραγορίτη. Αυτός θα άλλαζε τα δολάρια με γερμανικά μάρκα. Και όχι σε ιδιαιτέρως συμφέρουσα τιμή.
Εμείς οι τρεις κάνουμε τελικά αρκετά καλή παρέα, γελώντας κυρίως με διάφορα που κάνει ο Στρατής.
Ο Στρατής ήταν η μασκότ της παρέας. Αν και μεγαλύτερος μας γέμιζε χαρά και γέλιο. Ακόμα και σήμερα θυμόμαστε διάφορες φάσεις και γελάμε με το Γιώργο.
Χθες κάναμε βόλτα στην πόλη (Βουδαπέστη) μέχρι αργά. Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο κατά της 11. Εκεί δίπλα είχε μια ντισκοτέκ. Περνώντας απ’ έξω ακούσαμε rolling stones και μπήκαμε. Όμως αμέσως μετά έβαλε κομμάτια Ντίσκο, που καθόλου δεν τα γουστάρουμε. (Εμείς ήμασταν του Ροκ) Χορέψαμε πάντως λίγο. Την περισσότερη όμως ώρα παίζαμε με το Γιώργο ένα παιγνίδι, λέγοντας τραγούδια που να περιέχουν κάποιο ανθρώπινο όνομα.
Κατά τις μία στη ντισκοτέκ έβαλαν τσόντα, έχοντας μια μηχανή προβολής. Είχαν μαζευτεί καμιά 30ριά άτομα και έβλεπαν την τσόντα. Ήταν γερμανική και χωρίς υπότιτλους. Δεν αξίζει τίποτα. Εμείς καθίσαμε λίγη ώρα και μετά πήγαμε για ύπνο.
Σηκωθήκαμε το πρωί για να φύγουμε με το τρένο των εννέα για την Βιέννη. Πήραμε όμως ένα ηλίθιο ταξιτζή και αντί για να μας πάει στο σιδηροδρομικό σταθμό μας πήγε σε ένα εργοστάσιο. Έτσι το χάσαμε και φύγαμε το μεσημέρι στις τρεις. Για να περάσει η ώρα κάναμε βόλτα στην πόλη. Ο Στρατής έπιασε παρέα με κάτι παιδάκια, πέντε μέχρι εφτά ετών και καθόμασταν και μας κορόιδευαν ή παίζαμε και λίγο μπάλα.
Η φάση με τον ταξιτζή ήταν τρελή: του λέμε να μας πάει στο σταθμό του τρένου, αλλά φαίνεται ο τύπος δεν ήξερε καμιά ξένη γλώσσα και ο Στρατής κατάφερε να του δώσει να καταλάβει ότι πηγαίναμε κάπου που είχε γραμμές του τρένου. Και ο ηλίθιος μας πήγε σε ένα εργοστάσιο και μας έδειχνε τις γραμμές για τα βαγονέτα! Μα όταν βλέπεις τουρίστες με μπαγκάζια και σου λένε να τους πας κάπου που να έχει γραμμές τρένου, είναι δυνατόν να πηγαίνουν σε εργοστάσιο με βαγονέτα;
Ο καιρός σήμερα ήταν πολύ καλός, αλλά τώρα και μερικές ώρες έχει χαλάσει. Δεν κάνει κρύο ούτε και βρέχει, μα δεν θα μου φαινόταν παράξενο να αρχίσει τώρα η βροχή, γιατί έχει πολλά σύννεφα.
Το άσχημο είναι πως θα φτάσουμε αργά στη Βιέννη και είναι πιθανό να μην βρούμε κρεβάτι σε Youth hostel. Πρώτη φορά θα είναι που την παθαίνουμε έτσι; Κάποια λύση θα βρεθεί για να περάσει η νύχτα.
Θα πω δυο λόγια ακόμα για τη Βουδαπέστη. Κυκλοφορούν πιο πολλά αυτοκίνητα σε σχέση με Βουλγαρία, Ρουμανία, χωρίς να έχουν όμως μποτιλιάρισμα. Έχει καλές αστικές συγκοινωνίες, έχει παλιά ωραία κτήρια και καινούργια συμπαθητικά μνημεία, πολύ πράσινο, που στο κέντρο όμως είναι λίγο.
Όποιος έχει υπομονή ας διαβάσει και το δεύτερο Inter-rail που έκανα ως φοιτητής, ένα χρόνο ακριβώς μετά το πρώτο.
Και εδώ είναι ανακατεμένες οι σημειώσεις που κρατούσα τότε και οι σημερινές αναμνήσεις μου.
Περίοδος Πάσχα, λίγο πριν, του 1982. Ξεκινά το δεύτερο Inter-rail με τρία άτομα στην παρέα. Εγώ με το Γιώργο και το Στρατή. Ο Στρατής προστέθηκε εκτάκτως. Του εκθέσαμε τον τρόπο του ταξιδιού μας (που είναι λίγο περίεργος, είναι αλήθεια) και αφού συμφώνησε, εμάς δε μας ένοιαζε. Εγώ νόμιζα ότι ο Στρατής θα είχε θέματα στο ταξίδι, αλλά όλα πήγαν καλά. Ειδικά όταν χωρίσαμε στη Σουηδία και έφυγε μόνος του να γυρίσει πίσω, εγώ ανησυχούσα αλλά αδίκως. Νομίζω ήταν το πρώτο του ταξίδι εκτός Ελλάδας. Όλα πήγαν καλά γι αυτόν. Εμείς χάσαμε τη δική του συντροφιά και το κέφι που έκανε στην παρέα μας. Έφυγε νωρίτερα γιατί παρουσιαζόταν στο στρατό λίγο πριν τελειώσει ο Απρίλης και εμείς δεν θα είχαμε επιστρέψει.
Το ταξίδι αυτό ήταν πιο καλά οργανωμένο (σε σχέση με το προηγούμενο Inter-Rail) ως προς τις διαμονές και ως προς την απόφασή μας ότι δε θα πεινάσουμε. Κρατούσαμε περισσότερα χρήματα και ήμασταν αποφασισμένοι να τα ξοδέψομε, αλλά όχι να τα σπαταλήσομε.
Θέλαμε πολύ να επισκεφτούμε το Ανατολικό μπλοκ και είχαμε προμηθευτεί βίζες για την Ουγγαρία και την ενιαία τότε Τσεχοσλοβακία. Ήμασταν τυχεροί που καταφέραμε και είχαμε την εμπειρία τις ημερήσιας επίσκεψης στο Α. Βερολίνο.
Εκείνο που μου κάνει εντύπωση, και σε τούτες τις σημειώσεις όπως και σε εκείνες του πρώτου Inter-rail, είναι ότι αφήνω ασχολίαστα και χωρίς περιγραφές σημαντικά σημεία του ταξιδιού, όπως το τείχος του Βερολίνου ή κάποιες ιδιαίτερες γειτονιές του Αμβούργου και της Κοπεγχάγης. Και σχεδόν πουθενά δεν αναφέρομαι σε μνημεία ή αξιόλογα κτήρια που επισκεφτήκαμε. Σήμερα αν έκανα επίσκεψη αυτών των πόλεων θα εστίαζα τις βόλτες μου στα πολιτιστικά ενδιαφέροντά τους και όχι στους καταπράσινους λόφους. Όπου βλέπαμε πάρκο μπαίναμε για βόλτα και για ύπνο στα παγκάκια, αρκεί να μην έκανε κρύο.
Στο πρώτο μας ταξίδι δεν φορούσαμε ρολόγια αλλά σε τούτο ίσως εγώ είχα μαζί μου κάποιο. Στο περιστατικό που περιγράφω παρακάτω στο τρένο όταν φτάναμε στο Νάρβικ, φαίνεται ότι ούτε αυτή τη φορά είχα μαζί μου ρολόι χεριού. Τώρα όμως δεν κρατούσα φωτογραφική μηχανή, ενώ το 1981 είχα. Κάπου εδώ γράφω ότι ο Γιώργος κρατούσε, αλλά δεν θυμάμαι να μου έχει δώσει καμιά φωτογραφία.
Παρακάτω θα βάλω ορισμένες από τις καρτ ποστάλ που έχω από εκείνο το ταξίδι.
Ξανά, όπως και το 1981, μέναμε κλασικά σε Youth Hostel, εκτός αν δεν υπήρχε. Αυτή τη φορά δεν παίρναμε τρένα για να βγάλομε τσάμπα τη νύχτα, ούτε φτάναμε και πολύ αργά σε ένα προορισμό, ώστε να είναι δύσκολο να βρούμε κατάλυμα. Σε τρένο μέσα διανυχτερεύσαμε ορισμένες φορές, αλλά έγινε στο πλαίσιο της μετακίνησής μας και όχι για οικονομία.
Το κόστος του ταξιδιού για μένα ήταν κάπου 40.000 δραχμές. Σε αυτά περιλαμβάνεται το εισιτήριο Inter-rail που κόστισε 11.385 δραχμές. Επομένως το ταξίδι αυτό κόστισε λίγο πάνω από τα διπλά σε σχέση με το προηγούμενο, που δεν ξεπέρασε τις 20.000 δραχμές συνολικά. Τώρα έκανα και λίγα περισσότερα ψώνια, αλλά το κυριότερο δεν πεινάσαμε ποτέ. Δε θυμάμαι, αλλά ίσως να πήρα και κανένα κιλό στο βάρος μου. Νομίζω ότι η διαμονή μας το 1982 ήταν πολύ πιο ακριβή από αυτήν του 1981. Δε θυμάμαι αν είχε γίνει καμιά υποτίμηση της δραχμής και γι αυτό υπήρχε διαφορά ή επειδή οι περιοχές που πήγαμε ήταν πιο ακριβές. Απ’ ό,τι βλέπω τώρα ψάχνοντας, η δραχμή είχε διολισθήσει κάπου 20% περίπου στο χρόνο που μεσολάβησε. Και η Σκανδιναβία ήταν ακριβή σε όλα.
6/4/1982 (9:00)
Ξεκινώ πάλι μια εκδρομή για ένα μήνα γράφοντας εδώ τα καθημερινά μου και πιστεύω να μου φανούν χρήσιμα και ωραία όπως και τα περσινά. Αυτά που είχα γράψει πέρσι τα έχω διαβάσει κάμποσες φορές και τα έχω ευχαριστηθεί.
Το Inter-rail που είχαμε ξεκινούσε στις 5/4/1982 και τελείωνε στις 4 Μαΐου. Εμείς φτάσαμε επιστρέφοντας στην Αθήνα τέσσερις μέρες νωρίτερα. Φύγαμε από τη Πράγα και χωρίς σχεδόν στάση επιστρέψαμε Ελλάδα. Θα μπορούσαμε να μείνομε ενδιάμεσα κάπου, αλλά φαίνεται ήμασταν κουρασμένοι και τις κάψαμε τις τελευταίες μέρες.
Τώρα πάμε ταξίδι τρία άτομα. Εγώ πάλι με το Γιώργο και τον αδερφό του το Στρατή. Τώρα βρισκόμαστε στα Ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα. Το πρόγραμμά μας είναι να πάμε μέχρι τη Σουηδία μέσω Δανίας, Γερμανίας (Δυτικής), Ουγγαρίας, Τσεχοσλοβακίας, Αυστρίας και φυσικά Γιουγκοσλαβίας. Σε όλες αυτές τις χώρες σκοπεύουμε να σταματήσομε εκτός από την τελευταία. Στη δε Σουηδία θα μείνουμε πιο πολύ από τις άλλες χώρες. Όμως δεν είναι και τόσο σίγουρο ότι θα τηρηθεί το πρόγραμμα. Ταξιδεύουμε με Inter-rail ticket και γι αυτό το λόγο το ταξίδι θα διαρκέσει ένα μήνα. Όπως και πέρσι θα φάμε 150 ώρες μέσα στα τρένα.
Τελικά οι ώρες στα τρένα ήταν 191. Είναι χαρακτηριστικό ότι περάσαμε τη Γιουγκοσλαβία και τις δυο φορές χωρίς να σταματήσουμε. Πήγαμε κατ’ ευθείαν (σχεδόν) Βουδαπέστη και επιστρέψαμε από Πράγα.
6/4/1982 (20:00)
Τώρα είμαστε στο Βελιγράδι και σε λίγο φεύγομε για Βουδαπέστη. Το ταξίδι ως εδώ ήταν πολύ καλό. Το βράδυ δεν κοιμηθήκαμε καλά γιατί ήμασταν σε ένα κουπέ έξι ατόμων, πέντε. Όμως από τη Θεσσαλονίκη και μετά ήμασταν μόνοι μας σε ένα.
Έτσι περάσαμε σχεδόν όλη τη Γιουγκοσλαβία χωρίς σκοτούρες όπως φοβόμασταν (θυμόμασταν τα περσινά). Αύριο πρωί-πρωί θα έχομε φτάσει, ελπίζουμε, στη Βουδαπέστη.
Για μένα υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα που αν τελικά εμφανιστεί θα γίνει πολύ μεγάλο. Συγκεκριμένα, ενώ στη φωτογραφία του διαβατηρίου μου δεν έχω γένια, τώρα τα έχω αφήσει και αυτοί οι Ανατολικοί καμιά φορά τα κοιτάζουν αυτά και μπορεί να με βάλουν να ξυρίσω το μούσι. Όμως σκέφτομαι να μην το ξυρίσω κι ας μην πάω ούτε στην Ουγγαρία ούτε στην Τσεχοσλοβακία. Πάντως οι φίλοι μου θα συνεχίσουν έστω και χωρίς εμένα, αφού δώσουμε ένα ραντεβού στη Βιέννη ή κάπου αλλού. Στο τρένο είχαμε αρκετή πλάκα και δεν πλήξαμε σχεδόν καθόλου. Ο Στρατής έχει μεγάλη φάση. Ένα από τα πρώτα πράγματα που ρωτάει τους συνταξιδιώτες μας γιουγκοσλάβους είναι αν κάνουν ωραίο έρωτα οι γιουγκοσλάβες και αν κάνουν διάφορα ερωτικά κόλπα. Οι γιουγκοσλάβοι βέβαια γελάνε και νομίζω ότι το επιβεβαιώνουν.
Αυτή τη φορά φύγαμε κάπως πιο οργανωμένα από την Ελλάδα, σε σχέση με πέρυσι παίρνοντας μεν πιο λίγα πράγματα, αλλά και μόνο τα αναγκαία. Εγώ κρατώ ένα μικρό σακβουαγιάζ και μία άλλη τσάντα με τον υπνόσακο. Και οι φίλοι μου κρατάνε λίγα πράγματα. Έχουμε πάρει και κονσέρβες μαζί μας για τις πρώτες μέρες. Εγώ έχω πάρει νεσκαφέ, ζάχαρη και γάλα για να πίνω τον καφέ.
Είναι απίθανο το πόσο λίγα πράγματα κρατούσαμε μαζί μας. Το σακβουαγιάζ που λέω δεν ήταν πάνω από 15 λίτρα και ο υπνόσακος ήταν σε μια τσάντα που χώραγε πολλά, αλλά όχι και πάνω από 20 λίτρα. Δεν θυμάμαι αν έπλενα πουθενά καμιά κάλτσα ή κανένα παντελόνι. Πιστεύω ότι θα το έκανα μερικές φορές.
Ο Γιώργος δεν άρχισε ακόμη τα καμάκια, όχι τόσο επειδή δεν είχε όρεξη, αλλά επειδή δεν είχε και τόσο πολλές γυναίκες στο τρένο. Ως τώρα έχουμε ταξιδέψει περίπου 24 ώρες από την Αθήνα
7/4/1982 (11:00)
Βουδαπέστη: Μία πόλη που δεν θα προλάβω να δω όσο χρειάζεται για να ξέρω μερικά πράγματα. Και αυτό γιατί θα καθίσομε μόνο μια μέρα. Και θα καθίσομε τόσο λίγο γιατί είμαστε βιαστικοί. Ο Γιώργος άρχισε να τσατίζεται με τους Ούγγρους όπως και πέρυσι με τη Γιουγκοσλαβία, ενώ δε νομίζω να φταίνε σε τίποτα οι άνθρωποι. Στον έλεγχο των διαβατηρίων ήταν πολύ εντάξει και αρκετά γρήγοροι. Με το να έχουμε την βίζα, σε ένα λεπτό και ζητώντας μας μόνο δύο φορές το διαβατήριο ήμασταν έτοιμοι. Και βέβαια ούτε χρειάστηκε να ξυριστώ για να με αφήσουν να περάσω. Το άλλο ευχάριστο στη διαδρομή Βελιγράδι-Βουδαπέστη, που κράτησε 8 ώρες, ήταν ότι το τρένο είχε όση ευρυχωρία θέλαμε και κοιμηθήκαμε μια χαρά, ξυπνώντας μόνο στα σύνορα.
Γενικά είχαμε μια ευχάριστη βραδιά. Ούτε μας υποχρέωσαν να αλλάξουμε κάποιο συνάλλαγμα. Εμείς από μόνοι μας αλλάξαμε 10 δολάρια ο καθένας. Δεν νομίζω να χρειαστούμε περισσότερα. Μαυραγορίτη δεν συναντήσαμε κανένα. Δυσκολευτήκαμε όμως να βρούμε ξενοδοχείο για να μείνουμε. Τελικά βρεθήκαμε σε ένα αρκετά καλό, αφού αλλάξαμε τρεις συγκοινωνίες και πήραμε και ένα ταξί. Βρίσκεται έξω από την πόλη, σε μία όμορφη περιοχή και δίπλα στο Δούναβη. Τώρα εγώ κάθομαι και γράφω αυτά εδώ, τρία μέτρα από την όχθη. Πολλά παιδιά περνούν δίπλα μου κάνοντας κανό στο Δούναβη.
Είναι γνωστό ότι την εποχή του σιδηρού παραπετάσματος, εκεί ανθούσε η μαύρη αγορά δολαρίων. Είχα μια καλή εμπειρία από την επίσκεψη που είχα κάνει σε Βουλγαρία και Ρουμανία. Περιμέναμε λοιπόν μάτσο τους μαυραγορίτες να μας παρακαλάνε. Είδαμε ελάχιστους. Άσε που αν δε μείνεις αρκετό διάστημα στο ίδιο μέρος δεν προλαβαίνεις να καταλάβεις πως δουλεύει το σύστημα και να το εκμεταλλευτείς. Γι αυτό και την πατήσαμε άλλωστε στην Πράγα, με την πρώτη και τελευταία συναλλαγή που επιχειρήσαμε. Από τότε και για πάνω από 30 χρόνια, όταν άκουγα για την Πράγα ένιωθα μια απέχθεια. Μου έμεινε απωθημένο. Τελικά το ξεπέρασα την Άνοιξη του 2016, πηγαίνοντας δεύτερη φορά και ανακαλύπτοντας τις ομορφιές της πόλης.
Εδώ οι μόνες ξένες γλώσσες που μιλάνε είναι ρωσικά και γερμανικά. Ευτυχώς που ο Γιώργος και ο Στρατής ξέρουν γερμανικά και ο Στρατής ξέρει και ρώσικα, διαφορετικά θα δυσκολευόμασταν πολύ. Το ξενοδοχείο που θα μείνουνε δεν είναι Youth hostel. Στην Ουγγαρία είναι ανοιχτά μόνο το καλοκαίρι. Εδώ πληρώνουμε 152 φιορίνια το άτομο, χωρίς πρωινό. Το ένα φιορίνι είναι περίπου 1,9 δραχμές. Την πόλη σκοπεύουμε να τη δούμε το απόγευμα. Οι συγκοινωνίες είναι πολύ φτηνές, ένα φιορίνι. Αν όμως θες μπαίνεις και τσάμπα.
Ο καιρός μέχρι τώρα είναι πολύ καλός. Αν συνεχιστεί έτσι όσο πηγαίνουμε βόρεια θα είμαστε τυχεροί. Μα τέτοια τύχη λίγοι είναι εκείνοι που την έχουν.
Για τους λάτρεις της δραχμής (πλάκα κάνω) αναφέρω και τις τιμές σε δραχμές, όπως τις έγραφα τότε.
Λέμε να φύγουμε αύριο το πρωί για Βιέννη. Εμένα δεν θα με ένοιαζε να έμενα μία μέρα ακόμα, όμως ο Γιώργος δεν θέλει. Ο Στρατής δεν έχει γνώμη για τίποτα, όχι επειδή εμείς δεν τον αφήνουμε αλλά από μόνος του δεν ενδιαφέρεται.
Το θυμάμαι αυτό: σα να ήμασταν εμείς το πρακτορείο και ο Στρατής περίμενε τις δικές μας αποφάσεις. Εννοείται ότι αν ήταν να κάνει μια δουλειά την έκανε χωρίς γκρίνια. Ίσως όμως δεν του είχαμε και τόση εμπιστοσύνη για να του αναθέτομε τα ψώνια ή το κλείσιμο ξενοδοχείου. Ήταν σε αυτά αφηρημένος.
Και τούτη τη φορά, όπως και τα Χριστούγεννα στη Ρουμανία, κρατώ κάμποσο παραπάνω συνάλλαγμα. Ευτυχώς κατάφερα και το πέρασα χωρίς να το πάρουν χαμπάρι. Κρατώ κανονικά (νόμιμα) τριακόσια δολάρια και 500 σουηδικές κορώνες (περίπου 24.000 δρχ) και επιπλέον 100 δολάρια και 300 ελβετικά φράγκα. Θέλω να αγοράσω κάτι πράγματα και γι' αυτό τα κρατώ. Πάντως ό,τι συνάλλαγμα μου περισσέψει, θα το κρατώ πίσω για να το δηλώσω, ώστε να το πάρω αν ξαναβγώ στο εξωτερικό φέτος.
Απ’ ό,τι φαίνεται εδώ το όριο συναλλάγματος ήταν κάπου στις 24.000 δραχμές ή ίσως 400 δολάρια. Τότε το δολάριο πρέπει να είχε 64 δραχμές.
8 Απριλίου 1982, 6 το απόγευμα
Βρισκόμαστε στα αυστριακά σύνορα αφήνοντας την Ουγγαρία με σχετικά καλές εντυπώσεις. Κάναμε χθες το απόγευμα και το βράδυ μια αρκετά καλή βόλτα, διαπιστώνοντας ότι η Βουδαπέστη είναι μία πολύ όμορφη πόλη. Λίγο μου θυμίζει αυτή η πόλη το Βουκουρέστι και τη Σόφια. Και σαν πόλη (δηλαδή τρόπο ζωής των κατοίκων της) φαίνεται καλύτερη, αλλά και οι άνθρωποί της φαίνονται πιο καλοντυμένοι και πιο ευγενικοί, χαρούμενοι. Πολύ τους χάρηκα τους Ούγγρους. Ό,τι και να τους ρωτήσεις πρόθυμα σε εξυπηρετούν και εσύ θα καταλάβεις βέβαια αν ξέρεις γερμανικά, κυρίως, ή ρωσικά, γιατί ασφαλώς ουγγαρέζικα είναι δύσκολο να ξέρεις.
Είναι και πολύ ωραίοι στην εμφάνιση, ειδικά οι κοπέλες. Νομίζω ότι είναι λίγο δύσκολο να βρεις Ουγγαρέζα και να μην είναι συμπαθητική.
Τώρα ξεκίνησε το τρένο μπαίνοντας στην Αυστρία και επειδή θα είναι λίγο δύσκολο να γράφω ίσως και να το σταματήσω.
Δεν είδα πουθενά ουρές όπως στη Ρουμανία και δεν πρέπει να τους λείπουν πολλά πράγματα. Τελικά ο Γιώργος συνάντησε όλο κι όλο ένα μαυραγορίτη. Αυτός θα άλλαζε τα δολάρια με γερμανικά μάρκα. Και όχι σε ιδιαιτέρως συμφέρουσα τιμή.
Εμείς οι τρεις κάνουμε τελικά αρκετά καλή παρέα, γελώντας κυρίως με διάφορα που κάνει ο Στρατής.
Ο Στρατής ήταν η μασκότ της παρέας. Αν και μεγαλύτερος μας γέμιζε χαρά και γέλιο. Ακόμα και σήμερα θυμόμαστε διάφορες φάσεις και γελάμε με το Γιώργο.
Χθες κάναμε βόλτα στην πόλη (Βουδαπέστη) μέχρι αργά. Γυρίσαμε στο ξενοδοχείο κατά της 11. Εκεί δίπλα είχε μια ντισκοτέκ. Περνώντας απ’ έξω ακούσαμε rolling stones και μπήκαμε. Όμως αμέσως μετά έβαλε κομμάτια Ντίσκο, που καθόλου δεν τα γουστάρουμε. (Εμείς ήμασταν του Ροκ) Χορέψαμε πάντως λίγο. Την περισσότερη όμως ώρα παίζαμε με το Γιώργο ένα παιγνίδι, λέγοντας τραγούδια που να περιέχουν κάποιο ανθρώπινο όνομα.
Κατά τις μία στη ντισκοτέκ έβαλαν τσόντα, έχοντας μια μηχανή προβολής. Είχαν μαζευτεί καμιά 30ριά άτομα και έβλεπαν την τσόντα. Ήταν γερμανική και χωρίς υπότιτλους. Δεν αξίζει τίποτα. Εμείς καθίσαμε λίγη ώρα και μετά πήγαμε για ύπνο.
Σηκωθήκαμε το πρωί για να φύγουμε με το τρένο των εννέα για την Βιέννη. Πήραμε όμως ένα ηλίθιο ταξιτζή και αντί για να μας πάει στο σιδηροδρομικό σταθμό μας πήγε σε ένα εργοστάσιο. Έτσι το χάσαμε και φύγαμε το μεσημέρι στις τρεις. Για να περάσει η ώρα κάναμε βόλτα στην πόλη. Ο Στρατής έπιασε παρέα με κάτι παιδάκια, πέντε μέχρι εφτά ετών και καθόμασταν και μας κορόιδευαν ή παίζαμε και λίγο μπάλα.
Η φάση με τον ταξιτζή ήταν τρελή: του λέμε να μας πάει στο σταθμό του τρένου, αλλά φαίνεται ο τύπος δεν ήξερε καμιά ξένη γλώσσα και ο Στρατής κατάφερε να του δώσει να καταλάβει ότι πηγαίναμε κάπου που είχε γραμμές του τρένου. Και ο ηλίθιος μας πήγε σε ένα εργοστάσιο και μας έδειχνε τις γραμμές για τα βαγονέτα! Μα όταν βλέπεις τουρίστες με μπαγκάζια και σου λένε να τους πας κάπου που να έχει γραμμές τρένου, είναι δυνατόν να πηγαίνουν σε εργοστάσιο με βαγονέτα;
Ο καιρός σήμερα ήταν πολύ καλός, αλλά τώρα και μερικές ώρες έχει χαλάσει. Δεν κάνει κρύο ούτε και βρέχει, μα δεν θα μου φαινόταν παράξενο να αρχίσει τώρα η βροχή, γιατί έχει πολλά σύννεφα.
Το άσχημο είναι πως θα φτάσουμε αργά στη Βιέννη και είναι πιθανό να μην βρούμε κρεβάτι σε Youth hostel. Πρώτη φορά θα είναι που την παθαίνουμε έτσι; Κάποια λύση θα βρεθεί για να περάσει η νύχτα.
Θα πω δυο λόγια ακόμα για τη Βουδαπέστη. Κυκλοφορούν πιο πολλά αυτοκίνητα σε σχέση με Βουλγαρία, Ρουμανία, χωρίς να έχουν όμως μποτιλιάρισμα. Έχει καλές αστικές συγκοινωνίες, έχει παλιά ωραία κτήρια και καινούργια συμπαθητικά μνημεία, πολύ πράσινο, που στο κέντρο όμως είναι λίγο.