Νορβηγία "Τι αγχώνεσαι, μπας και σκοτεινιάσει;" (Η νύχτα που έγινε μέρα στα νορβηγικά φιορδ)

[tou dromou]

σε ευχαριστω για τις διευκρινισεις,αυτα που μας γραφεις δεν τα βρισκει κανεις στους καλλητερους οδηγους, ευχαριστω πολυ

 

[North66]

Ωραία μέχρι εδώ αν και ψιλοδιαφωνώ με τον αποκλεισμό του Nordkapp απ' το πρόγραμμα έστω και αν κάποιοι το θεωρούν tourist trap. Άλλωστε η διαδρομή μέχρι να φτάσεις εκεί αξίζει μιας και βρίσκεται σε ένα νησί το οποίο συνδέεται με υποθαλάσσιο τούνελ με την ενδοχώρα.

 

[hydronetta]

Ωραία μέχρι εδώ αν και ψιλοδιαφωνώ με τον αποκλεισμό του Nordkapp απ' το πρόγραμμα έστω και αν κάποιοι το θεωρούν tourist trap. Άλλωστε η διαδρομή μέχρι να φτάσεις εκεί αξίζει μιας και βρίσκεται σε ένα νησί το οποίο συνδέεται με υποθαλάσσιο τούνελ με την ενδοχώρα.

Να σε ενημερώσω ότι χρησιμοποιήσαμε υποθαλάσσια τούνελ για να πάμε στα Lofoten, τα οποία δεν μας κόστισαν ούτε μια κορώνα.
Με ένα πρόχειρο υπολογισμό θέλαμε κοντά 100? για να επισκεφθούμε το Βόρειο ακρωτήρι. Παρά την αίσθηση ότι βρίσκεσαι στο βορειότερο ( άκρο της Ευρώπης εντούτοις είχα απογοητευτεί από τις αναφορές που βρήκα στο ίντερνετ καθώς και την αντίστοιχη ιστορία στο φόρουμ κι έτσι αποφασίσαμε ότι δεν αξίζει το κόπο. Άλλωστε καημό δεν το είχα. Αλλά αυτή ήταν η δική μας απόφαση και επουδενί δεν αποτρέπω τον οιοδήποτε να πάει

 

[adiaforos]

Περιμένω με ανυπομονησία να δω και το υπόλοιπο χρονικό του ταξιδιού σου. Ο προγραμματισμός σου ήταν πολύ καλός, κάτι απαραίτητο για χώρες όπως η Νορβηγία. Σίγουρα το να αρρωστήσεις σε ταξίδι δεν είναι ότι καλύτερο, ελπίζω να μην ταλαιπωρήθηκες πολύ. Πάντως αυτό που μου αρέσει στην ιστορία σου είναι ότι μπορεί να βρει κανείς συγκεντρωμένες απαραίτητες πληροφορίες που υπάρχουν διάσπαρτες στο φόρουμ
πχ, είχα προειδοποιήσει ότι συμφέρει να πληρώνεις με πιστωτική κάρτα εδώ, ενώ αλλού είχα αναφέρει ότι περιορίζονται σημαντικά τα δρομολόγια όλων των μέσων Σαβ/κο και ιδιαίτερα από Σάββατο απόγευμα ως Κυριακή μεσημέρι.

Κάποια σχόλια σου για το Γκαιράνγκερ με προβλημάτισαν, δείχνεις σαν να μην το ευχαριστήθηκες, κι εγώ σκόπευα να επικεντρώσω εκεί ενδεχόμενο ταξίδι στη Νορβηγία. Αλλά καλύτερα να μην βιάζομαι, θα φτάσεις και εκεί!

 

[hydronetta]

Βέβαια μια ταξιδιωτική ιστορία αναπόφευκτα έχει το υποκειμενικό στοιχείο αναλόγως των ταξιδιωτικών "ανησυχιών" του καθενός και των προσδοκιών του. Το Geiranger το βρήκα πολύ τουριστικό σε σημείο που θεωρώ ότι το ομώνυμο χωριό είναι ό,τι πιο κακόγουστο είδα στη Νορβηγία. Σαν φιορδ δεν με ενθουσίασε. Αντιθέτως η θέα από το δρόμο προς το φιορδ είναι εντυπωσιακή. Το Naeroyfjord το βρήκα πολύ εντυπωσιακότερο, ασχέτως αν δεν προλάβαμε να το διαπλέυσουμε και απλώς το είδαμε οδικώς. Και βέβαια υπαρχει πλειάδα άλλων φιορδ εξίσου εντυπωσιακών και λιγότερο γνωστών

 

[hydronetta]

Κεφ.4: Sámi

Ψηλά στο Βορρά, κάτω από την Μεγάλη Άρκτο
Αβρά υψώνεται η γη των Sámi
Βουνό μετά από βουνό
Λίμνη μετά από λίμνη
Κορφοβούνια κι οροπέδια
Ορθώνονται ως τους ουρανούς
Γάργαρα ποτάμια, δάση που στενάζουν
Σιδερένια ακρωτήρια που σκίζουν την ταραγμένη θάλασσα

Με αυτά τα λόγια ξεκινά ο εθνικός ύμνος των Sámi και περιγράφει παραστατικά τη ιερή γη τους: τη Sápmi.

​

Μόνο που η χώρα αυτή (έκτασης όση η Σουηδία), ούτε στο χάρτη υπάρχει, ούτε μέλος της κοινωνίας των εθνών είναι. Κι αυτό δεν είναι το μόνο κακό.
Στο κόσμο ολάκερο η χώρα είναι γνωστή σαν «Λαπωνία» κι αυτοί σαν «Λάπωνες».
Lapp όμως σημαίνει κατά μία έννοια κουρέλι. Είναι χαρακτηρισμός που είχε δοθεί στη φορεσιά τους κι έτσι ο όρος αυτός στη συνείδησή τους είναι μειωτικός.
Κι αυτοί σε πείσμα δηλώνουν περίτρανα ότι δεν είναι Λάπωνες αλλά Sámi! Αλλά ποιος αφουγκράζεται τη φωνή 200,000 ανθρώπων μιας ανύπαρκτης χώρας μοιρασμένης ανάμεσα στη Νορβηγία, τη Σουηδία, τη Φινλανδία και τη Ρωσία; Όταν μάλιστα στη Νορβηγία σχετικά πρόσφατα κατάφεραν να κατακτήσουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση στη γλώσσα τους και στην αυτοδιοίκηση μέσω τοπικού κοινοβουλίου. Μέχρι τότε είχαν νοιώσει με επώδυνο τρόπο στο πετσί τους την περιθωριοποίηση και την «νορβηγοποίησή» τους.

​

Οι Sámi είναι αυτόχθονας λαός της βόρειας Ευρώπης παραδοσιακά ημινομαδικός που ασχολούνταν με την εκτροφή ταράνδων, αλλά και με την παράκτια αλιεία.
Η γλώσσα τους δεν είναι ενιαία (υπάρχουν τουλάχιστον 9 διαφορετικές ανάλογα με τη γεωγραφική κατανομή), όλες όμως ανήκουν στην οικογένεια των ουραλο-αλταϊκών γλωσσών, όπως τα φινλανδικά.
Στη συνείδησή τους οι σκανδιναβοί, οι ρώσοι και οι φινλανδοί δεν είναι παρά έποικοι της γης τους. Για τουλάχιστον 5000 χρόνια, πολύ πριν δημιουργηθεί η έννοια των εθνικών συνόρων, οι Sámi είναι η πρώτη εθνοτική ομάδα που κατοίκησε στο βόρειο Αρκτικό κύκλο και στις υπο-αρκτικές περιοχές της Σκανδιναβίας και της Ρωσίας. Λόγω της προσαρμογής τους στο αφιλόξενο κλίμα της αρκτικής και του τρόπου ζωής τους, είχαν πάντα το συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους έποικους στην περιοχή τους.

Τα προβλήματα άρχισαν ήδη από τον 13ο αιώνα και κυρίως αρχές του 18ου όταν ξεκίνησε ο βίαιος προσηλυτισμός τους στον Χριστιανισμό. Οι σαμάνοι τους κάηκαν στην πυρά χαρακτηριζόμενοι ως μάγοι, τα ιερά τους τύμπανα καθώς τόποι λατρείας καταστράφηκαν. Πολλοί αναγκάζονταν να πηγαίνουν τις Κυριακές στην εκκλησία, ασκώντας τις ανιμιστικές τελετές κρυφά στο σπίτι.
Από τον 19ο αιώνα οι νορβηγικές αρχές άσκησαν πιέσεις προκειμένου να καταστεί η νορβηγική γλώσσα και κουλτούρα ενιαία σε όλη τη χώρα. Απαγορεύτηκε να διδάσκονται οι Sámi τη γλώσσα τους στα σχολεία, ενώ έποικοι ενθαρρύνθηκαν να μετακινηθούν στις βόρειες περιφέρειες μέσω της παροχής κινήτρων.
Οι πιέσεις έγιναν ασφυκτικότερες από το 1900 ως το 1940, όταν η Νορβηγία «επένδυσε» οικονομικά στην προσπάθεια εξάλειψης των Sámi με τακτικές όπως μετακίνηση πληθυσμών, παραχώρηση των καλύτερων εδαφών σε εποίκους ή ακόμα και με εκβιαστικό τρόπο (όποιος ήθελε να αγοράσει ή να ενοικιάσει κρατική γη για καλλιέργεια έπρεπε να αποδείξει τις γνώσεις του στη νορβηγική γλώσσα και να έχει νορβηγικό όνομα).
Στα δεινά τους προστέθηκε και η καταστροφή που υπέστησαν από τους γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στα πλαίσια πολιτικής «καμένης γης».
Η ιδιότυπη εθνοκάθαρση συνεχίστηκε και μετά το πέρας του πολέμου, όταν νόμος του 1970 περιόριζε το μέγεθος του κάθε σπιτιού που οι Sámi είχαν τη δυνατότητα να χτίσουν.

Η εξέγερση των Sámi όμως με διαδηλώσεις στο Όσλο σχετικά με την κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στην Alta το 1979 έφερε στο προσκήνιο τα δικαιώματά τους (το έργο θα κατέστρεφε οικισμούς και βοσκοτόπια). Δικαιώθηκαν και πλέον απέκτησαν υπόσταση.
Τον Αύγουστο του 1986, δημιουργήθηκαν ο εθνικός ύμνος και η σημαία των Sámi.
Το 1989, εξελέγη το πρώτο κοινοβούλιο των Sámi στη Νορβηγία, ενώ το 2005 ψηφίστηκε νόμος στο νορβηγικό κοινοβούλιο που δίνει ευθύνη διαχείρισης των χερσαίων περιοχών που προηγουμένως θεωρούνταν ιδιοκτησία του κράτους από κοινού στους Sami και τους νορβηγούς.

Όμως η ζωή τους ακόμα, μόνο με ροδοπέταλα δεν είναι σπαρμένη. Η εκτεταμένη υλοτομία στην Φινλανδία θέτει σε κίνδυνο τους χώρους όπου παραδοσιακά τρέφονται και κινούνται τα κοπάδια των ταράνδων. Και σαν να μην έφτανε αυτό πολλοί θέλησαν να τους αξιοποιήσουν σαν τουριστική ατραξιόν προσβάλλοντας βάναυσα τη παράδοσή τους. Κοπιάρανε άγαρμπα τα ρούχα τους, χειροτεχνήματα, βάλανε άσχετα άτομα να εμφανίζονται ως Sámi, έφτασαν δε στο σημείο να εφεύρουν ανύπαρκτες Sámi τελετές προς τέρψιν των ανυποψίαστων τουριστών!!!

 

[travelina]

Συναρπαστική εμπειρία!
Και τι ωραία συνοδεύει την ιστορία αυτή η μουσική...

 

[Twinkie]

Δεν νομίζω να περνάει από κανενός το μυαλό πως θα πήγαινε σε μια τέτοια χώρα με απίστευτη φύση και εικόνες και θα έμενε σε ξενοδοχείο! Σπιτάκια σπιτάκια στο πούθεν, μέσα στη φύση όπως εξαιρετικά έγραψες πως πράξατε!

Με όσους έχω μιλήσει για τα φιόρδ, επειδή αναφέρθηκε η ομορφιά ή όχι κάποιων, είναι τελικά καθαρά υποκειμενικό, ευχαριστώ που μου το επιβεβαίωσες...

Θερμά συγχαρητήρια για την αφήγηση σχετικά με την Λαπωνία και όλη την ιστορία των Sami, ομολογώ πως για τα περισσότερα δεν είχα ιδέα. Ευχαριστώ για όλο αυτό, την ιστορία και φυσικά τις μοναδικές φωτογραφίες, όπως πάντα.

 

[hydronetta]

Θερμά συγχαρητήρια για την αφήγηση σχετικά με την Λαπωνία και όλη την ιστορία των Sami, ομολογώ πως για τα περισσότερα δεν είχα ιδέα. Ευχαριστώ για όλο αυτό, την ιστορία και φυσικά τις μοναδικές φωτογραφίες, όπως πάντα.

Oι Sami ήταν ένας από τους λόγους που ήθελα να φθάσω στην εσχατειά της νορβηγικής επικράτειας. Είχα διαβάσει μερικά πράγματα γι'αυτους από πριν, αυτά που δεν γνώριζα πριν κάνω πιο εκτεταμένη μελέτη είναι η περιθωριοποίηση που υπέστησαν. Μη σου κάνει εντύπωση η πρώτη αναφορά που είχα γι'αυτούς ήταν από την Eurovision του 1980, όταν η Νορβηγία συμμετείχε με τραγούδι που αναφερόταν στους Sami και εμπεριείχε yoik! Εκ των υστέρων κατάλαβα ότι χρονικά εμπίπτει με την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους ως μειονότητα και η συμμετοχή χρύσωνε το χάπι για τα ανομήματα των νορβηγών (αλλά με ευτελή τρόπο). Η δε μουσική του yoik μου ήταν γνωστή εδώ και κάτι χρόνια από μια συλλογή όπου υπήρχε το τραγούδι Maze της Mari Boine και ομολογώ ότι μου είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον.
Αναγνωρίζω ότι συχνά ιστορικές, εθνογραφικές αναφορές μπορεί να κουράζουν σε μια ταξιδιωτική ιστορία στο φόρουμ μας, όμως αυτή τη γνώση νοιώθω την υποχρέωση να τη μοιραστώ (έστω περιληπτικά) και να γράψω για πράγματα τα οποία έμαθα κι εγώ στη πορεία. Οι πληροφορίες για τη ζωή, τα πάθη, τη κουλτούρα των Sami ήταν για μένα σημαντικές, όπως επίσης η ευαισθητοποίηση για τα δικαιώματά τους στη χρήση γης καθώς και η παγίωση ότι ο όρος Λαπωνία είναι και λανθασμένος και υποτιμητικός (βασικά οι Φινλανδοί κυρίως αξιοποιούν τουριστικά τον όρο αυτό).

 

[pattyyy]

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα όσα μας γράφεις καθώς ούτε κι εγώ είχα ιδέα για την ιστορία των λαπώνων-sami στον διάβα των αιώνων.

 

[giannoula]

ωραίο ταξίδι Hydronetta…. Η μουσική αυτού του δύστυχου λαού πραγματικά σε μεταφέρει αλλού..

 

[nenena]

Πολύ όμορφη ιστορία! Πήγες διαβασμένος στη Νορβηγία! Μπράβο σου!