Αιθιοπία Με τη βοήθεια του Θεού... στη Κόλαση!

[isabelle]

Ομολογώ ότι ένα κάποιο σοκ το έπαθα βλέποντας τις έξοχες φωτο (και) του Μπαχίρ Νταρ. Καλέ τι άσφαλτος, φοίνικας και κακό είν' τούτο; Πού πήγαν οι χωματόδρομοι, η λασπουριά και η μπίχλα που ήξερα; Τρόμαξα να αναγνωρίσω την πόλη!

Πέρα από την πλάκα, πρόκειται - εννοείται - για πολύ θετική εξέλιξη για τους κατοίκους. Να σκεφτείς ότι το 2007 κυριολεκτικά σκοντάφταμε τη νύχτα πάνω σε άστεγους που κοιμόντουσαν στα "πεζοδρομια"- ακόμα και ολόκληρες οικογένειες με μωρά και παππούδες... Έστω κι ένα τόσο δα λοιπόν φαίνεται να έχει βελτιωθεί η κατάσταση. Κάτι είναι κι αυτό!

 

[Giwrgos10]

Απορία οφ τόπικ.
hydronetta είσαι άντρας ή γυναίκα
μ εχετε μπερδέψει

 

[hydronetta]

Ομολογώ ότι ένα κάποιο σοκ το έπαθα βλέποντας τις έξοχες φωτο (και) του Μπαχίρ Νταρ. Καλέ τι άσφαλτος, φοίνικας και κακό είν' τούτο; Πού πήγαν οι χωματόδρομοι, η λασπουριά και η μπίχλα που ήξερα; Τρόμαξα να αναγνωρίσω την πόλη!
Πέρα από την πλάκα, πρόκειται - εννοείται - για πολύ θετική εξέλιξη για τους κατοίκους. Να σκεφτείς ότι το 2007 κυριολεκτικά σκοντάφταμε τη νύχτα πάνω σε άστεγους που κοιμόντουσαν στα "πεζοδρομια"- ακόμα και ολόκληρες οικογένειες με μωρά και παππούδες... Έστω κι ένα τόσο δα λοιπόν φαίνεται να έχει βελτιωθεί η κατάσταση. Κάτι είναι κι αυτό!

Aνέκδοτα με λες... για δες.... Εδώ γλύφανε τα πεζοδρόμια... τρεις τρεις οι καθαρίστριες.
Επαίτες ναι, άστεγους δεν είδαμε (μπας κι υπήρξε επιχείρηση... σκούπα;;; )

 

[hydronetta]

Απορία οφ τόπικ.
hydronetta είσαι άντρας ή γυναίκα
μ εχετε μπερδέψει

'Αντε να το απαντήσω για πολλοστή φορά
Αντρας
Nickname: γνωστό κι πολυαγαπημένο μπαράκι στην Ύδρα πάνω στο κύμα. Είχα το ίδιο στο virtualtourist πολύ πριν γραφτώ στο φόρουμ και είπα να διατηρήσω το ίδιο όνομα.. πού να φανταστώ. Αλλά το αβαταρ δεν συναδει με αιθέρια ύπαρξη θηλυκού γένους... εκτός αν είχα την miss Piggy

 

[Giwrgos10]

Aνέκδοτα με λες... για δες.... Εδώ γλύφανε τα πεζοδρόμια... τρεις τρεις οι καθαρίστριες.
Επαίτες ναι, άστεγους δεν είδαμε (μπας κι υπήρξε επιχείρηση... σκούπα;;; )

Και Σαλονικιός μάλιστα

 

[hydronetta]

Και Σαλονικιός μάλιστα

ουδεμία σχέση! Σχήμα λόγου. Βέρο μουρέλ' κοινώς Μυτιληνιός από κούνια, αλλά από τα νεογνικά μου χρόνια πολιτογραφημένος Υδραιο-αθηναίος

 

[hydronetta]

Lalibela (Ι)

Oύτε μισή ώρα δεν κράτησε η πτήση από Bahir Dar για Lalibela.
Τουλάχιστον 45 λεπτά έκανε αντίθετα το λεωφορείο από το αεροδρόμιο για να καλύψει τα χιλιόμετρα στον ανηφορικό χωματόδρομο μέχρι το ξενοδοχείο μας.

Εικόνες της διαδρομής:

Πάνω που ανησυχούσα αν υπάρχουν αφρικάνικες αχυροκαλύβες στην Αιθιοπία:

​

Μαθητές με τις στολές τους (!) στο δρόμο:

​

Υπαίθρια μπουγάδα στο λιγοστό τρεχούμενο νερό:

​

Κι εδώ ο κόσμος περπατά πολύ, με μια πινελιά...κομψότητας:

​

Δεν είναι λάθος η προοπτική. Ντεραπαρισμένο φορτηγό είναι!:

​

Καταλύσαμε στο αξιοπρεπές Top Twelve Hotel, στο οποίο όπως και στα παρακείμενα ξενοδοχεία χάρις στην προνομιακή θέση τους, ο επισκέπτης απολαμβάνει πανοραμική θέα και ειδικά στα χρώματα του δειλινού.

Αντιθέτως καλά λόγια για τη Lalibela ως πόλη (?) χωριό (?) μάλλον δεν θα πω, παρότι απλώνεται εντυπωσιακά στις πλαγιές των λόφων.
Δρόμοι χωμάτινοι, σκόνη και οικιστική αταξία με τα περισσότερα σπίτια προχειροκατασκευές με τσίγκους για σκεπές. Ούτε μπιχλογοητεία δεν διέθετε για τα γούστα μου. Αν δεν υπήρχαν εκεί από τα σημαντικότερα ιστορικά αξιοθέατα της Αιθιοπίας που ανήκουν στην λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς νομίζω ότι θα ήταν ένα μέρος θαμένο στην αφάνεια κι αφημένο στη τύχη του.
Παράδοξο, αν αναλογιστείς ότι εδώ ήταν η έδρα της δυναστείας Zagwe που βασίλεψε στην Αιθιοπία από τον 10ο ως τα μέσα του 13ο αι.

Είχε φτάσει σχεδόν μεσημέρι σαν καταλαγιάσαμε κι αποφασίσαμε τα πλάνα του υπόλοιπου της ημέρας. Ελκυστικότερη επιλογή ήταν να πάμε σ’ένα από τα σημαντικότερα αλλά και ιδιαίτερα μοναστήρια-προσκυνήματα έξω από τη πόλη. Το μοναστήρι Yemrehanna Kristos.

Χωματόδρομος πλέον επιτρέπει τη πρόσβαση εκεί μετά από διαδρομή 1,5 ώρας με αμάξι. Πολυτέλειες αν σκεφτείς ότι λίγα χρόνια πριν ήθελες μια μέρα με μουλάρι ή με τα πόδια για να φτάσεις. Και είναι θέμα χρόνου η ασφαλτόστρωση.

Αξιοθέατο από μόνο του είναι οι εικόνες της διαδρομής ως εκεί.

Παρκάραμε στο χωριό και πήραμε αμέσως το ανηφορικό μονοπάτι δίπλα στη χαράδρα μέχρι το μοναστήρι στα 2,700 μέτρα υψόμετρο.

Μικρές στάσεις για να απαθανατίσουμε και τη πανίδα της περιοχής.

Ξέπνοος έφτασα τελευταίος. Η εκκλησία βρίσκεται μέσα σε ένα μεγάλο φυσικό σπήλαιο σ’ένα λόφο, όμως η πρώτη εικόνα είναι απογοητευτική. Ένας τοίχος με τσιμεντόλιθους έχει χτιστεί στην είσοδο του σπηλαίου διασφαλίζοντας το απροσπέλαστο σε λαθρεπισκέπτες.

Πληρώσαμε το τσουχτερό εισιτήριο εισόδου, βγάλαμε τα παπούτσια και μπήκαμε στο εσωτερικό της σπηλιάς.

Η εκκλησία του Yemrehanna Kristos είναι μία από τις καλύτερες διατηρημένες εκκλησίες της Αιθιοπίας σε όψιμη αρχιτεκτονική Axum. Πήρε το όνομά της από τον ομώνυμο ιερέα, βασιλιά και άγιο (!) της δυναστείας Zagwe κατά τον 12ο αι.

Κρίνοντας εκ των υστέρων οφείλω να ομολογήσω ότι αρχιτεκτονικά είναι πολύ ιδιαίτερη κατασκευή. Οι τοίχοι του κτηρίου κατασκευάστηκαν με εναλλασσόμενα στρώματα ξύλινων δοκαριών και πέτρας τόσο που να θυμίζει τούρτα!

Τα παράθυρα είναι περίτεχνα από σκαλιστά σταυροειδή πλέγματα.

Μέχρι ο ιερέας να ανοίξει το ναό κάναμε μια βόλτα στα ενδότερα της σπηλιάς.

Στο βάθος της μέσα στα σκοτάδια ανακαλύψαμε σωρούς λειψάνων. Είναι τα απομεινάρια προσκυνητών που ήρθαν απ΄όλο το κόσμο εκεί για να αναπαύσουν τη ψυχή τους.

Το εσωτερικό της εκκλησίας είναι απογοητευτικά κακοφωτισμένο με ισχνές λάμπες φθορισμού που δεν αναδεικνύουν τις εντυπωσιακές λεπτομέρειές της.

Ούσα παμπάλαια οι τοιχογραφίες με σκηνές της Βίβλου σχεδόν έχουν ξεθωριάσει.

Αντίθετα το μάτι του επισκέπτη κεντρίζουν οι καμάρες

και οι σκαλιστές ξύλινες επενδύσεις της οροφής σε ποικίλα πολύχρωμα γεωμετρικά σχέδια.

Στο τέλος, σαν επίλογος ενός show προς τέρψιν ημών των αλλοδαπών ο ιερέας φόρεσε τα άμφια, πήρε το σταυρό και πόζαρε για φωτογράφηση...

Ιερείς και ερημίτες ζουν ακόμη στο μοναστήρι Yemrehanna Kristos κι η εκκλησία είναι τόπος προσκυνήματος.
Κι ως τέτοιος προσελκύει κι επαίτες. Μόνο που αυτοί κατά κανόνα ήταν τυφλοί. Με τους κερατοειδείς θολούς σαν χιόνι προσπαθούσαν να εντοπισουν την παρουσία σου από το άκουσμα των βημάτων σου και μουρμούραγαν εκλιπαρώντας. Δεν ήταν πιεστικοί, όμως το θέαμα μου πλάκωσε σαν πέτρα την ψυχή. 1,000,000 άτομα στην Αιθιοπία είναι τυφλοί λόγω συγγενούς καταρράκτη ή οφθαλμικών λοιμώξεων.
Βούρκωσα και θυμωσα. Θύμωσα με την αδικία, θύμωσα με τον εαυτό μου που κλαίγεται για τα προβλήματα υγείας του που όμως έχουν μια κάποια λύση σ’ένα σύστημα υγείας. Αυτοί απλώς επιβιώνουν.
Τί να κάνουν μερικά birr. Ήταν όσα κοστίζει ένα μακαρόν που θρυμματίζεται ηδονικά στο στόμα μου σε μια αίσθηση γευστικής ευδαιμονίας. Για μένα ευ ζειν, γι'αυτούς απλά ζειν...
Το ίδιο κι αυτοί με κινητικά προβλήματα, θύματα της πολιομυελίτιδας. Έρποντας στ’ανηφορικά σκαλιά εκλιπαρούσαν την ελεηομοσύνη μας.

Κατά την επιστροφή μας στην Lalibela κάναμε στάση και σ’αλλη μια υπόσκαφη εκκλησιά. Ο ιερέας κλειδοκράτορας-εισπράκτορας ειδοποιήθηκε και ήρθε τρέχοντας. Το εσωτερικό λιτό και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρά την ιστορικότητά του.

Το δειλινό αράξαμε για λίγο στο μπαλκόνι μας, ώστε ν’απολαύσουμε το ηλιοβασίλεμα, με τα γεράκια τριγύρω να ζυγιάζουν το πέταγμά τους.

Η μέρα έκλεισε με ένα πλούσιο δείπνο στο εστιατόριο Seven Οlives στη καρδιά της Lalibela. Από την πλεονεξία μας παραγγείλαμε ένα σωρό καλούδια και ζήτημα αν τελικά φάγαμε τα μισά.
Ακόμα αναρωτιέμαι πόσες καταδικασμένες από την αρρώστεια και τη φτώχεια, αόμματες υπάρξεις, θα γέμιζαν με ευγνωμοσύνη τα στομάχια τους από τα υπολείμματα των τροφών μας. Εκεί, στο χωριό κάτω από το Yemrehanna Kristos....

 

[Yorgos]

Tρομερά ηλιοβασιλέματα ρε παίδες...

 

[Vasileti]

Σπάνια πιά μπαίνω στο site αλλά όταν βλέπω κάτι από hydronetta ξέρω ότι κάτι ενδιαφέρον, ανθρωπομορφικής στρατηγικής και ισορροπημένο θα διαβάσω, παρότι επί Αρκά ήμουν πάντα με το μέρος του αδικημένου κόκορα.

 

[hydronetta]

Σπάνια πιά μπαίνω στο site αλλά όταν βλέπω κάτι από hydronetta ξέρω ότι κάτι ενδιαφέρον, ανθρωπομορφικής στρατηγικής και ισορροπημένο θα διαβάσω, παρότι επί Αρκά ήμουν πάντα με το μέρος του αδικημένου κόκορα.

Κι εγώ επίσης, αλλά η χαλαρότητα κι η ευδαιμονία στην έκφραση του χοίρου με τη τσαχπίνικη πινελιά της πεταλούδας, με ώθησε να τον επιλέξω.

 

[hydronetta]

Lalibela (ΙΙ)

Εδώ θα σας διηγηθώ μια ιστορία που συγχέει το μύθο με τη πραγματικότητα:

Μια φορά κι ένα καιρό πριν κάμποσους αιώνες, γεννήθηκε ένα μπεμπάκι με το ποιητικότατο όνομα Lalibela. Όλως τυχαίως ήταν αδελφός βασιλιά. Η Θεία Πρόνοια θέλησε να καλυφθεί το σώμα του από ένα σμήνος μελισσών χωρίς να του πειραχτεί ούτε ρουθούνι, γεγονός που ώθησε τη μητέρα του να εξάγει το εύλογο συμπέρασμα ότι προοορίζεται για βασιλιάς.
Ο άναξ αδελφός του δεν το είδε με καλό μάτι. Έτσι πότισε το παιδί δηλητήριο να το ξεκάνει, αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν να το ρίξει σε βαθύ ύπνο για 3 μέρες. Μέσα στο λήθαργο ο Lalibela μετέστη στους ουρανούς από έναν άγγελο που του υπέδειξε μια πόλη με λαξεμένες στους βράχους εκκλησιές. Ανάλογη φώτιση από τον Κύριο έλαβε κι ο άναξ αδελφός του να τα μαζεύει σιγά σιγά και να ξεκουμπίζεται διότι τα μεγάλα και σπουδαία γι’άλλον προορίζονταν.
Μια άλλη πιο ρεαλιστική αλλά διόλου ιντριγκαδόρικη εκδοχή λέει ότι ο Lalibela εξορίστηκε στην Ιερουσαλήμ, όπου ένα όραμα τον ενέπνευσε να δημιουργήσει τη «Νέα Ιερουσαλήμ» στα χώματα της Αιθιοπίας.
Το σίγουρο είναι ότι ο Lalibela αναρριχήθηκε στο θρόνο κι αφού επέλεξε το μέρος, μάζεψε τους καλύτερους τεχνίτες για να φτιάξουν αυτό που σήμερα είναι ένα από τα σημαντικότερα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας: τις λαξευτές εκκλησίες της Lalibela.

Lalibela από το όνομα του βασιλιά. Η «Νέα Ιερουσαλήμ» του 12ου αι. που διασχίζει ο ποταμός Ιορδάνης (σήμερα ξεροπόταμος).

Μια μοναστική πόλη – προσκύνημα που φτιάχτηκε στη καρδιά των αιθιοπικών οροπεδίων με σαφείς βιβλικούς παραλληλισμούς ώστε να συντηρείται η πίστη.

Αν αποφασίσετε όπως και μείς να ξεναγηθείτε της προκοπής στις εκκλησιές της Lalibela τότε:
- μην τσιγγουνευτείτε κι εξασφαλίστε έναν καλό ξεναγό να σας εξηγήσει τα πάντα ξεκούραστα. Ο δικός μας ήταν συστημένος από το ξενοδοχείο και φαίνεται ότι έχει δημιουργήσει σχολή στη περιοχή καθώς άλλοι ξεναγοί τον χαιρετούσαν υποβάλλοντας τα σέβη τους.
- αφιερώστε μια μέρα με το ραχάτι σας για να το απολαύσετε, μιας κι ο αρχαιολογικός χώρος κλείνει τις μεσημεριανές ώρες. Κι αυτό γιατί οι εκκλησίες δεν είναι μουσειακός χώρος μόνο, αλλά κι ενεργά λατρευτικός, μακρυά από τα αδιάκριτα μάτια των faranji.


Ξεκινήσαμε πεζή από το ξενοδοχείο ώστε να δούμε και λίγο από τη σύγχρονη Lalibela. Η αρχική εντύπωση δεν αμβλύνθηκε. Ο τσίγκος κυριαρχεί παντού σε μια άναρχη δόμηση.

Πετύχαμε και μια κηδεία...​

Επίσης ποιός είπε ότι με ένα ξεμάτιασμα άπαξ, ξεφορτώνεσαι το κακό μάτι;;;;
Ο Γ. με το καλημέρα σερνόταν πάλι στην κυριολεξία κι αποφασίστηκε να τον στείλουμε με bajaj να μας περιμένει στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου. Δεν ξέρω αν είχε το κουράγιο να εκτιμήσει την ξενάγηση καθώς όπου υπήρχε πέτρα και πεζούλι έβρισκε ευκαιρία να καθίσει εξουθενωμένος παλεύοντας να δώσει βάση στα λεγόμενα. Στη μεσημεριανή ραστώνη αρνήθηκε να μας ακολουθήσει για μια μπυρίτσα και προτίμησε μια σύντομη σιέστα για να αναπληρώσει δυνάμεις. Μέχρι σε λίγο κοτόπουλο με ρυζάκι περιορίστηκε όλη μέρα, τη στιγμή που θα έπρεπε να έχει καταβροχθίσει το καταπέτασμα. Σοβαρά τα πράγματα συνεπώς!

Η λοιπή ομάδα ήταν μέσα στη τρελλή χαρά, με τα επιφωνήματά της, τις απορίες και τα αμέτρητα κλικ κλακ των φωτογραφικών μηχανών.

​

Μαζί ας περιδιαβούμε ανακαλύπτοντας μέσα από τις εικόνες την μοναδικότητα αυτού του χώρου. Oφείλω όμως να προειδοποιήσω ότι οι στατικές εικόνες δεν μπορούν να μεταφέρουν την αίσθηση που αποκομίζεις σαν βρεθείς δια ζώσης εκεί.

Αναλογιστείτε ότι οι εκκλησίες αυτές λαξεύτηκαν στους βράχους είτε ως μονόλιθοι είτε ως ¾ μονολιθοι (όπου η μία πλευρά μόνο ακουμπά στον βράχο). Δηλαδή είναι ΕΝΑ κομμάτι βράχου που σκαλίστηκε με τεράστια υπομονή κι επιδεξιότητα εξωτερικά ΚΑΙ εσωτερικά ώστε διαμορφωθούν πόρτες, παράθυρα, κίονες, αψίδες, δάπεδα, οροφές και ανάγλυφες διακοσμήσεις. Προσωπικά μόνο στην Ινδία έχω συναντήσει κάτι ανάλογο. Το γιγάντιο έργο περαιτέρω ολοκληρώθηκε με ένα εκτεταμένο σύστημα τάφρων αποστράγγισης και τελετουργικά περάσματα μερικά με ανοίγματα σε σπηλιές ασκητών και κατακόμβες. Αυτό και μόνο καθιστά το εγχείρημα για την εποχή του εκπληκτικό και το θέαμα σήμερα μοναδικό καθώς καταδεικνύει την αρχαία διάταξη του αρχαίου προσκυνηματικού χώρου.

Μαζί όμως με την μνημειακή αξία υπάρχει και η άυλη κληρονομιά της Lalibela.
Eξακολουθεί να φιλοξενεί μια μεγάλη κοινότητα ιερέων και μοναχών, είναι ένας ζωντανός πνευματικός χώρος που προσελκύει πολλούς προσκυνητές για να γιορτάσουν τις μεγάλες εορτές της αιθιοπικής χριστιανοσύνης.

Οι εκκλησίες είναι οργανωμένες σε δυό ομάδες.
Η πρώτη, η βορειοδυτική, περιλαμβάνει 6 εκκλησίες.
Η δεύτερη, η νοτιοανατολική (και μάλλον λιγότερο ενδιαφέρουσα) περιλαμβάνει 4 εκκλησίες.
Λίγο μακρύτερα και στο τέλος της περιήγησης (ώστε να αναδεικνύεται κι από το φως του απογευματινού ήλιου) σαν το κερασάκι στην τούρτα, συναντήσαμε την μοναχική Bet Giyorgis που είναι η πλέον φωτογραφημένη εκκλησία, σχεδόν ταυτόσημη με την Lalibela.

Τη Βορειοδυτική ομάδα επισκεφθήκαμε το πρωί.
Ο ξεναγός μας έκανε μια σύντομη εισαγωγή στην ιστορία του χώρου πριν ξεκινήσουμε την περιήγηση. Εμείς σαν προκομένα μαθητούδια ρουφούσαμε κάθε πληροφορία, ο Γ. πάλι, με βαρύ κεφάλι, φύσαγε και ξεφύσαγε...

Ιδού μπροστά στα μάτια μας πρώτη πρώτη, η Bet Medhane Alem, η μεγαλύτερη μονολιθική εκκλησία του κόσμου, έκτασης 800 τετρ.μέτρων. με ύψος 11,5 μέτρα. Έχει κάτι από αρχαιοελληνικό κάλος μέσα στην απλότητά της με τις 36 κολώνες εξωτερικά κι άλλες τόσες εσωτερικά.

Το ευρύχωρο εσωτερικό λιτό και χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Μέσω ενός μικρού τούνελ μπήκαμε σε μια περίκλειστη αυλή όπου δέσποζε η Bet Maryam. Μονολιθική κι αυτή αλλά μικρότερη της προηγούμενης.

Εδώ ξεκινάνε οι συμβολισμοί: η πρώτη σειρά με τα τρία παράθυρα συμβολίζει την Αγία Τριάδα, το επόμενο σε σχήμα σταυρού τη Σταύρωση. Στη τρίτη σειρά πάνω από το παράθυρο δεξια υπάρχει ένα μικρότερο. Συμβολίζει τον ληστή που μετανόησε και βρήκε τη λύτρωση. Αριστερά το ίδιο απεικονίζεται κάτω από το παράθυρο. Είναι ο ληστής που χλεύασε τον Εσταυρωμένο.

Η Bet Maryam θεωρείται ως η παλιότερη εκκλησία στη Lalibela.
Ενδιαφέρουσα είναι η ανάγλυφη απεικόνιση στο υπέρθυρο με δυο καβαλάρηδες να πολεμούν ένα δράκο.

To εσωτερικό έχει την πλουσιότερη, εντυπωσιακότερη και πιο περίτεχνη ανάγλυφη διακόσμηση απ’όσες είδαμε με αναπαραστάσεις του σταυρού της Lalibela, δικέφαλους αετούς μέχρι και το άστρο του Δαυίδ.

Οι τοιχογραφίες είναι παλιές και ξεφτίζουν στο πέρασμα του χρόνου. Κάποιες ξεφεύγουν από τα στερεότυπα καθώς απεικονίζουν ζώα.

Βόρεια και νότια της Bet Maryam, τα δύο μικροσκοπικά εκκλησάκια Bet Meskel & Bet Danaghel δεν είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Στον περίβολο μοναχοί αδιατάραχτοι κάθονταν καταγής, με το βλέμμα αυστηρά προσηλωμένο στα ιερά κείμενα που σιγοψιθύριζαν.

Αφού διαβήκαμε μια μικρή πύλη με το καμπαναριό,

κι ανεβοκατεβήκαμε σκαλιά κι ισορροπώντας σε μικρές γέφυρες,

σ’ένα τρίτο μικροσκοπικό αίθριο συναντήσαμε τις δίδυμες εκκλησίες Debre Sina & Bet Golgotha και το παρεκκλήσιο Selassie. Όλες συνδέονται με διαδρόμους μεταξύ τους. Είναι από τους ιερότερους χώρους στη Lalibela και στην Bet Golgotha δεν επιτρέπεται η είσοδος σε γυναίκες.

Ο παπουτσο-φύλακας στην είσοδο του ναού​

Εδώ βρίσκονται έξι ανάγλυφα αγίων σε φυσικό μέγεθος, κάτι ιδιαίτερο για την αιθιοπική εκκλησία που δίνει έμφαση κυρίως στην εικονογραφία.

Εδώ θεωρείται ότι βρίσκεται ο τάφος του Lalibela, αθέατος στα μάτια κοινών θνητών.
Ο ιερέας επιδόθηκε στη γνωστή παρουσίαση με πλήρη ιερατική αμφίεση υποδεικνύοντας και το πανεράκι για να αφήσεις τον οβολό σου.

Η πρωινή επίσκεψη είχε ολοκληρωθεί καθώς διαβαίναμε την μνημειακή πύλη του Τάφου του Αδάμ, που στα παλιότερα χρόνια σηματοδοτούσε και την είσοδο στην βορειοδυτική ομάδα των εκκλησιών.

Κοντά στις εκκλησίες, ένα γύρο έστεκαν τα παραδοσιακά, αλλά μουσειακά πλέον, διώροφα σπίτια κατασκευασμένα από την τοπική κόκκινη πέτρα, γνωστά ως Lasta Tukuls. Θλιβερό που η αισθητική του παρελθόντος έχει επισκιαστεί από την προχειρότητα και την κακογουστιά του παρόντος στη σύγχρονη Lalibela.

​

Διώρη ανάπαυλα καθώς ο χώρος έκλεινε για το μεσημέρι.
Ευκαιρία για μια μικρή βόλτα στη πόλη,

κι ένα διάλειμμα για παγωμένη μπύρα στο κοντινό εστιατόριο Seven Olives όπου τα γκρουπ των faranji είχαν κάνει κατάληψη.

Το μεσημεράκι κινήσαμε για την νοτιοανατολική ομάδα εκκλησιών.

Προσπεράσαμε χωρίς να επισκεφθούμε την Bet Gabriel-Rafael που έχει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον αλλά τελεί υπό αναστήλωση.
Ο ξεναγός μας οδήγησε μέσα από μια σειρά tukuls που σήμερα υπό υποτυπώδεις συνθήκες διαβιούν μοναχές.

Κατεβήκαμε λαξευτά σκλαιά, διαβήματα στενωπούς πριν φτάσουμε στη πρώτη εκκλησία την Bet Abba Libanos.
Ο θρύλος θέλει να έχει χτιστεί εν μία νυκτί από την σύζυγο του Lalibela με τη βοήθεια αγγέλων. Ημιμονολιθική, με την ιδιαιτερότητα ότι δεν συνδέεται με το βράχο σε κάποια από τις κάθετες πλευρές, αλλά από την ...οροφή. Αρχιτεκτονικά έχει ισχυρές επιρροές του Axθm όπως φαίνεται από τις αψίδες και τα σταυρόμορφα παράθυρα.

Η εντυπωσιακή εκκλησία Bet Emanuel με ύψος 12 μέτρα μας θύμισε εξωτερικά αρκετά το μοναστήρι Yemrehanna Kristos. Μόνο που λείπανε τα ξύλα. Οι ιστορικοί την θεωρούν ώς την πιο ραφιναρισμένη εκκλησιά της Lalibela ίσως γιατί ήταν ιδιωτική της βασιλικής οικογένειας.

Ακολούθησε ένα σκαμπανέβασμα μέσα από θεοσκότεινα τουνελ κι ανηφορικά σκαλοπάτια λαξεμένα στους βράχους

πριν βρεθούμε στην Bet Mercurios με μόνες αξιόλογες τις ξεφτισμένες τοιχογραφίες του 15ου αιώνα.

Μέσα από τάφρους, περάσματα, ερείπια βγήκαμε στο ύπαιθρο

..καθ’oδόν για τη μαγευτικότερη εκκλησιά της Lalibela.
Την Bet Giyorgis.

Ο θρύλος θέλει ο Αϊ Γιώργης να ένοιωσε ξεχασμένος από τον βασιλιά Lalibela. Οι αρχάγγελοι, η Παρθένος, ο Χριστός είχαν εκκλησίες, αλλά προς τιμήν του τίποτα. Τόσο που πήρε τη κατάσταση στα χέρια του κι εμφανίστηκε αυτοπροσώπως στο βασιλιά εκφράζοντας το αίτημά του. Εκείνος ανταποκρίθηκε άμεσα χτίζοντας την πιο εκλεπτυσμένη εκκλησιά στη πόλη του. Ο Αι Γιώργης ενθουσιάστηκε από το αποτέλεσμα σε τέτοιο βαθμό που βιάβηκε καβαλάρης την είσοδο της εκκλησιάς αφήνοντας το αποτύπωμά του στο δάπεδο.

Ίδιο ενθουσιασμό θα δείξουν κι οι επισκέπτες. Η Bet Giyorgis είναι λαξεμένη 15 μέτρα κάτω από το επίπεδο του εδάφους σε σχήμα συμμετρικού σταυρού.

Αποχαιρετήσαμε το ξεναγό μας κι απολαύσαμε με το ραχάτι μας το μοναδικό θέαμα. Aυτό που σαν εικόνα κυριαρχεί στο μυαλό του επισκέπτη σαν φέρνει στο μυαλό του τη λέξη Lalibela.

Επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο και γι’αλλη μια φορά η φύση μας αποζημίωσε μ’ενα πολύχρωμο καμβά στα χρώματα του δειλινού.

Το δείπνο έλαβε χώρα στο φουτουριστικό εστιατόριο που ακούει στο όνομα Ben Abeba και το διευθύνει μια καπάτσα Σκωτσέζα. Σαν διαστημικός σταθμός έμοιαζε, φωλιασμένος στη κορφή του λόφου, εντελώς παράταιρο, αλλά με μαγευτική θέα. Ο κακός χαμός από κόσμο, χρειαζόταν οπωσδήποτε κράτηση για να βρεις ένα τραπέζι.

Αλλοίμονο, παρά τις προσδοκίες το φαγητό δεν ήταν ανάλογο των προσδοκιών μας...

 

[giannismits]

Nομίζω πως πρέπει να σε κηρύξουν επίκουρο καθηγητή Βυζαντινολογίας (και όχι μόνο)
Και ερωτώ: Στη μάχη Αρμενία - Αιθιοπία ποια κερδίζει? Και δεν εννοώ την σπουδαιότητα των εκκλησίων αλλά στο που επισκεφτήκατε τις περισσότερες εκκλησίες!