Ιδέες για αποδράσεις του Σαββατοκύριακου στην Αρκαδία!

[Klair]

Επειδή στο κεφάλαιο «Ζάτουνα: Το χωριό πέρα από το ποτάμι» είπα αυτό: Κάποια στιγμή θα επιστρέψω ξανά στο χωριό. Ίσως, το κάνω τον Σεπτέμβρη του 2023 όταν θα διοργανωθεί το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Μίκη Θεοδωράκη «Αρκαδίες-Ζάτουνα», βάζω την παρακάτω ενημέρωση, που μόλις διάβασα, για κάθε ενδιαφερόμενο:

Ζάτουνα

Το Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας, δύο χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου μας Μίκη Θεοδωράκη, διοργανώνει το 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Μίκη Θεοδωράκη ΑΡΚΑΔΙΕΣ ΖΑΤΟΥΝΑ, στις 2 και 3 Σεπτεμβρίου 2023.

Το Φεστιβάλ συνδιοργανώνεται με την πολύτιμη συμμετοχή του δήμου Γορτυνίας και της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι φίλοι της Μουσικής», με την υποστήριξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου, και σε συνεργασία με το Ίδρυμα Γρηγόρης Λαμπράκης και τον πρόεδρό του Γρηγόρη Λαμπράκη, γιο του αγωνιστή.

Η έναρξη των εκδηλώσεων θα γίνει το Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 2023, στις 7 το απόγευμα, στο Μουσείο Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας και στον προαύλιο χώρο του, με:

-Αφιέρωμα στα 60 χρόνια από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη, που θα περιλαμβάνει, εκδήλωση τιμής και ομιλίες, για τα γεγονότα, για το Κίνημα των Λαμπράκηδων και για τον πρόεδρο και δημιουργό της Νεολαίας των Λαμπράκηδων, Μίκη Θεοδωράκη.

-Εγκαίνια έκθεσης με Μουσειακά Εκθέματα, σε συνεργασία με τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Συλλόγου «Οι φίλοι της Μουσικής» και το Ίδρυμα Γρηγόρης Λαμπράκης.

-Θα ακολουθήσει, μουσικό αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη, από την Πολιτιστική Ομάδα των εκπαιδευτικών της ΕΛΜΕ του νομού Εύβοιας.

Την Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου 2023, στις 11 το πρωί θα γίνει επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Ζάτουνας.

- Αμέσως μετά, στο «Καφενείο του Μίκη», θα ακολουθήσουν «μνήμες και διηγήσεις» για τον μεγάλο συνθέτη, οραματιστή, στοχαστή, αγωνιστή και πολιτικό, από φίλους του από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Παλαιστίνη και άλλες χώρες.

-Στις 12.30 μ.μ., θα γίνει η τοποθέτηση σε υπαίθριο χώρο και σε ειδικό κιόσκι, της μεγέθυνσης, ενός σπάνιου ντοκουμέντου, του ιδιόχειρου χάρτη – σχεδίου απόδρασης του Μίκη, από τη Ζάτουνα.

-Στις 7.30 μ.μ. θα γίνει η παρουσίαση του σχεδίου του ΨΗΦΙΑΚΟΥ - ΕΙΚΟΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας, από το διοικητικό συμβούλιο του Μουσείου, τον δήμο Γορτυνίας, τη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» και την εταιρία ΝΟVA, ως ανάδοχο υλοποίησης του έργου.

-Θα ακολουθήσει Μουσικό Αφιέρωμα από την Παιδική - Εφηβική Χορωδία του Μουσείου Μίκη Θεοδωράκη Ζάτουνας, με τον μαέστρο Στέφανο Καρδιόλακα

Πηγή: Ζάτουνα: 2ο διεθνές φεστιβάλ Μουσείου Μίκη Θεοδωράκη

 

[Klair]

Ζυγοβίστι: Το χωριό όπου η ιστορία δεν ξαπόστασε ακόμα-Ο τόπος των Αθανάτων

Βρισκόμουν στο Δάρα από τις 10 Αυγούστου του 2023 απολαμβάνοντας δροσερές μέρες και ακόμα δροσερότερες νύχτες δραπετεύοντας, επιτέλους, από τους παρατεταμένους καύσωνες της Αθήνας, αλλά και από την υπερβολική ζέστη της Αστυπάλαιας στην οποία βρέθηκα για διακοπές μιας εβδομάδας το αμέσως προηγούμενο διάστημα. Φτάνοντας από την Αθήνα στο χωριό, η διαφορά στη θερμοκρασία έγινε αισθητή από την πρώτη κιόλας στιγμή, αφού το πρώτο βράδυ που πήγαμε για φαγητό στη Νυμφασία χρειάστηκε να ρίξω στην πλάτη μου μια ελαφριά ζακετούλα. Τί ευτυχία!

Τα γλέντια και τα πανηγύρια έδιναν κι έπαιρναν σε όλα τα χωριά της Αρκαδίας το τριήμερο του Δεκαπεντάγουστου. Στο δικό μου χωριό πραγματοποιήθηκε φέτος το 11ο αντάμωμα των Δαραίων το οποίο είχε αναβληθεί λόγω Covid και καραντίνας. Έτσι, τούτη τη χρονιά η προσέλευση ήταν μεγαλειώδης και ο κόσμος πάρα πολύς. Οι λιγοστοί μόνιμοι κάτοικοι είχαν χρόνια να δουν όλα τα σπίτια του χωριού ανοιχτά και γεμάτα με ανθρώπους. Ήρθαν απόδημοι από την Αμερική, από την Αυστραλία, από ευρωπαϊκά κράτη, αλλά και από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Έγινε τριήμερο τρικούβερτο γλέντι στο χωριό και μάλιστα τη Δευτέρα 14-8-2023 πραγματοποιήθηκε η επίσημη παρουσίαση της νεοσυσταθείσας ποδοσφαιρικής ομάδας του Δάρα με το όνομα «Αετός».

Έμεινα στο χωριό συνολικά 17 ημέρες. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα κόσμος πήγε και ήρθε στο σπίτι, έμεινα και εντελώς μόνη για λίγο, και φυσικά έγιναν πολλές βόλτες και εξορμήσεις σε αγαπημένα μέρη και χωριά της Αρκαδίας τα οποία έχω, ήδη, περιγράψει στα προηγούμενα κεφάλαια αυτής της ιστορίας. Όμως, πραγματοποίησα και μια solo εκδρομή σε έναν καινούριο προορισμό και για αυτόν θα σας μιλήσω σε αυτήν την ανάρτηση.

Ξεκίνησα, λοιπόν, από το Δάρα, στις 24 Αυγούστου του 2023, με σκοπό να επισκεφτώ για πρώτη φορά το Ζυγοβίστι, έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Πελοποννήσου ο οποίος έχει κηρυχθεί παραδοσιακός και είναι χτισμένος σε υψόμετρο 1.160 μέτρων. Οι ερμηνείες που δίνονται για την ονομασία του χωριού είναι δύο. Σύμφωνα με την πρώτη, η λέξη είναι σύνθετη και αποτελείται από τη λέξη «Ζυγός» (ελληνική) και τη λέξη «βίστι» (σλάβικη), που σημαίνει «Θέα από ψηλά» ή «Χωρίον όπισθεν του όρους».

Ο μεγαλύτερος μελετητής τοπωνυμιών, ο Γερμανός Max Vasmer, στο βιβλίο του «Die Slaven in Griechenland» (Βερολίνο, 1941) δηλώνει πως η λέξη προέρχεται από το βουλγαρικό «Zvegoviste» που σημαίνει «Καμένη γη» και από την ελληνική λέξη «Ζυγός» που, σύμφωνα με την παράδοση, κατά την ίδρυση του χωριού έθαψαν στη γη δύο βόδια με τον ζυγό τους (Πηγή πληροφοριών: Ζυγοβίστι: Εδώ ξεπήδησαν οι «Αθάνατοι» του Κολοκοτρώνη - στο Καρφί).

Οι πρώτοι κάτοικοι και ιδρυτές του χωριού ήταν οι Κovτoγιαvvαίoι, οι οποίοι ήρθαν από το χωριό των Αιμυαλών της Μεσσηνίας, στα τέλη του 16ου αιώνα, για να γλιτώσουν από τους Τούρκους.

Φτάνοντας στη Δημητσάνα, σταμάτησα στο γνωστό view point για τις απαραίτητες φωτογραφίες. Είναι ένα σημείο που πάντα, όσες φορές κι αν περάσω, με τραβά σαν μαγνήτης αναγκάζοντάς με να σταματήσω για να θαυμάσω το υπέροχο θέαμα που προσφέρει το ξαπλωμένο στους λόφους χωριό με τα πανέμορφα πετρόχτιστα σπίτια. Πρέπει στη συλλογή μου να έχω φωτογραφίες της Δημητσάνας από αυτό το spot όλες τις εποχές του χρόνου και, σχεδόν, όλες τις ώρες της ημέρας.

Διέσχισα την πολύβουη και αρχοντική Δημητσάνα και μόλις 2,5 χιλιόμετρα μετά, αφήνοντας την Επαρχιακή Οδό Κάτω Δαβιάς-Δημητσάνας, έστριψα αριστερά αρχίζοντας την ανάβαση Δημητσάνας-Ζυγοβιστίου, και όταν λέω ανάβαση το εννοώ με τον «αυτοκινητιστικό» όρο της λέξης, αφού αυτό το κομμάτι του δρόμου αποτελεί «πίστα» αγώνων αυτοκινήτων.

Μάλιστα, στις 22 και 23 Ιουλίου του 2023 το Αθλητικό Σωματείο Start Line, διοργάνωσε την 22η Ανάβαση Δημητσάνας-Ζυγοβιστίου, η οποία αποτέλεσε τον τρίτο γύρο του Κυπέλλου Αναβάσεων της Νότιας Ελλάδας με 69 αγωνιζόμενους να δίνουν το «παρών» σε έναν αγώνα που ήταν μια γιορτή για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό της χώρας μας. Στο αγωνιστικό κομμάτι, η 22η Ανάβαση Δημητσάνας-Ζυγοβιστίου συγκέντρωσε 69 συμμετοχές (όπως προείπα), γεγονός που ανέβασε το θέαμα και τον συναγωνισμό κατακόρυφα.

Να και η «πίστα» όπως τη φωτογράφισα από ψηλά, λίγο πριν την άφιξή μου στο Ζυγοβίστι.

Το Ζυγοβίστι είχε σημαντικό ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821, καθώς οι κάτοικοί του ήταν από τους πρώτους που ακολούθησαν τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ο οποίος τους χρησιμοποίησε ως σωματοφύλακές του με την ονομασία «Αθάνατο Σώμα». Πριν την είσοδο του χωριού με υποδέχτηκε το πρωτότυπο µαρµάρινο µνηµείο, ένα ανοιχτό βιβλίο, µε τα ονόµατα όλων των Ζυγοβιστινών αγωνιστών που είχε στο «πλάι του» ο Γέρος του Μοριά. Σταμάτησα στην άκρη και κατέβηκα από το αυτοκίνητο για να διαβάσω μερικά από τα ονόματα των «Αθανάτων».

Σύμφωνα με τον ιστορικό Φωτάκο «ουδέποτε ο εχθρός είδε τα νώτα των Αθανάτων».

Το γλυπτό αυτό μαρμάρινο βιβλίο μεταφέρθηκε με τιμές αρχηγού κράτους, συνοδευόμενο από άγημα. Το μνημείο φιλοτέχνησε ο Νικόλαος Αρμακόλας και είναι κατασκευασμένο από λευκό μάρμαρο Θάσου. Λόγω του μεγέθους του (4 μ. ύψος, 3,60 μ. πλάτος, 0,70 μ. πάχος και βάρος 25 τόνοι) το μνημείο μπήκε στο βιβλίο με τα «Ρεκόρ Γκίνες» ως το μεγαλύτερο μαρμάρινο βιβλίο του κόσμου. Το μνημείο-βιβλίο περιλαμβάνει 24 σελίδες-όσα και τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου-και στο κεντρικό του άνοιγμα είναι χαραγμένα τα ονόματα 197 Ζυγοβιστινών Αγωνιστών της φρουράς του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη (Πηγή πληροφοριών: Ζυγοβίστι: Εδώ ξεπήδησαν οι «Αθάνατοι» του Κολοκοτρώνη - στο Καρφί).

