Περιεχόμενα
ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΑΥΓΟΥΣΤΙΑΤΙΚΟ ROAD TRIP ΕΝΟΣ ΠΡΩΤΑΡΗ ΣΤΑ ΔΥΤ. ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Πριν μερικούς μήνες χωρίς να διαθέτω καθόλου εμπειρία από Βαλκάνια ή από οδικό ταξίδι στο εξωτερικό, στα ξαφνικά μου μπήκε η ιδέα για ένα εβδομαδιαίο road trip στα Βαλκάνια. Άρχιζα λοιπόν να ψάχνω, να ενημερώνομαι, να συλλέγω πληροφορίες και σιγά-σιγά να διαμορφώνω ένα πρόγραμμα.
Διάβασα αρκετά κι εδώ μέσα που με βοήθησαν πολύ. Προσπαθώντας να μην αφήσω τίποτα στην τύχη έκλεισα όλες τις διανυκτερεύσεις εκ των προτέρων και έτσι αναγκαστικά το πρόγραμμα ήταν ανελαστικό, αλλά ευτυχώς αποδείχτηκε πολύ πετυχημένο, δεν χρειάστηκε να αλλάξει κάτι, και λίγο-πολύ τηρήθηκε όπως σχεδιάστηκε.
Σάββατο 12 Αυγούστου και ξεκινάμε 1 μέρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο με μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στο πρόγραμμα που αποδείχτηκε σωτήρια. Συγκεκριμένα, αντί να ξεκινήσουμε χαράματα της Κυριακής 13 Αυγούστου από την Αθήνα με σκοπό να πάμε μονοκοπανιά μέχρι την 1η σχεδιασμένη διανυκτέρευση στο Berat της Αλβανίας, προτιμήσαμε να φύγουμε από Αθήνα το μεσημέρι του Σαββάτου αμέσως μετά την δουλειά και να κάνουμε μια εξτρά διανυκτέρευση σε συγγενείς σε χωριό λίγο έξω από τα Γιάννενα.
Αυτό αποδείχτηκε σωτήριο γιατί μας επέτρεψε να ξεκινήσουμε την επόμενη ημέρα φρέσκοι και ξεκούραστοι και να είμαστε αρκετά πρωί γύρω στις 8.30 στα σύνορα της Κακκαβιάς με ελάχιστα αυτοκίνητα μπροστά μας στην ουρά. O έλεγχος στα σύνορα καθαρά τυπικός, 1-2 ερωτήσεις στα Ελληνικά ! από τον Αλβανό υπάλληλο, και με μόλις 5-10 λεπτά καθυστέρησης ήμασταν μέσα στην Αλβανία. Μάθαμε μετά ότι προς το μεσημέρι η ουρά στα σύνορα σταδιακά έγινε τεράστια (κάτι για 3 χιλιόμετρα μου είπαν…!) και όσοι άτυχοι βρέθηκαν εκεί χρειάστηκαν αρκετές ώρες …
Οδηγούμε πλέον προς το Αργυρόκαστρο και Τεπελένι σε ένα μάλλον αδιάφορο τοπίο, σε στενό δρόμο αλλά με λίγη κίνηση, κάνοντας μεγάλη προσπάθεια να μην είμαι πολύ πάνω από τα όρια ταχύτητας, και φθάνοντας στο Αργυρόκαστρο κάνουμε μια στάση για ανεφοδιασμό σε βενζίνη και έναν γρήγορο καφέ. Ακριβή σχετικά η βενζίνη στην Αλβανία στα 1,84€ δηλ μόλις 10 λεπτά φθηνότερη από ότι είχα βάλει πριν ξεκινήσω στην Αθήνα - την περίμενα φθηνότερη.
Εντύπωση μου έκανε ότι στην Αλβανία τα Ελληνικά αποδείχτηκαν πιο χρήσιμα από ότι τα Αγγλικά. Όπου και να πήγαμε είτε στο Αργυρόκαστρο είτε στο Berat πάντα καταφέρναμε να συνεννοηθούμε στα Ελληνικά αφού όλοι είτε είχαν ζήσει κάποια χρόνια στην Ελλάδα, είτε μιλούσαν και Ελληνικά στο σπίτι και στο περιβάλλον τους. Μάλιστα ο ιδιοκτήτης του καταλύματος που μείναμε όχι μόνο μιλούσε Ελληνικά αφού ήταν 5-6 χρόνια στην Λάρισα, αλλά υπερηφανεύονταν ότι το κτίριο που μέναμε το έχτισε με τα λεφτά που έβγαλε στην Ελλάδα !!!, ενώ σε ένα γυράδικο ο ιδιοκτήτης μόλις μας άκουσε να μιλάμε Ελληνικά πετάχτηκε επάνω, μας έπιασε κουβέντα και τσακίστηκε να μας εξυπηρετήσει – αυτός είχε κάνει αρκετά χρόνια στην Κρήτη…
Όπως εντύπωση μου έκανε και το πλήθος των βενζινάδικων σε όλη την Αλβανία. Κυριολεκτικά κάθε λίγα μέτρα ξεπετάγεται και ένα μπροστά σου σε βαθμό που αναρωτιέσαι πως στο διάολο δουλεύουν και βγάζουν μεροκάματο όλα αυτά… Βενζινάδικο και πλύσιμο αυτοκινήτου πρέπει να είναι η πιο διαδεδομένες “μπίζνες της μάζας” στην Αλβανία…
Το Berat αμέσως ξεχώρισε σαν όαση από οτιδήποτε είχαμε δει στην Αλβανία μέχρι εκείνη την στιγμή. Γραφικό, όμορφο, σχετικά φθηνό (50 λεπτά ένα χορταστικό παγωτό χωνάκι, ενώ ένα τυπικό γεύμα για 2 άτομα με pizza, σαλάτα, αναψυκτικό και μπύρα μας κόστισε 16-17 ευρώ), και με αρκετή ζωή χωρίς όμως τον πανικό του αδιαχώρητου.
Το κατάλυμά μας με κλειστό παρκινγκ και σε ακτίνα βολής με τα πόδια από το κέντρο, οπότε για το επόμενο της ημέρας ξεχνάμε το αυτοκίνητο και αρχίζουμε τις περατζάδες με τα πόδια.
Δυσάρεστη έκπληξη ότι στην Vodafone που ρώτησα δεν υπήρχε η travel sim για την οποία είχα διαβάσει εδώ και που υποτίθεται ότι θα με κάλυπτε σε όλα τα Δυτ Βαλκάνια – αυτό τουλάχιστον μου είπε η υπάλληλος η οποία όμως δεν μου ενέπνευσε εμπιστοσύνη ότι ήξερε τι έλεγε !!! Μόνο τοπική sim μου πρόσφερε που αν και φθηνή δεν είχε νόημα για την μια μέρα που θα παραμέναμε στην Αλβανία. Οπότε δεν το ρισκάραμε και αρκεστήκαμε στο Wi-Fi του ξενοδοχείου και στο Wi-Fi των μαγαζιών στα οποία καθόμασταν. Έτσι κι αλλιώς στα τηλέφωνα είχα κατεβάσει όλους τους χάρτες της περιοχής οπότε την βασική πλοήγηση του gps την είχαμε και χωρίς data.
Καφές, φαί, παγωτό, φωτό και βόλτες ήταν ότι έπρεπε για να συμπληρωθεί η 1η μέρα του road trip.
2η ημέρα και ξυπνάμε κατά τις 7.00. Πρωινό στην αυλή του ξενοδοχείου με το χάραμα και πριν τις 8.00 ήμασταν ήδη στο αυτοκίνητο με κατεύθυνση το Μαυροβούνιο. Μέχρι λίγο πριν τα Τίρανα όλα καλά. Από εκεί και πέρα όμως φάγαμε το πρώτο από τα 2 πακέτα του ταξιδιού… Αν εξαιρέσουμε καμιά 20αριά χιλιόμετρα που ήταν ψιλοαυτοκινητόδρομος όλη η υπόλοιπη διαδρομή μέχρι την Lezhe ήταν ένα ΑΤΕΛΕΙΩΤΟ μποτιλιάρισμα… Μιλάμε για δεκάδες χιλιόμετρα…
Φάγαμε πάνω από ένα 3ωρο !!! συνεχώς με νεκρά -1η - 2α και όπως ήταν φυσικό τα νεύρα μας έγιναν σμπαράλια. 
Ευτυχώς από την Lezhe μέχρι την Σκόδρα και από εκεί προς τα σύνορα η κατάσταση βελτιώθηκε. Ναι μεν δεν πήγαινες γρήγορα αλλά τουλάχιστον δεν ξανασταματήσαμε σχεδόν πουθενά, ενώ ταυτόχρονα η διαδρομή γινόταν σταδιακά πιο όμορφη και αποκτούσε κάποιο οπτικό ενδιαφέρον.
Στα δε σύνορα περάσαμε αέρα πατέρα. Οι Αλβανοί δεν μπήκαν καν στον κόπο να ανοίξουν το παράθυρο του γκισέ για έλεγχο εξόδου, ενώ καπάκι στο επόμενο γκισέ του Μαυροβουνίου μόλις ο υπάλληλος είδε τις Ελληνικές ταυτότητες στα χέρια μας άρχισε να φωνάξει go,go, go χωρίς καν να τις πιάσει στα χέρια του !!!. Ούτε σε διόδια επί κινήματος “δεν πληρώνω” δεν έχω περάσει έτσι…
Μπαίνουμε στο Μαυροβούνιο και από έναν δρόμο που πιο πολύ για αγροτικός μου έκανε κατηφορίζουμε προς την θάλασσα και τα παράλια που βλέπουμε στο βάθος. Στην αρχή ανησύχησα και φοβήθηκα ότι το gps με έστελνε από κάποιο παράδρομο ή κάπου αλλού, αλλά τα αρκετά αυτοκίνητα με ξένες πινακίδες που συναντούσαμε με έπεισαν ότι όντως αυτός ήταν ο δρόμος !!!
Φθάνουμε στην 1η πόλη του Μαυροβουνίου την Ούλτσιν και εκεί τρώμε ένα ακόμα (αν και σαφώς μικρότερο) πακέτο. Για να διασχίσουμε τα 3-4 χιλιόμετρα της πόλης και τους 2-3 κυκλικούς κόμβους φάγαμε περίπου 1 ώρα και το κακό ήταν ότι επειδή είχε πάει ήδη μεσημέρι η θερμοκρασία ήταν ψηλή με το air-condition του αυτοκινήτου να τραβάει ζόρια για να κρατήσει δροσερό το εσωτερικό…
Τουλάχιστον από εκεί και πέρα η κίνηση ήταν με ομαλή ροή, κρατώντας τα 60-70-80 χιλ/ώρα, σε στενό δρόμο μιας λωρίδας με υποδειγματικά καλό οδόστρωμα, και κυρίως ταξιδεύαμε παραλιακά μεν αλλά μέσα στο πράσινο δε - το μάτι μας δεν χόρταινε τοπία.
Αρχικά ο σχεδιασμός έλεγε στάση για μεσημεριανό και ποδαράτη βόλτα στο Sveti Stefan, όμως η μεγάλη καθυστέρηση που φάγαμε τόσο στην Αλβανία όσο και στην Ούλτσιν μας είχε ρίξει πολλές ώρες πίσω - και επιπλέον είχαμε πάρει φόβο γιατί δεν ξέραμε τι άλλο ακόμα θα συναντούσαμε μπροστά μας…
Έτσι αντί για φαί και μια 2-3ωρη στάση/βόλτα που είχα προγραμματίσει απλά κάναμε μια μισάωρη στάση σε εστιατόριο/καφετέρια πάνω στον δρόμο με θέα στο νησάκι - ίσα να ξεμουδιάσουμε, να πιούμε μια παγωμένη μπύρα και να βγάλουμε τις απαραίτητες φωτό από το όντως πολύ όμορφο Stefan.
Θα ήθελα να έχουμε χρόνο να κατέβουμε κάτω, να κάνουμε ένα μπανάκι στην παραλία δίπλα στο νησάκι, να το περπατήσουμε και να το δούμε καλύτερα, αλλά όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια ο Θεός γελάει… Next time…
Πλησιάζουμε την Μπούντβα και η κίνηση ζορίζει πάλι αλλά ευτυχώς όχι σε σημείο μποτιλιαρίσματος. Η Μπούντβα φαίνεται να έχει πολύ ζωή αλλά δεν ξέρω ρε παιδί μου…κάτι με χάλαγε σε αυτήν χωρίς να μπορώ να το προσδιορίσω τι ακριβώς. Φαίνεται να συνδυάζει τεράστια κιτς κτίρια με ταυτόχρονη υπερβολική τουριστική ανάπτυξη/έκρηξη. Είναι φανερό ότι παίζει πολύ χρήμα από τον τουρισμό αλλά τουλάχιστον στα Ελληνικά μάτια μου δεν με ενέπνευσε να κάτσω ούτε για καφέ. Μια γύρα στην πόλη με το αυτοκίνητο έτσι για να δούμε όσο μπορούσαμε περισσότερα και φύγαμε για Κοτορ μιας και το ηλιοβασίλεμα πλησίαζε επικίνδυνα….
Μετά την Μπούντβα αφήνουμε την παραλία και τρυπώντας το βουνό μέσω ενός τούνελ πλησιάζουμε πια στον προορισμό της ημέρας. Μικρό μποτιλιάρισμα στην είσοδο και ξαφνικά το Κότορ παρουσιάζεται μπροστά μας με όλη του την μεγαλοπρέπεια.
Φυσικό λιμάνι γεμάτο με κάθε λογής σκάφη και με απόκρημνες πλαγιές στις οποίες δεσπόζει χαμηλά η παλιά πόλη και ψηλά τα τείχη του κάστρου. Θεωρητικά μπορείς να πάρεις μονοπάτι και σκαλιά και να ανέβεις μέχρι πάνω αλλά και μόνο που το βλέπεις από χαμηλά σου κόβεται κάθε διάθεση για ηρωισμούς…
Το δωμάτιο που έχω κλείσει είναι μέσα στην παλιά πόλη όπου δεν μπαίνει αυτοκίνητο. Υπάρχει δωρεάν δημοτικό πάρκινγκ αλλά είναι αρκετά μακριά στην είσοδο της πόλης, οπότε για να ξεφορτώσουμε αποσκευές και να βρούμε το δωμάτιο αναγκαστικά πληρώσαμε 1 ευρώ την ώρα στο πάρκινγκ του λιμανιού.
Αφού βρήκαμε το δωμάτιο (δεν ήταν εύκολο φορτωμένοι μέσα στην παλιά πόλη...) και βολευτήκαμε, μετακινήσαμε το αυτοκίνητο στο δωρεάν δημοτικό πάρκινγκ και ξεκινήσαμε την 1η ποδαράτη εξερεύνηση.
Πανέμορφη η παλιά πόλη, με καλτνερίμια, γραφικά μαγαζάκια, εκκλησίες, και κόσμο παντού. Μια περιήγηση στα τείχη του κάστρου σου χαρίζει υπέροχη θέα και ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα.
