travelbreak
Member
- Μηνύματα
- 1.861
- Likes
- 16.112
- Επόμενο Ταξίδι
- ???
- Ταξίδι-Όνειρο
- Υπερσιβηρικός
Αναχώρηση και σύνοψη του ταξιδιού
Τελικά η Αφρική δεν παίζεται. Περιμέναμε να έρθει κάποιος να μας μεταφέρει στο αεροδρόμιο αλλά αργούσε. Νωρίτερα δεν ανησυχήσαμε γιατί είχε μιλήσει ο Σάντι με τον ιδιοκτήτη του πρακτορείου και του είπε ότι όλα είναι κανονισμένα. Το ένα που θέλαμε ήταν να μας πάει τα διαβατήρια στο ξενοδοχείο. Τα είχε κρατήσει για κάποιους ελέγχους από την αστυνομία. Δε μπορούσαν να γίνουν την πρώτη μέρα που ήρθαμε γιατί ήταν Σάββατο αργία. Έτσι τα κράτησε για την Κυριακή που εμείς φεύγαμε από το Χαρτούμ. Τα διαβατήρια λοιπόν τα πήγε το απόγευμα της μέρας που φτάσαμε στο Ακροπόλ, οπότε λέμε ότι θα είναι εντάξει και με το ραντεβού της μεταφοράς. Στις 10:10 τον παίρνω τηλέφωνο και παίρνω ειδοποίηση ότι το είχε κλειστό. Παίρνω τον Σάντι αλλά και αυτός είχε το ίδιο τηλέφωνο. Άρα δεν είχε νόημα να τον πάρει κι εκείνος. Στις 10:20 πάω στη ρεσεψιόν του Ακροπόλ, γιατί περιμέναμε στην είσοδο και η ρεσεψιόν ήταν στον πρώτο όροφο, και βρίσκω τον κύριο Θανάση. Του λέω να καλέσει ταξί. Εκείνος έτσι κι αλλιώς έχει ως επάγγελμα το ξενοδοχείο. Της οικογένειας είναι. Μου λέει ότι είναι αργά και είναι δύσκολο. Όμως έκανε μια προσπάθεια προς 3 ή 4 ταξιτζήδες, αλλά κανείς δεν απάντησε. Τότε παίρνει τα κλειδιά του δικού του αυτοκινήτου και μας πήγε εκείνος. Μιλάμε για καταπληκτικό άνθρωπο. Πήγα να του αφήσω είκοσι ευρώ πάνω στο αυτοκίνητο αλλά μου λέει να πάρω το χαρτονόμισμα γιατί θα το σκίσει. Τι να κάνω; Το πήρα. Το Ευχαριστώ είναι λίγο. Και το εικοσάρικο ακόμα πιο λίγο. Στο αεροδρόμιο αν και περάσαμε από πολλούς ελέγχους, οι διαδικασίες ήταν γρήγορες. Σε 40 περίπου λεπτά τελειώσαμε.
Το ταξίδι στο Σουδάν είναι δύσκολο. Δεν θα το σύστηνα σε κανένα αν δεν είναι αποφασισμένος για περιπέτεια. Δεν είναι ένα ή δύο αυτά από τα οποία πρέπει να προφυλαχτείς. Πολύ περισσότερα και αναπάντεχα. Μπορεί να σε ενοχλεί η σκόνη, η ζέστη, τα κουνούπια, η δυσκολία να βρεις σωστό φαγητό (για μερικούς θα είναι και αδύνατο). Να συνεχίσω; Οι ντόπιοι που πολύ συχνά γίνονται ενοχλητικοί, είτε από καλοσύνη είτε από εχθρικότατα. Το τελευταίο είναι λίγο σπάνιο. Το αμάξι που σε μεταφέρει και πιθανά έχει πολλά προβλήματα.
Το αμάξι που είχαμε εμείς δε θα το έπαιρνα και να μου το χάριζε ο Σάντι. Την άλλη μέρα είπε θα το πήγαινε στο συνεργείο, γιατί μετά από ακόμα μια μέρα πάει ταξίδι με πελάτες. Τι να πρωτοφτιάξει; Το χειρόφρενο που δε δουλεύει; Το κεντρικό κλείδωμα; Τα παράθυρα που τα μισά δεν άνοιγαν; Το ντουλαπάκι του συνοδηγού που ήταν διαλυμένο και αν προσπαθήσεις να το ανοίξεις πέφτει όλο κάτω; Τους υαλοκαθαριστήρες; Να βάλει πατάκια και να πετάξει τα κουρέλια; Να πετάξει τα κουρέλια και από τα καθίσματα; Να βάλει τα φλας; Ας σταματήσω με το Land Cruiser. Μόνο να πω ότι ήταν περίπου τριάντα πέντε ετών και είχε κάνει πάνω από δυόμισι εκατομμύρια χιλιόμετρα. Μόνο στο δικό μας ταξίδι σε οκτώ μέρες έκανε κάπου 2700 χιλιόμετρα. Από αυτά ίσως τα 700 ήταν σε κακούς χωματόδρομους αλλά και μέσα στην έρημο, χωρίς δρόμο.
Ο Σάντι ισχυριζόταν ότι τον ζητάνε γιατί ξέρει καλά την έρημο. Δηλαδή είναι κάποιοι προορισμοί, έλεγε, που οι άλλοι οδηγοί δεν τους βρίσκουν. Έτσι ταλαιπωρούνται μέχρι να φτάσουν. Γι αυτό είναι χαρούμενοι όταν είναι μαζί τους. Υπερβολή μου φαίνεται αλλά είπε ότι μεγάλωσε με τον παππού του, ο οποίος του έμαθε δρόμους, σημάδια και άλλα σχετικά. Επίσης είναι από τους λίγους που έχει δικό του αυτοκίνητο, μαγειρεύει και μιλά και καλούτσικα αγγλικά. Συνέχεια μιλούσαμε στο αυτοκίνητο. Εκείνος μου έλεγε για τον Σουδάν κι εγώ για την Ελλάδα ή άλλα λίγο επιστημονικά θέματα. Με άκουγε πάντα με προσοχή.
Μια μέρα του έκανα μια ερώτηση: ποιον θεωρεί περισσότερο δικό του άνθρωπο, ένα μαροκινό, που είναι και αυτός άραβας και μουσουλμάνος ή ένα Τούρκο που δεν είναι άραβας αλλά είναι μουσουλμάνος. Μου είπε τον μαροκινό. Εγώ απόρησα αφού είναι τόσο μακριά το Μαρόκο ενώ η Τουρκία πιο κοντά. Δε με νοιάζει αυτό μου λέει. Του λέω όμως ότι πριν 1500 χρόνια κανείς από αυτούς δεν ήταν ούτε άραβας ούτε μουσουλμάνος. Δεν τον ένοιαζε είπε. Για τη γνώμη μου του είπα ότι θεωρώ ένα Σουδανό ίσως και πιο κοντά μου από ένα γερμανό που είμαστε χριστιανοί και έχουμε και παρεμφερή γλώσσα. Αδιαφόρησε. Είπε ότι άραβας είναι όποιος μιλά εκ γενετής την αραβική γλώσσα, άσχετα με χρώμα σώματος και θρησκεία.
Έλεγα όμως για τις δυσκολίες του ταξιδιού. Ας μην αναφέρω άλλες. Ας πω κάποια κόστη που μου είπε ο Σάντι. Τα σπίτια που πηγαίναμε ζητούσαν για δύο άτομα τη βραδιά περίπου σαράντα ευρώ. Τρομακτικό ποσόν για τις ανύπαρκτες παροχές. Σου έδιναν μόνο το χώρο με τουαλέτα και μία ντουζιέρα. Είπαμε για τις βρύσες. Ούτε χαρτί υγείας. Νιπτήρα δεν είδα σε κανένα σπίτι. Μόνο στα δύο είδα κάτι γούρνες. Φωτισμό είχε αλλά στο δωμάτιο δεν έφτανε ούτε για να διαβάσεις δεκαεξάρια γράμματα bold. Πενήντα λουξ με το ζόρι στα κρεβάτια. Η ίδια λάμπα στην τουαλέτα των οκτώ τετραγωνικών και στο δωμάτιο των τριάντα.
Η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους έφτανε σε μερικές περιπτώσεις και τα είκοσι ευρώ το άτομο χωρίς να υπάρχει πουθενά ξεναγός. Σε έβλεπαν ότι μπήκες και ερχόταν από το πουθενά με ένα μηχανάκι ή με τα πόδια. Βασικά πήγαιναν στο Σάντι, ο οποίος τους πλήρωνε είτε με δολάρια, σε μερικούς χώρους ήταν υποχρεωτικό, αλλά και σε ντόπια. Του έδιναν απόδειξη για να την έδινε στο αφεντικό. Γενικά τον έβλεπα συνέχεια να πληρώνει με πεντακοσαρικα. Είναι το μεγαλύτερο νομισμα που έχουν. Πρόσφατα έβγαλαν και το χιλιάρικο αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα. Το νόμισμα των 500 είναι λιγότερο από ευρώ. Και με τον πληθωρισμό να τρέχει στο τετρακόσια τοις εκατό τους λυπάμαι. Προσπαθούσα να εξηγήσω στο Σάντι τι σημαίνει πληθωρισμός. Ελπίζω ότι το κατάλαβε.
Για το ταξίδι ξόδεψε βενζίνη κάπου εξακόσια ευρώ, απ’ ό,τι είπε. Και τον πιστεύω. Το μικρό δικό μου αυτοκίνητο θα ήθελε τα μισά με τις τιμές του Σουδάν. Το ντίζελ κόστιζε 1,30 το λίτρο, αλλά η τιμή έπαιζε πολύ, ανάλογα με την περιοχή. Διόδια δεν έχει, αλίμονο. Για την τροφή μας υπολόγισε το αφεντικό στην αρχή νομίζω δέκα ευρώ το άτομο τη μέρα. Βέβαια πιστεύω ότι το κόστος μας, δηλαδή το δικό μου αφού η Ντίνα δεν έτρωγε ούτε έπινε έξω, δεν ήταν πάνω από 50 ευρώ για όλες τις οκτώ μέρες.
Τα αξιοθέατα που είδαμε ήταν πολλά σε αριθμό επισκέψεων, μεγάλα σε μεγέθη και έκταση, αλλά και τρομερού ενδιαφέροντος. Αυτά που ήταν στο πρόγραμμα τα είδαμε όλα. Πιστεύω χάρη στο Σάντι είδαμε πολύ περισσότερα. Εμένα δε μου έλειψε κάτι. Σίγουρα αν έρθει κάποιος για περισσότερες μέρες θα δει περισσότερα. Μην κάνει του λάθος και μείνει περισσότερο σε κανένα χωριό γιατί θα χρειαστεί ηρεμιστικά. Εκτός και αν είναι αρχαιολόγος. Εμείς θα βλέπαμε τα ίδια με μια μέρα λιγότερη, αλλά θα τρέχαμε πιο πολύ. Δε χρειαζόταν.
Έχω υπολογίσει το συνολικό κόστος του ταξιδιού και είναι λιγότερο από 2000 ευρώ ο καθένας: 2560 στο τοπικό γραφείο, 1125 στα αεροπορικά, 120 ευρώ χάλασα και πήγαν τα περισσότερα στο φιλοδώρημα και στην κάρτα sim. Ξόδεψα και καμιά σαρανταριά σε δολάρια. Αυτά. Βάλε πάρκινγκ, κονσέρβες και φάρμακα, σίγουρα δε φτάνουμε τα 4000 ευρώ και οι δύο.
Αυτή η χώρα δεν είχε σχεδόν τίποτα από σουβενίρ. Στο Μερόε μόνο είδαμε μερικά, τα περισσότερα πολύ πρόχειρα χειροτεχνήματα. Πήραμε ένα μικρό μουσικό όργανο για πέντε δολάρια. Προσπαθούσα να πάρω ένα μαχαίρι, πιο πολύ για να τους βοηθήσω αλλά το έδιναν ακριβά και δεν έδινα γι αυτό είκοσι ευρώ. Μόνο η θήκη του άξιζε. Στο Χαρτούμ είχε μερικά μαγαζιά αλλά δε μείναμε πολύ για να δω τι ποικιλία είχαν. Πήραμε τη μάσκα και δύο τρία μικρά πραγματάκια για δέκα δολάρια και δε θυμάμαι αν είχε κάτι πιο ενδιαφέρον. Πήρα από ένα Αρχαιολογικό χώρο ένα μικρό βιβλίο για την περιοχή που επισκεφτήκαμε. Ήταν και το μόνο μέρος που πουλούσε επισήμως κάτι για τους τουρίστες.
Στο Χαρτούμ είχε ενδιαφέρον να πηγαίναμε στο παζάρι καμήλας, που γίνεται έξω από την πόλη, αλλά δεν το ήξερα από πριν για να το κανόνιζα. Επίσης το καλύτερο θέαμα εκεί είναι ο χορός των δερβίσηδων, που γίνεται κάθε Παρασκευή βράδυ. Ούτε αυτό το ήξερα πριν κλείσω τα εισιτήρια για να φεύγαμε από Ελλάδα μια μέρα νωρίτερα. Εμείς φτάσαμε την Παρασκευή αλλά πολύ αργά. Κρίμα. Στο ίντερνετ δεν είδα τίποτα σχετικό. Εγώ ενδιαφερόμουν για τις πυραμίδες και τα άλλα μεγάλα μνημεία και δεν είχα ψάξει τέτοια θεάματα και εκδηλώσεις. Από το ταξίδι μείναμε πολύ ικανοποιημένοι, αφού όλα πήγαν καλά και είδαμε τα μέρη του, έστω και πολύ πρόχειρου, προγράμματος του πρακτορείου μας.
Τελικά η Αφρική δεν παίζεται. Περιμέναμε να έρθει κάποιος να μας μεταφέρει στο αεροδρόμιο αλλά αργούσε. Νωρίτερα δεν ανησυχήσαμε γιατί είχε μιλήσει ο Σάντι με τον ιδιοκτήτη του πρακτορείου και του είπε ότι όλα είναι κανονισμένα. Το ένα που θέλαμε ήταν να μας πάει τα διαβατήρια στο ξενοδοχείο. Τα είχε κρατήσει για κάποιους ελέγχους από την αστυνομία. Δε μπορούσαν να γίνουν την πρώτη μέρα που ήρθαμε γιατί ήταν Σάββατο αργία. Έτσι τα κράτησε για την Κυριακή που εμείς φεύγαμε από το Χαρτούμ. Τα διαβατήρια λοιπόν τα πήγε το απόγευμα της μέρας που φτάσαμε στο Ακροπόλ, οπότε λέμε ότι θα είναι εντάξει και με το ραντεβού της μεταφοράς. Στις 10:10 τον παίρνω τηλέφωνο και παίρνω ειδοποίηση ότι το είχε κλειστό. Παίρνω τον Σάντι αλλά και αυτός είχε το ίδιο τηλέφωνο. Άρα δεν είχε νόημα να τον πάρει κι εκείνος. Στις 10:20 πάω στη ρεσεψιόν του Ακροπόλ, γιατί περιμέναμε στην είσοδο και η ρεσεψιόν ήταν στον πρώτο όροφο, και βρίσκω τον κύριο Θανάση. Του λέω να καλέσει ταξί. Εκείνος έτσι κι αλλιώς έχει ως επάγγελμα το ξενοδοχείο. Της οικογένειας είναι. Μου λέει ότι είναι αργά και είναι δύσκολο. Όμως έκανε μια προσπάθεια προς 3 ή 4 ταξιτζήδες, αλλά κανείς δεν απάντησε. Τότε παίρνει τα κλειδιά του δικού του αυτοκινήτου και μας πήγε εκείνος. Μιλάμε για καταπληκτικό άνθρωπο. Πήγα να του αφήσω είκοσι ευρώ πάνω στο αυτοκίνητο αλλά μου λέει να πάρω το χαρτονόμισμα γιατί θα το σκίσει. Τι να κάνω; Το πήρα. Το Ευχαριστώ είναι λίγο. Και το εικοσάρικο ακόμα πιο λίγο. Στο αεροδρόμιο αν και περάσαμε από πολλούς ελέγχους, οι διαδικασίες ήταν γρήγορες. Σε 40 περίπου λεπτά τελειώσαμε.
Το ταξίδι στο Σουδάν είναι δύσκολο. Δεν θα το σύστηνα σε κανένα αν δεν είναι αποφασισμένος για περιπέτεια. Δεν είναι ένα ή δύο αυτά από τα οποία πρέπει να προφυλαχτείς. Πολύ περισσότερα και αναπάντεχα. Μπορεί να σε ενοχλεί η σκόνη, η ζέστη, τα κουνούπια, η δυσκολία να βρεις σωστό φαγητό (για μερικούς θα είναι και αδύνατο). Να συνεχίσω; Οι ντόπιοι που πολύ συχνά γίνονται ενοχλητικοί, είτε από καλοσύνη είτε από εχθρικότατα. Το τελευταίο είναι λίγο σπάνιο. Το αμάξι που σε μεταφέρει και πιθανά έχει πολλά προβλήματα.
Το αμάξι που είχαμε εμείς δε θα το έπαιρνα και να μου το χάριζε ο Σάντι. Την άλλη μέρα είπε θα το πήγαινε στο συνεργείο, γιατί μετά από ακόμα μια μέρα πάει ταξίδι με πελάτες. Τι να πρωτοφτιάξει; Το χειρόφρενο που δε δουλεύει; Το κεντρικό κλείδωμα; Τα παράθυρα που τα μισά δεν άνοιγαν; Το ντουλαπάκι του συνοδηγού που ήταν διαλυμένο και αν προσπαθήσεις να το ανοίξεις πέφτει όλο κάτω; Τους υαλοκαθαριστήρες; Να βάλει πατάκια και να πετάξει τα κουρέλια; Να πετάξει τα κουρέλια και από τα καθίσματα; Να βάλει τα φλας; Ας σταματήσω με το Land Cruiser. Μόνο να πω ότι ήταν περίπου τριάντα πέντε ετών και είχε κάνει πάνω από δυόμισι εκατομμύρια χιλιόμετρα. Μόνο στο δικό μας ταξίδι σε οκτώ μέρες έκανε κάπου 2700 χιλιόμετρα. Από αυτά ίσως τα 700 ήταν σε κακούς χωματόδρομους αλλά και μέσα στην έρημο, χωρίς δρόμο.
Ο Σάντι ισχυριζόταν ότι τον ζητάνε γιατί ξέρει καλά την έρημο. Δηλαδή είναι κάποιοι προορισμοί, έλεγε, που οι άλλοι οδηγοί δεν τους βρίσκουν. Έτσι ταλαιπωρούνται μέχρι να φτάσουν. Γι αυτό είναι χαρούμενοι όταν είναι μαζί τους. Υπερβολή μου φαίνεται αλλά είπε ότι μεγάλωσε με τον παππού του, ο οποίος του έμαθε δρόμους, σημάδια και άλλα σχετικά. Επίσης είναι από τους λίγους που έχει δικό του αυτοκίνητο, μαγειρεύει και μιλά και καλούτσικα αγγλικά. Συνέχεια μιλούσαμε στο αυτοκίνητο. Εκείνος μου έλεγε για τον Σουδάν κι εγώ για την Ελλάδα ή άλλα λίγο επιστημονικά θέματα. Με άκουγε πάντα με προσοχή.
Μια μέρα του έκανα μια ερώτηση: ποιον θεωρεί περισσότερο δικό του άνθρωπο, ένα μαροκινό, που είναι και αυτός άραβας και μουσουλμάνος ή ένα Τούρκο που δεν είναι άραβας αλλά είναι μουσουλμάνος. Μου είπε τον μαροκινό. Εγώ απόρησα αφού είναι τόσο μακριά το Μαρόκο ενώ η Τουρκία πιο κοντά. Δε με νοιάζει αυτό μου λέει. Του λέω όμως ότι πριν 1500 χρόνια κανείς από αυτούς δεν ήταν ούτε άραβας ούτε μουσουλμάνος. Δεν τον ένοιαζε είπε. Για τη γνώμη μου του είπα ότι θεωρώ ένα Σουδανό ίσως και πιο κοντά μου από ένα γερμανό που είμαστε χριστιανοί και έχουμε και παρεμφερή γλώσσα. Αδιαφόρησε. Είπε ότι άραβας είναι όποιος μιλά εκ γενετής την αραβική γλώσσα, άσχετα με χρώμα σώματος και θρησκεία.
Έλεγα όμως για τις δυσκολίες του ταξιδιού. Ας μην αναφέρω άλλες. Ας πω κάποια κόστη που μου είπε ο Σάντι. Τα σπίτια που πηγαίναμε ζητούσαν για δύο άτομα τη βραδιά περίπου σαράντα ευρώ. Τρομακτικό ποσόν για τις ανύπαρκτες παροχές. Σου έδιναν μόνο το χώρο με τουαλέτα και μία ντουζιέρα. Είπαμε για τις βρύσες. Ούτε χαρτί υγείας. Νιπτήρα δεν είδα σε κανένα σπίτι. Μόνο στα δύο είδα κάτι γούρνες. Φωτισμό είχε αλλά στο δωμάτιο δεν έφτανε ούτε για να διαβάσεις δεκαεξάρια γράμματα bold. Πενήντα λουξ με το ζόρι στα κρεβάτια. Η ίδια λάμπα στην τουαλέτα των οκτώ τετραγωνικών και στο δωμάτιο των τριάντα.
Η είσοδος στους αρχαιολογικούς χώρους έφτανε σε μερικές περιπτώσεις και τα είκοσι ευρώ το άτομο χωρίς να υπάρχει πουθενά ξεναγός. Σε έβλεπαν ότι μπήκες και ερχόταν από το πουθενά με ένα μηχανάκι ή με τα πόδια. Βασικά πήγαιναν στο Σάντι, ο οποίος τους πλήρωνε είτε με δολάρια, σε μερικούς χώρους ήταν υποχρεωτικό, αλλά και σε ντόπια. Του έδιναν απόδειξη για να την έδινε στο αφεντικό. Γενικά τον έβλεπα συνέχεια να πληρώνει με πεντακοσαρικα. Είναι το μεγαλύτερο νομισμα που έχουν. Πρόσφατα έβγαλαν και το χιλιάρικο αλλά δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα. Το νόμισμα των 500 είναι λιγότερο από ευρώ. Και με τον πληθωρισμό να τρέχει στο τετρακόσια τοις εκατό τους λυπάμαι. Προσπαθούσα να εξηγήσω στο Σάντι τι σημαίνει πληθωρισμός. Ελπίζω ότι το κατάλαβε.
Για το ταξίδι ξόδεψε βενζίνη κάπου εξακόσια ευρώ, απ’ ό,τι είπε. Και τον πιστεύω. Το μικρό δικό μου αυτοκίνητο θα ήθελε τα μισά με τις τιμές του Σουδάν. Το ντίζελ κόστιζε 1,30 το λίτρο, αλλά η τιμή έπαιζε πολύ, ανάλογα με την περιοχή. Διόδια δεν έχει, αλίμονο. Για την τροφή μας υπολόγισε το αφεντικό στην αρχή νομίζω δέκα ευρώ το άτομο τη μέρα. Βέβαια πιστεύω ότι το κόστος μας, δηλαδή το δικό μου αφού η Ντίνα δεν έτρωγε ούτε έπινε έξω, δεν ήταν πάνω από 50 ευρώ για όλες τις οκτώ μέρες.
Τα αξιοθέατα που είδαμε ήταν πολλά σε αριθμό επισκέψεων, μεγάλα σε μεγέθη και έκταση, αλλά και τρομερού ενδιαφέροντος. Αυτά που ήταν στο πρόγραμμα τα είδαμε όλα. Πιστεύω χάρη στο Σάντι είδαμε πολύ περισσότερα. Εμένα δε μου έλειψε κάτι. Σίγουρα αν έρθει κάποιος για περισσότερες μέρες θα δει περισσότερα. Μην κάνει του λάθος και μείνει περισσότερο σε κανένα χωριό γιατί θα χρειαστεί ηρεμιστικά. Εκτός και αν είναι αρχαιολόγος. Εμείς θα βλέπαμε τα ίδια με μια μέρα λιγότερη, αλλά θα τρέχαμε πιο πολύ. Δε χρειαζόταν.
Έχω υπολογίσει το συνολικό κόστος του ταξιδιού και είναι λιγότερο από 2000 ευρώ ο καθένας: 2560 στο τοπικό γραφείο, 1125 στα αεροπορικά, 120 ευρώ χάλασα και πήγαν τα περισσότερα στο φιλοδώρημα και στην κάρτα sim. Ξόδεψα και καμιά σαρανταριά σε δολάρια. Αυτά. Βάλε πάρκινγκ, κονσέρβες και φάρμακα, σίγουρα δε φτάνουμε τα 4000 ευρώ και οι δύο.
Αυτή η χώρα δεν είχε σχεδόν τίποτα από σουβενίρ. Στο Μερόε μόνο είδαμε μερικά, τα περισσότερα πολύ πρόχειρα χειροτεχνήματα. Πήραμε ένα μικρό μουσικό όργανο για πέντε δολάρια. Προσπαθούσα να πάρω ένα μαχαίρι, πιο πολύ για να τους βοηθήσω αλλά το έδιναν ακριβά και δεν έδινα γι αυτό είκοσι ευρώ. Μόνο η θήκη του άξιζε. Στο Χαρτούμ είχε μερικά μαγαζιά αλλά δε μείναμε πολύ για να δω τι ποικιλία είχαν. Πήραμε τη μάσκα και δύο τρία μικρά πραγματάκια για δέκα δολάρια και δε θυμάμαι αν είχε κάτι πιο ενδιαφέρον. Πήρα από ένα Αρχαιολογικό χώρο ένα μικρό βιβλίο για την περιοχή που επισκεφτήκαμε. Ήταν και το μόνο μέρος που πουλούσε επισήμως κάτι για τους τουρίστες.
Στο Χαρτούμ είχε ενδιαφέρον να πηγαίναμε στο παζάρι καμήλας, που γίνεται έξω από την πόλη, αλλά δεν το ήξερα από πριν για να το κανόνιζα. Επίσης το καλύτερο θέαμα εκεί είναι ο χορός των δερβίσηδων, που γίνεται κάθε Παρασκευή βράδυ. Ούτε αυτό το ήξερα πριν κλείσω τα εισιτήρια για να φεύγαμε από Ελλάδα μια μέρα νωρίτερα. Εμείς φτάσαμε την Παρασκευή αλλά πολύ αργά. Κρίμα. Στο ίντερνετ δεν είδα τίποτα σχετικό. Εγώ ενδιαφερόμουν για τις πυραμίδες και τα άλλα μεγάλα μνημεία και δεν είχα ψάξει τέτοια θεάματα και εκδηλώσεις. Από το ταξίδι μείναμε πολύ ικανοποιημένοι, αφού όλα πήγαν καλά και είδαμε τα μέρη του, έστω και πολύ πρόχειρου, προγράμματος του πρακτορείου μας.
