Πολωνία Free Walking Tour in Warsaw and Gdańsk

[Klair]

ευχαριστούμε Klair γι αυτή την ταινία μικρού μήκους με υπόκρουση Pink Floyd!

Πολύ ευφάνταστο σχόλιο! Σε ευχαριστώ πολύ @Smaragda53!

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 12ο: European Solidarity Centre (Europejskie Centrum Solidarności)

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλληλεγγύης είναι ένα μουσείο που τιμά την Επανάσταση της "Αλληλεγγύης" και την πτώση του κομμουνισμού στην Ευρώπη, αλλά είναι επίσης ένα εκπαιδευτικό, ερευνητικό και ακαδημαϊκό κέντρο, ένα αρχείο, βιβλιοθήκη και βιβλιοθήκη πολυμέσων. Τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, είναι ένας δημόσιος χώρος συνάντησης πολιτών που αισθάνονται υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της δημοκρατίας. Δηλαδή είναι ένας χώρος όπου η αλληλεγγύη και η ιδιότητα του πολίτη γίνονται πράξη. Η εμπειρία του Πολωνικού Αυγούστου του 1980 δίνει ενέργεια ακόμη και σήμερα και η κληρονομιά της "Αλληλεγγύης" εξακολουθεί να αποτελεί πηγή αναζωογονητικών ιδεών για την Ευρώπη.

Basil Kerski
Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αλληλεγγύης

Ο σχεδιασμός του κτιρίου από την πολωνική εταιρεία FORT Architects ήταν ο νικητής ενός διεθνούς διαγωνισμού που πραγματοποιήθηκε το 2007. Οι τοίχοι είναι επενδεδυμένοι με ατσάλι COR-TEN με το σκουριασμένο χρώμα του να θυμίζει κύτος πλοίου όπως αυτά που κατασκευάστηκαν στο Ναυπηγείο. Η κατασκευή ξεκίνησε το 2010 και αυτή η τεράστια πενταώροφη εγκατάσταση άνοιξε στις 30 Αυγούστου του 2014-την 34η επέτειο από την υπογραφή των Συμφωνιών του Αυγούστου. Στην τελετή, εκτός πολλών άλλων προσωπικοτήτων, παραβρέθηκε και ο Lech Wałęsa.

Ανοίξαμε την πόρτα και μπήκαμε στο εσωτερικό του κτιρίου κατευθυνόμενοι προς την υπάλληλο η οποία καθόταν πίσω από το γκισέ. Όταν ζητήσαμε να εκδώσουμε εισιτήρια μας ενημέρωσε ότι κάθε Τρίτη το Μουσείο παραμένει κλειστό. Ήταν μια πληροφορία την οποία, για να είμαι ειλικρινής, δε γνώριζα γιατί μέσα σε όλο τον χαμό της προετοιμασίας δεν είχα δώσει την απαραίτητη προσοχή στο ωράριο του Μουσείου το οποίο είναι το κάτωθι για τη μόνιμη έκθεση:

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ
Δευτέρα, Τετάρτη–Παρασκευή: 10:00–17:00
Σάββατο–Κυριακή: 10:00–18:00
Τρίτη: κλειστά για τεχνικούς λόγους

ΜΑΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ
Δευτέρα–Παρασκευή: 10:00–19:00
Σάββατο–Κυριακή: 10:00–20:00

Μας ενημέρωσε, όμως, ότι μπορούσαμε να επισκεφθούμε τη βεράντα του τελευταίου ορόφου για να απολαύσουμε την πανοραμική θέα που προσφέρει. Κινηθήκαμε για λίγη ώρα στο υπέροχο ισόγειο το οποίο είναι γεμάτο με δέντρα και άλλα πράσινα φυτά και τότε καταλάβαμε τους λόγους για τους οποίους το Μουσείο είναι κλειστό τις Τρίτες. Μέσα στον κήπο με τα πλατύφυλλα υπήρχαν δύο γυναίκες οι οποίες κρατούσαν πανιά στα χέρια και καθάριζαν, ένα-ένα παρακαλώ, τα φύλλα των φυτών. Παραδίπλα υπήρχε ένας άνδρας ανεβασμένος σε μια μεταλλική σκάλα καθαρίζοντας τα φύλλα από τα αναρριχώμενα φυτά που έφταναν στον επάνω όροφο. Πάθαμε σοκ από το θέαμα. Εύγε και πάλι εύγε. Μετά τη θετική εντύπωση που αποκομίσαμε από το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας (έχω ήδη μιλήσει για τα σχολεία που είδαμε στη Βαρσοβία να είναι ξαμολυμένα στους χιονισμένους δρόμους και να κατακλύζουν τα μουσεία και τα αξιοθέατα της πρωτεύουσας) αυτό που είδαμε να συμβαίνει στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αλληλεγγύης μας αποτελείωσε.

Φύλλο-φύλλο πέφτει το ξεσκόνισμα από τις κυρίες που φαίνονται στο βάθος του κήπου​

Η μόνιμη έκθεση, αφιερωμένη στην ιστορία του Solidarność και στις αλλαγές που προκάλεσε στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, καταλαμβάνει το κύριο μέρος του κτιρίου ECS. Καλύπτει, σχεδόν, 3.000 τετραγωνικά μέτρα χώρου στον 1ο και στον 2ο όροφο. Χωρίζεται σε επτά δωμάτια. Η έκθεση τελευταίας τεχνολογίας έχει αφηγηματικό χαρακτήρα και βυθίζει τον επισκέπτη στην ιστορία με αρχειακά εκθέματα, έγγραφα, χειρόγραφα, φωτογραφίες, παρουσιάσεις βίντεο και διαδραστικές εγκαταστάσεις.

Οι πίνακες με τα 21 αιτήματα που οι απεργοί κρέμασαν στις πύλες του Ναυπηγείου το 1980 (που σήμερα είναι εγγεγραμμένοι στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO), ο γερανός που χειριζόταν η θρυλική συνδικαλίστρια Anna Walentynowicz, το αυθεντικό γραφείο του Jacek Kuroń (ενός από τους ηγέτες της αντιπολίτευσης) είναι μόνο μερικά από τα σχεδόν 1.800 εκθέματα που είναι διαθέσιμα στη μόνιμη έκθεση. Στον παρακάτω σύνδεσμο, όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να διαβάσει για το περιεχόμενο των επτά δωματίων της μόνιμης έκθεσης:

Europejskie Centrum Solidarności

Υπάρχουν και άλλες εκθέσεις και ο επισκέπτης καλείται να αφιερώσει τουλάχιστον 2 με 3 ώρες για να καλύψει το εύρος των εκθεμάτων. Οι παρακάτω φωτογραφίες είναι από το ισόγειο του οποίου κάποιοι χώροι ήταν προσβάσιμοι παρόλο που το Μουσείο ήταν εκτός λειτουργίας:

Εμείς πήραμε το γυάλινο ασανσέρ και ανεβήκαμε στον τελευταίο όροφο για να απολαύσουμε αυτό που μπορούσε να μας προσφέρει το Μουσείο εκείνη τη μέρα.

Βγήκαμε στον χώρο που ορθώνεται το πανύψηλο Monument to the Fallen Shipyard Workers of 1970 (Pomnik Poległych Stoczniowców 1970) και καλέσαμε Uber για τη μεταφορά μας στο κέντρο της πόλης και συγκεκριμένα στο Νησί Granary.

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 13ο: Stągiewna Street (Ulica Stągiewna)-Stągiewna Gate (Stągwie Mleczne-Brama Stągiewna)-Szafarnia Street (Ulica Szafarnia)-Kamieniarski Bridge (Most kamieniarski)

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

H Ulica Stągiewna είναι ένας κεντρικός δρόμος που ξεκινάει από την Πράσινη Πύλη (Brama Zielona) και διασχίζει το Νησί Granary (Wyspa Spichrzów). Πριν το 1945 εκατέρωθεν της οδού λειτουργούσε μεγάλος αριθμός σιταποθηκών, ενώ σήμερα είναι πεζοδρομημένη με κουκλίστικα χρωματιστά κτίρια τα οποία, εκτός από κατοικίες ή γραφεία, στεγάζουν εστιατόρια και καταστήματα. Εδώ μας άφησε το ταξί και ξεκινήσαμε να περπατάμε αυτόν τον όμορφο δρόμο παρατηρώντας προσεκτικά όλα τα υπέροχα κτίρια που τον πλαισιώνουν.

Πράσινη Πύλη (Brama Zielona) και αρχή της Ulica Stągiewna ​

Ulica Stągiewna ​

Η Ulica Stągiewna με τα όμορφα κτίριά της​

Η Ulica Stągiewna με τα όμορφα κτίριά της​

Λεπτομέρεια κτιρίου στην Ulica Stągiewna ​

Ο δρόμος τελειώνει στη Γέφυρα Stągiewny, στον ποταμό Nowa Motława, σκοντάφτοντας πάνω σε μια ακόμα, τόσο ιστορική όσο και ιδιαίτερη Πύλη, την Stągwie Mleczne (Brama Stągiewna).

Χτισμένη στα έτη 1517-1519 είναι η τελευταία Πύλη της πόλης με στοιχεία γοτθικής αρχιτεκτονικής. Αυτοί οι αμυντικοί Πύργοι ονομάζονται γαλακτοδοχεία λόγω του σχήματός τους και σήμερα αποτελούν υπολείμματα των οχυρώσεων της πόλης. Το σύνολο απαρτίζεται από δύο αμυντικούς Πύργους που συνδέονται με μια εναέρια δίοδο.

Ο μεγαλύτερος Πύργος, γνωστός ως Stągwia, είναι μια τεράστια κατασκευή από τούβλα και το ύψος του ανέρχεται στα 20 μέτρα. Ο μικρότερος Πύργος, γνωστός ως Stągiewka, είναι σίγουρα χαμηλότερος και κάποτε καλυπτόταν και αυτός με κωνική στέγη. Το 1945 οι εσωτερικοί χώροι κάηκαν και οι στέγες κατέρρευσαν αλλά αργότερα έγιναν εργασίες αποκατάστασης. Από το 1972 ήταν η Έδρα του Συνεταιρισμού Πολωνών Καλλιτεχνών και Σχεδιαστών Δημιουργικής Εργασίας (ARPO). Το 2012 η ARPO πούλησε το ακίνητο σε ιδιώτη.

Ο μεγάλος Πύργος, γνωστός ως Stągwia​

Ο μεγάλος Πύργος, γνωστός ως Stągwia και ο μικρός Πύργος, γνωστός ως Stągiewka​

Φτάνοντας στην Πύλη Stągwie Mleczne (Brama Stągiewna) στρίψαμε αριστερά έχοντας θέα προς τη Marina Gdańsk.

Κάναμε ξανά όλη την κυκλική διαδρομή του Νησιού Granary, παίρνοντας φωτογραφίες του πανέμορφου Gdańsk κάτω από διαφορετικές καιρικές συνθήκες απ' ότι την προηγούμενη μέρα. Όλη η πόλη εξέπεμπε εξωπραγματική φωτογένεια κάτω από τον γαλάζιο ουρανό τον οποίο είχαμε στερηθεί στις προηγούμενες φωτογραφικές μας λήψεις.

Δεν ξέρω πόσος χρόνος χρειάζεται για να "χορτάσει" κανείς αυτές τις εικόνες αλλά εμείς φύγαμε "πεινασμένοι" αφού ο επόμενος προορισμός μας καλούσε επιτακτικά. Πριν ακολουθήσουμε την Ulica Stągiewna λοξοδρομήσαμε για λίγο μπαίνοντας στην Ulica Chmielna που αποτελεί και αυτή έναν κύριο άξονα του Νησιού. Εδώ είδαμε να χτίζονται καινούρια οικοδομήματα και να αξιοποιούνται κάποιοι εγκαταλελειμμένοι χώροι.

Ακολουθώντας ξανά την Ulica Stągiewna, λίγο πριν την Πύλη Stągwie Mleczne, στα αριστερά του δρόμου πετύχαμε ένα μαγαζί με "εκατομμύρια" μαγνητάκια και "άπειρα" σουβενίρ οπότε αφιερώσαμε λίγο χρόνο για να αγοράσουμε μερικά ενθύμια.

Όπως ανέφερα προ ολίγου η Ulica Stągiewna τελειώνει στη Γέφυρα Stągiewny. Αυτή η Γέφυρα αποτελεί τον συνδετικό κρίκο με την απέναντι πλευρά στην οποία θέλαμε να βρεθούμε για να συνεχίσουμε την πορεία μας προς το επόμενο Νησί του Gdańsk, το Ołowianka. Η Γέφυρα όμως ήταν κλειστή λόγω έργων. Έτσι, οι ιθύνοντες είχαν κατασκευάσει μια προσωρινή κατασκευή, λίγο παραδίπλα από την Πύλη Stągwie Mleczne, η οποία έκανε τη δουλειά της χωρίς ουσιαστικά να αλλάξει τίποτα από την πορεία που είχαμε στο πρόγραμμά μας.

Η Γέφυρα Stągiewny κλειστή λόγω έργων
​

Η προσωρινή αυτή κατασκευή εκτελούσε χρέη γέφυρας για το πέρασμα στην απέναντι πλευρά​

Βγαίνοντας απέναντι ακολουθήσαμε την Ulica Szafarnia η οποία εκτείνεται κατά μήκος του ποταμού Nowa Motława και καταλήγει στη Γέφυρα Kamieniarski. Αυτή η Γέφυρα, με τη σειρά της, οδηγεί τους ανθρώπους στο Νησί Ołowianka. Η Ulica Szafarnia προσφέρει θέα στη Marina Gdańsk και φυσικά σε όλα τα σημαντικά αξιοθέατα της παραποτάμιας πλευράς της πόλης.

Ulica Szafarnia​

H Marina Gdańsk και ο ιστορικός Γερανός​

H Marina Gdańsk και ο ιστορικός Γερανός​

Η θέα προς τον Γερανό από την Ulica Szafarnia​

Το όνομα της Οδού Szafarnia συνδέεται με ένα επάγγελμα το οποίο ήταν πολύ σημαντικό τους περασμένους αιώνες. Szafarz λεγόταν ο οικονόμος, δηλαδή ο υπάλληλος στον οποίο είχε ανατεθεί από το Τάγμα των Τευτόνων η φροντίδα των αποθηκευμένων στις σιταποθήκες αγαθών. Και σε αυτόν, λοιπόν, τον δρόμο υπήρχαν αποθήκες για σιτηρά, αλλά και για ξύλα, και όλο το μήκος του χρησίμευε ως αποβάθρα φόρτωσης. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνουν και κάποιοι μικροί γερανοί του 19ου αιώνα που εκτίθενται στην άκρη της Οδού.

Η Γέφυρα Kamieniarski (Most kamieniarski), στην οποία φτάσαμε μετά από λίγο, εκτείνεται πάνω από το κανάλι του ποταμού Stępka και όπως ήδη προείπα συνδέει το Νησί Ołowianka με την Ulica Szafarnia. Η Γέφυρα χτίστηκε μετά το σκάψιμο του καναλιού στον ποταμό Stępka το 1576. Απαντάται στους χάρτες της πόλης από το 1617. Μέχρι το 1843 ήταν κινητή. Το όνομά της υπάρχει από τον 18ο αιώνα και προέρχεται από τα εργαστήρια των λιθοξόων που βρίσκονταν στην προκυμαία Szafarnia. Έλαβε τη σημερινή της εμφάνιση το 1930.

Γέφυρα Kamieniarski (Most kamieniarski)​

Γέφυρα Kamieniarski (Most kamieniarski)​

Η θέα προς το κανάλι του ποταμού Stępka από τη Γέφυρα Kamieniarski​

Διασχίζοντάς την εισχωρήσαμε σε ένα ακόμη κομμάτι της ιστορίας της πόλης του Gdańsk.

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 14o: Ołowianka Island (Ołowianka)-National Maritime Museum (Narodowe Muzeum Morskie)-SS Sołdek-Royal Granary (Spichlerz Królewski)-Polish Baltic Frédéric Chopin Philharmonic (Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina)-Footbridge to Ołowianka-bascule bridge (Kładka zwodzona na Ołowiankę)

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Η περιοχή Ołowianka δεν ήταν πάντοτε νησί. Τα έτη 1343-1454 ήταν ιδιοκτησία του Τευτονικού Κάστρου (Τάγμα Τευτόνων). Στην εποχή των Τευτόνων Ιπποτών ήταν μια περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας. Σήμερα, στη μια πλευρά της Ołowianka υπάρχει ο ποταμός Motława, και στην άλλη το κανάλι Stępka, το οποίο σκάφτηκε στον ποταμό Stępka το 1576 καθιστώντας την Ołowianka νησί. Το όνομα του νησιού οφείλεται στις αποθήκες μολύβδου που υπήρχαν εδώ. Φυσικά εκτός από τις αποθήκες μολύβδου υπήρχαν και αποθήκες σιτηρών.

Επί εποχής Τευτόνων Ιπποτών υπήρχαν εργαστήρια ξυλουργικής και ένα είδος επισκευαστικού ναυπηγείου τα οποία χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι οι Ιππότες. Κατά τα έτη 1896-1898 ένα δημοτικό συγκρότημα σταθμών παραγωγής ενέργειας κατασκευάστηκε στο νησί από την εταιρεία του Βερολίνου Siemens & Halske. Στο κανάλι Stępka κατασκευάστηκε μια σιδηροδρομική γραμμή, πάνω σε γέφυρα, για τη μεταφορά άνθρακα στο εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Αυτα ήταν τα πρωταρχικά θεμέλια και η αρχή της ηλεκτροδότησης της πόλης του Gdańsk. Τους τελευταίους μήνες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ο σταθμός υπέστη ζημιές. Η καμινάδα και οι οροφές του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής κατεδαφίστηκαν.

Στις 17 Ιουνίου του 2017 άνοιξε μια κινητή γέφυρα για την κυκλοφορία των πεζών πάνω από τον ποταμό Motława (θα τη συναντήσουμε στη συνέχεια της πορείας μας). Μέχρι τότε η πρόσβαση πεζών στην Ołowianka ήταν δυνατή μέσω της γέφυρας Kamieniarski την οποία μόλις είχαμε διασχίσει για να περάσουμε στο νησί. Ο πρώην σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στεγάζει σήμερα την Πολωνική Φιλαρμονική της Βαλτικής Frédéric Chopin. Επίσης στο νησί λειτουργεί και το National Maritime Museum το οποίο θα συναντήσουμε σε πολύ λίγο.

Αφήνοντας πίσω μας τη γέφυρα Kamieniarski και κάνοντας μερικά βήματα ευθεία συναντήσαμε μια πλατεία στην οποία εκτίθενται μια τεράστια κόκκινη σημαδούρα-η οποία είναι ένας τύπος πλωτού φάρου που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό θαλάσσιων δρόμων σηματοδοτώντας επικίνδυνα μέρη ή αγκυροβόλια-και ένας ιστός του σκάφους διάσωσης ORP "Bolko".

Γυρίσαμε λίγα βήματα πίσω για να ακολουθήσουμε την ξύλινη διαδρομή η οποία τρέχει δίπλα στο κτίριο του National Maritime Museum και οδηγεί μπροστά στο νερό του ποταμού.

Στην αρχή της ξύλινης πλατφόρμας συναντήσαμε την ατραξιόν της πόλης, το λιονταράκι Lew Hewelion-Marynarz. Διάφορα τέτοια μικρά μπρούτζινα λιονταράκια εμφανίστηκαν σε κάποια σημεία του Gdańsk το 2015. Είναι έργα του γλύπτη Tomasz Radziewicz και μάλλον φιλοδοξούν να αποκτήσουν τη φήμη των νάνων του Wrocław.

Οι μικρές φιγούρες αναφέρονται σε χαρακτήρες παραμυθιού, αλλά και στην ιστορία του Gdańsk. Τα λιοντάρια ήταν ανέκαθεν συνυφασμένα με την πορεία της πόλης μέσα στον χρόνο. Όλα ξεκίνησαν τον 15ο αιώνα, όταν ο Πολωνός βασιλιάς Kazimierz Jagiellończyk παραχώρησε στην πόλη ένα προνόμιο το οποίο της έδωσε το δικαίωμα να τοποθετήσει ένα χρυσό βασιλικό στέμμα στο οικόσημό της συνοδευόμενο από δύο ασημένιους σταυρούς. Η ασπίδα του εθνόσημου της πόλης στηριζόταν από δύο όμορφα αντικριστά λιοντάρια τα οποία συμβόλιζαν το θάρρος, τη δύναμη και την αρχοντιά. Η εικόνα του οικόσημου, στο οποίο τα λιοντάρια παίζουν τον κύριο ρόλο, έχει γίνει δημοφιλής με την πάροδο του χρόνου και σήμερα μπορούμε να τη δούμε σε πύλες, πύργους ή σε εκκλησίες του Gdańsk. Στην πραγματικότητα, τα λιοντάρια είναι παρόντα σε όλη την πόλη. Θυμηθείτε τα 4 υπέροχα, σε φυσικό μέγεθος, λιοντάρια που πλαισιώνουν το σιντριβάνι Fourtain of the Four Quarters μπροστά από το Βασιλικό Παρεκκλήσι.

Κάπως έτσι ξεκίνησε η ιδέα σύμφωνα με την οποία αυτά τα μικροσκοπικά μπρούτζινα λιονταράκια βρίσκονται σε χαρακτηριστικά σημεία, κοντά σε πολλά μνημεία και τοπικά αξιοθέατα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η δημιουργία του ονόματος "Hewelion" του λιονταριού. Είναι, λοιπόν, ένας συνδυασμός του ονόματος του μεγάλου αστρονόμου του Gdańsk Jan Heweliusz με την αγγλική λέξη "lion". Ο Hewelion Ναύτης, που συναντήσαμε εμείς δίπλα στο Ναυτικό Μουσείο, φοράει τη ναυτική του στολή και ετοιμάζεται για μια κρουαζιέρα κρατώντας ένα κουπί στο πόδι του το οποίο, δυστυχώς, έχει σπάσει. Υποδέχεται τους επισκέπτες οι οποίοι καταφθάνουν ολοένα και περισσότερο από το νερό και δένουν τα γιοτ τους στον ποταμό Nowa Motława στην Gdańsk Marina. Στη συνέχεια της εξερεύνησής μας συναντήσαμε μερικά ακόμη λιονταράκια τα οποία θεωρούνται πλέον οι μασκότ της πόλης.

Το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο (Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku) στην οδό Ołowianka 9-13 στεγάζεται στα κτίρια πρώην σιταποθηκών και απαρτίζεται από τρεις μόνιμες εκθέσεις. Στόχος του Μουσείου είναι να συλλέξει και να προστατεύσει μνημεία που σχετίζονται με τη ναυτιλία, τη ναυπηγική και την αλιεία και να διαδώσει γνώσεις για αυτά, καθώς και για τη ναυτική ιστορία της Πολωνίας και της οικονομίας της. Αποτελείται από διάφορα παραρτήματα για τα οποία έχω δώσει πληροφορίες στα προηγούμενα κεφάλαια. Αυτό, στο νησί Ołowianka, είναι η κύρια έδρα του Μουσείου και είναι το πιο συχνά επισκέψιμο. Η έκθεση παρουσιάζεται σε τέσσερις ορόφους ιστορικών σιταποθηκών ενώ στις σοφίτες φιλοξενούνται προσωρινές εκθέσεις και αίθουσες συνεδριάσεων.

Έξω από την είσοδο του Μουσείου υπήρχε ένα παγκάκι και καθίσαμε να πάρουμε μια ανάσα. Ακριβώς μπροστά μας βρισκόταν αγκυροβολημένο το ιστορικό πλοίο Sołdek και η απόφαση που πάρθηκε εκείνη τη στιγμή με οδήγησε στο εσωτερικό του Μουσείου για την έκδοση εισιτηρίων για το πλοίο. Ανεβήκαμε τις σκάλες και μπήκαμε στο εσωτερικό του. Από τις πρώτες κιόλας εικόνες που ξεδιπλώθηκαν μπροστά μας αναφωνήσαμε με ένα στόμα ότι ήταν η καλύτερη απόφαση στιγμής που πήραμε σε ολόκληρο το ταξίδι.

Το Sołdek είναι ένας μοναδικός θησαυρός της ναυτικής μηχανικής, το μοναδικό στον κόσμο ατμοκίνητο μεταφορικό πλοίο άνθρακα και μεταλλεύματος που διατηρείται μέχρι σήμερα. Ήταν το πρώτο θαλάσσιο πλοίο που κατασκευάστηκε στην Πολωνία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στα Ναυπηγεία Lenin τα οποία είχαμε επισκεφθεί πριν από λίγη ώρα. Κατασκευάστηκε το 1948-1949 με παραγγελία της Żegluga Polska ως πρωτότυπο της σειράς B-30. Από την τελετή έναρξης λειτουργίας του πλοίου, το 1949, έως το τέλος της υπηρεσίας του, το 1981, το Sołdek πραγματοποίησε 1479 ταξίδια, μεταφέροντας συνολικά πάνω από 3,5 εκατομμύρια τόνους άνθρακα και σιδηρομεταλλεύματος. Πρόκειται για μια ιστορική κατασκευή με μοναδικό συγκολλημένο και καρφωτό κύτος και υπερυψωμένο κατάστρωμα, τέσσερα αμπάρια, εξοπλισμό επαναφόρτωσης, δωμάτια πληρώματος και πλήρως εξοπλισμένο μηχανοστάσιο.

Κατεβήκαμε σε έναν μεγάλο και σκοτεινό χώρο, κάτω από το κατάστρωμά του, όπου το μουσείο-πλοίο φιλοξενεί μια έκθεση. Μέσω σύγχρονων οπτικών μέσων είδαμε την ιστορία της πολωνικής ναυπηγικής και του θαλάσσιου εμπορίου στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα.

Δεν αφήσαμε ούτε μια “γωνιά” του πλοίου ανεξερεύνητη. Κατεβήκαμε στενές σκάλες και βρεθήκαμε στο κλειστοφοβικό μηχανοστάσιο. Είδαμε τους φούρνους μέσα στους οποίους έριχναν το κάρβουνο, η καύση του οποίου έδινε κίνηση στο πλοίο, αλλά και όλο το πολύπλοκο μηχανοστάσιο.

Στριμωχτήκαμε σε στενούς διαδρόμους νιώθοντας, έστω επιδερμικά, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης του πληρώματος.

Στενά δωμάτια με μικροσκοπικά κρεβάτια, και σαλόνια μινιατούρες με βελούδινους καναπέδες φιλοξενούσαν τους σκληρά εργαζόμενους ναυτικούς.

