hydronetta
Member
- Μηνύματα
- 4.164
- Likes
- 14.533
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- όπου δεν έχω πάει
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Χαρτούμ - Φτώχεια κ Καλή Καρδιά
- Ομντουρμάν - Χορεύοντας με τους Δερβίσηδες
- Κοράλλια κ Λαμαρίνες
- Κάσαλα - Πίστη ζυμωμένη απο πηλό
- Naqa & Mussawarat
- Οι πυραμίδες της Meroe
- Karima: τάφοι, πυραμίδες, ναοί και το εμβληματικό βουνό Jebel Barkal
- Παλιά Dongola: χριστιανικά μνημεία
- Kerma: προϊστορία και ξεχασμένα βασίλεια
- Οι..καταρράκτες του Νείλου κι οι βραχογραφίες
- Soleb: τα μυγάκια του Χίτσκοκ
- Sai: ένα νησί καταμεσίς του Νείλου
- Έρημος
- Χαρτούμ
- Επιμύθιο
Νότια του τροπικού του Καρκίνου
O ήλιος έκαιγε ανελέητα το κορμί μας ντάλα καταμεσήμερο. Χειμώνας υποτίθεται και το θερμόμετρο είχε σκαρφαλώσει κοντά στους 35 βαθμούς. Κάθε τόσο αναρωτιόμασταν με φρίκη τι σημαίνει καλοκαίρι στο τόπο αυτό με θερμοκρασίες υπερπυρεξίας για βδομάδες!
Κι όσο εμείς, ως οι τρεις μοναδικοί αλλοδαποί επιδιδόμασταν σε αλλεπάλληλους χαιρετισμούς με τους ντόπιους στα μικρομάγαζα του σουκ και τους απαθανατίζαμε με απανωτές ριπές του κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής, ένας γηραιός γενειοφόρος καλοσυνάτος κύριος φορώντας την κάτασπρη παραδοσιακή jalabiya, με πλησίασε και μου απηύθυνε χαιρετισμό προτείνοντάς μου το χέρι του:
“Assalam alaykum. Αhlan wa sahlan”
"Wa alaykum assalam. Shukran” ανταπάντησα με μια θερμή χειραψία
“Where are you from?”
“Νahnu min Yunan” είπα, φουντώνοντας από ψωροπερηφάνεια που σαν τον παπαγάλο επαναλάμβανα μία από τις φράσεις που μετρημένες στα δάχτυλα ήξερα στα αραβικά.
Το πρόσωπό του φωτίστηκε κι ένα χαμόγελο διαγράφηκε στο πρόσωπό του: “Έλληνες είστε!”
Νόμισα πως παράκουσα: “Μιλάτε ελληνικά;”
“Ναι, δούλεψα στην Ελλάδα 4 χρόνια ναυτικός. Σαλανίκ, Κερατσίνι”
Γυρνώντας το χρόνο πίσω, ο ηλικιωμένος άρχισε να μου εξιστορεί με τα ξεφτισμένα πια ελληνικά του, καταμεσής του δρόμου υπό τα βλέμματα περίεργων που μας κύκλωσαν, τη ζωή του στην Ελλάδα γεμάτος νοσταλγία.
Τον χτύπησα φιλικά στον ώμο κι έκανα να φύγω, αλλά με τράβηξε πάλι κοντά του όλο ενθουσιασμό:
“Να πω και τραγούδι, θυμάμαι: Πάμε για ύπνο Κατερίνα, πάμε να αλλάξουμε ζωή” κι όσο του επέτρεπαν τα χρόνια του λίκνισε ελαφρά το κορμί με το ρυθμό.
Τον κοίταξα στα μάτια με συγκίνηση και τον σφιχταγκάλιασα.
Θυμήθηκα τη ρύση του ποιητή: Όπου κι αν ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει. Τι κι αν αιτία είναι ένα τραγούδι του Πουλόπουλου...
Κάποιους μήνες νωρίτερα...
Για μια ακόμα φορά μια ταξιδιωτική συνωμοσία εξυφάνθη. Συνένοχος στο έγκλημα η Ισαβέλλα κι ο Κώστας με τους οποίους ταιριάζουν τα ταξιδιωτικά χνώτα μας: προορισμοί εκτός των πεπατημένων, άνθρωποι, φύση, μπίχλα, αγάπη στην φωτογραφία. Αυτή τη φορά (μετά το ταξιδιωτικό φιάσκο που ακούει στο όνομα Κίνα που ακόμα το φυσάω κι αμφιβάλλω αν θα κρυώσει ποτέ) κινηθήκαμε στη μαύρη ήπειρο. Στα ανατολικά της, εκεί που την έρημο διασχίζει το πιο μυθικό ποτάμι του κόσμου, ο Νείλος. Κι αν αυτό συνειρμικά παραπέμπει στην Αίγυπτο, συμβουλευτείτε το χάρτη και δείτε ποια χώρα υπάρχει ακριβώς κάτωθεν αυτής.
Σουδάν λοιπόν!
Στην Ισλαμική Δημοκρατία του Σουδάν για να είμαστε ακριβείς με τις ονομασίες.
Πολυφυλετικό, πρώην βρετανική αποικία, με ιστορικό εμφυλίων που οδήγησαν τελικά σε διαζύγιο με το νότο, αμαυρωμένο για την τραγωδία που ακούει στο όνομα Νταρφούρ, καταφύγιο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, στη μαύρη λίστα για υπόθαλψη τρομοκρατίας και μ’έναν πρόεδρο που έχει κατσικωθεί στην εξουσία για σχεδόν 3 δεκαετίες και κατηγορείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου (αλλά δεν ιδρώνει το αυτί του). Άλλωστε οι διεθνείς μπίζνες καλά κρατούν, αφού πετρέλαιο, χρυσός, oυράνιο μαζεύουν σαν το μέλι τις “μύγες” (απ’όπου δεν θα μπορούσαν να λείπουν κυρίως οι κινέζικες). Τα λοιπά είναι ψιλά γράμματα …
Κι η ζωή στο Σουδάν; Μια παραδοξότητα.
Ένδεια από τη μια, γιαπωνέζικα ογκώδη 4Χ4 στους δρόμους της από την άλλη.
Δρόμοι μέσα στη σκόνη και τη λάσπη, απαστράπτοντα mall στο κέντρο του Χαρτούμ. Χώρα φθηνή μεν αλλά με κόσμο που διψά για σκληρό συνάλλαγμα. Τόσο που η αναλογία του ευρώ στην μαύρη είναι 3,5 φορές πάνω από την επίσημη.
Αυστηρά κατάμαυρα niqab ν’αφήνουν έκθετα μόνο τα μάτια, αλλά και νεολαία με μοντέρνα χτενίσματα, τρέντυ ντυσίματα και απροκάλυπτα κλεφτά βλέμματα όλο λαγνεία.
Τζαμιά κι υπαίθριες γονυκλισίες προσευχής στον Αλλάχ, μα κι εκκλησιές.
Μνημεία με ιστορία χιλετιών όπου περιπλανιέσαι κατάμονος.
Μουσική μελωδική που παραπέμπει περισσότερο σε ανατολικοαφρικάνικους ρυθμούς κι όχι σε μακρόσυρτους ανατολίτικους αμανέδες.
Ένα κλίμα ραθυμίας και σχετικής πραότητας ( ; ) τόσο που αναρωτιέσαι τι υποσυνείδητα υποκίνησε τέτοιο κτηνώδη αλληλοσπαραγμό στην πρόσφατη ιστορία της χώρας.
Όμως ο αλλοδαπός επισκέπτης θα εισπράξει κατά κανόνα σεβασμό, ευγένεια και τιμιότητα στις συναλλαγές. Εκτός των ιστορικών αξιοθέατων, σίγουρα ο κόσμος είναι από πιο δυνατά χαρτιά της χώρας για έναν ταξιδιώτη (πώς είναι στην Κίνα; ε, καμία σχέση).
Μόνο που η φύση αδίκησε το Σουδάν. Του παραχώρησε ένα κομμάτι γης που είναι μια ατέλειωτη έρημος, σχετικά επίπεδη, πολύ συχνά πληκτική κι αρκετά αδιάφορη στο μεγαλύτερο τμήμα της.
Ευτυχώς που υπάρχει ο ζωοδότης Νείλος!
Περί οργάνωσης ταξιδίου
Οι συνταξιδιώτες μου (γνωστοί για την πλεονεξία τους) αποφάσισαν να βρεθούν νωρίτερα από μένα στο Σουδάν για να συμπεριλάβουν στο ταξίδι τις πόλεις Port Sudan και Kasala (οπότε ρεπορτάζ για κει θα έχετε μόνο δια χειρός Ισαβέλλας) όπου και κινήθηκαν ανεξάρτητα.
Σαν τους τρεις σωματοφύλακες, θα συναντιόμασταν στο Χαρτούμ και το πλάνο προέβλεπε να κινηθούμε βόρεια της πρωτεύουσας, στο κομμάτι της χώρας όπου υπάρχουν τα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αξιοθέατα. Αυτό όμως απαιτούσε να εξευρεθεί μέσο μεταφοράς.
Οι πληροφορίες στο διαδίκτυο με το σταγονόμετρο κι οι προσφορές από τους ντόπιους ταξιδιωτικούς πράκτορες για το τουρ που μας ενδιέφερε ήταν σε τιμές σχεδόν απαγορευτικές (αν και αρχικά το ελάχιστο ζητούμενό μας ήταν η ενοικίαση αυτοκινήτου με οδηγό). Με την γνωστή όμως επιμονή της η Ισαβέλα κατόρθωσε να ξετρυπώσει την οικονομικότερη προσφορά που θα μας εξασφάλιζε τελικά μετακίνηση, διαμονή, φαγητό αλλά κυρίως θα μας απάλλασσε από τον πονοκέφαλο της παράλογης γραφειοκρατίας (registration, ενα σωρό άδειες - ακόμα και για φωτογράφηση) που η κυβέρνηση του Σουδάν επιβάλλει στον αλλοδαπό επισκέπτη.
Η έκδοση της βίζας στην Αθήνα ευτυχώς δεν χρειάστηκε ιδιαίτερες διατυπώσεις, ασχέτως αν είναι ιδιαίτερα τσουχτερή. Ούτε προκρατήσεις ξενοδοχείων ή tour, ούτε ασφάλειες (άσε που κανείς δεν σε ασφαλίζει για το Σουδάν) που άλλες χώρες αρέσκονται να ζητούν. Χρειάστηκε όμως υπομονή από την Ισαβέλλα που έκανε τουλάχιστον 4 επισκέψεις για να ολοκληρώσει τη διαδικασία.
