dbalats
Member
- Μηνύματα
- 136
- Likes
- 1.375
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Όταν ανακοίνωσα στον χώρο της δουλειάς μου ότι θα επισκεφθώ το Πακιστάν, ένας συνάδελφος μου είπε, γιατί δεν πας σε μια γειτονιά εδώ κοντά που ξέρω, είναι γεμάτη Πακιστανούς, μέχρι και Πακιστανικά μαγαζιά διαθέτει. Θα γλιτώσεις και κόπο και χρήμα! Είναι φοβερή η άγνοια που έχουμε στην Ελλάδα για την χώρα αυτή και από καιρό σκεφτόμουνα να γράψω την αφήγηση από το ταξίδι μου στο Βόρειο Πακιστάν, αλλά όλο και το αμελούσα. Η αφορμή όμως για να πάρω την απόφαση να ξεκινήσω, ήταν μιά εκπληκτική ταξιδιωτική ιστορία για το Βόρειο Πακιστάν που διάβασα πρόσφατα από τoν hydronetta (στη συγγραφή της οποίας βοήθησε και η Ισαβέλλα), και θέλω να την συμπληρώσω, μιας και έκανα λίγο διαφορετικό δρομολόγιο. Η χώρα αυτή το αξίζει και είναι πολύ παρεξηγημένη, υπάρχουν τόσο λίγες και ανακριβείς πληροφορίες για το Πακιστάν και μάλιστα όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς.
O Ποταμός Gilgit στην Κοιλάδα του Ινδοκαυκάσου
Η Λίμνη Shangri-La, Βορειο-ανατολικό Πακιστάν
Το Πακιστάν, η Γη των Αγνών στα Urdu και τα Farsi, είναι το δύσκολο παιδί της Νότιας Ασίας – ευλογημένο με άφθονα φυσικά και ιστορικά πλούτη, αλλά χτυπημένο από την πολιτική αστάθεια, που έχει κρατήσει την χώρα έξω από τα δρομολόγια των περισσοτέρων ταξιδιωτών για τις τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τους πιο πωρωμένους εξερευνητές, και ιδιαίτερα αν το συγκρίνει κανείς με την γειτονική του Ινδία. Κάθε φορά που το Πακιστάν απειλεί να απογειωθεί σαν ο επόμενος μεγάλος περιπετειώδης ταξιδιωτικός προορισμός, κάποιο γεγονός, συχνά πέρα από τον έλεγχό του, φαίνεται να φρενάρει τις προσπάθειές του. Ο Πόλεμος στο Αφγανιστάν, οι πυρηνικές δοκιμές, τα στρατιωτικά πραξικοπήματα, οι συνοριακές συμπλοκές με την Ινδία, η παγκόσμια οικονομική ύφεση και οι τρομοκρατικές επιθέσεις, έχουν όλες καταστείλει την συχνά προβλεπόμενη τουριστική έκρηξη του Πακιστάν σε κάποια χρονική περίοδο. Κατά τα πρόσφατα χρόνια έχει φανεί μιά αξιοσημείωτη έκρηξη της πολιτικής και της φανατικής βίας και οι περισσότερες ξένες κυβερνήσεις σήμερα έχουν χρωματισμένο τον χάρτη ασφάλειας του Πακιστάν με κόκκινο, ενώ σε πολλά μέρη οι ξένοι επισκέπτες απαιτείται να ταξιδεύουν με έναν οπλισμένο συνοδό. Παρ’ όλα αυτά, όσοι καταφέρνουν τελικά να το επισκεφθούν, ανακαλύπτουν ότι υπάρχει ένα άλλο Πακιστάν, ένας κόσμος μακριά από τις επικεφαλίδες. Η χώρα είναι ένας από τους θελκτικότερους προορισμούς της Ασίας, και ιδιαίτερα το Βόρειο Πακιστάν, μια μαγική γη με 108 κορυφές επάνω από τα 7.000 μέτρα και 5 κορυφές επάνω από τα 8.000 μέτρα – μεταξύ των οποίων και το Κ2, το δεύτερο ψηλότερο βουνό στον πλανήτη μετά το Έβερεστ! Στην επίσκεψή μας περάσαμε μερικούς από τους πιό επικίνδυνους δρόμους στον κόσμο, λαξεμμένους μέσα στους κάθετους βράχους των οροσειρών του Καρακορούμ και του Ινδοκαυκάσου, συχνά με ανώμαλο πετρώδες έδαφος, μέσα σε βαθιά φαράγγια, με τα ορμητικά ποτάμια να αφρίζουν βρυχώμενα στον πάτο των γκρεμών. Ακολουθήσαμε διαδρομές με όμορφα χωριά να αιωρούνται κυριολεκτικά επάνω από την άβυσσο, με μεγάλες κρεμαστές σχοινογέφυρες, τυρκουάζ παγετώδεις λίμνες και θεαματικές κοιλάδες, φθάνοντας στην Shangri-La του James Hilton.
Παρότι το είχα χρόνια στο νου μου, αν και για να πω την αλήθεια περισσότερο για την επίσκεψη των Καλάς και λιγότερο για την ίδια τη χώρα, τον τελευταίο χρόνο το σχέδιό μου συγκεκριμενοποιήθηκε. Ένας φίλος καθηγητής μιας Πολυτεχνικής Σχολής σε ένα από τα περιφερειακά πανεπιστήμια, γνώρισε κάποιους συναδέλφους Πακιστανούς σε ένα διεθνές Συνέδριο και προσκλήθηκε να δώσει μια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Faisalabad. Το Faisalabad για όσους δεν το έχουν ακούσει, είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Πακιστάν, και βρίσκεται στην περιφέρεια του Punjab, μεταξύ της Λαχώρης και του Ισλαμαμπάντ. Ο φίλος μου δέχθηκε και επισκέφθηκε για λίγες ημέρες το Πακιστάν, όπου έτυχε εξαιρετικής υποδοχής και φιλοξενίας. Θα μου πείτε γιατί το τόλμησε και πήγε, σε μιά χώρα που θεωρείται τόσο επικίνδυνη; Μα επειδή έχει και αυτός το ίδιο ταξιδιωτικό μικρόβιο με εμένα. Του δημιουργήθηκε λοιπόν, η επιθυμία να γνωρίσει και το υπόλοιπο Πακιστάν, και ιδιαίτερα το Βόρειο κομάτι του που φημίζεται για την όμορφη φύση, αλλά και για την παρουσία των Καλάς, που ποιός δεν θέλει να τους γνωρίσει με τόσα που έχουμε ακούσει. Μου πρότεινε λοιπόν να πάμε παρέα, αυτός θα έδινε μια διάλεξη ακόμη, και μετά θα γυρίζαμε την περιοχή, με την βοήθεια των ντόπιων φίλων του. Δεν ήθελα και πολύ, αμέσως δέχθηκα και αρχίσαμε τις προετοιμασίες.
Στον δρόμο για το Skardu – στα χαμηλά βρυχάται ο Ινδός ποταμός
Χωριό που αιωρείται επάνω στον γκρεμό – Φαράγγι του Ινδού ποταμού
Πρώτο μέλημα, όπως και σε κάθε σχεδόν μακρινό ταξίδι, η βίζα. Ρώτησα μερικούς φίλους που είχαν πάει στο Πακιστάν πριν μερικά χρόνια και μου είπαν ότι βγαίνει χωρίς πρόβλημα στην Πρεσβεία του Πακιστάν στην Αθήνα, αλλά έχεις να αντιμετωπίσεις τεράστιες ουρές από τους Πακιστανούς που ζουν στην Ελλάδα και επισκέπτονται για διάφορους λόγους την πρεσβεία τους, ενώ υπάρχουν πολλές γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες. Ψάχνοντας λοιπόν στο Ίντερνετ, είδα την ευχάριστη είδηση, ότι πρόσφατα το Πακιστάν ξεκίνησε την διαδικασία on-line έκδοσης βίζας, η οποία βγαίνει σε 7 εργάσιμες ημέρες. Αποφασίσαμε να πάμε τέλος Αυγούστου και αρχές Σεπτέμβρη, με διάρκεια ταξιδιού 18-19 ημέρες. Η εποχή ήταν καλή, επειδή μόλις τέλειωνε η εποχή των βροχών ενώ λίγο αργότερα θα άρχιζαν τα χιόνια και δεν θα ήθελες να ταξιδεύεις στους δρόμους αυτούς με άσχημο καιρό! Ο φίλος μου όλο το καλοκαίρι θα συμμετείχε σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Νότιο Αφρική (με κάποιες σύντομες αποδράσεις στη Μοζαμβίκη και την Μαδαγασκάρη), και θα ξεκινούσαμε 1-2 ημέρες αμέσως μετά την επιστροφή του. Δυστυχώς, δεν θα γνώριζε την ακριβή ημερομηνία επιστροφής παρά ένα μήνα περίπου πριν το ταξίδι, οπότε αποφασίσαμε να κλείσουμε τα αεροπορικά εισιτήρια τότε, και αμέσως μετά να ξεκινήσουμε την διαδικασία για την βίζα, μιάς και είναι αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοσή της να έχεις κλείσει την μετακίνησή σου.
Όταν έφθασε ο καιρός και οι ημερομηνίες οριστικοποιήθηκαν, βγάλαμε τα εισιτήρια στην Qatar, η Τurkish τα είχε αρκετά ακριβότερα, με άφιξη στην Λαχώρη και επιστροφή από Ισλαμαμπάντ. Τα εισιτήρια ήταν κατά 100 Ευρώ περίπου ακριβότερα από την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά αυτό γίνεται όταν τα κλείνεις τόσο αργά. Κλείσαμε και τα ξενοδοχεία μέσω Booking, αναγκαία και αυτά για την έκδοση της βίζας, όλα 5στερα παρακαλώ (εδώ είμαστε “large”), 10 μέρες στη Λαχώρη και άλλες 10 στο Ισλαμαμπάντ για να μην έχουμε μπερδέματα, διπλοτσεκάραμε όμως την δωρεάν ακύρωση! Ετοίμασα και την φωτογραφία με τις προδιαγραφές που ζητούσαν, αλλά το χειρότερο είναι ότι ήθελαν και την πρόσφατη Travelling History. Ήθελαν λίγο πολύ να τους γράψεις όλες τις χώρες και πόλεις σε κάθε χώρα που έχεις επισκεφθεί κατά την τελευταία τριετία, με ημερομηνία άφιξης και διάρκεια παραμονής. Έκανα λοιπόν μια λίστα που έφθασε τις 45 χώρες, αλλά αποφάσισα να βάλω μιά πόλη σε κάθε χώρα, αλλιώς δεν θα τέλειωνα ποτέ, μιάς και δεν μπορούν να τις ελέγξουν. Δυστυχώς ημερομηνίες δεν μπορείς να βάλεις από το μυαλό σου, επειδή έχουν την δυνατότητα να το τσεκάρουν, έστω και δειγματοληπτικά στο διαβατήριο, οπότε πρέπει να βάλεις τις πραγματικές. Ευτυχώς κρατάω καλά αρχεία, και τις βρήκα ευκολώτερα απότι αν έψαχνα όλες τις σελίδες του διαβατηρίου. Μετά την προεργασία αυτή λοιπόν, και αφού είχα ετοιμάσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία ξεκίνησα την διαδικασία στο PC για την βίζα, συμπληρώνοντας ατέλειωτες ηλεκτρονικές σελίδες, όπου ζητούσαν απίστευτες λεπτομέρειες. Επί τέλους τέλειωσα την αίτηση και μου ήρθε ενημέρωση ότι θα την πάρω, αν εγκριθεί, σε 7 εργάσιμες ημέρες.
Τα βάσανά μου όμως δεν είχαν τελειώσει. Ο φίλος μου εκείνη την περίοδο βρίσκονταν σε κάποια Εθνικά Πάρκα της Μαδαγασκάρης, και με ειδοποίησε ότι η σύνδεσή του στο Ιντερνετ ήταν κάκιστη, και μετά βίας μπόρεσε να βγάλει το αεροπορικό, πόσο μάλλον να κάνει όλη αυτή την διαδικασία για την βίζα. Τι να κάνω, του είπα να μου στείλει τα στοιχεία του, μαζί με την λίστα των χωρών που επισκέφθηκε κατά την τελευταία 3ετία και να του κάνω εγώ την αίτηση. Το περίμενα, αλλά οι 80 και βάλε χώρες που μου έστειλε δεν ήταν και το καλύτερο. Το χειρότερο όλων, γύρω στην 70η, το σύστημα κόλλησε και αναγκαστικά ξεκίνησα όλη την διαδικασία από την αρχή! Τέλος πάντων, μετα 2-3 βράδυα παιδεμού, είπα ότι όλα τέλειωσαν και σε λίγες μέρες θα μας σταλθούν οι βίζες. Αμ δε! Σε τρεις εβδομάδες ήταν η πτήση, περνάει η πρώτη εβδομάδα, φθάνουμε στα μέσα της δεύτερης, τίποτα. Είπα εντάξει, νέο σύστημα είναι, δικαιολογείται κάποια καθυστέρηση. Είχαμε ακόμη 10 μέρες, αλλά άρχισαν να με ζώνουν τα φίδια. Τους έστειλα λοιπόν μέϊλ και μου ήρθε αυτοματοποιημένη απάντηση ότι το αίτημά μας για βίζα είναι υπό επεξεργασία, δίχως καμιά άλλη πληροφορία.
Λίμνη Attabad
Πακιστανικό λεωφορείο
Όταν μπήκαμε λοιπόν στην τελευταία εβδομάδα και είχα αρχίσει πιά να αμφιβάλλω ότι θα πραγματοποιηθεί το ταξίδι, έκανα αυτό που ήθελα εξ αρχής να αποφύγω, επισκέφθηκα την Πακιστανική Πρεσβεία. Βρίσκεται στην Φιλοθέη, σε έναν παράλληλο δρόμο με την Λεωφόρο Κηφισίας. Νεκρική ησυχία, καμιά σχέση με αυτά που είχα ακούσει για τις ατέλειωτες ουρές των Πακιστανών της Ελλάδας. Ευτυχώς, βρήκα έναν φύλακα στην πόρτα και τον ρώτησα, και μου είπε δεν το ξέρετε, εδώ και μιά βδομάδα τα πάντα είναι κλειστά στο Πακιστάν, επομένως συμβαδίζει και η πρεσβεία του στην Ελλάδα, που θα ανοίξει μετά δυό μέρες. Φαίνεται ότι συνέπεσαν τρεις εθνικοί/θρησκευτικοί εορτασμοί μαζί, και γιαυτό υπήρχει αυτή η πολυήμερη αργία. Κόκκαλο εγώ, του εξήγησα ότι θα χάσουμε το ταξίδι, και μου είπε να έρθω το μεθεπόμενο πρωί, μιά ώρα προτού ανοίξει η πρεσβεία, για να με βάλει πριν από τις ορδές των Πακιστανών που θα την έχουν κατακλύσει μετά από τόσες μέρες που ήταν κλειστή. Έτσι και έκανα, με έβαλε πρώτον-πρώτον και επιχείρησα να του δώσω και tip, αλλά το αρνήθηκε. Μέσα στην πρεσβεία με εξυπηρέτησε ένας ευγενέστατος κύριος, είδε τα χαρτιά μας και μου είπε ότι όλα είναι εντάξει, και σε καμιά ώρα οι βίζες θα έχουν φθάσει στο μέϊλ μας. Έτσι κι έγινε για μεγάλη μου ανακούφιση, ενώ είχα ήδη πάρει την Qatar και ρωτούσα πόσο είναι το κόστος για τα ακυρωτικά. Συμπέρασμα: μη δίνετε μεγάλη βάση στις ημερομηνίες όταν πρόκειται να βγάλετε βίζα για το Πακιστάν, φανταστείτε να πέφταμε και στο Ραμαζάνι! Το μόνο καλό της όλης διαδικασίας ήταν ότι το κόστος της βίζας ήταν μικρό, μόνο 35$. Επίσης, δεν χρειάστηκαν προσκλήσεις από ντόπιους τουριστικούς πράκτορες.
Ο Ποντικοκυνηγός, Λαχώρη
Θα πω τώρα λίγα λόγια για τον σχεδιασμό του ταξιδιού μας και τις διαδρομές μας. Μιάς και το Πακιστάν είναι μια απέραντη χώρα, έπρεπε να επιλέξουμε ποιές διαδρομές θα ακολουθήσουμε. Το κύριο μέρος βέβαια θα ήταν η άγρια φύση, αλλά θα κάναμε και μιά σύντομη περιήγηση στις μεγάλες πόλεις, την Λαχώρη, το Ισλαμαμπάντ, την Πεσαβάρ, και υποχρεωτικά το Faisalabad, μιάς και εκεί θα έκανε την διάλεξή του ο φίλος μου. Από τις ορεινές διαδρομές που θα ακολουθούσαμε, υπ’ αριθμόν ένα ήταν ο μυθικός Karakoram Highway, ένας από τους επικότερους αυτοκινητοδρόμους του κόσμου, ένα εκπληκτικό επίτευγμα μηχανικής που ήρθε σε πέρας ενάντια στις πιθανότητες, μέσα από τους βασανισμένους βράχους της Οροσειράς του Καρακορούμ. Εδώ μεγάλα κομάτια του δρόμου είναι σκαμένα μέσα στον βράχο, και η πορεία του σε πολλά κομάτια στο Φαράγγι του Ινδού, είναι πολύ ψηλά στο βουνό. Κοιτάζοντας προς τα κάτω μπορείς να θαυμάσεις τις κατακόρυφες βουνοπλαγιές που κατεβαίνουν για εκατοντάδες μέτρα κάθετα στον Ινδό, που βράζει στον πάτο του φαραγγιού. Αν προτιμήσεις όμως, να κοιτάξεις προς τα επάνω, ένα άλλο θέαμα που σε γεμίζει δέος περιμένει, ο τεράστιος επιβλητικός όγκος του Nanga Parbat που σε επισκιάζει από ψηλά, το δυτικό άκρο των Ιμαλαϊων και ένατο ψηλότερο βουνό στον κόσμο. Θα ακολουθούσαμε λοιπόν τον Karakoram Highway μέχρι τα σύνορα με την Κίνα, στο φημισμένο Khunjerab Pass στα 4.700 μέτρα υψόμετρο, το ψηλότερο ασφαλτοστρωμένο οδικό διεθνές σύνορο στον κόσμο, περνώντας από το Gilgit και την μαγευτική Κοιλάδα Hunza.
Στη συνέχεια θα επιστρέφαμε στο Gilgit και θα επισκεπτόμασταν το Skardu, ακολουθώντας το φαράγγι του Ινδού Ποταμού προς τα νοτιοανατολικά, σε έναν επικίνδυνο και απομονωμένο δρόμο, ψάχνοντας για την μυθική Λίμνη Shangri-La. Το Skardu είναι η πόλη με το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Βόρειου Πακιστάν, αν εξαιρέσουμε τις μεγάλες πόλεις στις πεδιάδες του Ινδού στην Punjab. Δεν επιλέξαμε όμως την επιστροφή αεροπορικώς στην Λαχώρη ή το Ισλαμαμπάντ, επειδή θέλαμε να κάνουμε ακόμη μια μεγάλη διαδρομή, στα δυτικά της περιοχής του Βόρειου Πακιστάν, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ινδοκαυκάσου και φθάνοντας στο Chitral, περνώντας από το Shandur Pass. Από εκεί θα πραγματοποιούσαμε την εκδρομή στις απομονωμένες κοιλάδες των Καλάς, ενώ ακολουθώντας παράλληλα τα σύνορα με το Αφγανιστάν θα φτάναμε στην Κοιλάδα Swat και στο ξακουστό Πεσαβάρ, επιστρέφοντας στο Ισλαμαμπάντ για την αναχώρησή μας.
Ο χάρτης με τις διαδρομές μας. Η πράσινη διαδρομή είναι ο Karakoram Highway.
Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας για το ταξίδι μας, έπεσε ξαφνικά στο τραπέζι και το θέμα του Αφγανιστάν. Σε κάποιο συνέδριο που παρακολούθησε ο φίλος μου υπήρχαν μερικοί Αφγανοί συνάδελφοί του που τον προσκάλεσαν στην Καμπούλ, εγγυώμενοι για την ασφάλειά του. Η ιδέα δεν μπορώ να πω ότι μας κακοφάνηκε, επειδή αφού το Πεσαβάρ είναι τόσο κοντά στην Καμπούλ θα ήταν κρίμα να μην την επισκεφθούμε, προσθέτοντας λίγες μέρες στο ταξίδι μας. Το οδικό ταξίδι αμέσως το απορρίψαμε, επειδή το Κhyber Pass, το ορεινό πέρασμα των συνόρων Πακιστάν-Αφγανιστάν είναι κατά περιόδους κλειστό, για λόγους ασφάλειας. Έτυχε λοιπόν να είναι κλειστό και εκείνη την περίοδο που το ψάχναμε, και επιπλέον υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές σε όλη την διαδρομή από τα σύνορα μέχρι την Καμπούλ, κάνοντας την διαδρομή αυτή ιδιαίτερα επικίνδυνη. Η μόνη λοιπόν επιλογή ήταν η αεροπορική μετάβαση στην Καμπούλ από την Πεσαβάρ, υπάρχει πτήση της PIA διάρκειας μιάς ώρας περίπου, και από την Καμπούλ, είτε θα γυρίζαμε πίσω στο Πεσαβάρ για την συνέχεια, ή θα φεύγαμε κατευθείαν για Αθήνα. Δυστυχώς και άλλη ατυχία συνέβη, έγιναν μερικές τρομοκρατικές επιθέσεις μαζεμένες εκείνη την περίοδο, και οι φίλοι Αφγανοί μας ειδοποίησαν να το αναβάλουμε. Ο βασικός λόγος ήταν ότι πλησίαζαν οι Προεδρικές Εκλογές στο Αφγανιστάν και υπήρχε μεγάλη ένταση, διαδηλώσεις και επεισόδια. Μας υποσχέθηκαν όμως, ότι σε πρώτη ευκαιρία που θα ησυχάσει η κατάσταση θα μας ειδοποιήσουν.
Καταλήξαμε λοιπόν στο πρόγραμμα και το στείλαμε στους Πακιστανούς συναδέλφους του φίλου μου στο Faisalabad για να μας πουν την γνώμη τους και να κανονίσουν για μεταφορικό μέσον. Αυτοί μας είπαν ότι το πρόγραμμα είναι εντάξει, αρκεί να φροντίσουμε να μην μας πιάνει η νύχτα στον δρόμο (αυτό δυστυχώς πολλές φορές δεν το αποφύγαμε). Από ότι όμως καταλάβαμε μετά, μάλλον δεν είχαν ιδέα από τους δρόμους και τις διαδρομές. Οι περισσότεροι “Πρωτευουσιάνοι” Πακιστανοί, ουδέποτε έχουν επισκεφθεί τις περιοχές αυτές, ακόμη και οι επαγγελματίες οδηγοί. Σαν αυτοκίνητο μας βρήκαν ένα Honda City, επιβατικό αυτοκίνητο μοντέλο 2019, σε πολύ φθηνή τιμή, θα πληρώναμε όμως τα έξοδα του οδηγού για φαγητό και διανυκτέρευση. Αρχικά μας φάνηκε πολύ καλό, αλλά στη συνέχεια επικοινωνώντας με φίλους που είχαν επισκεφθεί πρόσφατα το Πακιστάν, μας είπαν ότι για τα δρομολόγια που θέλουμε να κάνουμε, να πάρουμε οπωσδήποτε ένα 4x4, επειδή ένα απλό επιβατικό δεν θα ήταν αρκετό. Αρχίζει λοιπόν ένα ψάξιμο της τελευταίας στιγμής για 4x4, η καλή Ισαβέλλα προσφέρθηκε να μας βοηθήσει δίνοντας τα στοιχεία του δικού τους πράκτορα Ιshaq, ενώ δύο φίλοι που είχαν πάει πριν ένα χρόνο μου έδωσαν τα στοιχεία του δικού τους. Τελικά κλείσαμε με τον δεύτερο, που ήταν λίγο φθηνότερος, αλλά ο κυριότερος λόγος ήταν ότι το αυτοκίνητο ήταν καταπληκτικό, ένα ολοκαίνουργο Land Cruiser Prado. Βρήκα δυό ακόμη φθηνότερα αυτοκίνητα με οδηγό, ψάχνοντας στο Ιντερνετ, αλλά δεν ήθελα να κλείσω αυτοκίνητο δίχως συστάσεις από γνωστούς.
Για κράτηση ξενοδοχείων ούτε λόγος, εκτός από την Λαχώρη για το πρώτο βράδυ του ταξιδιού δεν κλείσαμε τίποτε άλλο, επειδή δεν ξέραμε που ακριβώς θα βρισκόμασταν κάθε μέρα. Εξ άλλου ο τουρισμός δεν ήταν μεγάλος, και το πρόβλημα δεν ήταν το να βρεις δωμάτιο ελεύθερο, αλλά το να βρεις ξενοδοχείο! Πάντως, τύπωσα έναν κατάλογο με τα ξενοδοχεία PTDC, του Εθνικού Πακιστανικού Οργανισμού Τουρισμού, κάτι σαν τα παλιά δικά μας Ξενία, για να έχουμε πρόχειρες τις πόλεις που διαθέτουν τα ξενοδοχεία αυτά. Έφθασε λοιπόν η μέρα του ταξιδιού και ξεκινήσαμε φορτωμένοι με τα φωτογραφικά μας, κάποιες σημειώσεις από το Ιντερνετ, το Lonely Planet για το Πακιστάν και το Καρακορούμ, καθώς και έναν άλλον καταπληκτικό οδηγό, “Footprint Northern Pakistan” του Dave Winter, κατεβασμένα σαν torrents στο Ipad, και οι δύο οδηγοί αρκετά παλιοί αλλά είχαν τις πληροφορίες που θέλαμε.
Nεαρή Καλάς
Όταν ανακοίνωσα στον χώρο της δουλειάς μου ότι θα επισκεφθώ το Πακιστάν, ένας συνάδελφος μου είπε, γιατί δεν πας σε μια γειτονιά εδώ κοντά που ξέρω, είναι γεμάτη Πακιστανούς, μέχρι και Πακιστανικά μαγαζιά διαθέτει. Θα γλιτώσεις και κόπο και χρήμα! Είναι φοβερή η άγνοια που έχουμε στην Ελλάδα για την χώρα αυτή και από καιρό σκεφτόμουνα να γράψω την αφήγηση από το ταξίδι μου στο Βόρειο Πακιστάν, αλλά όλο και το αμελούσα. Η αφορμή όμως για να πάρω την απόφαση να ξεκινήσω, ήταν μιά εκπληκτική ταξιδιωτική ιστορία για το Βόρειο Πακιστάν που διάβασα πρόσφατα από τoν hydronetta (στη συγγραφή της οποίας βοήθησε και η Ισαβέλλα), και θέλω να την συμπληρώσω, μιας και έκανα λίγο διαφορετικό δρομολόγιο. Η χώρα αυτή το αξίζει και είναι πολύ παρεξηγημένη, υπάρχουν τόσο λίγες και ανακριβείς πληροφορίες για το Πακιστάν και μάλιστα όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και διεθνώς.
O Ποταμός Gilgit στην Κοιλάδα του Ινδοκαυκάσου
Η Λίμνη Shangri-La, Βορειο-ανατολικό Πακιστάν
Το Πακιστάν, η Γη των Αγνών στα Urdu και τα Farsi, είναι το δύσκολο παιδί της Νότιας Ασίας – ευλογημένο με άφθονα φυσικά και ιστορικά πλούτη, αλλά χτυπημένο από την πολιτική αστάθεια, που έχει κρατήσει την χώρα έξω από τα δρομολόγια των περισσοτέρων ταξιδιωτών για τις τελευταίες δεκαετίες, εκτός από τους πιο πωρωμένους εξερευνητές, και ιδιαίτερα αν το συγκρίνει κανείς με την γειτονική του Ινδία. Κάθε φορά που το Πακιστάν απειλεί να απογειωθεί σαν ο επόμενος μεγάλος περιπετειώδης ταξιδιωτικός προορισμός, κάποιο γεγονός, συχνά πέρα από τον έλεγχό του, φαίνεται να φρενάρει τις προσπάθειές του. Ο Πόλεμος στο Αφγανιστάν, οι πυρηνικές δοκιμές, τα στρατιωτικά πραξικοπήματα, οι συνοριακές συμπλοκές με την Ινδία, η παγκόσμια οικονομική ύφεση και οι τρομοκρατικές επιθέσεις, έχουν όλες καταστείλει την συχνά προβλεπόμενη τουριστική έκρηξη του Πακιστάν σε κάποια χρονική περίοδο. Κατά τα πρόσφατα χρόνια έχει φανεί μιά αξιοσημείωτη έκρηξη της πολιτικής και της φανατικής βίας και οι περισσότερες ξένες κυβερνήσεις σήμερα έχουν χρωματισμένο τον χάρτη ασφάλειας του Πακιστάν με κόκκινο, ενώ σε πολλά μέρη οι ξένοι επισκέπτες απαιτείται να ταξιδεύουν με έναν οπλισμένο συνοδό. Παρ’ όλα αυτά, όσοι καταφέρνουν τελικά να το επισκεφθούν, ανακαλύπτουν ότι υπάρχει ένα άλλο Πακιστάν, ένας κόσμος μακριά από τις επικεφαλίδες. Η χώρα είναι ένας από τους θελκτικότερους προορισμούς της Ασίας, και ιδιαίτερα το Βόρειο Πακιστάν, μια μαγική γη με 108 κορυφές επάνω από τα 7.000 μέτρα και 5 κορυφές επάνω από τα 8.000 μέτρα – μεταξύ των οποίων και το Κ2, το δεύτερο ψηλότερο βουνό στον πλανήτη μετά το Έβερεστ! Στην επίσκεψή μας περάσαμε μερικούς από τους πιό επικίνδυνους δρόμους στον κόσμο, λαξεμμένους μέσα στους κάθετους βράχους των οροσειρών του Καρακορούμ και του Ινδοκαυκάσου, συχνά με ανώμαλο πετρώδες έδαφος, μέσα σε βαθιά φαράγγια, με τα ορμητικά ποτάμια να αφρίζουν βρυχώμενα στον πάτο των γκρεμών. Ακολουθήσαμε διαδρομές με όμορφα χωριά να αιωρούνται κυριολεκτικά επάνω από την άβυσσο, με μεγάλες κρεμαστές σχοινογέφυρες, τυρκουάζ παγετώδεις λίμνες και θεαματικές κοιλάδες, φθάνοντας στην Shangri-La του James Hilton.
Παρότι το είχα χρόνια στο νου μου, αν και για να πω την αλήθεια περισσότερο για την επίσκεψη των Καλάς και λιγότερο για την ίδια τη χώρα, τον τελευταίο χρόνο το σχέδιό μου συγκεκριμενοποιήθηκε. Ένας φίλος καθηγητής μιας Πολυτεχνικής Σχολής σε ένα από τα περιφερειακά πανεπιστήμια, γνώρισε κάποιους συναδέλφους Πακιστανούς σε ένα διεθνές Συνέδριο και προσκλήθηκε να δώσει μια διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Faisalabad. Το Faisalabad για όσους δεν το έχουν ακούσει, είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη του Πακιστάν, και βρίσκεται στην περιφέρεια του Punjab, μεταξύ της Λαχώρης και του Ισλαμαμπάντ. Ο φίλος μου δέχθηκε και επισκέφθηκε για λίγες ημέρες το Πακιστάν, όπου έτυχε εξαιρετικής υποδοχής και φιλοξενίας. Θα μου πείτε γιατί το τόλμησε και πήγε, σε μιά χώρα που θεωρείται τόσο επικίνδυνη; Μα επειδή έχει και αυτός το ίδιο ταξιδιωτικό μικρόβιο με εμένα. Του δημιουργήθηκε λοιπόν, η επιθυμία να γνωρίσει και το υπόλοιπο Πακιστάν, και ιδιαίτερα το Βόρειο κομάτι του που φημίζεται για την όμορφη φύση, αλλά και για την παρουσία των Καλάς, που ποιός δεν θέλει να τους γνωρίσει με τόσα που έχουμε ακούσει. Μου πρότεινε λοιπόν να πάμε παρέα, αυτός θα έδινε μια διάλεξη ακόμη, και μετά θα γυρίζαμε την περιοχή, με την βοήθεια των ντόπιων φίλων του. Δεν ήθελα και πολύ, αμέσως δέχθηκα και αρχίσαμε τις προετοιμασίες.
Στον δρόμο για το Skardu – στα χαμηλά βρυχάται ο Ινδός ποταμός
Χωριό που αιωρείται επάνω στον γκρεμό – Φαράγγι του Ινδού ποταμού
Πρώτο μέλημα, όπως και σε κάθε σχεδόν μακρινό ταξίδι, η βίζα. Ρώτησα μερικούς φίλους που είχαν πάει στο Πακιστάν πριν μερικά χρόνια και μου είπαν ότι βγαίνει χωρίς πρόβλημα στην Πρεσβεία του Πακιστάν στην Αθήνα, αλλά έχεις να αντιμετωπίσεις τεράστιες ουρές από τους Πακιστανούς που ζουν στην Ελλάδα και επισκέπτονται για διάφορους λόγους την πρεσβεία τους, ενώ υπάρχουν πολλές γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες. Ψάχνοντας λοιπόν στο Ίντερνετ, είδα την ευχάριστη είδηση, ότι πρόσφατα το Πακιστάν ξεκίνησε την διαδικασία on-line έκδοσης βίζας, η οποία βγαίνει σε 7 εργάσιμες ημέρες. Αποφασίσαμε να πάμε τέλος Αυγούστου και αρχές Σεπτέμβρη, με διάρκεια ταξιδιού 18-19 ημέρες. Η εποχή ήταν καλή, επειδή μόλις τέλειωνε η εποχή των βροχών ενώ λίγο αργότερα θα άρχιζαν τα χιόνια και δεν θα ήθελες να ταξιδεύεις στους δρόμους αυτούς με άσχημο καιρό! Ο φίλος μου όλο το καλοκαίρι θα συμμετείχε σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στη Νότιο Αφρική (με κάποιες σύντομες αποδράσεις στη Μοζαμβίκη και την Μαδαγασκάρη), και θα ξεκινούσαμε 1-2 ημέρες αμέσως μετά την επιστροφή του. Δυστυχώς, δεν θα γνώριζε την ακριβή ημερομηνία επιστροφής παρά ένα μήνα περίπου πριν το ταξίδι, οπότε αποφασίσαμε να κλείσουμε τα αεροπορικά εισιτήρια τότε, και αμέσως μετά να ξεκινήσουμε την διαδικασία για την βίζα, μιάς και είναι αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοσή της να έχεις κλείσει την μετακίνησή σου.
Όταν έφθασε ο καιρός και οι ημερομηνίες οριστικοποιήθηκαν, βγάλαμε τα εισιτήρια στην Qatar, η Τurkish τα είχε αρκετά ακριβότερα, με άφιξη στην Λαχώρη και επιστροφή από Ισλαμαμπάντ. Τα εισιτήρια ήταν κατά 100 Ευρώ περίπου ακριβότερα από την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά αυτό γίνεται όταν τα κλείνεις τόσο αργά. Κλείσαμε και τα ξενοδοχεία μέσω Booking, αναγκαία και αυτά για την έκδοση της βίζας, όλα 5στερα παρακαλώ (εδώ είμαστε “large”), 10 μέρες στη Λαχώρη και άλλες 10 στο Ισλαμαμπάντ για να μην έχουμε μπερδέματα, διπλοτσεκάραμε όμως την δωρεάν ακύρωση! Ετοίμασα και την φωτογραφία με τις προδιαγραφές που ζητούσαν, αλλά το χειρότερο είναι ότι ήθελαν και την πρόσφατη Travelling History. Ήθελαν λίγο πολύ να τους γράψεις όλες τις χώρες και πόλεις σε κάθε χώρα που έχεις επισκεφθεί κατά την τελευταία τριετία, με ημερομηνία άφιξης και διάρκεια παραμονής. Έκανα λοιπόν μια λίστα που έφθασε τις 45 χώρες, αλλά αποφάσισα να βάλω μιά πόλη σε κάθε χώρα, αλλιώς δεν θα τέλειωνα ποτέ, μιάς και δεν μπορούν να τις ελέγξουν. Δυστυχώς ημερομηνίες δεν μπορείς να βάλεις από το μυαλό σου, επειδή έχουν την δυνατότητα να το τσεκάρουν, έστω και δειγματοληπτικά στο διαβατήριο, οπότε πρέπει να βάλεις τις πραγματικές. Ευτυχώς κρατάω καλά αρχεία, και τις βρήκα ευκολώτερα απότι αν έψαχνα όλες τις σελίδες του διαβατηρίου. Μετά την προεργασία αυτή λοιπόν, και αφού είχα ετοιμάσει όλα τα απαραίτητα στοιχεία ξεκίνησα την διαδικασία στο PC για την βίζα, συμπληρώνοντας ατέλειωτες ηλεκτρονικές σελίδες, όπου ζητούσαν απίστευτες λεπτομέρειες. Επί τέλους τέλειωσα την αίτηση και μου ήρθε ενημέρωση ότι θα την πάρω, αν εγκριθεί, σε 7 εργάσιμες ημέρες.
Τα βάσανά μου όμως δεν είχαν τελειώσει. Ο φίλος μου εκείνη την περίοδο βρίσκονταν σε κάποια Εθνικά Πάρκα της Μαδαγασκάρης, και με ειδοποίησε ότι η σύνδεσή του στο Ιντερνετ ήταν κάκιστη, και μετά βίας μπόρεσε να βγάλει το αεροπορικό, πόσο μάλλον να κάνει όλη αυτή την διαδικασία για την βίζα. Τι να κάνω, του είπα να μου στείλει τα στοιχεία του, μαζί με την λίστα των χωρών που επισκέφθηκε κατά την τελευταία 3ετία και να του κάνω εγώ την αίτηση. Το περίμενα, αλλά οι 80 και βάλε χώρες που μου έστειλε δεν ήταν και το καλύτερο. Το χειρότερο όλων, γύρω στην 70η, το σύστημα κόλλησε και αναγκαστικά ξεκίνησα όλη την διαδικασία από την αρχή! Τέλος πάντων, μετα 2-3 βράδυα παιδεμού, είπα ότι όλα τέλειωσαν και σε λίγες μέρες θα μας σταλθούν οι βίζες. Αμ δε! Σε τρεις εβδομάδες ήταν η πτήση, περνάει η πρώτη εβδομάδα, φθάνουμε στα μέσα της δεύτερης, τίποτα. Είπα εντάξει, νέο σύστημα είναι, δικαιολογείται κάποια καθυστέρηση. Είχαμε ακόμη 10 μέρες, αλλά άρχισαν να με ζώνουν τα φίδια. Τους έστειλα λοιπόν μέϊλ και μου ήρθε αυτοματοποιημένη απάντηση ότι το αίτημά μας για βίζα είναι υπό επεξεργασία, δίχως καμιά άλλη πληροφορία.