Οι τιμές όμως δεν έχουν καμιά σχέση με αυτές που βρήκαμε στην Αλβανία. Μιλάμε για 2 και 3 φορές επάνω – σε κάποιες περιπτώσεις αρκετά ακριβότερες και από τις δικές μας. Το βράδυ για μια πίτσα τύπου κατεψυγμένη από Σκλαβενίτη, μια ελεεινή σαλάτα και μια μπύρα ο λογαριασμός ήταν 45 ευρώ !
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα η κούραση της ημέρας υπερίσχυσε και με μια μικρή βοήθεια από μπύρες και mojito πέσαμε ξεροί.
3η ημέρα και το πρωί από το παράθυρο του δωματίου που έβλεπε στο λιμάνι αντικρίζω μια πλωτή πολυκατοικία !!! και 1-2 άλλα μικρότερα κρουαζερόπλοια να έχουν δέσει στον κόλπο και να ξερνάνε ατελείωτα γκρουπάκια τουριστών. Όλη η παλιά πόλη είχε γεμίσει από κόσμο σε σημείο που δυσκολευόσουνα να κάτσεις να πιείς έναν καφέ.
Τουριστική ατραξιόν της περιοχής είναι η 3ωρη βόλτα με σκάφος που σε πάει στο νησάκι της Παναγίας στο Πέραστ, στην εγκαταλειμμένη βάση των υποβρυχίων και στην μπλε σπηλιά αλλά κοστίζει 40,00 το κεφάλι.
Σαν γνήσιος Ελληναράς προσπάθησα να το παζαρέψω στα 30,00 και ενώ ήμουν σίγουρος ότι θα μου βγει, τελικά ο Μαυροβούνιος καπετάνιος αποδείχτηκε πολύ σκληρός στα παζάρια και δεν έκανε πίσω. Τσαντίστηκα και δεν μπήκα αν και να σας πω την αλήθεια μετά το μετάνιωσα, αλλά ήταν αργά…
Οπότε όλη η μέρα αναλώθηκε σε ποδαράτες βόλτες στο λιμάνι, στο φρούριο και στην παλιά πόλη.
4η ημέρα και κατά τις 7.30 αναχώρηση από το Κότορ με τελικό προορισμό ημέρας το Μόσταρ της Βοζνίας. Από το Κότορ ξεκινάμε να κάνουμε τον κύκλο του τεράστιου κόλπου με πρώτο σταθμό καμιά 20αριά χιλιόμετρα μετά το Πέραστ.
Πανέμορφο και γραφικό μέρος με τα νερά σαν λάδι και τα 2 νησάκια του να δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο τοπίο. Βοηθούσε το ότι ήταν ακόμα νωρίς το πρωί και οι τουρίστες δεν είχαν ξυπνήσει με αποτέλεσμα μια απέραντη γαλήνη να περιτυλίγει όλο το - έτσι κι αλλιώς πανέμορφο - σκηνικό.
1-2 γρήγορες στάσεις για φωτό και συνεχίζουμε περνώντας από πολλά παραλιακά και τουριστικά κατά βάση χωριά που απλώνονται σε όλο το μήκος περιμετρικά του κόλπου. Όμορφα μεν αλλά για κάποιον Έλληνα που έχει συνηθίσει να βλέπει παραλιακά χωριά δεν εντυπωσιάζουν ιδιαίτερα. Για τους Βόρειους φαντάζομαι θα είναι πιο εντυπωσιακά.
Πλησιάζοντας στην Χέρτσεκ Νοβι αφήνουμε την παραλία και αρχίζει η απότομη ανηφόρα διαρκείας για τον συνοριακό σταθμό Sitnica.
Άλλο τοπίο εδώ… Το πράσινο αραιώνει χωρίς να εξαφανίζεται και η αγριάδα και η ερημιά του τοπίου δίνουν έναν λίγο απόκοσμο τόνο. Τον χειμώνα φαντάζομαι θα είναι δύσκολα τα περάσματα εδώ πάνω.
Μετά από μια μεγάλη διαδρομή που δεν συναντάς κανένα χωριό και ελάχιστη κίνηση στον δρόμο, φθάνουμε ξαφνικά στον συνοριακό σταθμό ο οποίος είναι στην μέση του πουθενά. Μικρή ουρά 10-15 αυτοκινήτων, περίπου 15λεπτη καθυστέρηση, και στα Βοσνιακά σύνορα εισπράξαμε την 1η και μοναδική γκρίνια από τους υπαλλήλους για το ότι δεν είχαμε διαβατήρια. Φυσικά δεχθήκανε τις Ελληνικές ταυτότητες, απλά στραβομουτσούνιασαν λίγο γιατί έπρεπε να γράψουν με το χέρι τα στοιχεία μας. Με ένα γλυκό χαμόγελο (της γυναίκας μου κυρίως…
) ξεπεράσαμε το πρόβλημα, μπαίνουμε στην Βοσνία και αρχίζουμε να ροβολάμε την κατηφόρα προς το Τρεμπινιε.
Ο δρόμος στενός αλλά χωρίς κίνηση, πολύ ερημικά τοπία και μετά από περίπου 1 ώρα φτάνουμε στο Τρέμπινιε όπου σταματάμε για ανεφοδιασμό σε βενζίνη, ένα καφεδάκι και να βάλουμε και κάτι στο στόμα μας αφού είχαμε φύγει χωρίς πρωινό από το Κότορ.
Ευχάριστη έκπληξη η τιμή της αμόλυβδης στα 1,54€ και ακόμα πιο ευχάριστες οι τιμές για καφέ, κρουασανάκια, μπακλαβαδάκια, πατατάκια κλπ σκατολοίδια. Μετά τις τιμές του Κότορ ξαναήρθαμε στα ίσια μας και πεινασμένοι όπως ήμασταν τα τιμήσαμε όλα δεόντως…
Από το Τρεμπινιε ξεκινάμε για μια +2ωρη διαδρομή για τους καταρράκτες Kravica. Πολλές εναλλαγές τοπίων αλλά τίποτα δεν μπορεί να σε προϊδεάσει για αυτό που θα αντικρίσεις μόλις φθάσεις.
Αφήνεις το αυτοκίνητο στο μεγάλο παρκινγκ, πληρώνεις την είσοδο και κατεβαίνεις το μακρύ κατηφορικό μονοπάτι ακούγοντας τον ήχο των νερών μέχρι που ξαφνικά σε ένα ξέφωτο μένεις παγωτό…
Πολλοί διαφορετικοί καταρράκτες σε ένα τεράστιο ημικύκλιο να ξεχύνονται από 30-40-50 μέτρα ύψος και να σχηματίζουν μια λίμνη με φόντο στο βάθος την τεράστια γέφυρα του αυτοκινητόδρομου της Rijeka…. Γύρω από την λίμνη πολλά μαγαζιά για να πιείς καφέ, μπύρα, ή να φας κάτι, και φυσικά ξαπλώστρες για τους τολμηρούς.
Και λέω τολμηρούς γιατί αν και κάποιοι έκαναν μπάνιο η κλασική δοκιμή με το πόδι με έπεισε ότι η θερμοκρασία παραείναι χαμηλή για μένα…
Πλατσούρισμα μέχρι το γόνατο και μετά αραχτός με μια μπύρα να μην χορταίνω το θέαμα και να δροσίζομαι από τα μικροσταγονίδια του νερού που σχηματίζουν μια υδάτινη ομίχλη γύρω μας… Κάτι σαν αυτά τα μηχανήματα που έχουν οι καφετέριες στην Αθήνα για να δροσίζουν τον κόσμο μόνο που εδώ έχουμε να κάνουμε με φυσική παραγωγή…
Κάποια στιγμή ήρθε η ώρα να φύγουμε. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις. Το πολύ ανηφορικό μονοπάτι σε συνδυασμό με την υπερβολική ζέστη και την τρομερή υγρασία είναι δοκιμασία και στα πρώτα 100 μέτρα έχεις ήδη γονατίσει. Ευτυχώς μάθαμε ότι υπάρχει ένα μικρό ανοιχτό αμάξι-τρενάκι που κάνει ανά μισή ώρα δρομολόγια και σε ανεβάζει στην είσοδο με 1 ευρώ. Θρονιαστήκαμε στο κάθισμα και απολαύσαμε την διαδρομή μέχρι πάνω…
Από εκεί και μετά το Μόσταρ δεν είναι μακριά. Το gps περιέργως μου υποδεικνύει διαφορετικό δρόμο απ’ ότι οι πινακίδες και αποφάσισα να το εμπιστευτώ. Τελικά δεν έκανε λάθος και σε καμιά ώρα βρίσκομαι εκεί. Αφήνουμε τα πράγματα στο δωμάτιο και βουρ για την 1η περατζάδα.
Απίστευτο μέρος. Σαν κάποιος να γύρισε έναν διακόπτη και να μεταφερθήκαμε στον 18ο αιώνα...
Παλιά πέτρινα κτίρια που φυσικά όλα έχουν γίνει μαγαζιά εστίασης ή σουβενίρ. Το γνωστό επιβλητικό γεφύρι είναι η ατραξιόν της περιοχής και το κέντρο των happening. Και λέγοντας happening εννοώ κάτι βουτιές τόσο από το γεφύρι, όσο και από μια εξέδρα που έχουν στήσει παρακάτω, καθώς και βόλτες με φουσκωτά πάνω-κάτω στο ποτάμι.
Ο κόσμος να γεμίζει ασφυκτικά το γεφύρι και τα πανέμορφα στενάκια, ενώ είναι απίστευτο το πως έχουν εκμεταλλευτεί κάθε παρτέρι και κάθε σπιθαμή χώρου για να στήσουν δεκάδες μαγαζιά εστίασης όλα στις όχθες με θέα το ποτάμι, το γεφύρι και την παλιά πόλη.
Πάντως οι τιμές τόσο στο φαί όσο και στα σουβενιρ ήταν σχετικά καλές και δεν το πολυσκεφτόσουν για οτιδήποτε ήθελες να κάνεις. Δεν ήταν αυτό που λέμε τσάμπα αλλά αισθητά φθηνότερα από το Κότορ. Βόλτες πάνω κάτω μέχρι να πονέσουν τα γόνατα, σουβενίρ για τους γνωστούς, φαι, και ύπνος στο θαυμάσιο διαμέρισμα που ήταν μόλις 250-300 μέτρα από το γεφύρι.
5η ημέρα, πρωινό ξύπνημα (μας είχε γίνει συνήθεια πια) και μια γρήγορη βόλτα στα σοκάκια για να απολαύσουμε την πολύ πρωινή ησυχία και να πάρουμε πρωινό και καφέ. Με ελάχιστο κόσμο ήταν ακόμα πιο γοητευτικό και εύκολα πιάναμε ψιλοκουβέντα με τους ντόπιους μαγαζάτορες που εκείνη την ώρα σιγά-σιγά άνοιγαν τα μαγαζιά τους.
Το πρόγραμμα της ημέρας έλεγε για μια μικρή εκδρομή σε ένα μέρος μόλις 15-20 χλμ μακριά από το Μόσταρ. Dervish House ή Dervish Monastery λέγεται. Ξεκινάμε κατά τις 10.00 και παρά την κίνηση διασχίζοντας το νέο Μόσταρ δεν μας πήρε πάνω από 25-30 λεπτά για να φθάσουμε. Βλέποντας τα πούλμαν να ξεφορτώνουν κόσμο κατάλαβα ότι κάθε άλλο παρά ήσυχα θα ήταν. Αφήνουμε το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ (2 ευρώ ανεξαρτήτως ώρας) και κατηφορίζουμε ποδαράτοι τον δρόμο.
Όμορφο μέρος που δικαίωσε την επιλογή μου για την εκδρομή αυτή.
Το απίστευτο του τοπίου είναι το πως από μια τεράστια τρύπα στο βουνό ξεχύνεται λες και από το πουθενά μέσα από τα έγκατα της γης ένας “κρυφός” ποταμός στις όχθες του οποίου (που επικοινωνούν με όμορφα πέτρινα γεφυράκια) έχουν στηθεί δεκάδες μαγαζιά για καφέ και φαί, ενώ ακριβώς στην έξοδο της τρύπας και στην εκβολή του ποταμού βρίσκεται το εν λόγω οίκημα/μουσείο που είναι επισκέψιμο με εισιτήριο.
Δεν μπήκαμε να το δούμε μέσα γιατί είχε κόσμο και δεν μας φάνηκε καλή ιδέα - προτιμήσαμε να περπατήσουμε πάνω κάτω στις όχθες, να πλησιάσουμε την τρύπα και τον μικρό καταρράκτη όσο περισσότερο μπορούσαμε, και μετά να την αράξουμε για καφέ και παγωτό.
Αργά το μεσημέρι επιστροφή στο Μόσταρ, γρήγορο φαί και μεσημεριανή ξεκούραση στο δωμάτιο. Το απόγευμα μια κλασική και καθιερωμένη πια βόλτα σε όσα στενάκια και καλντερίμια μας είχαν ξεφύγει, και μετά την αράξαμε κάτω από το γεφύρι στο σημείο που βρίσκονται τα φουσκωτά.
Από εκεί η θέα είναι ακόμη πιο επιβλητική και έχεις καλύτερη οπτική αυτών που βουτάνε στο ποτάμι είτε από το γεφύρι, είτε από την εξέδρα.
Το βράδυ δείπνο στα πανέμορφα φωτισμένα μαγαζάκια στις όχθες παρέα με ζωντανή μουσική και κάπου εδώ τελειώνει η επίσκεψή μας στο μαγευτικό Μόσταρ.
6η ημέρα και το πρόγραμμα έλεγε Σεράγεβο. 2 ώρες και κάτι η διαδρομή οπότε όλα γίναν σε πιο χαλαρούς ρυθμούς. Πλησιάζοντας το Σεράγεβο μπήκαμε για 1η φορά εκτός Ελλάδος σε κανονικό αυτοκινητόδρομο. Δεν ήταν πολύ, καμιά 20αριά χιλιόμετρα, αλλά μετά από εκατοντάδες χιλιόμετρα σε στενούς επαρχιακούς με 60-80 - βία 90 χιλιόμετρα τα 130+ του αυτοκινητόδρομου μας φάνηκαν ότι ήμασταν σε jet στην απογείωση…
Κατάφερα και έγινα ψιλορεζίλι
όταν μπαίνοντας στον αυτοκινητόδρομο έψαχνα να βρω πως να πληρώσω τα διόδια ενώ εκεί το σύστημα είναι διαφορετικό – παίρνεις αυτόματα μόνο ένα χαρτάκι μπαίνοντας και πληρώνεις στην έξοδα ανάλογα που θα βγεις. Ευτυχώς ντόπιος από πίσω μου κατάλαβε το πρόβλημα, κατέβηκε από το αυτοκίνητό του και ευγενικά μου εξήγησε. Πάλι καλά- στην Ελλάδα θα είχαν αρχίσει όλοι να κορνάρουν και να βρίζουν…
Μπαίνοντας στο Σεράγεβο αμέσως μαγεύτηκα.
Χτισμένο αμφιθεατρικά στα καταπράσινα βουνά που το περιβάλλουν, σαν πολλά μικρά χωριά σχεδόν ενωμένα μεταξύ τους, αμέσως έδειξε ότι δεν θα μας απογοητεύσει. Φωτό σε ένα τεράστιο γυάλινο περιστρεφόμενο κτίριο που βρέθηκε μπροστά μας και αφού μπερδευτήκαμε λίγο στα στενά τελικά βρίσκουμε το κατάλυμα μόλις 200-250 μέτρα από την αρχή της αγοράς και την κλασική βρύση – σήμα κατατεθέν του Σεράγεβο…
Δύσκολο το πάρκινγκ αλλά υποτίθεται ότι είχε προβλεφθεί.
Το πρόβλημα ήταν ότι φθάσαμε πολύ νωρίς και δεν υπήρχε κανένας στο κατάλυμα να μας υποδεχθεί, ενώ τόσο το δωμάτιό μας όσο και το πάρκινγκ μας ακόμα δεν είχαν απελευθερωθεί από τον προηγούμενο ένοικο. Ευτυχώς στάθηκα τυχερός και κατάφερα να βρω να παρκάρω εκεί κοντά πάνω στο δρόμο σε μέρος που μου φάνηκε σχετικά ασφαλές και νόμιμο, και αφήνοντας τα πράγματα μέσα στο αυτοκίνητο ξεκινήσαμε μια βόλτα για να πάρουμε μια πρώτη άποψη και ταυτόχρονα να περάσει η ώρα για να μπορέσουμε να κάνουμε check-in.
Αρχίζουμε να περπατάμε τόσο στην παλιά πόλη όσο και δίπλα στο ποτάμι, και όσο περνάει η ώρα το ερωτεύομαι πιο πολύ
.
Δεν ξέρω πως να το περιγράψω αλλά αυτή η πόλη φαίνεται να έχει μια δικιά της ξεχωριστή αύρα που την νιώθεις από την πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου εκεί.
Πολυπολιτισμική (η μαντήλα πάει σύννεφο) και ταυτόχρονα παραδοσιακή αλλά και σύγχρονη…. Αγορές σουβενιρ, παγωτάκι και βοσνιακός καφές (τούρκικος – ελληνικός είναι αλλά έτσι τον λένε εκεί), τσιμπάμε κάτι στα γρήγορα, και αργά το μεσημέρι πια επιστρέφουμε στο κατάλυμα για να ξεφορτώσουμε και να βολευτούμε.
Το απόγευμα-βράδυ προβλέπεται πολύ ενδιαφέρον…
Βολευόμαστε στο δωμάτιο, παρκάρουμε στην κρατημένη θέση και κάποια στιγμή μας πήρε λίγο ο ύπνος.
Ήταν λίγο πριν τις 4 το απόγευμα όταν ξύπνησα από τον θόρυβο μιας καταιγίδας ! Αμάν λέω, πάει η ποδαράτη βόλτα. Ευτυχώς όπως όλες οι καλοκαιρινές μπόρες δεν κράτησε πολύ. Σε λιγότερο από ώρα είχε σχεδόν σταματήσει και αποφασίσαμε να ξεμυτίσουμε.
Όρεξη να έχεις να περπατάς… Στενά όμορφα δαιδαλώδη σοκάκια, μικρά γραφικά μαγαζιά , τζαμιά που συνυπάρχουν με εκκλησίες, και μια απίστευτη αγορά για καφέ, παγωτό και κυρίως πολλά γλυκά. Το Σεράγεβο δεν συνιστάται για διαβητικούς…
Παντού μουσεία και πανό για εκδηλώσεις (κυρίως εκδηλώσεις μνήμης για την πολιορκία του 90-93 και την γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα), ετοιμαζόταν μια ανοιχτή συναυλία αλλά δεν ξέρω αν η καταιγίδα τους την χάλασε, και γενικά μια πολύ ζωντανή πόλη που μου έδωσε την αίσθηση ότι χαλαρά χρειάζεσαι 3-4 ημέρες για να πεις ότι τα είδες όλα και τα έκανες όλα…
Το βράδυ την πέφτουμε για φαί σε τούρκικο μαγαζί. Αν και το φαι ήταν καλό, αυτό που δεν περίμενα ήταν να μην σερβίρουν αλκοόλ ή έστω μια μπύρα, κι απ’ ότι κατάλαβα αυτό είναι ο κανόνας στα περισσότερα φαγάδικα εκεί - μάλλον για θρησκευτικούς λόγους.
Δεν βαριέσαι, την βγάλαμε με νερό και αναψυκτικό. Πάντως οι τιμές ήταν καλές έως λογικές και δεν ματώσαμε πουθενά.
Με τα το πόδια να διαμαρτύρονται από τα ατελείωτα χιλιόμετρα, αποχαιρετάμε με λύπη το Σεράγεβο και επιστρέφουμε στο δωμάτιο μιας και η αυριανή μέρα έχει πολλά χιλιόμετρα και χρειαζόμαστε ύπνο και δυνάμεις.
7η ημέρα και χαράματα ξεκινάμε από το Σεράγεβο. Η πρωινή δροσιά ήταν πιο έντονη από ότι περιμέναμε και ανεβαίνοντας στα βουνά η θερμοκρασία όλο και έπεφτε ενώ από το πουθενά εμφανίστηκε ξαφνικά μια ομίχλη που κάλυπτε τα πάντα !
Η θερμοκρασία να συνεχίζει να πέφτει και κάποια στιγμή βλέπω στο θερμόμετρο του αυτοκινήτου 13 βαθμούς την στιγμή που όλες τις προηγούμενες ημέρες ήμασταν παντού και πάντα πάνω από τους 30 !!!
Από το air condition γυρνάμε για λίγο στο καλοριφέρ ! και η διαδρομή συνεχίζεται.
Πρώτος στόχος το συνοριακό πέρασμα στο Βίσενγκραντ και η διαδρομή μέχρι εκεί απλά απίστευτη. Συνεχώς δίπλα σε ποτάμια, πολλά μικρά και λίγο μεγαλύτερα τούνελ (κάποια μάλιστα πολύ στενά και χωρίς καθόλου φωτισμό σε βαθμό που τρομάζεις αν τυχόν έρχεται κάποιος από το απέναντι ρεύμα ), αλλά χωρίς ιδιαίτερη κίνηση και παρ’ όλη την μια λωρίδα του δρόμου κρατάς εύκολα τα 80-100 χιλιόμετρα.
Φθάνοντας στην πόλη του Βισενγκαντ φουλάρουμε σε βενζίνη στα μόλις 1,54€ και μερικά χιλιόμετρα μετά αντικρίζουμε τα σύνορα της Σερβίας. Σχεδόν χωρίς να σταματήσουμε περνάμε χαλαρά Σερβία για να μας ξανασταματήσουν μόλις 200-300 μέτρα μετά για να πληρώσουμε φόρο εισόδου στην χώρα ! Πρώτη φορά μου έτυχε αυτό. Ευτυχώς δέχονταν πιστωτική γιατί δεν υπήρχε περίπτωση να έχουμε δηνάρια και δεν έπαιρναν ευρώ. Αν θυμάμαι καλά 1 ευρώ και κάτι ήταν ο φόρος…
Λίγο μετά τα σύνορα μας υποδέχεται ένα μαγευτικό μέρος , το Mokra Gora. Απ’όσο ξέρω είναι η περιοχή καταγωγής του Εμιλ Κουστουρίτσα και εκεί έχουν δημιουργήσει πολλά ξεχωριστά μικρά θεματικά χωριά το καθένα εμπνευσμένο από διαφορετική ταινία του Χόλυγουντ. Όλα πηγμένα στο πράσινο και πανέμορφα. Μακάρι να είχαμε περισσότερο χρόνο να τα γνωρίσουμε καλύτερα αλλά μπροστά μας είχαμε καμιά +300αριά χιλιόμετρα ακόμα και δεν μας έπαιρνε για πολλά – πολλά. Γρήγορες μικρές στάσεις για φωτό και συνεχίζουμε….
Η διαδρομή κατηφορίζει προς την 1η μεγάλη Σερβική πόλη την Ούζιτσε μέσα από όμορφα τοπία με προσεγμένα και καλαίσθητα σπιτάκια. Ο δρόμος στα πρώτα χιλιόμετρα χιλιομπαλωμένος και στενός αλλά όταν μπαίνουμε στον κυρίως επαρχιακό παραμένει στενός αλλά τουλάχιστον με φρέσκο και άψογο οδόστρωμα.
Πλησιάζοντας σε κάθε πόλη η κίνηση σφίγγει αρκετά αλλά χωρίς μποτιλιαρίσματα και μεγάλες καθυστερήσεις. Απλά από τα 70-80-90 για 2-3 χιλιόμετρα πέφτεις στα 30-50 μέχρι να περάσεις τους κυκλικούς κόμβους και να ξανανέβεις μετά στα κανονικά.
Πάντως από ένα σημείο και μετά η διαδρομή που μας οδηγούσε το gps μάλλον δεν ήταν και η καλύτερη. Μπορεί να ήταν η συντομότερη αλλά σε κάποια κομμάτια ένοιωσα ότι οδηγούσα σε αγροτικό δρόμο σε βαθμό που σχεδόν σταμάταγα στην άκρη για να σιγουρευτώ ότι θα χωρέσει το αντίθετα ερχόμενο όχημα. Δεν μπορεί να ήταν αυτός ο κυρίως δρόμος – κάποιος παράδρομος ή κάποια παράκαμψη θα ήταν, αλλά δεν είχα καμία όρεξη να το ψάξω όσο έβλεπα ότι η γενική κατεύθυνση ήταν σωστή… Ευτυχώς σχετικά σύντομα επανήλθαμε σε “κανονικό επαρχιακό” δρόμο, πάντα με μια λωρίδα αλλά τουλάχιστον πηγαίναμε άνετα.
Κάπου μετά το Κρουσεβατς συναντάμε τον αυτοκινητόδρομο που έρχεται από το Βελιγράδι και από εκεί και μετά τα πράγματα απλοποιούνται. Σταθερά στα 130-140 και η Νις πλέον είναι σκάρτη ώρα μακριά.
Με μια ενδιάμεση στάση για ξεμούδιασμα, αναψυκτικό και κανένα σαντουιτσάκι φθάνουμε στην Νις καταμεσήμερο μεν αλλά πάντως λίγο νωρίτερα από ότι υπολόγιζα. Βρίσκουμε το ξενοδοχείο, ξεκουραζόμαστε λίγο, ένα ντουζάκι, και απόγευμα πια ξεκινάμε ποδαράτοι να εξερευνήσουμε και τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού μας.
Για την Νις δεν ήξερα τίποτα. Η διανυκτέρευση εκεί κλείστηκε αναγκαστικά σαν ενδιάμεσος σταθμός γιατί αλλιώς δεν έβγαιναν τα χιλιόμετρα της επιστροφής. Παρ’ όλα αυτά αποδείχτηκε μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις του ταξιδιού. Χωρίς σαν πόλη να είναι εντυπωσιακή ή κάτι το ιδιαίτερο, τα δυνατά της σημεία είναι το πάρκο-φρούριο πάνω από το ποτάμι και ο μεγάλος πεζόδρομος στον οποίο βρίσκονται μαζεμένα όλα τα μαγαζιά εστίασης και η εμπορική κίνηση της πόλης.
Ενδιάμεσα τα χωρίζει (ή τα ενώνει – όπως το πάρεις) μια μεγάλη πλατεία με το άγαλμα του ελευθερωτή της πόλης (μην με ρωτήσετε το όνομά του…), πεζούλια και σιντριβάνια, ένα πλωτό εστιατόριο, και η μεγάλη κεντρική γέφυρα που διασχίζει το ποτάμι και σε οδηγεί μέσα στο παλιό κάστρο-πάρκο.
Όλος ο κόσμος μαζεμένος εκεί και μέσα στο πάρκο, διάφορα happening από παραδοσιακούς χορούς μέχρι έκθεση κλασσικών αυτοκινήτων και ροκ συναυλία, και γενικά μια πόλη με χαρούμενο κλίμα και θετική “αύρα”.
Περπατήσαμε πάνω-κάτω όλη αυτή την διαδρομή και βλέπαμε ανθρώπους όλων των ηλικιών που φαίνονταν να το διασκεδάζουν.
Για το τελευταίο βράδυ του ταξιδιού μας θέλαμε κάτι παραπάνω από απλό φαγητό τύπου gyros ή pizza και ρωτώντας καταλήξαμε μετά από αρκετό περπάτημα περιμετρικά του κάστρου σε “κυριλέ” εστιατόριο με το όνομα…”Alexis”…
Αν και ήταν σχεδόν γεμάτο (Σαββατόβραδο γαρ) και φυσικά δεν είχαμε κάνει κράτηση, κάναν ότι καλύτερο να μας βολέψουν. Το μαγαζί διέθετε και ζωντανή μουσική παρακαλώ και προς έκπληξή μας ακούσαμε αρκετά Ελληνικά τραγούδια με σερβικό στίχο. Το κλού όμως ήταν ότι κάποια στιγμή τραγούδησαν και στα Ελληνικά !!! Ο Νταλάρας φαίνεται ότι έχει σουξέ στην Σερβία… Το φαί δεν έλεγε σπουδαία πράγματα αλλά περάσαμε καλά και με 2 τεράστιες μερίδες + σαλάτα + εμφιαλωμένο κρασί τα 34€ του λογαριασμού τα λες και φθηνά για ένα υποτίθεται ακριβούτσικο μαγαζί. Γενικά στην περατζάδα μας σχηματίσαμε την εντύπωση ότι η Nis είναι αρκετά φθηνή πόλη τουλάχιστον όσο αφορά φαί, καφέ, διασκέδαση.
8η ημέρα που ήταν καθαρά μέρα επιστροφής. Πολύ νωρίς το πρωινό στο ξενοδοχείο και πριν τις 8.00 ήμασταν στον δρόμο. Αυτοκινητόδρομος πια και τα χιλιόμετρα αν και μπόλικα φεύγουν γρήγορα. Σε λιγότερο από 2 ώρες και με κόστος διοδίων το 1/3 για τα αντίστοιχα χιλιόμετρα στην Ελλάδα φθάνουμε στα σύνορα των Σκοπίων, όπου εκεί για πρώτη και μοναδική φορά μας ζήτησαν και την πράσινη κάρτα ασφάλισης του αυτοκινήτου. Κανένα πρόβλημα φυσικά, και με μόνο 15-20 λεπτά καθυστέρησης βρισκόμαστε μέσα στα Σκόπια με επόμενο στόχο τα Ελληνικά σύνορα.
Η διαδρομή στα Σκόπια είναι κι αυτή αυτοκινητόδρομος αν και χαμηλότερων προδιαγραφών. Εκεί για πρώτη φορά είδαμε και μπλόκα με ραντάρ στημένα σε κάποια σημεία και μάλιστα έναν Γερμαναρά που ενώ πήγαινα με 110-120 με πέρασε με +40 τον πετύχαμε σταματημένο λίγο πιο κάτω σε ένα από αυτά. Είναι αυτό που λένε... karma is a bitch…
Μιας και τα Σκόπια διαθέτουν την πιο φθηνή βενζίνη από όλες τις χώρες που περάσαμε, μερικά χιλιόμετρα πριν τα σύνορα φουλάρω ασφυκτικά με 1,44€.