Κουζίνες και μαγειρεία, στενά τραπέζια και μικροσκοπικές καρέκλες αποτελούσαν τον υπόλοιπο χρηστικό εξοπλισμό του πλοίου.

Για τη διασκέδασή τους υπήρχε μηχανή προβολής αλλά και ραδιόφωνο.

Το καλύτερο μας περίμενε όταν βγήκαμε έξω στη γέφυρα του πλοίου και στο ψηλότερο κατάστρωμα.

Το υπερθέαμα που ονομάζεται πόλη του Gdańsk απλώθηκε ολόγυρά μας. Δεν ξέραμε πού να πρωτοκοιτάξουμε! Μπρος, πίσω, δεξιά, αριστερά, από παντού βομβαρδιζόμασταν με πανέμορφες εικόνες οι οποίες συμπληρώνονταν από ένα σωρό πρωτόγνωρα για εμάς εξαρτήματα του πλοίου.

Το όνομα Sołdek δόθηκε στο πλοίο προς τιμήν του Stanisław Sołdek ενός από τους εργάτες σοκ* του Ναυπηγείου.

*εργάτης σοκ ήταν ένας εξαιρετικά παραγωγικός εργαζόμενος.

Το πλοίο είχε και κινηματογραφική καριέρα αφού χρησιμοποιήθηκε στην ταινία Persona Non Grata ως ιαπωνικό ατμόπλοιο που μετέφερε Εβραίους από το Vladivostok της Ρωσίας στο Tsuruga της Ιαπωνίας.

Από εκεί ψηλά μας δόθηκε η μοναδική ευκαιρία να δούμε σε όλο του το μεγαλείο το κτίριο του Βασιλικού Σιτοβολώνα (Royal Granary) που σήμερα στεγάζει το Hotel KRÓLEWSKI. Τί καταπληκτικό οικοδόμημα είναι αυτό!

Στην προβιομηχανική εποχή τα κτίρια των σιταποθηκών ήταν σύμβολα και κύρια πηγή πλούτου στο Gdańsk. Αυτά τα ένδοξα ορόσημα υπήρχαν από τον 15ο αιώνα μέχρι το 1945. Τότε (1945) τα περισσότερα ισοπεδώθηκαν από τα ρωσικά βομβαρδιστικά. Το μόνο κτίριο σε αυτήν την περιοχή του νησιού Ołowianka που παρέμεινε σχετικά άθικτο είναι ο Βασιλικός Σιτοβολώνας. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1606. Τη διαχείριση του έργου ανέλαβε ο Φλαμανδός αρχιτέκτονας Abraham van den Block, ο δημιουργός πολλών σπουδαίων πραγμάτων στο κέντρο της πόλης, τον οποίο γνωρίσαμε σε προηγούμενα κεφάλαια αυτής της ιστορίας. Η κατασκευή διήρκεσε 2 χρόνια και το αποτέλεσμα είναι ένα επταώροφο κτίριο στις όχθες του ποταμού Motława. Το οικοδόμημα είναι εξοπλισμένο με πολυάριθμα παράθυρα που επέτρεπαν τον φωτισμό αλλά, κυρίως, τον εξαιρετικό αερισμό του εσωτερικού του που ήταν απαραίτητος για την αποθήκευση των σιτηρών.

Μετά την ανακαίνιση του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της πόλης, το 1998, το Royal Granary έγινε διοικητικό κτίριο και χώρος ορχηστρικών προβών. Σήμερα, όπως ήδη ελέχθη, στεγάζει το ξενοδοχείο KRÓLEWSKI στο οποίο έμεινε ο Δαλάι Λάμα όταν επισκέφθηκε την πόλη.

Αποχωρήσαμε από το πλοίο κατενθουσιασμένοι για τη συνολική εμπειρία που αποκομίσαμε χωρίς να το έχουμε, η αλήθεια είναι, στο πρόγραμμα. Ήταν μια απόφαση που πάρθηκε μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και η οποία μας δικαίωσε απόλυτα. Έτσι, με μεγάλη χαρά και ικανοποίηση προχωρήσαμε προς το επόμενο αξιοθέατο του νησιού, την Πολωνική Φιλαρμονική Αίθουσα της Βαλτικής [Polish Baltic Frédéric Chopin Philharmonic (Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina)].

Είναι ένα νεοκλασικό κτίριο από κόκκινα τούβλα το οποίο στέγαζε το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας της πόλης. Χτίστηκε μεταξύ 1897-1898 από την εταιρεία Siemens & Halske του Βερολίνου, όπως έχω ήδη ξαναπεί. Υποφέροντας, αλλά επιζώντας από τις ζημιές του 1945, το εργοστάσιο ήταν σε λειτουργία μέχρι το 1996 όταν και έκλεισε επίσημα. Η ιδέα να μεταμορφωθεί το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο προήλθε από τον καθηγητή Roman Perucki ο οποίος είχε παρακολουθήσει μια συναυλία σε ένα παρατημένο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Norrköping της Σουηδίας.

Η ιστορία της Φιλαρμονικής ξεκίνησε το 1945 αμέσως μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και σήμερα είναι ένα από τα κορυφαία μουσικά κέντρα της Πολωνίας και χώρος σημαντικών κοινωνικών και πολιτιστικών γεγονότων σε εθνική και διεθνή κλίμακα. Έχει φιλοξενήσει μαέστρους και μουσικούς από όλο τον κόσμο. Όταν ο καιρός το επιτρέπει ντόπιοι αλλά και επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να χαλαρώσουν στην παρακείμενη πλατεία όπου ξύλινα παγκάκια σε στιλ ξαπλώστρας είναι αραδιασμένα στη σειρά μπροστά από το νερό, αλλά και φωτογραφηθούν με φόντο τα τεράστια γράμματα που σχηματίζουν το όνομα της πόλης.

Από τη λαίλαπα μόδα που έχει κυριεύσει ένα σωρό πόλεις του κόσμου, εγκαθιστώντας τεράστιες ρόδες σε ανοιχτούς χώρους, δεν έχει ξεφύγει ούτε το Gdańsk. Ο τροχός παρατήρησης Amber Sky είναι τοποθετημένος λίγο πιο πέρα από τη Φιλαρμονική και την πλατεία περιμένοντας τους λάτρεις αυτής της δραστηριότητας. Εμείς, πάντως, τον αγνοήσαμε επιδεικτικά και οδηγήσαμε τα βήματά μας προς την Footbridge to Ołowianka-bascule bridge (Kładka zwodzona na Ołowiankę).

Αυτή η πεζογέφυρα, πάνω από τον ποταμό Motława, είναι η δεύτερη γέφυρα πεζών που συνδέει την πόλη με το νησί Ołowianka. Η πρώτη, αν θυμάστε, είναι η Kamieniarski πάνω από το κανάλι Stępka την οποία είχαμε διασχίσει πριν λίγες ώρες για να εισέλθουμε στην περιοχή.

Μια πρώτη δημόσια συζήτηση για την κατασκευή της γέφυρας πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2004. Τον Μάιο του 2012, η πόλη ανακοίνωσε διεθνή διαγωνισμό κατά τον οποίο ελήφθησαν 68 προτάσεις. Αξιολογήθηκαν 47 από αυτές. Στις 9 Νοεμβρίου του 2012, το σχέδιο της εταιρείας μηχανικών Ponting, στο Maribor της Σλοβενίας, κέρδισε την πρώτη θέση. Το γραφείο σχεδιασμού Mosty Gdańsk έγινε υπεργολάβος για περαιτέρω εργασίες. Η κατασκευαστική εταιρεία Intercor, στο Zawiercie της Σιλεσίας, κέρδισε τον διαγωνισμό για την κατασκευή.

Η κατασκευή ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου του 2016. Η χαλύβδινη γέφυρα που κατασκευάστηκε στο Zawiercie παραδόθηκε σε έξι (6) μέρη, στις 22 Φεβρουαρίου του 2017 και συγκολλήθηκε στην ανατολική όχθη του Motława. Στις 8 Μαΐου του 2017, πλωτήρας μετέφερε τη γέφυρα μήκους 40 μέτρων στο εργοτάξιο. Η συναρμολόγηση, οι δοκιμές και η τεχνική παραλαβή έγιναν τον Μάιο. Το βράδυ της 17ης Ιουνίου του 2017 η γέφυρα άνοιξε επίσημα για τους πεζούς.

Θέα από την Kładka zwodzona na Ołowiankę​

Αυτό, λοιπόν, το νέο και μοντέρνο απόκτημα της πόλης μας μετέφερε στην απέναντι πλευρά σε ένα τμήμα το οποίο θα γνωρίζαμε για πρώτη φορά.

 

[psilos3]

Από τη λαίλαπα μόδα που έχει κυριεύσει ένα σωρό πόλεις του κόσμου, εγκαθιστώντας τεράστιες ρόδες σε ανοιχτούς χώρους,

Λαίλαπα, καλά τα λές!

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 15ο: Fisherman's Coast (Rybackie Pobrzeże)-Swan Tower (Baszta Łabędź)-Straganiarska Gate (Brama Straganiarska)-Gdańsk Shakespeare Theater (Gdański Teatr Szekspirowski)-Corner Tower (Brama Narożna)-Schultz Tower (Baszta Schultza)-Brewery Tower (Baszta Browarna)-National Museum of Gdańsk (Muzeum Narodowe w Gdańsku)

Τρίτη 5 Απριλίου 2022

Η Rybackie Pobrzeże είναι η μια διαδρομή δίπλα στον ποταμό Motława η οποία αποτελεί μέρος της ψαραγοράς, αλλά και συνέχεια της Long Embankment (Długi Pobrzeże). Στην ιστορική του μορφή, που σώζεται σε πολλές αρχειακές φωτογραφίες, ήταν τόπος εμπορίας ψαριών. Η συναλλαγή γινόταν τόσο πάνω στις ξύλινες προβλήτες, όσο και απευθείας από τις βάρκες που ήταν αγκυροβολημένες στην προκυμαία. Σήμερα, εδώ, υπάρχει μια μικρή πλατειούλα (Targ Rybny) με ξύλινα παγκάκια τα οποία προσφέρουν εκπληκτική θέα στην απέναντι πλευρά όπου βρίσκονται μερικά από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της πόλης και τα οποία είχαμε μόλις επισκεφθεί.

Rybackie Pobrzeże και Targ Rybny​

Rybackie Pobrzeże και Targ Rybny​

Η θέα από την Targ Rybny προς το Amber Sky και το Gdańsk Neon Sign​

Στην άκρη της πλατείας, δίπλα ακριβώς στο ξενοδοχείο Hilton, ορθώνεται ένας ακόμη στρογγυλός Πύργος, ο Swan Tower (Baszta Łabędź). Ο Πύργος των Κύκνων αποτελούσε το βορειότερο σημείο των μεσαιωνικών οχυρώσεων. Χτίστηκε, τον 15ο αιώνα, σε σχήμα αποκομμένου κυλίνδρου με κωνική στέγη και περικυκλώθηκε από πολλά κτίρια αμέσως μετά την απώλεια της στρατιωτικής του σημασίας. Το 1945 υπέστη σοβαρές ζημιές και τα γειτονικά κτίρια καταστράφηκαν ολοσχερώς. Κατά την ανοικοδόμηση, το κτίριο διαμορφώθηκε όπως ακριβώς ήταν στις αρχές του 16ου αιώνα.

Απέναντι από τον Πύργο των Κύκνων ήταν στημένο ένα κουκλίστικο καρουζέλ το οποίο προσέδιδε μια ρετρό και νοσταλγική νότα σε αυτό το σημείο της προκυμαίας. Πραγματικά, η πόλη δε σταματά ούτε λεπτό να σου χαρίζει πανέμορφες και ενδιαφέρουσες καρτ-ποσταλικές εικόνες.

Συνεχίσαμε να περπατάμε, έχοντας πάντα στραμμένα τα μάτια αλλά και τον φωτογραφικό φακό στο απέναντι κομμάτι της πόλης, δηλαδή στο νησί Ołowianka, φωτογραφίζοντας ξανά και ξανά την Φιλαρμονική Αίθουσα της Βαλτικής [Polish Baltic Frédéric Chopin Philharmonic (Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina)]

το Royal Granary (Spichlerz Królewski)

το Εθνικό Ναυτικό Μουσείο (Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku), αλλά και το πλοίο-μουσείο Sołdek.

Δεν αργήσαμε πολύ να φτάσουμε σε μια ακόμα θαυμάσια Πύλη, την Straganiarska Gate (Brama Straganiarska). Η Πύλη του Εμπορίου χτίστηκε μεταξύ του 1481 και του 1492 με τούβλα και στεφανώνεται με δύο πυργίσκους. Το μοναδικό χαρακτηριστικό είναι ένα εραλδικό οικόσημο πάνω από την είσοδο που φέρει τα εμβλήματα του Gdańsk. Αυτή η γοτθική Πύλη ανακατασκευάστηκε πλήρως τα χρόνια μετά τον πόλεμο. Από τον 18ο αιώνα χρησιμοποιείται για κατοικία. Ένας από τους διάσημους κατοίκους της ήταν ο Zbyszek Cybulski, ο οποίος αποκαλείται ως ο "Πολωνός James Dean". Πρωταγωνίστησε στο Ashes and Diamonds, το αριστούργημα του Andrzej Wajda, όπου υποδύεται έναν βασανισμένο αντιστασιακό και για τον ρόλο αυτό προτάθηκε για βραβείο Bafta.

Straganiarska Gate (Brama Straganiarska)​

Αφήνοντας πίσω μας την Πύλη του Εμπορίου (Brama Straganiarska) μπήκαμε πλέον σε "γνώριμα νερά" αφού μέχρις εδώ είχαμε φτάσει την προηγούμενη μέρα. Διαλέξαμε να καθίσουμε για φαγητό σε ένα εστιατόριο δίπλα στο νερό που μας φάνηκε συμπαθητικό και ήσυχο. Από το εσωτερικό του Olivka Pasta Fresca Ristorante είχαμε όμορφη θέα προς τη Marina Gdańsk, αλλά το φαγητό του ήταν, δυστυχώς, απογοητευτικό για τα δικά μας γευστικά γούστα.

Φύγαμε με δυσθυμία και για να μας φτιάξει η διάθεση αποφασίσαμε να διασχίσουμε ξανά την St. Mary' s Gate (Brama Mariacka) και να βολτάρουμε, αργά και νωχελικά, στην πιο όμορφη και ιδιαίτερη οδό της πόλης, την Ulica Mariacka.

Κινηθήκαμε σε μικρά δρομάκια, είδαμε ξανά την ογκώδη εκκλησία της Παναγίας

περάσαμε από την Ulica Świętego Ducha και το Βασιλικό Παρεκκλήσι

και τέλος βγήκαμε στον ιστορικό πεζοδρομημένο δρόμο Długa φτάνοντας στην Χρυσή Πύλη (Brama Złota).

Περνώντας κάτω από την καμάρα της Πύλης χώρισαν οι δρόμοι μας με τον σύζυγο. Εκείνος αποφάσισε να ξεκουραστεί στο ξενοδοχείο-ενόψει της βραδινής εξόδου την οποία είχαμε στερηθεί το προηγούμενο βράδυ λόγω της καταρρακτώδους βροχής-φεύγοντας προς τα δεξιά, ενώ εγώ έστριψα αριστερά. Είχα μερικά πραγματάκια ακόμα σημειωμένα στο πρόγραμμα, και αφού άντεχα, συνέχισα ακολουθώντας την Ulica Wojciecha Bogusławskiego. Είχα περπατήσει μόλις 350 μέτρα όταν αντίκρισα το Gdańsk Shakespeare Theater (Gdański Teatr Szekspirowski) για χάρη του οποίου είχα απαρνηθεί σύζυγο και ξεκούραση.

Το εντυπωσιακό κτίριο-ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα καλυμμένο με 1,2 εκατομμύρια τούβλα ανθρακίτη-είναι χαρακτηρισμένο ως το "Μαύρο Κουτί". Το Θέατρο, που άνοιξε το 2014, βρίσκεται στον πρώην χώρο της Σχολής Ξιφασκίας του 17ου αιώνα, όπου λειτουργούσε το πρώτο δημόσιο θέατρο της Πολωνίας εκείνη την εποχή. Είναι το μοναδικό Θέατρο στον κόσμο με οροφή που ανοίγει σε μόλις 3 λεπτά. Το ετήσιο Φεστιβάλ Shakespeare πραγματοποιείται εδώ, τον Ιούλιο-Αύγουστο.

Έφερα γύρω-γύρω όλο το Θέατρο παρατηρώντας τον χοντρό τοίχο-από το ίδιο υλικό-να διατρέχει το κτίριο, δημιουργώντας αυλές διαφόρων μεγεθών. Γνωρίζοντας ότι το Gdańsk Shakespeare Theatre είναι το μοναδικό στο είδος του στην ηπειρωτική Ευρώπη περίμενα να με καθηλώσει με την πρωτότυπη αρχιτεκτονική του και φυσικά με το τολμηρό μαύρο χρώμα του το οποίο αποτελεί μια τόσο εκκεντρική αντίθεση ανάμεσα στα πολύχρωμα οικοδομήματα της πόλης. Όμως όχι, το κτίριο που μου έκλεψε την καρδιά και δε σταμάτησα να παρατηρώ και να φωτογραφίζω για κάμποση ώρα ήταν άλλο.

Απέναντι από το Shakespeare Theater ορθώνεται ένα εκπληκτικό οικοδόμημα το οποίο απαρτίζεται από τρεις Πύργους, τους Corner Tower (Brama Narożna), Schultz Tower (Baszta Schultza) και Brewery Tower (Baszta Browarna).

Ο Γωνιακός Πύργος (1343), που σήμερα αποτελεί μέρος του συγκροτήματος του Προσκοπικού Σώματος και κάποτε ήταν μέρος του Δημοτικού Δικαστηρίου, είναι από τους παλαιότερους οχυρωμένους πύργους. Το πενταώροφο κτίριο που καλύπτεται με κεκλιμένη στέγη ήταν αρχικά ανοιχτό από την πλευρά της Παλιάς Πόλης. Ανακατασκευάστηκε πολλές φορές και τον 19ο αιώνα τέθηκε σε χρήση από την πυροσβεστική υπηρεσία του Gdańsk.

Ακριβώς δίπλα στον Corner Tower υπάρχουν δύο ακόμη Πύργοι οι οποίοι αποσυναρμολογήθηκαν τον 19ο αιώνα και ανακατασκευάστηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με τη χρήση αυθεντικών στοιχείων. Εκείνη την εποχή, το κέντρο της πόλης ήταν απίστευτα γεμάτο, εξ ου και η κατεδάφιση ορισμένων μνημείων. Κάποιοι κύκλοι ζήτησαν την προστασία του ιστορικού ιστού της πόλης, ιδιαίτερα ο Johann Carl Schultz, ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης και γραφίστας του Gdańsk. Ο Schultz είχε κερδίσει νίκες στον τομέα της προστασίας μνημείων, αλλά είχε γνωρίσει και πολλές ήττες. Από την άλλη, θριάμβευσε στον καλλιτεχνικό χώρο γιατί με ένα άλμπουμ πολλών δεκάδων χαρακτικών απαθανάτισε την πόλη. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο Πύργος που ανακατασκευάστηκε πήρε το όνομά του.

Ο Πύργος της Ζυθοποιίας, αρχικά-όπως και ο Γωνιακός Πύργος-δεν είχε το τείχος που έκλεινε τη δομή του προς την πλευρά της Παλιάς Πόλης και όπως είναι εύκολα κατανοητό-παλιά-υπήρχε μια μπιραρία στο εσωτερικό του.

Το επόμενο αξιοθέατο που είχα στο στόχαστρο ήταν το Εθνικό Μουσείο του Gdańsk (Muzeum Narodowe w Gdańsku), όχι για να το επισκεφθώ εσωτερικά, αλλά για να περιεργαστώ το παλιό γοτθικό φραγκισκανικό μοναστήρι στο οποίο στεγάζεται και το οποίο φιλοξενεί εκθέματα από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η πρόσβαση σε αυτό ήταν κάπως μπερδεμένη αφού έπρεπε να διασχίσω υπογείως την Ulica Podwale Przedmiejskie, έναν δρόμο ταχείας κυκλοφορίας που σηματοδοτεί τα σύνορα μεταξύ της κεντρικής πόλης και του παλαιού προαστίου, στον οποίο δεν υπάρχουν διαβάσεις πεζών, παρά μόνο υπόγειες στοές που παρέχουν επικοινωνία με την απέναντι πλευρά στην οποία βρίσκεται το μοναστήρι-μουσείο.

Έβαλα στους χάρτες τη διεύθυνση του Εθνικού Μουσείου (Ulica Toruńska 1) και ξεκίνησα αφήνοντας πίσω μου το μαύρο κτίριο του Θεάτρου Shakespeare. Βρήκα τη σήραγγα των πεζών, τη διέσχισα και ανέβηκα τις σκάλες οι οποίες με οδήγησαν σε μια βοηθητική οδό, παράλληλη της Λεωφόρου. Συνέχισα να περπατάω, με τη βοήθεια του gps, σε μια ερημική και λίγο φοβιστική περιοχή, ώσπου έφτασα σε μια τεράστια αλάνα η οποία εκτελεί χρέη parking. Απέναντι από την αλάνα-parking είδα την καθολική εκκλησία Πέτρου και Παύλου [Church of Saints Peter and Paul (Parafia pw. św. Piotra i Pawła)]. Κοντοστάθηκα, παίρνοντας μια φωτογραφία, και βολιδοσκοπώντας την κατάσταση. Στο ένα μου αυτί, το ταξιδιωτικό διαβολάκι μου έλεγε να μη φοβηθώ και να διασχίσω το τεράστιο και έρημο parking φτάνοντας δίπλα στην εκκλησία. Στο άλλο μου αυτί, το ταξιδιωτικό αγγελάκι μου ψιθύριζε χαμηλόφωνα να μην είμαι άπληστη και να μην προκαλώ την καλή μου τύχη. Προβληματίστηκα αρκετά, αλλά τελικά είπα στον εαυτό μου: -“Κάπου όπα βρε κοπελιά! Είσαι μόνη σου σε μια εντελώς ερημική περιοχή με μια φωτογραφική μηχανή στον λαιμό, ένα κινητό τηλέφωνο στα χέρια και μια τσάντα στην πλάτη. Ο κατάλληλος δηλαδή στόχος για επίδοξους παραβάτες. Αρκέσου στο Μουσείο που βρίσκεται δίπλα σου και προχώρα”.

Πάντως, η παρακάτω φωτογραφία του ναού των Πέτρου και Παύλου δεν αντιπροσωπεύει το εύρος της έκτασης της αλάνας-parking.

Η περιοχή φαίνεται πολύ καλά στις παρακάτω φωτογραφίες:

Και αυτή είναι η πλαϊνή πλευρά του Εθνικού Μουσείου, στην Ulica Rzeźnicka, που συνορεύει με το parking:

Προχώρησα, λοιπόν, προς την είσοδο του Εθνικού Μουσείου επί της Ulica Toruńska.

To National Museum of Gdańsk (Muzeum Narodowe w Gdańsku) ιδρύθηκε το 1972 και είναι ένα από τα κύρια παρακλάδια του συστήματος Εθνικών Μουσείων της Πολωνίας. Μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 65% του κύριου κτιρίου του Μουσείου καταστράφηκε και πολλές από τις συλλογές χάθηκαν, συμπεριλαμβανομένων όλων των νομισματικών εκθεμάτων, καθώς και έργων τέχνης από την Άπω Ανατολή. Επίσης, η βιβλιοθήκη και μερικά από τα αρχεία χάθηκαν ή καταστράφηκαν. Η πρώτη μεταπολεμική έκθεση άνοιξε το 1948 και το Μουσείο άλλαξε το όνομά του σε "Πομερανικό Μουσείο του Gdańsk". Το 1956, το αριστούργημα "Ημέρα της Κρίσης" του Hans Memling επέστρεψε στο Μουσείο, καθώς και μέρος των συλλογών ζωγραφικής και αντιγράφων.

Όλο το συγκρότημα είναι πανέμορφο και τεράστιο καταλαμβάνοντας ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο το οποίο περιεργάστηκα βήμα-βήμα. Στο σύνολο συμμετέχει η εκκλησία της Αγίας Τριάδας, ένας υστερο-γοτθικός ναός που χτίστηκε για τους Φραγκισκανούς το 1419, αποτελώντας μέρος του μοναστηριού.

Αποχώρησα, ακολουθώντας την ίδια διαδρομή και μόνο όταν βρέθηκα ξανά έξω από το Θέατρο Shakespeare χαλάρωσαν οι τσιτωμένες αισθήσεις μου.

Στην πορεία μου προς το κατάλυμα συνάντησα τον Πύργο Katownia (Wieża Więzienna i Katownia) και την Υψηλή Πύλη (Brama Wyżynna)

Λίγο πιο κάτω είχα την ευκαιρία να θαυμάσω, για ακόμα μια φορά, το υπέροχο κτίριο Great Armoury (Wielka Zbrojownia)

αλλά και το Θέατρο Wybrzeże (Teatr Wybrzeże).

Μετά από λίγο έφτασα στο ξενοδοχείο για λίγη ξεκούραση και ανασύνταξη δυνάμεων ενόψει της βραδινής βόλτας μας στην πόλη. Όταν νύχτωσε για τα καλά βγήκαμε ξανά στους δρόμους της παγωμένης πόλης. Περάσαμε από όλα τα ενδιαφέροντα σημεία για να πάρουμε φωτογραφίες των φωτισμένων ιστορικών κτιρίων.

Στον κεντρικό πεζόδρομο Długa η κίνηση ήταν υποτονική έως ανύπαρκτη και τα μαγαζιά άδεια από κόσμο.

Φτάσαμε στο ποτάμι και κοιτάζοντας απέναντι, προς το Νησί Granary, είδαμε ελάχιστο κόσμο να περπατάει στην ξύλινη παραποτάμια διαδρομή Deo Passage.

Αποφασίσαμε να μην καθίσουμε πουθενά και απλά να βολτάρουμε στους όμορφους δρόμους της Παλιάς Πόλης.

Μετά τη μεγάλη βραδινή βόλτα μας επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο. Η επόμενη μέρα ήταν η τελευταία μας στη χώρα, αλλά προλαβαίναμε να κάνουμε αρκετά πράγματα μέχρι να επιστρέψουμε στη Βαρσοβία για την πτήση της επιστροφής μας προς την Ελλάδα.

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 16ο: Heweliusza Square (Plac Heweliusza)-Statue of Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza)-Gdańsk Old City Hall (Ratusz Staromiejski)-Radunia Canal (Kanał Raduni)-Chlebowy Bridge (Most Chlebowy)

Τετάρτη 6 Απριλίου 2022

Το πρωί ξύπνησα νωρίς. Ήταν οι τελευταίες ώρες στην πόλη και είχα πολλές φούριες ακόμα. Ο σύζυγος ένιωθε κουρασμένος και έμεινε στο ξενοδοχείο να πάρει το πρωινό του και να κάνει το check out. Εγώ, χωρίς να βάλω τίποτα στο στόμα μου, έφυγα τρέχοντας για την Πλατεία Heweliusza (Plac Heweliusza).

Η Πλατεία φιλοξενεί το άγαλμα του Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza) το οποίο σχεδιάστηκε από τον Jan Szczypka και αποκαλύφθηκε στις 28 Ιανουαρίου του 2006, την 395η επέτειο από τη γέννηση του αστρονόμου. Ο Heweliusz θεωρείται ευρέως ως ο τελευταίος μεγάλος αστρονόμος που εργάστηκε χωρίς φακούς. Πολλές από τις ανακαλύψεις του τις έκανε χρησιμοποιώντας ένα τεταρτημόριο και αλιδάδα*, εργαλεία με τα οποία απεικονίζεται μπροστά από το Παλιό Δημαρχείο, καθώς κοιτάζει μια υπέροχη αναπαράσταση του έργου του σε ένα παρακείμενο σωζόμενο προπολεμικό κτίριο.

*Αλιδάδα: συσκευή που επιτρέπει σε κάποιον να δει ένα μακρινό αντικείμενο (χάρακας παρατήρησης).

Heweliusza Square (Plac Heweliusza)​

Heweliusza Square (Plac Heweliusza)​

Statue of Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza)​

Statue of Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza)​

Statue of Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza)​

Το 2009, σε δύο τοίχους γειτονικού κτιρίου δημιουργήθηκε ένας χάρτης του έναστρου ουρανού επί εποχής του Heweliusz, και τοποθετήθηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να βρίσκεται στο οπτικό πεδίο του, δίνοντας την εντύπωση ότι ο άνδρας παρατηρεί τον ουρανό.

Η Πλατεία είναι πανέμορφη με πράσινα παρτέρια, με πολλά ξύλινα παγκάκια και ένα νεοαποκτηθέν μοντέρνο σιντριβάνι το οποίο όμως δε λειτουργούσε.

Το Gdańsk Old City Hall (Ratusz Staromiejski), στο άκρο της Πλατείας, είναι ένα κτίριο 400 ετών το οποίο είναι από τα λίγα ιστορικά οικοδομήματα της πόλης που επέζησε από τις καταστροφές του πολέμου. Χτίστηκε από το 1587 έως το 1589 για το Συμβούλιο της Παλιάς Πόλης εκείνης της εποχής. Αφού απέφυγε την καταστροφή, μπορεί να υπερηφανεύεται για τους αρχικούς εσωτερικούς χώρους και την κατασκευή του. Ωστόσο, το κτίριο που ανεγέρθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα έχει υποστεί πολλές αλλαγές στην 400χρονη ιστορία του.

Gdańsk Old City Hall (Ratusz Staromiejski)​

Πριν από το 1900 χρησιμοποιήθηκε ως δικαστήριο και στη συνέχεια πολλά γραφεία εγκαταστάθηκαν εδώ. Εκείνη την εποχή πολλά πολύτιμα αντικείμενα, που διασώθηκαν από διάφορα αρχοντικά της πόλης, μεταφέρθηκαν στο εσωτερικό του Παλιού Δημαρχείου όπως: πλακέτες, πίνακες ζωγραφικής και πολλά πολλά άλλα. Οι συντηρητές αντιμετώπισαν το Δημαρχείο ως ένα είδος κουτιού για την αποθήκευση των πιο πολύτιμων έργων τέχνης της πόλης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα έναν ιδιαίτερο συνδυασμό αφού μοναδικά αντικείμενα που χρονολογούνται από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα ενσωματώθηκαν στην ιστορική δομή του.

Ο διάσημος ζυθοποιός και αστρονόμος Jan Heweliusz, ο οποίος ζούσε κοντά στο Δημαρχείο και υπηρέτησε ως ένορκος και πρώτος σύμβουλος, αποθήκευε τη μπίρα που παρήγαγε στο υπόγειο του κτιρίου.

Σήμερα στεγάζει το Πολιτιστικό Κέντρο της Βαλτικής Θάλασσας (Nadbałtyckie Centrum Kultury) το οποίο ιδρύθηκε σε αυτό το κτίριο το 1992 και διοργανώνει περίπου 40 καλλιτεχνικές εκδηλώσεις τον χρόνο. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν επιστημονικά και λογοτεχνικά σεμινάρια, συζητήσεις, εκθέσεις τέχνης, θεατρικές παραγωγές, φεστιβάλ, χορευτικές παραστάσεις και συναυλίες κλασικής, jazz, rock και λαϊκής μουσικής. Το Κέντρο της Βαλτικής Θάλασσας αντιπροσωπεύει τον πολιτισμό της περιοχής της Βαλτικής και της Πομερανίας και αναπτύσσει συνεργασίες στο εξωτερικό, ειδικά με τις χώρες που βρίσκονται στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας.

Gdańsk Old City Hall (Ratusz Staromiejski) και Statue of Jan Heweliusz (Pomnik Jana Heweliusza)​

Gdańsk Old City Hall (Ratusz Staromiejski)-Λήψη από τη Chlebowy Bridge (Most Chlebowy)​

Δίπλα στο Παλιό Δημαρχείο τρέχει το ιστορικό Κανάλι Radunia (Kanał Raduni) με το οποίο έχουμε ξανασυστηθεί όταν το διέσχισα για να φτάσω στο Museum of the Second World War. Για να το θυμηθούμε με μια φωτογραφία:

Radunia Canal και Museum of the Second World War​

Το Κανάλι επισημάνθηκε το 1338 και χτίστηκε στα έτη 1348–1356 από τους Τεύτονες Ιππότες. Επρόκειτο να χρησιμοποιηθεί, κυρίως, για την παροχή φρέσκου πόσιμου νερού, καθώς και για τη λειτουργία μύλων, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Μύλου, τον οποίο θα επισκεφθώ στη συνέχεια.

Radunia Canal (Kanał Raduni) στην Heweliusza Square (Plac Heweliusza)​

Radunia Canal (Kanał Raduni) στην Heweliusza Square (Plac Heweliusza)​

Η Γέφυρα Chlebowy, γνωστή και ως Γέφυρα της Αγάπης, εκτείνεται πάνω από το Κανάλι Radunia και γειτνιάζει με το Παλιό Δημαρχείο. Αποτελεί ένα από τα μνημεία της πόλης, αφού χτίστηκε στα έτη 1338-1356. Πριν αποτελέσει σημείο επισφράγισης της αγάπης, δια της ανάρτησης κλειδωμένων λουκέτων, η Γέφυρα απλώς συνέδεε την οδό Kowalska με την οδό Korzenna, επιτρέποντας στους πεζούς να διασχίσουν το Κανάλι Radunia του 14ου αιώνα. Με τους αιώνες, η εμφάνιση της Γέφυρας άλλαξε, ενώ παλαιότερα οι αρτοποιοί τοποθετούσαν τους πάγκους τους κατά μήκος της πουλώντας τα προϊόντα τους, εξ ου και το όνομα Most Chlebowy (Γέφυρα Ψωμιού).

Στην άκρη της νησίδας, που περικλείεται από τους βραχίονες του Καναλιού Radunia, στέκεται το εξαιρετικά όμορφο Αρχοντικό της Συντεχνίας των Μυλωνάδων [House of the Millers' Guild (Dom Cechu Młynarzy)] το οποίο έχει, πολλάκις, αποτελέσει έμπνευση για ζωγράφους και φωτογράφους. Εγώ, σαν ερασιτέχνης φωτογράφος, δε γίνεται να εξαιρεθώ οπότε το απαθανάτισα κάμποσες φορές.

House of the Millers' Guild (Dom Cechu Młynarzy)​

Στο μεσαιωνικό Gdańsk οι μυλωνάδες απολάμβαναν σημαντικό σεβασμό και αναγνώριση και είχαν τα δικά τους παρεκκλήσια. Ένα από αυτά βρισκόταν, στη διπλανή στο Kανάλι Radunia, εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης.

House of the Millers' Guild (Dom Cechu Młynarzy)-Radunia Canal (Kanał Raduni) και St. Catherine's Church (Kościół Rektorski Ojców Karmelitów pw. św. Katarzyny)​

Το Αρχοντικό των Μυλωνάδων χάθηκε, φαινομενικά ανεπανόρθωτα, στο χάος των πυρκαγιών της άνοιξης του 1945. Στη δεκαετία του ΄90 το κτίριο ξαναχτίστηκε. Δεν είναι μια πιστή ανακατασκευή αλλά οφείλουμε να εκτιμήσουμε τη συνολική προσπάθεια. Σήμερα το κτίριο είναι και πάλι ανοιχτό για τους επισκέπτες, αφού ξεκίνησε να λειτουργεί σε αυτό μια νέα γκαλερί τέχνης.

Radunia Canal (Kanał Raduni) και House of the Millers' Guild (Dom Cechu Młynarzy)​

Όμως, το πραγματικό στολίδι της περιοχής είναι ο Wielki Młyn (Μεγάλος Μύλος) ο οποίος σήμερα στεγάζει το Amber Museum (Muzeum Bursztynu. Oddział Muzeum Gdańska) της πόλης. Το Μουσείο ανοίγει τις πόρτες του στους επισκέπτες στις 10:00 οπότε είχε φτάσει η ώρα να αφήσω την εξερεύνηση, της ομολογουμένως όμορφης περιοχής, και να ξεκινήσω για την είσοδo του ιστορικού κτιρίου.

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 17ο: Great Mill (Wielki Młyn)-Amber Museum (Muzeum Bursztynu. Oddział Muzeum Gdańska)

Τετάρτη 6 Απριλίου 2022

Ο Μεγάλος Μύλος (Wielki Młyn) χτίστηκε από τους Τεύτονες Ιππότες το 1350 πάνω στη νησίδα η οποία βρίσκεται ανάμεσα στους βραχίονες του Kαναλιού Radunia (Kanał Raduni). Αποτελούσε μια από τις σημαντικότερες Τευτονικές επενδύσεις στο Gdańsk και κινούνταν με 18 υδάτινους τροχούς (9 σε κάθε πλευρά) οι οποίοι οδηγούνταν από το νερό μέσω ενός τεχνητά διαχωρισμένου καναλιού. Ακόμη και σήμερα δύο υδάτινα κανάλια τρέχουν στη δεξιά και στην αριστερή πλευρά του κτιρίου.

Στις 4 Φεβρουαρίου του 1454 καταλήφθηκε από τους πολίτες της πόλης που ανήκαν στην αντι-Τευτονική Ένωση η οποία ξεκίνησε μια εξέγερση ενάντια στην κυριαρχία του Τάγματος. Οι Τεύτονες Ιππότες χρέωναν χρήματα για το άλεσμα και απαιτούσαν το 1/16 του αλεσμένου σιταριού ως φόρο. Η είσπραξη αυτών των τελών ήταν ένα από τα αίτια της αυξανόμενης αποστροφής για το Τευτονικό Τάγμα. Τελικά, ο Πολωνός βασιλιάς Kazimierz IV Jagiellończyk παρέδωσε τον Μύλο στους κατοίκους του Gdańsk.

Ο Μεγάλος Μύλος ήταν από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές εγκαταστάσεις στη μεσαιωνική Ευρώπη. Στην τεράστια σοφίτα υπήρχε μια αποθήκη για σιτηρά και αλεσμένο αλεύρι, ενώ στις αρχές του 17ου αιώνα προστέθηκε ένας μεγάλος φούρνος ο οποίος λειτούργησε μέχρι το 1945. Τον 19ο αιώνα εγκαταστάθηκαν ατμοστρόβιλοι οι οποίοι αργότερα αντικαταστάθηκαν από ηλεκτρικούς κινητήρες. Ο Μύλος λειτούργησε μέχρι το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, άρα σχεδόν 600 χρόνια!

Το κτίριο είναι κατά 80% αυθεντικό και σήμερα στεγάζει το Μουσείο Κεχριμπαριού. Η μετακίνηση του Μουσείου, από τον πρώην Θάλαμο Βασανιστηρίων στον Μεγάλο Μύλο, επέτρεψε μια σημαντική αύξηση της ωφέλιμης επιφάνειας και έτσι είναι πλέον δυνατό να εμφανιστούν σωστά οι υπέροχες συλλογές. Το Gdańsk αξίζει τον τίτλο της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Κεχριμπαριού. Το κεχριμπάρι, η απολιθωμένη ρητίνη δέντρων, βρίσκεται σε όλον τον κόσμο. Το μόνο "κενό σημείο" είναι η Ανταρκτική, το οποίο κανείς δεν έχει ψάξει ακόμα. Το κεχριμπάρι της Βαλτικής θεωρείται το πολυτιμότερο από όλες τις ρητίνες. Είναι περίπου 50 εκατομμυρίων ετών, έχει όμορφα, βαθιά χρώματα και θεραπευτικές ιδιότητες.

Το Amber Museum ανοίγει στις 10:00. Έτσι, στις 9:45 βρισκόμουν μπροστά από την κλειστή πόρτα του Μουσείου και ήμουν εντελώς μόνη.

Πριν την επίσκεψή μου σε αυτό είχα διαβάσει στο επίσημο site ότι η είσοδος γινόταν ανά μια ώρα και ότι ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός επισκεπτών ανερχόταν στα 60 άτομα. Επιπλέον, εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε η δυνατότητα ηλεκτρονικής έκδοσης εισιτηρίου. Ήθελα, λοιπόν, να εξασφαλίσω τη σίγουρη είσοδό μου, τη συγκεκριμένη ώρα, γιατί μετά έπρεπε να αποχωρήσουμε από την πόλη. Μετά από ελάχιστα λεπτά ήρθαν δύο άτομα και στη συνέχεια καμιά δεκαριά ακόμα. Απ΄ ότι μπόρεσα να καταλάβω όλοι αυτοί αποτελούσαν κάποιο γκρουπ γιατί άρχισαν να συζητούν διάφορα πράγματα για το ταξίδι τους. Λίγο πριν ανοίξει η πόρτα κατέφθασε ένα μεγάλο σύνολο μαθητών και έτσι, σίγουρα, ο αριθμός μας ήταν πολύ μεγαλύτερος από τον επιτρεπόμενο.

Στις 10:00 ακριβώς μια μεσόκοπη κυρία άνοιξε την κόκκινη πόρτα του κτιρίου και βλέποντας όλο αυτό το πλήθος μαζεμένο απ΄ έξω έδειξε, με πολύ εύγλωττο τρόπο, την έκπληξή της. Ούτε η ίδια δεν περίμενε, απ΄ ότι φάνηκε, τέτοια κοσμοσυρροή! Πάντως μπήκαμε όλοι μέσα χωρίς να μετρήσει κανείς τα άτομα. Στο ταμείο δεν υπήρξε καθυστέρηση για την έκδοση των εισιτηρίων, μάλλον το σχολείο διευθέτησε με ειδικό τρόπο την είσοδό του. Εκεί που δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο ήταν στο στενό δωμάτιο με τα lockers όπου έπρεπε να αφήσουμε πανωφόρια και τσάντες. Τέλος πάντων κατάφερα να απεγκλωβιστώ, όσο πιο σύντομα μπορούσα, από τα αλαλάζοντα σχολιαρόπαιδα και να κατευθυνθώ προς τις μπάρες οι οποίες σου επιτρέπουν την είσοδο μόλις σκανάρεις το εισιτήριο.

Ανεβαίνοντας τις σκάλες για τον 1ο όροφο έριξα γύρω μου μια ματιά. Τί καταπληκτικός χώρος ήταν αυτός! Μέσα σε ένα τόσο παλιό και αυθεντικό οικοδόμημα έχει γίνει μια εξαιρετική δουλειά και έχει δημιουργηθεί ένα τόσο μοντέρνο και σύγχρονο μουσείο που σε αφήνει άφωνο. Η ατμόσφαιρα και η αύρα που εκπέμπει το Amber Museum σε παρασύρει αμέσως σε ένα ταξίδι στον άγνωστο κόσμο του κεχριμπαριού.

Από τον 1ο όροφο ξεκινάει ένα ταξίδι στον χρόνο γυρίζοντας τον επισκέπτη 40 και 50 εκατομμύρια χρόνια πίσω. Ασύλληπτο νούμερο! Εδώ ξετυλίγεται η ιστορία της δημιουργίας του κεχριμπαριού, όπου μέσα σε περίπου 50 σύγχρονες προθήκες μπορεί κανείς να δει πάνω από 1.000 εκθέματα.

Αρχικά με εντυπωσίασαν τα λεγόμενα εγκλείσματα τα οποία είναι κομμάτια κεχριμπαριού που μέσα τους βρίσκονται παγιδευμένοι μικροί ζωικοί οργανισμοί, όπως αράχνη ή κατσαρίδα ή μικρή σαύρα. Η μουμιοποιημένη σαύρα είναι μοναδική σε παγκόσμια κλίμακα-είναι η δεύτερη σαύρα που βρέθηκε στο κεχριμπάρι της Βαλτικής-η πρώτη βρέθηκε το 1875 από τον Richard Klebs. Το ψήγμα βρέθηκε το 1997 στην παραλία του Gdańsk, Stogi.

Τα φυτικά εγκλείσματα είναι πραγματικά αξιοπερίεργα αφού περιλαμβάνουν τμήματα φύλλων ή θραύσματα ξύλου επιβεβαιώνοντας τη μεταβλητότητα του κλίματος εκείνων των τόσο μακρινών εποχών.

Μια από τις μεγαλύτερες συλλογές στον κόσμο ανοίγεται στα μάτια του επισκέπτη παρουσιάζοντας τις ποικιλίες αλλά και τις μεθόδους απόκτησης του πολύτιμου υλικού. Ένα άλλο θέμα που με εντυπωσίασε στον 1ο όροφο ήταν η ζωντανή δραστηριότητα ενός παγετώνα, η μεταφορά του κεχριμπαριού και οι μεταπαγετώδεις αποθέσεις του στην Πολωνία. 'Ολη αυτή η διαδικασία είναι καταγεγραμμένη στο παρακάτω video:

Υπάρχουν φωτογραφίες στις οποίες είδα τις δραστηριότητες των αλιέων κεχριμπαριού για την απόκτησή του, στο παρελθόν αλλά και σήμερα, μέχρι την εξόρυξή του σε βιομηχανική κλίμακα.

Σε ένα σημείο παρουσιάζεται ένας δύτης φορώντας στολή κατάδυσης η οποία χρονολογείται από τον 19ο αιώνα. Με τη χρήση τέτοιου εξοπλισμού οι άνθρωποι έφτασαν στα κεχριμπαρένια δώρα της φύσης. Τότε η αναζήτηση του κεχριμπαριού δεν ήταν πάντα εύκολη και προφανής.

Στην αρχαιότητα το κεχριμπάρι χρησιμοποιήθηκε ως μέθοδος θεραπείας των αμυγδαλών, άλλων παθήσεων του λαιμού, των αυτιών και των ματιών. Πιστεύεται ότι μειώνει τον πυρετό και τον πονοκέφαλο.

Προχώρησα στον 2ο όροφο όπου παρουσιάζεται η χρήση του κεχριμπαριού σε διάφορες ιστορικές εποχές, συμπεριλαμβανομένης της σύγχρονης χρήσης του στην τέχνη. Ένα μοναδικό έκθεμα είναι, αναμφισβήτητα, ένα σετ σκακιού που φτιάχτηκε το 1700. Υπάρχουν μόνο τέσσερα τέτοια σετ στον κόσμο.

Αξίζει, επίσης, να δοθεί προσοχή στο ντουλάπι του 18ου αιώνα το οποίο κατασκευάστηκε από τον εξαιρετικό δάσκαλο Johann Georg Zernebach.

Μαχαιροπίρουνα, κουτιά, δαχτυλίδια και είδη λατρείας, τα οποία προέρχονται από μεσαιωνικά εργαστήρια, εκτίθενται στην αίθουσα του 2ου ορόφου. Περιλαμβάνονται ακόμα Μαντόνες, αγάλματα αγίων, φιγούρες του Ιησού Χριστού, το ακάνθινο στεφάνι, κομπολόγια, ρολόγια αλλά και ταμπακιέρες που δημιουργήθηκαν σε διάφορα εργαστήρια.

Το ενδιαφέρον μου τράβηξε, επίσης, η σύγχρονη καλλιτεχνική δεξιοτεχνία και τα μοντέρνα κοσμήματα και φορέματα από διαπρεπείς σχεδιαστές. Δαχτυλίδια με εγκλείσματα, ασημένιες καρφίτσες με κεχριμπάρι και μαλαχίτη, βραχιόλια, κολιέ και σκουλαρίκια θάμπωσαν τα μάτια μου.

Σε μεγάλες οθόνες έπαιζαν videos από επιδείξεις μόδας στις οποίες καλλίγραμμα μοντέλα περπατούσαν στην πασαρέλα φορώντας όλα αυτά τα ιδιαίτερα και εντυπωσιακά κοσμήματα και ρούχα που είχα μπροστά στα μάτια μου.

Υπάρχουν, επιπλέον, πολλά μοναδικά έργα μεταγενέστερων εποχών, όπως ένα αγγείο που κατασκευάστηκε το 1900 στο Gdańsk και παρουσιάστηκε λίγο αργότερα στην Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι. Μισό αιώνα αργότερα, το έργο επρόκειτο να δοθεί στον Γιόζεφ Στάλιν, αλλά εκείνος πέθανε και έτσι το βάζο επέστρεψε στο Gdańsk.

Η κεχριμπαρένια κιθάρα Fender Stratocaster είναι ένα αξιόλογο έργο σύγχρονης τέχνης-πιθανώς το μοναδικό στο είδος του στον κόσμο-αλλά και οι μινιατούρες διαφόρων μουσικών οργάνων έχουν τη χάρη και το ενδιαφέρον τους.

Ένα είδος γραφείου με συρτάρια σε διάφορες αποχρώσεις, αλλά και μια πιατέλα φορτωμένη με φρούτα τράβηξαν πολύ γρήγορα την προσοχή μου.

Είδα τα πάντα και κατηφόρισα τις σκάλες κατενθουσιασμένη από αυτό το καταπληκτικό Μουσείο της πόλης. Έμενε να δω ένα τελευταίο, πολύ σημαντικό, έκθεμα το οποίο βρίσκεται στο ισόγειο του κτιρίου. Η συλλογή περιλαμβάνει το μεγαλύτερο κομμάτι κεχριμπαριού στον κόσμο και μάλιστα στις 28 Ιουνίου του 2022, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Κεχριμπαριού, το δεύτερο ρεκόρ Guinness του Gdańsk καθιερώθηκε στο Amber Museum στον Μεγάλο Μύλο. Πιστοποιημένοι εμπειρογνώμονες επέβλεψαν την εκπλήρωση των τυπικών απαιτήσεων που αναγνωρίζονται από το Βιβλίο των Ρεκόρ Guinness.

Το κομμάτι του κεχριμπαριού αφαιρέθηκε από την προθήκη για να ζυγιστεί και να μετρηθεί. Το αποτέλεσμα έδειξε βάρος 68,2 κιλών. Το μεγαλύτερο κομμάτι κεχριμπαριού στον κόσμο προέρχεται από λιγνιτωρυχείο στη Σουμάτρα. Αγοράστηκε για τη συλλογή του Μουσείου το 2021, από τον κρατικό προϋπολογισμό, στο πλαίσιο του έργου του Εθνικού Ινστιτούτου Προστασίας Συλλογών και Μουσειολογίας. Μετά από αυτό το σημαντικό γεγονός όλοι οι κάτοικοι της πόλης δηλώνουν υπερήφανοι που το δεύτερο ρεκόρ Guinness που κατέχει το Gdańsk συνδέεται με το σύμβολο της πόλης τους, το κεχριμπάρι, και εγώ δικαιωμένη και ενθουσιασμένη που επέλεξα να επισκεφθώ αυτό το τόσο υπέροχο και διαφορετικό Μουσείο.

Πληροφορίες για το ωράριο και το κόστος των εισιτηρίων εδώ: Departments

Βρισκόμουν λίγο πριν την έξοδο όταν χτύπησε το τηλέφωνό μου. Ήταν ο σύζυγος ο οποίος είχε φάει το πρωινό του, είχε κάνει το check out, είχε κατεβάσει τις αποσκευές στον χώρο φύλαξης και τώρα βρισκόταν στην Πλατεία Heweliusza καθισμένος σε ένα παγκάκι κρατώντας συντροφιά στον Jan Heweliusz. "Τελείωσα και έρχομαι" του απάντησα και βγήκα από το Μουσείο.

Έφτασα με μικρή καθυστέρηση στην Πλατεία γιατί έξω από το Amber Museum είχα μια αναπάντεχη και τυχαία συνάντηση με ένα ακόμα μικρό λιονταράκι-μασκότ της πόλης. Ο Μεγάλος Μύλος φυλάσσεται από Hewelion Businessman. Με ένα κινητό στο χέρι, σκέφτεται πώς να πουλήσει δύο τσουβάλια αλεύρι. Άλλωστε, πίσω του στέκεται το μεγαλύτερο βιομηχανικό εργοστάσιο της μεσαιωνικής Ευρώπης που ήταν μύλος, σιταποθήκη και αρτοποιείο.

Συναντήθηκα με τον Α. και αμέσως καλέσαμε Uber για να μας μεταφέρει στο τελευταίο αξιοθέατο που θέλαμε να δούμε πριν εγκαταλείψουμε οριστικά την υπέροχη αυτή πόλη.

 

[Klair]

Γνωρίζοντας βήμα-βήμα το Gdańsk, μέρος 18o: Gradowa Hill (Góra Gradowa)- Millennium Cross (Krzyż Milenijny)-Hewelianum Center (Centrum Hewelianum)

Τετάρτη 6 Απριλίου 2022

O Góra Gradowa είναι ένας λόφος 46 μέτρων έξω από τα πρώην τείχη της πόλης, πίσω από τους σημερινούς σταθμούς τρένων και λεωφορείων, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην άμυνα της πόλης κατά τους προηγούμενους αιώνες. Παρόλο το χαμηλό του ύψος προσφέρει ανεμπόδιστη, πανοραμική θέα προς την επίπεδη πόλη του Gdańsk. Εδώ υπάρχει μια ακρόπολη, απομεινάρι της οχύρωσης του 16ου αιώνα. Περισσότερες από μια φορές αποδείχθηκε ότι το φρούριο προστάτευσε τους τότε κατοίκους της πόλης από τη σουηδική εισβολή και από τα εχθρικά στρατεύματα που πολέμησαν στον Μεγάλο Βόρειο Πόλεμο. Η σημερινή εμφάνιση του οχυρού προέκυψε ως αποτέλεσμα της ανακατασκευής του τον 19ο αιώνα.

Όταν το ταξί μας άφησε έξω από το κτίριο των στρατώνων, στη βάση του λόφου, είχε ξεκινήσει να ψιχαλίζει, να φυσάει και να κάνει πολύ κρύο. Δεν πτοηθήκαμε και αρχίσαμε να ανηφορίζουμε τα λίγα μέτρα που οδηγούν στην κορυφή του Góra Gradowa, εκεί όπου βρίσκεται ο Προμαχώνας της Ιερουσαλήμ και ο Σταυρός της Χιλιετίας (Krzyż Milenijny).

Ο Σταυρός αυτός αποκαλύφθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 2000 στη θέση ενός αντιαεροπορικού πυροβόλου του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και είναι ένα από τα πιο ορατά μνημεία στο Gdańsk. Είναι χριστιανικός Σταυρός και έχει ύψος πάνω από 16 μέτρα. Δημιουργήθηκε για να σηματοδοτήσει τα 2.000 χρόνια του Χριστιανισμού, τη 1.000η επέτειο της πόλης και για να τιμήσει τη μνήμη όσων έχουν πεθάνει τα προηγούμενα 300 χρόνια. Ο Σταυρός σχεδιάστηκε από τον γλύπτη Jacek Luczak.

Από αυτό το σημείο απολαύσαμε, όσο το επέτρεψαν οι άσχημες καιρικές συνθήκες, την καλύτερη θέα της πόλης.

Οι λίγες αρχικές ψιχάλες έγιναν κανονικό ψιλόβροχο, αυτό που δεν είναι τόσο ενοχλητικό αλλά χωρίς να το καταλάβεις γίνεσαι μούσκεμα, ωστόσο εμείς προχωρήσαμε, ακροβατώντας στο χείλος της οχύρωσης, για να δούμε από κοντά το οχυρό του οποίου ο πρωταρχικός ρόλος ήταν η παρατήρηση των γύρω λόφων και δασών (12ος αιώνας).

Ο λόφος Gradowa, τον 16ο αιώνα, ήταν γνωστός και ως Hagelsberg. Ένας θρύλος μιλάει για έναν κακό ηγεμόνα, τον Hagel, που τρομοκρατούσε τους ντόπιους κατοίκους. Ο Hagel έχτισε το οχυρό του στον λόφο Gradowa και οι ένοπλοι άνδρες του επέβαλαν φόρο στους ψαράδες, στους αγρότες, στους μελισσοκόμους και σε άλλους κατοίκους. Όσοι δεν πλήρωναν είχαν άσχημα ξεμπερδέματα. Ο κακός ηγεμόνας είχε μια όμορφη θετή κόρη που ονομαζόταν Raja, την οποία ερωτεύτηκε ο φτωχός νεαρός ψαράς Dan. Ο Hagel μαθαίνοντάς το διέταξε τους ανθρώπους του να χτυπήσουν τον νεαρό. Ο Dan ορκίστηκε εκδίκηση και κατάφερε να την πάρει εξοντώνοντας τον κακό ηγεμόνα. Μετά την κατεδάφιση του φρουρίου, οι ντόπιοι χόρεψαν από χαρά στα ερείπιά του, και ο Dan μαζί με την αγαπημένη του ίδρυσαν μια νέα πόλη, το Gdańsk. Κάθε παιδί γνώριζε κάποτε αυτήν την ιστορία, ήταν ο ιδρυτικός μύθος της πόλης.

Οι σύγχρονοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι όντως από τον Góra Gradowa ξεκίνησε η πόλη του Gdańsk, αφού κατά τις οχυρωματικές εργασίες, τον 17ο αιώνα, βρέθηκαν κεραμικά, παλιά ξυλεία και λίθινα γλυπτά. Κατά την κατασκευή του Σταυρού της Χιλιετίας στον Προμαχώνα της Ιερουσαλήμ το 2000, βρέθηκαν μεσαιωνικά νομίσματα και άλλα μικροαντικείμενα. Άρα κάτι υπήρχε εδώ.

Η επέκταση της οχύρωσης έφερε μια σειρά από επάλξεις με προμαχώνες και μια τάφρο. Επρόκειτο για οχυρώσεις παλαιού ιταλικού τύπου που συνέδεαν χωμάτινα επιχώματα με πλίνθινα στοιχεία. Έτσι, δημιουργήθηκε μια σειρά οχυρώσεων, με την ονομασία Grodzisko, που έγιναν σημαντικό στοιχείο της άμυνας του Gdańsk σώζοντάς το κατά τη διάρκεια διαφόρων πολιορκιών που έλαβαν χώρα κατά τα παρελθόντα χρόνια. Το οχυρό ξαναχτίστηκε το 1807 από τους Πρώσους, κατά την άμυνά τους ενάντια στα γαλλικά στρατεύματα. Το σημερινό σχήμα του Grodzisko αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια μιας γενικής ανοικοδόμησης στα έτη 1867-1874.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το οχυρό επανδρώθηκε από τη γερμανική αντιαεροπορική άμυνα. Επέζησε του πολέμου χωρίς μεγάλες ζημιές. Όταν φτάσαμε κοντά στα καταφύγια, που βρίσκονται κάτω από το έδαφος, είδαμε ότι οι πόρτες τους ήταν ανοιχτές και σε κάθε μια από αυτές τις στοές υπήρχε και μια διαφορετική έκθεση. Είδαμε χάρτες, όργανα, στολές, κανόνια μέχρι και μια αυθεντική γερμανική μοτοσυκλέτα, η οποία ξεκινούσε να κινείται μόλις το φωτοκύτταρο έπιανε ανθρώπινη κίνηση, ενώ ακούγονταν ριπές από πολυβόλα. Και εδώ έχει γίνει εξαιρετική δουλειά από τους Πολωνούς την οποία μάλιστα ο επισκέπτης απολαμβάνει δωρεάν. Αυτή η έκθεση ονομάζεται "Time Machine-The Human & The Bullet".

H Napoleońska Redita (τούβλινο κτίριο με καταφύγια και κανόνια) χτίστηκε τη Ναπολεόντεια περίοδο στον λόφο και είναι μια μπαταρία πυροβολικού που χρησίμευε ως το τελευταίο σημείο αντίστασης και περιβαλλόταν από τάφρο. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ένας πυργίσκος για την αεράμυνα προστέθηκε στην κορυφή της Redita. Η Redita Napoleońska είναι μέρος του ίχνους των υπολειμμάτων της γαλλικής κατοχής του Gdańsk.

Redita Napoleońska​

Στο κτίριο της πρώην Στρατιωτικής Σχολής στεγάζεται σήμερα το Centrum Hewelianum το οποίο είναι ένα επιστημονικό πάρκο-μουσείο που ιδρύθηκε για να τιμήσει τον Johannes Hevelius (Jan Heweliusz), τον διάσημο αστρονόμο που γεννήθηκε στο Gdańsk το 1611.

Το κέντρο αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο ονομάζεται "Time Machine-The Human & The Bullet" και είναι οι εκθέσεις στα οχυρά που μόλις είχαμε επισκεφθεί και περιέγραψα λίγο πριν. Το δεύτερο μέρος, που στεγάζεται στο μακρόστενο κτίριο των παραπάνω φωτογραφιών, είναι το επιστημονικό κομμάτι με 6 διαφορετικά διαδραστικά εκθέματα. Το "Around The World" ταξιδεύει τον επισκέπτη με σκοπό να εξερευνήσει και να κατανοήσει το περιβάλλον και τον πολιτισμό κάθε ηπείρου. Άλλα εκθέματα, όπως το "With Energy" και το "Puzzle", εισάγουν τα παιδιά στη φυσική και τα μαθηματικά προβλήματα με διασκεδαστικό τρόπο. Διαθέτοντας άφθονα μηχανήματα, υπολογιστές και διαδραστικές συσκευές, το Hevelianum ενθαρρύνει τους επισκέπτες να έρθουν σε επαφή με την επιστήμη και εξηγεί την πολυπλοκότητά της με εύκολο τρόπο. Περιττό βέβαια να πω ότι, παρόλο τον ψόφο που έκανε εδώ πάνω, είδαμε πάλι κάποιο σχολείο και μάλιστα παιδάκια του Δημοτικού να επισκέπτονται τον λόφο και το Hewelianum.

Περισσότερες λεπτομέρειες εδώ: Hevelianum. Cała przyjemność w odkrywaniu!

Συνεχίσαμε να περπατάμε στο χωμάτινο μονοπάτι, στην άκρη-άκρη του λόφου, απολαμβάνοντας μερικές ακόμα πανοραμικές εικόνες της πόλης.

Στον περίβολο του Centrum Hewelianum είχαμε μια ακόμα, tête-à-tête, συνάντηση με τον Hevelion αστρονόμο αυτήν τη φορά, αφού εδώ είναι όχι μόνο το δικό του "σπίτι", αλλά και του νονού του (έχω εξηγήσει σε προηγούμενο κεφάλαιο πού οφείλει το όνομά του). Εδώ, το λιοντάρι μετρά την κατανομή των αστεριών και κοιτάζει προσεκτικά τον ουρανό, όπως ακριβώς έκανε και ο διάσημος νονός του.

Τελειώνοντας την επίσκεψή μας στον λόφο και τα αξιοθέατά του είχαμε γίνει, πλέον, μούσκεμα από το ψιλόβροχο που δεν είχε σταματήσει λεπτό να πέφτει. Πήγαμε στο σημείο που μας είχε αφήσει το Uber και καλέσαμε πάλι όχημα. Το ταξί δεν άργησε καθόλου να έρθει. Μέσα σε λίγα λεπτά βρισκόμασταν καθισμένοι στο πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου προσπαθώντας να στεγνώσουμε (τρόπος του λέγειν) τα βρεγμένα μας σκουφιά, τη φωτογραφική μηχανή-που όσο κι αν την έκρυβα μέσα από το γούνινο παλτό είχε τα θέματά της-τα κινητά μας τηλέφωνα τα οποία χρησιμοποιούσαμε ως ευκολότερη λύση για τη λήψη φωτογραφιών και κυρίως τα χέρια μας τα οποία ήταν και βρεγμένα και παγωμένα.

Κάναμε μια ολιγόλεπτη στάση στο κατάλυμα. Κατέβηκε ο σύζυγος για να φέρει τις αποσκευές και συνεχίσαμε για τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, Gdańsk Główny.

 

[Klair]

Η αναχώρηση από το Gdańsk, η άφιξη στη Βαρσοβία και η πτήση προς την Ελλάδα

Τετάρτη 6 Απριλίου 2022

Το ταξί μας άφησε στην Ulica Podwale Grodzkie, έξω από τον Gdańsk Główny τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης ο οποίος στεγάζεται σε ένα ιστορικό κτίριο διαφόρων αρχιτεκτονικών μορφών. Γύρω στο 1867, στην περιοχή του σημερινού Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού, κατασκευάστηκε ένας μικρός, αυτοσχέδιος, επιβατικός σταθμός. Ο σημερινός σταθμός κατασκευάστηκε τα έτη 1894-1900 και είναι ένα συνονθύλευμα Αναγεννησιακού και Μπαρόκ στιλ. Μοιράζεται μάλιστα το ίδιο σχέδιο με τον Gare de Colmar της Αλσατίας κάνοντας τους δύο σταθμούς "δίδυμους". Ο Πύργος που δεσπόζει πάνω από το κεντρικό κτίριο, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία αυτού του τμήματος της πόλης, χρησίμευε ως Πύργος νερού. Το 1945 το κεντρικό κτίριο του σταθμού πυρπολήθηκε από τον Κόκκινο Στρατό. Κάποια τμήματά του σώθηκαν και ο σταθμός ξαναχτίστηκε σε σχήμα παρόμοιο με το ιστορικό κτίριο. Το αρχικό σχήμα του κτιρίου δεν άλλαξε με τους εκσυγχρονισμούς του 1965 και του 1996.

Όπως έχω αναφέρει στο κεφάλαιο της άφιξής μας στην πόλη στον σταθμό εκτελούνταν εκτεταμένα έργα. Έτσι, δεν ήταν εφικτή η είσοδος στο κεντρικό κτίριο το οποίο ήταν από παντού αποκλεισμένο. Ήθελα όμως να δω ένα πολύ σημαντικό μνημείο το οποίο γνώριζα ότι βρίσκεται τοποθετημένο ακριβώς μπροστά από το ταχυφαγείο KFC. Πλησιάσαμε την περίφραξη αλλά το μνημείο είχε γίνει άφαντο. Μάλλον το είχαν αποσύρει από τη θέση του λόγω των έργων. Απογοητεύτηκα πάρα πολύ που έχασα την ευκαιρία να δω από κοντά το Kindertransport Memorial (Pomnik Kindertransportów) αλλά οφείλω να διηγηθώ την ιστορία που το συνοδεύει.

Κατά τα έτη 1938 και 1939 υπολογίζεται ότι οι ζωές περίπου 10.000 Εβραίων παιδιών σώθηκαν χάρη στους διοργανωτές της επιχείρησης "Kindertransports". Αυτές οι εκκενώσεις παιδιών από την Πολωνία, την Αυστρία, την Τσεχοσλοβακία και την Ελεύθερη Πόλη του Danzing προς το Ηνωμένο Βασίλειο γίνονταν με λεωφορεία, τρένα και πλοία σε νέες οικογένειες στη Βρετανία.

Τέσσερα μέσα μεταφοράς κατάφεραν να φύγουν από το Gdańsk, την Άνοιξη και το Καλοκαίρι του 1939, μεταφέροντας συνολικά 124 παιδιά σε ασφαλές μέρος. Ο Ισραηλινός γλύπτης Frank Meisler ήταν ένα από αυτά τα παιδιά που έφυγε τον Αύγουστο του 1939 από την πόλη, ως μέρος του τελευταίου Kindertransports, βλέποντας τους γονείς του για τελευταία φορά έξω από τον σιδηροδρομικό σταθμό. Ο ίδιος, λοιπόν, είχε την ιδέα και ανέλαβε τη δημιουργία του Μνημείου το οποίο τιμά τις μεταφορές των Εβραίων παιδιών προς το Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση του οποίου συμφώνησε να δέχεται απεριόριστο αριθμό.

Μετά τον πόλεμο, ο καλλιτέχνης εγκαταστάθηκε στο Ισραήλ. Ο Meisler είναι επίσης ο δημιουργός δύο άλλων μνημείων αφιερωμένων στο Kindertransports, στο Λονδίνο (2006) και στο Βερολίνο (2008). Ήταν επίσης παρών στην τελετή των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου στο Gdańsk.

Το Μνημείο δείχνει πέντε παιδιά, τρία κορίτσια και δύο αγόρια, με βαλίτσες, σχολικές τσάντες και μια θήκη για βιολί. Ένα από τα κορίτσια κρατά ένα αρκουδάκι στο χέρι του. Δίπλα στις φιγούρες τοποθετήθηκε ένα κομμάτι σιδηροδρομικής γραμμής. Το πρώτο Kindertransport έφτασε στο Harwich της Αγγλίας, στις 2 Δεκεμβρίου του 1938, φέρνοντας 196 παιδιά από ένα εβραϊκό ορφανοτροφείο στο Βερολίνο, που δέχθηκαν επίθεση από ναζιστικές πολιτοφυλακές κατά τη διάρκεια της Kristallnacht στις 9-10 Νοεμβρίου του ίδιου έτους. Οι γονείς δε συνόδευσαν κανένα παιδί σε καμία από τις μεταφορές. Σε πολλές μεταφορές τα παιδιά ταξίδευαν μόνα τους, χωρίς την επίβλεψη ενηλίκου. Οι συμμετέχοντες στο Kindertransports ήταν μεταξύ 9 και 17 ετών. Φτάνοντας στη Βρετανία υιοθετήθηκαν από οικογένειες ή κατέληξαν σε ορφανοτροφεία. Τα περισσότερα από τα παιδιά δεν είδαν ποτέ ξανά τους γονείς τους.

Φωτογραφία από το διαδίκτυο:
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kindertransport_memorial_in_gdansk.JPG​

Κατεβήκαμε με τις σκάλες στον υπόγειο χώρο του σταθμού. Άφησα τον σύζυγο να προσέχει τις αποσκευές και "χάθηκα" σε μια στοά ψάχνοντας να βρω φαγητό και νερά. Μέχρι την άφιξή μας στην Ελλάδα, μια ώρα πριν τα μεσάνυχτα, δε θα είχαμε άλλη ευκαιρία εύρεσης τροφής, παρά μόνο στο αεροδρόμιο Modlin το οποίο ήθελα να αποφύγω ως λύση. Τα έργα που γίνονταν και υπογείως δυσχέραιναν την εύρεση μαγαζιών. Δεν ήξερα καν προς τα πού να ψάξω. Σε ένα σημείο της στοάς είδα ένα μαγαζάκι που πουλούσε παραδοσιακά σφολιατοειδή εδέσματα τα οποία ποτέ δεν τρώμε γιατί φοβόμαστε τη λαδίλα του φύλλου και τις καούρες που μπορεί να προκληθούν στο στομάχι. Κοντοστάθηκα για λίγο και περιεργάστηκα τα φαγώσιμα αλλά γρήγορα τα απέρριψα. Προχώρησα στα τυφλά μη γνωρίζοντας τί θα συναντήσω παρακάτω. Ευτυχώς είχα χρόνο για ψάξιμο. Λίγο αργότερα έφτασα σε ένα "ξέφωτο" όπου υπήρχαν συγκεντρωμένα διάφορα μαγαζιά. Ευτυχώς, μεταξύ άλλων που δε θυμάμαι καν τι πουλούσαν, υπήρχε ένας φούρνος και μια κάβα με ποτά και αναψυκτικά. Μπήκα πρώτα στον φούρνο και αγόρασα δύο σάντουιτς και δύο μεγάλα γλυκά. Μετά μπήκα στην κάβα και προμηθεύτηκα νερά και αναψυκτικά. Και στα δύο καταστήματα πλήρωσα με τη Revolut που είχα πάρει από τον σύζυγο (κρατήστε αυτήν την πληροφορία για τη συνέχεια).

Επέστρεψα στο σημείο που με περίμενε ο Α. με τα πράγματα. Του έδωσα τη Revolut και βάλθηκα να τακτοποιώ τα φαγώσιμα και τα ποτά στον σάκο της πλάτης. -"Θα ανέβω πάλι επάνω για ένα τελευταίο τσιγάρο" μου λέει τότε εκείνος. -"Μείνε εδώ, δε θα αργήσω" και φεύγει ανεβαίνοντας τις σκάλες. Δεν περνάνε τρία λεπτά και τον βλέπω να κατεβαίνει ξανά κουτρουβαλώντας. -"Δώσε μου γρήγορα τη Revolut" μου λέει αλαφιασμένος. -"Μα σου την έδωσα αμέσως μόλις γύρισα από τα ψώνια" του απαντάω εγώ και τον ρωτάω ανήσυχη: -"Τί έγινε, τί συμβαίνει"? -"Χρειάζομαι την κάρτα για να κάνω ανάληψη μετρητών και δεν τη βρίσκω στο πορτοφόλι μου". -"Ψάξε στις τσέπες του μπουφάν ή του παντελονιού μήπως από τη βιασύνη σου την άφησες εκτός πορτοφολιού" του απαντάω. Ψάχνει, ψάχνει και τελικά τη βρίσκει ριγμένη χύμα σε κάποια τσέπη. -"Τελικά θα μου πεις γιατί χρειάζεσαι τα μετρητά" τον ρωτάω εξακολουθώντας να μην καταλαβαίνω τί έχει συμβεί. -"Έφαγα πρόστιμο για το κάπνισμα και με περιμένει ο αστυνομικός, κρατώντας την ταυτότητά μου, να του πάω μετρητά γιατί κάρτα δε δέχεται". Τότε θυμήθηκα ότι στην Πολωνία, το 2018, είχε φάει πρόστιμο και ο γιος μας για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Εκείνο που δεν ήξερα, και το έμαθα επιστρέφοντας στην Ελλάδα και συζητώντας το μαζί του, ήταν ότι και εκείνος έφαγε το πρόστιμο στον ίδιο σταθμό και στο ίδιο σημείο που το έφαγε και ο σύζυγος. Αφού διευθετήθηκε το θέμα του προστίμου, το οποίο δεν ήταν μεγάλο (10 ευρώ χαριστικά του είπε το όργανο) βρήκαμε την αποβάθρα μας.

Το τρένο ήρθε και εμείς βολευτήκαμε στις άνετες θέσεις. Αυτήν τη φορά ήταν το γρήγορο το οποίο αναχώρησε στις 12:56 ακριβώς. Σε 2 ½ ώρες θα ήμασταν ξανά στη Βαρσοβία.

Λίγη ώρα πριν φτάσουμε, καταβροχθίσαμε σάντουιτς και γλυκά και ήμασταν έτοιμοι για την άφιξη στον Warszawa Centralna. Κάποια στιγμή ακούστηκε μια ανακοίνωση στην οποία, για να είμαι ειλικρινής, δε δώσαμε ιδιαίτερη προσοχή γιατί είδαμε σχεδόν όλους τους επιβάτες του τρένου να σηκώνονται για να κατέβουν. Το ίδιο κάναμε και εμείς. Κατεβήκαμε μαζί με ένα μεγάλο πλήθος επιβατών και μπήκαμε στο κτίριο του σταθμού. Αναζητήσαμε τις τουαλέτες οι οποίες ήταν οι μοναδικές επί πληρωμή σε αυτό το ταξίδι. Παρατηρώντας τον σταθμό ένιωσα προς στιγμήν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Δε μου θύμιζε τον κεντρικό σταθμό της Βαρσοβίας από τον οποίο είχαμε αναχωρήσει για το Gdańsk. Υπέθεσα ότι το τρένο μας άφησε σε άλλη αποβάθρα από εκείνη της αναχώρησης και ότι ήταν λογικό να μην αναγνωρίζουμε αυτήν την αίθουσα του σταθμού. Δεν ανησύχησα γιατί το τρένο σχεδόν άδειασε εδώ, οπότε αποκλείεται να είχαμε κατέβει σε λάθος σταθμό.

Στη συνέχεια βγήκαμε από το κτίριο για να καλέσουμε Uber για το αεροδρόμιο. Μόνον όταν είδαμε τη γύρω από τον σταθμό περιοχή καταλάβαμε ότι είχαμε αποβιβαστεί σε λάθος σταθμό. Είχαμε κατέβει στον Warszawa Wschodnia, στην πλευρά της συνοικίας Praga, ο οποίος είναι πριν τον Warszawa Centralna. Μικρό το κακό αφού η απόσταση για το Modlin Airport με το αυτοκίνητο είναι η ίδια. Καλέσαμε Uber για το αεροδρόμιο. Όταν διασχίσαμε τη γέφυρα Śląsko-Dąbrowski και βρεθήκαμε στο Multimedia Fountain Park ξεκίνησε καταρρακτώδης βροχή και ήταν η πρώτη φορά σε ολόκληρο το ταξίδι που συναντήσαμε μποτιλιάρισμα στον δρόμο. Ο οδηγός μας ήταν ένας μελαμψός νεαρός ο οποίος έκανε ντάγκλες για ένα μεγάλο κομμάτι της διαδρομής. Μάλλον η κίνηση και η ζέστη μέσα στο αυτοκίνητο, σε συνδυασμό με την κούραση που μπορεί να είχε ο άνθρωπος, του έφερναν υπνηλία. Δε θέλω να πιστεύω ότι συνέτρεχαν διαφορετικοί λόγοι. Πάντως ο σύζυγος τον είχε υπό στενή παρακολούθηση για παν-κακό-ενδεχόμενο. Έβρεχε μέχρι το αεροδρόμιο στο οποίο φτάσαμε, τελικά, σώοι και αβλαβείς μετά από μια ολόκληρη ώρα. ‘Ολα τα διαδικαστικά κύλησαν ομαλά και η πτήση μας προσγειώθηκε στην ώρα της στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος.

Ήταν ένα υπέροχο ταξίδι, κάτω από δύσκολες καιρικά συνθήκες, το οποίο όμως απολαύσαμε με όλες μας τις αισθήσεις. Ελπίζω να απολαύσατε και εσείς αυτήν την τόσο αναλυτική αφήγηση και να πήρατε ιδέες και προτάσεις για αυτούς τους τόσο όμορφους και ιστορικούς προορισμούς. Η Πολωνία είναι μια όμορφη χώρα η οποία κατέχει υψηλή θέση στη λίστα μου για μελλοντικά ταξίδια.

ΤΕΛΟΣ​

 

[Tonia L.]

@Klair σε ευχαριστούμε για την αναλυτική ιστορία και τις υπέροχες φωτογραφίες. Ιδίως το κομμάτι για το Gdansk (μα πόσο όμορφο!) είναι πολύ βοηθητικό, με πλούσιες πληροφορίες που δεν έχω εντοπίσει σε άλλες ιστορίες του forum. Την Βαρσοβία την αγαπώ πολύ και το Gdansk είναι οπωσδήποτε στα σχέδιά μου και θα αξιοποιήσω τις εμπειρίες σου - ελπίζω σύντομα!
Καλές Γιορτές!

 

[Smaragda53]

Οι συμμετέχοντες στο Kindertransports ήταν μεταξύ 9 και 17 ετών. Φτάνοντας στη Βρετανία υιοθετήθηκαν από οικογένειες ή κατέληξαν σε ορφανοτροφεία. Τα περισσότερα από τα παιδιά δεν είδαν ποτέ ξανά τους γονείς τους.

Το έργο της Αγκαθα Κρίστι "Ποντικοπαγίδα" είναι βασισμένο σε μια τέτοια ιστορία.
Εξαιρετική και τόσο ενδιαφέρουσα αφήγηση ιδίως στο κομμάτι για το Γκτάνσκ!