Λίμνη Attabad
Πακιστανικό λεωφορείο
Όταν μπήκαμε λοιπόν στην τελευταία εβδομάδα και είχα αρχίσει πιά να αμφιβάλλω ότι θα πραγματοποιηθεί το ταξίδι, έκανα αυτό που ήθελα εξ αρχής να αποφύγω, επισκέφθηκα την Πακιστανική Πρεσβεία. Βρίσκεται στην Φιλοθέη, σε έναν παράλληλο δρόμο με την Λεωφόρο Κηφισίας. Νεκρική ησυχία, καμιά σχέση με αυτά που είχα ακούσει για τις ατέλειωτες ουρές των Πακιστανών της Ελλάδας. Ευτυχώς, βρήκα έναν φύλακα στην πόρτα και τον ρώτησα, και μου είπε δεν το ξέρετε, εδώ και μιά βδομάδα τα πάντα είναι κλειστά στο Πακιστάν, επομένως συμβαδίζει και η πρεσβεία του στην Ελλάδα, που θα ανοίξει μετά δυό μέρες. Φαίνεται ότι συνέπεσαν τρεις εθνικοί/θρησκευτικοί εορτασμοί μαζί, και γιαυτό υπήρχει αυτή η πολυήμερη αργία. Κόκκαλο εγώ, του εξήγησα ότι θα χάσουμε το ταξίδι, και μου είπε να έρθω το μεθεπόμενο πρωί, μιά ώρα προτού ανοίξει η πρεσβεία, για να με βάλει πριν από τις ορδές των Πακιστανών που θα την έχουν κατακλύσει μετά από τόσες μέρες που ήταν κλειστή. Έτσι και έκανα, με έβαλε πρώτον-πρώτον και επιχείρησα να του δώσω και tip, αλλά το αρνήθηκε. Μέσα στην πρεσβεία με εξυπηρέτησε ένας ευγενέστατος κύριος, είδε τα χαρτιά μας και μου είπε ότι όλα είναι εντάξει, και σε καμιά ώρα οι βίζες θα έχουν φθάσει στο μέϊλ μας. Έτσι κι έγινε για μεγάλη μου ανακούφιση, ενώ είχα ήδη πάρει την Qatar και ρωτούσα πόσο είναι το κόστος για τα ακυρωτικά. Συμπέρασμα: μη δίνετε μεγάλη βάση στις ημερομηνίες όταν πρόκειται να βγάλετε βίζα για το Πακιστάν, φανταστείτε να πέφταμε και στο Ραμαζάνι! Το μόνο καλό της όλης διαδικασίας ήταν ότι το κόστος της βίζας ήταν μικρό, μόνο 35$. Επίσης, δεν χρειάστηκαν προσκλήσεις από ντόπιους τουριστικούς πράκτορες.
Ο Ποντικοκυνηγός, Λαχώρη
Θα πω τώρα λίγα λόγια για τον σχεδιασμό του ταξιδιού μας και τις διαδρομές μας. Μιάς και το Πακιστάν είναι μια απέραντη χώρα, έπρεπε να επιλέξουμε ποιές διαδρομές θα ακολουθήσουμε. Το κύριο μέρος βέβαια θα ήταν η άγρια φύση, αλλά θα κάναμε και μιά σύντομη περιήγηση στις μεγάλες πόλεις, την Λαχώρη, το Ισλαμαμπάντ, την Πεσαβάρ, και υποχρεωτικά το Faisalabad, μιάς και εκεί θα έκανε την διάλεξή του ο φίλος μου. Από τις ορεινές διαδρομές που θα ακολουθούσαμε, υπ’ αριθμόν ένα ήταν ο μυθικός Karakoram Highway, ένας από τους επικότερους αυτοκινητοδρόμους του κόσμου, ένα εκπληκτικό επίτευγμα μηχανικής που ήρθε σε πέρας ενάντια στις πιθανότητες, μέσα από τους βασανισμένους βράχους της Οροσειράς του Καρακορούμ. Εδώ μεγάλα κομάτια του δρόμου είναι σκαμένα μέσα στον βράχο, και η πορεία του σε πολλά κομάτια στο Φαράγγι του Ινδού, είναι πολύ ψηλά στο βουνό. Κοιτάζοντας προς τα κάτω μπορείς να θαυμάσεις τις κατακόρυφες βουνοπλαγιές που κατεβαίνουν για εκατοντάδες μέτρα κάθετα στον Ινδό, που βράζει στον πάτο του φαραγγιού. Αν προτιμήσεις όμως, να κοιτάξεις προς τα επάνω, ένα άλλο θέαμα που σε γεμίζει δέος περιμένει, ο τεράστιος επιβλητικός όγκος του Nanga Parbat που σε επισκιάζει από ψηλά, το δυτικό άκρο των Ιμαλαϊων και ένατο ψηλότερο βουνό στον κόσμο. Θα ακολουθούσαμε λοιπόν τον Karakoram Highway μέχρι τα σύνορα με την Κίνα, στο φημισμένο Khunjerab Pass στα 4.700 μέτρα υψόμετρο, το ψηλότερο ασφαλτοστρωμένο οδικό διεθνές σύνορο στον κόσμο, περνώντας από το Gilgit και την μαγευτική Κοιλάδα Hunza.
Στη συνέχεια θα επιστρέφαμε στο Gilgit και θα επισκεπτόμασταν το Skardu, ακολουθώντας το φαράγγι του Ινδού Ποταμού προς τα νοτιοανατολικά, σε έναν επικίνδυνο και απομονωμένο δρόμο, ψάχνοντας για την μυθική Λίμνη Shangri-La. Το Skardu είναι η πόλη με το μεγαλύτερο αεροδρόμιο του Βόρειου Πακιστάν, αν εξαιρέσουμε τις μεγάλες πόλεις στις πεδιάδες του Ινδού στην Punjab. Δεν επιλέξαμε όμως την επιστροφή αεροπορικώς στην Λαχώρη ή το Ισλαμαμπάντ, επειδή θέλαμε να κάνουμε ακόμη μια μεγάλη διαδρομή, στα δυτικά της περιοχής του Βόρειου Πακιστάν, ακολουθώντας την κοιλάδα του Ινδοκαυκάσου και φθάνοντας στο Chitral, περνώντας από το Shandur Pass. Από εκεί θα πραγματοποιούσαμε την εκδρομή στις απομονωμένες κοιλάδες των Καλάς, ενώ ακολουθώντας παράλληλα τα σύνορα με το Αφγανιστάν θα φτάναμε στην Κοιλάδα Swat και στο ξακουστό Πεσαβάρ, επιστρέφοντας στο Ισλαμαμπάντ για την αναχώρησή μας.