Πλησιάζοντας την Γευγελή και τα Ελληνικά σύνορα βλέπουμε την κίνηση να αυξάνεται και με ζώνουν τα μαύρα φίδια. Και δεν είχα άδικο…
2-3 χιλιόμετρα πριν τα σύνορα σταματάμε και αρχίζει το μαρτύριο. Μια ατελείωτη ουρά αυτοκινήτων που να κινείται εξαιρετικά αργά ενίοτε και καθόλου. Με την θερμοκρασία στους 34 βαθμούς (αρχικά γιατί μέχρι να φτάσουμε στο γκισέ έφτασε να δείχνει τους 44 τόση ώρα κάτω από τον ήλιο…), κάτω από έναν καυτό ήλιο, σχεδόν ακινητοποιημένοι, και αυτό το μαρτύριο κράτησε πάνω από 3 ώρες !!!
Αυτό το Ελληνικό κράτος πάντα βρίσκει τρόπο να μας κάνει να ντρεπόμαστε για την χώρα που ζούμε… 5 χώρες περάσαμε τέτοιο χάλι πουθενά. Αν είναι δυνατόν μια Ευρωπαική χώρα, που ξέρει εκ των προτέρων ότι θα υποδεχθεί 30+ μύρια τουρίστες (και άρα 5-6 μύρια από αυτούς οδικώς), να μην έχει κάνει καμία πρόβλεψη για να αντιμετωπίσει την κίνηση στην κύρια είσοδό της από Βορρά και να αφήνει χιλιάδες κόσμο να σιγοψήνεται μέσα στα αυτοκίνητα επί ατελείωτες ώρες…
Ντροπή και μόνο ντροπή, και πάλι ντροπή… Τους το είπα κιόλας στα σύνορα – όχι ότι ίδρωσε το αυτί τους αλλά λέμε τώρα…
Έχοντας ξεφύγει από κάθε χρονικό όριο καθυστέρησης, με τα νεύρα φυτίλια, και βλέποντας ότι είμαι εντελώς οριακά από χρόνο για να προλάβω το φέρρυ των 18.00 από Γλύφα σε Αγιόκαμπο για να περάσω στην Εύβοια, αμέσως μετά τα σύνορα πλακώνομαι στα 160+ μπας και καταφέρω να το προλάβω γιατί αλλιώς θα έτρωγα στο κεφάλι ακόμα 2 ώρες καθυστέρησης μέχρι το επόμενο (και τελευταίο της ημέρας) φέρρυ των 20.00
Κάτι που ακόμα παραμίλαγα από τα νεύρα μου, κάτι τα πολλά χιλιόμετρα που είχα, χάνω την έξοδο προς Κατερίνη και βρίσκομαι να κατευθύνομαι προς Θεσσαλονίκη ! Σύγχυση στο πως θα καταφέρω να κάνω αναστροφή, προσπαθώντας μπαίνω στην Εγνατία, και όλα πήγαν στραβά… Κόντεψα να φτάσω Γιαννιτσά για να καταφέρω να γυρίσω…!!! Και φυσικά με αυτή την επιπλέον καθυστέρηση ήταν πια μάταιη κάθε προσπάθεια να προλάβω το φέρρυ των 18.00
Αποδεχόμενος την μοίρα μου ότι θα φτάσω αργά το βράδυ στην Εύβοια το πήγα χαλαρά μέχρι τέλους.
Αυτό ήταν το ταξίδι μου στα Βαλκάνια.
Μερικά συγκεντρωτικά στοιχεία, παρατηρήσεις και συμπεράσματα.
Σύνολο 8 ημέρες – 7 διανυκτερεύσεις
Σύνολο χιλιομέτρων (από Αθήνα σε Αθήνα) 2.780 χλμ
Μέση κατανάλωση όλου του ταξιδιού 6,75 λιτ/100χλμ.
Θα μπορούσε να ήταν 2-4 δέκατα καλύτερη αλλά τα 3+ωρα μποτιλιαρίσματα σε Αλβανία και Ελ. σύνορα ανέβασαν τον μέσο όρο. Επιμέρους πάντως στο επαρχιακό Βοζνίας, Μαυροβουνίου κλπ έβλεπα εξαιρετικά χαμηλές καταναλώσεις που δεν είχα δει ποτέ πριν – μιλάμε για μέχρι και 5,5 λ/100χλμ !!! Το να σέρνεσαι με “ξεχασμένες” 5η-6η και 60-90 χιλιόμετρα έχει και τα καλά του.
Βάζοντας βενζίνη σχεδόν σε όλες τις χώρες με διαφορετικές τιμές, η μέση τιμή του λίτρου που πλήρωσα πρέπει να μου βγήκε γύρω στα 1,70 υπολογίζοντας στον μέσο όρο και το 1,94 με το οποίο φουλάρισα ξεκινώντας στην Αθήνα. Άρα το συνολικό κόστος σε βενζίνη έπαιξε γύρω στα 320,00 €
Οι 7 διανυκτερεύσεις κλεισμένες εκ των προτέρων μέσω booking στοίχισαν συνολικά 460,00 με τις ακριβότερες από αυτές να είναι οι 2 διανυκτερεύσεις στο Κότορ. Κάποιες είχαν και πρωινό μέσα αλλά όλες είχαν κλειστεί με κριτήρια πρώτον να είναι σε απόσταση βολής με τα πόδια από το κέντρο ώστε να μη ξανακουμπάμε αυτοκίνητο αφού φθάσουμε, και δεύτερον να διαθέτουν παρκινγκ (εκτός του Κότορ που δεν ήταν δυνατόν) ώστε να μην μπλέξουμε σε περίεργες καταστάσεις και ταλαιπωρηθούμε παραπέρα. Απ’ότι κατάλαβα χωρίς αυτά τα κριτήρια υπήρχαν και φθηνότερες λύσεις αλλά κατά την γνώμη μου η διαφορά δεν άξιζε το ρίσκο και τον κόπο.
Χωρίς χαζοσπατάλες στο φαγητό και στα υπόλοιπα έξοδα (χωρίς όμως να στερηθούμε κάτι) όλο το ταξίδι συνολικά μας στοίχισε κάτω από 1.300 ευρώ με τα 75-80 από αυτά να είναι διόδια επί Ελληνικού εδάφους προς Κακαβιά και από Ευζώνους. Αποκόμισα την αίσθηση ότι τα μέρη που επισκεφτήκαμε επειδή είναι τα πιο τουριστικά των χωρών αυτών είναι αντίστοιχα και πιο τσιμπημένα σε τιμές από ότι άλλοι προορισμοί στις ίδιες χώρες. Αλλά ακόμα κι έτσι δεν βλέπω σε ποιόν τουριστικό προορισμό εντός Ελλάδας θα χαλάγαμε λιγότερα…
To computer του αυτοκινήτου στο τέλος έδειξε συνολικά 47 ώρες οδήγησης - αν και το νούμερο είναι πλασματικό αφού περίπου οι 7 από αυτές ήταν με το αυτοκίνητο σχεδόν ακινητοποιημένο στα 2,5 μποτιλιαρίσματα που φάγαμε. Γύρω στις 40 ώρες ήταν το τελικό "καθαρό" νούμερο οδήγησης.
Διόδια πρακτικά δεν υπάρχουν. Ελάχιστα ευρώ μόνο στην Σερβία και στα Σκόπια και αυτά με κόστος ανά χιλιόμετρο 2-3 φορές φθηνότερα από ότι τα Ελληνικά – άλλη μια απόδειξη του πόσο κορόιδο μας πιάνουν τα ντόπια μονοπώλια με τις ευλογίες του κράτους.
Δεν ξέρω αν στάθηκα τυχερός αλλά οι καθυστερήσεις στα σύνορα που πολύ τις φοβόμουνα πριν ξεκινήσω ήταν ελάχιστες.
5-10 λεπτά στην Κακαβιά μπαίνοντας στην Αλβανία (μετά από λίγες ώρες όμως έγινε χαμός…), σχεδόν μηδέν στα ΑλβανοΜαυροβουνιακά, κανένα 15λεπτο στα ΜαυροβουνοΒοσνιακά στη Sitnica, σχεδόν μηδενική στο Βισενγκραντ μπαίνοντας Σερβία, και κανένα 20λεπτο στα ΣερβοΣκοπιανά. Φυσικά το πακέτο στα ΕλληνοΣκοπιανά τα ανέτρεψε όλα…
Η οδηγική συμπεριφορά στους δρόμους των Βαλκανίων προς έκπληξη μου ήταν σκάλες ανώτερη από τα χάλια που βλέπουμε στην Ελλάδα καθημερινά. Πειθαρχημένη κίνηση στον δρόμο, με σχετικό σεβασμό στα (πιο ρεαλιστικά από τα δικά μας) όρια ταχύτητας και στο που επιτρέπονται οι προσπεράσεις, φλάς πάντα, και όπου μπορούν να διευκολύνουν προσπέραση ή να προειδοποιήσουν για μπλόκο θα το κάνουν. Και εννοείται ότι θα κοκαλώσουν μόλις δουν πεζό να θέλει να διασχίσει τον δρόμο όπως και σε όλη την Ευρώπη.
Τόσες μέρες και τόσα χιλιόμετρα δεν πετύχαμε πουθενά τον κλασικό κάγκουρα και ποτέ και πουθενά δεν ένοιωσα ότι κινδυνεύω από τους υπόλοιπους οδηγούς στον δρόμο. Λίγη περισσότερη προσοχή μόνο στην Αλβανία και αυτό όχι τόσο από τα αυτοκίνητα όσο από πεζούς, ποδήλατα, κάρα κλπ που περιέργως νομίζουν ότι μπορούν να περάσουν απέναντι τον δρόμο από οπουδήποτε.
Οι δρόμοι που κινηθήκαμε στην Αλβανία, Μαυροβουνιο, Βοσνία και σε μεγάλο μέρος της Σερβίας ήταν καθαρά επαρχιακοί με μια λωρίδα ανα κατεύθυνση. Όπως καταλαβαίνετε οι ταχύτητες αντίστοιχα ήταν χαμηλές και συνήθως έπαιζαν στην περιοχή των 60-90 χλμ/ώρα. Ευτυχώς δεν έτυχε μπροστά μας κανένα ατύχημα που αμέσως θα επέφερε μποτιλιάρισμα. Η ποιότητα της ασφάλτου στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν άψογη - πολύ καλύτερη από τους δικούς μας χιλιομπαλωμένους και με γυαλισμένη άσφαλτο επαρχιακούς.
Αν και Αύγουστος αν εξαιρέσουμε την Αλβανία με το τρομερό μποτιλιάρισμα η κίνηση ήταν αυξημένη μεν στο Μαυροβούνιο αλλά με ροή και χωρίς προβλήματα, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της Βοσνίας τα πράγματα ήταν σχεδόν.... ερημικά με ελάχιστη κίνηση στον δρόμο. Στην Σερβία υπήρχε μια σχετική κίνηση που όμως ήταν ομαλή και αυξανόταν κυρίως όταν πλησιάζαμε σε μεγάλες πόλεις, αλλά κι εκεί δεν πετύχαμε μποτιλιάρισμα ή κάτι ακραίο. Γενικά από άποψη κυκλοφορίας τα πράγματα ήταν καλύτερα απ' ότι περίμενα.
Στους αυτοκινητόδρομους της Σερβίας και των Σκοπίων κανένα πρόβλημα. Σε αυτούς στην Σερβία κινούμασταν στα 130-140 λίγο-πολύ σύμφωνα με την ροή και των υπολοίπων αυτοκινήτων, ενώ στα Σκόπια στα 110-120 αφού εκεί όπως έγραψα παίζαν και μπλόκα με ραντάρ που αποθάρρυναν τα παραπάνω.
Αστυνομία στην άκρη συναντήσαμε κυρίως στην Αλβανία και στα Σκόπια οι οποίοι δεν σταματάγανε αν εσύ δεν έκανες κάτι περίεργο.
Αααα και για να μην το ξεχάσω...Παραδόξως για κάποιο λόγο που δεν κατανοώ όλοι κυκλοφορούσαν με τα φώτα ανοιχτά. Για να μην ξεχωρίζω αναγκαστικά έκανα κι εγώ το ίδιο.
Θα το ξανάκανα ? ΣΗΜΕΡΑ κιόλας…
Τι θα άλλαζα αν το ξεκίναγα πάλι αύριο ? Σχεδόν τίποτα. Η σχεδίαση που είχα κάνει (λαμβάνοντας πάντα υπ' όψιν τους περιορισμούς που είχα) ήταν σε γενικές γραμμές πολύ καλή. Εκ των υστέρων και αν είχα την δυνατότητα (που δεν την είχα…) θα πρόσθετα μια ακόμα μέρα στο Σεράγεβο και μια στην Mokra Gora. Ίσως και μια στο Sveti Stefan. Αλλά το κυριότερο είναι ότι αν μπορούσα (που δεν μπορώ...) θα επέλεγα να το κάνω Ιούνιο ή Σεπτέμβριο. Νομίζω ότι τότε θα ήταν ιδανικά από όλες τις απόψεις.
Το πρόβλημα των τηλεφώνων είναι πράγματι ενοχλητικό. Είχα κάνει μεν προετοιμασία όσο αφορά το gps και δεν είχα σοβαρό πρόβλημα αλλά το να ζητάς το WiFi σε όποιο μαγαζί κάθεσαι είναι λίγο σπαστικό - αν και πολλά αναγράφουν το password στον κατάλογό τους.
Το να δώσω όμως τα τόσα πολλά χρήματα που μου ζητάγανε στην εδώ Vodafone για την περιαγωγή στις κλήσεις και κυρίως για τα ελάχιστα data (μόνο 100ΜΒ ημερησίως με τρελή χρέωση για από εκεί και πάνω) το θεωρώ καθαρή κλοπή και δεν τους κάνω την χάρη.
Πάντως τόσο στην Vodafone Αλβανίας όσο και σε μια άλλη εταιρία στο Κότορ που ρώτησα (μου διαφεύγει το ονομά της) δεν είχαν κάποια τουριστική sim που να με καλύπτει σε όλες αυτές τις χώρες. Τώρα αν υπάρχει τέτοια sim σε κάποια άλλη εταιρία κι εγώ δεν το ανακάλυψα τότε πάσο… Η αλήθεια είναι ότι ενώ μας στεναχώρησε και μας κακοφάνηκε στην αρχή μετά το συνηθίσαμε και πορευτήκαμε χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα.
Όσο αφορά νομίσματα και συναλλαγές δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Οι Ελληνικές κάρτες δουλεύουν παντού και επίσης το ευρώ έχει γίνει πια ντεφάκτο παράλληλο νόμισμα σε όλες αυτές τις χώρες. Παντού το δέχονται και μάλιστα στα πιο τουριστικά σημεία σου δίνουν και ρέστα σε ευρώ. Αν χρειαστεί να πάρεις ρέστα από ευρώ σε τοπικό νόμισμα συνήθως είναι πολύ μικρά ποσά που θα τα ξοδέψεις εύκολα στο επόμενο παγωτό ή σουβενίρ-μαγνητάκι που θα πάρεις…
Μάλιστα στα πρώτα διόδια μπαίνοντας από την Σερβία στα Σκόπια ανακαλύψαμε ότι τα Σκοπιανά διόδια δέχονται πληρωμή και σε ευρώ ! Ακόμα μας έχει μείνει η φάση που πλησιάζοντας στα διόδια και προσπαθώντας να δούμε πόσο κάνει και πως θα πληρώσουμε ο Σκοπιανός υπάλληλος που προφανώς είχε δει τις Ελληνικές πινακίδες μας πριν καν τον ρωτήσουμε μας λέει “1 ευρώ φίλος…” Γελάγαμε σε όλη την υπόλοιπη διαδρομή μέχρι τα Ελληνικά σύνορα με την ατάκα...
Ελπίζω να βοήθησα και να φάνηκα χρήσιμος
Πριν μερικούς μήνες χωρίς να διαθέτω καθόλου εμπειρία από Βαλκάνια ή από οδικό ταξίδι στο εξωτερικό, στα ξαφνικά μου μπήκε η ιδέα για ένα εβδομαδιαίο road trip στα Βαλκάνια. Άρχιζα λοιπόν να ψάχνω, να ενημερώνομαι, να συλλέγω πληροφορίες και σιγά-σιγά να διαμορφώνω ένα πρόγραμμα.
Διάβασα αρκετά κι εδώ μέσα που με βοήθησαν πολύ. Προσπαθώντας να μην αφήσω τίποτα στην τύχη έκλεισα όλες τις διανυκτερεύσεις εκ των προτέρων και έτσι αναγκαστικά το πρόγραμμα ήταν ανελαστικό, αλλά ευτυχώς αποδείχτηκε πολύ πετυχημένο, δεν χρειάστηκε να αλλάξει κάτι, και λίγο-πολύ τηρήθηκε όπως σχεδιάστηκε.
Σάββατο 12 Αυγούστου και ξεκινάμε 1 μέρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο με μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής στο πρόγραμμα που αποδείχτηκε σωτήρια. Συγκεκριμένα, αντί να ξεκινήσουμε χαράματα της Κυριακής 13 Αυγούστου από την Αθήνα με σκοπό να πάμε μονοκοπανιά μέχρι την 1η σχεδιασμένη διανυκτέρευση στο Berat της Αλβανίας, προτιμήσαμε να φύγουμε από Αθήνα το μεσημέρι του Σαββάτου αμέσως μετά την δουλειά και να κάνουμε μια εξτρά διανυκτέρευση σε συγγενείς σε χωριό λίγο έξω από τα Γιάννενα.
Αυτό αποδείχτηκε σωτήριο γιατί μας επέτρεψε να ξεκινήσουμε την επόμενη ημέρα φρέσκοι και ξεκούραστοι και να είμαστε αρκετά πρωί γύρω στις 8.30 στα σύνορα της Κακκαβιάς με ελάχιστα αυτοκίνητα μπροστά μας στην ουρά. O έλεγχος στα σύνορα καθαρά τυπικός, 1-2 ερωτήσεις στα Ελληνικά ! από τον Αλβανό υπάλληλο, και με μόλις 5-10 λεπτά καθυστέρησης ήμασταν μέσα στην Αλβανία. Μάθαμε μετά ότι προς το μεσημέρι η ουρά στα σύνορα σταδιακά έγινε τεράστια (κάτι για 3 χιλιόμετρα μου είπαν…!) και όσοι άτυχοι βρέθηκαν εκεί χρειάστηκαν αρκετές ώρες …
Οδηγούμε πλέον προς το Αργυρόκαστρο και Τεπελένι σε ένα μάλλον αδιάφορο τοπίο, σε στενό δρόμο αλλά με λίγη κίνηση, κάνοντας μεγάλη προσπάθεια να μην είμαι πολύ πάνω από τα όρια ταχύτητας, και φθάνοντας στο Αργυρόκαστρο κάνουμε μια στάση για ανεφοδιασμό σε βενζίνη και έναν γρήγορο καφέ. Ακριβή σχετικά η βενζίνη στην Αλβανία στα 1,84€ δηλ μόλις 10 λεπτά φθηνότερη από ότι είχα βάλει πριν ξεκινήσω στην Αθήνα - την περίμενα φθηνότερη.
Εντύπωση μου έκανε ότι στην Αλβανία τα Ελληνικά αποδείχτηκαν πιο χρήσιμα από ότι τα Αγγλικά. Όπου και να πήγαμε είτε στο Αργυρόκαστρο είτε στο Berat πάντα καταφέρναμε να συνεννοηθούμε στα Ελληνικά αφού όλοι είτε είχαν ζήσει κάποια χρόνια στην Ελλάδα, είτε μιλούσαν και Ελληνικά στο σπίτι και στο περιβάλλον τους. Μάλιστα ο ιδιοκτήτης του καταλύματος που μείναμε όχι μόνο μιλούσε Ελληνικά αφού ήταν 5-6 χρόνια στην Λάρισα, αλλά υπερηφανεύονταν ότι το κτίριο που μέναμε το έχτισε με τα λεφτά που έβγαλε στην Ελλάδα !!!, ενώ σε ένα γυράδικο ο ιδιοκτήτης μόλις μας άκουσε να μιλάμε Ελληνικά πετάχτηκε επάνω, μας έπιασε κουβέντα και τσακίστηκε να μας εξυπηρετήσει – αυτός είχε κάνει αρκετά χρόνια στην Κρήτη…
Όπως εντύπωση μου έκανε και το πλήθος των βενζινάδικων σε όλη την Αλβανία. Κυριολεκτικά κάθε λίγα μέτρα ξεπετάγεται και ένα μπροστά σου σε βαθμό που αναρωτιέσαι πως στο διάολο δουλεύουν και βγάζουν μεροκάματο όλα αυτά… Βενζινάδικο και πλύσιμο αυτοκινήτου πρέπει να είναι η πιο διαδεδομένες “μπίζνες της μάζας” στην Αλβανία…
Το Berat αμέσως ξεχώρισε σαν όαση από οτιδήποτε είχαμε δει στην Αλβανία μέχρι εκείνη την στιγμή. Γραφικό, όμορφο, σχετικά φθηνό (50 λεπτά ένα χορταστικό παγωτό χωνάκι, ενώ ένα τυπικό γεύμα για 2 άτομα με pizza, σαλάτα, αναψυκτικό και μπύρα μας κόστισε 16-17 ευρώ), και με αρκετή ζωή χωρίς όμως τον πανικό του αδιαχώρητου.
Το κατάλυμά μας με κλειστό παρκινγκ και σε ακτίνα βολής με τα πόδια από το κέντρο, οπότε για το επόμενο της ημέρας ξεχνάμε το αυτοκίνητο και αρχίζουμε τις περατζάδες με τα πόδια.
Δυσάρεστη έκπληξη ότι στην Vodafone που ρώτησα δεν υπήρχε η travel sim για την οποία είχα διαβάσει εδώ και που υποτίθεται ότι θα με κάλυπτε σε όλα τα Δυτ Βαλκάνια – αυτό τουλάχιστον μου είπε η υπάλληλος η οποία όμως δεν μου ενέπνευσε εμπιστοσύνη ότι ήξερε τι έλεγε !!! Μόνο τοπική sim μου πρόσφερε που αν και φθηνή δεν είχε νόημα για την μια μέρα που θα παραμέναμε στην Αλβανία. Οπότε δεν το ρισκάραμε και αρκεστήκαμε στο Wi-Fi του ξενοδοχείου και στο Wi-Fi των μαγαζιών στα οποία καθόμασταν. Έτσι κι αλλιώς στα τηλέφωνα είχα κατεβάσει όλους τους χάρτες της περιοχής οπότε την βασική πλοήγηση του gps την είχαμε και χωρίς data.
Καφές, φαί, παγωτό, φωτό και βόλτες ήταν ότι έπρεπε για να συμπληρωθεί η 1η μέρα του road trip.
2η ημέρα και ξυπνάμε κατά τις 7.00. Πρωινό στην αυλή του ξενοδοχείου με το χάραμα και πριν τις 8.00 ήμασταν ήδη στο αυτοκίνητο με κατεύθυνση το Μαυροβούνιο. Μέχρι λίγο πριν τα Τίρανα όλα καλά. Από εκεί και πέρα όμως φάγαμε το πρώτο από τα 2 πακέτα του ταξιδιού… Αν εξαιρέσουμε καμιά 20αριά χιλιόμετρα που ήταν ψιλοαυτοκινητόδρομος όλη η υπόλοιπη διαδρομή μέχρι την Lezhe ήταν ένα ΑΤΕΛΕΙΩΤΟ μποτιλιάρισμα… Μιλάμε για δεκάδες χιλιόμετρα…
Φάγαμε πάνω από ένα 3ωρο !!! συνεχώς με νεκρά -1η - 2α και όπως ήταν φυσικό τα νεύρα μας έγιναν σμπαράλια. Ευτυχώς από την Lezhe μέχρι την Σκόδρα και από εκεί προς τα σύνορα η κατάσταση βελτιώθηκε. Ναι μεν δεν πήγαινες γρήγορα αλλά τουλάχιστον δεν ξανασταματήσαμε σχεδόν πουθενά, ενώ ταυτόχρονα η διαδρομή γινόταν σταδιακά πιο όμορφη και αποκτούσε κάποιο οπτικό ενδιαφέρον.
Στα δε σύνορα περάσαμε αέρα πατέρα. Οι Αλβανοί δεν μπήκαν καν στον κόπο να ανοίξουν το παράθυρο του γκισέ για έλεγχο εξόδου, ενώ καπάκι στο επόμενο γκισέ του Μαυροβουνίου μόλις ο υπάλληλος είδε τις Ελληνικές ταυτότητες στα χέρια μας άρχισε να φωνάξει go,go, go χωρίς καν να τις πιάσει στα χέρια του !!!. Ούτε σε διόδια επί κινήματος “δεν πληρώνω” δεν έχω περάσει έτσι…
Μπαίνουμε στο Μαυροβούνιο και από έναν δρόμο που πιο πολύ για αγροτικός μου έκανε κατηφορίζουμε προς την θάλασσα και τα παράλια που βλέπουμε στο βάθος. Στην αρχή ανησύχησα και φοβήθηκα ότι το gps με έστελνε από κάποιο παράδρομο ή κάπου αλλού, αλλά τα αρκετά αυτοκίνητα με ξένες πινακίδες που συναντούσαμε με έπεισαν ότι όντως αυτός ήταν ο δρόμος !!!
Φθάνουμε στην 1η πόλη του Μαυροβουνίου την Ούλτσιν και εκεί τρώμε ένα ακόμα (αν και σαφώς μικρότερο) πακέτο. Για να διασχίσουμε τα 3-4 χιλιόμετρα της πόλης και τους 2-3 κυκλικούς κόμβους φάγαμε περίπου 1 ώρα και το κακό ήταν ότι επειδή είχε πάει ήδη μεσημέρι η θερμοκρασία ήταν ψηλή με το air-condition του αυτοκινήτου να τραβάει ζόρια για να κρατήσει δροσερό το εσωτερικό…
Τουλάχιστον από εκεί και πέρα η κίνηση ήταν με ομαλή ροή, κρατώντας τα 60-70-80 χιλ/ώρα, σε στενό δρόμο μιας λωρίδας με υποδειγματικά καλό οδόστρωμα, και κυρίως ταξιδεύαμε παραλιακά μεν αλλά μέσα στο πράσινο δε - το μάτι μας δεν χόρταινε τοπία.
Αρχικά ο σχεδιασμός έλεγε στάση για μεσημεριανό και ποδαράτη βόλτα στο Sveti Stefan, όμως η μεγάλη καθυστέρηση που φάγαμε τόσο στην Αλβανία όσο και στην Ούλτσιν μας είχε ρίξει πολλές ώρες πίσω - και επιπλέον είχαμε πάρει φόβο γιατί δεν ξέραμε τι άλλο ακόμα θα συναντούσαμε μπροστά μας…
Έτσι αντί για φαί και μια 2-3ωρη στάση/βόλτα που είχα προγραμματίσει απλά κάναμε μια μισάωρη στάση σε εστιατόριο/καφετέρια πάνω στον δρόμο με θέα στο νησάκι - ίσα να ξεμουδιάσουμε, να πιούμε μια παγωμένη μπύρα και να βγάλουμε τις απαραίτητες φωτό από το όντως πολύ όμορφο Stefan.
Θα ήθελα να έχουμε χρόνο να κατέβουμε κάτω, να κάνουμε ένα μπανάκι στην παραλία δίπλα στο νησάκι, να το περπατήσουμε και να το δούμε καλύτερα, αλλά όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια ο Θεός γελάει… Next time…
Πλησιάζουμε την Μπούντβα και η κίνηση ζορίζει πάλι αλλά ευτυχώς όχι σε σημείο μποτιλιαρίσματος. Η Μπούντβα φαίνεται να έχει πολύ ζωή αλλά δεν ξέρω ρε παιδί μου…κάτι με χάλαγε σε αυτήν χωρίς να μπορώ να το προσδιορίσω τι ακριβώς. Φαίνεται να συνδυάζει τεράστια κιτς κτίρια με ταυτόχρονη υπερβολική τουριστική ανάπτυξη/έκρηξη. Είναι φανερό ότι παίζει πολύ χρήμα από τον τουρισμό αλλά τουλάχιστον στα Ελληνικά μάτια μου δεν με ενέπνευσε να κάτσω ούτε για καφέ. Μια γύρα στην πόλη με το αυτοκίνητο έτσι για να δούμε όσο μπορούσαμε περισσότερα και φύγαμε για Κοτορ μιας και το ηλιοβασίλεμα πλησίαζε επικίνδυνα….
Μετά την Μπούντβα αφήνουμε την παραλία και τρυπώντας το βουνό μέσω ενός τούνελ πλησιάζουμε πια στον προορισμό της ημέρας. Μικρό μποτιλιάρισμα στην είσοδο και ξαφνικά το Κότορ παρουσιάζεται μπροστά μας με όλη του την μεγαλοπρέπεια.
Φυσικό λιμάνι γεμάτο με κάθε λογής σκάφη και με απόκρημνες πλαγιές στις οποίες δεσπόζει χαμηλά η παλιά πόλη και ψηλά τα τείχη του κάστρου. Θεωρητικά μπορείς να πάρεις μονοπάτι και σκαλιά και να ανέβεις μέχρι πάνω αλλά και μόνο που το βλέπεις από χαμηλά σου κόβεται κάθε διάθεση για ηρωισμούς…
Το δωμάτιο που έχω κλείσει είναι μέσα στην παλιά πόλη όπου δεν μπαίνει αυτοκίνητο. Υπάρχει δωρεάν δημοτικό πάρκινγκ αλλά είναι αρκετά μακριά στην είσοδο της πόλης, οπότε για να ξεφορτώσουμε αποσκευές και να βρούμε το δωμάτιο αναγκαστικά πληρώσαμε 1 ευρώ την ώρα στο πάρκινγκ του λιμανιού.
Αφού βρήκαμε το δωμάτιο (δεν ήταν εύκολο φορτωμένοι μέσα στην παλιά πόλη...) και βολευτήκαμε, μετακινήσαμε το αυτοκίνητο στο δωρεάν δημοτικό πάρκινγκ και ξεκινήσαμε την 1η ποδαράτη εξερεύνηση.
Πανέμορφη η παλιά πόλη, με καλτνερίμια, γραφικά μαγαζάκια, εκκλησίες, και κόσμο παντού. Μια περιήγηση στα τείχη του κάστρου σου χαρίζει υπέροχη θέα και ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα.
Οι τιμές όμως δεν έχουν καμιά σχέση με αυτές που βρήκαμε στην Αλβανία. Μιλάμε για 2 και 3 φορές επάνω – σε κάποιες περιπτώσεις αρκετά ακριβότερες και από τις δικές μας. Το βράδυ για μια πίτσα τύπου κατεψυγμένη από Σκλαβενίτη, μια ελεεινή σαλάτα και μια μπύρα ο λογαριασμός ήταν 45 ευρώ !
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα η κούραση της ημέρας υπερίσχυσε και με μια μικρή βοήθεια από μπύρες και mojito πέσαμε ξεροί.
3η ημέρα και το πρωί από το παράθυρο του δωματίου που έβλεπε στο λιμάνι αντικρίζω μια πλωτή πολυκατοικία !!! και 1-2 άλλα μικρότερα κρουαζερόπλοια να έχουν δέσει στον κόλπο και να ξερνάνε ατελείωτα γκρουπάκια τουριστών. Όλη η παλιά πόλη είχε γεμίσει από κόσμο σε σημείο που δυσκολευόσουνα να κάτσεις να πιείς έναν καφέ.
Τουριστική ατραξιόν της περιοχής είναι η 3ωρη βόλτα με σκάφος που σε πάει στο νησάκι της Παναγίας στο Πέραστ, στην εγκαταλειμμένη βάση των υποβρυχίων και στην μπλε σπηλιά αλλά κοστίζει 40,00 το κεφάλι.
Σαν γνήσιος Ελληναράς προσπάθησα να το παζαρέψω στα 30,00 και ενώ ήμουν σίγουρος ότι θα μου βγει, τελικά ο Μαυροβούνιος καπετάνιος αποδείχτηκε πολύ σκληρός στα παζάρια και δεν έκανε πίσω. Τσαντίστηκα και δεν μπήκα αν και να σας πω την αλήθεια μετά το μετάνιωσα, αλλά ήταν αργά…
Οπότε όλη η μέρα αναλώθηκε σε ποδαράτες βόλτες στο λιμάνι, στο φρούριο και στην παλιά πόλη.
4η ημέρα και κατά τις 7.30 αναχώρηση από το Κότορ με τελικό προορισμό ημέρας το Μόσταρ της Βοζνίας. Από το Κότορ ξεκινάμε να κάνουμε τον κύκλο του τεράστιου κόλπου με πρώτο σταθμό καμιά 20αριά χιλιόμετρα μετά το Πέραστ.
Πανέμορφο και γραφικό μέρος με τα νερά σαν λάδι και τα 2 νησάκια του να δίνουν μια ξεχωριστή νότα στο τοπίο. Βοηθούσε το ότι ήταν ακόμα νωρίς το πρωί και οι τουρίστες δεν είχαν ξυπνήσει με αποτέλεσμα μια απέραντη γαλήνη να περιτυλίγει όλο το - έτσι κι αλλιώς πανέμορφο - σκηνικό.
1-2 γρήγορες στάσεις για φωτό και συνεχίζουμε περνώντας από πολλά παραλιακά και τουριστικά κατά βάση χωριά που απλώνονται σε όλο το μήκος περιμετρικά του κόλπου. Όμορφα μεν αλλά για κάποιον Έλληνα που έχει συνηθίσει να βλέπει παραλιακά χωριά δεν εντυπωσιάζουν ιδιαίτερα. Για τους Βόρειους φαντάζομαι θα είναι πιο εντυπωσιακά.
Πλησιάζοντας στην Χέρτσεκ Νοβι αφήνουμε την παραλία και αρχίζει η απότομη ανηφόρα διαρκείας για τον συνοριακό σταθμό Sitnica.
Άλλο τοπίο εδώ… Το πράσινο αραιώνει χωρίς να εξαφανίζεται και η αγριάδα και η ερημιά του τοπίου δίνουν έναν λίγο απόκοσμο τόνο. Τον χειμώνα φαντάζομαι θα είναι δύσκολα τα περάσματα εδώ πάνω.
Μετά από μια μεγάλη διαδρομή που δεν συναντάς κανένα χωριό και ελάχιστη κίνηση στον δρόμο, φθάνουμε ξαφνικά στον συνοριακό σταθμό ο οποίος είναι στην μέση του πουθενά. Μικρή ουρά 10-15 αυτοκινήτων, περίπου 15λεπτη καθυστέρηση, και στα Βοσνιακά σύνορα εισπράξαμε την 1η και μοναδική γκρίνια από τους υπαλλήλους για το ότι δεν είχαμε διαβατήρια. Φυσικά δεχθήκανε τις Ελληνικές ταυτότητες, απλά στραβομουτσούνιασαν λίγο γιατί έπρεπε να γράψουν με το χέρι τα στοιχεία μας. Με ένα γλυκό χαμόγελο (της γυναίκας μου κυρίως…
) ξεπεράσαμε το πρόβλημα, μπαίνουμε στην Βοσνία και αρχίζουμε να ροβολάμε την κατηφόρα προς το Τρεμπινιε.Ο δρόμος στενός αλλά χωρίς κίνηση, πολύ ερημικά τοπία και μετά από περίπου 1 ώρα φτάνουμε στο Τρέμπινιε όπου σταματάμε για ανεφοδιασμό σε βενζίνη, ένα καφεδάκι και να βάλουμε και κάτι στο στόμα μας αφού είχαμε φύγει χωρίς πρωινό από το Κότορ.
Ευχάριστη έκπληξη η τιμή της αμόλυβδης στα 1,54€ και ακόμα πιο ευχάριστες οι τιμές για καφέ, κρουασανάκια, μπακλαβαδάκια, πατατάκια κλπ σκατολοίδια. Μετά τις τιμές του Κότορ ξαναήρθαμε στα ίσια μας και πεινασμένοι όπως ήμασταν τα τιμήσαμε όλα δεόντως…
Από το Τρεμπινιε ξεκινάμε για μια +2ωρη διαδρομή για τους καταρράκτες Kravica. Πολλές εναλλαγές τοπίων αλλά τίποτα δεν μπορεί να σε προϊδεάσει για αυτό που θα αντικρίσεις μόλις φθάσεις.
Αφήνεις το αυτοκίνητο στο μεγάλο παρκινγκ, πληρώνεις την είσοδο και κατεβαίνεις το μακρύ κατηφορικό μονοπάτι ακούγοντας τον ήχο των νερών μέχρι που ξαφνικά σε ένα ξέφωτο μένεις παγωτό…
Πολλοί διαφορετικοί καταρράκτες σε ένα τεράστιο ημικύκλιο να ξεχύνονται από 30-40-50 μέτρα ύψος και να σχηματίζουν μια λίμνη με φόντο στο βάθος την τεράστια γέφυρα του αυτοκινητόδρομου της Rijeka…. Γύρω από την λίμνη πολλά μαγαζιά για να πιείς καφέ, μπύρα, ή να φας κάτι, και φυσικά ξαπλώστρες για τους τολμηρούς.
Και λέω τολμηρούς γιατί αν και κάποιοι έκαναν μπάνιο η κλασική δοκιμή με το πόδι με έπεισε ότι η θερμοκρασία παραείναι χαμηλή για μένα…
Πλατσούρισμα μέχρι το γόνατο και μετά αραχτός με μια μπύρα να μην χορταίνω το θέαμα και να δροσίζομαι από τα μικροσταγονίδια του νερού που σχηματίζουν μια υδάτινη ομίχλη γύρω μας… Κάτι σαν αυτά τα μηχανήματα που έχουν οι καφετέριες στην Αθήνα για να δροσίζουν τον κόσμο μόνο που εδώ έχουμε να κάνουμε με φυσική παραγωγή…
Κάποια στιγμή ήρθε η ώρα να φύγουμε. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις. Το πολύ ανηφορικό μονοπάτι σε συνδυασμό με την υπερβολική ζέστη και την τρομερή υγρασία είναι δοκιμασία και στα πρώτα 100 μέτρα έχεις ήδη γονατίσει. Ευτυχώς μάθαμε ότι υπάρχει ένα μικρό ανοιχτό αμάξι-τρενάκι που κάνει ανά μισή ώρα δρομολόγια και σε ανεβάζει στην είσοδο με 1 ευρώ. Θρονιαστήκαμε στο κάθισμα και απολαύσαμε την διαδρομή μέχρι πάνω…
Από εκεί και μετά το Μόσταρ δεν είναι μακριά. Το gps περιέργως μου υποδεικνύει διαφορετικό δρόμο απ’ ότι οι πινακίδες και αποφάσισα να το εμπιστευτώ. Τελικά δεν έκανε λάθος και σε καμιά ώρα βρίσκομαι εκεί. Αφήνουμε τα πράγματα στο δωμάτιο και βουρ για την 1η περατζάδα.
Απίστευτο μέρος. Σαν κάποιος να γύρισε έναν διακόπτη και να μεταφερθήκαμε στον 18ο αιώνα...
Παλιά πέτρινα κτίρια που φυσικά όλα έχουν γίνει μαγαζιά εστίασης ή σουβενίρ. Το γνωστό επιβλητικό γεφύρι είναι η ατραξιόν της περιοχής και το κέντρο των happening. Και λέγοντας happening εννοώ κάτι βουτιές τόσο από το γεφύρι, όσο και από μια εξέδρα που έχουν στήσει παρακάτω, καθώς και βόλτες με φουσκωτά πάνω-κάτω στο ποτάμι.
Ο κόσμος να γεμίζει ασφυκτικά το γεφύρι και τα πανέμορφα στενάκια, ενώ είναι απίστευτο το πως έχουν εκμεταλλευτεί κάθε παρτέρι και κάθε σπιθαμή χώρου για να στήσουν δεκάδες μαγαζιά εστίασης όλα στις όχθες με θέα το ποτάμι, το γεφύρι και την παλιά πόλη.
Πάντως οι τιμές τόσο στο φαί όσο και στα σουβενιρ ήταν σχετικά καλές και δεν το πολυσκεφτόσουν για οτιδήποτε ήθελες να κάνεις. Δεν ήταν αυτό που λέμε τσάμπα αλλά αισθητά φθηνότερα από το Κότορ. Βόλτες πάνω κάτω μέχρι να πονέσουν τα γόνατα, σουβενίρ για τους γνωστούς, φαι, και ύπνος στο θαυμάσιο διαμέρισμα που ήταν μόλις 250-300 μέτρα από το γεφύρι.
5η ημέρα, πρωινό ξύπνημα (μας είχε γίνει συνήθεια πια) και μια γρήγορη βόλτα στα σοκάκια για να απολαύσουμε την πολύ πρωινή ησυχία και να πάρουμε πρωινό και καφέ. Με ελάχιστο κόσμο ήταν ακόμα πιο γοητευτικό και εύκολα πιάναμε ψιλοκουβέντα με τους ντόπιους μαγαζάτορες που εκείνη την ώρα σιγά-σιγά άνοιγαν τα μαγαζιά τους.
Το πρόγραμμα της ημέρας έλεγε για μια μικρή εκδρομή σε ένα μέρος μόλις 15-20 χλμ μακριά από το Μόσταρ. Dervish House ή Dervish Monastery λέγεται. Ξεκινάμε κατά τις 10.00 και παρά την κίνηση διασχίζοντας το νέο Μόσταρ δεν μας πήρε πάνω από 25-30 λεπτά για να φθάσουμε. Βλέποντας τα πούλμαν να ξεφορτώνουν κόσμο κατάλαβα ότι κάθε άλλο παρά ήσυχα θα ήταν. Αφήνουμε το αυτοκίνητο στο πάρκινγκ (2 ευρώ ανεξαρτήτως ώρας) και κατηφορίζουμε ποδαράτοι τον δρόμο.
Όμορφο μέρος που δικαίωσε την επιλογή μου για την εκδρομή αυτή.
Το απίστευτο του τοπίου είναι το πως από μια τεράστια τρύπα στο βουνό ξεχύνεται λες και από το πουθενά μέσα από τα έγκατα της γης ένας “κρυφός” ποταμός στις όχθες του οποίου (που επικοινωνούν με όμορφα πέτρινα γεφυράκια) έχουν στηθεί δεκάδες μαγαζιά για καφέ και φαί, ενώ ακριβώς στην έξοδο της τρύπας και στην εκβολή του ποταμού βρίσκεται το εν λόγω οίκημα/μουσείο που είναι επισκέψιμο με εισιτήριο.
Δεν μπήκαμε να το δούμε μέσα γιατί είχε κόσμο και δεν μας φάνηκε καλή ιδέα - προτιμήσαμε να περπατήσουμε πάνω κάτω στις όχθες, να πλησιάσουμε την τρύπα και τον μικρό καταρράκτη όσο περισσότερο μπορούσαμε, και μετά να την αράξουμε για καφέ και παγωτό.
Αργά το μεσημέρι επιστροφή στο Μόσταρ, γρήγορο φαί και μεσημεριανή ξεκούραση στο δωμάτιο. Το απόγευμα μια κλασική και καθιερωμένη πια βόλτα σε όσα στενάκια και καλντερίμια μας είχαν ξεφύγει, και μετά την αράξαμε κάτω από το γεφύρι στο σημείο που βρίσκονται τα φουσκωτά.
Από εκεί η θέα είναι ακόμη πιο επιβλητική και έχεις καλύτερη οπτική αυτών που βουτάνε στο ποτάμι είτε από το γεφύρι, είτε από την εξέδρα.
Το βράδυ δείπνο στα πανέμορφα φωτισμένα μαγαζάκια στις όχθες παρέα με ζωντανή μουσική και κάπου εδώ τελειώνει η επίσκεψή μας στο μαγευτικό Μόσταρ.
6η ημέρα και το πρόγραμμα έλεγε Σεράγεβο. 2 ώρες και κάτι η διαδρομή οπότε όλα γίναν σε πιο χαλαρούς ρυθμούς. Πλησιάζοντας το Σεράγεβο μπήκαμε για 1η φορά εκτός Ελλάδος σε κανονικό αυτοκινητόδρομο. Δεν ήταν πολύ, καμιά 20αριά χιλιόμετρα, αλλά μετά από εκατοντάδες χιλιόμετρα σε στενούς επαρχιακούς με 60-80 - βία 90 χιλιόμετρα τα 130+ του αυτοκινητόδρομου μας φάνηκαν ότι ήμασταν σε jet στην απογείωση…
Κατάφερα και έγινα ψιλορεζίλι
όταν μπαίνοντας στον αυτοκινητόδρομο έψαχνα να βρω πως να πληρώσω τα διόδια ενώ εκεί το σύστημα είναι διαφορετικό – παίρνεις αυτόματα μόνο ένα χαρτάκι μπαίνοντας και πληρώνεις στην έξοδα ανάλογα που θα βγεις. Ευτυχώς ντόπιος από πίσω μου κατάλαβε το πρόβλημα, κατέβηκε από το αυτοκίνητό του και ευγενικά μου εξήγησε. Πάλι καλά- στην Ελλάδα θα είχαν αρχίσει όλοι να κορνάρουν και να βρίζουν…Μπαίνοντας στο Σεράγεβο αμέσως μαγεύτηκα.
Χτισμένο αμφιθεατρικά στα καταπράσινα βουνά που το περιβάλλουν, σαν πολλά μικρά χωριά σχεδόν ενωμένα μεταξύ τους, αμέσως έδειξε ότι δεν θα μας απογοητεύσει. Φωτό σε ένα τεράστιο γυάλινο περιστρεφόμενο κτίριο που βρέθηκε μπροστά μας και αφού μπερδευτήκαμε λίγο στα στενά τελικά βρίσκουμε το κατάλυμα μόλις 200-250 μέτρα από την αρχή της αγοράς και την κλασική βρύση – σήμα κατατεθέν του Σεράγεβο…
Δύσκολο το πάρκινγκ αλλά υποτίθεται ότι είχε προβλεφθεί.
Το πρόβλημα ήταν ότι φθάσαμε πολύ νωρίς και δεν υπήρχε κανένας στο κατάλυμα να μας υποδεχθεί, ενώ τόσο το δωμάτιό μας όσο και το πάρκινγκ μας ακόμα δεν είχαν απελευθερωθεί από τον προηγούμενο ένοικο. Ευτυχώς στάθηκα τυχερός και κατάφερα να βρω να παρκάρω εκεί κοντά πάνω στο δρόμο σε μέρος που μου φάνηκε σχετικά ασφαλές και νόμιμο, και αφήνοντας τα πράγματα μέσα στο αυτοκίνητο ξεκινήσαμε μια βόλτα για να πάρουμε μια πρώτη άποψη και ταυτόχρονα να περάσει η ώρα για να μπορέσουμε να κάνουμε check-in.
Αρχίζουμε να περπατάμε τόσο στην παλιά πόλη όσο και δίπλα στο ποτάμι, και όσο περνάει η ώρα το ερωτεύομαι πιο πολύ
.Δεν ξέρω πως να το περιγράψω αλλά αυτή η πόλη φαίνεται να έχει μια δικιά της ξεχωριστή αύρα που την νιώθεις από την πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου εκεί.
Πολυπολιτισμική (η μαντήλα πάει σύννεφο) και ταυτόχρονα παραδοσιακή αλλά και σύγχρονη…. Αγορές σουβενιρ, παγωτάκι και βοσνιακός καφές (τούρκικος – ελληνικός είναι αλλά έτσι τον λένε εκεί), τσιμπάμε κάτι στα γρήγορα, και αργά το μεσημέρι πια επιστρέφουμε στο κατάλυμα για να ξεφορτώσουμε και να βολευτούμε.
Το απόγευμα-βράδυ προβλέπεται πολύ ενδιαφέρον…
Βολευόμαστε στο δωμάτιο, παρκάρουμε στην κρατημένη θέση και κάποια στιγμή μας πήρε λίγο ο ύπνος.
Ήταν λίγο πριν τις 4 το απόγευμα όταν ξύπνησα από τον θόρυβο μιας καταιγίδας !
Αμάν λέω, πάει η ποδαράτη βόλτα. Ευτυχώς όπως όλες οι καλοκαιρινές μπόρες δεν κράτησε πολύ. Σε λιγότερο από ώρα είχε σχεδόν σταματήσει και αποφασίσαμε να ξεμυτίσουμε.Όρεξη να έχεις να περπατάς… Στενά όμορφα δαιδαλώδη σοκάκια, μικρά γραφικά μαγαζιά , τζαμιά που συνυπάρχουν με εκκλησίες, και μια απίστευτη αγορά για καφέ, παγωτό και κυρίως πολλά γλυκά. Το Σεράγεβο δεν συνιστάται για διαβητικούς…
Παντού μουσεία και πανό για εκδηλώσεις (κυρίως εκδηλώσεις μνήμης για την πολιορκία του 90-93 και την γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα), ετοιμαζόταν μια ανοιχτή συναυλία αλλά δεν ξέρω αν η καταιγίδα τους την χάλασε, και γενικά μια πολύ ζωντανή πόλη που μου έδωσε την αίσθηση ότι χαλαρά χρειάζεσαι 3-4 ημέρες για να πεις ότι τα είδες όλα και τα έκανες όλα…
Το βράδυ την πέφτουμε για φαί σε τούρκικο μαγαζί. Αν και το φαι ήταν καλό, αυτό που δεν περίμενα ήταν να μην σερβίρουν αλκοόλ ή έστω μια μπύρα,
κι απ’ ότι κατάλαβα αυτό είναι ο κανόνας στα περισσότερα φαγάδικα εκεί - μάλλον για θρησκευτικούς λόγους.Δεν βαριέσαι, την βγάλαμε με νερό και αναψυκτικό. Πάντως οι τιμές ήταν καλές έως λογικές και δεν ματώσαμε πουθενά.
Με τα το πόδια να διαμαρτύρονται από τα ατελείωτα χιλιόμετρα, αποχαιρετάμε με λύπη το Σεράγεβο και επιστρέφουμε στο δωμάτιο μιας και η αυριανή μέρα έχει πολλά χιλιόμετρα και χρειαζόμαστε ύπνο και δυνάμεις.
7η ημέρα και χαράματα ξεκινάμε από το Σεράγεβο. Η πρωινή δροσιά ήταν πιο έντονη από ότι περιμέναμε και ανεβαίνοντας στα βουνά η θερμοκρασία όλο και έπεφτε ενώ από το πουθενά εμφανίστηκε ξαφνικά μια ομίχλη που κάλυπτε τα πάντα !
Η θερμοκρασία να συνεχίζει να πέφτει και κάποια στιγμή βλέπω στο θερμόμετρο του αυτοκινήτου 13 βαθμούς
την στιγμή που όλες τις προηγούμενες ημέρες ήμασταν παντού και πάντα πάνω από τους 30 !!!Από το air condition γυρνάμε για λίγο στο καλοριφέρ ! και η διαδρομή συνεχίζεται.
Πρώτος στόχος το συνοριακό πέρασμα στο Βίσενγκραντ και η διαδρομή μέχρι εκεί απλά απίστευτη. Συνεχώς δίπλα σε ποτάμια, πολλά μικρά και λίγο μεγαλύτερα τούνελ (κάποια μάλιστα πολύ στενά και χωρίς καθόλου φωτισμό σε βαθμό που τρομάζεις αν τυχόν έρχεται κάποιος από το απέναντι ρεύμα ), αλλά χωρίς ιδιαίτερη κίνηση και παρ’ όλη την μια λωρίδα του δρόμου κρατάς εύκολα τα 80-100 χιλιόμετρα.
Φθάνοντας στην πόλη του Βισενγκαντ φουλάρουμε σε βενζίνη στα μόλις 1,54€ και μερικά χιλιόμετρα μετά αντικρίζουμε τα σύνορα της Σερβίας. Σχεδόν χωρίς να σταματήσουμε περνάμε χαλαρά Σερβία για να μας ξανασταματήσουν μόλις 200-300 μέτρα μετά για να πληρώσουμε φόρο εισόδου στην χώρα ! Πρώτη φορά μου έτυχε αυτό. Ευτυχώς δέχονταν πιστωτική γιατί δεν υπήρχε περίπτωση να έχουμε δηνάρια και δεν έπαιρναν ευρώ. Αν θυμάμαι καλά 1 ευρώ και κάτι ήταν ο φόρος…
Λίγο μετά τα σύνορα μας υποδέχεται ένα μαγευτικό μέρος , το Mokra Gora. Απ’όσο ξέρω είναι η περιοχή καταγωγής του Εμιλ Κουστουρίτσα και εκεί έχουν δημιουργήσει πολλά ξεχωριστά μικρά θεματικά χωριά το καθένα εμπνευσμένο από διαφορετική ταινία του Χόλυγουντ. Όλα πηγμένα στο πράσινο και πανέμορφα.
Μακάρι να είχαμε περισσότερο χρόνο να τα γνωρίσουμε καλύτερα αλλά μπροστά μας είχαμε καμιά +300αριά χιλιόμετρα ακόμα και δεν μας έπαιρνε για πολλά – πολλά. Γρήγορες μικρές στάσεις για φωτό και συνεχίζουμε….Η διαδρομή κατηφορίζει προς την 1η μεγάλη Σερβική πόλη την Ούζιτσε μέσα από όμορφα τοπία με προσεγμένα και καλαίσθητα σπιτάκια. Ο δρόμος στα πρώτα χιλιόμετρα χιλιομπαλωμένος και στενός αλλά όταν μπαίνουμε στον κυρίως επαρχιακό παραμένει στενός αλλά τουλάχιστον με φρέσκο και άψογο οδόστρωμα.
Πλησιάζοντας σε κάθε πόλη η κίνηση σφίγγει αρκετά αλλά χωρίς μποτιλιαρίσματα και μεγάλες καθυστερήσεις. Απλά από τα 70-80-90 για 2-3 χιλιόμετρα πέφτεις στα 30-50 μέχρι να περάσεις τους κυκλικούς κόμβους και να ξανανέβεις μετά στα κανονικά.
Πάντως από ένα σημείο και μετά η διαδρομή που μας οδηγούσε το gps μάλλον δεν ήταν και η καλύτερη. Μπορεί να ήταν η συντομότερη αλλά σε κάποια κομμάτια ένοιωσα ότι οδηγούσα σε αγροτικό δρόμο σε βαθμό που σχεδόν σταμάταγα στην άκρη για να σιγουρευτώ ότι θα χωρέσει το αντίθετα ερχόμενο όχημα. Δεν μπορεί να ήταν αυτός ο κυρίως δρόμος – κάποιος παράδρομος ή κάποια παράκαμψη θα ήταν, αλλά δεν είχα καμία όρεξη να το ψάξω όσο έβλεπα ότι η γενική κατεύθυνση ήταν σωστή… Ευτυχώς σχετικά σύντομα επανήλθαμε σε “κανονικό επαρχιακό” δρόμο, πάντα με μια λωρίδα αλλά τουλάχιστον πηγαίναμε άνετα.
Κάπου μετά το Κρουσεβατς συναντάμε τον αυτοκινητόδρομο που έρχεται από το Βελιγράδι και από εκεί και μετά τα πράγματα απλοποιούνται. Σταθερά στα 130-140 και η Νις πλέον είναι σκάρτη ώρα μακριά.
Με μια ενδιάμεση στάση για ξεμούδιασμα, αναψυκτικό και κανένα σαντουιτσάκι φθάνουμε στην Νις καταμεσήμερο μεν αλλά πάντως λίγο νωρίτερα από ότι υπολόγιζα. Βρίσκουμε το ξενοδοχείο, ξεκουραζόμαστε λίγο, ένα ντουζάκι, και απόγευμα πια ξεκινάμε ποδαράτοι να εξερευνήσουμε και τον τελευταίο σταθμό του ταξιδιού μας.
Για την Νις δεν ήξερα τίποτα. Η διανυκτέρευση εκεί κλείστηκε αναγκαστικά σαν ενδιάμεσος σταθμός γιατί αλλιώς δεν έβγαιναν τα χιλιόμετρα της επιστροφής. Παρ’ όλα αυτά αποδείχτηκε μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις του ταξιδιού. Χωρίς σαν πόλη να είναι εντυπωσιακή ή κάτι το ιδιαίτερο, τα δυνατά της σημεία είναι το πάρκο-φρούριο πάνω από το ποτάμι και ο μεγάλος πεζόδρομος στον οποίο βρίσκονται μαζεμένα όλα τα μαγαζιά εστίασης και η εμπορική κίνηση της πόλης.
Ενδιάμεσα τα χωρίζει (ή τα ενώνει – όπως το πάρεις) μια μεγάλη πλατεία με το άγαλμα του ελευθερωτή της πόλης (μην με ρωτήσετε το όνομά του…), πεζούλια και σιντριβάνια, ένα πλωτό εστιατόριο, και η μεγάλη κεντρική γέφυρα που διασχίζει το ποτάμι και σε οδηγεί μέσα στο παλιό κάστρο-πάρκο.
Όλος ο κόσμος μαζεμένος εκεί και μέσα στο πάρκο, διάφορα happening από παραδοσιακούς χορούς μέχρι έκθεση κλασσικών αυτοκινήτων και ροκ συναυλία, και γενικά μια πόλη με χαρούμενο κλίμα και θετική “αύρα”.
Περπατήσαμε πάνω-κάτω όλη αυτή την διαδρομή και βλέπαμε ανθρώπους όλων των ηλικιών που φαίνονταν να το διασκεδάζουν.
Για το τελευταίο βράδυ του ταξιδιού μας θέλαμε κάτι παραπάνω από απλό φαγητό τύπου gyros ή pizza και ρωτώντας καταλήξαμε μετά από αρκετό περπάτημα περιμετρικά του κάστρου σε “κυριλέ” εστιατόριο με το όνομα…”Alexis”…
Αν και ήταν σχεδόν γεμάτο (Σαββατόβραδο γαρ) και φυσικά δεν είχαμε κάνει κράτηση, κάναν ότι καλύτερο να μας βολέψουν. Το μαγαζί διέθετε και ζωντανή μουσική παρακαλώ και προς έκπληξή μας ακούσαμε αρκετά Ελληνικά τραγούδια με σερβικό στίχο. Το κλού όμως ήταν ότι κάποια στιγμή τραγούδησαν και στα Ελληνικά !!! Ο Νταλάρας φαίνεται ότι έχει σουξέ στην Σερβία…
Το φαί δεν έλεγε σπουδαία πράγματα αλλά περάσαμε καλά και με 2 τεράστιες μερίδες + σαλάτα + εμφιαλωμένο κρασί τα 34€ του λογαριασμού τα λες και φθηνά για ένα υποτίθεται ακριβούτσικο μαγαζί. Γενικά στην περατζάδα μας σχηματίσαμε την εντύπωση ότι η Nis είναι αρκετά φθηνή πόλη τουλάχιστον όσο αφορά φαί, καφέ, διασκέδαση.8η ημέρα που ήταν καθαρά μέρα επιστροφής. Πολύ νωρίς το πρωινό στο ξενοδοχείο και πριν τις 8.00 ήμασταν στον δρόμο. Αυτοκινητόδρομος πια και τα χιλιόμετρα αν και μπόλικα φεύγουν γρήγορα. Σε λιγότερο από 2 ώρες και με κόστος διοδίων το 1/3 για τα αντίστοιχα χιλιόμετρα στην Ελλάδα φθάνουμε στα σύνορα των Σκοπίων, όπου εκεί για πρώτη και μοναδική φορά μας ζήτησαν και την πράσινη κάρτα ασφάλισης του αυτοκινήτου. Κανένα πρόβλημα φυσικά, και με μόνο 15-20 λεπτά καθυστέρησης βρισκόμαστε μέσα στα Σκόπια με επόμενο στόχο τα Ελληνικά σύνορα.
Η διαδρομή στα Σκόπια είναι κι αυτή αυτοκινητόδρομος αν και χαμηλότερων προδιαγραφών. Εκεί για πρώτη φορά είδαμε και μπλόκα με ραντάρ στημένα σε κάποια σημεία και μάλιστα έναν Γερμαναρά που ενώ πήγαινα με 110-120 με πέρασε με +40 τον πετύχαμε σταματημένο λίγο πιο κάτω σε ένα από αυτά. Είναι αυτό που λένε... karma is a bitch…
Μιας και τα Σκόπια διαθέτουν την πιο φθηνή βενζίνη από όλες τις χώρες που περάσαμε, μερικά χιλιόμετρα πριν τα σύνορα φουλάρω ασφυκτικά με 1,44€.
Πλησιάζοντας την Γευγελή και τα Ελληνικά σύνορα βλέπουμε την κίνηση να αυξάνεται και με ζώνουν τα μαύρα φίδια. Και δεν είχα άδικο…
2-3 χιλιόμετρα πριν τα σύνορα σταματάμε και αρχίζει το μαρτύριο. Μια ατελείωτη ουρά αυτοκινήτων που να κινείται εξαιρετικά αργά ενίοτε και καθόλου. Με την θερμοκρασία στους 34 βαθμούς (αρχικά γιατί μέχρι να φτάσουμε στο γκισέ έφτασε να δείχνει τους 44 τόση ώρα κάτω από τον ήλιο…), κάτω από έναν καυτό ήλιο, σχεδόν ακινητοποιημένοι, και αυτό το μαρτύριο κράτησε πάνω από 3 ώρες !!!
Αυτό το Ελληνικό κράτος πάντα βρίσκει τρόπο να μας κάνει να ντρεπόμαστε για την χώρα που ζούμε…
5 χώρες περάσαμε τέτοιο χάλι πουθενά. Αν είναι δυνατόν μια Ευρωπαική χώρα, που ξέρει εκ των προτέρων ότι θα υποδεχθεί 30+ μύρια τουρίστες (και άρα 5-6 μύρια από αυτούς οδικώς), να μην έχει κάνει καμία πρόβλεψη για να αντιμετωπίσει την κίνηση στην κύρια είσοδό της από Βορρά και να αφήνει χιλιάδες κόσμο να σιγοψήνεται μέσα στα αυτοκίνητα επί ατελείωτες ώρες…Ντροπή και μόνο ντροπή, και πάλι ντροπή…
Τους το είπα κιόλας στα σύνορα – όχι ότι ίδρωσε το αυτί τους αλλά λέμε τώρα…
Κάτι που ακόμα παραμίλαγα από τα νεύρα μου, κάτι τα πολλά χιλιόμετρα που είχα, χάνω την έξοδο προς Κατερίνη και βρίσκομαι να κατευθύνομαι προς Θεσσαλονίκη ! Σύγχυση στο πως θα καταφέρω να κάνω αναστροφή, προσπαθώντας μπαίνω στην Εγνατία, και όλα πήγαν στραβά… Κόντεψα να φτάσω Γιαννιτσά για να καταφέρω να γυρίσω…!!! Και φυσικά με αυτή την επιπλέον καθυστέρηση ήταν πια μάταιη κάθε προσπάθεια να προλάβω το φέρρυ των 18.00
Αποδεχόμενος την μοίρα μου ότι θα φτάσω αργά το βράδυ στην Εύβοια το πήγα χαλαρά μέχρι τέλους.
Αυτό ήταν το ταξίδι μου στα Βαλκάνια.
Μερικά συγκεντρωτικά στοιχεία, παρατηρήσεις και συμπεράσματα.
Σύνολο 8 ημέρες – 7 διανυκτερεύσεις
Σύνολο χιλιομέτρων (από Αθήνα σε Αθήνα) 2.780 χλμ
Μέση κατανάλωση όλου του ταξιδιού 6,75 λιτ/100χλμ.
Θα μπορούσε να ήταν 2-4 δέκατα καλύτερη αλλά τα 3+ωρα μποτιλιαρίσματα σε Αλβανία και Ελ. σύνορα ανέβασαν τον μέσο όρο. Επιμέρους πάντως στο επαρχιακό Βοζνίας, Μαυροβουνίου κλπ έβλεπα εξαιρετικά χαμηλές καταναλώσεις που δεν είχα δει ποτέ πριν – μιλάμε για μέχρι και 5,5 λ/100χλμ !!! Το να σέρνεσαι με “ξεχασμένες” 5η-6η και 60-90 χιλιόμετρα έχει και τα καλά του.
Βάζοντας βενζίνη σχεδόν σε όλες τις χώρες με διαφορετικές τιμές, η μέση τιμή του λίτρου που πλήρωσα πρέπει να μου βγήκε γύρω στα 1,70 υπολογίζοντας στον μέσο όρο και το 1,94 με το οποίο φουλάρισα ξεκινώντας στην Αθήνα. Άρα το συνολικό κόστος σε βενζίνη έπαιξε γύρω στα 320,00 €
Οι 7 διανυκτερεύσεις κλεισμένες εκ των προτέρων μέσω booking στοίχισαν συνολικά 460,00 με τις ακριβότερες από αυτές να είναι οι 2 διανυκτερεύσεις στο Κότορ. Κάποιες είχαν και πρωινό μέσα αλλά όλες είχαν κλειστεί με κριτήρια πρώτον να είναι σε απόσταση βολής με τα πόδια από το κέντρο ώστε να μη ξανακουμπάμε αυτοκίνητο αφού φθάσουμε, και δεύτερον να διαθέτουν παρκινγκ (εκτός του Κότορ που δεν ήταν δυνατόν) ώστε να μην μπλέξουμε σε περίεργες καταστάσεις και ταλαιπωρηθούμε παραπέρα. Απ’ότι κατάλαβα χωρίς αυτά τα κριτήρια υπήρχαν και φθηνότερες λύσεις αλλά κατά την γνώμη μου η διαφορά δεν άξιζε το ρίσκο και τον κόπο.
Χωρίς χαζοσπατάλες στο φαγητό και στα υπόλοιπα έξοδα (χωρίς όμως να στερηθούμε κάτι) όλο το ταξίδι συνολικά μας στοίχισε κάτω από 1.300 ευρώ με τα 75-80 από αυτά να είναι διόδια επί Ελληνικού εδάφους προς Κακαβιά και από Ευζώνους. Αποκόμισα την αίσθηση ότι τα μέρη που επισκεφτήκαμε επειδή είναι τα πιο τουριστικά των χωρών αυτών είναι αντίστοιχα και πιο τσιμπημένα σε τιμές από ότι άλλοι προορισμοί στις ίδιες χώρες. Αλλά ακόμα κι έτσι δεν βλέπω σε ποιόν τουριστικό προορισμό εντός Ελλάδας θα χαλάγαμε λιγότερα…
To computer του αυτοκινήτου στο τέλος έδειξε συνολικά 47 ώρες οδήγησης - αν και το νούμερο είναι πλασματικό αφού περίπου οι 7 από αυτές ήταν με το αυτοκίνητο σχεδόν ακινητοποιημένο στα 2,5 μποτιλιαρίσματα που φάγαμε. Γύρω στις 40 ώρες ήταν το τελικό "καθαρό" νούμερο οδήγησης.
Διόδια πρακτικά δεν υπάρχουν. Ελάχιστα ευρώ μόνο στην Σερβία και στα Σκόπια και αυτά με κόστος ανά χιλιόμετρο 2-3 φορές φθηνότερα από ότι τα Ελληνικά – άλλη μια απόδειξη του πόσο κορόιδο μας πιάνουν τα ντόπια μονοπώλια με τις ευλογίες του κράτους.
Δεν ξέρω αν στάθηκα τυχερός αλλά οι καθυστερήσεις στα σύνορα που πολύ τις φοβόμουνα πριν ξεκινήσω ήταν ελάχιστες.
5-10 λεπτά στην Κακαβιά μπαίνοντας στην Αλβανία (μετά από λίγες ώρες όμως έγινε χαμός…), σχεδόν μηδέν στα ΑλβανοΜαυροβουνιακά, κανένα 15λεπτο στα ΜαυροβουνοΒοσνιακά στη Sitnica, σχεδόν μηδενική στο Βισενγκραντ μπαίνοντας Σερβία, και κανένα 20λεπτο στα ΣερβοΣκοπιανά. Φυσικά το πακέτο στα ΕλληνοΣκοπιανά τα ανέτρεψε όλα…
Η οδηγική συμπεριφορά στους δρόμους των Βαλκανίων προς έκπληξη μου ήταν σκάλες ανώτερη από τα χάλια που βλέπουμε στην Ελλάδα καθημερινά. Πειθαρχημένη κίνηση στον δρόμο, με σχετικό σεβασμό στα (πιο ρεαλιστικά από τα δικά μας) όρια ταχύτητας και στο που επιτρέπονται οι προσπεράσεις, φλάς πάντα, και όπου μπορούν να διευκολύνουν προσπέραση ή να προειδοποιήσουν για μπλόκο θα το κάνουν. Και εννοείται ότι θα κοκαλώσουν μόλις δουν πεζό να θέλει να διασχίσει τον δρόμο όπως και σε όλη την Ευρώπη.
Τόσες μέρες και τόσα χιλιόμετρα δεν πετύχαμε πουθενά τον κλασικό κάγκουρα και ποτέ και πουθενά δεν ένοιωσα ότι κινδυνεύω από τους υπόλοιπους οδηγούς στον δρόμο. Λίγη περισσότερη προσοχή μόνο στην Αλβανία και αυτό όχι τόσο από τα αυτοκίνητα όσο από πεζούς, ποδήλατα, κάρα κλπ που περιέργως νομίζουν ότι μπορούν να περάσουν απέναντι τον δρόμο από οπουδήποτε.
Οι δρόμοι που κινηθήκαμε στην Αλβανία, Μαυροβουνιο, Βοσνία και σε μεγάλο μέρος της Σερβίας ήταν καθαρά επαρχιακοί με μια λωρίδα ανα κατεύθυνση. Όπως καταλαβαίνετε οι ταχύτητες αντίστοιχα ήταν χαμηλές και συνήθως έπαιζαν στην περιοχή των 60-90 χλμ/ώρα. Ευτυχώς δεν έτυχε μπροστά μας κανένα ατύχημα που αμέσως θα επέφερε μποτιλιάρισμα. Η ποιότητα της ασφάλτου στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν άψογη - πολύ καλύτερη από τους δικούς μας χιλιομπαλωμένους και με γυαλισμένη άσφαλτο επαρχιακούς.
Αν και Αύγουστος αν εξαιρέσουμε την Αλβανία με το τρομερό μποτιλιάρισμα η κίνηση ήταν αυξημένη μεν στο Μαυροβούνιο αλλά με ροή και χωρίς προβλήματα, ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της Βοσνίας τα πράγματα ήταν σχεδόν.... ερημικά με ελάχιστη κίνηση στον δρόμο. Στην Σερβία υπήρχε μια σχετική κίνηση που όμως ήταν ομαλή και αυξανόταν κυρίως όταν πλησιάζαμε σε μεγάλες πόλεις, αλλά κι εκεί δεν πετύχαμε μποτιλιάρισμα ή κάτι ακραίο. Γενικά από άποψη κυκλοφορίας τα πράγματα ήταν καλύτερα απ' ότι περίμενα.
Στους αυτοκινητόδρομους της Σερβίας και των Σκοπίων κανένα πρόβλημα. Σε αυτούς στην Σερβία κινούμασταν στα 130-140 λίγο-πολύ σύμφωνα με την ροή και των υπολοίπων αυτοκινήτων, ενώ στα Σκόπια στα 110-120 αφού εκεί όπως έγραψα παίζαν και μπλόκα με ραντάρ που αποθάρρυναν τα παραπάνω.
Αστυνομία στην άκρη συναντήσαμε κυρίως στην Αλβανία και στα Σκόπια οι οποίοι δεν σταματάγανε αν εσύ δεν έκανες κάτι περίεργο.
Αααα και για να μην το ξεχάσω...Παραδόξως για κάποιο λόγο που δεν κατανοώ όλοι κυκλοφορούσαν με τα φώτα ανοιχτά. Για να μην ξεχωρίζω αναγκαστικά έκανα κι εγώ το ίδιο.
Θα το ξανάκανα ? ΣΗΜΕΡΑ κιόλας…
Τι θα άλλαζα αν το ξεκίναγα πάλι αύριο ? Σχεδόν τίποτα. Η σχεδίαση που είχα κάνει (λαμβάνοντας πάντα υπ' όψιν τους περιορισμούς που είχα) ήταν σε γενικές γραμμές πολύ καλή. Εκ των υστέρων και αν είχα την δυνατότητα (που δεν την είχα…) θα πρόσθετα μια ακόμα μέρα στο Σεράγεβο και μια στην Mokra Gora. Ίσως και μια στο Sveti Stefan. Αλλά το κυριότερο είναι ότι αν μπορούσα (που δεν μπορώ...) θα επέλεγα να το κάνω Ιούνιο ή Σεπτέμβριο. Νομίζω ότι τότε θα ήταν ιδανικά από όλες τις απόψεις.
Το πρόβλημα των τηλεφώνων είναι πράγματι ενοχλητικό. Είχα κάνει μεν προετοιμασία όσο αφορά το gps και δεν είχα σοβαρό πρόβλημα αλλά το να ζητάς το WiFi σε όποιο μαγαζί κάθεσαι είναι λίγο σπαστικό - αν και πολλά αναγράφουν το password στον κατάλογό τους.
Το να δώσω όμως τα τόσα πολλά χρήματα που μου ζητάγανε στην εδώ Vodafone για την περιαγωγή στις κλήσεις και κυρίως για τα ελάχιστα data (μόνο 100ΜΒ ημερησίως με τρελή χρέωση για από εκεί και πάνω) το θεωρώ καθαρή κλοπή και δεν τους κάνω την χάρη.
Πάντως τόσο στην Vodafone Αλβανίας όσο και σε μια άλλη εταιρία στο Κότορ που ρώτησα (μου διαφεύγει το ονομά της) δεν είχαν κάποια τουριστική sim που να με καλύπτει σε όλες αυτές τις χώρες. Τώρα αν υπάρχει τέτοια sim σε κάποια άλλη εταιρία κι εγώ δεν το ανακάλυψα τότε πάσο… Η αλήθεια είναι ότι ενώ μας στεναχώρησε και μας κακοφάνηκε στην αρχή μετά το συνηθίσαμε και πορευτήκαμε χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα.
Όσο αφορά νομίσματα και συναλλαγές δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Οι Ελληνικές κάρτες δουλεύουν παντού και επίσης το ευρώ έχει γίνει πια ντεφάκτο παράλληλο νόμισμα σε όλες αυτές τις χώρες. Παντού το δέχονται και μάλιστα στα πιο τουριστικά σημεία σου δίνουν και ρέστα σε ευρώ. Αν χρειαστεί να πάρεις ρέστα από ευρώ σε τοπικό νόμισμα συνήθως είναι πολύ μικρά ποσά που θα τα ξοδέψεις εύκολα στο επόμενο παγωτό ή σουβενίρ-μαγνητάκι που θα πάρεις…
Μάλιστα στα πρώτα διόδια μπαίνοντας από την Σερβία στα Σκόπια ανακαλύψαμε ότι τα Σκοπιανά διόδια δέχονται πληρωμή και σε ευρώ ! Ακόμα μας έχει μείνει η φάση που πλησιάζοντας στα διόδια και προσπαθώντας να δούμε πόσο κάνει και πως θα πληρώσουμε ο Σκοπιανός υπάλληλος που προφανώς είχε δει τις Ελληνικές πινακίδες μας πριν καν τον ρωτήσουμε μας λέει “1 ευρώ φίλος…” Γελάγαμε σε όλη την υπόλοιπη διαδρομή μέχρι τα Ελληνικά σύνορα με την ατάκα...
Ελπίζω να βοήθησα και να φάνηκα χρήσιμος
Attachments
Last edited:
