Π.Γ.Δ.Μ. Μακεδονική Σαλάτα

[DEPPY]

Μπράβο Φενια

 

[DRAKFIREMAN]

η Φένια ξαναχτυπά!! και όταν ξαναχτυπά ταξιδιωτικά η Φένια το αποτέλεσμα είναι σίγουρα εντυπωσιακό!! ίσως αυτό το ταξίδι να το συμπεριλάμβανες στο επόμενο βιβλίο σου (με το καλό όταν βγει)

 

[chris7]

Υπέροχο κείμενο, θαυμάσιες φωτογραφίες. Περιμένουμε τη συνέχεια.

 

[fenia42]

η Φένια ξαναχτυπά!! και όταν ξαναχτυπά ταξιδιωτικά η Φένια το αποτέλεσμα είναι σίγουρα εντυπωσιακό!! ίσως αυτό το ταξίδι να το συμπεριλάμβανες στο επόμενο βιβλίο σου (με το καλό όταν βγει)

Υπέροχο κείμενο, θαυμάσιες φωτογραφίες. Περιμένουμε τη συνέχεια.

Σας ευχαριστώ πολύ όλους. Έχω καιρό να καθίσω και να γράψω ιστορία. Στο διάστημα που δε γράφω όμως μελετάω αρκετά από πραγματικό ενδιαφέρον για τις χωρες και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση και ειδικά για το Τετοβο και τα Σκόπια θα ήθελα να παραθέσω την υποκειμενική μου ματιά.
Σπύρο μικρή είμαι ακόμα για δεύτερο βιβλίο !

 

[underwater]

Τέλεια! Ιστορία από αγαπημένη συγγραφέα για μια από τις αγαπημένες μου βαλκανικές χώρες!
Περιμένω με ενδιαφέρον την οπτική σου για το Τέτοβο, μια πόλη που λόγω αλβανικού εθνικισμού και μπεκτάσηδων με εντυπωσίασε το 2013 που την επισκέφτηκα πολύ περισσότερο από τα κιτς πολυπολιτισμικά Σκοπια, αλλά και από τη φωτογενή Οχρίδα!

 

[fenia42]

Τέλεια! Ιστορία από αγαπημένη συγγραφέα για μια από τις αγαπημένες μου βαλκανικές χώρες!
Περιμένω με ενδιαφέρον την οπτική σου για το Τέτοβο, μια πόλη που λόγω αλβανικού εθνικισμού και μπεκτάσηδων με εντυπωσίασε το 2013 που την επισκέφτηκα πολύ περισσότερο από τα κιτς πολυπολιτισμικά Σκοπια, αλλά και από τη φωτογενή Οχρίδα!

Είμασταν μεταξύ Οχρίδας και Τετόβου κι εν τελει επιλέξαμε το δεύτερο σαν κάτι καινούριο, που δεν είχαμε ξανασυναντήσει. Η εμπειρία μου στην περιοχή είναι αρκετά διαφορετική από τη δίκη σου, όπως την έχεις καταγράφει στο φορουμ. Έχουν περάσει και 9 χρόνια από τότε. Μα πώς περνούν τα άτιμα !

 

[fenia42]

ΑΣΕ ΤΑ ΨΕΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΓΕΣ ΑΠ´ΤΟΝ ΤΕΚΕ

-«Πάλι βιβλίο πηρες; Δεν έχουμε που να τα βάλουμε!»
-«Μα έκανε μόνο ένα ευρώ!»
-«Σε ενδιαφέρει δηλαδή τόσο πολύ η μπεκτασική αλεβιτική θρησκεία ;»
-« Που ξέρεις; Μπορεί κάπου να μου χρειαστεί»
Στην πραγματικότητα το βιβλίο ήταν βαρετό και υπεραναλυτικό. Μου έκανε όμως μια καλή εισαγωγή στο σιιτικό αυτό παρακλάδι του Ισλάμ που έχει τις ρίζες του στην Αραβική Χερσόνησο και το Ιράν, απομεινάρια του οποίου μπορεί σήμερα κανείς να δει στην Τουρκία, την Αλβανία αλλά και την Ελλάδα!
Το Τέτοβο σήμερα φιλοξενεί ένα ποσοστό της τάξης του 70% αλβανικής εθνικότητας, ένα 25% σλαβικής με το υπόλοιπο 5% να είναι ένα μιξ Βλάχων, Βόσνιων και Ρομά. Με τα τέλη του 14ου αιώνα, μαζί με τα υπόλοιπα βαλκανικά κομμάτια, πέρασε κι αυτό στην οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία άφησε ανεξίτηλο το στίγμα της. Καθώς το οθωμανικό στοιχείο άρχισε να επεκτείνεται, έκαναν την εμφάνισή τους τζαμιά, χαμάμ, λουτρά, κρίνες, διαμορφώνοντας έτσι την εικόνα του τοπίου έως και σήμερα. Οι Οθωμανοί μετονόμασαν το Τέτοβο σε Καλκαντελέν, κι εξισλάμιζαν αβέρτα τους Αλβανούς υπηκόους οι οποίοι δέχονταν αναγκαστικά τη νέα θρησκεία, προκειμένου να απαλλαγούν από το τουρκικό χαράτσι. Ίσως όμως αυτό να είναι το απομεινάρι της τουρκοκρατίας που τους κάνει να έχουν χαλαρές σχέσεις με τη θρησκεία - αυτό βέβαια δεν ισχύει στην περίπτωση του Τετόβου.
Το Τέτοβο δεν είναι μια τυχαία πόλη. Κατά καιρούς γνώρισε μεγάλη άνθιση. Σε αυτό συνέβαλε και η στρατηγική του θέση: βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Σαρ και διατρέχεται από τον ποταμό Πένα, παραπόταμος του Βαρδάρη( Αξιός) αλλά και είναι σε κεντρικό σημείο στη βαλκανική χερσόνησο αφού βρίσκεται κοντά σε Σερβία, Αλβανία, Κόσοβο, Βουλγαρία.
Σήμερα, τα οθωμανικά μνημεία πλαισιώνονται παράταιρα από άχρωμες πολυκατοικίες απόρροια άναρχης δόμησης και σοσιαλιστικά μπλοκς, απομεινάρια της Γιουγκοσλαβίας.
Η τοπική αλβανική κοινότητα αγαπά, σέβεται και φροντίζει την οθωμανική της κληρονομιά, ούσα αδελφοποιημένη με την Τουρκία, δε τρέφει όμως τα ίδια αισθήματα για τη σοσιαλιστική της κληρονομιά και για τον Τίτο, πόσο δε μάλλον για τον Μιλόσεβιτς. Μισεί και προσπαθεί να απαλλαγεί από τα μπλοκς, δε τα καταφέρνει όμως εύκολα αφού αυτά αποτελούν φθηνή και εύκολη λύση μαζικής στέγασης.
Το Hotel Lirak στα 35€ με πρωινό ήταν μονόδρομος. Κάναμε check in και ξεχυθήκαμε προς αναζήτηση τροφής, πράγμα που αποδείχτηκε δύσκολο. «Εγώ στον τεκέ δε τρώω».
Μπαίνοντας στα εστιατόρια μέσα μια εσάνς τσιγαρίλας σε χτυπούσε αλύπητα, ενώ τα αυτιά μας πονούσαν από την κιτς ποπ μουσική που έπαιζε στη διαπασόν.
Αυτοί οι Βαλκάνιοι ρε παιδί μου ακόμα καπνίζουν μέσα, πειθαρχία μηδέν; Λες και στην Ελλάδα έχουμε πολλά χρόνια που το «κόψαμε».
Σε εκείνο που μας έβαλαν τα γυαλιά βέβαια οι γείτονες είναι η ευρωπαϊκή τους παιδεία στους δρόμους. Ευλαβική στάση στις διαβάσεις και σεβασμός στους πεζούς! Ας έρθει κι αυτό το «μέτρο» σύντομα στη χώρα μας!
Τελικά βρήκαμε παρηγοριά σε ένα καταπληκτικό παραδοσιακό εστιατόριο όπου απολαύσαμε τόσο το υπέροχο κεμπάπ όσο και τη γνώριμη κι αγαπημένη μας αλβανική φιλοξενία και ευγένεια.
Ευτυχώς το μέρος δεν ήταν τεκές!
Τι είναι όμως ο τεκές;Στη γλώσσα μας έχει συνδεθεί με το μέρος εκείνο που είναι γεμάτο καπνό, συνήθως παράνομο καπνό
Την επομένη όμως επρόκειτο να αφήσουμε τα ψέματα και να βγούμε από τον τεκέ .

Διαφήμιση Emirates και παπλώματα

 

[fenia42]

Βρέθηκα σε κύκλο σκοτεινό
Στ’ονειρο που είδα χτες το βράδυ
Κι ήμουν απ’τη μια του κύκλου εγώ
Κι εγώ από την άλλη
Κι ύστερα χάθηκα μακριά
Χάθηκα σε ολάνθιστα περιβόλια
Παρέα με τους Δερβίσηδες γύρω από τη φωτιά
Χορεύοντας και τραγουδώντας

Τριών χρόνων ήμουν όταν βγήκε αυτό το τραγούδι και το ακούγαμε συνέχεια στο σπίτι μας, αφού η μάνα μου είναι της κουλτούρας και μας γαλούχησε με νέο κύμα και Νάνα Μούσχουρη. Θυμάμαι να τη ρωτάω γεμάτη απορία τι είναι οι Δερβίσηδες κι εκείνη να μου εξηγεί και να κάνω τα πρώτα μου νοερά ταξίδια μέσα από τις διηγήσεις της. Θες η Μούσχουρη, θες το σπίτι των παππούδων που έβλεπαν σήριαλ μόνο στα τουρκικά ένιωθα ένα βήμα πιο κοντά στη γείτονο αυτή χώρα και είχα την τύχη να εντρυφήσω από μικρή σε κάποια στοιχεία της κουλτούρας της, αφού λέω η όγδοη γλώσσα που θα μάθω θέλω να είναι η τουρκική.
Ντερβίς πάντως είναι όρος της περσικής γλώσσας και αναφέρεται στον θρησκευτικό επαίτη, σε εκείνον δηλαδή που δεν έχει δική του κτήση καμία και βασίζεται στις δωρεές των κοσμικών για να ζήσει, κάτι σαν τους μοναχούς που έχω δει στο Λάος ίσως. Στην Ελλάδα, η εικόνα του Δερβίση μας είναι οικεία ως μορφή ντυμένη στα λευκά που περιστρέφεται αγόγγυστα και αβασάνιστα εκατοντάδες φορές γύρω από τον εαυτό του κι έρχεται σε κατάσταση έκστασης- ίσως γι’αυτό και να έχει συνδεθεί το όνομά τους με τη χρήση ουσιών.
Στο Τέτοβο οι μπεκτασήδες Δερβίσηδες που υπηρετούν το τάγμα των Σούφι μαζεύονταν στους Τεκέδες όπου συζητούσαν κι ερμήνευαν το κοράνι, προσεύχονταν είτε διέμεναν. Στην πραγματικότητα, «τεκκέ» από τα τουρκικά σημαίνει μέρος για ξεκούραση.
Το τάγμα των Σούφι αν και ισλαμικό, θεωρήθηκε αρκετά προοδευτικό καθώς επιδίωκε την ισότητα και ισοτιμία των μελών ενώ έδειχνε κι έναν στοιχειώδη σεβασμό στη γυναίκα.
Τεκέ είδα πρώτη φορά πέρσι στη Θράκη, σε τουρ στα Πομακοχώρια όπου είχα την τύχη να ξεναγηθώ από έναν Πομάκο που μου έμαθε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για το λαό τους. Μέχρι πέρσι όμως δε γνώριζα για την ύπαρξη τεκέδων στην Ελλάδα. Είναι εντυπωσιακό πόσα πράγματα μαθαίνουμε ταξιδεύοντας!
Όταν στις αρχες του 19ου αιώνα στην εξουσία πέρασε ο Μαχμούτ Β´ που υπηρετούσε το τάγμα των Γενίτσαρων, θεώρησε απειλή κάθε διαφορετικό δόγμα και εκδίωξε τους Σούφι. Πολλοί τεκέδες παρήκμασαν, το ίδιο και οι τεκέδες του Τετόβου που καταργήθηκαν δια νόμου ενώ οι ηγέτες τους εκδιώχθηκαν. Ο Κεμάλ ήταν αυτός που έδωσε την οριστική λήξη των τεκέδων, λίγο αργότερα διώχνοντας όλους τους πιστούς στην Αλβανία, ωστόσο οι ελληνικοί τεκέδες έμειναν ανεπηρέαστοι !
Στην πραγματικότητα, η μπεκτασική αλεβιτική Σέχτα ενοχλούσε το ορθόδοξο μουσουλμανικό σουνιτικό και σιιτικό δόγμα, καθώς οι πιστοί του ήταν πιο φιλελεύθεροι, έτρωγαν κρέας χοιρινό και παρείχαν στοιχειώδεις ελευθερίες στις γυναίκες …
Λίγο έξω από το κέντρο της πόλης βρίσκεται ο Arabati Baba Teke, ο ιερός τόπος λατρείας της μπεκτασικής δερβισικής κοινότητας του Τετόβου. Υπήρξαμε άτυχοι αφού ο χώρος βρίσκεται πλέον σε πλήρη εγκατάλειψη, μάλλον εξαλείφθηκαν πια όλοι οι πιστοί του δόγματος. Στην είσοδο, αν και βρισκόμαστε σε βόρειο -μακεδονικό έδαφος, μας καλωσορίζουν οι σημαίες της Τουρκίας και της Αλβανίας, και πραγματικά το μέρος θα μπορούσε να βρίσκεται σε οποιαδήποτε από αυτές τις χωρες.

Παρά την εγκατάλειψη ο χώρος είναι προσεγμένος και καθαρός• λαμβάνει ξεκάθαρα οικονομική βοήθεια από τις «αδελφές χωρες».
Αυτή η περιποίηση και η καθαριότητα δεν απαντώνται εύκολα στο Τέτοβο. Κάναμε μια βόλτα στο χώρο απολαμβάνοντας την ηρεμία του. Το μικρό τζαμί δείχνει την ώρα σε διάφορες άλλες μουσουλμανικές, ενδεχομένως σιιτικές χωρες. Δε μπορώ να καταλάβω γιατί είναι στα αραβικά. Όλα είναι όμως ερμητικά κλειστά. Στο χώρο δεσπόζει και ένα μικρό νεκροταφείο, μια μουσουλμανική χαρακτηριστική βρύση, τόποι προσευχής και φυσικά ο τεκες. Δυστυχώς δε πετύχαμε κανένα μέλος της κοινότητας για να ανταλλάξουμε δυο κουβέντες.
Πώς να αισθάνθηκαν άραγε τα άτομα αυτά που γνώρισαν το θρησκευτικό διωγμό; Ολόκληρη η ιστορία θαρρείς είναι ένα κονταροχτύπημα, ποιος θα επικρατήσει, ποιος θα συσσωρεύσει τη μεγαλύτερη ισχύ.
Ολα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν.

 

[underwater]

Υπέροχη αφήγηση και πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες!
Πολύ στενοχωρήθηκα με την εγκατάλειψη του τεκκε, για μένα η φιλοξενία που δέχτηκα εκεί από τον δερβίση και άλλα μέλη της κοινότητας ήταν από τα highlights εκείνου του ταξιδιού.
Βέβαια ήδη από τότε φαινόταν ότι η κυβέρνηση της τότε Π.Γ.Δ.Μ. αποσκοπούσε σε αυτό (στην κυβερνητική ιστοσελίδα παρουσιαζόταν ως εκτός λειτουργίας, ενώ στην πραγματικότητα λειτουργούσε κανονικά!).
Κρίμα. Και όντως τα πράγματα αλλάζουν πολύ γρήγορα σε εκείνα τα μέρη. Πέρα από τις διαφορές που εντοπίζεις τώρα, 9 χρόνια μετά την δική μου επίσκεψη, συμφορουμίτης που είχε πάει λίγα χρόνια πριν από μένα είχε διαπιστώσει πολύ πιο έκρυθμη κατάσταση.

 

[psilos3]

Εγώ πάλι όταν ακούω για όνειρο, δερβισάδες, μπεκτασίδες και πόλεις επηρρεασμένες από την ανατολή σκέφτομαι αποκλειστικά αυτό:

Σεμ ολντού ασίκ λαρί
άνθρωπέ μου τι ξεφτύλα,
να σου χαλάνε το όνειρο
κι εσύ να τους αφήνεις.

Υπέροχο κεφάλαιο

 

[fenia42]

Είναι πραγματικά στενάχωρο πως προσπαθούν να θάψουν ο,τι διαφέρει και πώς μπροστά στα μάτια μας εξαλείφεται ένα τεράστιο πολιτικό-κοινωνικό-θρησκευτικό κομμάτι.
Εγω θέλω μέχρι να πάω στην Καππαδοκία να μπορώ να τραγουδώ και να ξέρω τα λογια από αυτό :

 

[thanos75]

Πριν μερικά χρόνια είχα την τύχη να επισκεφθώ τον τεκε των μπεκτασησων στον Έβρο. Όμορφη, ιδιαίτερη, μυστηριακή ατμόσφαιρα! Βρίσκεται κοντά στο πομακοχωρι του Δερειου (Ρουσσα λέγεται ο οικισμός) σε ένα μέρος απίστευτης φυσικής ομορφιάς. Παραθέτω το link για να πάρετε μια ιδέα
Τεκές της Ρούσσας - e-evros.gr