Τι θα πας να κάνεις στην Μάλτα? Ίδια η Ρόδος είναι.
Αυτό είναι το βιαστικό συμπέρασμα όσων επισκέπτονται την Μάλτα στα πλαίσια ολιγοήμερων προγραμμάτων. Πόσο άδικο έχουν!!!
Τόπος μικρός σε έκταση, μεγάλος σε ιστορία με αναρίθμητα αξιοθέατα, όλων των εποχών : από τούς μεγαλιθικούς της ναούς (3600 π.Χ.) έως τον απόηχο τού Β’ παγκοσμίου πολέμου.
Μείναμε οκτώ μέρες, είχαμε βάλει τα πόδια στην πλάτη καί πάλι δεν τά είδαμε όλα.
14/11/2008
Φτάσαμε στο διεθνές αεροδρόμιο Luqa, μετά από μία σύντομη πτήση της AirMalta. Παραλάβαμε το αυτοκίνητο πού είχαμε κλείσει από το διαδύκτιο, με ένα τοπικό γραφείο ενοικιάσεως, γιατί είχαμε βρεί πολύ καλή τιμή. Μέγα λάθος. Στο τέλος μας στοίχισε τα διπλά, από επί πλέον χρεώσεις πού κάνανε στην πιστωτική μας κάρτα - πραξικοπηματικά καί εν αγνοία μας- γιά υποτιθέμενες ζημίες πού είχε το αυτοκίνητο.
Εδώ στην Μάλτα, οδηγούν «ανάποδα» δηλ. Από την αριστερή μεριά, όπως σε Αγγλία καί Κύπρο. Ολο το βάρος το πήρε η φίλη μου Β. Η μόνη οδηγός της παρέας. Ας είναι καλά. Μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους.
Το ξενοδοχείο πού μας είχε κλείσει η RCI; στά πλαίσια ανταλλαγής χρονομεριδίου, ήταν στην Qawra, στο βορειοδυτικό τμήμα τού νησιού.
Καθ’ οδόν προς το ξενοδοχείο, πρώτη μας επίσκεψη στην Μεδίνα
Από τον δρόμο ήδη βλέπαμε καί μείναμε άφωνοι, αυτήν την περιτειχισμένη πόλη, με την άψογα διατηρημένη μεσαιωνική της ταυτότητα, την σιωπή της καί τον τρούλο τού καθεδρικού να οριοθετεί το κέντρο της. Αυτή η καστροπολιτεία έχει μείνει αναλλοίωτη στο πέρασμα τού χρόνου. Τα στενά πλακόστρωτα με τούς φανοστάτες, η πέτρινη γέφυρα πού διασχίζεις γιά να εισέλθεις στην πόλη, ο μπαρόκ καθεδρικός, το Παλάτσο Vilhena, η θέα από τα τείχη προς την πεδιάδα, Ολα άκρως γοητευτικά.
Μπήκαμε από την κεντρική πύλη καί βγήκαμε από την ...ελληνική πύλη. Μάλιστα. Υπάρχει η Πόρτα Γκρέκα, πού πήρε το όνομά της από μία ελληνική κοινότητα πού ζούσε σ’αυτό το σημείο της πόλης. Οποια πέτρα κι’άν σηκώσεις...
Σουρούπωνε. Ο ήλιος πού μας καληνύχτιζε, έκανε τις χρυσοκίτρινες πέτρες να φαίνονται ακόμη πιό χρυσές.
Ο τεράστιος φωτισμένος τρούλος της Μόστα, μας έγνεφε από μακρυά. Δεν προλαβαίναμε. Επρεπε να βρούμε το κατάλυμα μας. Αλλωστε ψιλόβρεχε καί οί πινακίδες δεν βοηθούσαν. Ηταν γραμμένες στα Μαλτέζικα. Αυτό ήταν ένα πρόβλημα πού συναντούσαμε όλες τις επόμενες μέρες.
Το συγκρότημα μας μεγάλο, παραλιακό, μέτριο έως καλό θα το χαρακτήριζα, ευτυχώς το διαμέρισμα ήταν άνετο με πλήρη εξοπλισμό αλλά οποία απογοήτευση. Δεν είχαμε καθόλου θέα.
Βγήκαμε γιά βόλτα στην πόλη (υπό βροχή) καί πήγαμε γιά δείπνο, σε ένα συμπαθητικό εστιατόριο.
Παραγγείλαμε σούπα γιά πρώτο πιάτο καί καπνιστή πάπια γιά δεύτερο. Ενα νεροζούμι -στην κυριολεξία- όσο γιά την πάπια, τρία κομματάκια, κομμένα σαν φέτα σαλάμι, το μάσαγες καί δεν μασιόταν. Γευστικά, η Μάλτα, μας απογοήτευσε καί τις υπόλοιπες ημέρες. Ακόμη καί το ψάρι lampuki, πού το έχουν περί πολλού, ιδίως στο ψαροχώρι Μαρσασλόκ.
15/11/2008
Προς το βορειοδυτικό τμήμα τού νησιού κατευθυνθήκαμε σήμερα. Περάσαμε την γειτονική Buqibbaκαί το StPaul‘sbay καί φτάσαμε στην Mellieha. Eνδιαφέρουσα η ενοριακή της εκκλησία (Παναγία της Mellieha), χτισμένη σε ύψωμα, με ωραία θέα. Στην βάση ένα μικρό παρεκκλήσι, χτισμένο μεσα σε σπηλιά. Πρέπει να είναι τόπος προσκυνήματος, γιατί είχε πολλά τάματα αναρτημένα.
Καί φτάνουμε στον Υδροβιότοπο της Ghadira. Αυτός ο προστατευόμενος υδροβιότοπος, είναι παράδεισος γιά τα μεταναστευτικά πουλιά. Είχαμε καταφύγει στο παρατηρητήριο (έβρεχε πολύ εκείνη την ώρα) καί με τα κιάλια τα παρακολουθούσαμε να κολυμπούν, να παίζουν, να τρώνε. Μία ομάδα εθελοντών μας εξηγούσε καί μας ενημέρωνε. Αφού σταμάτησε η πολύ βροχή, περπατήσαμε μέσα στον υδροβιότοπο, σε σημαδεμένα μονοπάτια. Η όλη εμπειρία μας ενθουσίασε.
Συνεχίσαμε γιά την οροσειρά της Marfa. Σταματήσαμε στον Κόκκινο Πύργο -είναι κόκκινος στ’αλήθεια- σκαρφαλώσαμε στις επάλξεις του γιά μία ανεπανάληπτη θέα προς το πέλαγος καί το δύο νησάκια (Γκόζο καί Κομίνο) καί συνεχίσαμε πεζοπορώντας γιά τούς γκρεμούς τού RasilQammieh.
Aνασάναμε τις μυρωδιές από τα χιλιάδες θυμάρια πού έχει η περιοχή καί κάναμε πίκ νίκ πάνω από τούς άγριους καί επιβλητικούς γκρεμούς. Στο βάθος, το πλοίο γιά το Γκότσο, άφηνε μιά άσπρη γραμμή στο απέραντο γαλάζιο.
