Φινλανδία 4.028 παγωμένα χιλιόμετρα

[Klair]

Κεφάλαιο 17ο: Πρώτη ημέρα στο Ελσίνκι
Μέρος 1ο
26 Ιανουαρίου 2025​

Ο Α. και εγώ ξυπνήσαμε λίγο πιο αργά, ενώ τα παιδιά συνέχισαν τον ύπνο τους. Δε θα μας ακολουθούσαν στη βόλτα μας στην πόλη, αφού τη γνώριζαν ήδη από το προηγούμενο ταξίδι τους, και θα έμεναν στο διαμέρισμα για να ξεκουραστούν λίγο περισσότερο. Πριν εγκαταλείψουμε το σπίτι, κοίταξα έξω από το παράθυρο και είδα ότι η ημέρα ήταν μουντή και συννεφιασμένη. Η θερμοκρασία ήταν στον 1 βαθμό Κελσίου, δηλαδή μια χαρά σε σχέση με ότι είχαμε αντιμετωπίσει μέχρι τώρα και το πολύ ευχάριστο ήταν ότι δεν υπήρχε ίχνος από χιόνι στους δρόμους της πόλης. Έτσι, δε θα χρειαζόταν να φορέσουμε τις μπότες με τα καρφιά και, επιτέλους, θα καταγράφαμε ουκ ολίγα χιλιόμετρα περπατώντας με τα ελαφριά, άνετα και ξεκούραστα μποτάκια μας.

Το κατάλυμα βρισκόταν σε απόσταση, μόλις, 500 μέτρων από το Old Church Park και την Helsinki Old Church, οπότε αυτά ήταν τα πρώτα αξιοθέατα με τα οποία ήρθαμε σε επαφή.

Το Πάρκο είναι μια από τις πιο δημοφιλείς περιοχές πρασίνου στο κέντρο της πόλης, αλλά λόγω εποχής τα δέντρα ήταν γυμνά από τα πλούσια φυλλώματά τους και το μόνο που θύμιζε «πνεύμονα πρασίνου» ήταν το «ξεθωριασμένο» χορτάρι γύρω από την εκκλησία και τα μνημεία, Finnish Soldiers' Grave και German soldiers' Grave, που βρίσκονται στον χώρο.

Το Old Church Park είναι, επίσης, γνωστό ως «Πάρκο Πανώλης» (Ruttopuisto), καθώς τα θύματα της πανώλης, το 1710, θάφτηκαν δίπλα στην εκκλησία. Από τη δεκαετία του 1780 μέχρι λίγο μετά την κατασκευή της εκκλησίας, το ίδιο το Πάρκο ήταν το νεκροταφείο Kamppi. Από την άλλη, η Helsinki Old Church είναι η παλαιότερη υπάρχουσα εκκλησία στο κέντρο του Ελσίνκι και είναι διακοσμημένη με απλούς κίονες δωρικού ρυθμού, αετώματα και ένα λεπτό καμπαναριό.

Φτάσαμε στη Λεωφόρο Mannerheimintie με τα πολλά και διάσημα κτίρια. Στη αριστερή γωνία ορθωνόταν το πολυκατάστημα Stockmann

και στη δεξιά το Svenska Teatern που γιόρτασε την 150η επέτειό του το 2017 και σχεδιάστηκε από τον Ρώσο αρχιτέκτονα Nikolaj Benois.

Το Θέατρο συνορεύει με το Πάρκο Esplanadi, στο οποίο συνεχίσαμε τη βόλτα μας παρατηρώντας τα ιστορικά, σε αναγεννησιακό στιλ, κτίρια των οδών Pohjoisesplanadi και Eteläesplanadi που οριοθετούν τη βόρεια και τη νότια πλευρά του μακρόστενου αυτού Πάρκου και φιλοξενούν καταστήματα, καφέ, γκαλερί τέχνης κ.α.

Το Πάρκο Esplanade, στο οποίο περπατούσαμε κάτω από έναν συννεφιασμένο και μελαγχολικό ουρανό, αναφέρεται χαϊδευτικά ως «Espa» μεταξύ των ντόπιων, και είναι το πιο διάσημο Πάρκο στη Φινλανδία, αλλά και η καταπράσινη καρδιά του Ελσίνκι. Ο μουντός καιρός δεν είχε αποτρέψει τους κατοίκους να βγουν τη βόλτα τους και να απολαύσουν τους μουσικούς του δρόμου που κατέβαλαν κάθε δυνατή προσπάθεια να ευχαριστήσουν τους περαστικούς και να αποκομίσουν τον οβολό τους.

Στη μέση του Πάρκου στέκεται το άγαλμα του Johan Ludvig Runeberg (1804-1877), του εθνικού ποιητή και συγγραφέα του εθνικού ύμνου της Φινλανδίας. Σμιλεμένο από τον γιο του ποιητή, Walter Runeberg (1838-1920), ήταν το πρώτο δημόσιο μνημείο που ανεγέρθηκε στο Ελσίνκι.

Καταλήξαμε στο ανατολικό άκρο του Πάρκου, στο Kapellesplanaden, το οποίο πήρε το όνομά του από το εστιατόριο Kapelli, που άνοιξε το 1867. Απέναντι από το εστιατόριο υπάρχει μια υπαίθρια σκηνή, η οποία φιλοξενεί πολλές ζωντανές μουσικές παραστάσεις.

Η οδός Unioninkatu χωρίζει το Πάρκο Esplanadi από το Kauppatori, δηλαδή από την ανοιχτή Αγορά στο Λιμάνι του Ελσίνκι. Την είσοδο στην Πλατεία της Αγοράς, σηματοδοτεί το σιντριβάνι Havis Amanda που σχεδιάστηκε το 1906 στο Παρίσι από τον γλύπτη Carl Wilhelm «Ville» Vallgren και ανεγέρθηκε στη σημερινή του θέση το 1908. Το Art Nouveau έργο παριστάνει μια γυμνή γοργόνα η οποία, σύμφωνα με τον Vallgren, συμβολίζει την αναγέννηση του Ελσίνκι.

Φανταστείτε το σοκ των Φινλανδών όταν, μετά τα αποκαλυπτήρια, αντίκρισαν αυτό το θέαμα. Το σιντριβάνι και το άγαλμα που στέκεται στην κορυφή του κατηγορήθηκαν, μεταξύ άλλων, για το ότι ήταν τόσο χυδαία που υποβάθμιζαν τα δημόσια ήθη. Ακόμα και για επιθέσεις εναντίον του γλυπτού γινόταν λόγος. Μέχρι και ο ίδιος ο δημιουργός κλήθηκε για να κατευνάσει τις αντιδράσεις, παρομοιάζοντας την πόλη του Ελσίνκι με μια νεαρή κοπέλα που αναδύεται από τους αφρούς, η οποία, όπως και η πόλη, αντλεί τη ζωτικότητά της από τα κύματα που χαϊδεύουν τις ακτές της.

Σιγά-σιγά το σιντριβάνι κέρδισε την εύνοια του κόσμου και μέχρι σήμερα αποτελεί το επίκεντρο αναρίθμητων εορτασμών. Η μεγαλύτερη από αυτές τις γιορτές είναι το Vappu, το οποίο γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Απριλίου-1η Μαΐου και είναι η παραδοσιακή γιορτή της Άνοιξης. Κατά τη διάρκεια της κύριας εκδήλωσης, το βράδυ της 30ης Απριλίου, οι φοιτητές χρησιμοποιούν έναν γερανό για να βάλουν ένα καπέλο στο κεφάλι του αγάλματος Havis Amanda. Όμως, πριν συμβεί αυτό, κάνουν ένα καλό πλύσιμο με σαπούνι στη γοργόνα, ενώ τα πλήθη των θεατών επευφημούν και κουνούν τα δικά τους λευκά φοιτητικά καπέλα.

Πηγή φωτογραφιών: https://www.visitfinland.com/en/pro.../vappu-celebration-of-the-spring-in-helsinki/
https://www.edunation.co/blog/vappu-holiday-finland/​

Αφήσαμε το βλέμμα μας να περιπλανηθεί ολόγυρα, παρατηρώντας με προσοχή τα σημαντικά κτίρια που στολίζουν την Πλατεία της Αγοράς (Kauppatori). Το Προεδρικό Μέγαρο, το Δημαρχείο του Ελσίνκι, η Σουηδική Πρεσβεία και τα αμφιλεγόμενα κεντρικά γραφεία Stora Enso ορθώνονται απέναντι από τη Βαλτική Θάλασσα.

Πάνω στην Πλατεία ήταν αραδιασμένα κιόσκια που πουλούσαν διάφορα προϊόντα, αλλά για την ώρα δεν προχωρήσαμε προς τα εκεί. Αντιθέτως, στρίψαμε αριστερά, στην οδό Unioninkatu, για να επισκεφθούμε μια άλλη πλατεία-ορόσημο της πρωτεύουσας. Η «Οδός της Ένωσης», λοιπόν, είναι ένας από τους βασικούς δρόμους στο ιστορικό κέντρο της πόλης και όσο περπατάς σε αυτόν έχεις θέα στην Πλατεία της Γερουσίας και στον Καθεδρικό Ναό του Ελσίνκι. Μάλιστα, το τμήμα της Unioninkatu που βρίσκεται μεταξύ της Πλατείας της Αγοράς και της Πλατείας της Γερουσίας υφίσταται από τον 17ο αιώνα.

Τα βήματά μας, πάνω σε αυτόν τον ιστορικό δρόμο, μας οδήγησαν στη Senaatintori (Πλατεία Γερουσίας), έναν χώρο που συγκεντρώνει τις πολιτικές, θρησκευτικές, επιστημονικές και εμπορικές δυνάμεις του Ελσίνκι. Αυτό είναι και το παλαιότερο τμήμα της πρωτεύουσας. Τα διάσημα κτίρια που περιβάλλουν την Πλατεία είναι ο Καθεδρικός Ναός, το Κυβερνητικό Μέγαρο, το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου και το Sederholm House, που σήμερα φιλοξενεί το Μουσείο της Πόλης, και είναι το παλαιότερο κτίριο του κεντρικού Ελσίνκι που χρονολογείται από το 1757.

Τον 17ο και 18ο αιώνα, η περιοχή της Πλατείας Γερουσίας ήταν νεκροταφείο, αλλά σήμερα είναι η πιο πολυφωτογραφημένη τοποθεσία ολόκληρης της πόλης. Από εδώ, περνάει και το τραμ με τα καλώδια να χαλάνε τα φωτογραφικά μου πλάνα. Όλα τα κτίρια αντανακλούν το αρχιτεκτονικό ταλέντο του Carl Ludvig Engel, με τον Καθεδρικό Ναό να αποτελεί το μεγαλύτερο επίτευγμά του.

Ο φινλανδικός Ευαγγελικός Λουθηρανικός Καθεδρικός Ναός της Επισκοπής είναι το σήμα κατατεθέν του Ελσίνκι. Στέκεται, κορδωτός και καμαρωτός στα ψηλά, με το κατάλευκο χρώμα του και τον πράσινο θόλο του, και τραβάει σαν μαγνήτης όλους τους επισκέπτες, αλλά όχι εμάς που προτιμήσαμε να επισκεφθούμε το εσωτερικό ενός άλλου ναού. Στη συνέχεια της αφήγησης θα μάθετε σε ποιον αναφέρομαι. Ένα άγαλμα του αυτοκράτορα Αλέξανδρου Β΄ βρίσκεται στο κέντρο της Πλατείας και μπροστά του είχε συγκεντρωθεί ένα γκρουπάκι ακούγοντας την ξενάγηση.

Πάντως, σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι η κίνηση στη Senaatintori ήταν κάπως χαλαρή και υποτονική. Η καρδιά της πόλης του Ελσίνκι, μέχρι στιγμής, δεν είχε καταφέρει να κλέψει τη δική μου καρδιά. Θα κατάφερνε να μου αλλάξει τις εντυπώσεις μέχρι να φύγω;

 

[Klair]

Κεφάλαιο 18ο: Πρώτη ημέρα στο Ελσίνκι
Μέρος 2ο
26 Ιανουαρίου 2025​

Αφήσαμε ξοπίσω μας την Πλατεία Γερουσίας και τον ογκώδη Καθεδρικό Ναό και κατηφορίσαμε την οδό Katariinankatu (παράλληλη της Unioninkatu). Από αυτόν τον δρόμο διέρχεται το τραμ και στην αριστερή του πλευρά είδαμε όμορφα νεοκλασικά κτίρια, με εσωτερικές αυλές, τα οποία στεγάζουν το Μουσείο της πόλης. Το El Fant είναι ένα καφέ-μπαρ που λειτουργεί στο ισόγειο ενός εξ αυτών των κτιρίων και εκεί μπήκε ο Α. προς αναζήτηση καφέ, ενώ εγώ είχα τον χρόνο να πάρω μερικές φωτογραφίες του δρόμου και των οικοδομημάτων του.

Στην Πλατεία Αγοράς υπήρχε περισσότερη κίνηση. Βέβαια, το απόγειο της δημοτικότητάς της είναι στις αρχές Οκτωβρίου, όταν ξεκινά η ετήσια αγορά ρέγγας που χρονολογείται από το 1743. Τώρα, ήταν γεμάτη από κιόσκια με είδη ρουχισμού, σουβενίρ, λουλούδια, μούρα και φυσικά με θερμαινόμενες καντίνες πρόχειρου φαγητού. Στη μια σέρβιραν σούπα σολομού και στην άλλη hot dogs. Ήθελα να δοκιμάσω τη σούπα, αλλά ο συνωστισμός και η ουρά στο ταμείο με απέτρεψαν. Είχαμε αρκετά αξιοθέατα ακόμα που θέλαμε να δούμε πριν σκοτεινιάσει, γι΄ αυτό προχωρήσαμε. Ευτυχώς, εδώ στο Ελσίνκι νύχτωνε γύρω στις 17:30.

Μπροστά από την Πρεσβεία της Σουηδίας είδαμε να ορθώνεται ο οβελίσκος της Αυτοκράτειρας που είναι το παλαιότερο δημόσιο μνημείο της πόλης και έργο του, γνωστού σε όλους μας πλέον, Carl Ludvig Engel. Κατασκευάστηκε για να τιμήσει τη μνήμη της πρώτης επίσκεψης της αυτοκράτειρας Alexandra Feodorovna (της γερμανικής καταγωγής συζύγου του Νικολάου Α΄) στο Ελσίνκι. Όμως, έλειπε από την κορυφή η μπρούτζινη σφαίρα με τον δικέφαλο αετό.

Πλησιάσαμε στην άκρη του λιμανιού για να αγναντέψουμε τα γαλήνια νερά και να δούμε τα νησάκια που επιπλέουν στη Βαλτική Θάλασσα. Από την Πλατεία Αγοράς υπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση με το νησί του φρουρίου Suomenlinna όλο τον χρόνο και το καλοκαίρι γίνονται κρουαζιέρες στα αξιοθέατα του αρχιπελάγους. Πέρυσι, που πήγαν τα παιδιά στο φρούριο, τα νερά ήταν παγωμένα. Παρόλα αυτά τα καραβάκια εκτελούσαν κανονικά τα δρομολόγια.

Η HSL διατηρεί ακτοπλοϊκή σύνδεση με τη Suomenlinna και πήγαμε στην αποβάθρα για να πληροφορηθούμε το ωράριο αναχώρησης και επιστροφής των πλοίων για την αυριανή μας επίσκεψη στο φρούριο.

Ενημερωμένοι, πλέον, κινήσαμε για να δούμε από πολύ κοντά κάτι που μάς τράβηξε την προσοχή και μάς τσίγκλησε την περιέργεια. Το Allas Pool είναι ένα θαλάσσιο σπα και μια όαση αστικής κουλτούρας ακριβώς στην καρδιά της πόλης. Πήγαμε, λοιπόν, να απολαύσουμε με τα ίδια μας τα μάτια τους Φινλανδούς να ψυχαγωγούνται, μπαινοβγαίνοντας από πισίνα σε πισίνα, μέσα στο ψοφόκρυο. Το κέντρο διαθέτει σάουνες, πισίνες ζεστού νερού και πισίνα θαλασσινού νερού της οποίας η θερμοκρασία παραμένει αντίστοιχη με αυτήν της Βαλτικής Θάλασσας, καθιστώντας δυνατή την εμπειρία της αυθεντικής φινλανδικής κολύμβησης στον πάγο τους χειμερινούς μήνες. Όλες τις πισίνες τις τιμούσαν με μεγάλη χαρά και άνεση οι κάτοικοι του Ελσίνκι. Υπάρχει, επίσης, ένα καφέ, το εστιατόριο Seagrill και το Allas Sky Bar. Τη ρόδα που βρίσκεται παραπέρα θα την αφήσω ασχολίαστη.

Το κόκκινο χαλίκι που υπάρχει στο πλακόστρωτο δάπεδο το ρίχνουν σε πεζοδρόμια-πλατείες-αυλές όταν υπάρχει χιόνι για να μην γλιστράνε οι πεζοί ​

Ένα κανάλι, που σκάφτηκε τον 19ο αιώνα, μετέτρεψε τη χερσόνησο Katajanokka σε τεχνητό νησί. Σήμερα, υπάρχουν 4 γέφυρες κατά μήκος του καναλιού που συνδέουν την Katajanokka με την περιοχή του κέντρου της πόλης. Μάλιστα, το Allas Pool, το οποίο μόλις είχαμε επισκεφθεί, βρίσκεται στη νότια άκρη του τεχνητού νησιού, απέναντι από την Πλατεία Αγοράς. Σταθήκαμε πάνω στην πρώτη γέφυρα για να απολαύσουμε τη θέα και να φωτογραφίσουμε τις υπόλοιπες.

και συνεχίσαμε για το επόμενο αξιοθέατο το οποίο κατέχει περίοπτη θέση πάνω στο νησί Katajanokka. Ο Καθεδρικός Ναός Ουσπένσκι (Uspenskin katedraali) είναι η μεγαλύτερη ορθόδοξη εκκλησία στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, η οποία ατενίζει την πόλη από την κορυφή του λόφου.

Αρχίσαμε να ανεβαίνουμε τα σκαλιά, στρέφοντας τον φωτογραφικό φακό προς τον ολόλευκο Καθεδρικό Ναό, το αντίπαλο δέος του Uspenskin. Από μακριά οι πράσινοι τρούλοι ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακοί.

Είχαμε αρχίσει να νιώθουμε το κρύο οπότε, δίχως χρονοτριβή, μπήκαμε στο εσωτερικό. Η είσοδος είναι δωρεάν και οι επισκέπτες ήταν πολλοί. Βρήκαμε δύο ελεύθερες καρέκλες και καθίσαμε, νιώθοντας αμέσως τη ζεστασιά να αγκαλιάζει τα παγωμένα κορμιά μας. Και οι καρεκλίτσες ήταν βάλσαμο μετά από τόσο περπάτημα. Πλούσιος είναι ο εσωτερικός διάκοσμος που στολίζει την εκκλησία με πολύτιμες εικόνες.

Καθαγιάστηκε στις 25 Οκτωβρίου του 1868, κατόπιν αιτήματος του αυτοκράτορα Αλέξανδρου Β', και με τους χρυσούς τρούλους και την πρόσοψη από κόκκινο τούβλο είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα σύμβολα του ρωσικού αντίκτυπου στη φινλανδική ιστορία.

Ένα κατηφορικό δρομάκι, με τα διπλά και πανεύκολα ονόματα Borgmästarebrinken-Pormestarinrinne, μάς οδήγησε στη Μαρίνα του Ελσίνκι η οποία προσφέρει ανεμπόδιστη θέα στο Βόρειο Λιμάνι.

Από τον 19ο αιώνα έως τα μέσα του 20ου αιώνα, η Katajanokka ήταν μια περιοχή κακής φήμης όπου συχνά ασκούνταν παράνομες πωλήσεις ποτών και πορνεία. Για πολύ καιρό η εικόνα της βόρειας ακτής, στην οποία απολαμβάναμε τον περίπατό μας, κυριαρχούνταν από μεγάλες αποθήκες που αργότερα έγιναν εστιατόρια και καφέ.

Μια τεράστια άγκυρα με την αλυσίδα της και μια προπέλα είναι τα στολίδια αυτής της πρώην τούβλινης αποθήκης δίπλα στο νερό στην οποία σήμερα στεγάζεται ένα καταξιωμένο εστιατόριο με αστέρι Michelin που πολύ μάς άρεσε, μπαίνοντας στον πειρασμό να «κλέψουμε» αρκετές φωτογραφίες από το υπέροχο εξωτερικό του.

Απέναντί μας είχαμε έναν από τους ωραιότερους δρόμους της πρωτεύουσας, την οδό Pohjoisranta, με τα επιβλητικά κτίρια. Και σε αυτό το σημείο, κάπως άρχισα να γοητεύομαι από αυτήν την περιοχή του Ελσίνκι με τα αριστοκρατικά οικοδομήματα, την υδάτινη παρουσία και την πληθώρα των αραγμένων σκαφών στο κλειστό Βόρειο Λιμάνι.

Από την απέναντι πλευρά, εντυπωσιακή παρουσία δήλωνε στις φωτογραφίες και το Katajanokka το οποίο, μόλις, είχαμε εγκαταλείψει οδεύοντας, ξανά, προς την Πλατεία Αγοράς και το Νότιο Λιμάνι. Αφού, όμως, πρώτα απαθανατίσαμε τις γέφυρες που συνδέουν το τεχνητό νησί με την υπόλοιπη πόλη.

Διασχίσαμε την Kauppatori και στρίψαμε αριστερά, στην οδό Eteläranta, φτάνοντας μπροστά στο κτίριο της Παλιάς Αγοράς (Old Market Hall). Η Αγορά ήταν κλειστή, λόγω Κυριακής,

αλλά η παρακείμενη προβλήτα μας έδωσε πολλά φωτογραφικά ερεθίσματα. Γλάροι ξεκουράζονταν πάνω στο ξύλινο δάπεδο, αγναντεύοντας, μαζί με εμάς, το σημαντικότερο και πιο πολύβουο κομμάτι της πρωτεύουσας. Μετά, ανοίγοντας τα μεγάλα φτερά τους πετούσαν πάνω από τα νερά της Βαλτικής Θάλασσας και χάνονταν στο βάθος του Νότιου Λιμανιού του Ελσίνκι.

Συνεχίσαμε τη βόλτα μας κατά μήκος του Λιμανιού και όταν είδαμε από μακριά τη Γερμανική Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία (German Evangelical Lutheran Congregation in Finland) να ορθώνεται πάνω στον λόφο, αρχίσαμε να ανηφορίζουμε κατά κει.

Προς μεγάλη μου έκπληξη, διάβασα ότι η Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία της Φινλανδίας είναι μια από τις μεγαλύτερες λουθηρανικές εκκλησίες στον κόσμο. Είναι το μεγαλύτερο θρησκευτικό σώμα της χώρας, και στα τέλη του 2022, το 65,2% των Φινλανδών ήταν μέλη της εκκλησίας.

Εμάς, μάς τράβηξε η νεογοτθική αρχιτεκτονική του ναού και θελήσαμε να τον περιεργαστούμε από κοντά. Ήταν, λοιπόν, φυσική συνέπεια να αναζητήσω κάποιες πληροφορίες οι οποίες με ενημέρωσαν ότι η Γερμανική Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία δημιουργήθηκε για γερμανόφωνους κατοίκους στη Φινλανδία. Είναι μέρος της φινλανδικής εκκλησίας και ανήκει στη σουηδική επισκοπή του Porvoo. Το κτίριο χτίστηκε το 1864.

Δεν ήταν όμορφη μόνο η εκκλησία, αλλά ολόκληρη η συνοικία και φυσικά το Πάρκο Tähtitorninvuori το οποίο απλώνεται στην κορυφή ενός βραχώδους λόφου, πάνω από το Νότιο Λιμάνι. Αν και χειμώνας, φάνηκε ότι το Πάρκο είναι πλούσιο σε χλωρίδα με πολλά δέντρα και πράσινο χλοοτάπητα. Ένα ανηφορικό λιθόστρωτο δρομάκι μάς οδήγησε στην είσοδο του Αστεροσκοπείου του Ελσίνκι το οποίο σχεδιάστηκε το 1834 από τη μεγάλη αρχιτεκτονική φίρμα, τον Engel, τον οποίο, θέλατε δε θέλατε, μάθατε και εσείς μέσα από αυτήν την αφήγηση. Σήμερα, το Αστεροσκοπείο λειτουργεί ως δημόσιο κέντρο αστρονομίας και δεν χρησιμοποιείται για ερευνητικούς σκοπούς. Αστρονομικές παρατηρήσεις δεν μπορούν, πλέον, να γίνουν από εδώ λόγω της φωτορύπανσης από την πόλη.

Ήταν πολύ όμορφος ο περίπατος μέσα σε αυτό το Πάρκο, το οποίο κάποτε ήταν μέρος της οχύρωσης της πόλης αλλά και «φάρος» για τα καράβια, αφού εδώ πάνω άναβαν φωτιές για να οδηγηθούν οι ναυτικοί με ασφάλεια στο λιμάνι.

Σε κάθε ταξίδι που κάνω, πάντα, σκέφτομαι πως θα ήταν το τοπίο αν βρισκόμουν στον προορισμό της επίσκεψής μου κάποια άλλη εποχή του χρόνου. Ας πούμε, πόσο πιο όμορφο θα ήταν το Tähtitorninvuori την άνοιξη με τα ανθισμένα λουλούδια ή το καλοκαίρι με τη δροσιά κάτω από τα πυκνά φυλλώματα των δέντρων; Σίγουρα, θα είναι το αγαπημένο μέρος των κατοίκων οι οποίοι είναι πολύ τυχεροί έχοντας μέσα στα πόδια τους ένα τέτοιο μέρος απόδρασης από την πολύβουη πόλη.

Ανάμεσα από δύο κτίρια είδα να ξεπροβάλλουν οι σουβλεροί πύργοι του ναού του Αγίου Ιωάννη με το χάλκινο χρώμα. Εκεί θα πάμε τώρα, είπα στον Α.

Κάναμε διάφορους ελιγμούς, περάσαμε ακόμα και μέσα από μια περιφραγμένη παιδική χαρά με δύο εισόδους/εξόδους, για να κόψουμε δρόμο και να βρεθούμε πιο εύκολα και πιο γρήγορα έξω από τη St. John's Church (Johanneksenkirkko).

Τι ωραία εκκλησία ήταν αυτή! Αλλά και η γειτονιά δεν υπολειπόταν ομορφιάς! Τον 18ο και 19ο αιώνα, οι κάτοικοι αυτής της περιοχής, που ονομάζεται Punavuori, ήταν κυρίως ναυτικοί και ψαράδες που ζούσαν σε ξύλινες εξοχικές κατοικίες λόγω της γειτνίασης με τη θάλασσα. Ήταν, δηλαδή, μια κατοικημένη περιοχή για τη φτωχή εργατική τάξη. Η περιοχή άλλαξε προς το χειρότερο τη δεκαετία του 1870, όταν εδώ εγκαταστάθηκαν πολλοί εγκληματίες και λαθρέμποροι, αποκτώντας κακή φήμη η οποία παρέμεινε μέχρι τη δεκαετία του 1970.

Παρόλα αυτά, η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη ολοκληρώθηκε το 1891, αντιπροσωπεύει το νεογοτθικό στιλ και είναι και αυτή λουθηρανική. Είναι η μεγαλύτερη πέτρινη εκκλησία στη Φινλανδία και μπορεί να φιλοξενήσει 2.600 άτομα.

Σήμερα οι κάτοικοι της συνοικίας Punavuori ανήκουν στη μεσαία τάξη και τον χειμώνα ψυχαγωγούνται στο παγοδρόμιο Johanneksenpuisto που θεωρείται ένα από τα πιο ακριβά τεχνητά παγοδρόμια στη Φινλανδία. Ήταν Κυριακή και ολόκληρες οικογένειες επιδίδονταν με μεγάλη δεξιοτεχνία στο αγαπημένο τους σπορ.

Απέναντι από το παγοδρόμιο, ένα εντυπωσιακό κτίριο τράβηξε την προσοχή μας. Δεν ήταν άλλο από το Μουσείο Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού (Arkitektur-och designmuseet) το οποίο ιδρύθηκε πρόσφατα, στις αρχές του 2024, με τη συγχώνευση του Μουσείου Αρχιτεκτονικής και του Μουσείου Σχεδιασμού. Η πορεία μας, όμως, δεν ήταν προς το μέρος του γι΄ αυτό αρκεστήκαμε σε μερικές φωτογραφίες ακολουθώντας στη συνέχεια αντίθετη κατεύθυνση.

Το Πάρκο Sinebrychoff ήταν ο επόμενος στόχος μας, σε απόσταση 1.000 μέτρων από τον ναό του Αγίου Ιωάννη. Φτάνοντας στον προορισμό μας δεν είχαμε αλλάξει γειτονιά, αφού το Sinebrychoffin puisto (το Πάρκο δηλαδή) ανήκει στη συνοικία Punavuori, για την οποία μίλησα πιο πριν. Το Πάρκο πήρε το όνομά του από τη ζυθοποιία Sinebrychoff η οποία είχε τις εγκαταστάσεις της εδώ, από το 1819 έως το 1992. Μάλιστα, ο σημερινός χώρος αναψυχής ήταν ο ιδιωτικός κήπος του ρωσικής καταγωγής επιχειρηματία ο οποίος έφτιαξε τη βίλα του κατά μήκος της οδού Bulevardi. Σήμερα, το σπίτι του στεγάζει το Sinebrychoff Art Museum. 750 έργα τέχνης συγκεντρώθηκαν από μέλη της οικογένειας τα οποία, τελικά, δωρήθηκαν στον φινλανδικό λαό δημιουργώντας τα θεμέλια για την εθνική γκαλερί της χώρας.

Η πόλη του Ελσίνκι απέκτησε το Πάρκο Sinebrychoff το 1965 και, πλέον, αποτελεί έναν πολύ αγαπημένο χώρο περιπάτου και άσκησης των κατοίκων οι οποίοι το προφέρουν Koffari ή Koff. Είδαμε κοπέλες να κάνουν jogging, ζευγάρια να έχουν βγάλει βόλτα τα σκυλάκια τους και ποδηλάτες να αθλούνται με τα ποδήλατά τους. Η αλήθεια είναι ότι ήμασταν τυχεροί γιατί, λόγω Κυριακής, είδαμε πολύ ωραίες εικόνες του τρόπου ζωής των ντόπιων. Το σύμβολο του Πάρκου είναι ένας οκτάπλευρος πύργος από κόκκινο τούβλο που χτίστηκε το 1865.

Την περιήγησή μας στο Πάρκο διέκοψε το τηλεφώνημα των παιδιών. Δεν είχαμε παραδώσει, ακόμη, το αυτοκίνητο οπότε σκέφτηκαν να αξιοποιήσουμε αυτό το γεγονός και να πεταχτούμε όλοι μαζί μέχρι το γραφικό Porvoo. Αγκαλιάσαμε με περισσή χαρά και ενθουσιασμό την ιδέα και τους είπαμε ότι, το πολύ, σε 15 λεπτά θα βρισκόμασταν στο διαμέρισμα για να ξεκινήσουμε.

Την όμορφη και ιστορική Λεωφόρο Bulevardi ακολουθήσαμε. Αυτός ο δρόμος, που κατασκευάστηκε τον 19ο αιώνα, μου άρεσε πολύ. Είχε ψηλά δέντρα και όμορφα κτίρια, πολλά από τα οποία είναι ηλικίας 100 χρόνων.

Έχω, ήδη, αναφέρει ότι το Sinebrychoff Art Museum βρίσκεται σε αυτήν τη Λεωφόρο, αλλά και το Θέατρο Alexander, το οποίο κοντοστάθηκα για να φωτογραφίσω, στολίζει όχι μόνο τον ιστορικό δρόμο αλλά και τη συνοικία Kamppi, δηλαδή τη γειτονιά μας αφού το διαμέρισμά μας απέχει, μόλις, 170 μέτρα από αυτό.

Είναι ένα ρωσικό θέατρο που χτίστηκε για να καλύψει τις ανάγκες της ρωσικής μειονότητας που ζούσε τότε στο Ελσίνκι. Ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1879 και τον Φεβρουάριο του 1880 πήρε το όνομά του από τον Ρώσο Τσάρο Αλέξανδρο Β΄. Ήταν απόγευμα Κυριακής όταν περάσαμε έξω από το Aleksanterin teatteri και είδαμε γονείς με μικρά παιδιά να εισέρχονται στο κτίριο. Ήταν ηλίου φαεινότερο ότι κάποια παιδική παράσταση λάμβανε χώρα στο εσωτερικό του.

Τα παιδιά μάς περίμεναν μέσα στο αυτοκίνητο, το οποίο είχαμε παρκάρει έξω από την πολυκατοικία που βρισκόταν το διαμέρισμά μας. Λόγω Κυριακής δεν υπήρχε χρέωση για τη στάθμευση. Πολλαπλά τα οφέλη αυτής της ημέρας στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας. Αλλάξαμε μόνο παπούτσια και χωρίς καθυστέρηση ξεκινήσαμε για το Porvoo.

 

[Klair]

Κεφάλαιο 19ο: H απογευματινή βόλτα στο Porvoo
26 Ιανουαρίου 2025​

Το Porvoo, ή Borgå στα σουηδικά, βρίσκεται στη νότια ακτή της χώρας, στον Κόλπο της Φινλανδίας και απέχει, περίπου, 50 Km από το Ελσίνκι. Είναι ένας δίγλωσσος δήμος με επίσημες γλώσσες τα φινλανδικά και τα σουηδικά. Ο πληθυσμός αποτελείται από 64% φινλανδόφωνους, 28% σουηδόφωνους και 8% ομιλητές άλλων γλωσσών. Η περιοχή κατοικείται από τη Λίθινη Εποχή. Το Porvoo αποικίστηκε από Σουηδούς τον 13ο και 14ο αιώνα και είναι η δεύτερη παλαιότερη πόλη της χώρας. Είναι περισσότερο γνωστό για την Παλιά Πόλη του και σε αυτήν θα εστιάζαμε εκείνο το απόγευμα.

Φτάσαμε γύρω στις 17:00 και παρκάραμε εύκολα και δωρεάν σε έναν χώρο στάθμευσης στα όρια της Παλιάς Πόλης. Είχε, σχεδόν, νυχτώσει αλλά αυτή η ώρα ήταν η ωραιότερη για περατζάδα στα όμορφα και γραφικά δρομάκια και για ατμοσφαιρικές φωτογραφίες.

Τα ανηφορικά λιθόστρωτα καλντερίμια ήταν παγωμένα, αλλά με τα καρφιά στις μπότες δεν αντιμετωπίσαμε καμία δυσκολία ούτε όταν «σκαρφαλώναμε» στις ψηλές γειτονιές, ούτε όταν «κατρακυλούσαμε» στα χαμηλά, δίπλα στο ποτάμι. Φυσικά υπάρχει και εδώ ποταμός, ο Porvoonjoki, που ήταν παγωμένος.

Από το ξεκίνημα της γνωριμίας μας με την Παλιά Πόλη του Porvoo, νιώσαμε ότι κάθε βήμα που κάναμε προς τα μπροστά μάς οδηγούσε πολλά βήματα πίσω στο παρελθόν. Το να περπατάς στους έρημους δρόμους με τα ιστορικά ξύλινα σπίτια, που χρονολογούνται από τον Μεσαίωνα, είναι σαν να μεταφέρεσαι, μεμιάς, πίσω στον χρόνο. Δεν είναι άδικα η πιο πολυφωτογραφημένη πόλη της Φινλανδίας.

Οι δύο κεντρικοί δρόμοι είναι πλαισιωμένοι με παλιά σπίτια που μοιάζουν με κουκλόσπιτα στα οποία λειτουργούν ατμοσφαιρικά καφέ και εστιατόρια, αλλά και εμπορικά καλόγουστα καταστήματα.

Στη σμίξη των δύο κεντρικών δρόμων δημιουργείται μια πλατεία, η Πλατεία του Παλαιού Δημαρχείου (Rådhustorget), και εδώ ορθώνεται το Παλαιό Δημαρχείο το οποίο είναι το παλαιότερο δημαρχείο στη Φινλανδία, καθώς η πρώτη γραπτή αναφορά για αυτό το οικοδόμημα χρονολογείται από το 1545.

Στην ίδια Πλατεία, και δίπλα στη Gallery Vanha Kappalaisentalo, ορθώνεται ένα ακόμα ιστορικό κτίριο, το Holm΄s House. Σήμερα, και τα δύο κτίρια είναι μουσεία που παρουσιάζουν την ιστορία της πόλης από την Εποχή των Παγετώνων μέχρι τον 18ο αιώνα. Βασικά, δεν είναι μουσεία αλλά χρονοκάψουλες που σε ταξιδεύουν στον 18ο αιώνα, είτε τα επισκεφθείς εσωτερικά, είτε τα παρατηρήσεις με προσοχή και δέος εξωτερικά.

Πλατεία Παλαιού Δημαρχείου και Gallery Vanha Kappalaisentalo​

Holm΄s House αριστερά και Παλαιό Δημαρχείο δεξιά​

Παλαιό Δημαρχείο​

Όσο εμείς απολαμβάναμε τα όμορφα διατηρημένα ξύλινα σπίτια του 18ου αιώνα που πλαισιώνουν τη γοητευτική Πλατεία, χάσαμε τον Α. Κάποια στιγμή, τον είδαμε να ξεπροβάλλει από ένα στενό σοκάκι και να μας φωνάζει: -«Ελάτε από ΄δω να δείτε τι ανακάλυψα»!

Τρυπώσαμε στο στενό πέρασμα και μονομιάς μεταφερθήκαμε στον 18ο αιώνα. Βρεθήκαμε σε μια περίκλειστη αυλή με παμπάλαια και ετοιμόρροπα ξύλινα σπίτια και ήταν σαν να πηδήξαμε στις σελίδες ενός παιδικού βιβλίου με παραμύθια. Τι μέρος ήταν αυτό! Υπήρχε και παγκάκι για να καθίσουμε και να χωνέψουμε την ιστορία, αφού εδώ στέκονται κάποια από τα παλαιότερα σπίτια της πόλης τα οποία ολοκληρώθηκαν το 1760 ή το 1764, όπως η σημερινή Galleria Vanha Kappalaisentalo και το Μουσείο Holm΄s House.

Κατά τη μεγάλη πυρκαγιά του Porvoo, το καλοκαίρι του 1760, 200 οικογένειες έμειναν άστεγες. Έτσι, αποφασίστηκε τα δημόσια κτίρια να χτίζονται με πέτρα. Μερικοί από τους πλούσιους κτηνοτρόφους της πόλης έχτισαν τα νέα τους σπίτια με τούβλα ή πέτρα. Σε αυτήν την αυλή βρισκόταν, αρχικά, η κύρια είσοδος του Holm΄s House.

Η αρχική είσοδος του Holm΄s House ​

Πρωταρχικά, το πέτρινο κτίριο που χτίστηκε τη δεκαετία του 1760, χρησιμοποιήθηκε για επαγγελματικούς λόγους και ο δεύτερος όροφος ήταν το σπίτι της οικογένειας του κτηνοτρόφου Holm. Αρτοποιεία και ελβετικά ζαχαροπλαστεία λειτουργούσαν στο κτίριο το 1800. Το 1860 άνοιξε μια πόρτα απευθείας από το κατάστημα προς την Πλατεία, λόγω της λειτουργίας του φούρνου. Κάποια από τα ξύλινα σπίτια της αυλής χρησιμοποιήθηκαν το 1700 για ζώα, καθώς και για αποθήκευση τροφίμων και ρούχων.

Βάλαμε πλώρη για τις ψηλές γειτονιές. Ανηφορικά λιθόστρωτα δρομάκια ελίσσονταν ανάμεσα από κόκκινα και κίτρινα ξυλόσπιτα.

The devil's stairs! Σύμφωνα με μια παλιά ιστορία, ο ίδιος ο διάβολος σκάλισε τα σκαλοπάτια στον βράχο που παραμένουν μέχρι σήμερα με την φυσική πέτρα. Σύμφωνα με μια άλλη ιστορία, το όνομα προέρχεται από το γεγονός ότι οι σκάλες είναι ολισθηρές τόσο με βροχερό καιρό όσο και τον χειμώνα.​

Φτάσαμε στην κορυφή του λόφου, έξω από ένα κτίριο που αποτελεί την απόδειξη της βαθιάς ιστορίας και της αρχιτεκτονικής ομορφιάς ολόκληρης της Φινλανδίας. Ο Καθεδρικός Ναός του Porvoo, αυτή η εκπληκτική κατασκευή, βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της Παλιάς Πόλης και είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα γοτθικού και μπαρόκ σχεδιασμού. Ως ένας από τους παλαιότερους καθεδρικούς ναούς της Φινλανδίας έχει γνωρίσει αιώνες ιστορίας που τον καθιστούν ζωτικό μέρος της κληρονομιάς της χώρας.

Αρχικά, μάς φάνηκε κλειστός. Όμως, κάνοντας τον γύρο διαπιστώσαμε ότι η εμβληματική Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία ήταν ανοιχτή. Έσπρωξα την πόρτα τρυπώνοντας στο εσωτερικό. Μια μεγάλη έκπληξη με περίμενε, αφού ο Καθεδρικός ήταν κατάμεστος από κόσμο. Όλη η πόλη βρισκόταν εκεί μέσα, παρακολουθώντας την ομιλία μιας κυρίας. Κατευθύνθηκα στο πίσω μέρος του ναού, για να μην τραβήξω τα βλέμματα ως νεοφερμένη, και έμεινα εκεί για κάμποσα λεπτά παρακολουθώντας το δρώμενο. Μου φάνηκε σαν το κήρυγμα που κάνει ο ιερέας μετά τη λειτουργία, αλλά δεν μπορώ να είμαι σίγουρη. Δεν τράβηξα καμία φωτογραφία για προφανείς λόγους και βγήκα αθόρυβα και διακριτικά για να συναντήσω τους υπόλοιπους στον περίβολο όπου υπάρχει και δεύτερη εκκλησία, η Ξύλινη Εκκλησία ή Μικρή Εκκλησία (Pikkukirkko).

Λογικά, κάποιος θα σκεφτεί τι μπορεί να προσφέρει μια δεύτερη εκκλησία και μάλιστα ακριβώς δίπλα στον Καθεδρικό; Είναι απλό: Ο ναός καθαγιάστηκε το 1740, έτσι ώστε οι φινλανδικές και οι σουηδικές λειτουργίες να μπορούν να πραγματοποιούνται ταυτόχρονα στην πόλη.

Ο Καθεδρικός Ναός του Porvoo (Porvoon Tuomiokirkko) αρχικά ήταν ξύλινος. Πηγές αναφέρουν ότι ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1200, ενώ οι πρώτοι πέτρινοι τοίχοι χτίστηκαν μεταξύ 1410 και 1420. Είναι αφιερωμένος στη Μαρία, τη μητέρα του Ιησού. Έχει καταστραφεί από πυρκαγιές πολλές φορές. Οι Δανοί έκαψαν την εκκλησία το 1508. Tο 1571 και το 1590 κάηκε από τους Ρώσους. Ανακατασκευάστηκε τον 17ο αιώνα, αλλά κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου, το 1708, κάηκε ξανά. Πρόσφατα, το 2006, ένας άνδρας έβαλε φωτιά ως σκόπιμη πράξη βανδαλισμού που καταδικάστηκε ευρέως σε ολόκληρη τη Σκανδιναβία.

Συνεχίσαμε τη βόλτα μας στις γειτονιές τριγύρω από τον Καθεδρικό οι οποίες αποτελούν ένα σφιχτό πλέγμα ανηφορικών δρόμων και ξύλινων σπιτιών. Ευτυχώς, που το σχέδιο κατεδάφισης του 19ου αιώνα ακυρώθηκε λόγω της λαϊκής αντίστασης κι έτσι σήμερα οι επισκέπτες απολαμβάνουν αυτό το καταπληκτικό και τόσο ιστορικό μέρος.

Κατηφορίσαμε προς τον παγωμένο Porvoonjoki με την ιστορική του γέφυρα.

Κάποτε, ο ποταμός αυτός ήταν η εμπορική οδός για τους Tavastians (αρχαία φινλανδική φυλή). Όμως, και σήμερα την ίδια χρήση έχει, αλλά με άλλον τρόπο. Κατά μήκος του είναι χτισμένα, από το 1760, κατακόκκινα ξύλινα σπιτάκια που μπορεί τότε να χρησίμευαν ως αποθήκες, όμως, σήμερα φιλοξενούν καταλύματα, εστιατόρια και καταστήματα.

Ήταν χάρμα οφθαλμών η παραποτάμια βόλτα μας. Πάνω στον λόφο δέσποζε ο φωτισμένος πυραμοειδής Καθεδρικός Ναός, του οποίου η παρουσία γινόταν κάτι παραπάνω από αισθητή απ΄ όλα τα σημεία της Παλιάς Πόλης και δίπλα στο παγωμένο ποτάμι τα παραποτάμια σπίτια έβαφαν με χρώμα το γκρίζο τοπίο.

Σταθήκαμε στη μέση της Gamla bron, της παλιάς γέφυρας του Porvoo, για να απολαύσουμε τον ποταμό και την πόλη σε όλο τους το μεγαλείο. Ακόμα και αυτό το σημείο βροντοφώναζε ιστορία, αφού σε αυτήν ακριβώς τη θέση υπήρχε ξύλινη γέφυρα από τον 15ο αιώνα μέχρι το 1954, όταν αντικαταστάθηκε από μια σιδερένια. Μέχρι το 1957, η Gamla bron αποτελούσε τον μόνο τρόπο διάσχισης του Porvoonjoki.

Πηγή φωτογραφιών Gamla bron: http://www.helenius.net/vykort/borga/index.htm​

Αυτό ήταν το κουκλίστικο Porvoo που έχει απεικονίσει σε πολλούς πίνακες ο διάσημος ζωγράφος Albert Edelfelt, αλλά και η πόλη στην οποία έζησε και εργάστηκε ο Johan Ludvig Runeberg, ο εθνικός ποιητής της Φινλανδίας. Επιστρέψαμε στο Ελσίνκι και κατευθυνθήκαμε στην Railway Square. Στη γωνία των οδών Mikonkatu και Kaisaniemenkatu βρίσκεται ένα εστιατόριο της γνωστής αλυσίδας Vapiano στο οποίο δειπνήσαμε. Επιστρέψαμε στο διαμέρισμα και λίγο αργότερα οι δύο άντρες έφυγαν για να παραδώσουν το αυτοκίνητο στο σημείο που είχαμε συνεννοηθεί με την εταιρεία. 4.028 παγωμένα χιλιόμετρα διανύσαμε σε 10 ημέρες.

 

[Billouk]

Μια απορία: Όλες οι φωτογραφίες είναι με iphone ή υπάρχει και τρίποδο με mirrorless ή DSLR;
Η ιστορία μέχρι τώρα είναι να την διαβάσεις το καλοκαίρι με τους 40 βαθμούς, έτσι για να νιώσεις μια δροσουλα!

Υ.Γ.: Εξαιρετικό ταξίδι και με καλό προγραμματισμό!

 

[Klair]

Μια απορία: Όλες οι φωτογραφίες είναι με iphone ή υπάρχει και τρίποδο με mirrorless ή DSLR;
Η ιστορία μέχρι τώρα είναι να την διαβάσεις το καλοκαίρι με τους 40 βαθμούς, έτσι για να νιώσεις μια δροσουλα!

Υ.Γ.: Εξαιρετικό ταξίδι και με καλό προγραμματισμό!

@Billouk Ναι, όλες οι φωτογραφίες είναι τραβηγμένες μόνο με iPhone (16 pro max και 15 pro max). Τρίποδο για το iPhone χρησιμοποιήσαμε μόνο για τις λήψεις του Σέλαος.

Ωραία ιδέα για ανάγνωση της ιστορίας με τον καύσωνα, αλλά να είναι και το air condition στο full για προσομοίωση των καιρικών συνθηκών.

Όντως ήταν ένα πολύ ιδιαίτερο και διαφορετικό ταξίδι που το απολαύσαμε με όλες μας τις αισθήσεις και ήδη το αναπολούμε!

Σε ευχαριστώ πολύ για την ανάγνωση και τον σχολιασμό!

 

[Sassenach77]

δεν υπήρχε ίχνος από χιόνι στους δρόμους της πόλης.

Γενάρη μήνα και δεν είχε χιόνι στο Ελσίνκι, φαντάσου, πρέπει να πιάσεις βόρειο κύκλο για να δεις χιόνι...

 

[Klair]

Γενάρη μήνα και δεν είχε χιόνι στο Ελσίνκι, φαντάσου, πρέπει να πιάσεις βόρειο κύκλο για να δεις χιόνι...

Ναι, δεν είχε εκείνες τις ημέρες χιόνι! Είχε ανέβει η θερμοκρασία πάνω από το μηδέν και είχε λιώσει, ενώ πέρυσι, την περίπου περίοδο, τα παιδιά βρήκαν χιονισμένο το Ελσίνκι και τη θάλασσα επιφανειακά παγωμένη.