Ανάλογης λογικής σε τιμή και τα αεροπορικά εισιτήρια. Eπιλογές υπάρχουν, αλλά πιο φθηνά πας στο Πεκίνο παρά στο Χαρτούμ. Στην περίπτωσή μου επέλεξα τελικά την Gulf Αir καθώς ένα μήνα πριν το ταξίδι μείωσε την τιμή σε σχέση με τον ανταγωνισμό της Egyptair και της Turkish.
Όχι ότι μου βγήκε σε καλό… αλλά αυτά στο επόμενο κεφάλαιο
ΥΓ Για λόγους οικονομίας κειμένου (και για όποιον ενδιαφέρεται να διαβάσει κάτι παραπάνω) προτίμησα να κάνω παραπομπές με συνδέσμους σε σχετικές ιστοσελίδες
Και καθώς τα της (κοινής) διαδρομής μας καλύπτονται ήδη εξόχως από τον αγαπημένο μου (παρά τα όσα του σούρνω) συνταξιδιώτη-συγγραφέα, ας σταθώ καλύτερα σε κάποιες γενικές σκέψεις και διαπιστώσεις.
Κάθε ταξίδι γεννάει δεκάδες ερωτήματα, υπάρχουν όμως ειδικότερα δύο που μου έχουν κολλήσει επίμονα από την πρώτη μέρα που πάτησα το πόδι μου στο Σουδάν και συνεχίζουν να με ταλανίζουν και τώρα που γύρισα.
Το πρώτο διατυπώθηκε ήδη από τον … ακατανόμαστο, αλλά δεν μπορώ παρά να το επαναλάβω κι εγώ, και μάλιστα υπογραμμισμένο με bold: Αν αυτό που ζήσαμε εμείς είναι ο σουδανικός χειμώνας, πώς διάολο είναι εκεί το καλοκαίρι;
Με ημερήσιες θερμοκρασίες Greek summer Δεκέμβρη μήνα, της τάξης των 32-35 βαθμών (υπό σκιά εννοείται), η ιδέα και μόνο ότι αυτές είναι οι πιο «ψυχρές» μέρες του χρόνου αρκεί για να σε στείλει αδιάβαστο. Σκεφτείτε μονάχα πώς καθηλωνόμαστε όλοι, με σώμα και μυαλό χυλό, μόλις βαρέσει στην Ελλάδα κάνα σαραντάρι πέντε-δέκα μέρες το χρόνο, και πείτε μου εσείς πώς στην ευχή αντέχουν ΕΠΙ ΜΗΝΕΣ τούτοι δω οι άνθρωποι στους 45-47 και βάλε βαθμούς του σουδανικού καλοκαιριού;;; Πώς δουλεύουν; Πώς κινούνται; Πώς, έστω, ανασαίνουν; Παρένθεση: Για μια ακόμη φορά σκέφτηκα σε τι ευλογημένο (και από άποψη κλίματος) τόπο έχουμε την τύχη να ζούμε και πόσο ασύλληπτα γελοίοι είμαστε (και) σ’ αυτό το ζήτημα, όταν μετατρέπουμε σε μείζον τηλεοπτικό δράμα λίγο κρύο, ζέστη ή βροχή παραπάνω από το «κανονικό». Κλείνει η παρένθεση.
Για την ιστορία, συμπληρώνω ότι εξ όσων μας είπανε στο Χαρτούμ, ο φετινός Δεκέμβρης δεν ήταν φυσιολογικός, ήτοι η θερμοκρασία κανονικά θα όφειλε να είναι κάπως χαμηλότερη. Ένα ακόμη σημάδι της συντελούμενης κλιματικής αλλαγής; Πιθανόν. Δεν θέλω όμως ούτε να σκέφτομαι πού μπορεί να φτάσει ο υδράργυρος στο Σουδάν αν προκύψει κάποια στιγμή εκεί ένα μη φυσιολογικό καλοκαίρι….
Το δεύτερο ερώτημα είναι το εξής: Πώς διάολο καταφέρνουν οι άνθρωποι, μέσα σε τέτοια σκόνη, άμμο και εν γένει μπίχλα, να διατηρούν τόσο καθαρά τα ρούχα τους και πάλλευκες σαν χιόνι τις κελεμπίες τους;
Και καλά στο Χαρτούμ με τις, ας πούμε, σύγχρονες ανέσεις, (τουλάχιστον για μερίδα του πληθυσμού). Έστω ότι εκεί μπορούν να πλένουν και να πλένονται σχετικά εύκολα και συχνά. Στους παραγκομαχαλάδες όμως του Σουάκιν και στις καλύβες της Κάσσαλα (για παράδειγμα), χωρίς τρεχούμενο νερό ούτε για δείγμα (μην σας πω χωρίς καθόλου νερό στοιχειωδώς καθαρό), πώς το κατορθώνουν;
Πώς γίνεται να βγαίνουν τόσα περιποιημένα παιδάκια, με απαστράπτουσες σχολικές στολές μέσα από χαμόσπιτα από τσιμεντόλιθο και άθλια λαμαρινένια παραπήγματα;
Ποιες ηρωικές μανάδες φροντίζουν να ντύσουν τη φτώχεια τους με χρώμα και χαμόγελα περισώζοντας την αξιοπρέπεια της καθαριότητας μέσα από τα σκουπίδια;
Κάποιοι άνθρωποι είναι πραγματικοί πρωταθλητές της ζωής. Ολυμπιονίκες της επιβίωσης. Και μάλιστα χωρίς καμιά επίγνωση του άθλου τους. Και καμιά αναγνώριση, εννοείται, από κανέναν, για το επίτευγμά τους αυτό, αρχής γενομένης από όλους εμάς εδώ στην Δύση (ναι, ακόμα και στην Ψωροκώσταινα της κρίσης) που έχουμε τα πάντα από τα αναγκαία και που συνέχεια γκρινιάζουμε για περισσότερα από τα περιττά.
Ναι, τους αγάπησα τους Σουδανούς, δεν το κρύβω. Και δικαίως. Τους αξίζει και με το παραπάνω. Δεν συναντάς εύκολα αλλού τόσο ανοιχτόκαρδο και άδολο πληθυσμό, ειδικά στην Αφρική. Είναι σκληρή η Αφρική, όχι μόνο για τους γηγενείς της αλλά και για τους ταξιδιώτες. Γι αυτό και στην Μαύρη Ήπειρο δεν πας εν γένει τραλαλά και ανυποψίαστος. Πας, όσο γίνεται, προετοιμασμένος ψυχολογικά, όχι μόνο για ν’ αντιμετωπίσεις τον εσωτερικό συγκλονισμό που επιφέρει η άμεση επαφή με την πιο ακραία φτώχεια αλλά και για να διαχειριστείς όλα τα παρελκόμενά της: τον ρατσισμό (ανάλογο με αυτόν που κερνάμε εδώ τους μαύρους μετανάστες, για να μην ξεχνιόμαστε, αλλά με αντεστραμμένους τους ρόλους), τις συνεχείς παρενοχλήσεις, την συχνά επιθετική επαιτεία (δώσε, είσαι λευκός άρα πλούσιος), τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις για να μην πληρώσεις διπλά και τρίδιπλα ακόμα κι ένα μπουκάλι νερό.
Εννοείται ότι υπάρχουν ιστορικοί, οικονομικοί και πολιτισμικοί λόγοι για όλα αυτά, μα ακόμα κι αν τους κατανοείς, η γνώση αυτή δεν αρκεί πάντα για να σε θωρακίσει συναισθηματικά. Πληγώνει πολύ η Αφρική πριν σε αφήσει να την αγαπήσεις..
Σε αντίθεση με τα παραπάνω γνωρίσματα που συναντάς σε πάμπολλες αφρικανικές χώρες, το Σουδάν φαντάζει σαν μια όαση προσήνειας, καλοσύνης, αθωότητας και ανθρωπιάς. Λες και ανήκει σε άλλη ήπειρο. Κάτι σαν νοτιοανατολική Ασία πριν τον τουρισμό. Ή σαν Ελλάδα του ’50
Με τα κάρα και τα γαϊδούρια.
Τους χωματένιους δρόμους και τα πλινθόκτιστα
Με την απλότητα και την καλαισθησία της αυθόρμητης λαϊκής αρχιτεκτονικής (προσέξτε παρακάλω την μπάρα στην πόρτα)
Με τους ανθρώπους να σε καλοδέχονται παντού και να σε καλούν να σε φιλέψουν.
Με τα παιδιά αμολημένα αμέριμνα στα αυτοσχέδια παιχνίδια τους.
Και όλα αυτά με φόντο αρχαιολογικούς χώρους που διέσχισαν θαρρείς τριανταπέντε αιώνων ιστορίας για την χαρά των ματιών σου και μόνο. Μόνος εσύ και οι πεσμένες κολώνες. Εσύ και μόνον εσύ στη σκιά των πυραμίδων. Πού αλλού στον κόσμο θα τα βρεις όλα αυτά συγκεντρωμένα σε μία και μόνη χώρα;
Ναι τους αγάπησα τους Σουδανούς κι έχω τους λόγους μου. Βάσιμους λόγους. Γιατί μια βδομάδα που περιφερθήκαμε στα ανατολικά της χώρας, μόνοι ο Ζυρ κι εγώ, πριν την hydronettίσια άφιξη, παντού μα παντού νιώσαμε ασφαλείς. Μοναδικές δυο σταγόνες γάλακτος σε μια θάλασσα μαύρου καφέ (μια βδομάδα δεν είδαμε πουθενά ούτε έναν λευκό για δείγμα), παντού μα παντού συναντήσαμε μονάχα ανθρώπους πρόθυμους να μας βοηθήσουν. Να μας δείξουν τον δρόμο, να συνεννοηθούν με τον οδηγό του αγοραίου, να μας βρουν κατάλυμα, να πάνε για λογαριασμό μας στους χαοτικούς σταθμούς των υπεραστικών να βγάλουν εισιτήρια. Χωρίς κανένα απολύτως κίνητρο πέρα απ’ αυτόν της φιλοξενίας και της εξυπηρέτησης των ξένων ταξιδιωτών που τους «έκαναν την τιμή» να επισκεφτούν την χώρα τους. Όχι μόνο κανείς δεν ζήτησε ποτέ μπαχτσίς, μα και κανένας δεν δέχτηκε όταν πήγαμε να δώσουμε. «Μα τι λέτε τώρα, χαρά μου που βοήθησα, welcome to my country».
Για να κρατήσουμε όμως την ροή της ιστορίας, ας αφήσουμε ως προσθήκη στο τέλος τiς εμπειρίες του ζεύγους στο ανατολικό Σουδάν κι ας παραμείνουμε για την ώρα στην διαδρομή του τρίο στον βορρά της χώρας.
Δεδομένου λοιπόν του γουρουνίσιου ζήλου να τα μαρτυρήσει όλα σε χρόνο dt, στην επόμενη ανάρτηση θα επικεντρωθώ στην προσθήκη φωτογραφικών συμπληρωμάτων από τα μέρη που έχουμε ήδη διατρέξει.
O ήλιος έκαιγε ανελέητα το κορμί μας ντάλα καταμεσήμερο. Χειμώνας υποτίθεται και το θερμόμετρο είχε σκαρφαλώσει κοντά στους 35 βαθμούς. Κάθε τόσο αναρωτιόμασταν με φρίκη τι σημαίνει καλοκαίρι στο τόπο αυτό με θερμοκρασίες υπερπυρεξίας για βδομάδες!
Κι όσο εμείς, ως οι τρεις μοναδικοί αλλοδαποί επιδιδόμασταν σε αλλεπάλληλους χαιρετισμούς με τους ντόπιους στα μικρομάγαζα του σουκ και τους απαθανατίζαμε με απανωτές ριπές του κλείστρου της φωτογραφικής μηχανής, ένας γηραιός γενειοφόρος καλοσυνάτος κύριος φορώντας την κάτασπρη παραδοσιακή jalabiya, με πλησίασε και μου απηύθυνε χαιρετισμό προτείνοντάς μου το χέρι του:
“Assalam alaykum. Αhlan wa sahlan”
"Wa alaykum assalam. Shukran” ανταπάντησα με μια θερμή χειραψία
“Where are you from?”
“Νahnu min Yunan” είπα, φουντώνοντας από ψωροπερηφάνεια που σαν τον παπαγάλο επαναλάμβανα μία από τις φράσεις που μετρημένες στα δάχτυλα ήξερα στα αραβικά.
Το πρόσωπό του φωτίστηκε κι ένα χαμόγελο διαγράφηκε στο πρόσωπό του: “Έλληνες είστε!”
Νόμισα πως παράκουσα: “Μιλάτε ελληνικά;”
“Ναι, δούλεψα στην Ελλάδα 4 χρόνια ναυτικός. Σαλανίκ, Κερατσίνι”
Γυρνώντας το χρόνο πίσω, ο ηλικιωμένος άρχισε να μου εξιστορεί με τα ξεφτισμένα πια ελληνικά του, καταμεσής του δρόμου υπό τα βλέμματα περίεργων που μας κύκλωσαν, τη ζωή του στην Ελλάδα γεμάτος νοσταλγία.
Τον χτύπησα φιλικά στον ώμο κι έκανα να φύγω, αλλά με τράβηξε πάλι κοντά του όλο ενθουσιασμό:
“Να πω και τραγούδι, θυμάμαι: Πάμε για ύπνο Κατερίνα, πάμε να αλλάξουμε ζωή” κι όσο του επέτρεπαν τα χρόνια του λίκνισε ελαφρά το κορμί με το ρυθμό.
Τον κοίταξα στα μάτια με συγκίνηση και τον σφιχταγκάλιασα.
Θυμήθηκα τη ρύση του ποιητή: Όπου κι αν ταξιδέψω η Ελλάδα με πληγώνει. Τι κι αν αιτία είναι ένα τραγούδι του Πουλόπουλου...
Κάποιους μήνες νωρίτερα...
Για μια ακόμα φορά μια ταξιδιωτική συνωμοσία εξυφάνθη. Συνένοχος στο έγκλημα η Ισαβέλλα κι ο Κώστας με τους οποίους ταιριάζουν τα ταξιδιωτικά χνώτα μας: προορισμοί εκτός των πεπατημένων, άνθρωποι, φύση, μπίχλα, αγάπη στην φωτογραφία. Αυτή τη φορά (μετά το ταξιδιωτικό φιάσκο που ακούει στο όνομα Κίνα που ακόμα το φυσάω κι αμφιβάλλω αν θα κρυώσει ποτέ) κινηθήκαμε στη μαύρη ήπειρο. Στα ανατολικά της, εκεί που την έρημο διασχίζει το πιο μυθικό ποτάμι του κόσμου, ο Νείλος. Κι αν αυτό συνειρμικά παραπέμπει στην Αίγυπτο, συμβουλευτείτε το χάρτη και δείτε ποια χώρα υπάρχει ακριβώς κάτωθεν αυτής.
Σουδάν λοιπόν!
Στην Ισλαμική Δημοκρατία του Σουδάν για να είμαστε ακριβείς με τις ονομασίες.
Πολυφυλετικό, πρώην βρετανική αποικία, με ιστορικό εμφυλίων που οδήγησαν τελικά σε διαζύγιο με το νότο, αμαυρωμένο για την τραγωδία που ακούει στο όνομα Νταρφούρ, καταφύγιο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, στη μαύρη λίστα για υπόθαλψη τρομοκρατίας και μ’έναν πρόεδρο που έχει κατσικωθεί στην εξουσία για σχεδόν 3 δεκαετίες και κατηγορείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου (αλλά δεν ιδρώνει το αυτί του). Άλλωστε οι διεθνείς μπίζνες καλά κρατούν, αφού πετρέλαιο, χρυσός, oυράνιο μαζεύουν σαν το μέλι τις “μύγες” (απ’όπου δεν θα μπορούσαν να λείπουν κυρίως οι κινέζικες). Τα λοιπά είναι ψιλά γράμματα …
Κι η ζωή στο Σουδάν; Μια παραδοξότητα.
Ένδεια από τη μια, γιαπωνέζικα ογκώδη 4Χ4 στους δρόμους της από την άλλη.
Δρόμοι μέσα στη σκόνη και τη λάσπη, απαστράπτοντα mall στο κέντρο του Χαρτούμ. Χώρα φθηνή μεν αλλά με κόσμο που διψά για σκληρό συνάλλαγμα. Τόσο που η αναλογία του ευρώ στην μαύρη είναι 3,5 φορές πάνω από την επίσημη.
Αυστηρά κατάμαυρα niqab ν’αφήνουν έκθετα μόνο τα μάτια, αλλά και νεολαία με μοντέρνα χτενίσματα, τρέντυ ντυσίματα και απροκάλυπτα κλεφτά βλέμματα όλο λαγνεία.
Τζαμιά κι υπαίθριες γονυκλισίες προσευχής στον Αλλάχ, μα κι εκκλησιές.
Μνημεία με ιστορία χιλετιών όπου περιπλανιέσαι κατάμονος.
Μουσική μελωδική που παραπέμπει περισσότερο σε ανατολικοαφρικάνικους ρυθμούς κι όχι σε μακρόσυρτους ανατολίτικους αμανέδες.
Ένα κλίμα ραθυμίας και σχετικής πραότητας ( ; ) τόσο που αναρωτιέσαι τι υποσυνείδητα υποκίνησε τέτοιο κτηνώδη αλληλοσπαραγμό στην πρόσφατη ιστορία της χώρας.
Όμως ο αλλοδαπός επισκέπτης θα εισπράξει κατά κανόνα σεβασμό, ευγένεια και τιμιότητα στις συναλλαγές. Εκτός των ιστορικών αξιοθέατων, σίγουρα ο κόσμος είναι από πιο δυνατά χαρτιά της χώρας για έναν ταξιδιώτη (πώς είναι στην Κίνα; ε, καμία σχέση).
Μόνο που η φύση αδίκησε το Σουδάν. Του παραχώρησε ένα κομμάτι γης που είναι μια ατέλειωτη έρημος, σχετικά επίπεδη, πολύ συχνά πληκτική κι αρκετά αδιάφορη στο μεγαλύτερο τμήμα της.
Ευτυχώς που υπάρχει ο ζωοδότης Νείλος!
Περί οργάνωσης ταξιδίου
Οι συνταξιδιώτες μου (γνωστοί για την πλεονεξία τους) αποφάσισαν να βρεθούν νωρίτερα από μένα στο Σουδάν για να συμπεριλάβουν στο ταξίδι τις πόλεις Port Sudan και Kasala (οπότε ρεπορτάζ για κει θα έχετε μόνο δια χειρός Ισαβέλλας) όπου και κινήθηκαν ανεξάρτητα.
Σαν τους τρεις σωματοφύλακες, θα συναντιόμασταν στο Χαρτούμ και το πλάνο προέβλεπε να κινηθούμε βόρεια της πρωτεύουσας, στο κομμάτι της χώρας όπου υπάρχουν τα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αξιοθέατα. Αυτό όμως απαιτούσε να εξευρεθεί μέσο μεταφοράς.
Οι πληροφορίες στο διαδίκτυο με το σταγονόμετρο κι οι προσφορές από τους ντόπιους ταξιδιωτικούς πράκτορες για το τουρ που μας ενδιέφερε ήταν σε τιμές σχεδόν απαγορευτικές (αν και αρχικά το ελάχιστο ζητούμενό μας ήταν η ενοικίαση αυτοκινήτου με οδηγό). Με την γνωστή όμως επιμονή της η Ισαβέλα κατόρθωσε να ξετρυπώσει την οικονομικότερη προσφορά που θα μας εξασφάλιζε τελικά μετακίνηση, διαμονή, φαγητό αλλά κυρίως θα μας απάλλασσε από τον πονοκέφαλο της παράλογης γραφειοκρατίας (registration, ενα σωρό άδειες - ακόμα και για φωτογράφηση) που η κυβέρνηση του Σουδάν επιβάλλει στον αλλοδαπό επισκέπτη.
Η έκδοση της βίζας στην Αθήνα ευτυχώς δεν χρειάστηκε ιδιαίτερες διατυπώσεις, ασχέτως αν είναι ιδιαίτερα τσουχτερή. Ούτε προκρατήσεις ξενοδοχείων ή tour, ούτε ασφάλειες (άσε που κανείς δεν σε ασφαλίζει για το Σουδάν) που άλλες χώρες αρέσκονται να ζητούν. Χρειάστηκε όμως υπομονή από την Ισαβέλλα που έκανε τουλάχιστον 4 επισκέψεις για να ολοκληρώσει τη διαδικασία.
Ανάλογης λογικής σε τιμή και τα αεροπορικά εισιτήρια. Eπιλογές υπάρχουν, αλλά πιο φθηνά πας στο Πεκίνο παρά στο Χαρτούμ. Στην περίπτωσή μου επέλεξα τελικά την Gulf Αir καθώς ένα μήνα πριν το ταξίδι μείωσε την τιμή σε σχέση με τον ανταγωνισμό της Egyptair και της Turkish.
Όχι ότι μου βγήκε σε καλό… αλλά αυτά στο επόμενο κεφάλαιο
ΥΓ Για λόγους οικονομίας κειμένου (και για όποιον ενδιαφέρεται να διαβάσει κάτι παραπάνω) προτίμησα να κάνω παραπομπές με συνδέσμους σε σχετικές ιστοσελίδες
ΚΑΙ ΔΙΑ ΧΕΙΡΟΣ ISABELLE:
Ας πω λοιπόν κι εγώ το κατιτίς μου.Και καθώς τα της (κοινής) διαδρομής μας καλύπτονται ήδη εξόχως από τον αγαπημένο μου (παρά τα όσα του σούρνω
) συνταξιδιώτη-συγγραφέα, ας σταθώ καλύτερα σε κάποιες γενικές σκέψεις και διαπιστώσεις.Κάθε ταξίδι γεννάει δεκάδες ερωτήματα, υπάρχουν όμως ειδικότερα δύο που μου έχουν κολλήσει επίμονα από την πρώτη μέρα που πάτησα το πόδι μου στο Σουδάν και συνεχίζουν να με ταλανίζουν και τώρα που γύρισα.
Το πρώτο διατυπώθηκε ήδη από τον … ακατανόμαστο, αλλά δεν μπορώ παρά να το επαναλάβω κι εγώ, και μάλιστα υπογραμμισμένο με bold: Αν αυτό που ζήσαμε εμείς είναι ο σουδανικός χειμώνας, πώς διάολο είναι εκεί το καλοκαίρι;
Με ημερήσιες θερμοκρασίες Greek summer Δεκέμβρη μήνα, της τάξης των 32-35 βαθμών (υπό σκιά εννοείται), η ιδέα και μόνο ότι αυτές είναι οι πιο «ψυχρές» μέρες του χρόνου αρκεί για να σε στείλει αδιάβαστο. Σκεφτείτε μονάχα πώς καθηλωνόμαστε όλοι, με σώμα και μυαλό χυλό, μόλις βαρέσει στην Ελλάδα κάνα σαραντάρι πέντε-δέκα μέρες το χρόνο, και πείτε μου εσείς πώς στην ευχή αντέχουν ΕΠΙ ΜΗΝΕΣ τούτοι δω οι άνθρωποι στους 45-47 και βάλε βαθμούς του σουδανικού καλοκαιριού;;; Πώς δουλεύουν; Πώς κινούνται; Πώς, έστω, ανασαίνουν; Παρένθεση: Για μια ακόμη φορά σκέφτηκα σε τι ευλογημένο (και από άποψη κλίματος) τόπο έχουμε την τύχη να ζούμε και πόσο ασύλληπτα γελοίοι είμαστε (και) σ’ αυτό το ζήτημα, όταν μετατρέπουμε σε μείζον τηλεοπτικό δράμα λίγο κρύο, ζέστη ή βροχή παραπάνω από το «κανονικό». Κλείνει η παρένθεση.
Για την ιστορία, συμπληρώνω ότι εξ όσων μας είπανε στο Χαρτούμ, ο φετινός Δεκέμβρης δεν ήταν φυσιολογικός, ήτοι η θερμοκρασία κανονικά θα όφειλε να είναι κάπως χαμηλότερη. Ένα ακόμη σημάδι της συντελούμενης κλιματικής αλλαγής; Πιθανόν. Δεν θέλω όμως ούτε να σκέφτομαι πού μπορεί να φτάσει ο υδράργυρος στο Σουδάν αν προκύψει κάποια στιγμή εκεί ένα μη φυσιολογικό καλοκαίρι….
Το δεύτερο ερώτημα είναι το εξής: Πώς διάολο καταφέρνουν οι άνθρωποι, μέσα σε τέτοια σκόνη, άμμο και εν γένει μπίχλα, να διατηρούν τόσο καθαρά τα ρούχα τους και πάλλευκες σαν χιόνι τις κελεμπίες τους;
Και καλά στο Χαρτούμ με τις, ας πούμε, σύγχρονες ανέσεις, (τουλάχιστον για μερίδα του πληθυσμού). Έστω ότι εκεί μπορούν να πλένουν και να πλένονται σχετικά εύκολα και συχνά. Στους παραγκομαχαλάδες όμως του Σουάκιν και στις καλύβες της Κάσσαλα (για παράδειγμα), χωρίς τρεχούμενο νερό ούτε για δείγμα (μην σας πω χωρίς καθόλου νερό στοιχειωδώς καθαρό), πώς το κατορθώνουν;
Πώς γίνεται να βγαίνουν τόσα περιποιημένα παιδάκια, με απαστράπτουσες σχολικές στολές μέσα από χαμόσπιτα από τσιμεντόλιθο και άθλια λαμαρινένια παραπήγματα;
Ποιες ηρωικές μανάδες φροντίζουν να ντύσουν τη φτώχεια τους με χρώμα και χαμόγελα περισώζοντας την αξιοπρέπεια της καθαριότητας μέσα από τα σκουπίδια;
Κάποιοι άνθρωποι είναι πραγματικοί πρωταθλητές της ζωής. Ολυμπιονίκες της επιβίωσης. Και μάλιστα χωρίς καμιά επίγνωση του άθλου τους. Και καμιά αναγνώριση, εννοείται, από κανέναν, για το επίτευγμά τους αυτό, αρχής γενομένης από όλους εμάς εδώ στην Δύση (ναι, ακόμα και στην Ψωροκώσταινα της κρίσης) που έχουμε τα πάντα από τα αναγκαία και που συνέχεια γκρινιάζουμε για περισσότερα από τα περιττά.
Ναι, τους αγάπησα τους Σουδανούς, δεν το κρύβω. Και δικαίως. Τους αξίζει και με το παραπάνω. Δεν συναντάς εύκολα αλλού τόσο ανοιχτόκαρδο και άδολο πληθυσμό, ειδικά στην Αφρική. Είναι σκληρή η Αφρική, όχι μόνο για τους γηγενείς της αλλά και για τους ταξιδιώτες. Γι αυτό και στην Μαύρη Ήπειρο δεν πας εν γένει τραλαλά και ανυποψίαστος. Πας, όσο γίνεται, προετοιμασμένος ψυχολογικά, όχι μόνο για ν’ αντιμετωπίσεις τον εσωτερικό συγκλονισμό που επιφέρει η άμεση επαφή με την πιο ακραία φτώχεια αλλά και για να διαχειριστείς όλα τα παρελκόμενά της: τον ρατσισμό (ανάλογο με αυτόν που κερνάμε εδώ τους μαύρους μετανάστες, για να μην ξεχνιόμαστε, αλλά με αντεστραμμένους τους ρόλους), τις συνεχείς παρενοχλήσεις, την συχνά επιθετική επαιτεία (δώσε, είσαι λευκός άρα πλούσιος), τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις για να μην πληρώσεις διπλά και τρίδιπλα ακόμα κι ένα μπουκάλι νερό.
Εννοείται ότι υπάρχουν ιστορικοί, οικονομικοί και πολιτισμικοί λόγοι για όλα αυτά, μα ακόμα κι αν τους κατανοείς, η γνώση αυτή δεν αρκεί πάντα για να σε θωρακίσει συναισθηματικά. Πληγώνει πολύ η Αφρική πριν σε αφήσει να την αγαπήσεις..
Σε αντίθεση με τα παραπάνω γνωρίσματα που συναντάς σε πάμπολλες αφρικανικές χώρες, το Σουδάν φαντάζει σαν μια όαση προσήνειας, καλοσύνης, αθωότητας και ανθρωπιάς. Λες και ανήκει σε άλλη ήπειρο. Κάτι σαν νοτιοανατολική Ασία πριν τον τουρισμό. Ή σαν Ελλάδα του ’50
Με τα κάρα και τα γαϊδούρια.
Τους χωματένιους δρόμους και τα πλινθόκτιστα
Με την απλότητα και την καλαισθησία της αυθόρμητης λαϊκής αρχιτεκτονικής (προσέξτε παρακάλω την μπάρα στην πόρτα
)
Με τους ανθρώπους να σε καλοδέχονται παντού και να σε καλούν να σε φιλέψουν.
Με τα παιδιά αμολημένα αμέριμνα στα αυτοσχέδια παιχνίδια τους.
Και όλα αυτά με φόντο αρχαιολογικούς χώρους που διέσχισαν θαρρείς τριανταπέντε αιώνων ιστορίας για την χαρά των ματιών σου και μόνο. Μόνος εσύ και οι πεσμένες κολώνες. Εσύ και μόνον εσύ στη σκιά των πυραμίδων. Πού αλλού στον κόσμο θα τα βρεις όλα αυτά συγκεντρωμένα σε μία και μόνη χώρα;
Ναι τους αγάπησα τους Σουδανούς κι έχω τους λόγους μου. Βάσιμους λόγους. Γιατί μια βδομάδα που περιφερθήκαμε στα ανατολικά της χώρας, μόνοι ο Ζυρ κι εγώ, πριν την hydronettίσια άφιξη, παντού μα παντού νιώσαμε ασφαλείς. Μοναδικές δυο σταγόνες γάλακτος σε μια θάλασσα μαύρου καφέ (μια βδομάδα δεν είδαμε πουθενά ούτε έναν λευκό για δείγμα), παντού μα παντού συναντήσαμε μονάχα ανθρώπους πρόθυμους να μας βοηθήσουν. Να μας δείξουν τον δρόμο, να συνεννοηθούν με τον οδηγό του αγοραίου, να μας βρουν κατάλυμα, να πάνε για λογαριασμό μας στους χαοτικούς σταθμούς των υπεραστικών να βγάλουν εισιτήρια. Χωρίς κανένα απολύτως κίνητρο πέρα απ’ αυτόν της φιλοξενίας και της εξυπηρέτησης των ξένων ταξιδιωτών που τους «έκαναν την τιμή» να επισκεφτούν την χώρα τους. Όχι μόνο κανείς δεν ζήτησε ποτέ μπαχτσίς, μα και κανένας δεν δέχτηκε όταν πήγαμε να δώσουμε. «Μα τι λέτε τώρα, χαρά μου που βοήθησα, welcome to my country».
Για να κρατήσουμε όμως την ροή της ιστορίας, ας αφήσουμε ως προσθήκη στο τέλος τiς εμπειρίες του ζεύγους στο ανατολικό Σουδάν κι ας παραμείνουμε για την ώρα στην διαδρομή του τρίο στον βορρά της χώρας.
Δεδομένου λοιπόν του γουρουνίσιου ζήλου να τα μαρτυρήσει όλα σε χρόνο dt, στην επόμενη ανάρτηση θα επικεντρωθώ στην προσθήκη φωτογραφικών συμπληρωμάτων από τα μέρη που έχουμε ήδη διατρέξει.
Last edited by a moderator:
