Ίσως το μόνο πρόβλημα που μπορεί να έχεις είναι στο ασανσέρ που σε ανεβάζει στην επιφάνεια στο τέλος της ξενάγησης. Σε στριμώχνουν σαν σαρδέλα…
Προσωπικά μια φρίκη την ψιλοέπαθα με τα ορυχεία......από τις φωτό και μόνο......κλειστοφοβιΚΙΑ γαρΣτον …καύσωνα της Κρακοβίας
View attachment 286646
Ημέρα 1η - Άφιξη
Αν δεν έβλεπα μπροστά μου τις πινακίδες του αεροδρομίου ‘’Jana Pawla II’’ δε θα πίστευα ότι όντως έχω προσγειωθεί εκεί, αλλά ότι μάλλον μας ξεγέλασε ο πιλότος της Ryan και μας κατέβασε σε κάποιο μεσογειακό προορισμό. Αφόρητη ζέστη και υγρασία, με τα ρούχα να κολλάνε πάνω σου από το πρώτο λεπτό και την ατμόσφαιρα βαριά κι αποπνικτική:
View attachment 286648
13 Ιουνίου βλέπετε, καλοκαιράκι, αν και στη Θεσσαλονίκη το κλίμα ήταν πολύ πιο ευχάριστο παραδόξως, στη Κρακοβία ήταν ασήκωτο!
Ομολογώ πως δε το περίμενα με τίποτα, αν και το καλοκαίρι του 2019 όλη η Ευρώπη τελικά ταλαιπωρήθηκε από καύσωνες. Αντίστοιχη κατάσταση έχω βιώσει και τον Ιούνη του 2016 στο Βελιγράδι, με τη διαφορά ότι εκεί είναι πιο προετοιμασμένοι γιατί συμβαίνει συχνά!
Δεν ήταν βέβαια ικανός λόγος για να μου στερήσει στιγμές από την εκδρομή, όπως επίσης ούτε η ίωση που κουβαλούσα μαζί μου από όλη τη βδομάδα σε συνδυασμό με ισχυρό πονόλαιμο. Χάπια στις αποσκευές και καλή ψυχολογία πάνω απ’ όλα.
Μπήκα στην αίθουσα του αεροδρομίου και συναντήθηκα με το Νίκο που είχε φτάσει μια ώρα πριν από Αθήνα.
Πληροφορηθήκαμε ότι λόγω έργων άλλαξαν κάποια δρομολόγια του λεωφορείου, κι έτσι το τρένο προς το κέντρο της πόλης ήταν η μόνη λύση. Βγάλαμε 2 εισιτήρια κόστους περίπου 5 ευρώ τα οποία πληρώσαμε με κάρτα, και πήγαμε στο καφέ να πιούμε 2 μπύρες για το καλωσήρθαμε καθώς είχαμε περίπου μία ώρα αναμονή και κατευθυνθήκαμε κατόπιν προς το σταθμό των τρένων:
View attachment 286649
Κατεβαίνοντας στην αποβάθρα βέβαια διαπιστώσαμε ότι το τρένο θα είχε κι άλλη καθυστέρηση, μετά κι άλλη και καθώς περνούσε ο χρόνος ανακοινώθηκε κι άλλη! Αποφύγαμε τους Πολωνούς ταρίφες που είχαν μυριστεί τη δουλειά και κατέβαιναν στην αποβάθρα να τσιμπήσουν πελάτες, και περιμέναμε υπομονετικά. Με συνολική καθυστέρηση μιας ώρας και κάτι το τρένο ξεκίνησε με προορισμό το κέντρο της πόλης και το κεντρικό σταθμό ‘’Kraków Główny’’, στον οποίο αποβιβαζόμασταν 20 λεπτά μετά.
Να τονίσω εδώ ότι είναι το ενδεδειγμένο μέσο μεταφοράς από και προς το αεροδρόμιο, καθώς με την υπερβολική κίνηση που επικρατεί εντός και εκτός πόλης αποτελεί τη καλύτερη επιλογή. Η καθυστέρηση μας οφείλεται θέλω να πιστεύω σε τυχαίο γεγονός, μιας και στην επιστροφή ήταν συνεπέστατο!
Βρήκαμε το ανταλλακτήριο συναλλάγματος που βρίσκεται στον σταθμό προκειμένου να χαλάσουμε συνάλλαγμα, καθώς είχαμε μάθει ότι εκεί θα βρούμε τη καλύτερη ισοτιμία, διότι εντός πόλης φίλοι μας που είχαν πάει πριν λίγους μήνες τη πατήσανε. Όντως στα 150€/άτομο δώσαμε προμήθεια γύρω στα 3€ και προμηθευτήκαμε τα απαραίτητα złoty για να μπορούμε να κινούμαστε:
View attachment 286651
Βγήκαμε έξω από την έξοδο παραπλεύρως του εμπορικού κέντρου προχωρώντας προς τη παλιά πόλη και αποφασίζοντας να φτάσουμε ως το ξενοδοχείο με τα πόδια, κάτι που εν τέλει δεν αποδείχτηκε σωστό καθώς μετά από τέτοια αναμονή, ταλαιπωρία και όντας ασθενής, περπάτησα με τα πράγματα κάτι λιγότερο από 2 χλμ. Υπό άλλες συνθήκες δεν έχω πρόβλημα, ο τραυματισμός όμως στους προσαγωγούς από τη χρόνια προπόνηση με έκανε να γονατίσω από το πόνο - μιας και ήμουν σε περίοδο θεραπειών - και να αναρωτιέμαι πως θα μπορούσα να βγάλω την εκδρομή, καθώς το περπάτημα είναι ο αγαπημένος μας τρόπος να βλέπουμε ένα μέρος και το εξαντλούμε στο έπακρο…
View attachment 286652
Μετά κόπων λοιπόν φτάσαμε στο ‘’Moon Hostel Kraków - Tanie Noclegi’’ μια τίμια επιλογή διαμονής την οποία επιλέξαμε για τη θέση της, η οποία ήταν δίπλα στη συνοικία της παλιάς συναγωγής ‘’Stara Synagoga’’ ,περιοχή φημισμένη για τις παμπ και τη νυχτερινή ζωή.
Μπήκαμε στο ιδιαίτερα ζεστό δωμάτιο και αφού έκανα ένα μπάνιο κούμπωσα αμέσως δύο χάπια προκειμένου να βελτιωθεί λίγο η κατάσταση. Άνοιξα διάπλατα το παράθυρο, μιας και το δωμάτιο δε διέθετε air condition (λογικό, γιατί να διαθέτει κλιματισμό στη Πολωνία) και να σκέφτομαι πως θα κοιμηθώ το βράδυ, γεγονός που δε με προβληματίζει καν στο σπίτι μου που επίσης δεν υπάρχει κλιματισμός καθώς μένω στο βουνό… Απίστευτο.
Μόλις με πιάσανε λίγο τα χάπια σηκώθηκα να ετοιμαστώ με τη σειρά μου για τη πρώτη βραδινή βόλτα στη Κρακοβία, κάτι που δεν υπήρχε περίπτωση να χάσω. Εξάλλου είπαμε και συμφωνήσαμε ότι θα είμαστε εγκρατείς το πρώτο βράδυ. Ναι, σίγουρα, απ’ αυτούς είμαστε…
Περάσαμε το δρόμο απέναντι και ένα πολύ ωραίο κατάστημα με άφθονες μπύρες:
View attachment 286650
Η χρήση αλκοόλ στο δρόμο είναι κάτι που απαγορεύεται στη Πολωνία, κάτι που υποψιαστήκαμε από την αρχή αλλά επιβεβαιώσαμε την επόμενη μέρα. Προχωρήσαμε λίγο πιο κάτω και δίπλα από ένα ρεστοράν αντικρύσαμε μια απότομη σκάλα και μια ταμπέλα με το όνομα ‘’Rock PUB Pod Ziemią’’ και αφού το σκεφτήκαμε σοβαρά για περίπου 2 δευτερόλεπτα αρχίσαμε να κατεβαίνουμε τη σκάλα. Εντυπωσιακή υπόγεια metal pub με ωραία διακόσμηση και δυνατή μουσική. Πήραμε 2 τοπικές μπύρες και τις ήπιαμε με ευχαρίστηση. Όταν παρήγγειλα τις επόμενες ζήτησα από τη – καθόλου αδιάφορη – bar woman που με πέρασε για Γερμανό (άκου Γερμανό) να μας μυήσει στη Πολωνική Βότκα που τόσα και τόσα είχαμε ακούσει. Μας σέρβιρε το σπέσιαλ ποτό του μαγαζιού με Πολωνικά αποστάγματα, σαν μεγάλο διπλό σφηνάκι, με πολύ ιδιαίτερη γεύση και άρωμα, το οποίο ήταν ιδιαίτερο και πολύ δυνατό. Πληρώσαμε κάτι λιγότερο από 10€ για όλα, και πήραμε μια πρώτη γεύση από τις χαμηλές έως εξευτελιστικές τιμές στη Πολωνία. Ο τρόπος διασκέδασης, οι υπόγειες Pub και οι τιμές μας θύμισαν πολύ το ταξίδι ένα χρόνο περίπου πριν στη Μπρατισλάβα!
Προχωρήσαμε λίγο πιο κάτω με σκοπό να μπούμε σε ένα άλλο bar που πηγαίναμε συστημένοι, τη ‘’Pub Propaganda’’ , γνωστό και μη εξαιρετέο για την Ανατολικής Γερμανίας διακόσμηση του, φτάνοντας όμως βρήκαμε κολλητά ένα bar που μας έκανε επίσης το κλικ, ωστόσο δε μπήκαμε γιατί δεν είχε πολύ κόσμο, το ‘’La Habana bar’’
View attachment 286647
Βολευτήκαμε στο bar του Propaganda, πίνοντας βαρελίσιες μπύρες και παλεύοντας με τη ζέστη έχοντας σύμμαχο έναν ανεμιστήρα της κακιάς ώρας, στο μοναδικό bar της πόλης που είδαμε να καπνίζουν κανονικά. Πολύ ωραίος χώρος, μουσική και κόσμος.
Η βόλτα για ένα – δυο σφηνάκια βότκας που κάναμε στις pub της πλατείας ‘’Plac Nowy’’μας πείνασε, και η ώρα είχε περάσει, οπότε και καταλήξαμε ζαλισμένοι να περιμένουμε στην ουρά του ‘’Okrąglak’’ ενός συγκροτήματος ας πούμε διαφόρων μικρών καταστημάτων:
View attachment 286654
τα οποία πωλούν το κλασσικό Πολωνικό πρόχειρο φαγητό που ονομάζεται ‘’Zapiekanka’’ και πρόκειται για ουσιαστικά κομμένη μπαγκέτα ψωμιού με διάφορα υλικά της επιλογής σου, ψημένη εκ νέου σε φούρνο. ‘Ενα πολύ νόστιμο και λαχταριστό έδεσμα το οποίο κατασπαράξαμε, και αφού ήπιαμε και μια τελευταία μπύρα σε ένα μπαρ από το οποίο ελάχιστα θυμάμαι, καταλήξαμε στο ξενοδοχείο για ξεκούραση. Ακολουθούσε μια απαιτητική ημέρα:
View attachment 286653
Ημέρα 2η – Στα στρατόπεδα του θανάτου & τη παλιά πόλη
Με δυσκολίες ύπνου λόγω ζέστης και σαφώς βελτιωμένη την υγεία μου, ξυπνήσαμε την άλλη μέρα νωρίς σχετικά το πρωί καθώς είχαμε να κάνουμε δρόμο. Ετοιμαστήκαμε και κατεβήκαμε στη στάση του τραμ, η οποία βρίσκονταν λίγα μέτρα μακριά απ’ το χοστελ μας, και με 0,60€ μόλις βρεθήκαμε στο κέντρο της πόλης:
Προχωρήσαμε μέσω του ‘’Galeria Krakowska Shopping Mall’’, το εμπορικό κέντρο του σταθμού της Κρακοβίας και φτάσαμε στο ‘’Punkt sprzedaży biletów okresowych MPK’’ όπου είναι η αφετηρία των λεωφορείων. Προορισμός της ημέρας μας ήταν το μνημειο ολοκαυτωματος Auschwitz-Birkenau:
Το κόστος του εισιτηρίου είναι περίπου 7€ μετ’ επιστροφής και το εκδώσαμε στα εκδοτήρια του σταθμού αποσπασματικά, καθώς αυτό της επιστροφής βγαίνει χωριστά, απευθείας από τον οδηγό του λεωφορείου. Είναι η ευκολότερη και οικονομικότερη μετακίνηση που μπορεί να βρει κανείς για το μνημείο.
Πήραμε από ένα νεράκι, και 2 παραδοσιακά Πολωνικά κουλούρια που πωλούνται παντού από πλανόδιους και επιβιβαστήκαμε. Η διαδρομή ήταν διάρκειας περίπου μιάμισης ώρας, με αρκετή κίνηση σε σημεία του αυτοκινητόδρομου, αλλά και στάσεις σε 1-2 χωριά.
Το τοπίο εναλλασσόταν στα μάτια μας, από δασικό έως έντονα δασικό και καταπράσινο. Τίποτα δε προμήνυε ότι κατευθυνόμαστε σε τόπο μαρτυρίου. Δεν έχω να θυμάμαι κανένα τόσο πυκνό δάσος όπως αυτό που έβλεπα. Λίγο πριν το τέρμα του λεωφορείου και του parking, είδαμε τις χαρακτηριστικές γραμμές του τρένου, σημάδι ότι πλησιάζουμε όπως είχαμε διαβάσει. Αποβιβαστήκαμε 2 χιλιόμετρα μετά αφού σιγουρέψαμε ρωτώντας τον οδηγό τη στάση και τις ώρες επιστροφής:
Προχωρήσαμε προς την είσοδο προκειμένου να μάθουμε τα διαδικαστικά. Δεν είχαμε κλείσει εισιτήριο μέσω internet – κάτι που δε συνιστώ σε κανέναν, μιας και μπορεί να βρεθεί προ εκπλήξεως – γι’ αυτό και πήγαμε να δούμε τι προβλέπεται. Υπάρχει δωρεάν είσοδος έως τις 9:30 το πρωί και μετά τις 17:00 το απόγευμα. Όλες τις υπόλοιπες ώρες, μπορείς να κλείσεις θέση σε κάποιο από τα γκρουπ οργανωμένης ξενάγησης, τα οποία πέραν των Πολωνικών, διατίθενται σε Αγγλική, Γαλλική, Ισπανική, Ιταλική & Ρωσική γλώσσα. Ήμασταν τυχεροί καθώς βρήκαμε 2 θέσεις στο Αγγλικό τουρ 3 ώρες μετά. Το εισιτήριο κόστιζε περίπου 14€ το άτομο.
Έχοντας πλέον την εμπειρία, δε προτείνω σε κανέναν το τουρ χωρίς ξεναγό. Όσα μάθαμε και μας έδειξε δε θα μπορούσαμε επ’ ουδενί να τα βρούμε μόνοι μας. Άξιζε και με το παραπάνω η ξενάγηση και η καθοδήγηση στο χώρο του Auschwitz από τον απόλυτα καταρτισμένο επαγγελματία που μας έτυχε.
Είχαμε όμως ένα κενό 3 ωρών, το οποίο δε θέλαμε να το περάσουμε απλά περιμένοντας, έτσι αφού δηλωθήκαμε για το τουρ και πήραμε το ειδικό αυτοκόλλητο, ανεβήκαμε στο δωρεάν λεωφορείο που ενώνει τα δύο στρατόπεδα και πήγαμε μόνοι μας στο αχανές Birkenau. Ελάχιστα λεπτά μετά ήμασταν μπροστά στη πασίγνωστη πολυφωτογραφημένη πύλη του στρατοπέδου εξόντωσης Birkenau, έξω από το ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα:
Δε ξέρω πραγματικά τι να γράψω για ένα μέρος του πλανήτη στο οποίο έχασαν τη ζωή τους πάνω από 1.100.000 άνθρωποι με το χειρότερο δυνατό τρόπο. Ήμουν συγκλονισμένος και μόνο στην ιδέα ότι θα επισκεφτώ ένα τέτοιο χώρο μνήμης, ένα χώρο σπαρακτικό, απομεινάρι της πιο σάπιας και άρρωστης ιδεοληψίας (και όχι ιδεολογίας) που πέρασε ποτέ απ’ το πλανήτη. Το συναίσθημα που βιώνει κανείς είναι πρωτόγνωρο, και η συγκίνηση τεράστια. Λίγους μήνες πριν ήμασταν στο μουσείο του πολέμου στο Βιετνάμ. Τώρα εδώ. Η μία και μοναδική κοινή ερώτηση ήταν «Γιατί;»
Προχωρήσαμε στο διαστάσεων 2Χ2,5 χλμ. στρατόπεδο, μπαίνοντας ενίοτε μαζί με κάποιο γκρουπ ξενάγησης προκειμένου να συλλέξουμε πληροφορίες. Δε θέλω να κουράσω πολύ με γραφή, η εικόνες είναι συγκλονιστικές από μόνες τους:
Το μεγαλύτερο μέρος του Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου έχει καταστραφεί καθώς οι ναζί θέλησαν να μην αφήσουν ίχνη των αποτρόπαιων πράξεων τους, λόγω της ταχείας προέλασης του Κόκκινου στρατού. Δε κατάφεραν όμως να το πραγματοποιήσουν, καθώς ανατίναξαν μεν τα κρεματόρια λίγο πριν την απελευθέρωση του στρατοπέδου, ωστόσο άφησαν πίσω τους κρατούμενους τους οποίους δε πρόλαβαν να εξοντώσουν. Αλώστε, ήταν γνωστή η δράση τους καθώς υπήρχε ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που κατάφερε τελικά να αποδράσει:
Οι εικόνες σου φέρνουν αποτροπιασμό. Ειδικά στους θαλάμους στους οποίους φιλοξενούνταν παιδάκια:
Κάποια λουλούδια στη μνήμη των θυμάτων:
Εικόνες από στάβλους οι οποίοι τελικά φιλοξένησαν ανθρώπους καθώς η χωρητικότητα των κτηρίων δεν επαρκούσε:
Αποχωρήσαμε συγκλονισμένοι από το πρώτο μέρος της επίσκεψης μας στο συγκρότημα των στρατοπέδων, επιστρέψαμε με το λεωφορείο στο κεντρικό όπου θα ακολουθούσε κανονική ξενάγηση αυτή τη φορά. Βρήκαμε ένα αναψυκτήριο να ξεδιψάσουμε καθώς η ζέστη ήταν ήδη αρκετή και έπρεπε λίγο να χαλαρώσουμε, αφού ακολουθούσε το κύριο μέρος του προγράμματος.
Εδώ πρέπει να αναφερθεί επίσης κάτι που είναι σημαντικό και δε γνωρίζει ο περισσότερος κόσμος. Όταν μιλάμε για Άουσβιτς, δε μιλάμε για ένα αλλά στην ουσία για συγκρότημα στρατοπέδων συνολικής έκτασης 40 km² που αποτελούνταν από τρία κύρια και 39 δευτερεύοντα στρατόπεδα. Τα τρία κύρια στρατόπεδα ήταν το Άουσβιτς Ι, το αρχικό στρατόπεδο συγκέντρωσης και διοικητικό κέντρο ολόκληρου του συγκροτήματος, το Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου στρατόπεδο εξόντωσης, και το Άουσβιτς ΙΙΙ (Μόνοβιτς), στρατόπεδο εργασίας που δεν υπάρχει σήμερα.
Σε ότι αφορά τα θύματα, υπολογίζεται ότι εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς περισσότεροι από 1,3 εκατομμύρια άνθρωποι, από τους οποίους τουλάχιστον 1,1 εκατομμύρια εξοντώθηκαν. Περίπου 900.000 πέθαναν μετά την επιλογή που έγινε άμεσα κατά την άφιξή τους. Άλλοι 200.000 άνθρωποι πέθαναν από ασθένειες, υποσιτισμό, βαρύτατη κακοποίηση, συνέπειες ιατρικών πειραμάτων ή δολοφονήθηκαν.
Τα νούμερα είναι ασύλληπτα, και ακόμα και τώρα που γράφω την ιστορία δυσκολεύομαι πολύ να τα συλλάβω. Περισσότερο δε δυσκολεύομαι να κατανοήσω τα κίνητρα και το ποιόν αυτών των ‘’ανθρώπων’’ κάτι που νομίζω δε θα καταφέρω ποτέ.
Γύρω στις 14:00 ξεκινούσε η ξενάγηση μας λοιπόν στο Άουσβιτς Ι, οπότε μισή ώρα νωρίτερα ήμασταν έξω στη πύλη για τα διαδικαστικά.
Με μεγάλη απορία είδαμε ένα τσούρμο 20-30 ατόμων με Πολωνικές σημαίες και περιβραχιόνια να φωνάζει συνθήματα, κρατώντας μάλιστα φωτογραφίες ενός Πολωνού στρατιωτικού, και αστυνομικούς να παρακολουθούν διακριτικά. Η ημερομηνία μόνο τυχαία δεν ήταν, καθώς το ημερολόγιο έδειχνε 14 Ιουνίου, συμπληρωνόντουσαν 79 χρόνια από τις 14 Ιουνίου του 1940, όταν για πρώτη φορά 728 Πολωνοί, πολιτικοί κρατούμενοι, μεταφέρθηκαν στο Άουσβιτς. Το γεγονός αυτό είχε προσελκύσει στο χώρο αρκετούς επίσημους.
Η φασαρία συνεχίζονταν και κοντά στο σημείο ελέγχου και δε χρειαζόταν πολύ φαντασία προκειμένου να καταλάβει κανείς περί τίνων αποβρασμάτων επρόκειτο. Η αστυνομικός που μας πήρε από κοντά και μας έβαλε μέσα, μας προέτρεψε να βγάλουμε τα καπέλα που φορούσαμε καθώς όπως μας είπαν είχαν πάνω ‘’κομμουνιστικά’’ σύμβολα (συγκεκριμένα ήταν από το Βιετνάμ οπότε έφεραν το αστέρι) και ενδεχομένως να αντιμετωπίζαμε πρόβλημα. Μας ζήτησε επίσης συγγνώμη για τη φασαρία και τη συμπεριφορά των ομοεθνών της και μας ανέφερε ότι ‘’δυστυχώς αυτοπροσδιορίζονται ως πατριώτες, αλλά μόνο αυτό δεν είναι’’, επιβεβαιώνοντας τα όσα είχαμε καταλάβει, καθώς και τη ντροπή που ένιωθαν γι’ αυτούς. Τα βλέπουμε άλλωστε και στη χώρα μας, δεν είμαστε καλύτεροι… Επαναλαμβάνω, όλα αυτά τα τραγελαφικά συνέβησαν ΣΤΗ ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ!
Με ντροπή για την ανθρώπινη φύση και προβληματισμό, προχωρήσαμε προς του αεροδρομιακού τύπου έλεγχο. Προηγουμένως είχαμε φροντίσει να αφήσουμε τα σακίδια μας στον ειδικό χώρο φύλαξης κρατώντας μόνο τα κινητά μας και τη φωτογραφική μηχανή. Παραλάβαμε και το ειδικό ασύρματο σύστημα με ακουστικά προκειμένου να ακούμε το ξεναγό και συγκεντρωθήκαμε σε ένα σκιερό μέρος:
Ξεναγός με τα άψογα Αγγλικά του μας καλωσόρισε επισημαίνοντας μερικές σημαντικές λεπτομέρειες που έπρεπε να γνωρίζουμε. Αρχικά μας είπε ότι επιτρέπονται παντού οι φωτογραφίες εκτός από πολύ συγκεκριμένα σημεία που πρέπει να προσέξουμε και θα μας πει αυτός, εξαιρώντας βέβαια τις χαζοχαρούμενου τύπου selfies (αλήθεια ποιοι μπορεί να βγάζουν τέτοιες φωτογραφίες στο μέρος αυτό) τις οποίες ζήτησε να αποφύγουμε. Επίσης μας ενημέρωσε ότι μετά τη παρουσίαση του κάθε χώρου μπορούσαμε να υποβάλλουμε ερωτήσεις αν κάτι ήταν δυσνόητο. Τέλος μας τόνισε ότι το στρατόπεδο που θα βλέπαμε και οι συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτό είναι όσο πιο ρεαλιστικές γίνεται, καθώς θέλησαν να δείξουν στο κόσμο τα δεδομένα που επικρατούσαν τότε, όπως για παράδειγμα τα δέντρα, το γκαζόν, τα συρματοπλέγματα κ.α. Εκεί μάθαμε για την ύπαρξη των τριών στρατοπέδων τα οποία ευτυχώς (για λόγους καταγραφής της ιστορίας) δε πρόλαβαν να καταστρέψουν ολοσχερώς οι Ναζί, την ώρα που ο Κόκκινος στρατός πλησίαζε προκειμένου να τ’ απελευθερώσει.
Μερικά λεπτά μετά φτάσαμε στη πύλη όπου θα ξεκινούσε η ξενάγηση μας στο μαρτυρικό αυτόν τόπο. Μια πύλη που την έχουμε δει πολλές φορές σε φωτογραφία, με τη χαρακτηριστική ρήση ‘’η εργασία απελευθερώνει’’ πάνω της. Η πύλη της φρίκης… Έμεινα τελευταίoς για να φωτογραφίσω:
Ακριβώς από κάτω μας υπέδειξε το σημείο οπού βρισκόταν η μουσική μπάντα του στρατοπέδου, η οποία καλωσόριζε παραπλανητικά φυσικά τους κρατούμενους:
Το γνωστό απόφθεγμα του φιλόσοφου και ποιητή George Santayana:
Μπήκαμε στο πρώτο κτήριο απ’ όσα θα επισκεπτόμασταν. Εκεί είδαμε μια έκθεση από στοιχεία των κρατουμένων του στρατοπέδου. Αρχικά τα σημεία από τα οποία εστάλησαν οι κρατούμενοι στο Άουσβιτς, με μακρινότερο αυτό της Ρόδου:
Το πίνακα με τα πληθυσμιακά γκρουπ που έφτασαν εκεί:
Φωτογραφίες από τη διαλογή των αφιχθέντων. Οι ικανοί για εργασία εντός, οι υπόλοιποι κατευθείαν στο θάνατο… :
Καρτέλες με προσωπικά στοιχεία κρατουμένων:
Τη χαρακτηριστική φωτογραφία από τον Ιούλιο του 1942 και τη συγκέντρωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στη Πλατεία Ελευθερίας:
Την οποία πλατεία Ελευθερίας εμείς τη χρησιμοποιούμε χρόνια τώρα σαν πάρκινγκ.
Ναι.
ΠΑΡΚΙΝΓΚ….
Είδαμε τα κενά δοχεία του χημικού ‘’Zyklon B’’ το οποίο αν και ξεκίνησε σαν εντομοκτόνο, χρησιμοποιήθηκε τελικά για το λόγο που ξέρουμε:
Γυαλιά μυωπίας που απαγορεύονταν να φορούν:
Αντικείμενα σίτισης των κρατουμένων:
Προσωπικά τους αντικείμενα, παπούτσια κι αποσκευές:
Αλλάξαμε κτήριο, κάτι που γινόταν συνεχώς καθ' υπόδειξη του ξεναγού:
Στο επόμενο κτήριο κράτησης - φυλάκισης. είδαμε φωτογραφίες με τα στολή με τα χαρακτηριστικά τρίγωνα για να ξεχωρίζουν. Θυμίζω, Εβραίοι = 2 τρίγωνα, Πολιτικοί = Κόκκινο τρίγωνο, Αθίγγανοι = Μαύρο κ.α. :
Λίγο πιο κάτω ένα μνημείο με κεριά , μερικά λουλούδια και στεφάνια από επίσημους λόγω της ημέρας:
Πριν μπούμε στο καθένα κτήριο ο ξεναγός μας εξηγούσε τι πρόκειται να δούμε και τι πρέπει να προσέξουμε. Μας ενημέρωσε βέβαια ότι απαγορεύεται να βγάλουμε φωτογραφίες στο χώρο π.χ. όπου εκτίθενται τα μαλλιά των κρατουμένων (τα χρησιμοποιούσαν οι ναζί σε κατασκευές) τα οποία και αποτελούσαν ‘’ζωντανό’’ κομμάτι τους και έπρεπε να δείξουμε σεβασμό όπως μας είπε, τις αίθουσες φυλάκισης – βασανιστηρίων – απομόνωσης κτλ.
Δε χρειάζεται νομίζω να περιγράψω πόσο συγκλονιστική ήταν η εμπειρία που ζούσαμε στο μαρτυρικό αυτό τόπο. Να περπατάς ανάμεσα σε σκοπιές, συρματοπλέγματα, τόπους βασανισμού και εξοντώσεων. Να μη μπορείς να αντιληφθείς το δυσθεώρητο μέγεθος ανθρωπίνου μίσους που ένιωθες μαθαίνοντας τα όσα διαδραματίζονταν εκεί μέσα. Έχοντας καταγωγή και ζώντας βέβαια, στον μαρτυρικό Χορτιάτη και μαθαίνοντας από τις διηγήσεις των παππούδων και των γιαγιάδων, μπορώ να καταλάβω περίπου μέχρι που ήταν ικανοί να φτάσουν οι ναζί και οι επιτόπου συνεργάτες τους…
Προχωρήσαμε με πολύ περίεργα συναισθήματα στα υπόλοιπα σημεία του στρατοπέδου:
Παντού ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα:
Σε μια φάση στάθηκα κάτω από μερικούς οριζόντιους και κάθετους στύλους προσπαθώντας να καταλάβω τι είναι, λύνοντας μου την απορία ο ξεναγός, λέγοντας ότι βλέπαμε κάτι σαν κρεματόριο, όπου τιμωρούσαν για παραδειγματισμό όσους προέβαλαν αντίσταση ή όσους προσπαθούσαν να το σκάσουν. Οι λεπτομέρειες που μαθαίναμε καθ’ όλη τη διάρκεια του τουρ ήταν φρικιαστικές:
Κάνοντας ένα μεγάλο κύκλο του στρατοπέδου στα διαθέσιμα σημεία επίσκεψης, φτάναμε κοντά στην είσοδο. Ο ξεναγός μας τόνισε επιδεικτικά αυτή τη φορά ότι πρέπει να μιλάμε σιγά, να κάνουμε γρήγορα, να βγάλουμε μεν φωτογραφία αλλά να μη το παρακάνουμε, και τέλος να μη μείνουμε πολύ εντός του χώρου. Όλα αυτά γιατί μπροστά μας είχαμε το χειρότερο ίσως κτίσμα του Άουσβιτς, τους θαλάμους αερίων και τους φούρνους αποτέφρωσης. Μπήκαμε βιαστικά, μην έχοντας τη θέληση για πάνω από 1-2 φωτογραφίες, στο μέρος που έχασαν τη ζωή τους χιλιάδες αθώου κόσμου:
Με το πρόσχημα του ''ντους'' οδηγόντουσαν προς το θάνατο:
Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η μυρωδιά παραμένει ως τα σήμερα… Δε ξέρω, δε προσπάθησα να καταλάβω αν ισχύει κάτι τέτοιο, και μάλλον δεν ήθελα να το καταλάβω. Ήμουν πολύ επηρεασμένος:
Κάπου εκεί η ξενάγηση έλαβε τέλος, και το γκρουπ θα πήγαινε στη στάση του λεωφορείου για να μεταβεί στο Μπιρκεναου. Εμείς είχαμε κάνει μόνοι μας πρωτύτερα αυτή τη διαδικασία, οπότε και ευχαριστήσαμε θερμά τον πολύ καλό ξεναγό μας , αφού τον συγχαρήκαμε για όσα μας έδειξε:
Αμίλητοι και κουρασμένοι από τις ώρες ορθοστασίας και περπατήματος μπήκαμε στο λεωφορείο της επιστροφής στη Κρακοβία. Έπρεπε να «χωνέψουμε» όσα είδαμε. Τα ξέραμε, τα είχαμε χιλιοακούσει και διαβάσει, είναι εντελώς διαφορετική αίσθηση όμως να τα βλέπεις από κοντά.
Είναι περίεργες οι περιηγήσεις τέτοιου τύπου μέσα σε μια χαρούμενη κατά τα άλλα εκδρομή. Αφορούν ωστόσο εμπειρίες που θα σου μείνουν για μια ζωή, εμπειρίες που σε κάνουν πολλές φορές να αναθεωρήσεις, που σε μαλακώνουν, που σε κάνουν εν τέλει καλύτερο άνθρωπο. Δε μετάνιωσα ούτε στιγμή το γεγονός ότι πήγαμε σε ένα μέρος που το λιγότερο που μπορεί να σου προκαλέσει είναι θλίψη, το αντίθετο. Η ιστορική μνήμη πρέπει να διατηρείται, και οφείλουν όλοι εφόσον μπορούν κάποια στιγμή στη ζωή τους να περάσουν από το μνημείο αυτό.
Πηγμένοι στη κίνηση και τη ζέστη κάτι περισσότερο από μιάμιση ώρα μετά φτάναμε στο κέντρο της Κρακοβίας. Αυτό που χρειαζόμασταν για την υπόλοιπη ημέρα ήταν αποφόρτιση και χαλάρωμα. Περάσαμε από το Galleria Mall και πήραμε κατεύθυνση προς τη παλιά πόλη:
Ακολούθως πιάσαμε την οδό ‘’ Mikołaja Kopernika ‘’ που όπως καταλαβαίνετε φέρει το όνομα του γνωστού Πολωνού μαθηματικού και αστρονόμου ‘’Κοπέρνικου’’ ο οποίος σπούδασε στο πανεπιστήμιο της Κρακοβίας και διατύπωσε το ηλιοκεντρικό μοντέλο του σύμπαντος:
Λίγο μετά θα μπαίναμε στη πασίγνωστη κεντρική πλατεία της παλιάς πόλης που φέρει το όνομα ‘’Rynek Główny’’ με τις πρώτες εικόνες να είναι εντυπωσιακές:
Εκεί βρίσκεται και η περίφημης ομορφιάς ‘’ Bazylika Mariacka ‘’ μια τούβλινη γοτθική εκκλησία που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 13ο αιώνα, και είναι χαρακτηριστική για τη σάλπιγγα (Hejnał mariacki) η οποία κάθε μία ώρα παίζει έναν χαρακτηριστικό ήχο από την κορυφή του πιο ψηλού από τους δύο πύργους, για τιμήσει τον σαλπιγκτή του 13ου αιώνα που πυροβολήθηκε κατά τη διάρκεια της επέμβασης των Μογγόλων ενώ καλούσε των συναγερμό της πόλης:
Η παλιά πόλη, αλλά και συνολικά ολόκληρη η πόλη θεωρείται μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO!
Η πλατεία ήταν καταπληκτική και έσφυζε από ζωή εκείνη την ώρα, καθώς αποτελεί ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της Κρακοβίας τις ώρες της μέρας:
Περπατήσαμε και φωτογραφήσαμε απ’ άκρη σ’ άκρη:
Φυσικά αν κάτι ποθούσαμε εκείνη την ώρα μετά από τέτοιο περπάτημα και ζέστη ήταν μια παγωμένη μπύρα, την οποία βρήκαμε σε ένα διπλανό μίνι μάρκετ. Καθίσαμε να τη πιούμε σε ένα παγκάκι στη πλατεία και βγήκαμε φωτογραφία, βλέποντας τον κόσμο να μας κοιτάζει περίεργα χωρίς να καταλάβουμε το γιατί:
Σε κάποια φάση μας πλησίασε ένα παλικάρι και πολύ ευγενικά μας ενημέρωσε ότι αυτό που κάνουμε είναι παράνομο, καθώς η κατανάλωση αλκοόλ σε δημόσιο χώρο είναι κάτι που απαγορεύεται στη Πολωνία. Το παράλογο της υπόθεσης είναι ότι στα 2 μέτρα δίπλα μας όλοι έπιναν τις μπύρες τους, απλά καθισμένοι σε τραπέζια μαγαζιού. Σε κάθε περίπτωση δεν υπήρχε σήμανση για κάτι τέτοιο, όπως πχ στο Δουβλίνο & στο Άμστερνταμ. Όπως και να ‘χει οφείλαμε να συμμορφωθούμε με αυτό έτσι αφού τις ήπιαμε πολύ γρήγορα και διακριτικά συνεχίσαμε το δρόμο προς το χοστελ μας:
Κάναμε μια στάση όμως ένεκα της απαγόρευσης στο ‘’Rock PUB Pod Ziemią’’ που μας είχαν μάθει και ήπιαμε 2 Πολωνικές για να συνέλθουμε και να ρεφάρουμε.
Φτάσαμε στο χόστελ, ξεκουραστήκαμε για λίγο και ετοιμαστήκαμε για ακόμα μια νύχτα στη Κρακοβία. Επιστρέψαμε στη ’’Rock PUB Pod Ziemią’’ για να δοκιμάσουμε και τις βότκες τους αυτή τη φορά και συνεχίσαμε στο Propaganda.
Πιάσαμε τη κουβέντα με Πολωνούς στο ‘’Kochanka folk shotbar’’ όπου η δοκιμές στις Πολωνικές βότκες συνεχίστηκαν με αμείωτο ενδιαφέρον, κάναμε ένα διάλειμμα να φάμε ένα Zapiekanka, καθώς η πείνα μας είχε γονατίσει και καταλήξαμε στο ‘’Siedem miliardów uśmiechów’’ και ένα δυο ακόμα μπαράκια στη πλατεία Plac Nowy όπου και βρισκόμασταν για σβήσιμο, συνειδητοποιώντας ότι η Κρακοβία τελικά έχει πολύ ωραία κι ενδιαφέρουσα νύχτα, γεγονός που αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες αλλά και ντόπιους φυσικά, και ένα ακόμα ισχυρό λόγο να επισκεφτεί κανείς τη πόλη!
Ημέρα 3η – Αλατωρυχεία, κάστρα & Εβραϊκή συνοικία
Το πρωί του Σαββάτου ξυπνήσαμε και πάλι νωρίς, καθώς η προγραμματισμένη επίσκεψη μας στο Αλατωρυχείο ήταν για τις 12:15. Φτάσαμε στη στάση του τραμ ιδιαίτερα πεινασμένοι όπου για καλή μας τύχη υπήρχε μαγαζί με πρωινά ακριβώς πίσω με αποτέλεσμα να κατασπαράξω 2 «κάτι σαν ντόνατς» με κρέμα και φράουλα που μου άρεσαν ιδιαίτερα. Εξάλλου η βιτρίνα ήταν εντυπωσιακή:
Πήραμε το τραμ και κατεβήκαμε κλασσικά στο κεντρικό σταθμό με σκοπό να ψάξουμε τη στάση του λεωφορείου που οδηγεί απευθείας στα αλατωρυχεία και φέρει τον αριθμό ‘’304’’. Οι πληροφορίες που είχαμε δε μας βοήθησαν και κάτι πήγε στραβά με το Google maps με αποτέλεσμα να αφιερώσουμε πολλή ώρα ψάχνοντας τη στάση, κάτι που είχε σαν συνέπεια να μειωθεί δραματικά η διαθέσιμη ώρα:
Όταν βρήκαμε τελικά τη στάση του λεωφορείου, ενημερωθήκαμε ότι το επόμενο αναχωρεί σε 25 περίπου λεπτά. Ρωτήσαμε για ταξί παίρνοντας την απάντηση ότι η τιμή θα είναι 100 zloty, ανοίξαμε το Uber το οποίο θα μας κόστιζε τα μισά λεφτά, σε κάθε περίπτωση όμως δεν υπήρχε εγγύηση ότι θα φτάσουμε στην ώρα μας. Έτσι σκεπτόμενοι ψύχραιμα συναποφασίσαμε να πάρουμε το λεωφορείο να φτάσουμε στο χώρο και ότι γίνει. Ανεβήκαμε και εκδώσαμε εισιτήρια κόστους λίγο περισσότερο από ένα ευρώ έκαστος. Για όσους έχουν σκοπό να πάρουν λεωφορείο - που είναι και το φθηνότερο μέσο να φτάσει κανείς εκεί - επισυνάπτω την εικόνα του χάρτη με το ακριβές σημείο της στάσης εκκίνησης:
Γι’ ακόμα μια φορά στη Κρακοβία η κίνηση ήταν αρκετή οπότε και χρειάστηκε κοντά μια ώρα, ίσως και περισσότερο για να καλύψουμε τα 17 περίπου χιλιόμετρα που μας χώριζαν από το ‘’Wieliczka salt mine’’ αυτό το μοναδικής ομορφιάς και σπανιότητας αξιοθέατο που δε πρέπει να παραλείψει κανείς επισκεπτόμενος τη πόλη. Αποτελεί εξάλλου μια από τις δημοφιλέστερες τουριστικές ατραξιόν όχι μόνο της Κρακοβίας αλλά ολόκληρης της Πολωνίας :
Αυτό που συναντάς δε σε προδιαθέτει σε καμία περίπτωση για το τι θα ακολουθήσει. Η περιοχή είναι πολύ όμορφη, στα προάστια σχεδόν της πόλης, αν και η Βιελίτσκα θεωρείται τύποις ξεχωριστή πόλη:
Κατευθυνθήκαμε στο ταμείο και κατόπιν στις πληροφορίες για να δούμε τι μέλλει γενέσθαι με τα εισιτήρια μας, καθώς η προβλεπόμενη ώρα είχε παρέλθει. Είχαμε φροντίσει να κλείσουμε περίπου 20 μέρες πριν τα εισιτήρια μας για το Αγγλόφωνο τουρ από την επίσημη σελίδα του αλατωρυχείου ‘’www.wieliczka-saltmine.com’’ με κόστος περίπου 21 ευρώ στο tourist tour. Υπάρχουν και διαφορετικά τύπου tours όπως το ‘’miner’s route’’ για όσους θέλουν να δουν το κάτι διαφορετικό. Μας ζήτησαν 10 λεπτά να εξετάσουν το αίτημα μας για μετατόπιση της ώρας ξενάγησης, δίνοντας μας την ευκαιρία να πιούμε λίγο νερό καθώς η υπερβολική ζέστη κυριαρχούσε και εκείνη τη μέρα:
Πολύ ευγενικά μας ενημέρωσαν ότι η ξενάγηση μας πήγε στις 14:00 κι έτσι δε χρειάστηκε να ξαναπληρώσουμε εισιτήριο. Μου έδωσαν κι ένα αυτοκόλλητο σήμα για τη κάμερα για την οποία αν θυμάμαι καλά πληρώσαμε έξτρα γύρω στα δύο ευρώ, και είναι κάτι για το οποίο ελέγχθηκα κατά την είσοδο. Αξιοποιήσαμε τα 45 περίπου λεπτά που είχαμε στη διάθεση μας για αναμονή πίνοντας μια μπύρα στο διπλανό αναψυκτήριο στο πάρκο, αφού κάναμε μια βόλτα από τα μαγαζάκια που πουλούσαν τα προϊόντα του αλατωρυχείου:
Λίγο πριν τις 14:00 μπήκαμε στην ουρά, ελεγχθήκαμε για εισιτήρια, εφοδιαστήκαμε με τον απαραίτητο εξοπλισμό για να ακούμε το ξεναγό και ενημερωθήκαμε σχετικά με τις περιπτώσεις ασφαλείας. Λίγο μετά αφού περάσαμε τη πρώτη στοά ξεκινήσαμε να κατεβαίνουμε τη μεγάλη ξύλινη σκάλα η οποία ήταν ατελείωτη και θα μας οδηγούσε σε βάθος κάτι περισσότερο των 320 μέτρων, σ’ ένα μοναδικό σκηνικό που φτάνει τα εννέα επίπεδα:
Το αλατωρυχείο Βιελίτσκα που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και αποτελεί το δεύτερο σε αρχαιότητα αλατωρυχείο της Ευρώπης και μετατράπηκε σε μουσείο το 1950, εντάχθηκε στην λίστα των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO το 1978.
Ξεκινήσαμε προχωρώντας σε εντυπωσιακές στοές ακούγοντας παράλληλα τη ξεναγό μας:
Καθ’ όλη τη διάρκεια του τουρ αυτό που μπορεί να δει κανείς είναι η αναπαράσταση της ζωής και της δουλειάς στο ορυχείο, σε μια εποχή που η εξαγωγή του αλατιού ήταν επικερδέστατο επάγγελμα, καθώς η τιμή του ήταν αντίστοιχη με αυτή του ασημιού:
Στο χώρο του ορυχειο τακτικά συναντάμε αγάλματα φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από αλάτι. Και όχι μόνο αγάλματα. Δρόμοι, σκαλιά, τοίχοι, δωμάτια, γλυπτά, πολυέλαιοι και ότι μπορεί κανείς να φανταστεί, φτιαγμένο αποκλειστικά από αλάτι του ορυχείου:
Λίγο μετά φτάσαμε και στο άγαλμα του Κοπέρνικου:
Αλλά και σε ένα εντυπωσιακό παρεκκλήσι, το μπαρόκ "Παρεκκλήσιο του Αγίου Αντωνίου", που καθαγιάστηκε το 1698:
Οι τοίχοι του είναι διακοσμημένοι με ανάγλυφες παραστάσεις, ενώ υπάρχουν πολλά αγάλματα φτιαγμένα από αλάτι, από τα οποία ξεχωρίζει η Παναγία με το Βρέφος και ο Αγιος Αντώνιος, προστάτης άγιος των μεταλλωρύχων:
Ατελείωτες στοές, τοίχοι από αλάτι, γλυπτά και αγάλματα:
Η κατάβαση συνεχίστηκε με σταθερό ρυθμό, και οι εικόνες διαδέχονταν η μία την άλλη:
Στοές σμιλεμένες στο αλάτι:
Πάνω που έλεγες πόσο πιο βαθιά μπορεί να πάμε ακόμη συναντούσες σκάλες, με αποτέλεσμα να κατεβαίνεις όλο και περισσότερο:
Παντού υπήρχαν προσομοιωτές για να δείξουν το τρόπο εξόρυξης του αλατιού:
Μοναδικές εικόνες και από το τρεχούμενο νερό εντός ορυχείου:
Συνεχίσαμε τη κάθοδο και το περπάτημα στην αλληλουχία των στοών από αλάτι και αγαλμάτων:
Το διασημότερο αξιοθέατο ίσως εντός του τουριστικού τουρ που μας άφησε με το στόμα ανοιχτό είναι αυτό του "Παρεκκλήσιο της Ευλογημένης Κίνγκα" για το οποίο έκανα μεγάλη προσπάθεια να το φωτογραφίσω από τα ψηλά:
Μαγεμένος από την ομορφιά ξεκίνησα να κατεβαίνω προς το κύριο χώρο:
Όπως μας λέει και η Wikipedia: Ιδιαίτερα εντυπωσιακό και πλούσια διακοσμημένο το "Παρεκκλήσιο της Ευλογημένης Κίνγκα", ένας καθεδρικός ναός διαστάσεων 54 μ. επί 17 μ. και με ύψος 12 μέτρα. Η κατασκευή αυτού του υπόγειου ναού διήρκεσε περισσότερο από 30 χρόνια (1896 - 1927), ενώ χρησιμοποιήθηκαν 20.000 τόνοι συμπαγούς αλατιού. Όλα τα αντικείμενα μέσα στο ναό, από τους πολυελαίους μέχρι τα είδη θρησκευτικής λατρείας, είναι κατασκευασμένα εξολοκλήρου από το αλάτι του ορυχείου. Από την οροφή του ναού κρέμονται πολυέλαιοι από αλάτι, η Αγία Τράπεζα και ένας Εσταυρωμένος δεσπόζουν στην αίθουσα, ενώ οι τοίχοι κοσμούνται με ανάγλυφες από αλάτι βιβλικές παραστάσεις:
Ξεχωριστές και οι αναπαραστάσεις στους τοίχους, με ιδιαίτερη μνεία να γίνεται σε αυτή του Μυστικού Δείπνου του Λεονάρντο ντα Βίντσι κατασκευασμένου σε ορυκτό αλάτι:
Αλλά και το άγαλμα του Πολωνού πάπα Ιωάννη Παύλου Β’ :
Δε μείναμε πάνω από 15 λεπτά στο χώρο, καθώς είχαμε να δούμε ακόμα πολλά:
Όντως, λίγο πιο κάτω συναντάει κανείς τη πανέμορφη λίμνη αλμυρού νερού:
Συνεχίσαμε σε στοές:
Και βρεθήκαμε να ανεβαίνουμε μια πελώρια και πολύπλοκη κατασκευή για μεταφορά του αλατιού με σκάλες:
Ανεβήκαμε στο χώρο ενός ακόμα αγάλματος αφιερωμένο στους εργάτες του ορυχείου. Εκεί συναντήσαμε και μερικά καταστήματα με σνακ και αναψυκτικά.
Αμέσως μετά ήταν μια μικρή προβλήτα όπου κατέληγε το πλωτό σκάφος μεταφοράς, που από μόνο του σαν στοιχείο είναι εντυπωσιακό. Η συγκεκριμένη διαδικασία πάντως μας ενημέρωσαν ότι εγκαταλείφθηκε μετά από ένα ατύχημα:
Λίγο μετά βγήκαμε σε μια πλατεία με περισσότερα καταστήματα από τα οποία ψωνίσαμε μερικά όμορφα δωράκια, κάτι που αξίζει το κόπο να κάνετε και καταλάβαμε ότι το τουρ άρχισε σιγά σιγά να λαμβάνει τέλος:
Κάναμε στάση για τις καθιερωμένες φωτογραφίες σε μία ακόμα αίθουσα με γλυπτά:
και φτάσαμε στην αίθουσα δεξιώσεων, την οποία μπορεί κάποιος να νοικιάσει για κοινωνική εκδήλωση, γάμο κτλ. :
Αμέσως πιο κάτω ήταν το εστιατόριο των ορυχείων σε ένα ακόμα εκπληκτικό σκηνικό:
Δε χάσαμε την ευκαιρία για ένα γεύμα και μια παγωμένη μπύρα φυσικά στα έγκατα της γης. Οι τιμές ήταν αρκετά καλές μπορώ να πω και το σνίτσελ χορταστικότατο. Πολύ καλό και το Wi-Fi του χώρου:
Περπατούσαμε ήδη προς την έξοδο η οποία πιστεύαμε ότι θα είναι σύντομη, κάτι που δεν ίσχυε σε καμία περίπτωση. Φτάνοντας, αφού περάσεις από κάποια τελευταία καταστήματα μπαίνεις σε αναμονή μέχρι να συγκεντρωθεί συγκεκριμένος αριθμός εξερχομένων:
Είδαμε πληροφορίες σχετικά με το Miners tour, το οποίο κατέληγε στο ίδιο σημείο αν και ήταν εντελώς διαφορετικό και μάλλον πολύ πιο εντυπωσιακό από αυτό που κάναμε εμείς:
Ξεκινήσαμε όταν ήμασταν έτοιμοι, αυστηρά με τη συνοδεία υπαλλήλου μια πορεία σε στοές για περίπου 15 λεπτά η οποία καταλήγει σε ασανσέρ που σε οδηγεί στην έξοδο:
Συνολικά το τουρ είναι πάνω από 4 χιλιόμετρα (μπορεί να λέω και λίγα) μετρημένα μάλιστα, και χρειάζεσαι περίπου 3 ώρες για να το ολοκληρώσεις, αλλά αν θέλεις μπορείς να μείνεις και παραπάνω. Το εντυπωσιακότερο όλων είναι ότι το επισκέψιμο κομμάτι αφορά μόνο το 1% του ορυχείου, οπότε φαντάζεστε τι επικρατεί εκεί κάτω. Ολόκληρη πολιτεία, και η επισήμανση ότι συνολικά οι στοές ξεπερνούν το μήκος των 300 χιλιομέτρων, την απόσταση δηλαδή της Κρακοβίας από τη Βαρσοβία!
Μια χρήσιμη φωτογραφία που βρήκα κάνοντας έρευνα σχετικά με το χώρο του ορυχείου:
Η έξοδος είναι από τη πίσω πλευρά του οικήματος, σε μια πολύ όμορφη γειτονιά:
Και ένα παρκάκι:
Με αρκετά καταστήματα τριγύρω του να πωλούν είδη αλατιού:
Είδαμε για λίγο και τη πόλη της Βιελίτσκα, καθώς ούτε στην επιστροφή μας σταθήκαμε τυχεροί για να βρούμε αμέσως τη στάση. Δεν ήταν η μέρα μας με τα λεωφορεία, αλλά δε πειράζει:
Όμορφες εικόνες κι εδώ:
Είχαμε προαποφασίσει να μην επιστρέψουμε στο κέντρο με το λεωφορείο, δεν υπήρχε λόγος άλλωστε να ξαναφάμε όλη αυτή τη κίνηση, έτσι με το που είδαμε τη στάση που θα μας οδηγούσε στο γνωστό κάστρο ‘’Wawel Royal Castle’’ κατεβήκαμε. Περάσαμε το δρόμο και λίγα μέτρα πιο κάτω φτάσαμε στην όχθη του ‘’Vistula’’ ποταμού που διασχίζει τη πόλη, με το κάστρο απέναντι να φαίνεται εντυπωσιακό:
Λόγω καλοκαιριού αλλά και της ημέρας του Σαββάτου ο κόσμος που έκανε βόλτα, καθόταν στα γρασίδια αλλά και στα πλωτά καταστήματα ήταν πολύς:
Περάσαμε τη γέφυρα ‘’Most Grunwaldzki’’ για να βρεθούμε απέναντι:
Βγάζοντας μερικές ακόμα πολύ ωραίες φωτογραφίες:
Από την απέναντι όχθη πλέον κατευθυνθήκαμε προς το κάστρο:
Εκεί λάμβανε χώρα ένα δρώμενο όπου υπήρχε εξίσου πολύς κόσμος και παρακολουθούσε τα άλογα και τους αναβάτες με στολή εποχής. Δίπλα υπήρχαν στημένες καντίνες για φαγητό και μικρά καταστήματα με αναμνηστικά:
Προχωρήσαμε ως το πολύ γνωστό άγαλμα του δράκου, το οποίο μάλιστα εκπέμπει φωτιά από το στόμα:
Ο δράκος αποτελεί και σύμβολο της πόλης, και θα τον δει κανείς παντού, ειδικότερα σε σουβενίρ. Σύμφωνα με τον θρύλο, το μυθικό τέρας απαιτούσε να το ταΐζουν αγελάδες ή πρόβατα, αλλιώς θα καταβρόχθιζε ανθρώπους. Αφού διάφοροι ιππότες προσπάθησαν μάταια να το σκοτώσουν, ο τότε βασιλιάς Krak ακολούθησε τη λύση που πρότεινε ένας ταπεινός τσαγκάρης: ζήτησε να γεμίσουν μια προβιά με θειάφι και να την πετάξουν στον δράκο, ο οποίος την έφαγε. Όμως, για να ξεδιψάσει, ήπιε αχόρταγα νερό από τον ποταμό Βιστούλα και έσκασε!
Το σκηνικό ήταν πανέμορφο και ο κόσμος πολύς, εμείς είχαμε σκοπό να δούμε το κάστρο όμως μόνο εξωτερικά καθώς δε μας τράβηξε κάτι εντός. Για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχουν διαφορετικά τουρ με θεματικές ενότητες. Προχωρήσαμε περιμετρικά και ήπιαμε μια μπύρα στο γρασίδι, μιας και είδαμε πολύ κόσμο να πράττει ανάλογα κάτι που μας έδωσε θάρρος. Αν τη πατούσαμε θα γινόταν ομαδικώς:
Μπήκαμε στην Εβραϊκή συνοικία με πολύ όμορφα κτήρια να διαδέχονται το ένα το άλλο, αφήνοντας πίσω μας το κάστρο:
Βρεθήκαμε μπροστά σε μια από τις γνωστές ταμπέλες με τις πολλές επιγραφές που είναι της μόδας τα τελευταία χρόνια. Προφητική ίσως; Θα δείξει στο άμεσο μέλλον… :
Για καλή μας τύχη πέσαμε πάνω σε μια μπυραρία με το όνομα ‘’BroPub By Brokreacja’’ στην οποία μπήκαμε με δισταγμό στην αρχή αλλά διαπιστώσαμε ότι δεν είχαμε δίκιο. Κάναμε έρευνα αγοράς και δοκιμάσαμε ένα από τα πολλά βαρέλια που είχε:
Στο πίνακα της εξόδου διαπίστωσα ότι δε χρειαζόταν να βάλω τη δική μου πινέζα, καθώς κάποιος από τη Θεσσαλονίκη με είχε προλάβει:
Συνεχίσαμε τις βόλτες στην Εβραϊκή συνοικία στην οποία διεξάγονταν και πολλά έργα:
Όπως προχωρούσαμε ανάμεσα στα έργα, πέσαμε πάνω στο πολύ όμορφο μπαρ ‘’Don Chichote, czyli Bohaterowie są zmęczeni’’ στο οποίο ήταν κρίμα να μη κάνουμε μια ακόμα σύντομη στάση:
Βολτάραμε αρκετά στη πολύ όμορφη περιοχή του ‘’Kazimierz’’ :
Ώσπου φτάσαμε στη γέφυρα ‘’Most Marszałka Józefa Piłsudskiego’’ με τα αγάλματα ακροβατών που αιωρούνται, τα οποία από μακριά μας ξεγέλασαν περνώντας τα για ζωντανά:
Η κλασσική εικόνα με τα λουκέτα περνώντας απέναντι:
Μερικά μέτρα μετά φτάσαμε στο τελευταίο αξιοθέατο της ημέρας, την επιβλητική νέο – γοτθική εκκλησία ‘’Most Marszałka Józefa Piłsudskiego’’ :
Το λάθος που κάναμε σ’ αυτό το σημείο είναι ότι δε πήγαμε στη πλατεία ‘’Ghetto Heroes Square’’ η οποία είναι πολύ γνωστή γιατί εκεί γινόταν η διαλογή των Εβραίων για τα στρατόπεδα εργασίας. Στη μνήμη τους είναι αφιερωμένη η πλατεία με τα χαρακτηριστικά γλυπτά – καρέκλες, μία για κάθε χίλιες ψυχές που χάθηκαν.
Επιστρέψαμε στο Χόστελ μας από άλλη διαδρομή αυτή τη φορά προκειμένου να ετοιμαστούμε:
Η νύχτα δεν έκρυβε κάτι το ιδιαίτερο ή το διαφορετικό. Μπήκαμε σε μερικά επιπλέον μπαράκια, για ακόμα μια φορά στηρίξαμε τη τοπική αγορά του αλκοόλ και εμπιστευτήκαμε τα γνωστά, εκεί που πλέον μας είχαν μάθει για τα καλά. Προπαγάνδα και στα υπόλοιπα:
Γλεντήσαμε τη τελευταία βραδιά μας στη πόλη και αποκοιμηθήκαμε γεμάτοι από εικόνες και παραστάσεις!
Ημέρα 4η – Παλιά πόλη & αναχώρηση
Ευτυχώς το Χόστελ μας έβαλε σε κίνηση από νωρίς τη τελευταία μέρα, καθώς έπρεπε να αφήσουμε το δωμάτιο γύρω στις 10:00. Ευχαριστήσαμε, χαιρετήσαμε παίρνοντας και τις αποσκευές μαζί μας και ανεβήκαμε στο Τραμ. Θέλαμε να κινηθούμε κεντρικά καθώς στις 16:00 θα αναχωρούσαμε για το αεροδρόμιο με το τρένο. Έτσι το πρώτο μας μέλημα ήταν να φτάσουμε στο κεντρικό σταθμό.
Εκεί φροντίσαμε να βγάλουμε τα εισιτήρια και να μάθουμε την αποβάθρα αναχώρησης και να φάμε ένα ωραίο πρωινό, έχοντας αφήσει νωρίτερα τις αποσκευές μας στο ειδικό κατάστημα φύλαξης με κόστος περίπου 1,5 ευρώ το άτομο, κάτι που μας έλυσε τα χέρια για να μπορέσουμε να κινηθούμε ελεύθερα:
Αποφασίσαμε να κινηθούμε μόνο εντός παλιάς πόλης, για το λόγο αυτό και δεν πήγαμε (κακώς) σε άλλα αξιοθέατα όπως το ‘’Το εργοστάσιο του Σίντλερ’’ ή η ‘’Πλατεία ηρώων Γκέτο’’. Ξεκινήσαμε τη βόλτα μας από το πολύ ωραίο πάρκο – όαση δροσιάς που βρίσκεται περιμετρικά της παλιάς πόλης της Κρακοβίας. Κυριακή πρωί και ο κόσμος πολύς:
Κάναμε μια στάση για κάτι λίγα σουβενίρ και συνεχίσαμε προς τη παλιά πόλη:
Εισήλθαμε στη πλατεία της παλιάς πόλης από το κάτω δρόμο αυτή τη φορά. Ο καιρός ήταν ιδανικός για φωτογράφιση, η ζέστη όμως δεν έλεγε να υποχωρήσει:
Βρήκαμε τη κλειστή αγορά ‘’Sukiennice’’ της πλατείας ‘’Rynek Glόwny’’ όπου είχε αρκετό κόσμο που ψώνιζε:
Συνεχίσαμε στα παραδιπλανά στενάκια όπου κάναμε μερικά ακόμη ψώνια για τους φίλους μας:
Η ώρα περίπου 12:30 και καθώς η δίψα άρχισε να μας κυριεύει, η θεά τύχη μας έφερε να πέσουμε πάνω στη ‘’Black Gallery Pub’’ (Connectez-vous ou inscrivez-vous pour voir le contenu), ένα μέρος για το οποίο θέλω να κάνω ξεχωριστή αναφορά, που το είχαμε επισκεφτεί στα πεταχτά και τη προχθεσινή μέρα. Βρήκαμε το αφεντικό – μπάρμαν (συνομήλικος μας με τον οποίο γίναμε φίλοι μετά) να καπνίζει έξω, ετοιμάζοντας να ανοίξει. Τον ρωτήσαμε αν είναι ανοικτό το bar, απαντώντας μας αφού κοίταξε το ρολόι του και γέλασε ‘’δε γ…..ται, μόλις ανοίξαμε, ελάτε κάτω’’. Το gallery bar αυτό φιλοξενούνταν σε υπόγειο χώρο και ήταν πραγματικό στολίδι, καθώς επρόκειτο για μαγαζί σπάνιας ομορφιάς που μπορείτε να διαπιστώσετε πολύ εύκολα και από τη σελίδα του:
Παραγγείλαμε δύο βαρελίσιες μπύρες ‘’Żywiec’’ τις οποίες είχαμε τιμήσει δεόντως σε όλη την εκδρομή. Ο μπάρμαν έβαλε Johnny cash και άλλα καλούδια στα ηχεία, και κάθισε μαζί μας όπου γνωριστήκαμε. Ανταλλάξαμε απόψεις για τη δύσκολη ζωή στη Πολωνία για τους νέους (τι σύμπτωση), τη παράλογη φορολογία (μα τέτοια σύμπτωση), το γεγονός ότι η κυβέρνηση τους ήταν υπέρ του κεφαλαίου με εξόφθαλμο τρόπο (έλα και δε πιστεύω στις συμπτώσεις) καθώς επίσης ότι είχαν βάλει πλώρη για την ένταξη τους στη νομισματική κοινότητα του Ευρώ, γεγονός που θα τους καταδίκαζε όπως μας είπε (μα που έχει γίνει αυτό απορώ!). Έφερε σαν άμεσο παράδειγμα ‘’τους μ…κες τους γείτονες τους Σλοβάκους’’ όπως χαρακτηριστικά ανέφερε που τη πατήσανε πολύ άσχημα μ’ αυτό. Χαιρόμαστε να κάνουμε τέτοιες γνωριμίες σε όποιο μέρος κι αν πηγαίνουμε, οπότε λογικό ήταν η πρώτη να φέρει τη δεύτερη, και παράλληλα ο μπάρμαν να κερνάει στο ενδιάμεσο πολωνικές βότκες με γεύση για να δοκιμάζουμε, και να μας βγάζει το τασάκι για να καπνίσουμε ελεύθερα αν θέλουμε, κάτι που δε προβλέπεται σε κλειστούς χώρους στη Πολωνία. Σας θυμίζει κάτι;
Η ανταλλαγή απόψεων, ποτών και οι φιλοφρονήσεις εκατέρωθεν συνεχίστηκαν, παραγγέλνοντας και μία τρίτη μπύρα και συζητώντας για τις άλλες πόλεις της Πολωνίας που έπρεπε να δούμε με τον φίλο μας να έχει τη ξεκάθαρη άποψη ότι πρέπει να πάμε οπωσδήποτε στο Γκντάνσκ. Μάλιστα, γιατί όχι, είμαστε άλλωστε ανοιχτοί σε προτάσεις. Με πόνο καρδιάς σηκωθήκαμε να φύγουμε, καθώς ήταν ορατός ο κίνδυνος να χάσουμε το αεροπλάνο… Χαιρετηθήκαμε εγκάρδια με την υπόσχεση να επιστρέψουμε, και με την υπόσχεση μεταξύ μας να του στείλουμε ελιές από την Ελλάδα καθώς μας είπε ότι τις θεωρεί εκλεκτό μεζέ, όπως πολύς κόσμος άλλωστε στο εξωτερικό.
Βολτάραμε στη παλιά πόλη με σκοπό να συνέλθουμε και να τσιμπήσουμε κάτι. Συναντήσαμε πολλά σημεία άξια ενδιαφέροντος που δε τα είχαμε δει έως εκείνη τη στιγμή:
Η πόλη κάθε μέρα στιγμή μας εντυπωσίαζε όλο και περισσότερο:
Το ξεχωριστής ομορφιάς ‘’Juliusz Słowacki Theatre’’ , ένα θέατρο – όπερα του 19ου αιώνα, φυσικά και αυτό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO:
Το οποίο μας έδωσε και καλλιτεχνικές λήψεις:
Κάναμε στάση λίγο πιο κάτω, στο σημείο ‘’Brama Floriańska’’ και γύρω του, έναν από τους πιο γνωστούς Γοτθικούς πύργους και σημείο θέασης της παλιάς πόλης της Κρακοβίας:
Είδαμε πλανόδιους με έργα ζωγραφικής:
Το σημείο απ’ όπου ξεκινούσαν οι άμαξες για τη βόλτα στη παλιά πόλη:
Συνεχίσαμε τις βόλτες στη παλιά πόλη:
Μέχρι που ανακαλύψαμε ένα καφέ με αυλή στο εσωτερικό του, ήσυχη, δροσερή και με λίγο κόσμο, το ‘’Krakowskie Zakąski Drink Bar & Garden’’ στο οποίο μπήκαμε για μια τελευταία αφού διαπιστώσαμε ότι μας παίρνει χρονικά:
Ένα μισάωρο μετά ήμασταν και πάλι στο δρόμο, σχεδόν έτοιμοι για την επιστροφή μας στην Ελλάδα:
Περάσαμε το πάρκο, τη πύλη και την υπόγεια διάβαση προκειμένου να βγούμε στο κεντρικό σταθμό:
Παραλάβαμε τις αποσκευές μας από το κατάστημα φύλαξης:
Και ανεβήκαμε στη πλατφόρμα απ’ όπου θα ξεκινούσε το τρένο με προορισμό το αεροδρόμιο ‘’John Paul II Kraków-Balice’’ στο οποίο φτάσαμε 20 λεπτά μετά:
Η καθυστέρηση της πτήσης για μιάμιση περίπου ώρα δε μας προβλημάτισε καθόλου, καθώς βρήκαμε την ευκαιρία να τσιμπήσουμε και να πιούμε κάτι ακόμα στο αεροδρόμιο. Φροντίσαμε επίσης να ψωνίσουμε τοπικά προϊόντα που θέλαμε, όπως μερικά μπουκάλια βότκα και τα ξακουστά λουκάνικα Κρακοβίας, κάτι που πρέπει να κάνετε όσοι επισκεφτείτε τη πόλη αυτή. Οι τιμές στο αεροδρόμιο είναι πάρα πολύ καλές και χαμηλές, και τα ψώνια από τα duty free εκεί ενδείκνυνται στη περίπτωση που έχει κάποιος χειραποσκευή όπως εμείς.
Επενδύσαμε σε μια τελευταία μπύρα τα τελευταία zloty που απέμειναν στα χέρια μας - τα οποία καταφέραμε να χαλάσουμε με δυσκολία - και αναχωρήσαμε τελικά γύρω στις 7 και μισή Πολωνική ώρα με τον καιρό να έχει αρχίσει να στρώνει και το καύσωνα να απομακρύνεται για το νότο, αφήνοντας μας τη ταλαιπωρία του μαζί με του διαλυμένους προσαγωγούς μου… Μια ακόμη συναρπαστική εκδρομή είχε λάβει τέλος!
Επίλογος – συμπεράσματα.
1. Μπορώ να πω με σιγουριά ότι πήραμε μια πολύ καλή γεύση Κρακοβίας και των τριγύρω αξιοθέατων, συμπεραίνοντας ότι οι τρεις γεμάτες μέρες που περάσαμε εκεί είναι ικανοποιητικές ώστε να προλάβει κάποιος να δει αρκετά από τα βασικά, να περάσει και καλά στη πόλη.
2. Σημαντικό δε το γεγονός ότι νύχτωνε πολύ αργά, κάτι που εκμεταλλευτήκαμε στο έπακρο. Αυτό είναι κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί, να ταξιδέψουμε δηλαδή στη Βόρεια Ευρώπη Ιούνιο μήνα, που απ’ ότι κατάλαβα έχει πολύ μεγάλη αξία.
3. Σίγουρα υπήρχαν πραγματάκια που δε κάναμε, το αναφέρω και μέσα στην ιστορία, τα κρατάμε για την επόμενη φορά.
4. Δεν αντιμετωπίσαμε πουθενά το παραμικρό θέμα με την ασφάλεια μας. Άντε να πετύχεις κανένα σουρωμένο Πολωνό, ως εκεί.
5. Χωρίς να ξέρω τι λέγεται παραέξω για τους Πολωνούς, οι συναναστροφές μας μαζί τους στο μικρό έστω βαθμό που συνέβησαν, μας άφησαν πολύ καλές εντυπώσεις.
6. Παντού μπορούσες να βγάλεις σχετικά καλή συνεννόηση και να κατατοπιστείς σε ότι ψάχνεις. Είναι αρκετά τουριστική η Κρακοβία, φροντίζοντας για την ευκολία του επισκέπτη, χωρίς παράλληλα να χάνει καθόλου την αυθεντικότητα της. Για τα μνημεία – αξιοθέατα της επίσης δεν έχουμε το παραμικρό παράπονο, υπάρχει πολύ σωστή οργάνωση.
7. Το φαγητό σε όσα λίγα δοκιμάσαμε ήταν νοστιμότατο και πολύ οικονομικό. Ακόμα και το φαγητό του δρόμου, τα πρωινά κτλ. Τα ποτά εξίσου οικονομικά (με τη διαφορά ότι δε δοκιμάσαμε λίγα).
8. Γενικότερα ήταν μια φθηνή εκδρομή σε όλα της. Πέρα από τις χαμηλές χρεώσεις στην εστίαση και τις μετακινήσεις, ήταν και πολύ νορμάλ σε όλα όσα επιλέξαμε. Το ξενοδοχείο σε ιδιωτικό δωμάτιο Hostel κόστισε λιγότερα από 110€ και τις τρεις διανυκτερεύσεις και για τους δυο μας. Τα εισιτήρια μας με τη Ryan κάτω από 70€ / άτομο, με διαφορετική μάλιστα αφετηρία, Θεσσαλονίκη και Αθήνα αντίστοιχα. Με δυσκολία καταφέραμε να ξοδέψουμε το συνάλλαγμα των 146€ (αφαιρούμενης προμήθειας) τα οποία χαλάσαμε με το που φτάσαμε στη πόλη. Τα τελευταία zloty τα ξοδέψαμε όπως αναφέρω στο αεροδρόμιο ψωνίζοντας και περίσσεψαν κιόλας.
9. Για όλα αυτά συνδυαστικά λοιπόν αλλά και για την εκπληκτική ομορφιά της, η Κρακοβία με εντυπωσίασε, κάτι που δε περίμενα να συμβεί σε τόσο μεγάλο βαθμό. Γύρισα ενθουσιασμένος απ’ αυτό το ταξίδι, τοποθετώντας το μάλιστα στις υψηλότερες – αν όχι στη πρώτη – θέσεις της λίστας με τις Ευρωπαϊκές πόλεις που έχω δει, χωρίς βέβαια να συγκρίνω.
Ραντεβού στην επόμενη ιστορία, κοντινή ή μακρινή!
Όχι, μόνο κλειστοφοβικά δε τα λες. Ο χώρος είναι τεράστιος και η εμπειρία μοναδική!
