ΠΡΑΓΑ – ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Από 23 έως 30 Ιουλίου ήμασταν στις δύο πρωτεύουσες (και όχι μόνο). Πήγαμε με πρακτορείο (Signature travel, 650 ευρώ το άτομο με ημιδιατροφή). Eπειδή οι δύο πόλεις έχουν περιγραφεί αναλυτικά και γλαφυρά από άλλα μέλη του forum (με πιο πρόσφατη την ….) προτίμησα απλά να συμπληρώσω με τις δικές μου διαπιστώσεις
ΠΡΑΓΑ
Το αεροπλάνο της CSA απογειώθηκε στις 4.30 τα ξημερώματα (βάρβαρη ώρα) για Πράγα. Μείναμε στο Elrich Hotel, στην περιοχή αρκετά μακριά από το κέντρο, όμως με το λεωφορείο 133 που περνάει μπροστά από το ξενοδοχείο φτάναμε στα βόρεια της Εβραϊκής συνοικίας σε ένα τέταρτο.
Η ξενάγηση στην Πράγα ξεκίνησε φυσικά από την καστροπολιτεία Hradcany. Όταν φτάσαμε έξω από τον υπέροχο ναό του Αγίου Βίτου γύρω στις 9.40 είδαμε τα αρνητικά του να είσαι με γκρουπ. Επειδή υπήρχε ουρά θα έπρεπε να περιμένουμε, όπως ειπώθηκε, περίπου μία ώρα. Οι γεροντότεροι ούτε να το σκεφτούν δεν ήθελαν.(Εμείς όμως την επόμενη μέρα με την ίδια τεράστια ουρά περιμέναμε μόλις 35΄. Αξίζει τον κόπο, αν και τα σπουδαιότερα παρεκκλήσια, ο τάφοι του αγίου Ιωάννη του Νέπομουκ και του αγίου Βεγκέσλαου, ήταν κλειστά λόγω έργων συντήρησης) Κατηφορίσαμε προς την έξοδο ενώ η ξεναγός, η Νίκη (από το Ανδρονίκη) παιδί πολιτικών προσφύγων που μένει μόνιμα στην Τσεχία – πολύ καλή – μας έλεγε για την ιστορία του κάθε ανακτόρου -μνημείου. Μας είπε να μην πάμε στο δρομάκι των Αλχημιστών, γιατί πέρα από την γραφικότητα που το διακρίνει, τα μικρά σπιτάκια έχουν μετατραπεί σε μαγαζιά με είδη για τουρίστες. Για να δείτε τα μουσεία του χώρου ( δρόμος των Αλχημιστών, πινακοθήκη και εκκλησία του Αγίου Γεωργίου) ενιαίο εισιτήριο 12 ευρώ.
Μη κάνετε στάση για καφέ στο Lobkowicz Palace Cafe. Δεν έχει ωραία θέα της Πράγας (όπως μας υποσχέθηκαν) λόγω των δένδρων μπροστά του και είναι ακριβό (305 κορώνες +φιλοδώρημα) για δύο καφέδες και ένα στρούντελ. Να προτιμήσετε, βγαίνοντας από το κάστρο, να καθίσετε στη Βίλλα Richter. Τρομερή θέα σ΄όλη την Πράγα και όχι ιδιαίτερα ακριβό. Μετά περπατήσαμε μέσα στα στενάκια της Μικρής πόλης (mala strana) ως τη γέφυρα του Καρόλου. Ακόμη γίνονται έργα, αλλά η κατάσταση δεν είναι τόσο δραματική όσο περιγράφηκε από κάποιους φίλους. Σαν να είσαι Κυριακή στο Μοναστηράκι. Σίγουρα όμως θα δυσκολευτείτε να βγάλετε φωτογραφία χωρίς άλλους τουρίστες στο κάδρο.
Πανέμορφες όλες οι συνοικίες της Πράγας. Περπατήσαμε όσο περισσότερο γινόταν. Πολλοί τουρίστες και παντού.
Αν πάτε για φαγητό στο Olympia μεσημέριείναι ευκαιρία να κατεβείτε στο καταπράσινο νησάκι Stralesky. Μια καλή ιδέα είναι, αν πάτε καλοκαίρι, να κάνετε «ποτάμιο» ποδήλατο ή βαρκάδα στον ποταμό Μολδάβα γύρω από το νησάκι αυτό.
ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
Μια βραδιά πήγαμε στο Μαύρο θέατρο της οδού Parizka (υπάρχουν πολλά «μαύρα» θέατρα. Άλλο ένα είναι στην οδό Carlova, μόλις περάσετε τη γέφυρα του Καρόλου, πολύ πιο ακριβό). Είδαμε κι εμείς την παράσταση Black Box. Τον Αύγουστο ανεβάζουν άλλη παράσταση. Άξιζε τα λεφτά του 100%. Να πάτε πριν τις 7.30 για να βρείτε καλή θέση. Έχει πρόγραμμα και στα Ελληνικά. Η παντομίμα προκαλούσε πολύ γέλιο και τα κατάλληλα φωτισμένα χορευτικά – ακροβατικά εντυπωσιακά.
Το λατέρνα μάτζικα (στην οδό Narodni) κλειστό λόγω διακοπών μέχρι 13 Αυγούστου.
Μη πάτε στο jazz club Redutta. Μπορεί να έγινε διάσημο επειδή έπαιξε εκεί σαξόφωνο ο Bill Clinton αλλά τώρα πια : το περιβάλλον ψυχρό, λίγα άτομα (τουρίστες). Είσοδος 300 κορώνες και 80 κορώνες το ποτό. ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ
Να πάτε σε κάποια από τις πάρα πολλές συναυλίες που δίνονται στις εκκλησίες. Μοιράζονται διαφημιστικά σ΄όλη την πόλη.
ΦΑΓΗΤΟ
Το πρώτο κιόλας βράδυ μετά την πολύωρη βόλτα μας στη Νέα πόλη (Nove mesto) και στη Παλιά (stare Mesto) καταλήξαμε στο Kolkovna. Για όσους θέλουν να πάνε : ανεβαίνοντας την Parizka (από το ρολόι προς το ποτάμι) συναντάμε κάθετα την Siroka. Στρίβουμε δεξιά και σε 200 μέτρα περίπου το συναντάμε. Μπυραρία με φασαρία και κέφι. Αν δε βρείτε τραπέζι (πχ Σάββατο) έχει μια πολύ ωραία υπόγεια αίθουσα. Αξίζει. Το φαγητό πολύ καλό και οι τιμές απίστευτα χαμηλές. 38 κορώνες η μπύρα Urquell ! Στα αρνητικά ότι έχει μόνο αυτή την μπύρα (;!) και ο σχεδόν επιτακτικός τρόπος που ζητάνε φιλοδώρημα.
Μεσημέρι πήγαμε στο αδελφάκι του το Olympia. Πως πηγαίνουμε εκεί : Περνάμε τη γέφυρα στην ευθεία της Narodni (είναι η επόμενη από του Καρόλου-νότια), προς τον λόφο Petrin. Παρ΄ότι «αδελφάκι» του Kolkovna έχει διαφορετικό μενού. Έτσι ξαναπήγαμε Kolkovna βράδυ, μετά την παράσταση που παρακολουθήσαμε στο Μαύρο θέατρο (είναι πολύ κοντά) για να φάω την πατατόσουπα που δεν είχα δοκιμάσει την πρώτη φορά. Σε ένα καρβελάκι ψωμί ανοίγουν το πάνω μέρος, αφαιρούν την ψίχα από μέσα και βάζουν τη σούπα που περιέχει πατάτα, καρώτο, μανιτάρια. Εντυπωσιακό σαν εικόνα και λιγότερο σαν γεύση.
Πραγματικά αυτές οι μπυραρίες – εστιατόρια είναι εγγύηση. Τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ υπέφεραν όπου αλλού πήγαν. Ιδίως όσοι έφαγαν στα ποταμόπλοια που κινούνται στον ποταμό Μολδάβα.
Εκτός από στρούντελ δοκιμάσαμε ένα γλυκό σαν λουκουμά με γεύση μήλου και σχήμα ποτηριού ! Το μικρό μαγαζάκι που το πουλάει λέγεται Trdelnik και είναι απέναντι από την είσοδο του Αγ. Νικολάου, στην πλατεία.
Ήπιαμε καφέ στο Café Louvre, Narodni 22, στον πρώτο όροφο. Εντυπωσιακό κτίριο και χαμηλές τιμές. Από μια σοκολατερί απέναντί του αγοράσαμε ωραίες σοκολάτες. Καλή σοκολατερί είναι και αυτή που αναφέρθηκε από άλλο μέλος στην οδό celetna 10, δίπλα στη Παναγία του Τιν.
ΑΓΟΡΕΣ
Δεν ψωνίσαμε τίποτε ιδιαίτερο. Οι καλές μαριονέτες ήταν αρκετά ακριβές.
Κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί : στην Carlova (τον δρόμο στην προέκταση της γέφυρας του Καρόλου στη νέα πόλη) υπάρχουν 2 καταστήματα που μετατρέπουν τη φωτογραφία σας σε τρισδιάστατη σε κρύσταλλο ! Την χαράζουν με λέϊζερ νομίζω (1000 κορώνες η διάσταση 4x4x6)
Χρήσιμα tip:
ΠΡΩΤΑ ΑΠ΄ΟΛΑ πριν ξεκινήσουμε, από site του internet, τυπώνουμε χάρτη με τη θέση του ξενοδοχείου μας, των αξιοθέατων και των εστιατορίων – καφέ που προτείνονται. Στο περιθώριο του χάρτη σημειώνουμε τι είναι το καθένα
1. Για να γλυτώσετε χρήματα μπορείτε να μείνετε και σε ξενοδοχεία έξω από το κέντρο. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς (τραμ – λεωφορεία) πολύ εξυπηρετικά. (στο μετρό δεν μπήκαμε. Δεν βιαζόμασταν, αλλά και προτιμούσαμε να βλέπουμε την θέα) Στις στάσεις ενημερώνεσαι τι ώρα ακριβώς θα περάσει! Υπάρχουν εισιτήρια των 18 κορωνών για απλή μετάβαση και των 26 κορωνών που ισχύουν για 75 λεπτά και μετεπιβίβαση σε άλλα μέσα μεταφοράς. Τ’ αγοράζεις από καταστήματα που πουλάνε τσιγάρα. Αν αγοράσετε εισιτήριο από τον οδηγό του λεωφορείου θα πληρώσετε 30 κορώνες. Φροντίσετε να έχετε το ακριβές αντίτιμο γιατί μπορεί να θυμώσει και να αρνηθεί να σας εξυπηρετήσει. Σχόλιο : νομίζω πως μόνο οι τουρίστες πληρώνουν εισιτήριο στην Πράγα.
Ταξί δεν χρησιμοποιήσαμε. Μετά τις 12 που σταματούν τα τραμ και τα λεωφορεία η νυκτερινή ζωή στην πόλη είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Μόνο Παρασκευή και Σάββατο ζωντανεύει το κέντρο από τους πιτσιρικάδες.
2. Το νερό από τις βρύσες της Πράγας πίνεται. Γιαυτό, αφού πληρώσετε την πρώτη φορά πάνω από 2 ευρώ !! για ένα μικρό μπουκαλάκι νερό, μπορείτε να το γεμίζετε στο ξενοδοχείο στις και να το έχετε μαζί στις. (δεν είναι θέμα τσιγκουνιάς, αλλά αν στις συνηθίσει στην Ελλάδα να δίνεις 50 λεπτά για το μικρό δεν αισθάνεσαι ότι σε κλέβουν; )
3. Να έχετε πάντα μια ομπρέλα μαζί στις, ακόμα και το καλοκαίρι. Στις 3 μέρες που μείναμε εκεί έπιαναν ξαφνικές μπόρες μικρής διάρκειας.
4. Καλύτερη τιμή στην ανταλλαγή ευρώ σε τσέχικες κορώνες πετυχαίνετε στο ανταλλακτήριο που είναι πίσω από την εκκλησία του Αγ. Νικολάου. Να το κάνετε την πρώτη μέρα γιατί αφορά ποσά πάνω από 250 ευρώ.
Η Πράγα είναι υπέροχη. Δεν ξέρω αν υπάρχει ομορφότερη πόλη στην Ευρώπη. Να περπατάς στις όχθες του Μολδάβα και να βλέπεις το φωτισμένο κάστρο είναι κάτι που δεν περιγράφεται.
Σημείωση : πουθενά δεν είδα τα σκουπίδια που ανάφερε κάποιο μέλος. Μήπως τότε είχαν απεργία ;
ΚΑΡΛΟΒΥ ΒΑΡΥ : πανέμορφη λουτρόπολη. Τα κτίρια σε μεταφέρουν δεκαετίες πίσω.
Ο επισκέπτης πίνει από βρύσες-πηγές νερό σε διαφορετικές θερμοκρασίες που πληροφορείσαι από σχετικές πινακίδες. Αγοράζεις κάτι προτότυπα καραφάκια και το πίνεις καθώς περιδιαβαίνεις την πόλη.
Μη καθίσετε σε εστιατόριο για τουρίστες. Πανάκριβα σε σύγκριση με αυτά της Πράγας Υπάρχει φθηνή πιτσαρία στη μη τουριστική πλευρά του ποταμού.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Από Πράγα πήγαμε στο Βερολίνο με ένα μικρό λεωφορείο. Ο δρόμος στο κομμάτι της Τσεχίας θυμίζει επαρχιακό ελληνικό δρόμο. Σύνορα με την εικόνα που ξέραμε δεν υπάρχουν. Ενώ περνούσαμε μια γέφυρα είδαμε μια μικρή πινακίδα με τον γερμανικό αετό και έτσι καταλάβαμε ότι μπήκαμε στη Γερμανία. Λόγω Κυριακής ή κάποιου ατυχήματος φτάσαμε στο Βερολίνο με καθυστέρηση τουλάχιστον μιας ώρας. Αρα να μη γκρινιάζουμε για το δικό μας μποτιλιάρισμα.
Μέναμε στο ξενοδοχείο Holiday Inn (landberger allee) στο πρώην Ανατολικό Βερολίνο
Το πρώτο απόγευμα –βράδυ στο Βερολίνο απογοήτευση ! Ναι μεν πάρκα, τεράστιες πλατείες, πλετείς λεωφόροι, ποδηλατόδρομοι παντού, γενικά πολιτισμός αλλά….. Κατεβήκαμε στην Αλεξάντερ πλατς με το τραμ Μ5 (βόλευε και το Μ6). Το εισιτήριο 2,10 ευρώ και ισχύει για 2 ώρες αλλά προς την ίδια κατεύθυνση. Εισιτήρια μπορείτε να αγοράσετε μέσα στο τραμ από αυτόματο μηχάνημα πώλησης. Η πλατεία με μια φράση «επαρχιώτης στην Ομόνοια» που λέει ο Σαββόπουλος. Ελλιπής φωτισμός, φτηνομάγαζα. Πήγαμε να ανεβούμε στον πύργο της τηλεόρασης. Ουρά ατελείωτη. Θάπρεπε να περιμένουμε τουλάχιστον 2 ώρες. Περπατήσαμε σε όλους τους κεντρικούς δρόμους. Εκείνη τη βραδιά υπολογίζω θα κάναμε γύρω στα 10 χιλιόμετρα. Πήγαμε προς το Ραϊσταγκ. Και εκεί ουρά ατελείωτη ενώ η ώρα είχε πάει 9.30. Πήγαμε στην Ποτσνταμερ πλατς με τον πύργο της Sony. Όταν θέλησα να πάω σε τουαλέτα των Starbucks (
ή Hagendaz είδα ότι θάπρεπε να χω κέρμα των 50 σεντς. Από δω και πέρα προσοχή : όσοι κινείστε στο Βερολίνο να έχετε πάντα ένα τέτοιο κέρμα. Δεν ξέρετε αν θα το χρειαστείτε. Για φαγητό πήγαμε στην Babeplatz, στην Unter den Linden απέναντι από το πανεπιστήμιο. Νέα δυσάρεστη έκπληξη. 5 ευρώ το ποτήρι η μπύρα σε υπαίθριο μαγαζί self service (που είναι τα Kolkovna μονολογούσαμε)Την επόμενη μέρα λατρέψαμε το Βερολίνο. Ποδήλατα παντού, καθόλου μποτιλιάρισμα.
Είδαμε όλα τα γνωστά μνημεία, να μη τα ξανααναφέρω εδώ. Τι να πω για το Μουσείο της Περγάμου ; Mένεις άφωνος. Δεν είναι μόνο το ιερό της Περγάμου. Υπάρχουν ακόμη τμήματα της πύλης της Ισταρ από τη Βαβυλώνα και ο α’ όροφος που είναι αφιερωμένος στην μουσουλμανική τέχνη.
Ο καθεδρικός τους ναός υπέροχος. Ανοιχτός μέχρι τις 20.00 με δωρεάν είσοδο. Αν θέλεις όμως να δεις τους υπόγειους τάφους, το μουσείο και τη θέα από ψηλά τα εισιτήρια κόβονται μέχρι τις 18.00 και κοστίζουν 5 ευρώ. Όταν πήγα τα είδα όλα. Πέτυχα και έναν τύπο που έπαιζε το εκκλησιαστικό όργανο. Έφυγα με αίσθημα ηρεμίας.
Στην όχθη του ποταμού, πίσω από το ναό και κάτω από τη γέφυρα υπάρχει το μουσείο DDR, που αφορά στη ζωή της ανατολικής Γερμανίας. Ένα μουσείο που το αγγίζεις, αφού έχει χρηστικά αντικείμενα καθημερινότητας. Είσοδος και εδώ 5 ευρώ.
Πήγαμε στον ζωολογικό κήπο. Καθίσαμε σχεδόν 3 ώρες. Φύγαμε με περίεργα αισθήματα. Ισως ήταν ιδέα μας, αλλά πολλά ζώα φαινόταν λυπημένα.
Το παράξενο για εμάς τους Έλληνες είναι ότι μόλις ανέβει η θερμοκρασία πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου τρέχουν οι Βερολινέζοι να λιαστούν στα πάρκα τους και μάλιστα στο Tiergarten και συγκεκριμένα επί της Hofiager allee κάνουν γυμνοί ηλιοθεραπεία και είναι ορατοί από τον κεντρικό τους δρόμο. Το moto τους άλλωστε όπως μάθαμε είναι : ζήσε και άσε τους άλλους να ζήσουν.
Γενικά οι Γερμανοί έχουν στολίσει τα κυβερνητικά κτίρια με παρατσούκλια :
Θερμαντήρας αυγών = ο γυάλινος θόλος του ραϊχσταγκ
Μικρό πλυντήριο = το σπίτι της πρωθυπουργού
Ντουλάπι του ΙΚΕΑ = πρεσβεία των σκανδιναβικών κρατών
Τιτανικός= τα γραφεία του κόμματος CDU
Για το γνωστό λεωφορείο 100 : επειδή διασχίζει το τουριστικό Βερολίνο χρησιμοποιείται από πολύ κόσμο, πάρα πολύ κόσμο. Αν μπείτε σε διώροφο θα νιώσετε ασφυξία. Σε ώρες αιχμής να το αποφύγετε.
ΦΑΓΗΤΟ
Εκτός από τα λουκάνικα που τρώγαμε κάθε βράδυ δεν δοκίμασα κάτι ιδιαίτερο. Δύο μεσημέρια φάγαμε στο Faustus, στην πλατεία δίπλα στο πολυκατάστημα KADEWE. Απλά αξιοπρεπές φαγητό. Φοβερή σοκολατερί στην Markgafenstrabe. Τα καφέ Einstein που αναφέρθηκαν από άλλο φίλο είναι αλυσίδα και τα συναντάς σε πολλά σημεία.
ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ
Περιοχές που μέχρι το βραδάκι σφίζουν από ζωή το βράδυ νεκρώνουν (πχ κόκκινο δημαρχείο). Μόνη ζωντανή περιοχήαυτή της Εβραϊκής αγοράς (Hackescher markt). Χαρακτηριστικά η γνωστή μπυραρία Lemke όταν πήγαμε ήταν άδεια. Η οδός Oranienberg είναι γεμάτη με καλά εστιατόρια . Για Τουρκικη κουζίνα υπάρχει το xazir. Εκεί υπάρχει μπαράκι που έχει Ελληνας. Νομίζω λέγεται Βήτα.
Την τελευταία βραδυά πήγαμε πάλι στην Babeplatz που είχαμε πάει και το πρώτο βράδυ. Εκεί γινόταν κάτι σαν πανηγύρι. Είχε είσοδο αρχικά 3 ευρώ και όταν πήγαμε εμείς στις 10.20 πληρώσαμε μόνο 1,80 ευρώ !!. Δηλαδή θεωρούσαν αυτή την ώρα πολύ αργά !! και γιαυτό μείωναν το εισιτήριο. Εκεί περάσαμε πολύ ωραία. Υπαίθρια μαγαζάκια με φαγητά, ποτά και μικροπράματα. Αλλά και ζωντανές ορχήστρες, μουσική από dj και σοου με ακροβατικά και μουσική.
ΠΟΤΣΔΑΜ
Το Ποτσδαμ να είναι γνωστό για τα ανάκτορα και τους κήπους του Σαν Σουσί που ήταν το ησυχαστήριο του Φρειδερίκου. Εκεί και τα ανάκτορα των τελευταίων βασιλιάδων της Γερμανίας όπου υπεγράφη η συνθήκη του Πότσδαμ από τους νικητές του Β’ Παγκόσμιου πολέμου.
Στο Πότσδαμ μένουν οι πολύ εύποροι Βερολινέζοι. Πολύ πράσινο και μονοκατοικίες.
Η κυρίως πόλη ήσυχη, αξιοθέατο η ολλανδική γειτονιά, με τα χαρακτηριστικά κόκκινα τούβλα. Εκεί ο ξεναγός, καλή σου ώρα Κωνσταντίνε, μας πήγε στη σοκολατερί La Maison du chocolat, Benkerstr. 15, όπου ήπιαμε, κατά γενική ομολογία, την καλύτερη σοκολάτα της ζωής μας.
Μια σημείωση : πηγαίνοντας προς Πότσδαμ σταματήσαμε στις όχθες της πανέμορφης λίμνης Βανζεε. Σε μια παλιά βίλλα εβραίων της Γερμανίας όπου το 1942 πάρθηκε η απόφαση για τη «οριστική λύση» του εβραϊκού προβλήματος. Με άλλα λόγια την ολοκληρωτική τους εξολόθρευση στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Τώρα λειτουργεί σαν μουσείο και χώρος εκπαίδευσης. Ονομάζεται Σπίτι της Διάσκεψης του Βανζεε.
ΔΡΕΣΔΗ
Πανέμορφη η «παλιά» πόλη που συναντάς στις όχθες του Ελβα. Το παλιά μέσα σε εισαγωγικά γιατί πιθανόν να γνωρίζετε ότι τη νύχτα 13 προς 14 Φεβρουαρίου (του Αγίου Βαλεντίνου) του 1945 η πόλη ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά από αγγλικά και αμερικάνικά αεροπλάνα. Πάνω από 70.000 οι νεκροί. Τι έκαναν οι Γερμανοί. Σταδιακά ξαναέκτισαν την πόλη όπως ήταν, σύμφωνα με τα παλιά σχέδια. Ο πορόλιθος που χρησιμοποίησαν περιέχει άμμο με αποτέλεσμα να μαυρίζει. Όταν βλέπεις τα κτίρια νομίζεις ότι είναι παλιά.
Αξιοθέατα : τα ανάκτορα που είναι τρία μουσεία : πινακοθήκη, των φυσικών επιστημών και στο Rathausturm, όπου η μεγαλύτερη έκθεση στην Ευρώπη πανοπλιών και όπλων του μεσαίωνα (σ΄αυτό μπήκα γιατί είναι κάτι που δεν μπορείς να το δεις άλλού. Είσοδος 3 ευρώ) Ο καθεδρικός ναός και η Παναγία των παρθένων, προς τιμή των γυναικών της πόλης που εργάστηκαν με υπομονή στην απομάκρυνση των ερειπίων της κατεστραμμένης πόλης. Από τον πύργο του δημαρχείου έχετε θέα όλης της πόλης. Ανεβαίνετε αν θέλετε με ασανσέρ (3 ευρώ)
Συγκρίσεις λαών / πόλεων
Οι Γερμανοί ευγενέστατοι, πρόθυμοι να μας εξυπηρετήσουν, ακόμη κιαν δεν ήξεραν Αγγλικά. Οι Τσέχοι έδειχναν να έχουν κουραστεί από τα στίφη των τουριστών που κάνουν κατάληψη στην πόλη τους. Οι Βορειευρωπαίοι σέβονται τον πεζό, δεν κορνάρουν.
Τελικό συμπέρασμα : Η Πράγα είναι μια παραμυθένια πόλη, αλλά το Βερολίνο είναι η ανθρώπινη πόλη στην οποία θάθελα να ζω.