16/11/2008
Βαλέτα: μιά γλώσσα γής, πού εισχωρεί στην θάλασσα, με βαθιά φυσικά λιμάνια εκατέρωθεν. Βαλέτα, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, με κραταιά τείχη, πού όμοιά του δεν έχω δεί πουθενά. Καστροπολιτεία παραμυθένια. Εδώ χάνεις την αίσθηση τού χρόνου. Αναγεννησιακοί δρόμοι, πριγκιπικά παλάτια, καφασωτά παράθυρα, φρούρια, κήποι.
Διασχίσαμε την κύρια αρτηρία TriqirRepubblika (λεωφόρο Δημοκρατίας) καί φτάσαμε στην καθεδρικό τού Αγίου Ιωάννου. Εξωτερικά δεν σε εντυπωσιάζει, αλλά μέσα...Το κεντρικό κλίτος, σε μπαρόκ ρυθμό, με εντυπωσιακότατες τοιχογραφίες. Μερικές μάλιστα, με την τεχνική της ψευδαίσθησης, νόμιζες ότι ήταν ανάγλυφες καί έβγαιναν από την «εικόνα». Η κρύπτη, με τους τάφους των μεγάλων Μαγίστρων, η Αγία Τράπεζα, από χρυσό, ασήμι καί μπρούτζο, τα παρεκκλήσια των γλωσσών με πλουσιότατες διακοσμήσεις. Καί τα δάπεδα. Ολο το δάπεδο καλύπτεται με ταφόπλακες, όπου είναι θαμμένοι 400ιππότες. Αλλά τι μάρμαρα είναι αυτά. Ολα με ένθετες απεικονήσεις, ολόκληρες παραστάσεις με χρωματιστά μάρμαρα. Είναι μοναδικά.Καί σαν επιστέγασμα, έρχεται το αριστούργημα του Καραβάτζιο :Αποκεφαλισμός τού Ιωάννη τού Βαπτιστή. Σε καθηλώνει.
Συνεχίσαμε με το Παλάτι τού Μεγάλου Μάγιστρου. Πολύ όμορφο, εντυπωσιακός ο διάδρομος με τις πανοπλίες καί τα πορτραίτα των Μεγάλων Μάγιστρων, εξαίσια καί εδώ τα μάρμαρα (παντού στην Μάλτα μας έκαναν εντύπωση τα μάρμαρα) , πολύ ενδιαφέρουσα η συλλογή ταπισερί, αλλά το μεγάλο του ατού είναι το οπλοστάσιο καί οί πανοπλίες, με 5000εκθέματα στρατιωτικού οπλισμού καί αναρίθμητες πανοπλίες. Πολύ εντυπωσιακό.
Επισκεφθήκαμε το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών, πού δεν μας έκανε μεγάλη εντύπωση καί συνεχίσαμε με το Αρχαιολογικό Μουσείο. Δεν είναι μεγάλο, αλλά έχει σημαντικότατα εκθέματα από τούς προϊστορικούς ναούς της Μάλτας. Το ενδιαφέρον μας επικεντρώθηκε σε δύο μικροσκοπικά αγάλματα : Την Κοιμωμένη Γυναίκα καί την Αφροδίτη της Μάλτας, αμφότερες ευτραφείς υπέρ το δέον.
Διασχίσαμε την λεωφόρο μέχρι το τέλος, όπου βρίσκεται τι φρούριο Σάν Ελμο. Είχαμε πληροφορηθεί ότι έδιναν παραστάσεις με κοστούμια εποχής. Κόψαμε εισιτήρια (πολύ φτηνά) καί μπήκαμε στην αυλή τού φρουρίου. Ενα γύρω είχαν τοποθετήσει καθίσματα καί βλέπαμε τούς ηθοποιούς να προετοιμάζουν την παράσταση. Είχαμε καιρό μέχρι να αρχίσει. Επισκεφθήκαμε το φρούριο, πού τώρα στεγάζει την Σχολή Αστυνομίας καί απολαύσαμε όμορφες εικόνες τού λιμανιού, από τις επάλξεις του.
Καί η παράσταση αρχίζει. Ηταν αναπαράσταση μιάς ηρωϊκής αντίστασης των Μαλτέζων εναντίον τών Γάλλων τού Ναπολέοντα. Με αυθεντικά κοστούμια καί όπλα εποχής, εξαιρετικά δομημένη καί αληθοφανής. Το επιστέγασμα ήταν οι πραγματικοί κανονιοβολισμοί καί η μυρωδιά τού μπαρουτιού.
Είναι άκρως απολαυστικό. Μήν το χάσετε.
Συνεχίσαμε κατενθουσιασμένοι, μικρή επίσκεψη στην ενδιαφέρουσα εκκλησία τού Ναυαγίου τού Αποστόλου Παύλου καί φτάσαμε στούς Ανω Κήπου Μπαράκα. Θέα πού σού κόβει την ανάσα.
Απέναντι οί τρείς Πόλεις :Senglea, Cospicua καί Vittoriosaμε το κραταιό φρούριο τού Σαν Αντζελο, στο βάθος το φρούριο της Ρινέλλα καί μπροστά σου το Μεγάλο Λιμάνι.. Μαγικές εικόνες.
Βγήκαμε έξω από τα τείχη. Στον δρόμο πού οδηγεί στην κεντρική είσοδο καί κοντά σ’αυτήν, υπάρχει μία σκάλα πού οδηγεί κάτω καί σε φέρνει στα πολεμικά καταφύγια Λάσκαρις, χτισμένα βαθειά, μέσα στούς πύργους της Βαλέτα. Εδώ ήταν το στρατηγείο τών Συμμάχων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δυστυχώς,οί αίθουσές του ήταν κλειστές, διαβήκαμε μόνο τον μεγάλο διάδρομο αλλά όμως μας δόθηκε η ευκαιρία να δούμε τα τείχη της Βαλέτα από την βάση τους. Ακρως εντυπωσιακές εικόνες.
Για την επομένη είχαμε προγραμματίσει επίσκεψη στο Υπόγειο. Η φίλη μου Β. Είχε κάνει κράτηση στο διαδίκτυο καιρό πρίν. Κάτι όμως δεν της πήγαινε καλά. Ηταν σχετικά κοντά. Πήγαμε καί ευτυχώς.
Ούτε κράτηση υπήρχε ούτε το siteτους λειτουργούσε (λάβετέ το υπ’όψιν σας). Κόψαμε ειστήρια επί τόπου για την επομένη. Τα γκρούπ πού μπαίνουν είναι λίγα καί μικρά.Μόνο 80άτομα την ημέρα μπαίνουν.
17/11/2008
Με την ψυχή στο στόμα φτάσαμε 9.30 (γιά εκείνη την ώρα μόνο είχαμε βρεί εισιτήρια) στο Υπόγειο (HalSaflieni). Αυτή η τεράστια υπόγεια νεκρόπολη, λαξευμένη μέσα στα βράχια, περί το 3600π.Χ., με εντυπωσιακές αίθουσες, περίτεχνα σκαλισμένες, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εδώ επιλέγονταν να ταφούν μόνο επιφανείς. Χτισμένο σε τρία επίπεδα, με την εντυπωσιακότατη αίθουσα Αγια των Αδύτων, σού προκαλεί δέος καί θαυμασμό. Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, δικαίως. Πάντως η λειτουργία του, παραμένει ακόμη μυστήριο καί πυροδοτεί διάφορες δοξασίες.
Βρίσκεται στο χωριό Paolaκαί η είσοδός του κρύβεται σε ένα στενάκι. Ψάξτε γιά τις ταμπέλες ή ρωτήστε. Δεν το βρίσκετε εύκολα.
Βγαίνοντας, αγοράσαμε από ένα φούρνο μερικά qassatat, κάτι σαν τα κρητικά σκαλτσούνια. Είναι πολύ γευστικά καί χορταστικά.
Συνεχίσαμε γιά τούς μεγαλιθικούς Ναούς Tarxien. Υπό βροχή (είχαμε γίνει μούσκεμα ως το κόκκαλο) να περιδιαβαίνουμε αυτόν τον πολύ σημαντικό υπαίθριο αρχαιολογικό χώρο, πού σού προκαλούσε δέος. Μεγάλιθοι, να σχηματίζουν μνημειακές πύλες, τεράστια αγάλματα, κυρίως παχουλών γυναικών (θεές της γονιμότητας), χτισμένο περί το 3000 - 2500π.Χ., είναι ένας από τούς μεγαλύτερους των νησιών τού αρχιπελάγους της Μάλτας.
Αφού γίναμε καλά καλά «παπάρα», αναζητήσαμε την σπηλιά καί το μουσείο της GharDalam. Μία είσοδος σέ φέρνει σε μία μακρόστενη σπηλιά, με ενδιαφέροντες γεωλογικούς σχηματισμούς, πού ο τεχνητός χαμηλός φωτισμός δημιουργεί μία «κατανυκτική» θα έλεγα ατμόσφαιρα. Εδώ βρέθηκαν σκελετοί από νάνους ελέφαντες καί ιπποπόταμους, από την εποχή των παγετώνων. Ολα αυτά εκτίθενται στο παρακείμενο μουσείο μαζί με μιά πλούσια συλλογή από πετρώματα. Πολύ ενδιαφέρον.
Η βροχή είχε σταματήσει . Περάσαμε τον ενεργειακό σταθμό στο DelimaraPoint (κρίμα, χαλάει όλο το τοπίο) καί φτάσαμε στο γραφικότατο Marsaxlokk, ένα ψαράδικο χωριό, με το λιμανάκι του γεμάτο με luzzus (παραδοσικές βάρκες) με το μάτι τού Οσιρι γουρλωμένο στις πλευρές τους, να σε κοιτάζει όπου πάς. Χαλαρές βόλτες καί ψώνια, στούς πάγκους των μικροπωλητών. Συναντήσαμε καί έναν νεαρό έλληνα, παντρεμένο με Μαλτέζα. Μας σύστησε μία ψαροταβέρνα, αλλά ούτε καί εδώ φχαριστηθήκαμε φαγητό.
18/11/2008
Γκότσο, Γκότσο : αυτό φώναζε ο Ν συνέχεια, βγάζοντας το κεφάλι του απ’το παράθυρο τού αυτοκινήτου.
Μην αγχώνεσαι Ν. Είναι ο ίδιος δρόμος πού πήραμε την δεύτερη μέρα.
Κόψαμε εισιτήριο γιά το πλοίο -τσιμπημένο, άν θυμάμαι καλά- περάσαμε έξω από το Κομίνο (το μικρότερο νησάκι της Μάλτας) καί φτάσαμε στο Mgarr , το λιμάνι τού Γκότσο. Η θέα του από το πλοίο είναι όμορφη.
Το μάτι τραβάει η εκκλησία του, χτισμένη σε λοφάκι.
Πήραμε τον δρόμο γιά τα δυτικά τού νησιού, σταματήσαμε σε ένα χωριό στην ενδοχώρα (δεν θυμάμαι το όνομά του), επισκεφθήκαμε τον ναό καί την έκθεση με χειροτεχνήματα των γυναικών τού χωριου καί συνεχίσαμε γιά Dwejra.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, εδώ είναι το ωραιότερο σημείο τού ταξιδιού μας. Βραχώδεις σχηματισμοί πού σού προκαλούν ρίγη. Το περίφημο Μπλέ Παράθυρο καί πίσω από αυτό να ξεδιπλώνονται κάθετοι γκρεμοί, το χρώμα της θάλασσας βαθύ μπλέ.
Πήραμε μιά βαρκούλα γιά θαλασσινή βόλτα. Κράτησε περίπου 20μαγικά λεπτά . Μας πέρασε κατ’αρχάς από σχισμές των βράχων, πού σε κάποια σημεία στένευαν τόσο πολύ πού έλεγες θα συνθλιβούμε. Καί μας έβγαλε στην θαλάσσια περιοχή των γκρεμών. Κάθετοι, λές καί ήταν λειασμένοι, ψηλοί όσο παίρνει το βλέμμα σου, μακρύτερα το μπλέ παράθυρο από την άλλη μεριά καί στις βάσεις τους... Κοράλλια, κοράλλια, κοράλλια. Απλωνες το χέρι από την βάρκα, πού περνούσε σχεδόν ξυστά καί χάϊδευες τα κοράλλια. Κοίταζες μέσα στο διάφανο νερό καί τα έβλεπες γαντζωμένα στούς βράχους, μέχρι το απύθμενο. Ονειρικές καταστάσεις.
Συνεχίσαμε γιά την πρωτεύουσα τού Γκότσο, την Βικτώρια ή Ραμπάτ (μην την μπερδεύετε με την Ραμπάτ τού νησιού της Μάλτας).
Αλλη μία όμορφη μεσαιωνική τειχισμένη πόλη. Από τα τείχη της Σιταντέλλα βλέπεις ολο το νησί.
Περιδιαβήκαμε τα στενά σοκάκια της, τα περισσότερα με σκαλοπάτια, επισκεφθήκαμε το μικρό αλλά ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο καί το μουσείο φυσικών επιστημών. Εδώ εκτίθεται μία πέτρα από την ...Σελήνη (μη φανταστείτε κανένα ογκόλιθο, είναι πολύ μικρή καί αν δεν το ξέρεις περνάει απαρατήρητη) δώρο τού Προέδρου Νίξον.
Πολύ ενδιφέρον το Λαογραφικό Μουσείο, πού παρουσιάζει την αγροτική ζωή τού Γκότσο, με όμορφα χειροτεχνήματα από ξύλο, αλλά εκείνο πού μας συγκίνησε πολύ ήταν η επίσκεψη στην Παλιά Φυλακή.
Μικρά ανήλιαγα κελιά, με χαραγμένα σχέδια των φυλακισμένων. Κάποιος χάραξε την παλάμη του.
Εξω από τά τείχη, η πόλη είναι ευχάριστη γιά περιπάτους.
Επιστρέψαμε στην βάση μας και η βραδινή μας βόλτα (με τα πόδια) μας έφερε στην Bugibba. Ομορφος περίπατος. Ανασάναμε την μυρωδιά της Μεσογείου σιωπηρά. Η κούραση είχε αρχίσει να κάνει φανερά τα σημάδια της.
19/11/2008
Προς την ενδοχώρα μας έφερε η μέρα σήμερα. Μιά σύντομη επίσκεψη στο ενδιαφέρον Μουσείο Αεροναυπηγικής, με παλιά αεροσκάφη καί στην συνέχεια στο χωριό παραδοσιακής τέχνης Ta‘Qali.
Εδώ διαθέσαμε όλο το πρωϊνό μας. Σε ένα παλιό αεροδρόμιο, έχουν εγκαταστήσει εργαστήρια παραδοσιακών τεχνών. Είναι απόλαυση να βλέπεις τούς μαστόρους να φυσάνε το γυαλί καί να φτιάχνουν μικρά αριστουργήματα, να δουλεύουν το ασήμι καί να φτιάχνουν τούς περίφημους σταυρούς της Μάλτας με την τέχνη τού φιλιγκράν, να σκαλίζουν το ξύλο, να δουλεύουν τον πηλό καί τόσα άλλα πού δεν θυμάμαι πιά. Κάναμε όλες τις αγορές μας από δώ. Γνήσια χειροτεχνήματα καί πολύ καλές τιμές. Ακόμα καί στα κοράλλια.
Συνεχίσαμε γιά Ραμπάτ. Εδώ θα βρείτε τα πλέον σημαντικά χριστιανικά μνημεία τού νησιού.
Επισκεφθήκαμε την εκκλησία καί την σπηλιά όπου, κατά την παράδοση κρύφτηκε ο Αγιος Παύλος καί στην συνέχεια τις κατακόμβες τού Αγίου Παύλου. Προσωπικά, δεν έχω επισκεφθεί άλλες κατακόμβες καί το συναίσθημα πού ένοιωσα δεν ήταν τόσο ευχάριστο. Ενας λαβύρινθος από τάφους, σκοτεινά καί κλειστοφοβικά. Πάντως είναι καί αυτό μιά εμπειρία.
Ξαναβγήκαμε στο φώς καί ούφ... Ανάσανα. Είχαμε προγραμματίσει να επισκεφθούμε καί τίς κατακόμβες της Αγίας Αγκάθα, αλλά μετά από αυτό...
Συνεχίσαμε γιά Μόστα. Ο τεράστιος τρούλος της ενοριακής εκκλησίας της, ο τρίτος σε μέγεθος στην Ευρώπη, είναι ορατός από πολύ μακριά. Με νεοκλασσική πρόσοψη, καί κυκλικό σχήμα, δεσπόζει στην περιοχή. Εσωτερικά ό τρούλος, διακοσμημένος με ομοιόμορφα μοτίβα καί στο κέντρο του ένα «αίθριο» γιά να μπαίνει το φώς. Αξίζει την επίσκεψη.
Τα τρία χωριά : Attard, Balzan καί Lija, είναι πολύ κοντά. Χωριά είναι αυτά? Με τόσες βίλες προστατευμένες πίσω από ψηλούς μαντρότοιχους, με τόσους κήπους, μας έκανε να συμπεράνουμε ότι εδώ κατοικούν οί «λεφτάδες».
Είναι πολύ ωραία περιοχή καί απολαύσαμε τις βόλτες μας. Καταλήξαμε στούς κήπους τού SanAnton στην Attard. Πολύ ευχάριστος επίλογος μιάς ενδιαφέρουσας αλλά κουραστικής ημέρας.
20/11/2008
Τελευταία μας μέρα ουσιαστικά καί είπαμε να την πάμε χαλαρά. Φτιάξαμε γενναίο πρωϊνό (ουσιαστικά καθαρίσαμε το ψυγείο) χαζολογήσαμε στούς χώρους τού ξενοδοχείου (πού στην ουσία δεν το είχαμε δεί καθόλου από το βαρύ πρόγραμμα) καί στην περιοχή του. Τεράστια ξενοδοχειακά συγκροτήματα σε όλη την παραλιακή. Εδώ ο κόσμος φαίνεται ότι ζεί από τον τουρισμό.
Αναχωρήσαμε γιά την γνωστή μας πιά Βαλέτα (δεν την χορταίναμε) καί το μεσημέρι πήραμε τον δρόμο γιά την Βιττοριόσα.
Η θέα της από την Βαλέτα, μας έκανε να νομίζουμε ότι είναι πολύ κοντά, όμως δεν είναι. Χρειάζεται να προσέχετε πολύ τις πινακίδες γιατί μπορεί να μπερδευτείτε.
Αφήσαμε το αυτοκίνητο στην είσοδο της πόλης καί συνεχίσαμε πεζή.
Αλλη μία ιστορική πόλη, πού κρατάει όλη την ατμόσφαιρά της. Η βόλτα γύρω από την χερσόνησο πού είναι χτισμένη, απολαυστική. Χαθήκαμε στα στενά δρομάκια της, επισκεφθήκαμε τον ναό τού Αγίου Λαυρεντίου, πού έτυχε να έχει βάφτιση καί καθίσαμε να την παρακολουθήσουμε καί φτάσαμε στο φρούριο Σαν Αντζελο. Τα κραταιά του τείχη, συναγωνίζονται εκείνα τού Σαν Ελμο. Εδώ ήταν η έδρα τού Μεγάλου Μάγιστρου, πρίν μεταφερθεί στην Βαλέτα.
Χάσαμε την αίσθηση τού χρόνου. Ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε ότι πέρασε η ώρα καί θα κλείσει το Παλάτι τού Ιεροεξεταστή. Τρεχάτε ποδαράκια μου. Το προλάβαμε 20λεπτά πρίν κλείσει.
Η κατοικία τού Ιεροεξεταστή λειτούργησε καί σαν δικαστήριο καί φυλακή. Οτι προλάβαμε να δούμε ήταν όργανα βασανιστηρίων καί η Αίθουσα της Κρίσης, δηλ η αίθουσα τού δικαστηρίου. Μιά πολύ χαμηλή πόρτα οδηγούσε σ’αυτή, πού ανάγκαζε όσους έμπαιναν να είναι σκυμμένοι, κίνηση υποταγής.
Αρχισε πάλι να ψιλοβρέχει καί αυτή τη φορά ο δρόμος μας φάνηκε ατέλειωτος.
Ετσι είναι πάντα ο δρόμος της επιστροφής.
Αυτό είναι το βιαστικό συμπέρασμα όσων επισκέπτονται την Μάλτα στα πλαίσια ολιγοήμερων προγραμμάτων. Πόσο άδικο έχουν!!!
Τόπος μικρός σε έκταση, μεγάλος σε ιστορία με αναρίθμητα αξιοθέατα, όλων των εποχών : από τούς μεγαλιθικούς της ναούς (3600 π.Χ.) έως τον απόηχο τού Β’ παγκοσμίου πολέμου.
Μείναμε οκτώ μέρες, είχαμε βάλει τα πόδια στην πλάτη καί πάλι δεν τά είδαμε όλα.
14/11/2008
Φτάσαμε στο διεθνές αεροδρόμιο Luqa, μετά από μία σύντομη πτήση της AirMalta. Παραλάβαμε το αυτοκίνητο πού είχαμε κλείσει από το διαδύκτιο, με ένα τοπικό γραφείο ενοικιάσεως, γιατί είχαμε βρεί πολύ καλή τιμή. Μέγα λάθος. Στο τέλος μας στοίχισε τα διπλά, από επί πλέον χρεώσεις πού κάνανε στην πιστωτική μας κάρτα - πραξικοπηματικά καί εν αγνοία μας- γιά υποτιθέμενες ζημίες πού είχε το αυτοκίνητο.
Εδώ στην Μάλτα, οδηγούν «ανάποδα» δηλ. Από την αριστερή μεριά, όπως σε Αγγλία καί Κύπρο. Ολο το βάρος το πήρε η φίλη μου Β. Η μόνη οδηγός της παρέας. Ας είναι καλά. Μάς έβγαλε ασπροπρόσωπους.
Το ξενοδοχείο πού μας είχε κλείσει η RCI; στά πλαίσια ανταλλαγής χρονομεριδίου, ήταν στην Qawra, στο βορειοδυτικό τμήμα τού νησιού.
Καθ’ οδόν προς το ξενοδοχείο, πρώτη μας επίσκεψη στην Μεδίνα
Από τον δρόμο ήδη βλέπαμε καί μείναμε άφωνοι, αυτήν την περιτειχισμένη πόλη, με την άψογα διατηρημένη μεσαιωνική της ταυτότητα, την σιωπή της καί τον τρούλο τού καθεδρικού να οριοθετεί το κέντρο της. Αυτή η καστροπολιτεία έχει μείνει αναλλοίωτη στο πέρασμα τού χρόνου. Τα στενά πλακόστρωτα με τούς φανοστάτες, η πέτρινη γέφυρα πού διασχίζεις γιά να εισέλθεις στην πόλη, ο μπαρόκ καθεδρικός, το Παλάτσο Vilhena, η θέα από τα τείχη προς την πεδιάδα, Ολα άκρως γοητευτικά.
Μπήκαμε από την κεντρική πύλη καί βγήκαμε από την ...ελληνική πύλη. Μάλιστα. Υπάρχει η Πόρτα Γκρέκα, πού πήρε το όνομά της από μία ελληνική κοινότητα πού ζούσε σ’αυτό το σημείο της πόλης. Οποια πέτρα κι’άν σηκώσεις...
Σουρούπωνε. Ο ήλιος πού μας καληνύχτιζε, έκανε τις χρυσοκίτρινες πέτρες να φαίνονται ακόμη πιό χρυσές.
Ο τεράστιος φωτισμένος τρούλος της Μόστα, μας έγνεφε από μακρυά. Δεν προλαβαίναμε. Επρεπε να βρούμε το κατάλυμα μας. Αλλωστε ψιλόβρεχε καί οί πινακίδες δεν βοηθούσαν. Ηταν γραμμένες στα Μαλτέζικα. Αυτό ήταν ένα πρόβλημα πού συναντούσαμε όλες τις επόμενες μέρες.
Το συγκρότημα μας μεγάλο, παραλιακό, μέτριο έως καλό θα το χαρακτήριζα, ευτυχώς το διαμέρισμα ήταν άνετο με πλήρη εξοπλισμό αλλά οποία απογοήτευση. Δεν είχαμε καθόλου θέα.
Βγήκαμε γιά βόλτα στην πόλη (υπό βροχή) καί πήγαμε γιά δείπνο, σε ένα συμπαθητικό εστιατόριο.
Παραγγείλαμε σούπα γιά πρώτο πιάτο καί καπνιστή πάπια γιά δεύτερο. Ενα νεροζούμι -στην κυριολεξία- όσο γιά την πάπια, τρία κομματάκια, κομμένα σαν φέτα σαλάμι, το μάσαγες καί δεν μασιόταν. Γευστικά, η Μάλτα, μας απογοήτευσε καί τις υπόλοιπες ημέρες. Ακόμη καί το ψάρι lampuki, πού το έχουν περί πολλού, ιδίως στο ψαροχώρι Μαρσασλόκ.
15/11/2008
Προς το βορειοδυτικό τμήμα τού νησιού κατευθυνθήκαμε σήμερα. Περάσαμε την γειτονική Buqibbaκαί το StPaul‘sbay καί φτάσαμε στην Mellieha. Eνδιαφέρουσα η ενοριακή της εκκλησία (Παναγία της Mellieha), χτισμένη σε ύψωμα, με ωραία θέα. Στην βάση ένα μικρό παρεκκλήσι, χτισμένο μεσα σε σπηλιά. Πρέπει να είναι τόπος προσκυνήματος, γιατί είχε πολλά τάματα αναρτημένα.
Καί φτάνουμε στον Υδροβιότοπο της Ghadira. Αυτός ο προστατευόμενος υδροβιότοπος, είναι παράδεισος γιά τα μεταναστευτικά πουλιά. Είχαμε καταφύγει στο παρατηρητήριο (έβρεχε πολύ εκείνη την ώρα) καί με τα κιάλια τα παρακολουθούσαμε να κολυμπούν, να παίζουν, να τρώνε. Μία ομάδα εθελοντών μας εξηγούσε καί μας ενημέρωνε. Αφού σταμάτησε η πολύ βροχή, περπατήσαμε μέσα στον υδροβιότοπο, σε σημαδεμένα μονοπάτια. Η όλη εμπειρία μας ενθουσίασε.
Συνεχίσαμε γιά την οροσειρά της Marfa. Σταματήσαμε στον Κόκκινο Πύργο -είναι κόκκινος στ’αλήθεια- σκαρφαλώσαμε στις επάλξεις του γιά μία ανεπανάληπτη θέα προς το πέλαγος καί το δύο νησάκια (Γκόζο καί Κομίνο) καί συνεχίσαμε πεζοπορώντας γιά τούς γκρεμούς τού RasilQammieh.
Aνασάναμε τις μυρωδιές από τα χιλιάδες θυμάρια πού έχει η περιοχή καί κάναμε πίκ νίκ πάνω από τούς άγριους καί επιβλητικούς γκρεμούς. Στο βάθος, το πλοίο γιά το Γκότσο, άφηνε μιά άσπρη γραμμή στο απέραντο γαλάζιο.
16/11/2008
Βαλέτα: μιά γλώσσα γής, πού εισχωρεί στην θάλασσα, με βαθιά φυσικά λιμάνια εκατέρωθεν. Βαλέτα, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, με κραταιά τείχη, πού όμοιά του δεν έχω δεί πουθενά. Καστροπολιτεία παραμυθένια. Εδώ χάνεις την αίσθηση τού χρόνου. Αναγεννησιακοί δρόμοι, πριγκιπικά παλάτια, καφασωτά παράθυρα, φρούρια, κήποι.
Διασχίσαμε την κύρια αρτηρία TriqirRepubblika (λεωφόρο Δημοκρατίας) καί φτάσαμε στην καθεδρικό τού Αγίου Ιωάννου. Εξωτερικά δεν σε εντυπωσιάζει, αλλά μέσα...Το κεντρικό κλίτος, σε μπαρόκ ρυθμό, με εντυπωσιακότατες τοιχογραφίες. Μερικές μάλιστα, με την τεχνική της ψευδαίσθησης, νόμιζες ότι ήταν ανάγλυφες καί έβγαιναν από την «εικόνα». Η κρύπτη, με τους τάφους των μεγάλων Μαγίστρων, η Αγία Τράπεζα, από χρυσό, ασήμι καί μπρούτζο, τα παρεκκλήσια των γλωσσών με πλουσιότατες διακοσμήσεις. Καί τα δάπεδα. Ολο το δάπεδο καλύπτεται με ταφόπλακες, όπου είναι θαμμένοι 400ιππότες. Αλλά τι μάρμαρα είναι αυτά. Ολα με ένθετες απεικονήσεις, ολόκληρες παραστάσεις με χρωματιστά μάρμαρα. Είναι μοναδικά.Καί σαν επιστέγασμα, έρχεται το αριστούργημα του Καραβάτζιο :Αποκεφαλισμός τού Ιωάννη τού Βαπτιστή. Σε καθηλώνει.
Συνεχίσαμε με το Παλάτι τού Μεγάλου Μάγιστρου. Πολύ όμορφο, εντυπωσιακός ο διάδρομος με τις πανοπλίες καί τα πορτραίτα των Μεγάλων Μάγιστρων, εξαίσια καί εδώ τα μάρμαρα (παντού στην Μάλτα μας έκαναν εντύπωση τα μάρμαρα) , πολύ ενδιαφέρουσα η συλλογή ταπισερί, αλλά το μεγάλο του ατού είναι το οπλοστάσιο καί οί πανοπλίες, με 5000εκθέματα στρατιωτικού οπλισμού καί αναρίθμητες πανοπλίες. Πολύ εντυπωσιακό.
Επισκεφθήκαμε το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών, πού δεν μας έκανε μεγάλη εντύπωση καί συνεχίσαμε με το Αρχαιολογικό Μουσείο. Δεν είναι μεγάλο, αλλά έχει σημαντικότατα εκθέματα από τούς προϊστορικούς ναούς της Μάλτας. Το ενδιαφέρον μας επικεντρώθηκε σε δύο μικροσκοπικά αγάλματα : Την Κοιμωμένη Γυναίκα καί την Αφροδίτη της Μάλτας, αμφότερες ευτραφείς υπέρ το δέον.
Διασχίσαμε την λεωφόρο μέχρι το τέλος, όπου βρίσκεται τι φρούριο Σάν Ελμο. Είχαμε πληροφορηθεί ότι έδιναν παραστάσεις με κοστούμια εποχής. Κόψαμε εισιτήρια (πολύ φτηνά) καί μπήκαμε στην αυλή τού φρουρίου. Ενα γύρω είχαν τοποθετήσει καθίσματα καί βλέπαμε τούς ηθοποιούς να προετοιμάζουν την παράσταση. Είχαμε καιρό μέχρι να αρχίσει. Επισκεφθήκαμε το φρούριο, πού τώρα στεγάζει την Σχολή Αστυνομίας καί απολαύσαμε όμορφες εικόνες τού λιμανιού, από τις επάλξεις του.
Καί η παράσταση αρχίζει. Ηταν αναπαράσταση μιάς ηρωϊκής αντίστασης των Μαλτέζων εναντίον τών Γάλλων τού Ναπολέοντα. Με αυθεντικά κοστούμια καί όπλα εποχής, εξαιρετικά δομημένη καί αληθοφανής. Το επιστέγασμα ήταν οι πραγματικοί κανονιοβολισμοί καί η μυρωδιά τού μπαρουτιού.
Είναι άκρως απολαυστικό. Μήν το χάσετε.
Συνεχίσαμε κατενθουσιασμένοι, μικρή επίσκεψη στην ενδιαφέρουσα εκκλησία τού Ναυαγίου τού Αποστόλου Παύλου καί φτάσαμε στούς Ανω Κήπου Μπαράκα. Θέα πού σού κόβει την ανάσα.
Απέναντι οί τρείς Πόλεις :Senglea, Cospicua καί Vittoriosaμε το κραταιό φρούριο τού Σαν Αντζελο, στο βάθος το φρούριο της Ρινέλλα καί μπροστά σου το Μεγάλο Λιμάνι.. Μαγικές εικόνες.
Βγήκαμε έξω από τα τείχη. Στον δρόμο πού οδηγεί στην κεντρική είσοδο καί κοντά σ’αυτήν, υπάρχει μία σκάλα πού οδηγεί κάτω καί σε φέρνει στα πολεμικά καταφύγια Λάσκαρις, χτισμένα βαθειά, μέσα στούς πύργους της Βαλέτα. Εδώ ήταν το στρατηγείο τών Συμμάχων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δυστυχώς,οί αίθουσές του ήταν κλειστές, διαβήκαμε μόνο τον μεγάλο διάδρομο αλλά όμως μας δόθηκε η ευκαιρία να δούμε τα τείχη της Βαλέτα από την βάση τους. Ακρως εντυπωσιακές εικόνες.
Για την επομένη είχαμε προγραμματίσει επίσκεψη στο Υπόγειο. Η φίλη μου Β. Είχε κάνει κράτηση στο διαδίκτυο καιρό πρίν. Κάτι όμως δεν της πήγαινε καλά. Ηταν σχετικά κοντά. Πήγαμε καί ευτυχώς.
Ούτε κράτηση υπήρχε ούτε το siteτους λειτουργούσε (λάβετέ το υπ’όψιν σας). Κόψαμε ειστήρια επί τόπου για την επομένη. Τα γκρούπ πού μπαίνουν είναι λίγα καί μικρά.Μόνο 80άτομα την ημέρα μπαίνουν.
17/11/2008
Με την ψυχή στο στόμα φτάσαμε 9.30 (γιά εκείνη την ώρα μόνο είχαμε βρεί εισιτήρια) στο Υπόγειο (HalSaflieni). Αυτή η τεράστια υπόγεια νεκρόπολη, λαξευμένη μέσα στα βράχια, περί το 3600π.Χ., με εντυπωσιακές αίθουσες, περίτεχνα σκαλισμένες, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι εδώ επιλέγονταν να ταφούν μόνο επιφανείς. Χτισμένο σε τρία επίπεδα, με την εντυπωσιακότατη αίθουσα Αγια των Αδύτων, σού προκαλεί δέος καί θαυμασμό. Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, δικαίως. Πάντως η λειτουργία του, παραμένει ακόμη μυστήριο καί πυροδοτεί διάφορες δοξασίες.
Βρίσκεται στο χωριό Paolaκαί η είσοδός του κρύβεται σε ένα στενάκι. Ψάξτε γιά τις ταμπέλες ή ρωτήστε. Δεν το βρίσκετε εύκολα.
Βγαίνοντας, αγοράσαμε από ένα φούρνο μερικά qassatat, κάτι σαν τα κρητικά σκαλτσούνια. Είναι πολύ γευστικά καί χορταστικά.
Συνεχίσαμε γιά τούς μεγαλιθικούς Ναούς Tarxien. Υπό βροχή (είχαμε γίνει μούσκεμα ως το κόκκαλο) να περιδιαβαίνουμε αυτόν τον πολύ σημαντικό υπαίθριο αρχαιολογικό χώρο, πού σού προκαλούσε δέος. Μεγάλιθοι, να σχηματίζουν μνημειακές πύλες, τεράστια αγάλματα, κυρίως παχουλών γυναικών (θεές της γονιμότητας), χτισμένο περί το 3000 - 2500π.Χ., είναι ένας από τούς μεγαλύτερους των νησιών τού αρχιπελάγους της Μάλτας.
Αφού γίναμε καλά καλά «παπάρα», αναζητήσαμε την σπηλιά καί το μουσείο της GharDalam. Μία είσοδος σέ φέρνει σε μία μακρόστενη σπηλιά, με ενδιαφέροντες γεωλογικούς σχηματισμούς, πού ο τεχνητός χαμηλός φωτισμός δημιουργεί μία «κατανυκτική» θα έλεγα ατμόσφαιρα. Εδώ βρέθηκαν σκελετοί από νάνους ελέφαντες καί ιπποπόταμους, από την εποχή των παγετώνων. Ολα αυτά εκτίθενται στο παρακείμενο μουσείο μαζί με μιά πλούσια συλλογή από πετρώματα. Πολύ ενδιαφέρον.
Η βροχή είχε σταματήσει . Περάσαμε τον ενεργειακό σταθμό στο DelimaraPoint (κρίμα, χαλάει όλο το τοπίο) καί φτάσαμε στο γραφικότατο Marsaxlokk, ένα ψαράδικο χωριό, με το λιμανάκι του γεμάτο με luzzus (παραδοσικές βάρκες) με το μάτι τού Οσιρι γουρλωμένο στις πλευρές τους, να σε κοιτάζει όπου πάς. Χαλαρές βόλτες καί ψώνια, στούς πάγκους των μικροπωλητών. Συναντήσαμε καί έναν νεαρό έλληνα, παντρεμένο με Μαλτέζα. Μας σύστησε μία ψαροταβέρνα, αλλά ούτε καί εδώ φχαριστηθήκαμε φαγητό.
18/11/2008
Γκότσο, Γκότσο : αυτό φώναζε ο Ν συνέχεια, βγάζοντας το κεφάλι του απ’το παράθυρο τού αυτοκινήτου.
Μην αγχώνεσαι Ν. Είναι ο ίδιος δρόμος πού πήραμε την δεύτερη μέρα.
Κόψαμε εισιτήριο γιά το πλοίο -τσιμπημένο, άν θυμάμαι καλά- περάσαμε έξω από το Κομίνο (το μικρότερο νησάκι της Μάλτας) καί φτάσαμε στο Mgarr , το λιμάνι τού Γκότσο. Η θέα του από το πλοίο είναι όμορφη.
Το μάτι τραβάει η εκκλησία του, χτισμένη σε λοφάκι.
Πήραμε τον δρόμο γιά τα δυτικά τού νησιού, σταματήσαμε σε ένα χωριό στην ενδοχώρα (δεν θυμάμαι το όνομά του), επισκεφθήκαμε τον ναό καί την έκθεση με χειροτεχνήματα των γυναικών τού χωριου καί συνεχίσαμε γιά Dwejra.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, εδώ είναι το ωραιότερο σημείο τού ταξιδιού μας. Βραχώδεις σχηματισμοί πού σού προκαλούν ρίγη. Το περίφημο Μπλέ Παράθυρο καί πίσω από αυτό να ξεδιπλώνονται κάθετοι γκρεμοί, το χρώμα της θάλασσας βαθύ μπλέ.
Πήραμε μιά βαρκούλα γιά θαλασσινή βόλτα. Κράτησε περίπου 20μαγικά λεπτά . Μας πέρασε κατ’αρχάς από σχισμές των βράχων, πού σε κάποια σημεία στένευαν τόσο πολύ πού έλεγες θα συνθλιβούμε. Καί μας έβγαλε στην θαλάσσια περιοχή των γκρεμών. Κάθετοι, λές καί ήταν λειασμένοι, ψηλοί όσο παίρνει το βλέμμα σου, μακρύτερα το μπλέ παράθυρο από την άλλη μεριά καί στις βάσεις τους... Κοράλλια, κοράλλια, κοράλλια. Απλωνες το χέρι από την βάρκα, πού περνούσε σχεδόν ξυστά καί χάϊδευες τα κοράλλια. Κοίταζες μέσα στο διάφανο νερό καί τα έβλεπες γαντζωμένα στούς βράχους, μέχρι το απύθμενο. Ονειρικές καταστάσεις.
Συνεχίσαμε γιά την πρωτεύουσα τού Γκότσο, την Βικτώρια ή Ραμπάτ (μην την μπερδεύετε με την Ραμπάτ τού νησιού της Μάλτας).
Αλλη μία όμορφη μεσαιωνική τειχισμένη πόλη. Από τα τείχη της Σιταντέλλα βλέπεις ολο το νησί.
Περιδιαβήκαμε τα στενά σοκάκια της, τα περισσότερα με σκαλοπάτια, επισκεφθήκαμε το μικρό αλλά ενδιαφέρον αρχαιολογικό μουσείο καί το μουσείο φυσικών επιστημών. Εδώ εκτίθεται μία πέτρα από την ...Σελήνη (μη φανταστείτε κανένα ογκόλιθο, είναι πολύ μικρή καί αν δεν το ξέρεις περνάει απαρατήρητη) δώρο τού Προέδρου Νίξον.
Πολύ ενδιφέρον το Λαογραφικό Μουσείο, πού παρουσιάζει την αγροτική ζωή τού Γκότσο, με όμορφα χειροτεχνήματα από ξύλο, αλλά εκείνο πού μας συγκίνησε πολύ ήταν η επίσκεψη στην Παλιά Φυλακή.
Μικρά ανήλιαγα κελιά, με χαραγμένα σχέδια των φυλακισμένων. Κάποιος χάραξε την παλάμη του.
Εξω από τά τείχη, η πόλη είναι ευχάριστη γιά περιπάτους.
Επιστρέψαμε στην βάση μας και η βραδινή μας βόλτα (με τα πόδια) μας έφερε στην Bugibba. Ομορφος περίπατος. Ανασάναμε την μυρωδιά της Μεσογείου σιωπηρά. Η κούραση είχε αρχίσει να κάνει φανερά τα σημάδια της.
19/11/2008
Προς την ενδοχώρα μας έφερε η μέρα σήμερα. Μιά σύντομη επίσκεψη στο ενδιαφέρον Μουσείο Αεροναυπηγικής, με παλιά αεροσκάφη καί στην συνέχεια στο χωριό παραδοσιακής τέχνης Ta‘Qali.
Εδώ διαθέσαμε όλο το πρωϊνό μας. Σε ένα παλιό αεροδρόμιο, έχουν εγκαταστήσει εργαστήρια παραδοσιακών τεχνών. Είναι απόλαυση να βλέπεις τούς μαστόρους να φυσάνε το γυαλί καί να φτιάχνουν μικρά αριστουργήματα, να δουλεύουν το ασήμι καί να φτιάχνουν τούς περίφημους σταυρούς της Μάλτας με την τέχνη τού φιλιγκράν, να σκαλίζουν το ξύλο, να δουλεύουν τον πηλό καί τόσα άλλα πού δεν θυμάμαι πιά. Κάναμε όλες τις αγορές μας από δώ. Γνήσια χειροτεχνήματα καί πολύ καλές τιμές. Ακόμα καί στα κοράλλια.
Συνεχίσαμε γιά Ραμπάτ. Εδώ θα βρείτε τα πλέον σημαντικά χριστιανικά μνημεία τού νησιού.
Επισκεφθήκαμε την εκκλησία καί την σπηλιά όπου, κατά την παράδοση κρύφτηκε ο Αγιος Παύλος καί στην συνέχεια τις κατακόμβες τού Αγίου Παύλου. Προσωπικά, δεν έχω επισκεφθεί άλλες κατακόμβες καί το συναίσθημα πού ένοιωσα δεν ήταν τόσο ευχάριστο. Ενας λαβύρινθος από τάφους, σκοτεινά καί κλειστοφοβικά. Πάντως είναι καί αυτό μιά εμπειρία.
Ξαναβγήκαμε στο φώς καί ούφ... Ανάσανα. Είχαμε προγραμματίσει να επισκεφθούμε καί τίς κατακόμβες της Αγίας Αγκάθα, αλλά μετά από αυτό...
Συνεχίσαμε γιά Μόστα. Ο τεράστιος τρούλος της ενοριακής εκκλησίας της, ο τρίτος σε μέγεθος στην Ευρώπη, είναι ορατός από πολύ μακριά. Με νεοκλασσική πρόσοψη, καί κυκλικό σχήμα, δεσπόζει στην περιοχή. Εσωτερικά ό τρούλος, διακοσμημένος με ομοιόμορφα μοτίβα καί στο κέντρο του ένα «αίθριο» γιά να μπαίνει το φώς. Αξίζει την επίσκεψη.
Τα τρία χωριά : Attard, Balzan καί Lija, είναι πολύ κοντά. Χωριά είναι αυτά? Με τόσες βίλες προστατευμένες πίσω από ψηλούς μαντρότοιχους, με τόσους κήπους, μας έκανε να συμπεράνουμε ότι εδώ κατοικούν οί «λεφτάδες».
Είναι πολύ ωραία περιοχή καί απολαύσαμε τις βόλτες μας. Καταλήξαμε στούς κήπους τού SanAnton στην Attard. Πολύ ευχάριστος επίλογος μιάς ενδιαφέρουσας αλλά κουραστικής ημέρας.
20/11/2008
Τελευταία μας μέρα ουσιαστικά καί είπαμε να την πάμε χαλαρά. Φτιάξαμε γενναίο πρωϊνό (ουσιαστικά καθαρίσαμε το ψυγείο) χαζολογήσαμε στούς χώρους τού ξενοδοχείου (πού στην ουσία δεν το είχαμε δεί καθόλου από το βαρύ πρόγραμμα) καί στην περιοχή του. Τεράστια ξενοδοχειακά συγκροτήματα σε όλη την παραλιακή. Εδώ ο κόσμος φαίνεται ότι ζεί από τον τουρισμό.
Αναχωρήσαμε γιά την γνωστή μας πιά Βαλέτα (δεν την χορταίναμε) καί το μεσημέρι πήραμε τον δρόμο γιά την Βιττοριόσα.
Η θέα της από την Βαλέτα, μας έκανε να νομίζουμε ότι είναι πολύ κοντά, όμως δεν είναι. Χρειάζεται να προσέχετε πολύ τις πινακίδες γιατί μπορεί να μπερδευτείτε.
Αφήσαμε το αυτοκίνητο στην είσοδο της πόλης καί συνεχίσαμε πεζή.
Αλλη μία ιστορική πόλη, πού κρατάει όλη την ατμόσφαιρά της. Η βόλτα γύρω από την χερσόνησο πού είναι χτισμένη, απολαυστική. Χαθήκαμε στα στενά δρομάκια της, επισκεφθήκαμε τον ναό τού Αγίου Λαυρεντίου, πού έτυχε να έχει βάφτιση καί καθίσαμε να την παρακολουθήσουμε καί φτάσαμε στο φρούριο Σαν Αντζελο. Τα κραταιά του τείχη, συναγωνίζονται εκείνα τού Σαν Ελμο. Εδώ ήταν η έδρα τού Μεγάλου Μάγιστρου, πρίν μεταφερθεί στην Βαλέτα.
Χάσαμε την αίσθηση τού χρόνου. Ξαφνικά συνειδητοποιήσαμε ότι πέρασε η ώρα καί θα κλείσει το Παλάτι τού Ιεροεξεταστή. Τρεχάτε ποδαράκια μου. Το προλάβαμε 20λεπτά πρίν κλείσει.
Η κατοικία τού Ιεροεξεταστή λειτούργησε καί σαν δικαστήριο καί φυλακή. Οτι προλάβαμε να δούμε ήταν όργανα βασανιστηρίων καί η Αίθουσα της Κρίσης, δηλ η αίθουσα τού δικαστηρίου. Μιά πολύ χαμηλή πόρτα οδηγούσε σ’αυτή, πού ανάγκαζε όσους έμπαιναν να είναι σκυμμένοι, κίνηση υποταγής.
Αρχισε πάλι να ψιλοβρέχει καί αυτή τη φορά ο δρόμος μας φάνηκε ατέλειωτος.
Ετσι είναι πάντα ο δρόμος της επιστροφής.
δεν το ειχα στις προτεραιοτητες .Θα το ...επανεξετασω :roll:.
Πήγα στη Μάλτα λίγες μόλις μέρες μετά την πρωτοχρονιά του 2002. Ήταν ένα ταξίδι που αποφασίστηκε κυριοεκτικά την τελευταία στιγμή. Ένα ταξίδι για το οποίο δε μετάνιωσα ούτε στιγμή. Αν και μόλις 4 μέρες ήταν τόσο γεμάτο όσο οπουδήποτε αλλού και στο τέλος έφυγα με την αίσθηση του ανικανοποίητου. Παρεξηγημένος προορισμός. Και μόνο ότι εκεί αναπτήχθηκε ένας από τους παλαιότερους πολιτισμούς της Μεσογείου (εκεί το έμαθα και "έπαθα" ) φτάνει. Εκείνο το μικροσκοπικό αρχαιολογικό μουσείο ανεπανάληπτο. Δυστυχώς για μας τότε αν και είχε λιακάδα συνέχεια φύσαγε ένα ξεροβόρι και έκανε φοβερό κρύο. Έτσι ούτε καράβια για Γκόζο, ούτε η δυνατότητα για επίσκεψη στους αρχαιολογικούς χώρους. Τα αφήσαμε για άλλη φορά. 
