Αίγυπτος Πνίγοντας το παρελθόν για να σωθεί το μέλλον

[makisg]

εγώ μάλλον θα τη δείχνω στα εγγόνια μου.

 

[Borealis]

Ξανά συγχαρητήρια galat για το θέμα. Ποιος ξέρει άραγε τι απέγιναν οι θαμμένες αρχαιότητες και τα νεκροταφεία που σε αυτή την έκταση θα ήταν αδύνατο να ανασκαφούν με όσες δυνάμεις και να υπήρχαν. Όταν κατά την διάρκεια της Χούντας ξεκίνησε το φράγμα του Αλιάκμονα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία συνεργάστηκε με μια ομάδα Βρεττανών για να σωθεί ο Προιστορικός οικισμός των Σερβίων που βρίσκονταν στο νότιο πέρας της σημερινής γέφυρας. Όλοι πίστευαν ότι έκαναν το καθήκον τους. Με τα χρόνια και καθώς η στάθμη της λίμνης δεν έίναι ποτέ σταθερή, το κύμα ξεπλένει τις παρειές και έχουν βρεθεί έως τώρα 53 αρχαιολογικές θέσεις οι οποίες καταστράφηκαν ή συνεχίζουν να καταστρέφονται. Η υπηρεσία κατάφερε να κάνει κάποιες ανασκαφές τις εποχές που τα νερά είναι τραβηγμένα, αλλά φυσικά πολύ μικρό μέρος έχει σωθεί. Το τραγικό είναι ότι εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι στη περιοχή αναπτύχθηκαν κατά τα προιστορικά χρόνια πολλοί οικισμοί των οποίων το μέγεθος και ο πλούτος συγκρίνεται με αυτό των Θεσσαλικών.

 

[galat]

Κατ'αρχήν να ευχαριστήσω όλους για τα καλά σας και ενθαρρυντικά σας λόγια. Η αλήθεια είναι ότι μοιραζόμενος μαζί σας τις σκέψεις που μου δημιουργήθηκαν από το ταξίδι, με βοηθάει και μένα να ξεκαθαρίσω και να τακτοποιήσω τις σκέψεις μου.

...Ποιος ξέρει άραγε τι απέγιναν οι θαμμένες αρχαιότητες και τα νεκροταφεία που σε αυτή την έκταση θα ήταν αδύνατο να ανασκαφούν με όσες δυνάμεις και να υπήρχαν. Όταν κατά την διάρκεια της Χούντας ξεκίνησε το φράγμα του Αλιάκμονα, η Αρχαιολογική Υπηρεσία συνεργάστηκε με μια ομάδα Βρεττανών για να σωθεί ο Προιστορικός οικισμός των Σερβίων που βρίσκονταν στο νότιο πέρας της σημερινής γέφυρας. Όλοι πίστευαν ότι έκαναν το καθήκον τους. Με τα χρόνια και καθώς η στάθμη της λίμνης δεν έίναι ποτέ σταθερή, το κύμα ξεπλένει τις παρειές και έχουν βρεθεί έως τώρα 53 αρχαιολογικές θέσεις οι οποίες καταστράφηκαν ή συνεχίζουν να καταστρέφονται. Η υπηρεσία κατάφερε να κάνει κάποιες ανασκαφές τις εποχές που τα νερά είναι τραβηγμένα, αλλά φυσικά πολύ μικρό μέρος έχει σωθεί....

Το θέμα που θέτεις και που αντικειμενικά έχει τεθεί από μόνο του και από την περίπτωση του φράγματος του Ασουάν και τον χαμένο πολιτισμό της Νουβίας, είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί. Έχουμε το δικαίωμα να καταστρέφουμε το παρελθόν για την επιβίωση του σήμερα και του αύριο; Σε προσωπικό επίπεδο δυσκολεύομαι να δώσω μία αταλάντευτη απάντηση. Για την ακρίβεια δυσκολεύομαι να αρνηθώ σε ανθρώπους φτωχούς, όπως οι Αιγύπτιοι του 1960 - αλλά δυστυχώς και του σήμερα - το δικαίωμα να βελτιώσουν το επίπεδο της έτσι και αλλιώς δύσκολης ζωής τους στο όνομα της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, έστω και εάν πρόκειται για έναν από τους παλαιότερους ανθρώπινους πολιτισμούς. Από την άλλη γεννούνται πολλά ερωτηματικά από τον τρόπο που αποφασίστηκε η κατασκευή του φράγματος, από την προσπάθεια να σωθούν τα μνημεία με το πιστόλι στον κρόταφο και το νερό να ανεβαίνει, από τη παγκόσμια βοήθεια, που ενώ στην αρχή σου φαίνεται αγνή και ανιδιοτελής, στη συνέχεια διαπιστώνεις ότι οι τέσσερις ναοί και τα άπειρα αρχαιολογικά ευρήματα, που εξήχθησαν από την Αίγυπτο, εν τέλει ακόμα και σε τιμές της αγοράς άξιζαν παραπάνω από τα 40 εκ. δολάρια της διάσωσης...

 

[galat]

Να προσθεσω επισης οτι η μεταφορα κτιριων δεν ηταν αγνωστη στην αρχαιοτητα. Ο Ναος του Αρεως στην Αρχαια Αγορα των Αθηνων μεταφερθηκε εκει απο αλλο σημειο της Αττικης-μαλλον απο τα Μεσογεια- στα χρονια του Αυγουστου: FOUNDATION OF THE HELLENIC WORLD - Αρχαία Αγορά της Αθήνας

Την σημαντική, για την εποχή που έγινε, αυτή περίπτωση δεν την ήξερα. Φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα. Ευχαριστούμε για την πληροφόρηση.

 

[galat]

Now or Never

Το Abu Simbel είναι ο πιο σημαντικός ναός της περιοχής των Νουβίων. Πρόκειται στην ουσία για δύο ναούς, κτισμένους από τον Ραμσή τον Β τον 13ο αιώνα π.χ. Κυριολεκτώντας η λέξη κτισμένους είναι λάθος, αφού στην ουσία πρόκειται για δύο ναούς που είναι λαξευμένοι στα βράχια δύο γειτονικών λόφων. Ο μεγάλος ναός είναι αφιερωμένος στους θεούς Ρε-Χαραχτί, Άμμωνα και Φθα, όμως αυτό που κυριαρχεί είναι τα 4 γιγαντιαία και επιβλητικά καθιστά αγάλματα του ίδιου του Ραμσή του Β, ύψους 21 μέτρων, που βρίσκονται λαξευμένα στον βράχο στην είσοδο του ναού. Ο Ραμσής στα τέσσερα αυτά αγάλματα απεικονίζεται τόσο με αντρική, όσο και με γυναικεία μορφή, σαν ένδειξη της θεϊκής του διάστασης. Ο ναός διαθέτει και εσωτερικές αίθουσες, λαξευμένες και αυτές στο βράχο και διακοσμημένες τόσο με αγάλματα, όσο και με ζωγραφιστές παραστάσεις. Ο δεύτερος ναός είναι αφιερωμένος στην θεά Αθώρ, όμως και εδώ την μεγαλύτερη εντύπωση κάνουν τα δύο αγάλματα, ύψους 10 μέτρων της Νεφερτάρης, γυναίκας του Ραμσή, που βρίσκονται στην πρόσοψη του ναού και το καθένα από τα οποία συνοδεύεται από δύο αγάλματα του Ραμσή, ένα σε κάθε της πλευρά.

Χαρακτηριστικό στοιχείο του ναού, δείγμα της υψηλής τέχνης, τεχνικής και των γεωμετρικών και αστρολογικών γνώσεων των κατασκευαστών του, είναι ότι είναι κατασκευασμένος έτσι ώστε σε δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες (που πιθανόν να σχετίζονται με την ημερομηνία γέννησης και ενθρόνισης του Ραμσή) οι ακτίνες του ανατέλλοντος ήλιου να εισέρχονται από την είσοδο του ναού και περνώντας τα 60 μέτρα που την χωρίζουν από το πίσω μέρος του ναού να φωτίζουν το πρόσωπο του Ραμσή.

Ο Ραμσής και οι θεοί Ρε-Χαραχτί, Άμμων και Φθα καθισμενοι στο βάθος του μεγάλου ναού του Abu Simbel, περιμένουν δύο φορές τον χρόνο τις ακτίνες της ανατολής.
​

​

Και νάτες...

​

Όντας το Abu Simbel το σημαντικότερο αρχαίο μνημείο της Νουβίας, δικαιολογημένα συγκέντρωσε όλη την προσοχή και το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για την διάσωσή του.

Πως όμως μπορούσε να σωθεί το Abu Simbel από τα ανερχόμενα νερά της λίμνης Νάσερ;

Το ερώτημα αυτό βασάνισε σημαντικά τους επιστήμονες της UNESCO. Τον Οκτώβρη του 1961 το περιοδικό της UNESCO The Courier κυκλοφορεί αφιερωμένο στην διάσωση του Abu Simbel και το σύνθημα Τώρα ή Ποτέ (Now or Never). Στο περιοδικό παρουσιάζονται οι διαφορετικές λύσεις που προτάθηκαν. Οι Γάλλοι πρότειναν την κατασκευή φραγμάτων, που θα απομόνωναν και θα προφύλασσαν τους δύο ναούς. Οι Βρετανοί μίλησαν για ένα γιγάντιο θόλο, που θα κάλυπτε το μνημείο κάτω από το νερό της λίμνης. Οι Ιταλοί πρότειναν την υδραυλική ανύψωση του Abu Simbel, προϋπολογισμού 82 εκ. δολαρίων. Ένα ολόκληρο βουνό 250.000 τόνων θα αποκόπτονταν από το περιβάλλον του και με υδραυλικό τρόπο θα ανυψώνονταν 65 μέτρα, ώστε να βρεθεί πάνω από την επιφάνεια του νερού. Εν τέλει υιοθετήθηκε η πρόταση των Σουηδών, προϋπολογισμού 40 εκ. δολαρίων, για κοπή του βουνού σε μικρά κομμάτια, τα οποία θα μεταφέρονταν στην νέα θέση του ναού και θα επανασυναρμολογούνταν. Την πραγματοποίηση του φιλόδοξου αυτού σχεδίου ανέλαβε ένα κονσόρτσιουμ εταιρειών από την Αίγυπτο, την Γαλλία, την Γερμανία, την Ιταλία και την Σουηδία. Συντονιστές της κατασκευής ορίστηκαν οι Γερμανοί.

Tο περιοδικό της UNESCO The Courier τον Οκτώβρη του 1961 με την πρόταση της ανύψωσης του Abu Simbel με υδραυλικό τρόπο στο εξώφυλλό του και το σύνθημα NOW OR NEVER
​

​

Σκαριφήματα που εξηγούν πως προτείνεται να ανυψωθούν 250.000 τόνοι με υδραυλικό τρόπο
​

​

Τον Απρίλιο του 1964 ξεκίνησαν οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την κοπή και μεταφορά των δύο ναών. Ένα πρόχειρο φράγμα φτιάχτηκε περιμετρικά αυτών για να γίνει δυνατή η εκτέλεση των εργασιών όσο η στάθμη των νερών ανέβαινε. Οι ναοί αποτυπώθηκαν επακριβώς και συντάχθηκαν λεπτομερέστατα σχέδια, ενώ αποφασίστηκε ο τρόπος κοπής τους και αποτυπώθηκε στα σχέδια. Οι εργασίες ξεκίνησαν από τον ναό του Ραμσή. Στην είσοδο του ναού μπήκε στρογγυλό μεταλλικό τούνελ για να είναι δυνατή η είσοδος στον ναό κατά την φάση κοπής του βουνού. Στην συνέχεια όλη η πρόσοψη του ναού με τα 4 αγάλματα καλύφθηκε με άμμο για να προστατευτεί κατά την φάση αφαίρεσης του υπερκείμενου βουνού. Για τον ίδιο λόγο η μετώπη του ναού με τους μπαμπουϊνους σκεπάστηκε με προστατευτική μεταλλική κατασκευή. Το εσωτερικό του ναού υποστυλώθηκε με 140 τόνους βαριών σιδηροδοκών. Στην συνέχεια αφαιρέθηκε με μηχανικά μέσα ο όγκος του βουνού πάνω από τον ναό, εκτός από την πρόσοψη. Συγκεκριμένα αφαιρέθηκαν βράχια ύψους περίπου 45 μέτρων, ενώ η όλη εκσκαφή σταμάτησε για λόγους προστασίας 8 μέτρα πάνω από την οροφή του ναού. Από το σημείο αυτό και πέρα άρχισε η προσεκτική δουλειά της κοπής και αποσυναρμολόγησης του ναού. Η κοπή γινόταν όπου ήταν δυνατόν με μηχανοκίνητα μέσα, αλλά και σε πάρα πολλές περιπτώσεις με τον ίδιο χειροκίνητο τρόπο, που δούλευαν οι Νούβιοι εδώ και αιώνες. Η όλη εργασία της κοπής γινόταν με μεγάλη προσοχή, έτσι ώστε το πάχος των αρμών κοπής να μην ξεπερνά τα 4-6 χιλιοστά. Το πάχος των αρμών μετριόταν και σημειώνονταν, ώστε να ληφθεί υπ’ όψιν κατά την επανασυναρμολόγηση. Τα κομμάτια του λαξευμένου βράχου που αποκόπτονταν από τον ναό, αφού αριθμούνταν ενισχύονταν με ρητινενέσεις, ώστε να αποκτήσουν την απαιτούμενη αντοχή για την εναέρια μεταφορά τους. Σε κάθε κομμάτι εμφυτεύονταν και στερεώνονταν με ρητίνη μεταλλικά στοιχεία ανάρτησης, από τα οποία κρεμιόταν από τους τεράστιους γερανούς τα τεμάχια του ναού για να μεταφερθούν και να αποθηκευτούν προσωρινά μέχρι την επανασυναρμολόγησή τους. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, στις 29/3/1965 ολοκληρώθηκε η αποσυναρμολόγηση των δύο ναών. Συνολικά κόπηκαν και αποθηκεύτηκαν 1035 κομμάτια ροδόχρωμου ψαμμίτη, βάρους από 22 έως 33 τόνους.

Στις 26/1/1966 άρχισε η επανασυναρμολόγηση των δύο ναών στην νέα τους θέση, 200 μέτρα πιο μακριά από την αρχική και 65 μέτρα ψηλότερα. Η νέα αυτή θέση επιλέχτηκε και υπολογίστηκε έτσι ώστε οι δύο ναοί να έχουν ακριβώς τον ίδιο προσανατολισμό με αυτόν της αρχικής τους θέσης, έτσι ώστε να επαναλαμβάνεται το φαινόμενο της εισόδου των ακτινών του ανατέλλοντος ηλίου στο πρόσωπο του Ραμσή, τις δύο συγκεκριμένες ημερομηνίες (22/2 και 22/10) κάθε χρόνου.

Η μακέτα με την νέα θέση του Abu Simbel και την αρχική του θέση κάτω από το νερό πλέον της λίμνης του Νάσερ. Από το μουσείο του Νουβικού πολιτισμού στο Ασουάν.
​

​

Οριζοντιογραφία με την νέα και την παλαιά θέση του Abu Simbel
​

​

Κάθε ναός αφού επανασυναρμολογήθηκε καλύφθηκε με άμμο, δημιουργώντας έτσι έναν τεχνητό λόφο αντίστοιχων διαστάσεων με τον αρχικό. Για να μην μεταβιβαστούν όμως μεγάλα φορτία στην οροφή του ναού, κατασκευάστηκε πρώτα ένας προστατευτικός θόλος από σκυρόδεμα και στην συνέχεια αυτός καλύφθηκε με άμμο.

Μετά την ολοκλήρωση της επανασυναρμολόγησης των δύο ναών, άρχισε η προσεκτική και λεπτομερής δουλειά των αρχαιολόγων για την κάλυψη των αρμών. Οι αρμοί γέμισαν προσεκτικά με ειδικό κονίαμα από άμμο, έτσι ώστε να υπάρχει χρωματική ομοιότητα με τον βράχο. Στα ζωγραφισμένα εσωτερικά τμήματα των ναών οι αρμοί ζωγραφίστηκαν με προσοχή και υπομονή με τα ίδια σχήματα και χρώματα, έτσι ώστε να χαθεί κάθε ίχνος τους.

Η όλη εργασία της μεταφοράς των δύο ναών ολοκληρώθηκε επιτυχώς 14 μέρες νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα στις 9/9/1967. Για την υλοποίηση του μεγαλόπνοου αυτού έργου εργάστηκαν πάνω από 3.000 εργαζόμενοι, συνεχώς σε τρείς εναλλασσόμενες βάρδιες. Στις 22/9/1968 έγιναν τα εγκαίνια των ναών στην νέα τους θέση.

Σαν ένα μήνυμα στους ενδεχόμενους αρχαιολόγους του μέλλοντος, ανάμεσα στα κομμάτια των ναών, που επανασυναρμολογήθηκαν, τοποθετήθηκε ένα κοράνι, 2 εφημερίδες του Καϊρου και ένα ενημερωτικό κείμενο για την ιστορία των ναών και την μεταφορά τους.

Α. Βιβλιογραφία

1. The salvage of the ABU SIMBEL temples, έκδοση του ICOMOS
2. Victoire en Nubie, Torgny Save-Soderbergh, UNESCO - γαλλική έκδοση
3. UNESCO The courier 2/1980, Victory in Nubia
4. UNESCO The courier 02/1960
5. UNESCO The courier 10/1961
6. UNESCO The courier 12/1964
7. Abu Simbel, The American University In Cairo press


Β. Το Abu Simbel όπως ήταν στην αρχική του θέση

Η πρώτη φωτογραφία του Abu Simbel το 1850 με την άμμο να του καλύπτει τα 2/3 της πρόσοψης.

Το Abu Simbel το 1905

Όταν οι κυρίες με τα καπελίνα περπατούσαν στα μπράτσα του Ραμσή.

Γ. Διαλύοντας το Aby Simbel


Το σχέδιο κοπής του Abu Simbel

Σκαρίφημα των εκσκαφών 45 μέτρων που απαιτήθηκαν πριν αρχίσει η κοπή του Abu Simbel

Πρόχειρο φράγμα που στήθηκε για να προστατέψει το Abu Simbel κατά την φάση της κοπής του

Όλη η πρόσοψη καλύφθηκε για λόγους προστασίας με άμμο, μέχρι να ολοκληρωθούν οι εκσκαφές του βουνού πάνω από τον ναό

Το βουνό πάνω από τον ναό έχει αφαιρεθεί. Από πίσω βλέπουμε δύο κεφάλια του Ραμσή. Ήδη από τις δύο πίσω αίθουσες του ναού έχει αφαιρεθεί η οροφή και βλέπουμε τον μεταλλικό σκελετό που την υποστύλωνε. Η οροφή των μπροστινών αιθουσών δεν έχει ακόμα κοπεί και απομακρυνθεί.

Η κοπή των πιό σημαντικών τμημάτων του ναού έγινε χειροκίνητα με τα ίδια πριόνια που χρησιμοποιούσαν οι Νουβιοι εδώ και πολλούς αιώνες.

Μία κεφαλή του Ραμσή πάει για προσωρινή αποθήκευση.

Ο Ραμσής ταϊζεται στο στόμα με ενέσεις ρητίνης, για ενίσχυση της αντοχής του βράχου. Συνολικά 23,5 τόνοι εποξειδικής ρητίνης χρησιμοποιήθηκαν για την ενίσχυση της αντοχής των τμημάτων του ναού.

Ο μεγάλος ναός του Abu Simbel έχει διαλυθεί με επιτυχία. Απομένουν ακόμα 6 πόδια του Ραμσή και δύο πατούσες. Πίσω φαίνεται το κενό από τον λαξευμένο ναό, που αφαιρέθηκε. Ένα ολόκληρο νταμάρι, που θάφτηκε από το νερό.

Δ. Το Abu Simbel επανασυναρμολογείται στη νέα του θέση


Σκαρίφημα τομής του νέου ναού, κάτω από τον μπετονιένο θόλο προστασίας και την άμμο, που τον καλύπτει.

Ο Ραμσής γυρίζει σπίτι του

Ο Ραμσής μετά 3.300 χρόνια στην νέα του θέση, ατενίζει ξανά τα νερά του Νείλου.

Και οι δύο ναοί σε φάση επανασυναρμολόγησης και ο θόλος σε φάση κατασκευής.

Τόσο η πρόσοψη, όσο και ο ναός με τον προστατευτικό θόλο έχει ολοκληρωθεί. Απομένει η άμμος, που θα συμπληρώσει την εικόνα του τεχνητού λόφου.

Μία από τις πρώτες εναέριες λήψεις του Abu Simbel στην νέα του θέση. Δύσκολα θα ξεχωρίσετε τις διαφορές από την αρχική θέση του ναού.

Το Abu Simbel στην νέα του θέση

 

[ANEL]

αν η ιστορία στα σχολεία διδασκόταν στα πρότυπα αυτού του τόπικ,θα ήταν ένα πολύ ενδιαφέρον-αντί ενός βαρετού που θυμάμαι εγώ-μάθημα!
πραγματικά σ' ευχαριστώ πολύ για αυτό το τόπικ...ελπίζω να έχεις κι άλλα να γράψεις!

 

[ioanna karagianni]

Μια αφήγηση αντάξια της προσωπικότητας σου galat. Δεν μένεις στην επιφάνεια αλλά ψάχνεις πίσω από το εμφανές, και ανακαλύπτεις ουσιαστικές και συναρπαστικές ιστορίες. Σε ευχαριστώ για τον κόπο σου.

 

[mariath]

Η ιστορία είναι πολύ κατατοπιστική και με πολύ σημαντικές πληροφορίες. Και πάλι ευχαριστώ.

 

[rumi]

σπουδαια αφηγηση,ενδιαφερουσες αποκαλυψεις,φοβερη δουλεια.....μπραβο σου!!!!!!!!!!!!σ`ευχαριστω παρα πολυ για τις τοσο ουσιαστικιες πληροφοριες σου.ν`ασαι καλα

 

[dim kyr]

Η ιστορία "πίσω" απο την ιστορία.
Ευχαριστούμε. (δεν περίμενα τίιποτα λιγότερο απο εσενα)

 

[galat]

Αυτά που σώθηκαν και αυτά που χάθηκαν

Πριν προχωρήσουμε παρακάτω θα ήθελα να παρουσιάσω ορισμένες ενδεικτικές φωτογραφίες για τον πολιτισμό των Νουβίων. Αυτόν που σώθηκε - πέραν των ναών, που μετακινήθηκαν - και βρίσκεται πλέον στα μουσεία, αλλά και αυτόν που χάθηκε, θαμμένος κάτω από τα νερά της λίμνης του Νάσερ. Βέβαια όσα χάθηκαν συνήθως δεν έχουν φωτογραφηθεί, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Γι'αυτά δεν θα μάθουμε μάλλον ποτέ.

Α. Αυτά που σώθηκαν

Wadi es-Sebua ή αλλιώς η κοιλάδα των λιονταριών. Μετακινήθηκε σε νέα θέση και σώθηκε.

Ειδώλια από την περιοχή του Kush (στο σημερινό Σουδάν), που χρονολογούνται από το 3.000 πχ. Στην περιοχή είχαν βρεθεί ίχνη οίκισης από το 6.000 π.χ.

Βραχογραφίες από το 3.000 πχ. από το Kush και την Sayala στο Σουδάν

Νεκρικά προσωπεία απαράμιλλης ομορφιάς από το κάστρο της Mirqissa και άλλες περιοχές της Νουβίας.

Β. Η χριστιανική Νουβία

Η Αίγυπτος ασπάστηκε μαζί με άλλες επαρχίες της τότε Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας την χριστιανική πίστη. Παρέμεινε χριστιανική, ακολουθόντας το δόγμα των κοπτών, μέχρι την έλευση των Αράβων. Μέχρι και σήμερα το 10-15% του πληθυσμού της παραμένει χριστιανικό. Πολλά ήταν τα σωζόμενα δείγματα του χριστιανισμού της Νουβίας. Κάποια από αυτά σώθηκαν.

Θαυμάστε υπέροχες αγιογραφίες και παρατηρείστε τους μαύρους αγίους.

Η αγιογραφία αυτή από την περιοχή Faras στο Σουδάν, αποκολλήθηκε και σώθηκε.

Γ. Αυτά που χάθηκαν για πάντα

Το κάστρο Buhen στο Σουδάν. Όπως ήταν πριν καλυφθεί από τα νερά και σε ζωγραφική απεικόνιση της αρχικής του μορφής.

Στην περιοχή Mirqissa στο Σουδάν, δίολκος για το πέρασμα των πλοιαρίων από την μία πλευρά του Νείλου στην άλλη, όταν η στάθμη του νερού έπεφτε.

Δείγματα της χαμένης για πάντα αρχιτεκτονικής των Νουβίων

Δ. Από την εκστρατεία για την διάσωση των μνημείων της Νουβίας

Γραμματόσημα σε διάφορες χώρες του κόσμου στηρίζουν την εκστρατεία

Σκίτσο από το σχέδιο μεταφοράς του ναού της Amada.

 

[coccobill]

Ειμαι γοητευμενη...