Ο χάρτης με τις διαδρομές μας. Η πράσινη διαδρομή είναι ο Karakoram Highway.
Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας για το ταξίδι μας, έπεσε ξαφνικά στο τραπέζι και το θέμα του Αφγανιστάν. Σε κάποιο συνέδριο που παρακολούθησε ο φίλος μου υπήρχαν μερικοί Αφγανοί συνάδελφοί του που τον προσκάλεσαν στην Καμπούλ, εγγυώμενοι για την ασφάλειά του. Η ιδέα δεν μπορώ να πω ότι μας κακοφάνηκε, επειδή αφού το Πεσαβάρ είναι τόσο κοντά στην Καμπούλ θα ήταν κρίμα να μην την επισκεφθούμε, προσθέτοντας λίγες μέρες στο ταξίδι μας. Το οδικό ταξίδι αμέσως το απορρίψαμε, επειδή το Κhyber Pass, το ορεινό πέρασμα των συνόρων Πακιστάν-Αφγανιστάν είναι κατά περιόδους κλειστό, για λόγους ασφάλειας. Έτυχε λοιπόν να είναι κλειστό και εκείνη την περίοδο που το ψάχναμε, και επιπλέον υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές σε όλη την διαδρομή από τα σύνορα μέχρι την Καμπούλ, κάνοντας την διαδρομή αυτή ιδιαίτερα επικίνδυνη. Η μόνη λοιπόν επιλογή ήταν η αεροπορική μετάβαση στην Καμπούλ από την Πεσαβάρ, υπάρχει πτήση της PIA διάρκειας μιάς ώρας περίπου, και από την Καμπούλ, είτε θα γυρίζαμε πίσω στο Πεσαβάρ για την συνέχεια, ή θα φεύγαμε κατευθείαν για Αθήνα. Δυστυχώς και άλλη ατυχία συνέβη, έγιναν μερικές τρομοκρατικές επιθέσεις μαζεμένες εκείνη την περίοδο, και οι φίλοι Αφγανοί μας ειδοποίησαν να το αναβάλουμε. Ο βασικός λόγος ήταν ότι πλησίαζαν οι Προεδρικές Εκλογές στο Αφγανιστάν και υπήρχε μεγάλη ένταση, διαδηλώσεις και επεισόδια. Μας υποσχέθηκαν όμως, ότι σε πρώτη ευκαιρία που θα ησυχάσει η κατάσταση θα μας ειδοποιήσουν.
Καταλήξαμε λοιπόν στο πρόγραμμα και το στείλαμε στους Πακιστανούς συναδέλφους του φίλου μου στο Faisalabad για να μας πουν την γνώμη τους και να κανονίσουν για μεταφορικό μέσον. Αυτοί μας είπαν ότι το πρόγραμμα είναι εντάξει, αρκεί να φροντίσουμε να μην μας πιάνει η νύχτα στον δρόμο (αυτό δυστυχώς πολλές φορές δεν το αποφύγαμε). Από ότι όμως καταλάβαμε μετά, μάλλον δεν είχαν ιδέα από τους δρόμους και τις διαδρομές. Οι περισσότεροι “Πρωτευουσιάνοι” Πακιστανοί, ουδέποτε έχουν επισκεφθεί τις περιοχές αυτές, ακόμη και οι επαγγελματίες οδηγοί. Σαν αυτοκίνητο μας βρήκαν ένα Honda City, επιβατικό αυτοκίνητο μοντέλο 2019, σε πολύ φθηνή τιμή, θα πληρώναμε όμως τα έξοδα του οδηγού για φαγητό και διανυκτέρευση. Αρχικά μας φάνηκε πολύ καλό, αλλά στη συνέχεια επικοινωνώντας με φίλους που είχαν επισκεφθεί πρόσφατα το Πακιστάν, μας είπαν ότι για τα δρομολόγια που θέλουμε να κάνουμε, να πάρουμε οπωσδήποτε ένα 4x4, επειδή ένα απλό επιβατικό δεν θα ήταν αρκετό. Αρχίζει λοιπόν ένα ψάξιμο της τελευταίας στιγμής για 4x4, η καλή Ισαβέλλα προσφέρθηκε να μας βοηθήσει δίνοντας τα στοιχεία του δικού τους πράκτορα Ιshaq, ενώ δύο φίλοι που είχαν πάει πριν ένα χρόνο μου έδωσαν τα στοιχεία του δικού τους. Τελικά κλείσαμε με τον δεύτερο, που ήταν λίγο φθηνότερος, αλλά ο κυριότερος λόγος ήταν ότι το αυτοκίνητο ήταν καταπληκτικό, ένα ολοκαίνουργο Land Cruiser Prado. Βρήκα δυό ακόμη φθηνότερα αυτοκίνητα με οδηγό, ψάχνοντας στο Ιντερνετ, αλλά δεν ήθελα να κλείσω αυτοκίνητο δίχως συστάσεις από γνωστούς.
Για κράτηση ξενοδοχείων ούτε λόγος, εκτός από την Λαχώρη για το πρώτο βράδυ του ταξιδιού δεν κλείσαμε τίποτε άλλο, επειδή δεν ξέραμε που ακριβώς θα βρισκόμασταν κάθε μέρα. Εξ άλλου ο τουρισμός δεν ήταν μεγάλος, και το πρόβλημα δεν ήταν το να βρεις δωμάτιο ελεύθερο, αλλά το να βρεις ξενοδοχείο! Πάντως, τύπωσα έναν κατάλογο με τα ξενοδοχεία PTDC, του Εθνικού Πακιστανικού Οργανισμού Τουρισμού, κάτι σαν τα παλιά δικά μας Ξενία, για να έχουμε πρόχειρες τις πόλεις που διαθέτουν τα ξενοδοχεία αυτά. Έφθασε λοιπόν η μέρα του ταξιδιού και ξεκινήσαμε φορτωμένοι με τα φωτογραφικά μας, κάποιες σημειώσεις από το Ιντερνετ, το Lonely Planet για το Πακιστάν και το Καρακορούμ, καθώς και έναν άλλον καταπληκτικό οδηγό, “Footprint Northern Pakistan” του Dave Winter, κατεβασμένα σαν torrents στο Ipad, και οι δύο οδηγοί αρκετά παλιοί αλλά είχαν τις πληροφορίες που θέλαμε.
Nεαρή Καλάς
Last edited by a moderator:
