Αργεντινή Βολιβία Περού Χιλή Χαμένες πόλεις, Τσε, παγετώνες και έρημοι (Περού, Βολιβία, Χιλή, Αργεντινή και Ανταρκτική)

[Yorgos]

Κοιμήθηκα ελάχιστα λόγω της διάρροιας. Πήγαμε στο σταθμό λεωφορείων, ψυχαγωγικοί οι pregoneros, αυτοί οι τύποι που φωνάζουν τα ονόματα των προορισμών προς άγρα επιβατών, τύπου «ζάχαρη με μέλι, τα καρπούζια του Βαγγέλη», μόνο που αυτή τη φορά ήταν κυρίως γυναίκες, με φωνή μανάβη. H διαδρομή για το Ποτοσί διήρκησε έξι ώρες, κατά τις οποίες είδα έξι επεισόδια της σειράς Hung, όπου ένας απότυχος αλλά «προικισμένος» πατέρας αποφασίζει να γίνει ζιγκολό. Άσχετο με τη Βολιβία, αλλά οι ώρες πέρασαν, πάλι καλά διότι ούτε η διαδρομή ούτε η είσοδος στη διαβόητη πόλη των μεταλλωρύχων είναι «κάτι το εκπληκτικό» που έλεγε ο οδηγός μου. Κάθε άλλο: πολλά ορυχεία, εμφανής φτώχεια, αν και σαφέστατη βελτίωση στις υποδομές σε σχέση με αυτό που είχα δει την τελευταία φορά που την επισκέφθηκα.

Φτάσαμε στο φουτουριστικό σταθμό λεωφορείων (άτσα ο Έβο!), κλείσαμε εισιτήρια για το Sucre και, γνωρίζοντας πια πόσες ώρες (λίγες!) είχαμε στη διάθεσή μας για το Ποτοσί, φύγαμε ντουγρού με ένα πάμφθηνο ταξί για το καλύτερο μουσείο της πόλης (αν όχι της χώρας) το Casa de la Moneda, δηλαδή το νομισματοκοπείο. Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για το Ποτοσί χωρίς να μιλήσει για τα ορυχεία του. Οι Ισπανοί μπορεί να απογοητεύτηκαν που δε βρήκαν το El Dorado ή τις επτά χρυσές πολιτείες, την πηγή της νιότης και τα άλλα φανταστικά μυθικά μέρη που κατέβαζε η μεσαιωνική τους κούτρα, αλλά στο Ποτοσί βρήκαν μια αμύθητη πηγή πλούτου: τα πλουσιότερα ορυχεία ασημιού στην ιστορία του πλανήτη ως τώρα, που αδιάλειπτα λειτουργούν μέχρι σήμερα από τα μέσα του 16ου αιώνα. Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια που δυο ιστορικοί είχαν βαλθεί να υπολογίσουν αν ήταν εφικτό το ασήμι που έχει εξαχθεί από το Ποτοσί να αρκεί για την κατασκευή γέφυρας από το Ποτοσί ως το Τολέδο...

Τέλος πάντων, με τέτοια ανεξάντλητα ορυχεία (και το ασήμι είναι μόνο ένα από δώρα που παράγουν), επόμενο ήταν οι Ισπανοί να στεγάσουν το Νομισματοκοπείο τους στη συγκεκριμένη πόλη. Προλάβαμε με την ψυχή στο στόμα το τουρ των 4.30 και παρότι εντελώς πεινασμένοι (εγώ πρόλαβα να αγοράσω από μια κυριούλα ένα waffer κι ένα sublime, το καλύτερο σνακ σοκολάτας στον κόσμο που με συνόδευε από τα τρεκ), μπήκαμε για το τουρ στα Ισπανικά, το οποίο ξεκίνησε με μια αρκετά εντυπωσιακή πινακοθήκη, που συμπεριλαμβάνει κι έναν πίνακα που εκλάπη, πωλήθηκε σε Αμερικανό συλλέκτη έναντι 100.000$ κι ο οποίος είχε την καλοσύνη να τον επιστρέψει. Η συνέχεια είναι εντυπωσιακότερη, αφού βλέπει κανείς το... ένα ολόκληρο κέρμα που επέστρεψαν οι Αμερικανοί στη Βολιβία από το ναυάγιο Atocha, το πιο πλούσιο στην ιστορία της ανθρωπότητας ως φαίνεται, αφού τόνοι χρυσού, ασημιού και σμαραγδιών χάθηκαν ανοιχτά της Φλόριδα όταν το πλοίο Nuestra Senora de Atocha έπεσε σε κακοκαιρία και βυθίστηκε το 1622. Η αναζήτησή του διήρκησε...πάνω από 350 χρόνια για να βρεθεί τελικά το 1985 από έναν Αμερικανό κυνηγό θησαυρών και να επιστρέψουν οι Αμερικανοί στη Βολιβία ... ένα ολόκληρο κέρμα, από ένα συνολικό εύρημα 40 τόνων χρυσού και ασημιού και τριάντα κιλών σμαραγδιών (ένα μόνο δαχτυλίδι εκτιμήθηκε στο μισό εκατομμύριο δολάρια). Μάταια οι Βολιβιανοί ζητούσαν την επιστροφή των νομισμάτων επειδή κόπηκαν στο Ποτοσί, μάλλον τυχεροί είναι που τους επέστρεψαν και το ένα και μοναδικό κέρμα.

Στο μουσείο μπορεί κανείς να επισκεφθεί και τα φοβερά ξύλινα μηχανήματα που εισήγαγαν οι Ισπανοί από την Αυστρία για να κόβουν νομίσματα στο Ποτοσί. Πρακτικά μιλάμε για το πρώτο παγκόσμιο νόμισμα, αφού γινόταν δεκτό σε όλες τις ηπείρους, το οποίο κοβόταν σε απίστευτες συνθήκες, για παράδειγμα τα μουλάρια που κανονικά έχουν προσδόκιμο ζωής 25 χρόνια πέθαιναν στους 5-6 μήνες εκμετάλλευσης στην πρέσα του νομισματοκοπείου. Το μουσείο διαθέτει ακόμη μούμιες παιδιών, μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την κοπή νομισμάτων από την πρέσα με τα μουλάρια στον ατμό και το ρεύμα, κάτι απίθανα θησαυροφυλάκια με τα πιο όμορφα μπαούλα και κλειδαριές που έχω δει ποτέ, ενώ στο τέλος έχεις τη δυνατότητα να κόψεις και το προσωπικό σου νόμισμα σου. Γενικώς το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και θεωρώ πως ήταν σωστή επιλογή να επισκεφθούμε αυτό από το να επιλέξουμε ένα τουρ στα ορυχεία (τα οποία είχα ξαναεπισκεφθεί).

Βγήκαμε και πήγαμε για βόλτα στο Siete Vueltas, ένα κομμάτι της οδού Quijarro που κάνει επτά στροφές, υποτίθεται ως ρυμοτομικό τρυκ προκειμένου να αποφεύγονται οι απίστευτα ψυχροί άνεμοι της πόλης, που για να μην ξεχνιόμαστε, βρίσκεται πάνω από τις 4.000 μέτρα. Δε μας τρέλανε το σοκάκι, αλλά η πόλη έχει εξωραϊστεί, είναι ελάχιστα τουριστικοποιημένη και τη βρήκαμε αναπάντεχα όμορφη, εγώ τουλάχιστον δεν τη θυμόμουν έτσι. Πολύς ο κόσμος στους δρόμους που έσφυζαν από ζωή, κούκλα η κεντρική πλατεία, γεμάτη νέους, περιδρομιάσαμε σε ένα καταπληκτικό καφέ και τσακίσαμε και το αξιοπρεπέστατο street food, ενω οι κάτοικοι μου φάνηκαν εξαιρετικά ευγενείς. Μακάρι να είχαμε μείνει λίγο παραπάνω στο Ποτοσί, μου άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις.

Τελικώς για το Sucre πήραμε ένα shared taxi και κάναμε το λάθος να δεχθούμε άλλο ένα άτομο, όταν η διαφορά στην τιμή θα ήταν ελάχιστη αν πηγαίναμε οι τρεις μας. Σα σαρδέλες φτάσαμε στο Sucre, παρότι οι δρόμοι ήταν εξαιρετικοί και ολοκαίνουριοι, καμία σχέση με την προ-Έβο εποχή. Επειδή θα φτάναμε πολύ αργά είχαμε κάνει κράτηση σε ένα πανδοχείο, αλλά εκεί δεν μας άνοιγε κανείς, ρωτήσαμε στο δίπλα γκαράζ, χτυπούσαμε κουδούνια, καμία απάντηση, οπότε και καταλήξαμε στη διπλανή τρώγλη σε βρώμικο δωμάτιο, με ανύπαρκτο ίντερνετ, καθόλου ντους ενώ τα δέκα άγρια σκυλιά που μου την έπεσαν στο δρόμο έκαναν την αναζήτηση νερού δύσκολη. Τέλος πάντων πέσαμε για ύπνο, αλλά λόγω έλλειψης ίντερνετ το ερώτημα παρέμενε: πώς διάολο φτάνει κανείς στο Vallegrande, το χώρο ταφής του Τσε Γκεβάρα;

Έπειτα από πολλή αναζήτηση, ψάξιμο σε σταθμούς λεωφορείων και ρωτώντας ταξιτζήδες το επόμενο πρωί, βρέθηκε η απάντηση αλλά ήταν αποκαρδιωτική: για το Vallegrande απαιτούνταν μίνιμουμ 15 ώρες λεωφορείο και στη συνέχεια απαιτούταν άγνωστος συνδυασμός επιπλέον λεωφορείων. Τελικά επιλέξαμε να πάρουμε το αεροπλάνο για τη Santa Cruz και να το προσπαθήσουμε από εκεί και μετά από ψάξιμο διαπιστώσαμε ότι η ίδια σχεδόν πτήση που με την Aeroboliviano μέσω διαδικτύου κόστιζε 74$, με τη low cost Amaszonas (ευφάνταστο όνομα, σημαίνει «σε περισσότερες περιοχές») θα έκανε μόλις 45$ αν το αγοράζαμε από τοπικό πρακτορείο, ενώ η ώρα αναχώρησης αργά το απόγευμα θα μας επέτρεπε να γνωρίσουμε και το Sucre σαν άνθρωποι.

Φάγαμε ένα καταπληκτικό πρωινό σε ένα καφέ της κεντρικής πλατείας που ανήκει σε Βέλγο (βελτιώνεται το φαγητό στη Βολιβία... να τους επιστρέψω έναν πόντο; ), ο Κώστας κι εγώ επισκεφθήκαμε την Casa de La Libertad, το κτίριο δηλαδή όπου υπεγράφη η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Βολιβίας. Δυστυχώς η ανοιχτομάτα ξεναγός ήταν απασχολημένη με το τουρ ενός τοπικού σχολείου και χωρίς επεξήγηση το οίκημα δε λέει και πολλά, πλην κάποιων εντυπωσιακών πορτραίτων και μερικών μάλλον αδιάφορων επίπλων. Ίσως η Άνγια που έμεινε στην πλατεία να έκανε καλύτερη επιλογή.

Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε για ένα μέρος που δεν είχα επισκεφθείς τις προηγούμενες επισκέψεις μου στο Sucre, το Parque Cretacico, που όπως αντιλαμβάνεται κανείς από το όνομα έχει να κάνει με δεινοσαύρους και μου είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον όταν διάβαζα τον οδηγό της χώρας. Πρόκειται για μια μάντρα της εθνικής τσιμεντοποιίας, όπου οι εργαζόμενοι ανακάλυψαν πως σε ένα σχεδόν κάθετο τοίχο υπήρχαν περίεργα αποτυπώματα, τα οποία αποδείχθηκε ότι είναι η μεγαλύτερη συλλογή αποτυπωμάτων δεινοσαύρων στον κόσμο. Με αυτή την αφορμή η... τσιμεντοβιομηχανία έφτιαξε ένα θεματικό πάρκο με θέμα τους δεινόσαυρους, όπου μπορεί κανείς να δει τα αποτυπώματα και να μάθει περισσότερα για τους δεινόσαυρους και την παρουσία τους στην περιοχή, αφού φαίνεται πως βολτάριζαν πολλοί στη Βολιβία. Ακουγόταν πολύ ενδιαφέρον, αλλά στην πράξη ήταν λιγότερο συγκλονιστικό: είδαμε ένα βιντεάκι του National Geographic γενικώς για τους δεινόσαυρους (λίγη σχέση με το συκγκεκριμένο πάρκο), η ξενάγηση στα αποτυπώματα έγινε από έναν μάλλον βαριεστημένο ξεναγό που έκανε καμάκι στην ασφαλίτισσα της πόρτας, το θέαμα ήταν λιγότερο εντυπωσιακό απ’ ό,τι περίμενα και γεμάτο σκόνη, ενώ το μουσειάκι ήταν ελαφρώς αδιάφορο. Τουλάχιστον τα είδαμε τα αποτυπώματα και μας έφυγε η απορία και κατευθυνθήκαμε για το κέντρο του Sucre, της Λευκής Πόλης με τα όμορφα κτίρια, αλλά η αλήθεια είναι ότι παρότι όμορφη, τη θυμόμουν πολύ ομορφότερη. Νομίζω αν την είχαμε περπατήσει βράδυ θα την είχαμε αδικήσει λιγότερο, αλλά κι έτσι καλή ήταν, κι ας μην τρελαθήκαμε, παρότι η παρουσία των cholitas παντού έδινε ένα παραδοσιακό τόνο.

Το μεσημεριανό μας στην πλατεία και η καταπληκτική λεμονάδα μας έδωσαν νέες δυνάμεις και πήραμε το δρόμο για το αεροδρόμιο, που βρίσκεται αρκετά έξω από την πόλη, όπου σε οδηγεί μια απίστευτη δρομάρα, τύφλα να έχει η Αττική Οδός. Το δε αεροδρόμιο είναι μεγάλο, ολοκαίνοριο (μωρέ μπράβο ο Έβο), πλέον είναι διεθνές (άτσα το Σούκρε!) και... γεμάτο με καταστήματα σοκολάτας, αν και οι ταμπέλες στα Quechua ήταν ολίγον γραφικές. Το αεροπλάνο ήταν μικρό αλλά γεμάτο και τη δουλίτσα του την έκανε: μας πήγε στη Santa Cruz, τον «άλλο κόσμο» της Βολιβίας, το λιγότερο ινδιάνικο κομμάτι, πιο πλούσιο, πιο οργανωμένο, πιο «λευκό», πιο δεξιό, πιο δυτικό, στο αρχηγείο της προσπάθειας απόσχισης από τη Βολιβία, στο κομμάτι της χώρας με τα πετρέλαια, που θεωρεί πως δικαιούται μιας πιο ανεξάρτητης τύχης, μακριά από τις προσταγές της Λα Πας και την ινδιάνικη πλειοψηφία της χώρας.

Ήδη από τη διαδρομή του αεροδρομίου στο κέντρο της πόλης συνειδητοποιεί κανείς πως βρίσκεται σε άλλο κόσμο: φωτεινές πινακίδες, μαγαζάρες, αντιπροσωπείες αυτοκινήτων... πρωτοκοσμικά πράγματα. Ανυπομονούσα να μιλησω με τους ντόπιους, είναι γνωστό πως ο Evo αντιμετωπίζεται ως Σατανάς σε αυτό το κομμάτι της χώρας. Ο ταξιτζής πάντως ήταν πιο μετρημένος στην κριτική του: «Εντάξει μωρέ, δεν είναι τόσο κακός ο Evo. Το σκάνδαλο που του έβγαλαν για το υποτίθεται νόθο παιδί του ΧΧΧΧ αποδείχθηκε απάτη (τελικώς το τεστ DNA απέδειξε ότι δεν είναι καν δικό του), εδώ αυτό που προσπαθήσαμε και πετύχαμε είναι να έχουμε ένα μεγαλύτερο μερίδιο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Με την οικονομία να πηγαίνει τόσο καλά, οι τάσεις απόσχισης θα υποχωρήσουν».

Ο Κώστας είχε βρει δωμάτια στο Senses για 39$/άτομο, τα οποία όμως αποδείχθηκε ότι κόστιζαν 58$/άτομο επιτόπου, εγώ δεν είχα διάθεση να πληρώσω τέτοιο ποσό και κατέληξα παραδίπλα, σε ένα μέτριο αλλά επαρκές ξενοδοχειάκι ονόματι Italia με 25€. Κάναμε βολτίτσα στην κεντρική πλατεία που ήταν λίγα τετράγωνα μακριά, που παρότι ήταν αργά και καθημερινή, έσφυζε από ζωή, με πολλούς λευκούς, εντελώς άλλο ντύσιμο, άλλα βλέμματα και άλλα... δέρματα είδαμε και δεν ήταν δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι κάτοικοι της πλουσιότερης πόλης της Βολιβίας θεωρούν την πρωτεύουσα της χώρας και τους κατοίκους της ένα βρώμικο χωριό από υποδεέστερους ανθρώπους. Κάτσαμε σε ένα πολύ πρωτοκοσμικό roof garden για να δειπνήσουμε και να διαπιστώσουμε ότι και αυτό το εστιατόριο με την εξαιρετική θέα ανήκε στον όμιλο Senses. Πολύ πρωτοκοσμική η Santa Cruz στο ξεκίνημά της...

 

[isabelle]

Αγαπάμε Έβο!

 

[Yorgos]

Eίσοδος στο Ποτοσί, πολύ ορυχείο να ούμε.

Ο παλιός σταθμός λεωφορείων θύμιζε τσαντίρι, ο νέος είναι διαστημόπλοιο.

Πρέσα νομισμάτων.

Τα καημένα τα ζωντανά (που στο εξάμηνο ήταν πεθαμένα).

Αγαπάμε ενδυματολογική άποψη ξεναγού.

Ο Κρεκούζας κόβει νομίσματα, με μίσος.

Κεντρική πλατεία Ποτοσί και τοπική νεολαία.

Γκραφίτι με θέμα τους μεταλλωρύχους, τι άλλο;

Πολύ καθαρή η αγορά.

Ο Σιμόν Μπολίβαρ όπως φαίνεται ότι ήταν, όχι στο εξευρωπαϊσμένο στιλ που συνήθως απεικονίζεται.

Σούκρε και γιαγιά.

Σας το είπα, τα αποτυπώματα των δεινοσαύρων δεν είναι και το πιο εντυπωσιακό πράγμα στον κόσμο.

Ποικιλία πάντως υπήρχε.

Τουλάχιστον ήμασταν μόνοι μας.

Πατήρ γκομένιος ο μπάρμπας, περιτριγυρισμένος από γυναίκες.

Για πείτε "θέλω να πάω στην τουαλέτα" στα Aymara ή Κέτσουα. Μέχρι να το πεις τα έχεις κάνει πάνω σου.

Δείπνο με θέα στην κεντρική πλατεία της Σάντα Κρους.

 

[Yorgos]

To πρωινό μου ήταν μετριότατο, αλλά είχα κοιμηθεί πολύ καλά κι επιτέλους ξεκουράστηκα. Γενικά, με τις περισσότερες μέρες να μην κοιμάμαι πάνω από 4-5 ώρες, τεράστιοι μαύροι κύκλοι είχαν σχηματιστεί κάτω από τα μάτια μου, όχι μόνο από τα ταξιδιωτικά ξενύχτια αλλά κι επειδή, στερημένος τις χαρές του ίντερνετ στην Κούβα, αντί να πέφτω για ύπνο σερφάριζα για 2-3 ώρες πριν κοιμηθώ.

Η πρώτη μου δουλειά ήταν να βρω με ποιο τρόπο φτάνει κανείς στη Vallegrande, σημείο ταφής του Τσε. Γνώριζα ότι η πρόσβαση είναι δύσκολη, αλλά οι τιμές που είδα ήταν εξωφρενικές: ανάλογα με τον αριθμό των συμμετεχόντων κυμαίνονταν ανάμεσα στα 350 και τα 556 δολάρια... κατ’ άτομο και στα τρία πρακτορεία που τσέκαρα. Επόμενο ήταν να απορριφθεί η λύση του πρακτορείου, αλλά ακόμη δεν ήταν ξεκάθαρο με ποιο τρόπο και σε πόσες μέρες έφτανε κανείς στη Vallegrande από τη Santa Cruz και πώς από εκεί θα μετέβαινα στο χωριό όπου εκτελέστηκε ο Τσε. Απίστευτο κι όμως αληθινό, κάτι το οποίο θα μπορούσε και θα έπρεπε να αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες να είναι τόσο δύσκολα προσβάσιμο και ουσιαστικά χωρίς πληροφορίες για το πώς φτάνει κανείς εκεί. Ετός κι αν πληρώσει... 556$.

Τέλος πάντων, αποφασίσαμε να αφιερώσουμε τη μέρα στη Santa Cruz, η οποία μπορεί να είναι η πλουσιότερη πόλη της χώρας, αλλά δε βρύθει και αξιοθεάτων. Το πρόχειρο σχέδιό μας έλεγε να πάμε στο ζωολογικό κήπο, αργότερα σε κάποιο καλό ινδικό εστιατόριο (ο Κρεκούζας δεν είχε δοκιμάσει ποτέ του ινδικό και παρότι δεν ενθουσιάστηκε με την ιδέα, σεβάστηκε την επιθυμία της Άνγιας και τη δική μου να αγγίξουμε ασιατική κουζίνα επιτέλους) και στο τέλος κινηματογράφο, για να πάρουμε και μια ιδέα της καθημερινότητας σε αυτή την όχι τυπική βολιβιάνικη πόλη.

Πήραμε λοιπόν ταξάκι και κατευθυνθήκαμε στο ζωολογικό κήπο, που αποδείχθηκε μεγάλος, άνετος με μάλλον ευρύχωρους χώρους, όσο μπορεί να ειπωθεί αυτό για ένα ζωολογικό κήπο τέλος πάντων. Στα αρνητικά ότι δεν είδα τις αρκούδες των Άνδεων που έλπιζα, αλλά ενθουσιάστηκα με τους ελεύθερους βραδύποδες με τους οποίους μπορούσαμε να παίξουμε (κάποτε μάλιστα έκοβαν βόλτες στην κεντρική πλατεία της πόλης αλλά πάθαιναν ηλεκτροπληξίες από τα καλώδια και αποσύρθηκαν), μου άρεσαν οι κόνδορες, ήταν μεγάλη η ποικιλία αιλουροειδών, ενώ υπήρχε κι ένας τρομερός χώρος με πουλιά όλων των ειδών, όπου τεράστια guacamayos, μακάο και τουκάνοι προσγειώνονταν στο χέρι σου και καμάρωναν περήφανα, αν κι ένα guacamayo φάνηκε να θέλει να μου αφαιρέσει το ρολόι με ιδιαίτερο ζήλο. Προσθέστε σε αυτά ταπίρους, αρμαδίλους, ερπετά όλων των ειδών και μεγεθών κι έχετε μια εικόνα αυτού που επισκεφθήκαμε: έναν αξιοπρεπέστατο και αρκετά ενδιαφέροντα ζωολογικό κήπο.

Σειρά είχε το Cinecenter όπου αφού τσάκισα μερικά cinnabon (η διαίτά μου συνεχίζεται...), αποφασίσαμε να δούμε μια ρώσικη ταινία ονόματι Transilvania, η σύνοψη τη οποίας μου έδωσε την εντύπωση πως επρόκειτο για τη βιογραφία του Nikolai Gogol, αλλά τελικώς υποστήκαμε το παραμύθι της Panocha, με τέρατα, μάγισσες και άλλα εμπριμέ αν και ο σκηνοθέτης και κυρίως τα εφέ ήταν πρώτης γραμμής. Τα θετικά ήταν πως α) η ταινία τελείωσε κάποτε και β) το κινητό του Κρεκούζα είχε κάλυψη και σερφάρισα βλέποντας την εξέλιξη των ματς της Ευρωλίγκας.

Το ινδικό εστιατόριο ήταν κλειστό αφού κάποιος (γκουχ γκουχ) δεν είχε τσεκάρει ότι τις Πέμπτες κλείνει, οπότε κατευθυνθήκαμε στο εμπορικό κέντρο Ventura, ένα γιγάντιο ναό του καπιταλισμού που ερχόταν να επιβεβαιώσει (μαζί με την παντελή έλλειψη cholitas στους δρόμους) ότι ήμασταν στην «άλλη» Βολιβία. Ο Κρεκούζας ψώνισε στο Hard Rock Cafe, είδαμε περισσότερα ΑΤΜ απ’ όσα είχα δει σε όλη τη Βολιβία μαζεμένα και δειπνήσαμε στο Republica, ένα εστιατόριο παλιάς κοπής αλλά καλής κουζίνας, δίπλα σε κάτι γιαγιάδες της υψηλής κοινωνίας, φανταστείτε τις Γιάννες Αγγελοπούλες της Βολιβίας.

Το ταξί για το κέντρο μας πέρασε από πολλές πλούσιες γειτονιές, ουδεμία σχέση η πόλη με την (πραγματική) πρωτεύουσα Λα Πας που είχε πολύ περισσότερο χρώμα κι ενδιαφέρον, αλλά χάρηκα που επισκεφθήκαμε και τη Σάντα Κρους.

Η επόμενη θα ήταν η τελευταία μέρα του ταξιδιού με τον Κώστα και την Άνγια και θα την αφιερώναμε στον αρχαιολογικό χώρο El Fuerte, έναν απο τους πιο μυστηριώδεις της χώρας. Με δεδομένο πως οι οργανωμένες εκδρομές είχαν σουρεαλιστικές τιμές (366$/άτομο... θα τρελαθούμε), θα πηγαίναμε μόνοι μας. Αποκλείεται να μη βρούμε δημόσια συγκοινωνία, τι διάολο; Σε αντίθεση με τη Vallegrande είναι λίγες ώρες από τη Santa Cruz.

Το πρωινό στο Senses που έμειναν τα παιδιά ήταν καλύτερο απ’ ό,τι φαινόταν, όπως ευκολότερο του αναμενόμενου ήταν να βρούμε και πώς πηγαίνει κανείς στη Samaipata: υπάρχει ένα γραφειάκι του συνεταιρισμού αυτοκινητιστών απ’ όπου φεύγουν shared taxis μόλις συμπληρώσουν επτά επιβάτες για 4€/άτομο. Με την πάρτη μας να είμαστε ήδη τρεις, δε χρειάστηκε να περιμένουμε περισσότερα από δέκα λεπτά.

Είχα τη φαεινή ιδέα να παρακολουθήσω 4 επεισόδια της σειράς Hung στην τρίωρη διαδρομή που είχε περισσότερες στροφές απ’ όσες θέλω να θυμάμαι οπότε ψιλοανακτεύτηκα, αλλά αυτό ξεχάστηκε αμέσως μόλις αντικρύσαμε τη Samaipata. Τι όμορφο χωριό! Πέτρινα σπιτάκια, λιθόστρωτο, παραδοσιακές κατασκευές και μια μικρή αλλά πανέμορφη πλατεία στην οποία κάτσαμε σε ένα εναλλακτικό καφέ μέχρι να βρω εγώ πού θα κοιμηθώ (αφού θα έμενα το βράδυ) και πώς θα φτάναμε στο El Fuerte και να πιουν τον καφέ τους τα παιδιά. Γρήγορα βρήκα ένα καταπληκτικό ξύλινο πανδοχείο όπου μια αξιαγάπητη κυριούλα που μετακόμισε από τη Λα Πας πριν από τριάντα χρόνια μου παραχώρησε τη σοφίτα της για 8 ευρώ και μου υπέδειξε πού θα έβρισκα ταξί για να μας παέι στο El Fuerte. Το κόστος για το ταξί θα ήταν 15 ευρώ συνολικά, συπεριλαμβάνοντας δυο ώρες αναμονή ώστε να επισκεφθούμε τον αρχαιολογικό χώρο με την ησυχία μας. Εξακολουθούσα να απορώ γιατί τα πρακτορεία της Σάντα Κρους απαιτούσαν 366$ κατ΄ άτομο για μια εκδρομή που μόνοι μας κανονίσαμε χωρίς προετοιμασία για 9€. Είναι προφανές ότι η Σάντα Κρους δε φιλοξενεί τουρίστες κι ότι το χρήμα περισσεύει στη χώρα, αλλά οι τιμές τους εξακολουθούν να είναι πέραν κάθε λογικής.

Τέλος πάντων, βρήκαμε έναν καλό ταξιτζή και στα μόλις είκοσι λεπτά που διήρκησε η διαδρομή για το El Fuerte μέσω του πρόσφατα επισκευασμένου από την κυβέρνηση δρόμο, μιλήσαμε για πολιτική: «Ο Evo; Πολύ καλός είναι! Γίνονται συνέχεια έργα, η οικονομία πάλι καλά, τι με νοιάζει εμένα αν έχει ξώγαμο ή γκόμενες; Εγώ πια βγάζω αρκετά για να ταϊσω την οικογένειά μου και πριν από τον Evo τη βγάζαμε δύσκολα. Ακόμη και στη Σάντα Κρους πια έχει ηρεμήσει η αντιπολίτευση, όταν ο κόσμος βλέπει έργα κι έχει λεφτά δε διαμαρτύρεται, κοιτάει να περάσει καλά. Να σου πω και κάτι; Μπράβο του που έχει και ξώγαμο, ανύπαντρος είναι ό,τι θέλει να κάνει, μακάρι να κυβερνήσει και άλλα δέκα χρόνια, νέος άνθρωπος είναι».

Αφήσαμε τον συμπαθή ταρίφα και το εξώγαμο το Έβο (που αποδείχθηκε ότι δεν είναι δικό του, παρά τον όλο χαμό που ακολούθησε λόγω της φοβερής ερωμένης του) πίσω μας και μπήκαμε στον αρχαιολογικό χώρο. Ανυπομονούσα να δω τα αρχαία, αν και είχα διαβάσει πως το όλο πάρκο γύρω του ήταν εξίσου εντυπωσιακό. Το όλο μέρος καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου, αυτό που γνωρίζουμε είναι πως ο λόφος πρωτοκατοικήθηκε τουλάχιστον το 2.000 π.Χ. , πως οι Ίνκας έφτασαν γύρω στο 1470 μ.Χ. και πως όταν έφτασαν οι Ισπανοί το 1600 είχε ήδη εγκαταλειφθεί. Οι Ισπανοί, με τη στρατιωτική λογική τους υπέθεσαν πως αποτελούσε φρούριο, εξ’ ου και η ονομασία El Fuerte (οχυρό) που του απέδωσαν, ένας Γάλλος ερασιτέχνης αρχαιολόγος επέμενε το 19ο αιώνα πως οι δεξαμενές χρησιμοποιούνταν για το καθάρισμα χρυσού και άλλων μετάλλων, αλλά η επικρατούσα θεωρία είναι πως πρόκειται για χώρο λατρείας του ιαγουάρου και του φιδιού. Φυσικά, με τοποθεσία απόμακρη, παρελθόν μυστηριώδες κι ενασχόληση του Φον Ντένικεν (και του Χαρδαβέλλα...), δε λείπουν και οι γνωστοί μυστικιστές, οπαδοί θεωριών εξωγήινων πολιτισμών και απανταχού παρατηρητές UFO, για τους οποίους ο χώρος έχει ξεχωριστή σημασία. Εμείς πάντως δεν είδαμε UFO ούτε ιπτάμενα, ούτε δίποδα.

Ο αρχαιολογικός χώρος αποτελεί κομμάτι ενός τεράστιου πάρκου με ελάχιστους επισκέπτες (σχεδόν μόνοι μας ήμασταν) όπου έχει σχεδιαστεί ένα μονοπάτι που οδηγεί τους επισκέπτες για μιάμιση ώρα μέσα στη φύση, κάτω από δέντρα και με θέες πάνω από τα γύρω βουνά. Με τον καιρό άψογο και τον αέρα φρέσκο λόγω υψομέτρου, η βόλτα ήταν εξαιρετικά ευχάριστη. Ωστόσο, κτίρια δεν απομένουν, ο βασικός χώρος είναι μια φυσική πέτρινη πλάκα μήκους μερίπου 100 μέτρων με ανάγλυφους θρόνους (για ιερείς; ευγενείς; ), τραπέζια, δεξαμενές, θήκες που υποθέτουμε πως περιείχαν προσφορές, είδωλα ή μούμιες, και ζωομορφικούς σχηματισμούς που παραπέμπουν ξεκάθαρα σε φίδια και τζάγκουαρ με τα κλασικά ζιγκ ζαγκ που βλέπει κανείς και στην κοιλάδα του Κούσκο και μάλλον χρησιμοποιούνταν για να κυλάει το αίμα των θυσιών στις διάφορες ιεροτελεστίες. Το όλο τοπίο είναι πολύ όμορφο, αλλά ο αρχαιολογικός χώρος δεν με εντυπωσίασε, ίσως να είχα και πολλές προσδοκίες. Οι ενημερωτικές πινακίδες ήταν πάντως αρκετά διαφωτιστικές, ενώ περίεργη μου φάνηκε και η –κατά πάσα πιθανότητα αποθηκευτική- κατασκευή από τους Ίνκας με τις τεράστιες κολώνες, πράγμα εξαιρετικά ασυνήθιστο, καθώς και το ότι υπάρχουν αποδείξεις πως εν τέλει το όλο μέρος κάηκε.

Περπατήσαμε με την ησυχία μας ολομόναχοι, απολαμβάνοντας τη θέα, τον ίσκιο κάτω από τα δέντρα με τους μοναχικούς πάγκους και την αίσθηση πως πατούσαμε χώματα αρχαία κι αποχαιρετίσαμε το σκαλισμένο βουνό μετά από μιάμιση ώρα, επιστρέφοντας για ένα αποχαιρετιστήριο γεύμα στη Samaipata, όπου προς έκπληξή μας βρήκαμε ένα new age cafe με μερικά πιάτα από ασιατική κουζίνα, πάμφθηνα κι εξαιρετικά (tikka masala, επιτέλους!) κι ένα γλυκό σκέτη αμαρτία. Είχε έρθει η χώρα πια να αποχαιρετιστούμε με τα παιδιά, αφού κι οι δυο τους έπρεπε να επιστρέψουν στη Σάντα Κρους για τις πτήσεις τους. Την Άνγια θα την ξαναέβλεπα σε λίγες ημέρες στο Περού, αλλά τον Κώστα δε θα τον ξανέβλεπα μέχρι... ένας Θεός ξέρει πότε, μίνιμουμ ένα χρόνο, ίσως περισσότερα χρόνια. Αποχαιρετιστήκαμε και χωρίσαμε. Από δω και πέρα θα ταξίδευα μόνος μου, τουλάχιστον για πέντε εβδομάδες, στη Βολιβία, την Αργεντινή, το Περού και την Ανταρκτική, μέχρι να έρθουν στη Χιλή οι Α και Χ.

Προς το παρόν βιάστηκα να προλάβω το τοπικό μουσείο, που συμπεριλαμβανόταν στην είσοδο του El Fuerte. Το εισιτήριο το είχα χάσει βέβαια, αλλά η καλή κοπελίτσα στο ταμείο με άφησε να μπω χωρίς να ξαναπληρώσω. Το μουσείο της Samaipata είναι μικροσκοπικό με μόλις δυο αίθουσες, αλλά μου άρεσε και ο χάρτης με όλα τα αρχαιολογικά μνημεία της χώρας (άπειρα στη Βολιβία), οι αναπαραστάσεις των πετρογλυφικών στα σπήλαια, τα αγγεία κι ένα εξαιρετικό βίντεο που επεξηγεί τη μοναδικότητα του El Fuerte, με καταπληκτικές εναέριες λήψεις.

Περιπλανήθηκα λίγο στο χωριό, που είναι όσο παραδοσιακό όσο πάει, και πλην δυο τοπικών γραφείων που διοργανώνουν τρεκ, η καθημερινότητα φαίνεται να κυλάει σα να μην υπάρχουν επισκέπτες (που είναι λίγοι). Μια γαλανομάτα μανούλα με το παιδάκι της στην πλάτη με πλησίασε ευγενέστατα και με ρώτησε αν θα με ενδιέφερε να αγοράσω κάποιο από τα σπιτικά της γλυκά από σοκολάτα και μπανάνα. Ήταν τόσο αξιοπρεπής και είχα φάει τόσο έτσι κι αλλιώς που αποφάσισα ότι η δίαιτά μου θα ξεκινούσε την επομένη. Κρίμα να μη δοκιμάσω το γλυκάκι της κυρίας. Ή το δεύτερο γλυκάκι. Ή το τέταρτο, για το οποίο την κυνήγησα πριν χαθεί στο σκοτάδι...

Επέστρεψα στο πανδοχείο μου που αποδείχθηκε καταπληκτικό, με έπιπλα αντίκες, ένα αρχαίο τηλέφωνο, ασθενές αλλά υπαρκτό ίντερνετ και μερικές καλές οδηγίες για το πώς θα έφτανα στη Mairana με ωτοστόπ, απ’ όπου με λίγη τύχη θα έφτανα στη Vallegrande για να δω το σημείο ταφής του Τσε και ίσως κατάφερνα την επόμενη να φτάσω και στην Higuera, το χωριό στο οποίο εκτελέστηκε και όπου είχα διαβάσει πως η κυβέρνηση Μοράλες είχε φτιάξει ένα μικρό μουσείο. Τελικά θα κατάφερνα πολύ περισσότερα, σε μια μέρα που θα ήταν από τις δυνατότερες στο ταξίδι...

 

[Yorgos]

Απορημένες κουκουβάγιες.

Τι κουλ που είναι ο βραδύπους!

Τα παιδία παίζει.

Who's your daddy μωρή χελώνα;

Άλλη Βολιβία η Σάντα Κρους...

Βελτιώθηκε το φαγητό... Όχι για πολύ πάντως.

Tα βουνά από το El Fuerte.

To κεντρικό κομμάτι του El Fuerte.

Εκδηλώθηκε...

Κοιμήθηκε.

Κάτι πάει λάθος στο αμάξι, ε;

Ομοίωμα σπηλιάς στο μουσείο.

Μικρή αλλά όμορφη η συλλογή.

Η κεντρική πλατεία στη Samaipata.

Γενικώς πολύ όμορφο χωριό.

 

[James]

Μεγάλη μάχη να σας βρω στους χάρτες παρόλες τις οδηγίες.

Επειδή όμως εμένα το μυαλό μου είναι επιχειρηματικό, ψηθείτε να πιάσετε δουλειά στην Google. Θα έχετε φώτο από μέρη που το Street View ούτε που φαντάζεται...Θα σας παρακαλάνε λέμε...

 

[Krekouzas]

Κάπου εδώ στις τελευταίες 3 πόλεις που απέμειναν θα τελείωνε το δικό μου ταξίδι. Ο Γιώργος με την Άνια θα ξανά συναντηθούν στο Περού. Εγώ είχα μεγάλη αγωνία να πάω στο χώρο που συνέλαβαν και εκτέλεσαν τον Τσε μα με τα μέσα μαζικής μεταφοράς και τις τιμές να είναι αποκαρδιωτικά αργά ή ακριβά, το πήρα απόφαση. Θα πρέπει να το επιχειρήσω στο μέλλον ξανά. Αμείωτο όμως έμενε το ενδιαφέρον για τις άλλες πόλεις. Σούπερ, Ποτοσί και Σάντα Κρουζ θα με έκαναν να αλλάξω γνώμη σε πολλά πράγματα. Επειδή είχα ξανά πάει στην Βολιβία μα μόνο στην Σάντα Κρουζ και στα αρχαία της γύρο περιοχής είχα πάντα στο μυαλό μου μια ινδιάνικη κατά βάση χώρα όπου οι Ευρωπαίοι ή άλλοι λευκοί διαχειριζοταν την χώρα. Ο Έβο και η επίσκεψη στις άλλες πόλεις άλλαξε κατά πόλη την άποψη μου. Και χάρηκα πολύ με τον Έβο μα όχι με την Σάντα Κρουζ. Ήταν θετικό να υπάρχουν εμπορικά κέντρα και δρόμοι όπου κυκλοφορούσαν αμερικανικά και ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, μα ήταν τόσο μικρό το ποσοστό των ανθρώπων που τα είχαν και τα ζούσαν αυτά. Παρόλα αυτά επιμένω στο ότι για να δεις τη Βολιβία και έχεις λίγες μέρες τότε Λά Παζ. Εάν έχεις χρόνο τότε πρέπει να δεις και τα ορυχεία και την Σάντα Κρουζ. Να δεις και τις δυο όψεις του νομίσματος. Εγώ θα ξανά πάω, όχι στο πολύ κοντινό μέλλον ( τα Σταν μας περιμένουν), μα έχω αφήσει το θέμα του Τσε.

 

[Krekouzas]

Η πόλη των ορυχείων. Ποτοσί.

Για κάποιο λόγο που μάλλον δεν καταλάβαμε ο οδηγός του Lonely Planet μας έλεγε ότι αυτή είναι η πιο δημοφιλής εκκλησία για φωτογραφίες. Η τουλάχιστον η πιο φωτογραφημένη από όλες της Βολιβίας.

Η καλύτερη αφίσα για διαφήμιση γυμναστηρίου που έγινε ποτέ.
"Είσαι χοντρός και άσχημος, να είσαι μόνο άσχημος. "

 

[Krekouzas]

Τη μάσκα παραμέλησα. Η οποία εκλάπη επεστραφη και γενικά είχε πολύ ιστορία. Όπου μας έλεγαν ότι αν την δεις προσεκτικά το αριστερό μέρος φαίνεται χαρούμενο και το δεξί φαίνεται δυστυχισμένο. Ή ανάποδα. Ήταν στην είσοδο του πρώτου νομισματοκοπείου στον κόσμο.

 

[Krekouzas]

Το Ποτοσι είχε ακόμη έντονη την παρουσία των φύλων των Άνδεων. Όταν φτάσαμε στο Σούκρε φαινόταν τα πράγματα ότι είχαν διαφορά. Έβλεπες τουλάχιστον τους μισούς να είναι λευκοί.

Το κτήριο της Casa de La libertad.

Και στο Jurassic Park των Βολιβιανων . Είχε ένα ενδιαφέρον.

Τον βλέπω έτοιμο για ανασκαφές το Γιώργο.

Κάτσε καλά βρε Άνια και τρομάξαμε

Το τελευταίο γεύμα στον Βέλγο. Ε ναι τα άξιζε τα λεφτά του. Δε νομίζω να δώσαμε πάνω από 25 ευρώ κιολας .

Τσα να το και το αεροπλάνο που αντί για 15 ώρες θα κάναμε μόλις 35 λεπτά για την Σάντα Κρουζ.

 

[Krekouzas]

Σάντα Κρουζ. Σαν να λέμε και επιστροφή στον πολιτισμό. Όπου τα εμπορικά κέντρα μπόλικα ακριβά αυτοκίνητα. Τεράστιες αίθουσες κινηματογράφου μέχρι και Hard Rock Cafe είχε. Με τους ιθαγενείς να είναι όσοι οι λευκοί στην Λά Παζ και οι λευκοί να είναι όσοι οι ιθαγενείς. παρόλα αυτά εξαιρετικό το κέντρο να μέχρι εκεί. Κανένα αλλο τεράστιο ενδιαφέρον για κτήρια ή παράδοση.

Πολύ μου αρέσουν και τα γκράφιτι όταν είναι εναρμονισμενα με την πόλη.

Αγαπώ πλανόδιους πωλητές φρούτων. Και τσάμπα και γευστικότατα. Και κάποιοι εθελοντές γιατροί περνούν την πίεση στους παππούδες. Σε εμάς δεν ήρθαν

Η γκαντεμιά μου με τα γκάτζετ δεν έχει τελειωμό. Μέσα στο ζωολογικό κήπο και στα χέρια της άτυχης Άνιας η φωτογραφική μου μηχανή δεν ξανά δούλεψε. Παρέδωσε πνεύμα. 2 μήνες μετά τυχαία άνοιξε. Παρόλα αυτά τις τελευταίες 2 ημέρες είχα μόνο το κινητό.

Ένας τεράστιος κόνδορας.

Κάνοντας καινούριους φίλους

 

[Krekouzas]

Τελευταία μέρα πριν την αναχώρηση και η επίσκεψη στην Σαμαϊπάτα. Ο αποχαιρετισμός μου με τον Γιώργο και λίγες ώρες μετά με την Άνια. Βαριά μου πέσαν και τα δύο. Παρόλα αυτά τις τελευταίες ώρες γελάσαμε πολύ και το διασκεδάσαμε.

Πηγαίνοντας για τα ερείπια ο οδηγός είχε έμπνευση το καντράν του αυτοκινήτου και είχε πάρει αγγλικό σε ευρωπαϊκό αυτοκίνητο. Ο συνοδηγός του βέβαια πολύ το διασκέδασε.

Τον είχαν πολύ περιποιημένο τον χώρο. Μέχρι ζωάκια στο χορτάρι είχαν σχεδιάσει.

Και η τελευταία σελφι και οι 3 μαζί.

Και η τελευταία με το Γιώργο.

Auf wiedersehen είπαμε και οι δυο και με βαριά καρδιά χαιρετηθήκαμε.

Και η τελευταία που έβγαλα στη Βολιβία. Ξημερώματα προς το αεροδρόμιο για την επιστροφή μου στο Μόναχο.