Λίγα, μόλις, βήματα με έφεραν στην άκρη της μικρής πλατείας, πάνω από χάος του φαραγγιού. Άφησα το βλέμμα μου να ταξιδέψει μακριά, στις κατάφυτες πλαγιές του Μαινάλου, αλλά και στις αλλεπάλληλες οροσειρές της Πελοποννήσου οι οποίες ήταν «βαμμένες» στις αποχρώσεις του γκρι και του μπλε, καθώς χάνονταν στα βαθιά πέρατα του ορίζοντα.

Παραδίπλα στέκεται, από το 1638, το μικρό εκκλησάκι του Αη Νικόλα.

Μπήκα στο αυτοκίνητο και ξεκίνησα για το κέντρο του χωριού.

Αντικρίζοντας τα πρώτα σπίτια με πλημμύρισαν θετικές εντυπώσεις για το Ζυγοβίστι. Με κυρίαρχο στοιχείο την πέτρα και με τα κατακόκκινα κεραμίδια τους, τα οικοδομήματα του χωριού, μου επιβεβαίωσαν με το «καλημέρα σας» την απόφαση σύμφωνα με την οποία το Ζυγοβίστι έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός. Φευγαλέα το μάτι μου, καθώς πλέον κατηφόριζα τον θεόστενο κεντρικό δρόμο, είδε μια επιγραφή αναρτημένη πάνω σε ένα υπέροχο πέτρινο σπίτι που έγραφε: πρώην ταβέρνα των Ασίκηδων-έτος 1748. Από εδώ θα ξεκινήσω τη βόλτα μου, σκέφτηκα, αφού αυτή η επιγραφή γαργάλισε ακαριαία την περιέργειά μου.

Βρήκα ένα σημείο, λίγο πιο κάτω από την Πλατεία, και πάρκαρα το αυτοκίνητο. Ξεκίνησα να περπατάω, συναντώντας στα αριστερά μου την όμορφη Πλατεία, αλλά για την ώρα την προσπέρασα αφού είχα δώσει ραντεβού με την πανέμορφη πρώην ταβέρνα των Ασίκηδων. Στάθηκα μόνο για να φωτογραφίσω το πέτρινο Κοινοτικό Γραφείο.

Έφτασα έξω από το πανέμορφο σπίτι που παλαιότερα βρισκόταν η ταβέρνα των Ασίκηδων (1748). Οι Ασίκηδες είναι οι περιπλανώμενοι καλλιτέχνες της τουρκικής Ανατολής και ένα από τα κατεξοχήν σύμβολα της λαϊκής μουσικής παράδοσης, η οποία αναπτύσσεται από τον 13ο αιώνα στην ευρύτερη οθωμανική επικράτεια. Οι Ασίκηδες, καταγόμενοι κυρίως από την ύπαιθρο και τα χωριά της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Τουρκίας, συνήθως κουρδικής ή ιρακινής καταγωγής, προέρχονται, στην πλειονότητά τους, από τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα.

Η ιδιότητα του Ασίκη ταυτίζεται με αυτήν του οργανοπαίχτη, του ερμηνευτή παραδοσιακών τραγουδιών και του λαϊκού ποιητή, ενώ η τέχνη του είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοσχεδιαστική. Τα τραγούδια γράφονται αναφορικά με τη ζωή και τους προβληματισμούς του εκάστοτε Ασίκη δημιουργού και καλύπτουν μια πλειάδα θεμάτων ατομικού και κοινωνικού χαρακτήρα, όπως ο έρωτας, ο θάνατος, η ξενιτιά, η ζωή στη φύση, η θρησκεία, η φιλία και η κοινωνία. Σημαντική επιρροή στη δημιουργία της ασίκικης ποίησης και μουσικής ασκούν, επίσης, οι παραδόσεις της υπαίθρου, οι γιορτές, τα νομαδικά γλέντια, και οι λαϊκές αφηγήσεις.

Η λέξη Ασίκης (Aşık) σημαίνει εραστής, ερωτευμένος και ετυμολογικά προέρχεται από την τούρκικη λέξη aşk, που σημαίνει αγάπη ή έρωτας. Ωστόσο, ο έρωτας του Ασίκη μουσικού δεν αφορά μόνο στον καθαρά συναισθηματικό και σαρκικό έρωτα, αλλά αναπτύσσεται σαν μια καθολικότητα, εκφράζοντας, επίσης, την αγάπη για ζωή και ελευθερία, τη λατρεία της φύσης και του κόσμου, εν γένει.

Απέναντι από την πρώην ταβέρνα των Ασίκηδων υπάρχει και δεύτερο μνημείο πεσόντων.

Το Ζυγοβίστι με είχε εντυπωσιάσει! Τί όμορφο χωριό, μονολογούσα και ακόμη δεν είχα δει τίποτα. Χάθηκα μέσα στις γειτονιές και τα πέτρινα δρομάκια του.

Τράβηξα την ανηφόρα για να δω από κοντά την Πάνω Βρύση.

Στο διάβα μου είδα κήπους με δέντρα, κισσούς και άλλα αναρριχώμενα φυτά να αγκαλιάζουν ολόγυρα τα σπίτια με τις κόκκινες στέγες, είδα το παιχνίδι του ήλιου με τα σύννεφα, άλλοτε να κρύβεται και άλλοτε να εξαπολύει ολόχρυσα φωτόσπαθα προς την αρκαδική γη, είδα καλλιέργειες και μποστάνια δίπλα από τις ταπεινές κατοικίες των ντόπιων, είδα και μοναχικές επαύλεις να πνίγονται από τη βλάστηση και τα δέντρα.

Έφτασα μέχρι την Κάτω Βρύση, στην άκρη του χωριού. Είδα τον δρόμο να συνεχίζει, ανηφορίζοντας προς την κατάφυτη πλαγιά, αλλά αποφάσισα να μην συνεχίσω παραπέρα. Το υπόλοιπο χωριό με περίμενε να το εξερευνήσω και είχα μεγάλη περιέργεια και ανυπομονησία να το κάνω γιατί ήμουν, ήδη, κατενθουσιασμένη μαζί του.

Λιθόστρωτα καλντερίμια και στενά σοκάκια στροβιλίζονται ανάμεσα από τα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια σε όλες τις γειτονιές του Ζυγοβιστίου. Σε ένα τέτοιο σοκάκι, με πλατιά σκαλιά, βρέθηκα στη συνέχεια το οποίο, διανθισμένο με την ευωδιαστή μυρωδιά των νυχτολούλουδων, με οδήγησε στο γραφικότερο και πιο αγαπημένο μου σημείο.

Ένα πέτρινο καλντερίμι, ο πέτρινος τοίχος ενός σπιτιού, ένα λιτό πράσινο φαναράκι, ένα ποδήλατο σε ζωντανό πορτοκαλί-τόσο όσο χρειάζεται για να πάρει χρώμα το σκηνικό-και στο βάθος να μισοφαίνεται ο πέτρινος όγκος της εκκλησίας, ήταν τα υλικά που χρειάστηκαν για να μείνω αποσβολωμένη, χαζεύοντας για ώρα, αυτό το θείο δώρο που μου προσέφερε το χωριό αναγκάζοντάς με να αφήσω την καρδιά μου για πάντα εκεί.

Όταν δε, είδα τον ηλικιωμένο Ζυγοβιστινό να σέρνει σκυφτός τα βήματά του στο στενό, σκέφτηκα πως αυτό το πλάνο θα μπορούσε να είναι, κάλλιστα, βγαλμένο από κινηματογραφική ταινία.

Αυτό το όμορφο σοκάκι με έβγαλε στην Πλατεία των Αθανάτων. Η κεντρική Πλατεία ξεχωρίζει για τη γραφικότητά της, έχοντας έναν μεγάλο πλάτανο στο κέντρο της και φυσικά οφείλει το όνομά της στο Σώμα των σωματοφυλάκων του Κολοκοτρώνη.

Ένα δεύτερο κινηματογραφικό σκηνικό ξεδιπλώθηκε μπροστά μου. Γραφικά ταβερνάκια απλώνουν τα τραπεζάκια τους στη μεγάλη Πλατεία. Καρό, κοκκινόασπρα τραπεζομάντιλα ενισχύουν τη γραφικότητα, θυμίζοντάς σου εικόνες από πικ νικ σε ξέφωτα με πράσινο χορτάρι περιτριγυρισμένα από άγρια βλάστηση. Το ξέφωτο-πλατεία υπάρχει, η πλούσια και άγρια βλάστηση σε κυκλώνει ολόγυρα, έτοιμο το σκηνικό για να ευχαριστηθεί ο επισκέπτης τα εδέσματα που προσφέρουν οι λιγοστές ταβέρνες του χωριού.

Ξένος κόσμος, πάντως, δεν καθόταν στα μαγαζιά. Μόνο ντόπιοι. Χαιρέτησα δυό-τρεις και αμέσως με κάλεσαν στο τραπέζι για να με κεράσουν. Τους ευχαρίστησα θερμά, αλλά αρνήθηκα ευγενικά την πρόσκληση. Τους είπα ότι χρειάζομαι χρόνο για να δω λεπτομερώς το όμορφο χωριό τους. Εννοείται, όπως συμβαίνει πάντα στις επαφές μου με τους κατοίκους των χωριών που επισκέπτομαι, ότι έδωσα πληροφορίες για την καταγωγή μου και τη σχέση μου με την Αρκαδία. Πήρα πολλές φωτογραφίες της Πλατείας μη μπορώντας να χορτάσω το όμορφο σκηνικό.

Στην άκρη της στέκεται ο ναός της Μεταµόρφωσης του Σωτήρα. Όπως έχω, ήδη, αναφέρει
οι πρώτoι κάτoικoι και ιδρυτές τoυ χωριού ήταv oι Κovτoγιαvvαίoι, πoυ ήρθαv στα τέλη τoυ 16oυ αιώvα από τo χωριό τωv Αιμυαλώv της Μεσσηνίας, για να απoφύγoυv τις διώξεις τωv Τoύρκωv, αλλά και τις αρπαγές τωv πειρατώv της Αλγερίας πoυ ρήμαζαv, τότε, τα παράλια της Πελoπovvήσoυ. Οι Κovτoγιαvαίoι, μεταξύ άλλων, έχτισαv και πoλλές εκκλησίες. Στην κεντρική Πλατεία του χωριού, το 1630, έχτισαν την πρώτη τους εκκλησία. Στον χώρο αυτό, σήμερα, βρίσκεται ο μητροπολιτικός ναός που είναι αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρα και ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, χτίστηκε μέσα σε 40 ημέρες, το 1810. Έχει ωραίο τοιχογραφικό διάκοσμο, θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο και ενδιαφέρουσες εικόνες. Εδώ, βρίσκεται και ένας πολυέλαιος, από το σαράι τoυ Χoυρσίτ Πασά, λάφυρo τωv Ζυγoβιστιvώv κατά την άλωση της Τρίπολης, το 1821.

Ένα στενό και ανηφορικό καλντερίμι, στο πλάι της εκκλησίας,

με οδήγησε σε μια άλλη γειτονιά. Ωραίες εικόνες έφτασαν και από εδώ στα μάτια μου και τις απαθανάτισα ευθύς αμέσως.

Προχώρησα για να συναντήσω το «βαρύ πυροβολικό» του Ζυγοβιστίου, δηλαδή τα πιο σημαντικά του αξιοθέατα που είναι το Δημοτικό Σχολείο και το Καποδιστριακό Σχολείο Ζυγοβιστίου. Από μακριά, αντίκρισα πρώτα το Δημοτικό Σχολείο. Σαν είδα, όμως, τη στέγη του «ξηλωμένη» κατάλαβα ότι το Λαογραφικό Μουσείο που στεγάζεται εντός του είναι κλειστό.

Πλησίασα στην αυλόπορτα και διάβασα μια ξεθωριασμένη χειρόγραφη «ταμπέλα» που έγραφε:

Εκνευρίστηκα και θύμωσα με την προχειρότητα της επιγραφής, αλλά και με την απόφαση να ξεκινήσουν τα έργα ανάπλασης Αυγουστιάτικα. Μουρμουρίζοντας χαμηλόφωνα, τα ‘χωνα στους αρμόδιους: «Καλά βρε σαΐνια, μέσα στον Αύγουστο που όλα τα χωριά είναι πλημμυρισμένα από κόσμο θυμηθήκατε την ανακαίνιση; Αν δεν έρθει τώρα ο επισκέπτης να δει τα αξιοθέατα του χωριού σας και να ενισχύσει την τοπική οικονομία, πότε θα το κάνει;

Έξω από το Σχολείο, στην άκρη του δρόμου, υπήρχαν στοιβαγμένα τα υλικά για τις εργασίες και όλη η στέγη ήταν, ήδη, χαλασμένη.

Στο Δημοτικό Σχολείο του Ζυγοβιστίου, που σταμάτησε να λειτουργεί το 1979, εκτίθενται εξαιρετικά τεκμήρια του Ζυγοβιστινού σπιτιού και των αγροτικών εργασιών, καθρεφτίζοντας έτσι την καθημερινή ζωή στο χωριό.

Συνέχισα τον δρόμο μου για το επόμενο αξιοθέατο. Στο κάτω μέρος του χωριού ορθώνεται το Καποδιστριακό Σχολείο το οποίο χτίστηκε το 1828 και λειτούργησε μέχρι το 1957. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο. Ήταν από τα πρώτα σχολεία που χτίστηκαν στην Ελλάδα μετά την Επανάσταση του 1821 και μεταξύ εκείνων των λίγων σχολείων στα οποία εφαρμόστηκε, η πρωτοπόρα για την εποχή, «αλληλοδιδακτική» μέθοδος.

Για να φτάσω στον αυλόγυρο του Σχολείου κατηφόρισα μερικά φαρδιά, τσιμεντένια σκαλοπάτια. Στην άκρη της πέτρινης μάντρας, δυό-τρεις συκιές πλημμύριζαν τον αέρα με τη χαρακτηριστική τους μυρωδιά. Είχα πολύ καιρό να αισθανθώ αυτήν την οσμή και μου ξύπνησαν αναμνήσεις από τα παιδικά καλοκαίρια μου στο Δάρα όταν ολόκληρες συμμορίες παιδιών εφορμούσαμε μέσα στους κήπους των σπιτιών σκαρφαλώνοντας στις συκιές για να κόψουμε σύκα. Τη φαγούρα στα πόδια και στα χέρια από το συκόγαλα τη θυμάμαι ακόμα.

Άνοιξα τη σιδερένια πόρτα και μπήκα στον κήπο του Καποδιστριακού Σχολείου. Ένα δέος το ένιωσα, για να είμαι ειλικρινής. Πήρα λίγες φωτογραφίες και αποχώρησα.

Ανεβαίνοντας, ξανά, τα σκαλιά

και προχωρώντας λίγα μόλις βήματα, συνάντησα ένα τεράστιο πουρνάρι στον κορμό του οποίου κρέμεται η καμπανούλα της μικρής εκκλησιάς.

Πάνω, λοιπόν, από το Καποδιστριακό Σχολείο βρίσκεται το ιστορικό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη, μονόκλιτη βασιλική, χτισμένο το 1643. Αυτό το εκκλησάκι, καθώς και ο Άγιος Νικόλαος (στην είσοδο του χωριού-αναφέρθηκα σε αυτόν στην αρχή της αφήγησης), είναι τα παλαιότερα εκκλησιαστικά μνημεία του Ζυγοβιστίου που χρονολογούνται από την περίοδο της πρώτης εποίκησης του χωριού.

Όμως, η περιοχή είναι γνωστή και από την αρχαιότητα. Ο Παυσανίας αναφέρει στα Αρκαδικά του ότι εδώ υπήρξε ο τάφος της Καλλιστώς και το Ιερό της Καλλίστης Αρτέμιδος. Μέσα στο πέρασμα των αιώνων οι ντόπιοι διατηρούν μέχρι σήμερα τα ήθη και τα έθιμά τους και μάλιστα φέτος τον Αύγουστο (9-8-2023) η ερασιτεχνική ομάδα Ζυγοβιστινών, με την επιμέλεια του θεατρολόγου-μουσειολόγου Γιώργου Σιούλα, αναβίωσαν τον παραδοσιακό γάμο στο Ζυγοβίστι. Το έθιμο τελέστηκε στον προαύλιο χώρο του Λαογραφικού Μουσείου.

Η υπέροχη κάτω γειτονιά του χωριού, με τα όμορφα πέτρινα σπίτια και την άγρια βλάστηση με κράτησε αρκετή ώρα κοντά της.

Ξαναπήρα τις ανηφοριές συναντώντας το σπίτι όπου έζησαν ο σχολάρχης Βελισσάριος Παπαγεωργίου με τη σύζυγό του Βαρβάρα.

Το πιστοποιημένο μονοπάτι Menalon Trail περνάει μέσα από το χωριό και ακολούθησα την ανηφορική πορεία του.

Κατέληξα, ξανά, στην Πλατεία Αθανάτων μπροστα από το πέτρινο κτίριο στο οποίο στεγάζεται η ταβέρνα Ζυγοβιστινό Στέκι. Γλάστρες με φουντωτές ορτανσίες στόλιζαν τον εξωτερικό χώρο του μαγαζιού και το ιερό της πέτρινης εκκλησίας. Δε χόρταινα να ρουφάω εικόνες και μυρωδιές!

Δεν ήθελα να φύγω από το χωριό, παρόλο που στο πρόγραμμά μου είχα εντάξει και την επίσκεψη στη Μονή Αιμυαλών. Τριγύρισα λίγο ακόμα στην Πλατεία και στη συνέχεια τρύπωσα σε μια άλλη γειτονιά. Μπορεί το Ζυγοβίστι να μην είναι από τα φημισμένα χωριά της Αρκαδίας, αλλά εμένα με εντυπωσίασε με την απλότητα και την ομορφιά του. Και μόνο που έχει το προνόμιο να ατενίζει την Πελοπόννησο από τόσο ψηλά αξίζει την επίσκεψη. Η γραφικότητά του, η αρχιτεκτονική του, τα πέτρινα σπίτια του, οι κόκκινες στέγες του, τα αμέτρητα πλακόστρωτα σοκάκια του και η οργιώδης βλάστησή του σε κάνουν να αναφωνείς: ένα χωριό πραγματική ζωγραφιά!

Το Ζυγοβίστι είναι ένας τόπος που κουβαλάει μεγάλη ιστορία ποτισμένη με αίμα και ζυμωμένη με ένδοξους αγώνες που έδωσαν ατρόμητοι άνδρες πολεμώντας στο πλευρό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη για την ελευθερία. Εκείνο που μπόρεσα να καταλάβω από την επίσκεψή μου στο χωριό είναι ότι οι κάτοικοι αγαπούν τον τόπο τους προσπαθώντας να διατηρήσουν αναλλοίωτη την αυθεντικότητα των κτιρίων και να κρατήσουν άσβηστες τις ένδοξες μνήμες των παλαιότερων χρόνων. Με αυτές τις σκέψεις επέστρεψα στο αυτοκίνητο για την αναχώρησή μου. Όταν έφτασα στον κεντρικό δρόμο η ώρα ήταν 19:30. Δεν προλάβαινα να επισκεφτώ τη Μονή Αιμυαλών αφού το μοναστήρι κλείνει για το κοινό στις 20:00. Έτσι, συνέχισα για το ομορφότερο χωριό (κατά τη γνώμη μου) της Αρκαδίας, τη Στεμνίτσα. Άφησα το αυτοκίνητο στο δημόσιο parking και ακολούθησα μια ανηφορική διαδρομή που δεν είχα ξανακάνει. Συνεχώς ανέβαινα σκαλιά μέχρι που έφτασα στην εκκλησία της Παναγιάς.

Από εκεί τράβηξα για το Κάστρο. Ήθελα να προλάβω το ηλιοβασίλεμα και να πάρω πανοραμικές φωτογραφίες του χωριού φωτισμένο με τις γλυκές αποχρώσεις του ροζ, του πορτοκαλί και του χρυσαφένιου κίτρινου.

Έκλεισα τη solo εξόρμησή μου με ένα ωραιότατο δείπνο στην ταβέρνα του Σαρακινιώτη που βρίσκεται στην Πλατεία του χωριού και βγάζει τραπεζάκια στα πόδια του πετρόχτιστου Ρολογιού. Η επιστροφή μου στο Δάρα έγινε, αργά το βράδυ, μέσω Δημητσάνας και καθόλη τη διάρκεια του ταξιδιού συνάντησα ελάχιστα, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού, αυτοκίνητα. Περισσότερες ήταν οι αλεπούδες που ξεπετάγονταν στον δρόμο μου παρά τα οχήματα. Α! είδα και ένα τσακάλι! Πέρασε τρέχοντας από τη μια πλευρά του δρόμου στην άλλη. Ευτυχώς που είχα χαμηλή ταχύτητα και πρόλαβα να φρενάρω εγκαίρως. Αυτά είχα να διηγηθώ για την ώρα. Μέχρι την επόμενη φορά, καλούς δρόμους να έχουμε παιδιά!

 

[vasiliss]

Ευχαριστούμε @Klair για τις όμορφες εξιστορήσεις.
Να είσαι πάντα καλά, να τριγυρίζεις στα χωριά της Αρκαδίας (και όχι μόνο) και να μας τα περιγράφεις με τον δικό σου ανεπανάληπτο τρόπο.

 

[Klair]

Ευχαριστούμε @Klair για τις όμορφες εξιστορήσεις

Παρακαλώ @vasiliss! Εγώ ευχαριστώ που διαβάζεις τις ιστορίες από τα ταξίδια μου!

Να είσαι πάντα καλά, να τριγυρίζεις στα χωριά της Αρκαδίας (και όχι μόνο) και να μας τα περιγράφεις με τον δικό σου ανεπανάληπτο τρόπο.

Σε ευχαριστώ πολύ για τις ευχές και για τα όμορφα λόγια σου και αντεύχομαι. Καλά ταξίδια σε σένα και στην πολυπληθή παρέα σου!

 

[Camelia]

Μαγικες οι αναρτησεις σας!! Μας ταξιδευετε κι εμας! Ευχαριστουμε πολυ!
Εγω βρηκα καταλυμα στα Λαγκαδια για το σκ της 28ης Οκτωβριου . Ειναι καλη επιλογη για διανυκτερευση για να δουμε και 1-2 πραγματα εκει γυρω;

 

[Klair]

Μαγικες οι αναρτησεις σας!! Μας ταξιδευετε κι εμας! Ευχαριστουμε πολυ!

Σας ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια!

Εγω βρηκα καταλυμα στα Λαγκαδια για το σκ της 28ης Οκτωβριου . Ειναι καλη επιλογη για διανυκτερευση για να δουμε και 1-2 πραγματα εκει γυρω;

Πολύ καλή επιλογή. Τα Λαγκάδια είναι υπέροχα και επιπλέον θα είστε πολύ κοντά σε μερικά από τα πιο όμορφα χωριά της Ορεινής Αρκαδίας (Δημητσάνα-Στεμνίτσα-Βυτίνα-Βαλτεσινίκο). Καλά να περάσετε!

 

[Evi_Stav]

Μαγικες οι αναρτησεις σας!! Μας ταξιδευετε κι εμας! Ευχαριστουμε πολυ!
Εγω βρηκα καταλυμα στα Λαγκαδια για το σκ της 28ης Οκτωβριου . Ειναι καλη επιλογη για διανυκτερευση για να δουμε και 1-2 πραγματα εκει γυρω;

Είμαι από τα Λαγκάδια και αντικειμενικά είναι από τις καλύτερες επιλογές

Έχει ταβέρνες με ωραίο φαγητό (προτείνω ανεπιφύλακτα το Τσιαχται και τον Μανιάτη), έχει μπαράκι να πιεις το ποτό σου το βράδυ, είναι πανέμορφα να περπατήσεις στα σκαλιά μέχρι το πάνω χωριό αλλά και να πάρεις το αμάξι να πας να δεις το ηλιοβασίλεμα από την "Παναγία του Γούναρη".

Από εκεί και πέρα η Βυτίνα είναι στα 15 λεπτά με το αμάξι, το ίδιο και η Δημητσάνα! Στεμνίτσα στα 25 λεπτά.

Πανέμορφα επίσης χωριά για εξόρμηση είναι το Βαλτεσινίκο και τα Μαγούλιανα.

Αν είστε και λίγο της περιπέτειας, προτείνω να φτάσετε ως το χωριό Λαστα! Ο δρόμος έχει στροφές, δεν έχει σήμα πάντα στο κινητό αλλά η διαδρομή είναι μαγευτική μέσα από τα έλατα. Στη Λαστα θα βρείτε το μαγευτικό αυτοδιαχειριζομενο καφενείο του χωριού (5-10 σπίτια όλο το χωριό). Μπαίνεις , φτιάχνεις μόνος σου τον καφέ σου ή βάζεις το ποτάκι σου και αν είσαι τυχερός μπορεί να πέσεις πάνω σε καμία παρέα με κιθαρες που τραγουδάει και κάνει τους λιγοστούς επισκέπτες να χορεύουν όλοι μαζί αγκαλιασμενοι! Ήμουν εκεί πέρσι 28η και έζησα μοναδικές στιγμές!

Ίσως να είμαι και φέτος στο χωριουδάκι μου! Ότι θες με ρωτάς

 

[Camelia]

Υπεροχα!! Δεν το ειχα υποψιν μου αυτο το χωριο και εκπλησσομαι ευχαριστα!
Σε ευχαριστω πολυ για τις πληροφοριες!

 

[Klair]

Υπεροχα!! Δεν το ειχα υποψιν μου αυτο το χωριο και εκπλησσομαι ευχαριστα!
Σε ευχαριστω πολυ για τις πληροφοριες!

@Camelia Διάβασε το κεφάλαιο 20 της ιστορίας: «Λάστα το χωριό με μόνιμο αριθμό κατοίκων όσα τα δάχτυλα του ενός χεριού». Θα πάρεις χρήσιμες πληροφορίες και θα δεις φωτογραφίες του χωριού και του καφενείου.

 

[Klair]

Κάψια-Σπήλαιο Κάψια-Πηγή του Πανός-Μηλιά-Ιερό Ιππίου Ποσειδώνος

Το μικροσκοπικό χωριό Κάψια, στους πρόποδες του Μαινάλου, αποτελούσε για εμένα ένα απλό πέρασμα προς το Δάρα, αφού ο γραφικός αυτός οικισμός είναι χτισμένος πάνω και εκατέρωθεν της ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας. Όλα αυτά τα χρόνια που πηγαινοέρχομαι και αλωνίζω τα αξιολάτρευτα χωριά της περιοχής ποτέ δεν σταμάτησα για να εξερευνήσω τα σοκάκια του Κάψια. Μόνο το εντυπωσιακό σπήλαιό του είχα επισκεφθεί κάμποσα χρόνια πριν.

Έφτασε, λοιπόν, και η σειρά του για γνωριμία. Βρισκόμενη για μερικές μέρες στο Δάρα (30-9-2023 έως 10-10-2023) αποφάσισα να κάνω ένα τουρ εξερεύνησης του Κάψια, αλλά και της γύρω περιοχής. Στο πρόγραμμα έβαλα και το σπήλαιο. Θα το ξανάβλεπα για να φρεσκάρω τις εικόνες και για να ζωντανέψω τις εντυπώσεις που είχαν κάπως ξεθωριάσει από τη μνήμη μου. Άλλωστε, το εισιτήριο είναι προσιτό (6 ευρώ το κανονικό και 2 ευρώ το μειωμένο) επιτρέποντας δεύτερη και ίσως τρίτη επίσκεψη.

Η Πέμπτη 5-10-2023 ήταν μια ζεστή και ηλιόλουστη μέρα. Το Κάψια απέχει από το Δάρα 30 χιλιόμετρα και από την Τρίπολη μόλις 15. Πάρκαρα το αυτοκίνητο δίπλα στο Δημοτικό Σχολείο το οποίο βρίσκεται στην έξοδο του χωριού προς το Λεβίδι. Κατασκευάστηκε στη δεκαετία του 1930, στο πλαίσιο πολλών σχολείων που χτίστηκαν με σύναψη δανείου, με υπουργό παιδείας τον Γεώργιο Παπανδρέου, επί κυβέρνησης Βενιζέλου.

Δεν είχα προχωρήσει παρά μόνο λίγα βήματα όταν συνάντησα την ξύλινη κατασκευή η οποία ενημερώνει τον επισκέπτη για τα καλούδια που διαθέτει το χωριό.

Στην αρχή της ανηφόρας, σταμάτησα για να θαυμάσω και να φωτογραφίσω μια συστάδα σπιτιών και έναν αξιοζήλευτο κήπο γεμάτο λουλούδια και ροδιές με κατακόκκινους καρπούς να κρέμονται από τα κλαδιά τους.

Στη συνέχεια ανηφόρισα το στενό δρομάκι.

Στο βάθος ξεπρόβαλε ο τρούλος του Αγίου Νικολάου, του κύριου ναού του χωριού.

Δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους και κάποια πέτρινα σπίτια και μάλιστα στο πρώτο εξ αυτών είδα μια χρυσή ταμπέλα η οποία έγραφε: ΜΑΙΝΑΛΟΝ SUITE, αλλά δεν έμοιαζε να βρίσκεται σε λειτουργία.

Αντιθέτως, μερικά βήματα παρακάτω συνάντησα το Αρχοντικό Καλτεζιώτη το οποίο αποτελεί το κόσμημα του χωριού. Ο Νίκος Καλτεζιώτης, πριν από κάμποσα χρόνια, μετέτρεψε το πατρικό του σπίτι, που χρονολογείται από το 1860, σε έναν ατμοσφαιρικό ξενώνα. Επεκτείνοντάς τον και ανακαινίζοντάς τον, δημιούργησε ένα ολόκληρο ξενοδοχειακό συγκρότημα και κατάφερε να κάνει τους επισκέπτες του να γνωρίσουν και να αγαπήσουν το Κάψια.

Το χωριό απέχει μόλις 15 χιλιόμετρα καλού δρόμου από το χιονοδρομικό κέντρο του Μαινάλου, βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τους «Δρόμους του Κρασιού» των οινοποιείων της Μαντινείας, στα πόδια του απλώνεται το οροπέδιο που φιλοξενεί τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Μαντινείας, αλλά και τον πολύ ιδιαίτερο και διαφορετικό ναό της Αγίας Φωτεινής (κεφάλαια 10 και 17 της ιστορίας), ενώ σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από αυτό ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις που κρύβει στα σωθικά της η Αρκαδική γη, δηλαδή το Σπήλαιο Κάψια.

Όλοι οι παραπάνω λόγοι εξηγούν γιατί προστέθηκαν επιπλέον δωμάτια και κτίρια στο ξενοδοχείο τα οποία μάλιστα ενώνονται με ένα εναέριο ξύλινο γεφυράκι με το παλιό πέτρινο αρχοντικό.

Αφήνοντας πίσω μου το πολυτελές θέρετρο και ανηφορίζοντας ακόμα περισσότερο

είχα την ευκαιρία να απολαύσω την πρώτη πανοραμική θέα του χωριού. Σπίτια με στέγες από κεραμίδια και πλαισιωμένα από οργιώδη βλάστηση, χτισμένα σε υψόμετρο 700 μέτρων, ατενίζουν απρόσκοπτα τις ελατοσκέπαστες πλαγιές του Μαινάλου.

Στην απογραφή του 2021 μετρήθηκαν 252 μόνιμοι κάτοικοι οι οποίοι ζουν σε παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, αλλά και σε νεότερα οικοδομήματα τυπικής επαρχιακής αρχιτεκτονικής. Όλα όμως, παραδοσιακά ή μη, διαθέτουν κήπους με δέντρα και φυτά, γλάστρες με ολάνθιστα λουλούδια και πέργκολες με αναρριχώμενους θάμνους και περικοκλάδες.

Συκιές, καρυδιές και έλατα συμπληρώνουν το ντεκόρ του χωριού, ενώ οι απλωμένες στον ήλιο μπουγάδες αρωματίζουν τον αέρα με σαπούνι και μαλακτικό σαν περάσεις δίπλα τους.

Το σημερινό χωριό Κάψια κατά την αρχαιότητα ανήκε στον μαντινειακό δήμο Ελισφάσιον. Η αρχική γεωγραφική θέση του ήταν πλησίον του σπηλαίου και ονομαζόταν Παλαιοχώρι. Το Παλαιοχώρι, οικισμός που ακόμη είναι εμφανή τα ερείπιά του, κυρίως κεραμίδια και πελεκημένες πέτρες, εικάζεται ότι κάηκε και για τον λόγο αυτό οι κάτοικοί του εξαναγκάστηκαν να μετοικήσουν στη σημερινή τοποθεσία. Εις ανάμνηση της καταστροφής μετονομάστηκε σε Κάψια.

Το Κάψια αναφέρεται ως «Αλσατία της Πελοποννήσου» αλλά και ως «Πολυάμπελος Χώρα» σύμφωνα με τον Όμηρο. Η περιοχή είναι γεμάτη με αμπελώνες και οι ντόπιοι γνωρίζουν την τέχνη του κρασιού από την αρχαιότητα. Τα περισσότερα οινοποιεία βρίσκονται βόρεια της Τρίπολης, στη δημοτική ενότητα Μαντινείας. Παρότι, τώρα πια, το μοσχοφίλερο φυτεύεται σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, η σχέση μοσχοφίλερο-Μαντίνεια είναι άρρηκτη και ιδιαιτέρως δημοφιλής στον χώρο των ελληνικών λευκών κρασιών. Οινοτουρισμός στην Αρκαδία ουσιαστικά σημαίνει οινοτουρισμός στη Μαντίνεια και στη ζώνη της, αφού εκεί, κατά μήκος των «Δρόμων του Κρασιού» θα βρουν οι οινόφιλοι, σχεδόν, όλα τα επισκέψιμα οινοποιεία.

Ένα τέτοιο οινοποιείο βρέθηκε και στον δικό μου δρόμο καθώς περιδιάβαινα τα δρομάκια του χωριού. Στάθηκα μπροστά στην ανοιχτή πόρτα διαβάζοντας το ωράριο λειτουργίας του: ΗΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ: κάθε Σάββατο, Κυριακή, εορτές και αργίες από τις 11:00 π.μ. έως και τις 17:00 μ.μ., αλλά και κατόπιν συνεννόησης για οποιαδήποτε άλλη ημέρα. ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΓΚΡΟΥΠ: κατόπιν συνεννόησης

Με είδε ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης και με κάλεσε στο εσωτερικό για μια σύντομη ξενάγηση. Του είπα ότι είμαι μόνη μου και ότι δεν έχω κλείσει κάποιο ραντεβού, αλλά εκείνος επέμεινε λέγοντάς μου ότι αφού βρέθηκα έξω από την πόρτα του όφειλε να με υποδεχτεί και να με καλωσορίσει. Δέχτηκα μετά χαράς την πρόσκλησή του και μπήκα στην ευρύχωρη πέτρινη αυλή του αρχοντικού στο οποίο στεγάζεται το οινοποιείο.

Το 1980, ο παππούς Ευάγγελος Καλόγρης χάρισε το πατρικό του σπίτι στον εγγονό του Ευάγγελο Καλόγρη με την προτροπή στο μέλλον να δέχεται κόσμο. Έτσι, ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι του εγγονού Ευάγγελου, που με το τέλος των σπουδών του στην ΑΣΟΕΕ Αθήνας στα οικονομικά, αναπαλαίωσε το κτίσμα του 1870, μετατρέποντάς το σε ένα οινοποιείο βιολογικής γεωργίας ώστε να δέχεται επισκέπτες και φίλους.

Όλοι οι χώροι είναι επισκέψιμοι και με ξεχωριστό ενδιαφέρον. Στο αναπαλαιωμένο κτίριο του 1870 οι επισκέπτες ξεναγούνται στην ιστορία των 147 ετών της οικογένειας, μαθαίνοντας παράλληλα τη σύγχρονη ενασχόληση με τη βιολογική γεωργία και τα φυσικά κρασιά. Μπορούν να δουν από κοντά την παλαίωση του οίνου στα υπόγεια κελάρια, να απολαύσουν τα βιολογικής γεωργίας κρασιά συνοδευόμενα από χωριάτικες πίτες και ψωμάκια με πετιμέζι, ελιές, τυρί κ.ά. Κι όλα αυτά καθισμένοι στη ζεστή και ατμοσφαιρική αίθουσα γευσιγνωσίας με το τζάκι και με τη συνοδεία χαλαρής μουσικής.

Ο ευγενικός και φιλόξενος οικοδεσπότης με οδήγησε σε αυτήν την πανέμορφη αίθουσα γευσιγνωσίας που έμοιαζε με κανονικό σαλόνι σπιτιού, με τζάκι, καναπέδες, ένα μεγάλο ξύλινο τραπέζι και έναν μπουφέ με πιατάκια, φλιτζάνια και διακοσμητικά που σε έκαναν να νιώσεις ότι έχεις πάει επίσκεψη στο σπίτι της γιαγιάς στο χωριό.

Στη συνέχεια περάσαμε μέσα από μια μεγάλη κουζίνα με ρουστίκ διακόσμηση, όπου δύο κυρίες (μέλη της οικογένειας) ετοίμαζαν τα κεράσματα για τα μέλη ενός γκρουπ που επρόκειτο να επισκεφθεί τον χώρο σε λίγη ώρα. Πάνω σε ένα έπιπλο υπήρχαν τοποθετημένα όλα τα είδη κρασιών που παράγει το οινοποιείο και ο ιδιοκτήτης μου επέτρεψε, κατόπιν ερώτησής μου, να φωτογραφίσω τις φιάλες.

Μετά άνοιξε μια πόρτα και μου έδειξε το κελάρι μέσα στο οποίο υπήρχαν μεγάλα ξύλινα βαρέλια στα οποία παλαίωνε ο πολύτιμος οίνος. Το Οινοποιείο έχει βραβευθεί από τον διεθνή οργανισμό Travel & Hospitality Awards ως Το Καλύτερο Οινοποιείο της Πελοποννήσου και από το Luxury Travel Guide ως το Καλύτερο Επισκέψιμο Οινοποιείο στην Ελλάδα.

Έφυγα κατενθουσιασμένη με την ανέλπιστη ευκαιρία που μου προσφέρθηκε εγκάρδια και απλόχερα από τον πολύ φιλόξενο και ευγενικό ιδιοκτήτη και συνέχισα την πορεία μου συναντώντας το εργαστήριο που παράγει χυλοπίτες, τραχανάδες και λαζάνια.

Έφτασα στην Πλατεία Βυζαντινού Ναού Αγίου Νικολάου.

Εδώ βρίσκεται η παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Η πόρτα ήταν ξεκλείδωτη και πιέζοντας το μάνταλο προς τα κάτω μπήκα ευθύς στο εσωτερικό της.

Πλησίασα στο ιερό για να θαυμάσω από κοντά τις αγιογραφίες που σώζονται από το 1811 μέχρι σήμερα.

Δίπλα στον παλιό ναό ορθώνεται ο νέος ο οποίος είναι η κύρια εκκλησία του χωριού που χτίστηκε το 1912. Εκείνο που ξεχωρίζει είναι το πέτρινο καμπαναριό.

Το κοιμητήριο του χωριού γειτνιάζει και με την παλιά, αλλά και με την καινούρια εκκλησία.

Το παρόδιο χωριό διαθέτει σήμερα πρατήριο καυσίμων, φούρνο, μικρά καταστήματα, ξενώνες και εστιατόριο.

Πριν μπω στο αυτοκίνητο φωτογράφισα το παλιό ξύλινο περίπτερο που βρίσκεται στη γωνία της διασταύρωσης του κεντρικού δρόμου και του δρόμου που οδηγεί στο σπήλαιο. Μάλιστα, στην τέντα του υπάρχει η επιγραφή: Σπήλαιο Κάψια 600 m και δύο βέλη δείχνουν την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει ο επισκέπτης.

Ο δρόμος καταλήγει στο Σπήλαιο Κάψια Καφέ, έναν όμορφο χώρο, ο οποίος κάνει την αναμονή του κόσμου πιο ευχάριστη. Εδώ εκδίδονται και τα εισιτήρια. Πάρκαρα το αυτοκίνητο στο ευρύχωρο parking και διασχίζοντας τον μεγάλο σκεπαστό εξωτερικό χώρο είδα πάνω σε όλα τα τραπέζια πιάτα με υπολείμματα φαγητού. Ανέβηκα τις σκάλες και όταν βρέθηκα στην επάνω βεράντα με καλωσόρισαν δύο κυρίες που κάθονταν έξω, σε ένα τραπέζι δίπλα στην είσοδο του καφέ. Η μια σηκώθηκε και με οδήγησε στο εσωτερικό για να βγάλω το εισιτήριό μου. Μου είπε ότι θα περιμένουμε λίγη ώρα για να μαζευτεί κόσμος αφού εκείνη τη στιγμή ήμουν η μοναδική επισκέπτης. Με ενημέρωσαν ότι πριν από λίγο είχε φύγει ένα σχολείο, εξ ου και τα γεμάτα με αποφάγια τραπέζια του μαγαζιού. Οι δύο κυρίες ήταν οι ξεναγοί. Από την προηγούμενη επίσκεψή μου θυμόμουν ότι το εκδοτήριο βρισκόταν ακριβώς έξω από την είσοδο του σπηλαίου. Σήμερα, όμως, έχει μεταφερθεί στο καφέ ώστε οι επισκέπτες κατά την αναμονή τους να προστατεύονται από τον ήλιο, να κάθονται σε καρέκλες, αλλά και να κάνουν τζίρο στο μαγαζί ώστε ο Δήμος Τρίπολης, που έχει υπό την αιγίδα του το αξιοθέατο, να έχει κάποια έσοδα και με αυτόν τον τρόπο.

Όταν ήρθε ένα ζευγάρι με τα εγγονάκια του ξεκινήσαμε από το καφέ να βαδίζουμε προς την είσοδο του σπηλαίου. Καθ΄ οδόν άρχισε και η ξενάγηση. Το Σπήλαιο Κάψια βρίσκεται στη μεγάλη λεκάνη της Μαντινείας η οποία συνήθως πλημμυρίζει. Η τελευταία μεγάλη πλημμύρα έγινε το 2019. Αποτελεί τμήμα συστήματος ενεργών και μη ενεργών καταβοθρών, που αποστραγγίζουν την προαναφερθείσα λεκάνη της Μαντινείας. Στην Αρκαδία υπάρχουν συνολικά 40 καταβόθρες. Μπροστά από την είσοδό του αναπτύσσονται τρεις καταβόθρες, τις οποίες σήμερα περικλείει προστατευτικό πέτρινο φράγμα ημικυκλικού σχήματος που χτίστηκε τον 19ο αιώνα.

Οι Καταβόθρες Κάψια, είναι ένα γεωλογικό φαινόμενο που παρατηρείται στους πρόποδες του Μαινάλου. Πρόκειται για φυσικές τρύπες που απορροφούν το βρόχινο νερό και με υπόγεια ποτάμια το οδηγούν στο χωριό Κεφαλάρι του Αργολικού Κόλπου. Εμφανίζονται σε ασβεστολιθικά εδάφη, με έντονη διάβρωση από το νερό, το οποίο έπειτα από πολλά χρόνια διαπερνώντας τα πετρώματα, δημιουργεί κοιλότητες-σπήλαια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοια δημιουργίας της φύσης είναι το εν λόγω σπήλαιο. Το 1880, στις καταβόθρες χτίστηκε ένα τοιχίο που τις περιβάλλει, και ένας τυπικός έλεγχός του, το 1887, στάθηκε αφορμή για την ανακάλυψη του σπηλαίου.

Ο μηχανικός που διεξήγαγε τον έλεγχο εισήλθε από τη φυσική είσοδο, με αποτέλεσμα να βρεθεί στο εσωτερικό του. Η σημασία αυτού του φαινομένου για την περιοχή είναι μεγάλη καθώς οι καταβόθρες αποστραγγίζουν τα νερά των βροχών και αποτρέπουν τις πλημμύρες στον κάμπο. Αξιοσημείωτη είναι η περιδίνηση που παρατηρείται, όταν σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων η λεκάνη της καταβόθρας γεμίζει, και το νερό διοχετεύεται στις φυσικές τρύπες με τεράστια ορμή.

Η τρύπα στο βουνό είναι η φυσική είσοδος του σπηλαίου​

Διάφοροι μύθοι συνοδεύουν την ύπαρξη αυτών των μεγάλων καταβοθρών και έναν από αυτούς μας διηγήθηκε η ξεναγός πριν διαβούμε την τεχνητή είσοδο του σπηλαίου. Κάποτε, λέει, ένας ντόπιος έπεσε μέσα στη μεγάλη καταβόθρα και μετά από 28 μέρες βγήκε στον Αργολικό κόλπο.

Φτάσαμε στο σπήλαιο και ανοίγοντας την πόρτα μας οδήγησε στον προθάλαμο.

Μείναμε λίγα λεπτά εκεί ώστε τα μάτια μας να αρχίσουν να προσαρμόζονται στο λιγότερο φως. Όση ώρα περιμέναμε μας έδειξε φωτογραφίες με τον κάμπο της Μαντινείας πλημμυρισμένο και τις καταβόθρες σε πλήρη δράση.

Μας έδειξε, επίσης, φωτογραφία ενός αραχνοειδούς εντόμου, του δολιχόποδου, που κατοικεί μέσα στο σπήλαιο και μας είπε ότι αν εντοπίσει κάποιο θα μας το δείξει και απο κοντά, πράγμα το οποίο συνέβη. Έτσι, είδαμε και live αυτόν τον ιδιαίτερο κάτοικο του σπηλαίου ο οποίος είναι ιδιαίτερα χρήσιμος αφού καθαρίζει το εσωτερικό του σπιτιού του από τα περιττώματα των νυχτερίδων.

Η ξεναγός άνοιξε μια δεύτερη πόρτα οδηγώντας μας στην πρώτη αίθουσα και στο απόλυτο σκοτάδι. Μας είπε να μείνουμε ακίνητοι μέχρι να πάει να ανάψει τα φώτα και να βάλει μουσική. Φωτίζοντας τη διαδρομή της με έναν φακό έφτασε στο σημείο ελέγχου φωτισμού και μουσικής υπόκρουσης. Δημιούργησε την κατάλληλη ατμόσφαιρα και η εισαγωγή στο υπερθέαμα της φυσικής τέχνης ξεκίνησε.

Το σπήλαιο έγινε για πρώτη φορά επισκέψιμο σχετικά πρόσφατα, το 2010, έναν χρόνο μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αξιοποίησής του, ήταν όμως γνωστό από πολύ παλιά, όταν το 1887 ερευνήθηκε από τον Γάλλο αρχαιολόγο Gustave Fougères, ο οποίος πραγματοποιούσε την περίοδο εκείνη ανασκαφές στην αρχαία Μαντίνεια. Η πρώτη μεγάλη εξερεύνηση του σπηλαίου έγινε το 1892, από σπηλαιολογική ομάδα αποτελούμενη από Έλληνες και Γάλλους ειδικούς. Το 1974 πραγματοποιήθηκε κι άλλη γαλλοελληνική εξερευνητική αποστολή, η οποία αποκάλυψε κι άλλα τμήματα του σπηλαίου. Οι ειδικοί το έχουν κατατάξει στον κατάλογο των 10 πιο αξιόλογων σπηλαίων της ελληνικής επικράτειας.

Στα τοιχώματα αντικρίσαμε μια έντονη χρωματική διαφορά. Ένα καφέ σκούρο χρώμα ανεβαίνει από το δάπεδο μέχρι περίπου τη μέση της επιφάνειάς τους. Είναι τα πιστοποιημένα ίχνη που έχει αφήσει μια μεγάλη πλημμύρα αποδεικνύοντας ότι όταν οι καταβόθρες έφραζαν, το σπήλαιο πλημμύριζε.

Σε αυτήν τη φωτογραφία φαίνεται ξεκάθαρα η χρονική σειρά του σχηματισμού των σταλαγμιτών. Αριστερά αποτυπώνεται το καφέ χρώμα από τη μεγάλη πλημμύρα. Δεξιά οι «καθαροί» σταλαγμίτες είναι μεταγενέστεροι​

Σε άλλα σημεία το χρώμα της σκουριάς ανεβαίνει ακόμα ψηλότερα βάφοντας τις μύτες των σταλακτιτών που κρέμονται από την οροφή.

Σε αυτό το εργαστήριο της γης γνωρίσαμε και το καταφύγιο του πρώιμου ανθρώπου. Εδώ, βρέθηκαν οστά ανθρώπων και πήλινα καθημερινά σκεύη σκεπασμένα από λάσπη. Η ιστορία της γης και η ιστορία του ανθρώπου ταιριασμένες σε ένα μοναδικό σύνολο. Από τα επιφανειακά ευρήματα προκύπτει ότι χρησιμοποιήθηκε σποραδικά κατά τη Νεολιθική περίοδο (4η χιλιετία π.Χ.), την Ελληνιστική (330-146 π.Χ.) και το διάστημα από τον 4ο έως τον 6ο αιώνα μ.Χ. Στο σπήλαιο βρέθηκε πλήθος ανθρώπινων σκελετών (περίπου 50), από άτομα και των δύο φύλων και διαφόρων ηλικιών (από βρέφος 5-10 μηνών μέχρι και ενήλικες 50 ετών περίπου). Άνθρωποι που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της μεγάλης πλημμύρας. Κάποιες άλλες θεωρίες αναφέρουν ότι μπορεί να αποτελούσε τόπο ταφής ή τελετουργικών.

Ένας από τους χώρους του σπηλαίου έχει το όνομα «η Αίθουσα των Θαυμασίων». Χρώματα εκρηκτικά, κόκκινα, κίτρινα και γαλάζια δημιουργούν ένα έργο τέχνης απαράμιλλης ομορφιάς φτιαγμένο από την ίδια τη φύση. Δεν έλειψαν, φυσικά, και οι παρομοιώσεις σταλακτιτών και σταλαγμιτών με ζώα, φαγητά, αγάλματα, καταρράκτες, πρόσωπα και λοιπά χαριτωμένα προς ευχαρίστηση και αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος των μικρών επισκεπτών που είχαμε στην παρέα μας.

Αυτή η φωτογραφία είναι λίγο θολή αλλά την έβαλα για να δείξω τα «δόντια του καρχαρία» στην άκρη του σταλακτίτη​

Τελειώνοντας την ξενάγηση μείναμε, πάλι, για λίγη ώρα στον προθάλαμο για την προσαρμογή της όρασης από το σκοτάδι στο φως.

Ώρες και μέρες λειτουργίας:
Δευτέρα: 9:00-15:00
Τρίτη: Κλειστά
Τετάρτη-Παρασκευή: 9:00-15:00
Σάββατο: 9:30-15:30
Κυριακή: 9:00-15:00

Ατομικό εισιτήριο: 6€
Ομαδικό εισιτήριο: (ομάδες μεγαλύτερες των 10 ατόμων): 5€
Μέλη συλλόγων της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδος: 3€
Μειωμένο: 2€
Δωρεάν είσοδος: Α.Μ.Ε.Α., άνεργοι, παιδιά ηλικίας κάτω των έξι ετών. Επίσης ελεύθερη είσοδο στο σπήλαιο, χωρίς καταβολή εισιτηρίου, έχει οποιαδήποτε κατηγορία πολιτών τεκμηριώνει την δωρεάν είσοδο με βάση σχετική νομοθεσία (όπως για παράδειγμα Υπάλληλοι Υπουργείου Πολιτισμού και άλλοι).

Πήρα μια τελευταία φωτογραφία του Κάψια Καφέ, μπήκα στο αυτοκίνητο και αναχώρησα για τον επόμενο προορισμό μου.

Η θεότητα που χαρακτήρισε την αρχαία αρκαδική θρησκεία και αποτέλεσε σύμβολό της είναι αναμφισβήτητα ο τραγοπόδαρος θεός Πάνας. Η αρκαδική αυτή θεότητα λατρεύτηκε σε όλα τα βουνά του νομού και κάθε ορεινός όγκος πλημμύριζε από τη μουσική, τα τραγούδια και τους ξέφρενους χορούς του Θεού με τις Νύμφες. Σύμφωνα με τον «ρεπόρτερ» της εποχής, τον Παυσανία, το ιερό και αγαπημένο βουνό του Πανός ήταν το Μαίναλο. Οι κάτοικοι ισχυρίζονταν ότι πολλές φορές είχαν ακούσει τον Θεό να παίζει μουσική με τη σύριγγά του (φλογέρα του) ξαπλωμένος κάτω από τη σκιά των δέντρων δίπλα σε κάποια πηγή με τρεχούμενο νερό. Την Πηγή του Πανός, λοιπόν, θα αναζητούσα αφήνοντας πίσω μου το Σπήλαιο Κάψια.

Ο «ορθόδοξος» και πιο απλός δρόμος για να φτάσει κανείς στην Πηγή είναι να ακολουθήσει την ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας και μόλις συναντήσει τη ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΗ ΤΡΙΠΟΛΕΩΣ και το πρατήριο της SHELL να στρίψει αριστερά (αν έρχεται από το Κάψια) ή δεξιά (αν έρχεται από την Αθήνα ή την Τρίπολη) στον στενό χωματόδρομο, ο οποίος κινείται παράλληλα με την Εθνική Οδό, καταλήγοντας πάνω στην Πηγή του Πανός.

Εγώ, όμως, που δεν αρκούμαι στα εύκολα, είπα να το κάνω αλλιώς, με τον δύσκολο τρόπο αφού βρισκόμουν, ήδη, μέσα στο μαντινειακό πεδίο.

Ένας από τους πιο φημισμένους αμπελότοπους της χώρας είναι αυτό το οροπέδιο, όπου σε μια έκταση 7.000 στρεμμάτων καλλιεργείται η ιδιαίτερα αγαπητή ποικιλία του μοσχοφίλερου, ενός από τα πιο αρωματικά ελληνικά κρασιά. Η περιοχή αυτή έχει θεσπιστεί, από το 1971, ως η ζώνη της ΠΟΠ Μαντίνεια, περιοχή που παράγει κρασί ονομασίας προέλευσης ανώτερης ποιότητας. Θα έκανα, λοιπόν, μια περιήγηση στους «Δρόμους του Κρασιού» της Αρκαδίας οδηγώντας σε στενούς και δύσκολους χωματόδρομους «της αρχαιοτάτης και μεγίστης», όπως αποκαλεί τη Μαντίνεια ο Πολύβιος.

Η Μαντίνεια ιδρύθηκε, κατά πάσα πιθανότητα, τον 5ο αιώνα π.Χ. και μαζί με την Τεγέα αποτελούσαν τις δύο μεγαλύτερες και σημαντικότερες πόλεις της Αρκαδίας. Ειδικά η Μαντίνεια, αναδείχθηκε από νωρίς σε σημείο αναφοράς σημαντικών ιστορικών γεγονότων, που συνδέθηκαν όχι μόνο με την τοπική αρκαδική ιστορία, αλλά και με σημαντικές εξελίξεις στον ελλαδικό χώρο κατά την αρχαιότητα.

Έτσι, τρύπωσα σε ένα γοητευτικό τοπίο με αμπέλια, με χαμηλές διάσπαρτες αγροικίες, με ψηλές λεύκες και άλλα δέντρα, οδηγώντας με χαμηλή ταχύτητα στους ελικοειδείς χωματόδρομους του κάμπου.

Η Αρκαδία, εκτός από τον Πάνα, λάτρεψε και τον Διόνυσο, τον δισυπόστατο θεό της μέθης και της κατάνυξης. Ειδικό τάγμα, οι Μελιαστές, ήταν επιφορτισμένο με το ιερό καθήκον να τελεί γιορτές προς τιμήν του. Το κρασί, που πάντα έρεε άφθονο στην Αρκαδία, είναι ένα ιερό δώρο. Για να ωριμάσει το μελίρρυτο ποτό χρειάζεται θρεπτικό χώμα, κρύους χειμώνες, βροχούλες, ήλιο και προφύλαξη από τους αέρηδες. Όλη η φύση δουλεύει σκληρά για να γίνει ο βότρυς, το βαρύτιμο τσαμπί. Έπειτα, αναλαμβάνει ο άνθρωπος. Πάμπολλα τα οινοποιεία που εδρεύουν στην περιοχή.

Βρισκόμουν στο βασίλειο του ροδόχρωμου μοσχοφίλερου και κάθε λίγο και λιγάκι σταματούσα στη μέση του χωματόδρομου-μόνη μου ήμουν μέσα στην ερημιά, φωτογραφίζοντας τις τέλεια ευθυγραμμισμένες σειρές των αμπελιών και τα βαριά τσαμπιά που λιάζονταν από τον καυτό ήλιο.

Η κατάληξη της διαδρομής μου ήταν στην Πηγή του Πανός. Μια πέτρινη κυκλική μάντρα φυλακίζει το νερό που τρέχει από την πετρόκτιστη κρήνη, ενώ τριγύρω πανύψηλα δέντρα ρίχνουν τη σκιά τους στο αγαπημένο σημείο του Θεού Πάνα.

Η ανυπομονησία μου για το επόμενο αξιοθέατο της περιοχής ήταν μεγάλη. Αγαπώντας τους αρχαιολογικούς χώρους πάντα στις εξορμήσεις μου ψάχνω να εντοπίσω στον χάρτη τους αρχαίους θησαυρούς που αφθονούν στον νομό. Αυτήν τη φορά έβαλα στο πρόγραμμα το Ιερό του Ιππίου Ποσειδώνος ή Ίππιου Ποσειδώνα το οποίο βρίσκεται μέσα στο μαντινειακό οροπέδιο, κοντά στο χωριό Μηλιά. Ξεκίνησα από την Πηγή του Πανός με σκοπό να επισκεφθώ, αρχικά, τη Μηλιά Τριπόλεως, τον ορεινό οικισμό ο οποίος βρίσκεται χτισμένος σε υψόμετρο 621 μέτρων. Όταν έφτασα στο χωριό διαπίστωσα ότι πρόκειται για μικρό, ήσυχο οικισμό, με αραιά χτισμένα τα σπίτια του, ο οποίος απλώνεται δυτικά της ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας, νοτιοανατολικά του χωριού Κάψια, και νοτιοδυτικά του χωριού Νεστάνη.

Αναφέρεται από τους ντόπιους ως Φτέρη και είναι γνωστή για την εκκλησία Παναγία Φτέρης, αλλά και τους πλούσιους αμπελώνες που δίνουν αρωματικό μοσχοφίλερο. Φωτογραφικά η Μηλιά δεν μου τράβηξε το ενδιαφέρον, σταμάτησα όμως για να επισκεφθώ τον ναό ο οποίος τελεί υπό την προστασία της Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων του Νομού Αρκαδίας. Κάθε χρόνο, στις 8 Σεπτεμβρίου, γιορτάζεται στην εκκλησία το Γενέσιο της Υπεραγίας Θεοτόκου.

Αν και ολόκληρη η περιοχή είναι γεμάτη αμπελώνες δε λείπουν και οι εκτάσεις με τις μηλιές οι οποίες αυτήν την εποχή (Οκτώβριος) είναι φορτωμένες με τα ξακουστά κατακόκκινα μήλα Τριπόλεως.

Όμως, όσον αφορά στο κρασί, από τη Μηλιά Τριπόλεως ξεκίνησαν όλα. Εδώ ιδρύθηκε, το 1927, το οινοποιείο της εταιρείας Καμπά. Αμέσως ξεκίνησε η παραγωγή και μαζί της άρχισε και η άνθιση του μοσχοφίλερου, με το περίφημο «Μαντινεία Καμπά» να βγαίνει γρήγορα στην αγορά. Την ιστορία σήμερα συνεχίζει η οινοποιία Μπουτάρη αφού, το 1991, η εταιρεία εδραιώνει και επεκτείνει την παρουσία της στην περιοχή, μέσα από την ιστορική οινοποιία Καμπά, που εντάσσεται πλέον στον όμιλό της. Μάλιστα, το Μοσχοφίλερο Μπουτάρη, από τα πλέον αναγνωρίσιμα και στο εξωτερικό ελληνικά κρασιά, επιλέχθηκε για τον εορτασμό των 140 χρόνων της εταιρείας με την επετειακή ετικέτα Μοσχοφίλερο Μπουτάρη Cuvée Spéciale 2019, από μια παρτίδα διαλεκτών σταφυλιών παλαιών κλημάτων του ιδιόκτητου αμπελώνα της στη Μαντίνεια.

Λίγο μετά την εκκλησία Παναγία της Φτέρης συνάντησα ακόμα ένα οινοποιείο, το οινοποιείο Τρουπή, το οποίο είναι επισκέψιμο. Αξιοζήλευτοι και απολύτως περιποιημένοι είναι οι αμπελώνες του.

Λοξοδρόμησα σε έναν κακοτράχαλο, γεμάτο λακκούβες χωματόδρομο για να δω το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου

και μετά έβαλα πλώρη για να ανακαλύψω το Ιερό του Ιππίου Ποσειδώνος. Οδηγώντας στην ΕΟ Τρίπολης-Ολυμπίας, πέρασα έξω από το οινοποιείο Μπουτάρη-Κτήμα 4Εποχές όπου είδα τις τεράστιες εγκαταστάσεις του ομίλου και στη συνέχεια ακολουθώντας τις οδηγίες του πλοηγού μπήκα στο χωριό Μηλιά από διαφορετικό σημείο. Πόσο απλωμένο είναι αυτό το χωριό, τελικά;

Στο βάθος, ψηλά πάνω στον λόφο, αντίκρισα τον ναό του Αγίου Νικολάου με το κοιμητήριο να ατενίζει τον εύφορο κάμπο.

Τριγύρω μικροί λόφοι, απέραντα χωράφια, διάσπαρτα σπίτια και μαντριά με πρόβατα. Πάρκαρα στην άκρη της θεόστενης Επαρχιακής Οδού Μηλέας και βγήκα από το αυτοκίνητο. Ο χάρτης έδειχνε ότι το Ιερό βρίσκεται μέσα στον κάμπο. Δεν είναι ποτέ εύκολο να εντοπίσεις αμέσως αυτούς τους αρχαίους χώρους μέσα στα χωράφια.

Άρχισα να περπατάω προς τα εκεί που έδειχνε ο χάρτης. Στο βάθος, δεξιά μου, είδα μια μεγάλη κτηνοτροφική μονάδα. Τα σκυλιά-φύλακες του κοπαδιού με πήραν αμέσως χαμπάρι κι ας ήμουν πολύ μακριά τους. Άρχισαν να γαβγίζουν ασταμάτητα. Δε γνώριζα αν έχουν τη δυνατότητα να βγουν από τον χώρο τους και να μου την πέσουν. Να, αυτός είναι ο μόνος φόβος που έχω όταν αλωνίζω μόνη μου τις ερημιές. Σε προηγούμενες περιπτώσεις είχα πάρει κροκέτες μαζί μου για να τα καλοπιάσω σε περίπτωση επίθεσης. Τώρα, όμως, ήμουν εντελώς απροετοίμαστη. Συνέχισα την πορεία μου απτόητη. Έχοντας προχωρήσει αρκετή απόσταση μέσα στα χωράφια, είδα μια σκουριασμένη περίφραξη και αμέσως υπέθεσα ότι πλησιάζω στον αρχαιολογικό χώρο.

Μετά από λίγο βρέθηκα μπροστά σε μια αλυσοδεμένη πόρτα. Όμως, η σκουριά είχε καταστρέψει τους μεντεσέδες της αριστερής πλευράς και για να συγκρατείται στη θέση της ήταν δεμένη, πάνω και κάτω, με χοντρό σύρμα. Λύνοντας το πάνω σύρμα η πόρτα έγειρε, αφήνοντας ένα ικανοποιητικό κενό, κι έτσι μπόρεσα να εισχωρήσω στον χώρο.

Μπαίνοντας, σήκωσα την πόρτα ξαναδένοντας το σύρμα. Έτσι, ήμουν σίγουρη ότι δεν θα μου την πέσουν τα σκυλιά τα οποία συνέχιζαν να αλυχτούν με μανία, παρόλο που με είχαν χάσει από το οπτικό τους πεδίο.

Ο Ποσειδώνας υπήρξε ένας από τους πιο μεγάλους θεούς της αρχαίας Αρκαδίας. Το όνομά του, στην κυριολεξία, σημαίνει «σύζυγος της γης» και υπήρξε όντως σύντροφος της Μεγάλης Μητέρας Δήμητρας. Είχε πολλά προσωνύμια τα οποία σχετίζονταν με την ορμή του. Τον είπαν Ολετήρα, Μοχλωτήρα και Ίππιο. Όντας αρχικά θεός των σεισμών και μετά των νερών είχε μεγάλη σχέση με τα περήφανα άλογα, μιας και αυτά είναι πολύ ευαίσθητα στα υπόγεια ρεύματα και τις δυνάμεις.

Το Ιερό βρίσκεται πλησίον της πηγής Άρνης, μέσα στην οποία γεννήθηκε, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Θεός. Ο ναός υπήρξε άβατο και μόνο μια φορά τον χρόνο ένας ιερέας μπορούσε να εισέλθει στο εσωτερικό για να τελέσει τα μυστήρια προς τιμήν του Ποσειδώνα, μακριά από τα μάτια των πιστών. Ο Παυσανίας πέρασε από το Ιερό κατεβαίνοντας από την Αρχαία Νεστάνη το οποίο λειτουργούσε και ως μαντείο. Αναφέρει, λοιπόν, ο περιηγητής ότι ο αρχικός ναός του Ίππιου Ποσειδώνα χτίστηκε από τους αρχιτέκτονες Τροφώνιο και Αγαμήδη, οι οποίοι κατάγονταν από τον Ορχομενό της Βοιωτίας, από μεγάλους κορμούς βελανιδιάς.

Και συνεχίζει ο Παυσανίας να διηγείται ότι απαγορεύτηκε η είσοδος στον ναό χωρίς όμως να μπει κάποιο φράγμα. Έβαλαν μόνο μια κλωστή από μαλλί με την πεποίθηση ότι εφόσον οι άνθρωποι εκείνης της εποχής ήταν ευσεβείς ακόμη και ένα λεπτό νήμα θα ήταν αρκετό για τους κρατήσει μακριά. Λέγεται ότι ο Αίπυτος, ο γιος του Ιππόθους, έκοψε την κλωστή και εισέβαλε στο Ιερό. Αμέσως, έπεσε επάνω του τιμωρία, τυφλώθηκε και πέθανε επιτόπου.

Στη ρωμαϊκή περίοδο ο ναός ερειπώθηκε, αλλά ο αυτοκράτορας Αδριανός, που επισκέφτηκε τη Μαντίνεια το 130-131 π.Χ., φρόντισε προσωπικά για την ανοικοδόμησή του και μάλιστα διόρισε επιστάτες για να επιβλέπουν το άβατο του Ιερού.

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν από τη γαλλική αρχαιολογική σχολή στα τέλη του 19ου αιώνα. Εκείνη την περίοδο οι αρχαιολόγοι εργάζονταν ανασκάπτοντας τον αρχαιολογικό χώρο της Μαντινείας. Διαβάζοντας τις περιγραφές του Παυσανία άρχισαν δειλά-δειλά να αναζητούν και το Ιερό του Ίππιου Ποδειδώνα πραγματοποιώντας μερικές ανασκαφές τις οποίες συνέχισε ο αρχαιολόγος Θ. Σπυρόπουλος. Πέριξ του Ιερού ανακαλύφθηκε ένα πλέγμα δωματίων τα οποία χρησίμευαν για τη διαμονή των ιερέων.

Γιατί, όμως, ο θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας, λατρευόταν στη μέση ενός οροπεδίου στην καρδιά της Ορεινής Αρκαδίας; Υπάρχει εξήγηση σε αυτό το ερώτημα. Ο μαντινειακός κάμπος, όπως έχω ήδη αναφέρει, αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα υδρολογικό κέντρο στο οποίο δημιουργείται πολύ συχνά λίμνη λόγω των βροχοπτώσεων και των πλημμυρών. Επίσης, τριγύρω υπάρχουν πολλές πηγές και όπως είναι γνωστό ο Ποσειδώνας, εκτός από θεός της θάλασσας, ήταν και θεός των πηγών του γλυκού νερού.

Βγήκα από τον αρχαιολογικό χώρο, έδεσα καλά-καλά το σύρμα της πόρτας και φωτογράφισα μια σκουριασμένη κατασκευή άντλησης νερού.

Μπήκα στο αυτοκίνητο και διασχίζοντας ξανά τη Μηλιά έφτασα στον κεντρικό δρόμο.

Άλλη μια εξόρμηση στους θησαυρούς της Αρκαδίας έκλεισε με την άφιξή μου στο σπίτι μου στο Δάρα.

 

[Klair]

Μονή Αιμυαλών

Από τις 24 Αυγούστου του 2023 είχα αφήσει μια σημαντική εκκρεμότητα. Εκείνη την ημέρα είχα κάνει μια solo εξόρμηση, για πρώτη φορά, στο όμορφο χωριό Ζυγοβίστι (κεφάλαιο 43 της ιστορίας). Το χωριό με αποπλάνησε και με υπέταξε, αναγκάζοντάς με να του αφιερώσω περισσότερη ώρα απ΄ όση υπολόγιζα. Έτσι, δεν πρόλαβα να επισκεφθώ τη Μονή Αιμυαλών, η οποία βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Ζυγοβίστι και συνδέεται άμεσα με αυτό, αφού οι πρώτοι κάτοικοι και ιδρυτές του χωριού και της Μονής ήταν οι Κovτoγιαvvαίoι, οι οποίοι ήρθαν από το χωριό των Αιμυαλών της Μεσσηνίας, στα τέλη του 16ου αιώνα, για να γλιτώσουν από τους Τούρκους.

Όμως, το Σάββατο 7 Οκτωβρίου του 2023 μου δόθηκε η ευκαιρία να καλύψω αυτήν την εκκρεμότητα. Μετά από ένα πλούσιο γεύμα στην ταβέρνα η «Στεμνίτσα» αποφασίσαμε με την παρέα μου να κατηφορίσουμε προς τη Μονή η οποία βρίσκεται σε ένα ειδυλλιακό και καταπράσινο φαράγγι που σχηματίζει το ρέμα του Ζυγοβιστίου (Ζυγοβιστινόρεμα). Χτισμένη μέσα σε βράχο, ιδρύθηκε το 1608 από τον μοναχό Γρηγόριο Κοντογιάννη και τη μοναχή αδελφή του Ευπραξία Παϊσία από τους Αιμυαλούς της Μεσσηνίας. Μια άλλη εκδοχή για το όνομα της Μονής αναφέρει ότι εκεί πήγαιναν και θεραπεύονταν όσοι δεν είχαν σώας τας φρένας και έτσι «αποκτούσαν πίσω το μυαλό τους». Μια τρίτη εκδοχή υποστηρίζει, ότι κατά τη διάρκεια μιας λειτουργίας ένα περιστέρι μπήκε στον ναό της Μονής και κάθισε στην Αγία Τράπεζα. Ο παπάς διέκοψε τους ψαλμούς για να το διώξει και τότε η μοναχή Παϊσία του είπε: «Μυαλά, παπά, μυαλά, παπά!» ώστε να επανέλθει στη λειτουργία καθώς θεώρησε το περιστέρι σύμβολο του Αγίου Πνεύματος. Υπάρχει και τέταρτη εκδοχή που λέει ότι η ονομασία οφείλεται στα άφθονα σαλιγκάρια που υπάρχουν στην περιοχή καταγωγής των ιδρυτών, που στα μανιάτικα ονομάζονται αιμυαλοί.

Φτάσαμε σε ένα άπλωμα, πριν την είσοδο, όπου αφήσαμε το αυτοκίνητο. Σε αυτό το σημείο υπάρχει ο Ληνός (πατητήρι) της Μονής. Μερικά σκαλάκια μας οδήγησαν μπροστά από το πέτρινο κτίσμα.

Η Μονή Αιμυαλών προσέφερε σπουδαίες υπηρεσίες στα χρόνια της σκλαβιάς των Ελλήνων από τους Τούρκους, αλλά και στον Αγώνα της Απελευθέρωσης. Οι καταδιωκόμενοι από τους εχθρούς ήξεραν ότι στο μοναστήρι μπορούσαν να αναζητήσουν καταφύγιο. Όμως, όταν άρχισε ο μεγάλος διωγμός των Κλεφτών, και ειδικά των Κολοκοτρωναίων, τα αρκαδικά βουνά και τα χωριά έγιναν αφιλόξενα για αυτούς. Οι Κλέφτες χωρίστηκαν σε ομάδες γυρεύοντας καταφύγιο σε μέρη και ανθρώπους της εμπιστοσύνης τους. Ένα από τα μπουλούκια των Κολοκοτρωναίων είχε για αρχηγό τον Γιάννη Κολοκοτρώνη, με το παρατσούκλι Ζορμπάς. Ο Γιάννης, λοιπόν, μαζί με τον ξάδερφό του Γιώργο (Καπετάν Γιώργα) και άλλους τέσσερις Κλέφτες ζήτησαν καταφύγιο στη Μονή Αιμυαλών, παρά τις αντιρρήσεις του Θεόδωρου ο οποίος είχε κάποιες βάσιμες υποψίες για την αξιοπιστία των μοναχών.

Φτάνοντας στο μοναστήρι, συνάντησαν έναν καλόγερο ο οποίος κλάδευε το αμπέλι. Τους έδωσε φαγητό αλλά τους είπε να μην πάνε στη Μονή γιατί, προφανώς, φοβόταν τις συνέπειες αφού οι Τούρκοι είχαν βγάλει φιρμάνι για σκληρές τιμωρίες σε όσους βοηθούσαν τους καταδιωκόμενους. Αυτοί αρνήθηκαν να φύγουν και τότε ο καλόγερος τους έκρυψε στον Ληνό. Ο Ληνός της Μονής Αιμυαλών ήταν ένα κτίσμα από πέτρες, του 1781, που εκεί πατούσαν τα σταφύλια και ακόμα υπάρχει η δεξαμενή στην οποία συγκεντρωνόταν ο μούστος για να μεταφερθεί αργότερα στα βαρέλια του μοναστηριού.

Ο καλόγερος, όμως, αφού έκανε τους Κλέφτες να πιστέψουν ότι ήταν ασφαλείς μέσα στον Ληνό έτρεξε γρήγορα στη Δημητσάνα (κάποιοι ιστορικοί λένε κατόπιν εντολής του ηγούμενου της Μονής) προδίδοντάς τους στους Τούρκους. Κατέφτασε, λοιπόν, το τουρκικό απόσπασμα και άρχισε η μάχη. Οι ταμπουρωμένοι Κλέφτες, τουφεκώντας από τις πολεμίστρες, απέκρουαν τις επιθέσεις γεμίζοντας τον περίβολο με νεκρούς Τούρκους. Μετά την άρνηση των Κολοκοτρωναίων να παραδοθούν, οι επιτιθέμενοι έβγαλαν κάποια κεραμίδια της στέγης και πέταξαν μέσα αναμμένο θειάφι, ζυμωμένο με λάδι και κερί. Πήραν φωτιά τα κλήματα με τα οποία ήταν γεμάτος ο Ληνός και έτσι οι Κλέφτες, αναγκαστικά, πετάχτηκαν έξω για να μην καούν ζωντανοί. Συνέχισαν να μάχονται με γενναιότητα εναντίον των Τούρκων, αλλά η κατάληξη ήταν προδιαγεγραμμένη.

Οι Τούρκοι δε σεβάστηκαν τους νεκρούς Έλληνες για τη γενναία μάχη που έδωσαν. Τους έκοψαν τα κεφάλια, τα διαπόμπευσαν στη Δημητσάνα και στη συνέχεια τα έστειλαν στην Τρίπολη όπου τα κρέμασαν στον πλάτανο της πλατείας (σημερινή Πλατεία Κολοκοτρώνη) για παραδειγματισμό.

Η μεγαλειώδης αυτή θυσία των Κολοκοτρωναίων, στον Ληνό της Μονής Αιμυαλών, καταγράφηκε στο εκκλησιαστικό βιβλίο του μηνός Απριλίου του μοναστηριού το οποίο σήμερα βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας. Υπάρχει, όμως, και δημοτικό τραγούδι που εξυμνεί την αλησμόνητη θυσία των Ελλήνων και τα λόγια του είναι τα εξής:

Καλόγερος εκλάδευε στης Αιμυαλούς τ’ αμπέλι,
βλέπει δυο κλέφτες κι έρχονται, δυο λεροφορεμένους.
Από μακριά τον χαιρετούν κι από κοντά του λένε:
-Για κρύψε μας, καλόγερε, κρύψε μας μπουραζέρη
ψωμί κρασί για φέρε μας, τ’ είμαστε πεινασμένοι.
-Ελάτε μπάτε στο ληνό να κάμετε λημέρι.
-Τήρα καλά καλόγερε, να μη μας μαρτυρήσεις,
σου κόβει ο Γιώργος τα μαλλιά κι ο Γιάννης το κεφάλι.
Και τον ανήφορο έκαμε στη Δημητσάνα πάει
κι ευθύς τελάλι έβαλε, σε τρεις μεριές στη χώρα.
-Μεσ’ στο ληνό γιατάκιασα τους Κολοκοτρωναίους,
μικροί μεγάλοι στ’ άρματα τους Κλέφτες να σκοτώστε!
Τρεις παγανιές εβγήκανε και πάνε να τους πιάσουν.
Από μακριά τους έζωσαν κι από μακριά τους λένε:
-Έβγα Γιάννη, προσκύνησε μ’ όλη τη συντροφιά σου,
να σου χαρίσω τη ζωή και σε και στα παιδιά σου.
-Πως με περνάς Μπουλούμπαση, για να σε προσκυνήσω,
που ‘γω είμαι ο Γιάννης ο Ζορμπάς κι αν θέλεις, πλησιάζεις.
Δεν κόταγαν να παν κοντά, τους έτρωγε το φίδι,
ρίξαν φωτιά μεσ’ το ληνό, κουβάρια θειαφοκέρι,
πιάσαν oι κληματόβεργες κι ο Γιάννης τραγουδάει.
-Τώρα να ιδείς, Μπουλούμπαση, να ιδείς πως προσκυνάνε,
δεν είναι μια, δεν είναι δυό, που σ’ έκαμ’ άνω κάτω,
που σ’ έκαμα σαν τον λαγό Μπουλούμπαση να τρέμεις!
Και το ντουφέκι τ’ άδειασε κι έκαμ’ ένα γιουρούσι,
τρεις παταριές του ρίξανε και πέφτει λαβωμένος,
και η φωτιά τους έζωσε και τ’ άρματα δεν πιάνουν
του ρίχνουν άλλη παταριά κι εμούγκρισε σαν λύκος.
-Αφήνω γεια, συντρόφοι μου, μ’ έφαγαν οι μουρτάτες.
Κι ο Θοδωρής αγνάντευε ψηλά απ΄ την Κλινίτσα.
-Σήκω, Φόρτο, να φύγωμε στη Ζάκυνθο να πάμε,
τι μας εζώσαν τα σκυλιά οι άπιστοι μουρτάτες.

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, αλλά και από τα λόγια του τραγουδιού, φαίνεται ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παρακολουθούσε από το βουνό Κλινίτσα (τμήμα του Μαινάλου) τη σφαγή του αδελφού του και των συντρόφων του και επάνω στον αβάσταχτο πόνο του άφησε ευχή και κατάρα στους απογόνους του να εκδικηθούν κάποια μέρα το μοναστήρι. Αργότερα όμως, λίγο πριν τον θάνατό του, πήρε πίσω την κατάρα του για τη Μονή Αιμυαλών. Σήμερα στον τοίχο του Ληνού είναι ενσωματωμένη η παρακάτω μαρμάρινη επιγραφή:

Διαβήκαμε τη μαύρη σιδερένια πόρτα με τις χρυσές λεπτομέρειες

και αρχίσαμε να κατηφορίζουμε κάμποσα πέτρινα σκαλιά.

Σε πολύ λίγο είδαμε να ξεπροβάλει πίσω από τον βράχο ένα μακρόστενο κτίριο με κόκκινα κεραμίδια.

Η είσοδός μας στη Μονή έγινε μέσα από μια πύλη,

η οποία μας οδήγησε σε έναν ευρύχωρο περίβολο. Στο κέντρο του ορθώνεται ένας πανύψηλος πλάτανος από τα κλαδιά του οποίου κρέμονται κάμποσες καμπάνες. Χαµηλότερα, είδαμε µικρούς κήπους τους οποίους ποτίζει η πετρόχτιστη πηγή της αυλής. Γιγάντιες ορτανσίες κοσμούσαν το πλάι των πέτρινων σκαλιών που οδηγούν στο εσωτερικό του μοναστηριού.

Σηκώσαμε το βλέμμα ψηλά και είδαμε τη Μονή σφηνωμένη μέσα στον βράχο. Έμοιαζε σαν να αιωρείται πάνω από τη χαράδρα. Τα πρώτα κελιά είχαν χτιστεί µέσα σε κοιλότητες του βράχου, εξωτερικά είχαν προστεθεί άλλα κτίσµατα και προσκυνήµατα και στον απρόσιτο αυτό βράχο είχαν καταφύγει, αρχικά, ερηµίτες στα ασκηταριά τους. Η σημερινή Μονή ιδρύθηκε στα τέλη του 16ου-αρχές 17ου αιώνα στο σημείο όπου προϋπήρχε ο ναός της Αγίας Τριάδας. Βρισκόταν σε ακμή τον 17ο και τον 18ο αιώνα και λειτούργησε ως το 1925, οπότε διαλύθηκε και προσαρτήθηκε στη Μονή Προδρόμου. Το 1964 επαναλειτούργησε ως γυναικείο μοναστήρι. Σήμερα μονάζουν εδώ άνδρες μοναχοί.

Διασχίσαμε μια ακόμα πύλη

και ανεβαίνοντας, τώρα, κάποια σκαλιά βρεθήκαμε στο εσωτερικό.

Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στο Γενέσιο της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου. Έχει εξαιρετική καλλιτεχνική και πολιτιστική αξία, για το Καθολικό της και για τα κειμήλιά της. Το Καθολικό της είναι ένας μικρός ναός μονόκλιτης βασιλικής που βρίσκεται κάτω από τον ογκώδη βράχο, μέσα σε φυσικό σπήλαιο, αόρατος από το έξω περιβάλλον της Μονής. Εκεί μας οδήγησαν τα σκαλιά και μάλιστα φτάσαμε την ώρα που μόλις είχε ξεκινήσει ο Εσπερινός. Ο ναός ήταν βυθισμένος στο σκοτάδι και ο ιερέας, μαζί με τους ψάλτες, τελούσε τη λειτουργία υπό το φως λιγοστών κεριών. Όπως μας εξήγησε λίγο αργότερα ένας μοναχός, η συσκότιση κατά τη διάρκεια του Εσπερινού είναι ένα τελετουργικό που εφαρμόζεται και στο Άγιο Όρος. Στην αριστερή πλευρά του ναού καταφέραμε να διακρίνουμε, παρόλο το σκοτάδι, την εικόνα της Παναγίας.

Το σπήλαιο είναι ζωγραφισμένο από τους διάσημους, τότε, τοιχογράφους αδελφούς Γεώργιο και Δημήτριο Μόσχο από το Ναύπλιο. Θαυμαστό είναι, επίσης, και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού, έργο του 1632.

Στη συνέχεια βγήκαμε στο μπαλκόνι το οποίο κρέμεται πάνω από το φαράγγι και προσφέρει ανεμπόδιστη και καταπράσινη θέα.

Στο κατόπι μας ήρθε ένας σχετικά νεαρός μοναχός ο οποίος θέλησε να μάθει από πού ερχόμαστε και αν είναι η πρώτη μας επίσκεψη στη Μονή Αιμυαλών. Στην απάντησή μας ότι είναι η πρώτη μας φορά στη Μονή, ξεκίνησε μια μίνι ιστορική ξενάγηση δίνοντάς μας τις πληροφορίες που σας μετέφερα μέσω της αφήγησής μου.

Οι ερωτήσεις που του απευθύναμε εμείς σχετίζονταν με τη μοναστική ζωή και απαντήθηκαν χωρίς ενδοιασμούς και περιστροφές από εκείνον. Μας είπε, λοιπόν, ότι κατάγεται από τη Νυμφασία και ότι έγινε μοναχός όχι σε νεαρή ηλικία. Η καθημερινότητά του κυλάει αρμονικά και ότι οι μοναχοί έχουν το δικαίωμα να φύγουν από τη Μονή για λίγες μέρες, μόνο τον Σεπτέμβριο μήνα, και να επισκεφθούν τους δικούς τους ανθρώπους. Μας είπε, επίσης, ότι η Μονή στην παρούσα φάση δε δύναται να φιλοξενήσει κόσμο, όμως, γίνονται ενέργειες ώστε αυτό να αλλάξει, δίνοντας την ευκαιρία σε συγγενείς των μοναχών να μπορούν να μένουν στο μοναστήρι για λίγες μέρες.

Η συζήτηση έφτασε, αναπόφευκτα, και στο Δάρα και μάλιστα γνώριζε κάποιους Δαραίους κατοίκους. Μας προέτρεψε να κεραστούμε γλυκίσματα και παξιμάδια που βρίσκονταν πάνω στο τραπέζι μιας σάλας η οποία ήταν διακοσμημένη με φανταστικούς σκαλιστούς μπουφέδες και στο τέλος μας έδωσε ένα σωρό χάρτινες εικόνες.

Βγήκαμε, ξανά, στον αυλόγυρο και επιδοθήκαμε σε ένα φωτογραφικό κρεσέντο, αφού το σκηνικό ήταν ειδυλλιακό, ήσυχο και πανέμορφο.

Την ώρα που βγήκαμε από την τελευταία πόρτα της Μονής Αιμυαλών

ο ήλιος που είχε, ήδη, γύρει πίσω από τις ψηλές βουνοκορφές είχε βάψει τον ουρανό με τα πορτοκαλοκόκκινα χρώματα του ηλιοβασιλέματος. Ήταν ένα μαγικό σκηνικό, σε ένα μαγικό μέρος της αθάνατης αρκαδικής γης, η οποία δε θα πάψει ποτέ να με συναρπάζει, να με υπνωτίζει, να με εξιτάρει και να με τραβάει σαν μαγνήτης για πάντα στην αγκαλιά της.

 

[Smaragda53]

Τι παραμυθενιες φωτογραφίες!