Μαρόκο Ο δρόμος με τις χίλιες κάσμπες

[isabelle]

Ρε συ, τι αναστήλωση είναι αυτή που έχει πέσει στο Ait Benhaddou!!!
Καλά, η ξενάγηση και ειδικά οι φωτό σκίζουν (τι πρωτότυπο το σχόλιό μου και ποιος να περίμενε αλήθεια ποιοτική δουλειά από το γουρούνι που καθόλου δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοια όλα αυτά τα χρόνια ). Είναι όλα τοσο ζωντανά που μου άνοιξες για τα καλά την όρεξη να επιστρέψω στην χώρα μετά από ... για στάσου ... ένα τέταρτο του αιώνα. Πω πω, το έγραψα και ανατριχιάζω. Ακούς εκεί 25 χρόνια ...

 

[LULLU]

Ρε συ, τι αναστήλωση είναι αυτή που έχει πέσει στο Ait Benhaddou!!!
Καλά, η ξενάγηση και ειδικά οι φωτό σκίζουν (τι πρωτότυπο το σχόλιό μου και ποιος να περίμενε αλήθεια ποιοτική δουλειά από το γουρούνι που καθόλου δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοια όλα αυτά τα χρόνια ). Είναι όλα τοσο ζωντανά που μου άνοιξες για τα καλά την όρεξη να επιστρέψω στην χώρα μετά από ... για στάσου ... ένα τέταρτο του αιώνα. Πω πω, το έγραψα και ανατριχιάζω. Ακούς εκεί 25 χρόνια ...

και εσυ κρυβε χρονια ,κρυβε χρονια καλη μου...

 

[hydronetta]

ΟUARZAZATE - ΦΑΡΑΓΓΙ DADES

Φιλόδοξα τα σχέδια επί χάρτου. Να φτάσουμε ως την Zagora, περίπου 120 χλμ δυτικότερα και να επιστρέψουμε πίσω άλλα τόσα, αφού στο ενδιαμέσο θα διασχίζαμε κατά μεγάλο μέρος το μονότονο επίπεδο τοπίο της μαύρης Σαχάρας.. Ποιός ο λόγος θα μου πείτε; Μα για να δούμε κάσμπες. Κι άλλες κάσμπες. Εννοείται ότι το πλάνο πήγε περίπατο διότι κάσμπες κι άλλες κάσμπες είχε και στην ευρύτερη περιοχή της Ouarzazate.

Η πυξίδα έδειξε την όαση της Skoura, μόλις 30 χλμ από την Ouarzazate.
Με μικρές στάσεις στην τεχνητή λίμνη Afeggou,

και κάτι κάσμπες μισογκρεμισμένες (όπου εγώ είχα εκστασιαστεί),

παρκάραμε έξω από την κάσμπα Ben Moro που σήμερα έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο. Μετά μια σύντομη διαδρομή μέσα από τις καλλιέργειες και τους διάσπαρτους φοίνικες της όασης,

αντικρίσαμε την εμβληματική κάσμπα Amridil (κάποιος να δώσει χαρτομάντηλα στον @panius παρακαλώ)

Aπό τις πιο περίοπτες κάσμπες του Μαρόκου, το θαυμάσιο κτίσμα του 17ου αιώνα, έχει τη τιμή να κοσμεί το χαρτονόμισμα των 50 dirham. Λειτουργεί και ως μουσείο καθώς δείχνει την παραδοσιακή ζωή σε μια κάσμπα κατά τη διάρκεια των αιώνων, με χειροποίητες κλειδαριές πόρτας, πιεστήριο ελαιόλαδου, φούρνους ψωμιού που λειτουργούν ακόμα, και πάγκους όπου κάποτε φυλάσσονταν τα ζώα.

Σε όλα αυτά μας ξενάγησε ένας βερβέρος ο οποίος έδειξε έναν "ιδιαίτερο" ενθουσιασμό. Όλο και να ζητά να βγει μαζί μας φωτογραφίες, πάνω στη φωτό να απλώνει διακριτικά το χεράκι, προθυμοποιήθηκε να μας κάνει μασάζ (!) και σε κάθε ευκαιρία να τρίβεται (υποψιάζεστε πού) προσπαθώντας να καταστήσει ηλίου φαεινότερον τις προθέσεις του. Το σκηνικό το διακωμωδίσαμε στην αρχή, στην πορεία άρχισε να γίνεται ενοχλητικό, ώσπου στο τέλος αφού εισέπραξε την παντελή αδιαφορία μας στα κελεύσματά του, λίγο ακόμα και θα τον αφήναμε από τα νεύρα μας αχαρτζηλίκωτο για την ξενάγηση.

Δεν μου αρκούσε που είδαμε μια κάσμπα στο εσωτερικό της (είχαμε και το σουξέ μας με το βερβέρο, mon Dieu!) κινήσαμε στους χωματόδρομους να βρούμε άλλη μια κάσμπα κάπου εκεί κοντά που συνιστούσαν οι σημειώσεις μου. Το μόνο που πετύχαμε ήταν να χαθούμε ανάμεσα στα χωράφια με απορημένους χωρικούς να μας κοιτούν σαν εξωγήινους.

Στροφή κι επιστροφή στην Ouarzazate με στάση στα γνωστά Atlas Studios όπου έχουν γυριστεί ουκ ολίγες παραγωγές, βλέπε Μονομάχος, Αστερίξ και Οβελίξ ως κι επεισόδια του Game of Thrones όπως μας είπαν. Στα στούντιο περιηγείσαι συνοδεία ξεναγού σε σκηνικά από την αρχαία Αίγυπτο ως την Μέση Ανατολή. Μια ενδιαφέρουσα εμπειρία ειδικά όταν είναι ντάλα μεσημέρι και δεν έχεις τι να κάνεις όπως εμείς.

Το απόγευμα κάναμε μια βόλτα στην κεντρική πλατεία της Ouarzazate που έσφυζε από κίνηση όπου και αποφασίσαμε να δειπνήσουμε σύμφωνα με τις προσταγές του tripadvisor στις σημειώσεις του Σ. Mάλλον αδιάφορη επιλογή. Μετανοιώσαμε που δεν γευματίσαμε ξανά στο κονάκι του κυρίου Μάρχαμπα.

​

Το επόμενο πρωί, αποχαιρετήσαμε τον κύριο Μάρχαμπα με ένα μάρχαμπα και ξεχυθήκαμε στους δρόμους.

Μάρχαμπα​

Mια εμβληματική κάσμπα έχει η Ouarzazate. Tην κάσμπα Taourirt, την οποία επισκέπτονται όόόόόόλα τα γκρουπ που βρίσκονται στη περιοχή. Μεταξύ αυτών πέσαμε και σε ένα ελληνικό! Θα παραβλέψω τις εξυπνάδες και τα σχόλια που έκαναν και προκαλούσαν τον γέλωτα, εννοείται ότι μόλις το μυριστήκαμε εμείς την κάναμε γαργάρα, αρχίσαμε να συνεννοούμαστε σε νοηματική (εγώ πέταγα και κανά γαλλικό τρομάρα μου) ώστε να ακούμε τα λεγόμενα του ξεναγού τους. Κοντά στο βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα.

Συνεχίσαμε με κατεύθυνση βορειοανατολικά και πρώτη παράκαμψη μέσω της πολίχνης Kelaat M’Gouna στην Κοιλάδα των Ρόδων. Σ’αυτό μας προϊδέασαν οι μικροπωλητές στο δρόμο που κράδαιναν τριανταφυλλένιες καρδιές στους οδηγούς των διερχόμενων αυτοκινήτων και τα πάμπολλα μαγαζιά που διαφήμισαν ροδέλαιο.

Η ανηφορική διαδρομή μας αποζημίωσε με εντυπωσιακή πανοραμική θέα προς το ksar και την κάσμπα Mirna βυθισμένα στο πράσινο.

Με τις σημειώσεις μου ανά χείρας διαπίστωσα ότι όσο συνεχίζαμε την παράκαμψη το μόνο που θα βλέπαμε ήταν κάσμπες κι άλλες κάμπες και με χειρότερο οδόστρωμα, οπότε πρότεινα να αρκεστούμε στη θέα της κάσμπας του Τazrout

και σε μια σύντομη πεζοπορία παραποταμίως αναζητώντας τους ροδώνες. Οι τριανταφυλλιές άνθιζαν ανάμεσα στις καλλιέργειες και το διακριτικό άρωμά τους πλανιόταν στην ατμόσφαιρα.

Επιστροφή στην Kelaat M’Gouna και το απόγευμα πλέον κατευθυνθήκαμε προς μια νέα παράκαμψη στο φαράγγι Dades όπου και θα καταλύαμε. Η διαδρομή είναι όμορφη και ιδιαίτερου φωτογραφικού ενδιαφέροντος διότι εκτός από κάσμπες κι άλλες κάσμπες, το φαράγγι έχει εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς και προσφέρεται για πεζοπορία.

Ο ξενώνας Αuberge La Fibule du Dades, κυριολεκτικά χωμένος μέσα στο φαράγγι, με τους ορεινούς όγκους να χάσκουν ένθεν κακείθεν, ήταν περιποιημένος κι ατμοσφαιρικός. Aπό τις καλύτερες διαμονές που είχαμε στο Μαρόκο. Ο βερβέρος υπεύθυνος ήταν ένα συμπαθέστατο παλικάρι που μας χαιρέτησε... στα ελληνικά μιας κι η σύντροφός του ήταν ελληνίδα εκ Παρισίων.

Δεν υπήρξε ούτε στιγμή ανάπαυλας καθώς θέλαμε να αξιοποιήσουμε και το ελάχιστο φως της μέρας. Κινήσαμε για να απαθανατήσουμε κι εμείς με τη σειρά μας την κλασσική εικόνα του φιδογυριστού δρόμου πάνω από το φαράγγι Dades. Το απογευματινό φως μας αποζημίωνε.

Οι δυνατοί αέρηδες καθάρισαν τον ουρανό και τη θολούρα που μας συνόδευε μόνιμα, ο ήλιος έδειξε το πρόσωπό του κι έτσι συνεχίσαμε παραπέρα καταλήγοντας σε μια κορφή μαζί με τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, ολομόναχοι να αγναντεύουμε τα γυμνά βουνά και τις βαθιές κοιλάδες.

Το βράδυ το κουσκούς που μας σέρβιρε ο βερβέρος ήταν υπερπαραγωγή. Εκεί συνειδητοποίησα ότι γευστικά μου είναι αδιάφορο, βαρετό κι έτσι απέφυγα να το ξαναδοκιμάσω ως το τέλος του ταξιδιού.

Το σουαρέ έκλεισε με ζωντανή βερβέρικη μουσική για την πάρτη μας και μόνο, αφού δεν υπήρχαν άλλοι ένοικοι. Μόνο που ο βερβέρος επέμενε να τραγουδήσουμε κι εμείς κάτι στα ελληνικά. Ως ο ορισμός του παράφωνου, το αποφύγαμε ευγενικά κι αρκεστήκαμε σε δείγματα ελληνικής μουσικής μέσω... smartphones. Μόνο που εγώ το πήρα πολύ πατριωτικά και υπό τους ήχους του Zorba the Greek τραβολόγαγα τον δύσμοιρο βερβέρο προσπαθώντας να του μάθω συρτάκι…

 

[LULLU]

τι ομορφια ειναι αυτηηηηηηηηηηηηηηηηη

 

[soudianos]

Ετοίμαζα πρόγραμμα για τον Μάρτη του 18, τώρα με αυτές τις λεπτομέρειες με γλιτώνεις από τα έξοδα

 

[hydronetta]

Ετοίμαζα πρόγραμμα για τον Μάρτη του 18, τώρα με αυτές τις λεπτομέρειες με γλιτώνεις από τα έξοδα

Ελπίζω να είμαι αρκετά κατατοπιστικός γιατί με τα χρηστικά δεν το έχω πολύ όπως άλλοι συμφορουμίτες. Μπορείς άνετα να το οργανώσεις και μόνος σου χωρίς πρακτορεία.
Επιτυχία μια ιστορία να αποτελεί πηγή έμπνευσης (άλλωστε κι εγώ έχω εμπνευστεί) Ευχαριστώ καπετάνιε μου

 

[soudianos]

Ελπίζω να είμαι αρκετά κατατοπιστικός γιατί με τα χρηστικά δεν το έχω πολύ όπως άλλοι συμφορουμίτες. Μπορείς άνετα να το οργανώσεις και μόνος σου χωρίς πρακτορεία.
Επιτυχία μια ιστορία να αποτελεί πηγή έμπνευσης (άλλωστε κι εγώ έχω επμνευστεί) Ευχαριστώ καπετάνιε μου

χωρίς πρακτορείο όπως πάντα.

 

[Yorgos]

Κι ακόμη δεν έφτασε στη Φεζ που είναι το διδυμάκι της Αβάνας στο πιο αραβικό, μέσα στο τοπ-10 των πόλεών μου ανά τον κόσμο.

 

[soudianos]

διδυμάκι σε τι??? σαν παλιές πόλεις? γιατί άλλο οι Κουβανέζες κι άλλο οι κελεμπίες...

 

[Yorgos]

διδυμάκι σε τι??? σαν παλιές πόλεις? γιατί άλλο οι Κουβανέζες κι άλλο οι κελεμπίες...

Τεράστια αρχοντικά που απέξω φαίνονται ερείπια, ανοίγουν οι πελώριες ξύλινες πόρτες και δεν ξέρεις τι θα βρεις σε κάθε γωνιά/αυλή, εξωτισμός σε κάθε γωνιά, ξεπεσμένα μεγαλεία που αναδύουν μελαγχολική νοσταλγία και ντόπιοι που ζουν στην πόλη, όχι Βενετία = μουσείο που αν βρεις μη τουρίστα πανηγυρίζεις. Έχω να πάω και πολλά χρόνια βέβαια, περίπου 15 , κάτσε να δούμε τι θα μας γράψει κι ο υδρονέτας.

 

[hydronetta]

ΦΑΡΑΓΓΙ DADES - ΜΕRZOUGA

Βreakfast in Morocco​

Επανάληψη μήτηρ μαθήσεως κι έτσι το πρωί μας ξαναβρήκε απολαμβάνουμε τη θέα στο φαράγγι Dades. Διότι άλλο φωτογραφικά το πρωινό, άλλο το απογευματινό φως ώστε να αποδοθεί σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το φαράγγι. Ούτε την Ακρόπολη να φωτογραφίζαμε.

Επιστρέψαμε στον κεντρικό οδικό άξονα με πυξίδα άλλο ένα φαράγγι. Το Todra.

Σύμφωνα με τις υποδείξεις της εφαρμογής maps.me υπήρχε ένα σημείο της διαδρομής με πανοραμική θέα προς μία παραδοσιακή πόλη με άφθονες κάσμπες όπου πρότεινα να σταματήσουμε αν και οι συνθήκες φωτογράφησης ήταν μακράν από ιδανικές. Όπως αποδείχθηκε το σημείο αυτό ήταν συνήθης στάση για πούλμαν κατάφορτωτα από κινέζους τουρίστες καθώς και μικροπωλητές που πούλαγαν κυρίως πολύχρωμες βερβέρικες μαντήλες για να προφυλάξεις το αναπνευστικό σου σύστημα από την μανία της αμμοθύελας.

Φτάσαμε στο φαράγγι Todra μεν, αλλά μας είχαν προλάβει δε τα πούλμαν που είχαν αποβιβάσει το μισό Πεκίνο. Γέμισε το εντυπωσιακό φαράγγι χαρωπούς ασιάτες, να φωτογραφίζονται ο ένας μετά τον άλλον σε ότι πόζα τους κατέβαινε στο κεφάλι δείχνοντας πάντα το σήμα της νίκης. Δώσαμε αγώνα να τραβήξουμε φωτογραφίες χωρίς κάποιον μέσα στο πλάνο μας. Συμπέρασμα; Οργανώστε την επίσκεψή σας στο φαράγγι πριν ή μετά την άφιξη των κινεζοπούλμαν (συρρέουν προς το μεσημεράκι) γιατί αλλιώς θα αναρωτιέστε σε ποιά χώρα βρίσκεστε…

Ευτυχώς οι εκδρομείς δεν συνέχιζαν πέρα από το φαράγγι. Και γιατί άλλωστε; Εγώ αντίθετα πρότεινα να συνεχίσουμε. Τέτοιες φαεινές ιδέες τις κατεβάζει μόνο η γκλάβα μου, καθώς ήταν ένα “εναλλακτικό” οδικό δακτυλίδι….200 χλμ αντί του κεντρικού δρόμου που ήταν μόλις 55 χλμ μέχρι τον τελικό μας προορισμό. Αμαρτίαν ουκ έχω, διότι οι σημειώσεις μου αυτό πρότειναν. Κι άλλα φαράγγια κι άλλες κάσμπες.

Μετά το φαράγγι μέσα στη θολούρα​

Η διαδρομή επιφύλασσε ένα κατάξερο τοπίο, πληκτικό κατά διαστήματα κι όλο αυτό μέσα σε μια απελπιστική ροζουλί θολούρα.

Εγώ παρέμενα απτόητος. Εκεί που οι υπόλοιποι είχαν περιέλθει σε πλήρη απελπισία με το τοπίο, εγώ φωτογράφιζα χωριά και πόλεις ξεχασμένα από τον τουρισμό,

παραληρούσα με τα γκρέμια και τα καταπράσινα - κατάξερα στενά φαράγγια Imider & Amsad ανάμεσα στους ολόγυμνους ορεινούς όγκους (εντούτοις λίγοτερο εντυπωσιακά από τα τουριστικά αδέλφια τους Dades & Todra)

Από τις λίγες πράσινες εκτάσεις ήταν εκείνες με μηλιές, μάλλον παραγωγικές και διάσημες στο Μαρόκο, αν κρίνω από το τεράστιο μήλο που κοσμούσε την είσοδο της πολίχνης Αssoul.

Με τα πολλά, κι ενώ ο ταλαίπωρος Φ. στο τιμόνι εκλιπαρούσε για μια στάση για καφέ, εγώ (μη χάσω και κανένα αξιοθέατο) πρότεινα στάσεις στο Ksar Ait Yahia ou Othmane (με εντυπωσιακή πύλη αλλά κατ’ουσίαν γκρέμι με ελάχιστα δείγματα ανθρώπινης παρουσίας)

και στο Ksar Igoulmimen στην Goulmima, το οποίο είχε αναπαλαιωθεί με λίγο αμφίβολα αισθητικά αποτελέσματα. Παρά τις εκκλήσεις εκ νέου για καφέ, εγώ τους παρότρυνα να χαθούμε στα στενάκια ώστε να βιώσουμε λίγη από την μοναδικότητα της αστικής αρχιτεκτονικής ενός ksar, απολαμβάνοντας το καφέ σε κανένα παραδοσιακό καφενέ που θα έπρεπε να υπάρχει. Το όλο εγχείρημα ουδόλως σκόρπισε ρίγη συγκίνησης, ο οσφρητικός μας βλεννογόνος συνέλαβε μια διάχυτη μυρωδιά σταυλίλας και βέβαια ούτε κατά διάνοια υπήρχε διάθεση να ψάξουμε καφενέδες εκεί που δεν υπήρχαν.

Χωρίς ίχνος καφεϊνης να ρέει στον οργανισμό μας, άρον άρον καλύψαμε τα τελευταία χιλιόμετρα ως το κατάλυμά μας το Gite Elkhorbat στα περίχωρα της αδιάφορης πόλης Tinejdad.

Τinejdad

Gite Elkhorbat

Gite Elkhorbat

Gite Elkhorbat​

Στεγασμένο σε μια παλιά κάσμπα, μέσα σε ένα ksar που ακόμα κατοικείται, ήταν η πιο ατμοσφαιρική (κι ακριβότερη) επιλογή του ταξιδιού αν και ομολογουμένως τα δωμάτια υπερτερούσαν μέγεθος με εκείνα των riad. Πίνοντας το welcome tea που μας σέρβιραν (όπως κάνουν παντού στο Μαρόκο) συναντήσαμε μια οικογένεια Ολλανδών που μόλις είχαν γυρίσει από τους αμμόλοφους στην Μerzouga. Δεδομένων των καιρικών συνθηκών τους ρώτησα πώς ήταν η εμπειρία: “Φρικτή... αλλά ενδιαφέρουσα. Η άμμος έμπαινε από παντού, στα μάτια, τη μύτη, το στόμα”. Αλληλοκοιταχτήκαμε προβληματισμένοι, όμως ο Φ. και ο Α. ήταν σίγουροι πως θα έχουν τη τύχη με το μέρος τους (διότι εγώ δεν φημίζομαι γι’αυτό). Οι άνεμοι αναμενόταν ότι θα καταλαγιάσουν.

Το βράδυ κύλισε γευστικά στο εστιατόριο του ξενοδοχείου με tajine λεμονάτου κοτόπουλου με ελιές, ίσως το καλύτερο στο είδος του που φάγαμε στο Μαρόκο.

Σαν η μέρα ξημέρωσε επιβεβαιώθηκε του λόγου το αληθές, η θολούρα είχε καταλαγιάσει, δεν φυσούσε και αφού ο χρόνος μας το επέτρεπε κάναμε μια βόλτα στο ksar. Περιδιαβήκαμε στις πύλες και τα στενάκια του (που είναι σκεπαστά ώστε να προφυλάσσουν από τη ζέστη και την άμμο, με το μόνο φως να μπαίνει κατά διαστήματα από φωταγωγούς), πριν κινήσουμε για το χωριό Hassilabied κοντά στη Merzouga όπου ήταν η βάση εκκίνησης για το ταξίδι στους αμμόλοφους.

 

[isabelle]

Απλά υπέροχα! Άλλη φορά, άμα θες να τραβιέσαι χωρίς γκρίνιες για γκρέμια οφ δε μπίτεν τρακ, να το κανονίζεις μαζί μου και με τον Ζυρ. Πλειοψηφία εξασφαλισμένη από χέρι .