Βολιβία Περού Διασχίζοντας τη γη του κόνδορα και αποφεύγοντας τις κακοτοπιές

[patsman]

Κεφάλαιο 5: H πρωινή ζάλη, η περιπλάνηση στο Κούσκο και η αναχώρηση για Πούνο
Αφού πέσαμε για ύπνο σαν κούτσουρα λόγω της κούρασης της προηγούμενης ημέρας, το ξυπνητήρι χτύπησε στις 09:00 π.μ., μια και στις 09:30 θα ερχόταν η γιατρός που μας κανόνισε ο Alex για να κάνουμε τα pcr tests. Υπενθυμίζω ότι εκείνη την εποχή (Απρίλιο του 2022) για να μπορέσεις να μπεις στη Βολιβία από τα χερσαία σύνορα, όπως προγραμματίζαμε, χρειαζόταν -εκτός από το πιστοποιητικό εμβολιασμού- να προσκομίσεις και αρνητικό pcr test, καθώς και ασφάλεια υγείας με κάλυψη ασθένειας για covid. Πράγματι, η καλοσυνάτη κυρία ήταν στην ώρα της και λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα μπήκε στο δωμάτιό μας για να μας πάρει τα δείγματα. Η πληρωμή της έγινε μέσω revolut, καθώς είχε μαζί της pos, και ανήλθε σε 520 soles (=130 ευρώ) για τα δύο άτομα.

Ακολούθως, αφού φάγαμε το πρωινό μας στο δωμάτιο και εξοφλήσαμε τον υπέροχο οικοδεσπότη καταβάλλοντας το συνολικό ποσό των 180 ευρώ για τρεις διανυκτερεύσεις, ξεκινήσαμε το πακετάρισμα. Έπρεπε ν' αφήσουμε το δωμάτιο, καθώς το βράδυ θα παίρναμε το λεωφορείο με προορισμό το Πούνο (τα εισιτήρια κλείστηκαν εκείνη την ώρα μέσω της εύχρηστης εφαρμογής Red Bus και κόστισαν μόλις 35 ευρώ τα δύο άτομα) και είχαμε συνεννοηθεί με τον Alex να μας φυλάξει τις αποσκευές μέχρι τότε. Τότε ήταν που μ΄ έπιασε ένας ντουβρουτζάς, μια ζάλη, ένας κρύος ιδρώτας, ένας πονοκέφαλος... Την ίδια ώρα η Ε. ετοίμασε τις αποσκευές. Προφανώς, η χθεσινή ταλαιπωρία, ο λίγος ύπνος και η ανάβαση εκ νέου στο υψόμετρο του Κούσκο συνέβαλαν στο να αισθανθώ έτσι. Σημειωτέον πως όταν κατεβήκαμε από το δωμάτιο, παρόμοια αισθάνθηκε και η Ε. Ωστόσο, δεν το βάλαμε κάτω! Κατευθυνθήκαμε στο πλησιέστερο μαγαζί για να πιούμε έναν καφέ (καλό και άγιο το τσάι κόκας, αλλά χρειάζεται και ένα εσπρέσο πού και πού) συνοδεία ενός παυσίπονου. Εντός μισαώρου ήμασταν και πάλι στις επάλξεις, έτοιμοι για να σεργιανίσουμε στην πρωτεύουσα των Ίνκας!

Το πλάνο περιλάμβανε τουλάχιστον επισκέψεις σε -ό,τι προλάβουμε- μουσεία και μετάβαση στα γραφεία των Alpaca Expeditions, καθώς είχαμε ήδη καταλήξει ότι θα διαπραγματευόμασταν την επιστροφή κάποιου ποσού λόγω της μη τήρησης του προγράμματος του διήμερου ακριβού trek (μη χρήση τρένου, πληρωμή του ξενώνα στο Ollantaytambo κ.λπ.). Αποκλείσαμε δε την ανάβαση στο Saqsaywaman, γιατί δεν θέλαμε να υποστούμε μια "καινούρια ζάλη". Είπαμε να το πάρουμε χαλαρά... Η πρώτη μας στάση έγινε στο Museo Inka και στη συνέχεια στο Museo Machu Picchu, με το όμορφο patio.

Σειρά είχε η εντυπωσιακή Qorikancha, που μια και θεωρείται το κέντρο του κόσμου κατά τους Ίνκας (όπως ήταν οι Δελφοί για τους αρχαίους Έλληνες) περιμέναμε να τη δούμε πώς και πώς. Όσα είχαμε διαβάσει γι' αυτήν από πριν λειτούργησαν ως αυθυποβολή και από την είσοδό μας νιώθαμε δέος για ό,τι βλέπαμε. Ακόμα πιο ενδιαφέροντες ήταν οι εξωτερικοί χώροι-κήποι της Qorikancha, όπου μπορείς να σταθείς για λίγο και να φανταστείς ότι ζεις σε μια άλλη εποχή.

Είχε μεσημεριάσει και πεινάσαμε λιγάκι. Εμπιστευθήκαμε τον οδηγό του Lonely Planet και επισκεφθήκαμε το Valeriana, έναν μοντέρνο φούρνο που βρίσκεται πάνω στην Av. El Sol, ακριβώς απέναντι από την Qorikancha.

Το σάντουιτς με το κρέας και την ωραία σάλτσα που επέλεξα ήταν εξαιρετικό, αλλά κυρίως το empanada με τυρί που δοκίμασε η Ε. ήταν τόσο φρέσκο και νόστιμο, που πήραμε δύο ακόμη πακέτο για να τα φάμε στο βραδινό λεωφορείο.

Η περιπλάνηση στους δρόμους του Κούσκο συνεχίστηκε μέχρι να φτάσουμε γύρω στις 5 το απόγευμα στα γραφεία των Alpaca Expeditions. Εκεί μιλήσαμε με τον Diego, έναν από τους υπεύθυνους της εταιρίας, του εξηγήσαμε τι συνέβη με την εκδρομή μας, πόσο μας χάλασε, του είπαμε ότι πληρώσαμε 100 soles (=25 ευρώ) από την τσέπη μας στον ξενώνα στο Ollantaytambo και του ζητήσαμε να μας επιστρέψει ένα σεβαστό ποσό από τα 550 ευρώ/άτομο που είχαμε καταβάλει. Επίσης, του είπαμε τα καλύτερα για τον Walter, τον πολυμήχανο ξεναγό μας. Εκείνος, από την πλευρά του, έδειχνε να γνωρίζει τι ακριβώς συνέβη, κοινώς φάνηκε προετοιμασμένος για την όχλησή μας, καθώς η διήμερη απεργία είχε επηρεάσει πολλές από τις εκδρομές που διοργάνωνε η εταιρία του και μας πρότεινε να μας αποζημιώσει με το ποσό των 100 ευρώ/άτομο. Με λίγη διαπραγμάτευση εκ μέρους μας μπορέσαμε τελικά και πετύχαμε να μας επιστρέψει 120 ευρώ/άτομο, μια συναλλαγή που έγινε εντός δύο ημερών! Not bad at all! Στο μεταξύ, είχαμε κανονίσει να συναντηθούμε με τους ήδη αρραβωνιασμένους αμερικανούς φίλους μας (παρέλειψα να το πω, αλλά είπε ναι στην πρόταση), τους οποίους «προετοιμάσαμε» κατάλληλα για τη διαπραγμάτευση με τον Diego, ενώ κανονίσαμε να φάμε μαζί τους γύρω στις 7 το βράδυ. Στον λίγο χρόνο που είχαμε μέχρι την ώρα του φαγητού έγινε η καθιερωμένη αναζήτηση αναμνηστικών στην αγορά, προσπαθώντας να αποφύγουμε τα tourist traps, τα οποία είχαμε ήδη διαγνώσει ότι στο Κούσκο ευημερούν γενικά.

Το τελευταίο μας φαγητό στο Κούσκο έμελλε να μας αφήσει με τις καλύτερες εντυπώσεις. Επιλέξαμε το Green Point που βρίσκεται κοντά στη San Blas και προσφέρει αποκλειστικά εξαιρετικές vegan και vegetarian επιλογές (μπράβο το Κούσκο!). Το vegan soltado που έφαγα με ενθουσίασε, ενώ και η σούπα κινόα που διάλεξε η Ε. ήταν νοστιμότατη. Το ίδιο γευστικά πρέπει να ήταν και τα πιάτα των αμερικανών, γιατί τους είδαμε ενθουσιασμένους. Στα θετικά του καταστήματος το αγγλόφωνο μενού και το επίσης αγγλόφωνο προσωπικό. Από εμάς είναι ΝΑΙ! Αποχαιρετιστήκαμε, ανανεώσαμε το ραντεβού μας για το 2023 (αφού διαπιστώσαμε πόσο μικρός είναι ο κόσμος, καθώς τα παιδιά κατοικούν στο ίδιο προάστιο με τους κουμπάρους μας στο USA) και τους αφήσαμε να πάρουν το δρόμο της επιστροφής προς τη Λίμα.

Το λεωφορείο της Transzela θα αναχωρούσε στις 22:45 από τα ΚΤΕΛ του Κούσκο, οπότε κατεβήκαμε προς το Katari για να πάρουμε τα πράγματά μας και να αποχαιρετίσουμε τον Alex. Εντωμεταξύ, είχαν έρθει στο e-mail μας τα αποτελέσματα των pcr tests και ζητήσαμε από τον Alex να μας τα εκτυπώσει. Ευτυχώς ήταν αρνητικά, οπότε ένα μεγάλο ουφ βγήκε από μέσα μας. Το ταξίδι μας θα συνεχιζόταν (καλώς εχόντων των πραγμάτων) στη Βολιβία, όπως είχαμε προγραμματίσει. Στον τερματικό σταθμό των λεωφορείων επικρατούσε ένας πανικός, καθώς πολλές εταιρίες έχουν βραδινά δρομολόγια. Οι διαρκείς φωνές των κυριών «Πούνο, Χουλιάκα, Πούνο, Χουλιάκα», προκειμένου να γεμίσουν τα λεωφορεία τους, έδιναν κι έπαιρναν.

Επιβιβαστήκαμε στο αρκετά πολυτελές για την τιμή του λεωφορείο και αφού φάγαμε το πρόχειρο μα τίμιο ζεστό φαγητό που μας σέρβιραν, αποκοιμηθήκαμε στις άνετες θέσεις-κρεβάτια. Μαξιλαράκι και φλις κουβερτούλα διατίθεται από το «κατάστημα», αλλά η ιδέα να έχουμε το sleeping bag αποδείχθηκε σωστή και προσέφερε έξτρα άνεση. Δεν ξέρω αν η κούρασή μας είχε χτυπήσει κόκκινο, αλλά πραγματικά κοιμηθήκαμε απροσδόκητα καλά στο λεωφορείο αυτό. Ευτυχώς δηλαδή, γιατί η μέρα που θα ξημέρωνε θα ήταν από τις πιο δύσκολες οργανωτικά του ταξιδιού. Σκοπός μας ήταν το επόμενο βράδυ να μας βρει, με τον οποιονδήποτε τρόπο, στη Λα Παζ. Είχαμε εικόνα ότι κανένα λεωφορείο δεν εκτελεί απευθείας το δρομολόγιο Πούνο-Λα Παζ σ΄ εκείνη την πρώιμη post-covid περίοδο, οπότε είχαμε αποφασίσει να κινηθούμε με το σύστημα «βλέποντας και κάνοντας», με πρώτο στόχο να φτάσουμε από το Πούνο στον συνοριακό σταθμό του Κασάνι. Το ξημέρωμα, όμως, μας επιφύλασσε μια ακόμη αναποδιά.

 

[patsman]

Κεφάλαιο 6: Από το Πούνο στη Λα Παζ ένα μπλόκο-δρόμος
Η πολύωρη διαδρομή από Κούσκο σε Πούνο έμπαινε στην τελική της ευθεία και μόλις είχε αρχίσει να γλυκοχαράζει. Είχαμε κοιμηθεί αρκετά στις αναπαυτικές θέσεις του λεωφορείου και ξυπνήσαμε για να φάμε τα σνακ που είχαμε προμηθευτεί. Όλα έδειχναν να πηγαίνουν κατ’ ευχήν μέχρι τις 06.00 π.μ., οπότε και το λεωφορείο σταμάτησε πάνω στον αυτοκινητόδρομο. Ω ναι, καλά καταλάβατε πως είχαμε πέσει πάνω σε μπλόκο απεργών, το οποίο είχε στηθεί σε μια μεγάλη διασταύρωση. Μετά από την κλασική, ημίωρη, αποτυχημένη διαπραγμάτευση με τους απεργούς, το λεωφορείο πέρασε στο αντίθετο ρεύμα με κατεύθυνση προς το Κούσκο και ο υπεύθυνος μας είπε να κατεβούμε. Το κόνσεπτ που σχεδιάστηκε ήταν το εξής: έπρεπε να πάρουμε ανά χείρας τις αποσκευές μας, να περπατήσουμε για περίπου 30-40 λεπτά στην αποκλεισμένη εθνική οδό, μέχρι να φτάσουμε στην επόμενη -επίσης αποκλεισμένη από τους απεργούς- διασταύρωση, όπου θα μας περίμενε άλλο λεωφορείο της Transzela, το οποίο θα ξεκινούσε εκείνη την ώρα από το Πούνο για να μας παραλάβει. Ευτυχώς, η σύνθεση των επιβατών του λεωφορείου ήταν αρκετά νεανική και χωρίς ιδιαίτερες γκρίνιες (καθώς αντιληφθήκαμε όλοι ότι “there is no alternative”) ξεκινήσαμε την… πεζοπορία. Το δυσκολότερο κομμάτι δεν είχε να κάνει τόσο με το ότι κουβαλούσαμε το σύνολο των αποσκευών μας, όσο το ότι περπατούσαμε σχεδόν στα 4.000 μέτρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται από πλευράς ήλιου και οξυγόνου.

Το περπάτημα ολοκληρώθηκε μετά από σχεδόν μία ώρα με μοναδικό πλήγμα ένα μικρό κοκκίνισμα της μύτης μου. Παρά την πρωινή αναποδιά, ήμασταν αισιόδοξοι ότι το πρόγραμμά μας θα τηρούνταν και θα πετυχαίναμε να φτάσουμε ως το βράδυ στη Λα Παζ, όπου είχαμε κλείσει και τη διαμονή μας. Ωστόσο, καλού-κακού είχαμε καταστρώσει και ένα plan-b που περιλάμβανε διανυκτέρευση στο Πούνο και αναχώρηση το πρωί της επομένης. Πράγματι, μετά το δεύτερο μπλόκο συναντήσαμε το λεωφορείο, φορτώσαμε τις αποσκευές και περιμέναμε για λίγο να καταφτάσει το σύνολο των επιβατών προκειμένου ν’ αναχωρήσουμε. Με τούτα και μ’ εκείνα, φτάσαμε στον κεντρικό σταθμό των λεωφορείων του Πούνο (Terminal Terrestre) γύρω στις 9 το πρωί. Επί της ουσίας είχαμε βγει ένα τρίωρο εκτός αρχικού πλάνου.

Σ’ εκείνο το σημείο, όμως, ήταν που η τύχη μάς έκλεισε το μάτι. Δεν προλάβαμε να κατεβάσουμε τις αποσκευές μας από το λεωφορείο, όταν ακούσαμε μια γλυκιά κυρία να φωνάζει από το ακριβώς σταθμευμένο δίπλα λεωφορείο «Λα Παζ, Κοπακαμπάνα, Λα Παζ, Κοπακαμπάνα»! «Έλα εδώ καλή μου κυρία», της είπαμε αμέσως και συμφωνήσαμε χωρίς πολλά-πολλά στην τιμή που μας έδωσε και ήταν μόλις 100 soles (=25 ευρώ) τα δύο άτομα, φορτώσαμε τις βαλίτσες μας και ανεβήκαμε στο λεωφορείο. La Paz here we come!

Η διαδρομή από το Πούνο μέχρι το Κασάνι (σύνορα με Βολιβία) δεν έλεγε και πολλά. Το ενδιαφέρον ήταν πως στο μεγαλύτερο τμήμα της περνούσε παράλληλα με τη λίμνη Τιτικάκα. Κατά τα άλλα, το λεωφορείο περνούσε μέσα από αρκετά φτωχικά χωριά.

Μετά από 2,5 ώρες φτάσαμε στον συνοριακό σταθμό και κατεβάσαμε τις αποσκευές μας, καθώς τότε (Απρίλιο του 2022) απαγορευόταν ακόμα να περάσουν οχήματα από τα σύνορα. Ωστόσο, μας διαβεβαίωσε η γλυκιά κυρία ότι αφού περνούσαμε πεζή τον συνοριακό σταθμό, θα μας περίμενε άλλο λεωφορείο από την πλευρά της Βολιβίας για να συνεχίσουμε το δρομολόγιο. Στην υποψιασμένη ερώτησή μας για το αν έχει να μας δώσει κάποιο εισιτήριο, μια που δεν είχαμε κάτι στα χέρια μας ως απόδειξη, μας καθησύχασε και μας είπε ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα (όντως ο Βολιβιανός οδηγός δεν μας ζήτησε κανένα χαρτί). Αφού πήραμε τάχιστα τη σφραγίδα εξόδου από τις περουβιανές αρχές, οδηγηθήκαμε στα αντίστοιχα βολιβιανά γραφεία. Εκεί, είχαμε ένα μικρό άγχος για τα χαρτιά μας, αλλά ευτυχώς περάσαμε πολύ γρήγορα τον έλεγχο. Υπενθυμίζω ότι χρειαζόταν η προσκόμιση πιστοποιητικού εμβολιασμού, αρνητικού pcr test 72 ωρών και ασφάλεια για την περίπτωση νόσησης με covid (είχαμε κλείσει μέσω της Mondial Assistance έναντι 120 ευρώ). Όλα αυτά σε έντυπη μορφή μάς τα κράτησαν στα σύνορα. Επίσης, είχαμε stand-by και το πιστοποιητικό εμβολιασμού για τον κίτρινο πυρετό, το οποίο όμως δεν μας το ζήτησαν. Ο ένστολος που έκανε τον έλεγχο μας έδωσε και σε ένα χαρτάκι ένα QR code, το οποίο έπρεπε να σκανάρουμε με το κινητό και να δηλώσουμε τη διεύθυνση διαμονής μας στη Βολιβία. Για να είμαι ειλικρινής, το χαρτάκι αυτό ξεχάστηκε σε κάποια τσέπη όλες τις ημέρες, μια και data στο κινητό δεν είχαμε και αποφασίσαμε να μην έχουμε όσο θα μέναμε στη χώρα.

Έπειτα από τον έλεγχο, μετατρέψαμε λίγες soles σε bolivianos, φάγαμε κάτι πρόχειρο και περιμέναμε τους λοιπούς συνεπιβάτες να ολοκληρώσουν την ίδια διαδικασία. Μαζί μας ταξίδευε ένα γκρουπ κοριτσιών από Μεξικό, που μάλλον δεν ήταν εξίσου προετοιμασμένες ν’ αντιμετωπίσουν την εγγραφοκρατία της Βολιβίας και αναγκάστηκαν να εκτυπώνουν τα δικαιολογητικά τους επί τόπου. Επίσης, πρέπει να ταξίδευαν και κάποιοι Αμερικανοί που χρειάζονταν visa και άρα υπήρξε μια μικρή καθυστέρηση μέχρι να περάσουν όλοι οι επιβάτες του λεωφορείου.

Από την πρώτη στιγμή που μπήκαμε στη Βολιβία, μάς πλημμύρισαν θετικά συναισθήματα. Οι εικόνες τόσο των ανθρώπων όσο και των τοπίων μάς άφησαν αρκετές φορές αποσβολωμένους. Αντιλαμβάνεσαι πολύ γρήγορα ότι βρίσκεσαι σε μια φτωχή χώρα (ακόμα και από την παλαιότητα του λεωφορείου), η οποία όμως απαρτίζεται από περήφανους και ευγενικούς ανθρώπους. Οι cholitas με τα παραδοσιακά τους ρούχα έκαναν την εμφάνισή τους ήδη από το Κασάνι.

Μετά από μια σύντομη στάση στην υπερτουριστική και ψιλοαδιάφορη Κοπακαμπάνα, το λεωφορείο ξεκίνησε την ανηφορική του πορεία. Το θέαμα της χιονισμένης Cordillera Real (δηλαδή της συνέχειας των Άνδεων στη Βολιβία) που δέσποζε διαρκώς πάνω από τη λίμνη Τιτικάκα ήταν κάτι που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ μας.

H συνέχεια του ταξιδιού περιλάμβανε μια σύντομη στάση στα στενά του San Pablo de Tiquina για τη διάσχιση της λίμνης Τιτικάκα με καραβάκι. Το κόστος ήταν 2 bolivianos κατ’ άτομο (=30 λεπτά του ευρώ). Σημειωτέον ότι το λεωφορείο περνάει τη λίμνη πάνω σε ξεχωριστή πλατφόρμα. Περπατήσαμε λίγο στην όχθη και περιεργαστήκαμε τα περιπτεράκια των γιαγιάδων που διέθεταν προς πώληση τηγανητά ψάρια, γρανίτες και άλλες «λιχουδιές».

Μετά από άλλες δύο ώρες και ενώ είχε φτάσει γύρω στις 6-7 το απόγευμα, το λεωφορείο μας προσέγγιζε το Ελ Άλτο. Είναι η τεράστια πόλη που βρίσκεται στο αλτιπλάνο πάνω από τη Λα Παζ σε υψόμετρο 4.150 μέτρων. Όσο πλησιάζαμε στο κέντρο του, τόσο η κίνηση στον αυτοκινητόδρομο αυξανόταν. Ευτυχώς ο οδηγός μας ήταν αρκετά επιδέξιος και απέφευγε συνεχώς τα αυτοκίνητα, αλλά και τους ανθρώπους που βρίσκονταν στον δρόμο του. Αμέσως καταλάβαμε ότι οι Βολιβιανοί είναι ένας λαός που ζει και αναπνέει κυριολεκτικά στον δρόμο: ακόμα και πάνω στον αυτοκινητόδρομο, πουλάνε την πραμάτεια τους, μαγειρεύουν, συζητάνε τα νέα, μπορεί να παίρνουν κι έναν υπνάκο. Επίσης, από τα πρώτα πράγματα που παρατηρεί κάποιος είναι το εντυπωσιακό teleferico. Πρόκειται για το βασικό μέσο μαζικής μεταφοράς χιλιάδων ανθρώπων στη Λα Παζ και στο Ελ Άλτο.

Η κατάβαση από το Ελ Άλτο στην πολύφωτη, νυχτερινή Λα Παζ θα μας μείνει επίσης αξέχαστη. Ωστόσο, η άφιξή μας στον τερματικό σταθμό των λεωφορείων δεν έγινε ποτέ, μια που λόγω της τρομερής κίνησης, ο οδηγός μάς κατέβασε λίγο έξω από αυτόν. Αφού πήραμε τις αποσκευές μας, έπρεπε να βρούμε ένα ταξί για να μας πάει στο Patio de Piedra, δηλαδή στο ξενοδοχείο που θα διανυκτερεύαμε και το οποίο βρισκόταν σε πολύ κεντρικό σημείο. Και πάλι, σ’ εκείνο το σημείο, έκανε την εμφάνισή της μια γλυκιά κυρία που γνώριζε αγγλικά (ήταν ξεναγός εκτός από "από μηχανής θεός") και μας βοήθησε πολύ σύντομα να πάρουμε ένα ταξί.

Η αρχική εντύπωση από την εξωτερική εικόνα του Patio de Piedra δεν ήταν και η καλύτερη. «Πού κλείσαμε πάλι;» άρχισα να μουρμουρίζω προς την Ε. Μπαίνοντας, όμως, μέσα, τα πράγματα άλλαξαν άρδην. Είναι ένα εξαιρετικά συντηρημένο αποικιακού τύπου κτίσμα, το οποίο έχει μετατραπεί σε ένα πανέμορφο μπουτίκ ξενοδοχείο. Ο καλοσυνάτος νεαρός (που επίσης μιλούσε αγγλικά) μάς συνόδευσε στο δωμάτιό μας, το οποίο ήταν πραγματικό χάρμα. Και όταν λέμε μπουτίκ, εννοούμε παροχές μπουτίκ, αλλά τιμές βολιβιανές. Για το συγκεκριμένο δωμάτιο δώσαμε συνολικά 180 ευρώ (=1.250 bolivianos) για τέσσερα βράδια. Do the math.

Καλό το ξενοδοχείο και το δωμάτιο, αλλά επειδή η ώρα είχε αρχίσει να περνάει και το στομάχι μάς καλούσε, βγήκαμε τάχιστα για μια πρώτη αναγνωριστική επαφή με την πόλη. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα από την Plaza Murillo και τα κυβερνητικά κτίρια, κατευθυνθήκαμε προς την κεντρική λεωφόρο Av. Mariscal Santa Cruz σε αναζήτηση κάποιου ανοιχτού εστιατορίου. Τελικά, βρήκαμε το Angelo Colonial Restaurante που μας φάνηκε ενδιαφέρον και πράγματι μας δικαίωσε τόσο ως προς τις γεύσεις, ιδίως η σολωμοπέστροφα (trucha) που επέλεξε η Ε. ήταν κάτι παραπάνω από συμπαθητική, όσο και ως προς το όμορφο περιβάλλον.

Η δύσκολη και κουραστική μέρα είχε φτάσει στο τέλος της. Εμείς ήμασταν ευτυχείς που καταφέραμε να φτάσουμε στον προορισμό μας και συνάμα ευγνώμονες στους ανθρώπους που συναντήσαμε στο διάβα μας και μας βοήθησαν πολύ για να το καταφέρουμε αυτό. Η πρώτη γνωριμία με τη Βολιβία και τη Λα Παζ ήταν άκρως ικανοποιητική και προσδοκούσαμε τις επόμενες ημέρες για ν’ ανακαλύψουμε έναν πραγματικό ταξιδιωτικό θησαυρό.

 

[patsman]

Κεφάλαιο 7: Σεργιάνι στους δρόμους και επισκέψεις στα μουσεία της Λα Παζ
Αφού ξυπνήσαμε νωρίς-νωρίς και φάγαμε το κάτι παραπάνω από τίμιο πρωινό του Patio de Piedra, ξεχυθήκαμε στους δρόμους της βολιβιανής πρωτεύουσας για να τη γνωρίσουμε και υπό το φως του λαμπρού ήλιου. Λίγα μέτρα πιο πάνω από το ξενοδοχείο μας βρισκόταν ένα μουσείο, το οποίο ήδη από τη βραδινή μας βόλτα είχε τραβήξει την προσοχή μας. Πρόκειται για το Museo Nacional de Etnografia y Folklore, δηλαδή το εθνογραφικό-λαογραφικό μουσείο της χώρας, το οποίο αποδείχθηκε πραγματικό «διαμάντι». Με εισιτήριο μόλις 20 bolivianos αποκτάς πρόσβαση σε ένα ιστορικό, τριώροφο κτίριο του 1720, εντός του οποίου ξεδιπλώνεται ένας θησαυρός πληροφοριών σχετικά με την πολιτιστική κληρονομία της Βολιβίας. Τρεις πτέρυγες μας εντυπωσίασαν περισσότερο: εκείνη με τα υφαντά, όπου υπήρχαν και κάποια εξαιρετικά ενδιαφέροντα βίντεο για την ντόπια υφαντουργική παράδοση (δυστυχώς στα ισπανικά μόνο), εκείνη με τις μάσκες (τέτοια ποικιλία δεν είχαμε ξαναματαδεί) και εκείνη με τις φορεσιές των ανθρώπων των Άνδεων, οι οποίες παρατίθενται κατά χρονολογική σειρά και με αναφορά στον εκάστοτε τόπο όπου φοριούνται. Όταν αποχωρούσαμε, συναντήσαμε και πολλούς μαθητές με τις ποδιές τους, που έπαιρναν σειρά για να ανακαλύψουν τις ομορφιές αυτού του εξαιρετικού μουσείου. Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν παρά μόνο ελάχιστα από τη μαγεία του.

Με τις ευλογίες του Tio de la mina (ο μερακλής θείος της παραπάνω φωτογραφίας), ανηφορίσαμε προς τo διάσημο στενό της Calle Jaen. Είναι ένα καλοσυντηρημένο πλακόστρωτο δρομάκι, με ωραία χρωματιστά κτίσματα κατά μήκος του. Στη μία άκρη του βρίσκεται η γκαλερί του Mamani Mamani, ο οποίος είναι ο πιο διάσημος εν ζωή Βολιβιανός (Αϊμάρα) καλλιτέχνης. Στη μικρή και συμμαζεμένη γκαλερί εκτίθενται αρκετοί πίνακες με τη χαρακτηριστική τεχνοτροπία του (οι περισσότεροι από τους οποίους διατίθενται και προς πώληση), ενώ υπάρχουν και αρκετές επιλογές από αναμνηστικά και διάφορα μικρά αντικείμενα (τα τιμήσαμε).

Στη συνέχεια, ανεβοκατεβήκαμε τη φωτογενή Calle Jaen, με τα συμπαθητικά μαγαζάκια και τα μικρά της μουσεία (δεν μπήκαμε σε κάποιο). Στον δρόμο για την επόμενή μας στάση και καθώς περνούσαμε έξω από ένα σχολείο, μας φώναξε μια μαθήτρια δημοτικού από το παράθυρο του πρώτου ορόφου, για να μας πει σε καλά αγγλικά ότι μόλις πήραν τους βαθμούς και οι δικοί της δεν ήταν καλοί! «Δεν πειράζει», της είπαμε και προχωρήσαμε στoυς δρόμους της πολύβουης Λα Παζ.

Οδεύαμε προς την Plaza Murillo, σε μία από τις γωνίες της οποίας βρίσκεται το Museo Nacional de Arte, που ήταν ο επόμενος προορισμός μας. Η τιμή του εισιτηρίου ήταν και πάλι 20 bolivianos. Το μουσείο στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό αποικιακού τύπου κτίριο του 18ου αιώνα με ένα επιβλητικό patio. Το εθνογραφικό-λαογραφικό μουσείο, που είχαμε μόλις επισκεφτεί, είχε ήδη ανεβάσει πολύ υψηλά τον πήχη των προσδοκιών μας, με αποτέλεσμα να μη συγκλονιστούμε από τα εκθέματα του συγκεκριμένου μουσείου (και πάλι τα πάντα στα ισπανικά). Εκείνο, όμως, που έκλεψε την παράσταση ήταν μια έκθεση σύγχρονης βολιβιανής τέχνης, η οποία ήθελε να συνδυάσει την Pachamama και το πλαστικό, για να αναδείξει το μείζονος σημασίας οικολογικό πρόβλημα από την υπερβολική χρήση πλαστικών. Νομίζουμε ότι η καλλιτέχνις το πέτυχε και με το παραπάνω!

Η συνέχεια της ημερήσιας περιήγησής μας στη Λα Παζ περιλάμβανε πολύ περπάτημα. Είχαμε εγκλιματιστεί άλλωστε στο υψόμετρο και ανακτήσει κάπως τις δυνάμεις μας. Πήγαμε προς τη Mercado Lanza, ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο δίπλα στην Plaza de San Francisco, με αρκετά μαγαζιά εστίασης. Αποφασίσαμε, ωστόσο, να μην το ρισκάρουμε, καθώς είχαμε μπροστά μας μεγάλο δρομολόγιο με το λεωφορείο. Επιβεβλημένο το πέρασμα από τη Mercado de las Brujas, την περίφημη αγορά των μαγισσών, όπου κανείς μπορεί να προμηθευτεί οτιδήποτε, από (υποτίθεται) θαυματουργά βοτάνια μέχρι νεκρά έμβρυα λάμα για προσφορά στην Pachamama.

Αυτό που δεν είχαμε κατά νου πριν το ζήσουμε είναι ότι οι υπαίθριες αγορές στη Λα Παζ (όπως και αυτή των μαγισσών) καταλαμβάνουν επί της ουσίας τα πεζοδρόμια, με τον κόσμο να περπατάει στον δρόμο, αλλά και τα αυτοκίνητα ταυτόχρονα να τον διασχίζουν. Από την περιπλάνησή μας στο κέντρο καταλάβαμε ότι σχεδόν όλη η πόλη (πλην των κάπως hype γειτονιών) είναι πρακτικά ένα υπαίθριο παζάρι με την εκάστοτε πραμάτεια των cholitas να απλώνεται ακόμα και στο οδόστρωμα δίπλα από τη ρόδα του αυτοκινήτου. Αυτήν τη χαοτική «ομορφιά» δεν την έχουμε συναντήσει πουθενά αλλού και μοιάζει τόσο «εξωτική» για τα δικά μας ευρωπαϊκά δεδομένα. Μάλιστα, πρέπει να δώσουμε τα εύσημα στον ταξιδιωτικό μας οδηγό που γλαφυρά αναφέρει για τη Λα Παζ: «It’s the urban jungle, baby: diesel, dust and detritus».

Στο μεταξύ, το teleferico είχε τραβήξει την προσοχή μας από την πρώτη στιγμή, αλλά αποφασίσαμε να το αξιοποιήσουμε την τελευταία μέρα, μετά την επιστροφή μας από το Uyuni, οπότε και θα ανεβαίναμε (κι άλλο υψόμετρο) στο El Alto, που επί της ουσίας αποτελεί τη συνέχεια της Λα Παζ, αλλά πλέον έχει μετατραπεί σε μια ξεχωριστή, τεράστια πόλη.

Μέχρι να περάσει η ώρα και να φτάσει 7 το απόγευμα, οπότε και είχαμε κάνει κράτηση για φαγητό, ήπιαμε έναν καφέ και φάγαμε ένα γλυκό στο Writer’s Coffee, το οποίο είχε κερδίσει την προσοχή μας, διότι είναι συγχρόνως βιβλιοπωλείο και αναγνωστήριο. Το αποκορύφωμα, όμως, ήρθε με το δείπνο μας στο Ali Pacha, ένα ντελικάτο πεντανόστιμο vegan εστιατόριο, όπου απολαύσαμε ένα μενού degustation με τρία πιάτα και έξτρα γλυκό στην εξωφρενική τιμή των 17 ευρώ για τα δύο άτομα. Για τη νοστιμιά και τη φαντασία, τι να πρωτοσχολιάσω; Θα αρκεστώ να πω απλώς ότι τέτοιου επιπέδου plant-based κουζίνα στην κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη δεν έχουμε. Να επισημάνω για το θέμα του φαγητού στη Λα Παζ και γενικώς για τη βολιβιανή κουζίνα ότι είχαμε διαβάσει πολλάκις πως μάλλον υστερεί σε ποιότητα, ειδικά σε σχέση με τη γείτονα χώρα (Περού). Έχοντας έτσι τον φόβο της κακοτοπιάς ψάξαμε αρκετά τις επιλογές στα εστιατόρια, πλην όμως αυτό που δεν είχαμε κατά νου είναι θα απαιτούνταν κράτηση για τα περισσότερα, ενώ πολλά επίσης το μεσημέρι κλείνουν γιατί σε όλη την πόλη επικρατεί ο νόμος της «σιέστα».

Επιστροφή στο δωμάτιο μετά από μια πλήρη ημέρα, για να ετοιμάσουμε τα πράγματά μας για το ταξίδι στο Uyuni. Θα παίρναμε το βραδινό λεωφορείο της Todo Turismo, με τις γνωστές παροχές (ανετότατο ανακλινόμενο κάθισμα, ζεστό γεύμα, μαξιλαράκι, κουβερτούλα και πρωινό). Για τα δύο δρομολόγια πήγαινε-έλα στο Uyuni, δηλαδή τις δύο «βραδιές» η τιμή ήταν 60 ευρώ περίπου κατ’ άτομο και με δεδομένη και την απαίτηση ευελιξίας προγράμματος μας φάνηκε εξαιρετικά συμφέρουσα λύση, σε σχέση με το αεροπορικό εισιτήριο για την αντίστοιχη διαδρομή. Το σημείο αναχώρησης ήταν σε απόσταση περπατήματος οκτώ λεπτών της ώρας από το ξενοδοχείο, οπότε είχαμε χρόνο για ξεκούραση. Η συνολική εντύπωση από την Todo Turismo είναι αρκετά καλή, με μόνα αρνητικά το γεγονός ότι στη διαδρομή της μετάβασης έγινε ένα μπερδεματάκι με το χορτοφαγικό γεύμα της Ε. (μάλλον τυχαίο ή, για την ακρίβεια, ατυχές γεγονός) και επίσης είχε μπόλικο κρύο στη διάρκεια της νύχτας (το ξημέρωμα το τζάμι είχε πιάσει πάγο από τη μέσα πλευρά). Η προσμονή μας, όμως, για ν’ αντικρίσουμε το Salar ήταν τέτοια που επισκίαζε την κάθε μικρή αναποδιά.

 

[patsman]

Κεφάλαιο 8: Πασχαλιάτικη ημερήσια εκδρομή στο Salar de Uyuni
Ξημέρωνε Μεγάλο Σάββατο για τους ορθόδοξους χριστιανούς όταν φτάναμε στο Uyuni, με το λεωφορείο της Todo Turismo. Αφού πήραμε τις τσάντες μας και φορτίσαμε τα κινητά μας στο συμπαθητικό γραφείο της εν λόγω εταιρίας (κυρίως για να αποφύγουμε και το έντονο πρωινό ψύχος), ήρθε και μας συνάντησε ο Alex από την Quechua Connection, με τον οποίο είχαμε μιλήσει και συμφωνήσει την προηγούμενη μέρα μέσω whatsapp για το ημερήσιο tour μας στο Salar de Uyuni. Ενώ είχαμε έρθει σε επαφή και με άλλους tour operators, επιλέξαμε την Quechua για τους εξής λόγους: πρώτον, διότι είχε δοκιμαστεί και προταθεί από άλλους συμφορουμίτες, δεύτερον, διότι υπήρχε άψογη συνεννόηση στα αγγλικά, τρίτον, διότι προσέφεραν τη δυνατότητα να κάνουμε ποδήλατο στο Salar και τέταρτον, διότι το πρότεινε και ο ταξιδιωτικός μας οδηγός. Η τιμή που κλείσαμε μας φάνηκε υπερβολική (900 bolivianos για 2 άτομα, δηλ. περίπου 60 ευρώ το άτομο), αλλά καταλάβαμε ότι την εκτόξευσε ο οδηγός που μιλούσε αγγλικά και το γεγονός ότι δεν υπήρξε προσέλευση επισκεπτών εκείνη την ημέρα και το τουρ έγινε πριβέ. Και εν τέλει, τα χρήματα άξιζαν και με το παραπάνω για τη συγκεκριμένη εμπειρία!

Έπειτα από την ενημέρωσή μας για το τι περιλαμβάνει το tour στο μικρό γραφειάκι της Quechua από τον Alex, την τακτοποίηση του οικονομικού σκέλους και από τη στιγμή που είχαμε μπροστά μας περίπου 2 ώρες μέχρι να ξεκινήσει το tour, φάγαμε ένα τυπικό πρωινό και ήπιαμε τσάι κόκας και καφέ σε ένα no-name κοντινό μαγαζάκι, το οποίο μάς πρότεινε ο Alex. Κατόπιν βγήκαμε βόλτα στο όχι και τόσο γραφικό Uyuni, το οποίο μας προσέφερε αρκετές surreal εικόνες. Ακόμη, επισκεφτήκαμε την τοπική εκκλησία που εκείνη την ώρα είχε λειτουργία και χαζέψαμε λίγο στα τοπικά μαγαζιά που μόλις άνοιγαν. Υπάρχει αρκετή φτώχεια στη συγκεκριμένη πόλη, αλλά ταυτόχρονα σού δίνει την εντύπωση ότι γίνονται συνέχεια κατασκευαστικές εργασίες: βλέπεις συχνά φορτηγά με άμμο, πέτρες κ.λπ., όπως επίσης και πολλά συνήθως ημιτελή κτίρια. Σημειωτέον ότι οι περισσότεροι δρόμοι είναι καλά στρωμένοι χωματόδρομοι. Εν ολίγοις, πρόκειται για μια πόλη που χτίστηκε μέσα στην έρημο για να εξυπηρετήσει κυρίως τις ανάγκες του Salar, τόσο από την άποψη των εργοστασίων εξόρυξης λιθίου που βρίσκονται εκεί, όσο πλέον και από τουριστική άποψη.

Επιστρέψαμε στο γραφειάκι της Quechua γύρω στις 10 π.μ., οπότε και θα ξεκινούσε το tour μας. Τότε γνωριστήκαμε και με τον ξεναγό μας τον Jose, έναν απίθανο ιθαγενή τύπο, ο οποίος φρόντισε να περάσουμε μια αξέχαστη εμπειρία! Βάλαμε τα αντηλιακά μας, επιβιβαστήκαμε στα πίσω καθίσματα του 4X4 με τον Jose συνοδηγό και τον οδηγό μας (που καταλάβαινε αγγλικά, αλλά δεν τα πολυμιλούσε) και ξεκινήσαμε την πορεία μας με στόχο το Salar. Λίγο έξω από το Uyuni, είδαμε από κοντά και vicunas, "ξαδέρφια" των llamas και των alpacas. Πρώτη στάση το νεκροταφείο των τρένων (Cementerio de trenes), όπου υπάρχουν αρκετά παρατημένα τρένα, τα οποία ξέμειναν εκεί όταν σταμάτησε να λειτουργεί η σιδηροδρομική γραμμή που εξυπηρετούσαν. Η πλάκα είναι ότι μπορείς να μπεις μέσα σε αυτά τα τρένα, αλλά και να ανέβεις πάνω σε αυτά, τουλάχιστον σε εκείνα στα οποία υπάρχουν σκαλοπατάκια, για να βγεις φωτογραφίες με φόντο το απέραντο ερημικό τοπίο.

Επόμενη στάση το χωριό Colchani, το οποίο είναι η είσοδος (ή έξοδος) του Salar de Uyuni. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται αποκλειστικά με την επεξεργασία του ορυκτού αλατιού. Μάλιστα, εκτός από ένα υποτυπώδες μουσείο αλατιού, υπάρχει και ένα μικρό εργοστάσιο, όπου ο Jose μάς έκανε μια σχετική ενημέρωση για τα διάφορα βήματα επεξεργασίας του αλατιού. Επίσης, από εκεί προμηθευθήκαμε 3-4 συσκευασίες αλατιού ως σουβενίρ, καθώς δεν μπορείς να το βρεις αλλού στον κόσμο, διότι δεν εξάγεται πουθενά (οι υπόλοιπες χώρες καλύπτουν τις ανάγκες τους κατά βάση μέσω του πιο φθηνού θαλασσινού αλατιού).

Η είσοδος στο Salar de Uyuni είναι από μόνη της εντυπωσιακή. Η θέα του αχανούς λευκού τοπίου, που ομοιάζει σε μεγάλο βαθμό με χιόνι, μάς ενθουσιάζει. Προχωράμε με το 4X4 στο Salar μέχρι που φτάνουμε σε ένα σημείο κοντά στο… άπειρο. Εκεί, μας λέει ο Jose, «εδώ θα κατεβείτε και θα κάνετε ποδήλατο. Αφού το απολαύσετε, θα έρθετε να μας βρείτε στις σημαίες!», που αχνοφαίνονταν στον ορίζοντα. Πράγματι, ήταν από τις πιο όμορφες εμπειρίες που ζήσαμε. Παρότι δεν είμαστε φαν του ποδηλάτου, εκεί ήμασταν τελείως μοναχοί μας σε ένα απίστευτο φυσικό περιβάλλον, κάναμε ορθοπεταλιές και το καταευχαριστηθήκαμε!

Μετά από ένα μισάωρο περίπου, κινήσαμε προς τις σημαίες, όπου ο Jose και ο οδηγός είχαν ετοιμάσει το μεσημεριανό μας γεύμα. Είχαμε ενημερώσει τον Alex για τις χορτοφαγικές συνήθειες της Ε., οπότε το μενού ήταν κατά βάση vegetarian (ρύζι, πατατοσαλάτα, κεφτέδες λαχανικών) με επιπλέον ψητό κοτόπουλο. Όλα τα φαγητά ήταν πολύ καλά μαγειρεμένα. Σε εκείνο το μέρος βρισκόταν και ένα ξενοδοχείο φτιαγμένο από αλάτι, το οποίο δεν λειτουργούσε πλέον, αλλά επρόκειτο σύντομα να επαναλειτουργήσει, όπως μας είπαν. Μάλιστα, την ίδια ώρα που εμείς τρώγαμε, διεξαγόταν η γαμήλια τελετή ενός ζευγαριού με catering, ζωντανή μουσική και όλα τα κομφόρ. Δυστυχώς δεν προνοήσαμε να έχουμε μαζί μας μια ελληνική σημαία για να την προσθέσουμε στο μνημείο με τις σημαίες. Επίσης, σε αυτό το σημείο γινόταν η εκκίνηση για μία ειδική διαδρομή του Rally Dakar, όταν αυτό για κάποια χρόνια διεξήχθη στη Νότια Αμερική.

Η συνέχεια του προορισμού μας περιλάμβανε το Isla Incahuasi, που βρίσκεται στην καρδιά του Salar de Uyuni. Η είσοδος στο νησάκι κοστίζει 30 bolivianos (4 ευρώ) που πηγαίνει στους ντόπιους, οι οποίοι επιμελούνται για την καθαριότητα του νησιού, την περιποίηση του μονοπατιού και τις λοιπές λειτουργικές ανάγκες (υπάρχουν μέχρι και τουαλέτες, ναι εκεί στη μέση του πουθενά!). Το νησί κυριολεκτικά κατακλύζεται από κάκτους, ορισμένοι από αυτούς είναι γιγάντιοι, πράγμα που σημαίνει υπερήλικες. Άλλωστε, ποιο άλλο φυτό θα μπορούσε να αναπτυχθεί μέσα σε τόσο αντίξοες και αφιλόξενες συνθήκες; Επίσης, συναντώνται και colibri που συμβάλλουν στη γονιμοποίηση των κάκτων. Πρέπει να επισημανθεί ότι στη λεγόμενη υγρή περίοδο για το Salar, που εκτείνεται χοντρικά από τον Δεκέμβριο ως τον Μάρτιο, δεν μπορείς να έχεις πρόσβαση στο νησάκι. Χρειαστήκαμε περίπου 45 λεπτά για να κάνουμε την πλήρη κυκλική διαδρομή του νησιού, με ανάβαση στο ψηλότερο σημείο του, καθώς και με όλες τις απαραίτητες στάσεις για φωτογραφίες μαζί με τον Jose.

Ακολούθως, επιβιβαστήκαμε στο αυτοκίνητο και οδηγηθήκαμε σε ένα από τα πάμπολλα απόμερα σημεία του Salar, για να επιδοθούμε στη… χαρά του παιδιού! Με την παρότρυνση και τις σκηνοθετικές οδηγίες του Jose, βγήκαμε πολλές αστείες φωτογραφίες και τραβήξαμε διάφορα υπέροχα βίντεο, χάρη στο φωτογενέστατο τοπίο και τα παιχνίδια του φακού με τον λευκό ορίζοντα, τον ήλιο, τις σκιές και τον γαλάζιο ουρανό. Ενδεικτικά και μόνο παραθέτω μια χαρακτηριστική φωτογραφία:

Η τελευταία στάση του ημερήσιου tour μας ήταν σε ένα ειδυλλιακό μέρος, όπου θα απολαμβάναμε το ηλιοβασίλεμα! Στο μέρος εκείνο υπήρχαν ακόμη συσσωρευμένα νερά, απομεινάρια της πρόσφατης υγρής περιόδου. Έτσι, μπορέσαμε να ζήσουμε και να αποθανατίσαμε το μαγικό σκηνικό που δημιουργεί ο ήλιος, το αλάτι και ο αντικατοπτρισμός του νερού. Εντωμεταξύ, όσο έδυε ο ήλιος, τόσο το κρύο και ο αέρας φούντωναν. Οι λίγες γουλιές από το κόκκινο κρασί που μας προσέφερε ο Jose συνέβαλαν στον ρομαντισμό της στιγμής. Πραγματικά μοναδικές στιγμές!

Κατόπιν της δύσης του ήλιου και τρέμοντας από το κρύο, μπήκαμε στο 4Χ4 με τη ζέστη στο air-condition στο φουλ για να πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής για το Uyuni. Κάπου μέσα στην έρημο αλατιού είδαμε και δύο πολυτελή ξενοδοχεία που λειτουργούν εκεί. Λίγο πριν φτάσουμε στο Uyuni και ενώ είχε νυχτώσει για τα καλά, ο οδηγός έβγαλε αλάρμ και σταματήσαμε στην άκρη του δρόμου. Ο λόγος; Ο ουρανός ήταν υπεργεμάτος με αστέρια, ο Jose είχε μαζί του ένα λέιζερ(!) και μας έκανε ένα αναλυτικότατο μάθημα για τον φωτεινό ουράνιο χάρτη που απλωνόταν πάνω μας. Η άφιξή μας στα γραφεία της Todo Turismo έλαβε χώρα γύρω στις 7 μ.μ. Αποχαιρετήσαμε τον Jose και τον οδηγό μας, δίνοντάς τους και το ανάλογο φιλοδώρημα -παρά το γεγονός ότι ο Alex της Quechua δεν έδωσε την εντύπωση ενός στυγνού καπιταλιστή! Το λεωφορείο της επιστροφής για τη Λα Παζ έφυγε στις 8 μ.μ. Το μενού αυτήν τη φορά ήταν ΟΚ, όπως και η θέρμανση, με συνέπεια να κοιμηθούμε αρκετά. Χαράματα φτάσαμε στη βολιβιανή πρωτεύουσα, όπου οι cholitas δεν είχαν βγει ακόμη στους δρόμους ν' απλώσουν την πραμάτεια τους. Αφού κάναμε ένα μπανάκι στο δωμάτιό μας στο Patio de Piedra (το οποίο είχαμε προνοήσει να κρατήσουμε και για εκείνο το βράδυ, παρότι θα λείπαμε στο Uyuni), κατεβήκαμε για πρωινό νωρίς-νωρίς. Είχαμε μπροστά μας μια ολόκληρη ημέρα στη Λα Παζ, που μας είχε ήδη συναρπάσει, και θέλαμε να την εξαντλήσουμε από το πρωί ως το βράδυ.

 

[patsman]

Κεφάλαιο 9: Κυριακή στη μαγευτική Λα Παζ και μια συνάντηση με έναν διάσημο Βολιβιανό
Η Κυριακή του ορθόδοξου Πάσχα ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στη Λα Παζ. Αφού είχαμε δει τα κυριότερα μουσεία κατά την πρώτη ημέρα μας εκεί και είχε μεσολαβήσει και το γκράντε διάλειμμα του Salar de Uyuni, η δεύτερη ημέρα στη βολιβιανή πρωτεύουσα θα είχε (εννοείται) πολύ περπάτημα, καθώς θέλαμε να ανακαλύψουμε κάθε μαγική γωνιά αυτής της πόλης που μας είχε γοητεύσει. Το ημερήσιο πρόγραμμα, όμως, θα περιλάμβανε και μια «εναέρια» ξενάγηση: κατά την επιστροφή μας από το Uyuni με το λεωφορείο και μέσω της πλατφόρμας viator, μας προξένησε τρομερή εντύπωση η άριστη βαθμολογία που είχε η ξενάγηση με τίτλο «Cable Car Tour of La Paz», την οποία διοργάνωνε η Hanaqpacha Travel. Διαβάσαμε το πρόγραμμα της αγγλόφωνης ξενάγησης, τις εξαιρετικές κριτικές και την κλείσαμε χωρίς πολλά-πολλά, δεδομένου ότι σκοπεύαμε, έτσι κι αλλιώς, να πάρουμε και μόνοι μας το διάσημο teleferico για να δούμε την πόλη από ψηλά. Η δε τιμή, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν και όλα τα εισιτήρια που θα χρησιμοποιούσαμε, ήταν πολύ δελεαστική (8 δολάρια κατ’ άτομο). Σημειώνω ότι το teleferico της Λα Παζ, ένα αξιολογότατο τεχνολογικό επίτευγμα για μια τόσο φτωχή χώρα, έχει το πιο αναπτυγμένο δίκτυο στον κόσμο, με άνω των 10 γραμμών που καλύπτουν σχεδόν 30 χιλιόμετρα και συνεχώς επεκτείνεται. Αποτελεί το κύριο μέσο μαζικής μεταφοράς των ντόπιων, σε συνδυασμό με τα micros και τα trufis, δηλαδή τα μικρά βανάκια που εκτελούν δρομολόγια εντός της πόλης.

Το ραντεβού μας ήταν για τις 11 το πρωί στην Plaza de San Francisco, μπροστά στην ομώνυμη εκκλησία. Εκεί γνωριστήκαμε με την ευγενέστατη ξεναγό μας τη Maria που είναι mestizo (δηλαδή μίση ισπανίδα-μισή Αϊμάρα) και ένα ζευγάρι Μεξικανού και Ρωσίδας (κατοίκων Λονδίνου, βεβαίως), οι οποίοι είχαν κλείσει επίσης να κάνουν την ίδια ξενάγηση. Περπατήσαμε μέχρι τον κεντρικό σταθμό του teleferico, κάπου κοντά στην αγορά των μαγισσών, όπου υπήρχε μεγάλη ουρά και η Maria ανέλαβε να κανονίσει το οργανωτικό κομμάτι με την έκδοση των εισιτηρίων μας. Πήραμε την κρυάδα μας με την πρώτη επιβίβαση, που όμως ήταν απροβλημάτιστη (όπως και όλες οι υπόλοιπες) χάρη πάντα στην ξεναγό μας. Επειδή ήμασταν πέντε άτομα, καταλαμβάναμε κάθε φορά μια ολόκληρη καμπίνα, ενδεχομένως μαζί με έναν ή δύο ντόπιους ακόμα.

Η σταδιακή ανάβαση με το teleferico από τη Λα Παζ προς το Ελ Άλτο προσφέρει ένα εντυπωσιακό οπτικό θέαμα. Υπενθυμίζω ότι η υψομετρική τους διαφορά είναι περίπου 500 μέτρα. Συνεπώς, η πρώτη γραμμή που πήραμε ήταν αρκετά απότομη, με συνέπεια να δυσκολευτώ αρκετά μέχρι να συνηθίσω το ύψος λόγω της μέτριας υψοφοβίας μου. Τα λόγια της Maria, ωστόσο, που μας εξηγούσε τα μέρη που βλέπαμε, μαζί με ενδιαφέρουσες ιστορικές και πολιτικές πληροφορίες, λειτουργούσαν ευεργετικά, οπότε το έπαιζα άνετος!

Κατεβήκαμε στην κεντρική στάση του teleferico στο Ελ Άλτο, όπου εκείνη την ημέρα (Κυριακή), όπως και κάθε Πέμπτη, διεξάγεται το μεγαλύτερο υπαίθριο παζάρι στη Βολιβία και ένα από τα μεγαλύτερα σε ολόκληρη τη Νότια Αμερική. Πραγματικά, σοκαριστήκαμε τόσο από την πληθώρα των επιλογών που έχει κάποιος (κυριολεκτικά μπορούσες να βρεις τα πάντα εκεί πέρα, από ζωντανά μέχρι αυτοκίνητα, κάθε είδους παλιατζούρες, πρώτες ύλες, αμέτρητες επιλογές street food, βοτάνια και παραφάρμακα και ό,τι άλλο βάζει ο νους) όσο και από την τεράστια έκταση στην οποία απλώνεται. Η θέα του από το teleferico ήταν το κάτι άλλο, καθώς οι χρωματιστές τέντες χάνονταν στον ορίζοντα, δίνοντας την αίσθηση ότι η υπαίθρια αυτή αγορά δεν έχει τέλος. Η Maria μάς είχε παρακαλέσει να προσέχουμε τα υπάρχοντά μας, αλλά κυρίως να μη χαθούμε μεταξύ μας, πράγμα εξαιρετικά πιθανό να συμβεί μέσα στο συρρέον πλήθος. Κάναμε έναν πολύ μικρό περίπατο σε σχέση με τη συνολική έκταση της αγοράς, που ήταν όμως αρκετός για να πάρουμε μια γερή τζούρα από τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες αυτού του λαού, αλλά και να καταλάβουμε πόσο ζωτικής σημασίας τυγχάνουν αυτές οι αγορές του δρόμου για τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας των Αϊμάρα που, από τον αγροτικό τρόπο ζωής και την άμεση «επαφή» με την Pachamama, προσαρμόζονται στον αστικό βίο. Θυμίζω ότι στο Ελ Άλτο χτυπά η καρδιά τού indigenous στοιχείου της πόλης, όπως μας εξήγησε χαρακτηριστικά η Μαρία.

Η συνέχεια του tour, που κράτησε περίπου 3 ακόμα ώρες, περιλάμβανε την κατάβαση από το Ελ Άλτο, ένα πέρασμα από κάποιες πλούσιες περιοχές της Λα Παζ, όπως και από το Estadio Hernando Siles (εκεί που δεινοπαθούν οι αντίπαλες εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου). Συνολικά πρέπει να αλλάξαμε πέντε γραμμές του teleferico, κάνοντας ουσιαστικά έναν πλήρη κύκλο της πόλης και έχοντας τη χαρά να τη θαυμάσουμε από ψηλά. Στο τέλος καταλήξαμε περίπου εκεί όπου ξεκινήσαμε, αφού διασχίσαμε ξανά και το περίφημο στενό της Calle Jaen. Η Maria ήταν μια καταπληκτική ξεναγός που δεν σταμάτησε να μας βομβαρδίζει με τις γνώσεις της για την πόλη και γενικότερα τη χώρα. Δεν αποφύγαμε δε τον πειρασμό να ρωτήσουμε την άποψή της για τον Evo Morales, για την πολιτική σταδιοδρομία του οποίου είχε σχηματίσει μια μέτρια εικόνα –όπως και οι περισσότεροι ντόπιοι με τους οποίους διακριτικά επιχειρήσαμε να ανοίξουμε σχετική συζήτηση.

Το πιο ενδιαφέρον, όμως, σκηνικό που έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια της ξενάγησης ήταν μια ιδιαίτερη –και προφανώς τυχαία– συνάντηση που είχαμε σε μια από τις πολλές καμπίνες του teleferico που μπήκαμε: μαζί με τη γνωστή πεντάδα του tour μπήκε στην ίδια καμπίνα και ένας διάσημος Βολιβιανός (όπως μας έγινε γνωστό απ’ τη Μαρία εκ των υστέρων) και δεν μιλάμε για κάποιον καλλιτέχνη ή αστέρα της εγχώριας showbiz (αν υφίσταται κάτι τέτοιο). Μιλάμε για τον σενιόρ Antonio Portugal Alvizuri, o οποίος είναι συγγραφέας-μυστικιστής αρχαιολόγος που ερευνά τους πολιτισμούς των Άνδεων. Μόλις τον αναγνώρισε η Maria και σιγουρεύτηκε ότι πρόκειται γι’ αυτόν, μόνο που δεν έβαλε τα κλάματα από τη συγκίνησή της! Αφότου μας χαιρέτησε θερμά ο σενιόρ Antonio και κατέβηκε σε κάποια στάση, η Maria μάς εξήγησε ότι είναι μια σημαντική προσωπικότητα στη Βολιβία, έχει γράψει αρκετά βιβλία για τους ιθαγενείς και ότι εκείνη είναι μεγάλη φαν του! Βέβαια, μας εκμυστηρεύτηκε ότι κάνει κάποιες περίεργες και αμφίβολης επιστημονικότητας συνδέσεις των διαφόρων αρχαιολογικών ανακαλύψεων με τους εξωγήινους, κάτι που επιβεβαίωσα αμέσως όταν τον ακολούθησα στο Instagram και διαπίστωσα ότι αυτοαποκαλείται… «ufologo»! Διόλου άσχημα!

Αφού ολοκληρώθηκε η ξενάγηση (την οποία συνιστούμε ανεπιφύλακτα) και είχε μεσημεριάσει για τα καλά, ρωτήσαμε τη Maria αν έχει να μας προτείνει κάποιο μέρος για φαγητό. Ήταν και Κυριακή και μεσημέρι (υπενθυμίζω ότι η σιέστα τηρείται σχολαστικά στη Λα Παζ) και άρα οι επιλογές μας ήταν μετρημένες. Τελικά, μας συνέστησε το εστιατόριο Alaya πλησίον της Plaza de San Francisco, το οποίο προτιμάται κυρίως από Βολιβιανούς, απ’ ό,τι αντιληφθήκαμε ιδίοις όμμασι. Οι επιλογές μας διά της νοηματικής και των ολίγων ισπανικών που προσπαθήσαμε να ψελλίσουμε ήταν chicharrones κοτόπουλου με συνοδεία από μοβ πατάτες, καλαμπόκι, γιούκα και ρυζάκι για εμένα και κρεολική trucha (σoλωμοπέστροφα) με πατατούλες, ρύζι και μια σαλτσούλα για την Ε. Οι μερίδες ήταν τεράστιες, χωρίς να ξεχειλίζουν πάντως από ποιότητα, αλλά καθότι πεινούσαμε πήραμε και λίγες έξτρα τηγανητές πατάτες. Για όλα αυτά μαζί με μια coca-cola πληρώσαμε συνολικά 100 bolivianos, δηλαδή περίπου 13 ευρώ.

Το υπόλοιπο πρόγραμμα της ημέρας περιείχε επίσκεψη στο διάσημο νεκροταφείο (Cementerio) της Λα Παζ. Μας είχαν προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον τα όσα είχαμε διαβάσει για το συγκεκριμένο αξιοθέατο, το οποίο συγκαταλέγεται σε ένα από τα κορυφαία της πρωτεύουσας. Για να πάμε ως εκεί και θαρραλέοι όντες, πήραμε ένα micro: πρόκειται για τα μικρά βανάκια που αναγράφουν στο παρμπρίζ και στα πλαϊνά παράθυρα τα σημεία της πόλης όπου πηγαίνουν, ενίοτε δε ο συνοδηγός ή κάποιο άτομο που κάθεται πίσω φωνάζει κιόλας τους προορισμούς. Κατά την άποψή μου, για τους τουρίστες και ειδικά τους μη ισπανόφωνους, η εμπειρία μετακίνησης με τα micro δεν είναι ιδιαίτερα φιλική για πολλούς λόγους και μια σαφή ένδειξη γι’ αυτό είναι ότι οι επιβαίνοντες είναι κατά 99% ντόπιοι. Εμάς πάντως μας βόλεψαν ιδιαίτερα και τα προτιμήσαμε. Η διαδικασία θύμιζε πολύ τις μαρσρούτκες (marshrutka) που είχαμε χρησιμοποιήσει στη Γεωργία. Αυτή είναι, όμως, μια άλλη ιστορία.

Φτάνοντας στο Cementerio καταρχάς δεν μπορείς να μην παρατηρήσεις τις πάμπολλες cholitas που πουλάνε την πραμάτεια τους και τα φαγητά τους πάνω στον δρόμο, όπως συμβαίνει σχεδόν παντού. Εκεί μπήκαμε στον πειρασμό να δοκιμάσουμε και το τοπικό έδεσμα, το helado de canela, που είναι στην ουσία ένα σορμπέ με γεύση κανέλα. Το απολαύσαμε περιδιαβαίνοντας το νεκροταφείο μαζί με πολύ κόσμο ακόμα, ο οποίος έκανε την κυριακάτικη βόλτα του επισκεπτόμενος τους δικούς του νεκρούς. Για να ακριβολογούμε, στο συγκεκριμένο μέρος δεν υπάρχουν τάφοι, αλλά τεφροδόχοι προστατευμένες με τζάμια, εντός των οποίων τοποθετούνται και κάποια αγαπημένα πράγματα των νεκρών μαζί με λουλούδια, καντήλια κ.λπ. Επίσης, υπάρχουν διάσπαρτα αγάλματα, όπως και μνημεία επιφανών Βολιβιανών και ιδίως πολεμιστών. Εκείνο που εντυπωσιάζει είναι αφενός το μέγεθος αυτού του μέρους, καθώς πρόκειται για μια ολόκληρη νεκροπολιτεία που απλώνεται στο βόρειο τμήμα της πόλης καταλαμβάνοντας περίπου 92.000 τ.μ., αφετέρου οι όμορφες τοιχογραφίες που σχεδιάζονται πάνω στα μπλοκ των τεφροδόχων. Απ’ ό,τι καταλάβαμε, η σχέση των Βολιβιανών με τον θάνατο είναι αρκετά διαφορετική, όχι τόσο στενάχωρη και θλιβερή, σε σχέση με τα δικά μας ήθη και έθιμα.

Φάγαμε σχεδόν όλο μας το απόγευμα εκεί, μέχρι που πέρασε η ώρα και είπαμε να κατηφορίσουμε προς το κέντρο. Το περπάτημα σε αυτήν την πόλη είναι απολαυστικό, καθότι παντού υπάρχει μια υπαίθρια αγορά για να πάρεις το οτιδήποτε. Καταλήξαμε στην Plaza de San Francisco, όπου συναντήσαμε κόσμο που σουλάτσαρε, μουσικούς που έπαιζαν μουσική, παραδίπλα γινόταν κάποιο δρώμενο σε ένα θεατράκι και γενικά υπήρχε ένα τρομερό vibe. Τα όσα μας είχε πει ο Jose (ξεναγός μας στο Salar de Uyuni) για το πάθος των Βολιβιανών για τα πάρτι και τις μικρές επιτόπιες γιορτούλες το διαπιστώναμε με όλες μας τις αισθήσεις.

Μόλις βράδιασε, οδεύσαμε προς το δωμάτιό μας. Έπρεπε να ετοιμάσουμε τα πράγματά μας, δεδομένου ότι θα φεύγαμε νωρίς το πρωί με προορισμό την Κοπακαμπάνα, προκειμένου να είμαστε κάποια λογική ώρα στα σύνορα, αλλά και για να αποφύγουμε τη διαδήλωση που είχαν προγραμματίσει οι επαγγελματίες του τουρισμού με επίκεντρο την Plaza Murillo και τα κυβερνητικά κτίρια, καθώς είχαμε ήδη την εμπειρία του Περού με τους κλειστούς δρόμους. Όπως, όμως, μας ενημέρωσε ο ρεσεψιονίστ του Patio de Piedra, η διαμαρτυρία είχε να κάνει με τα πολύ αυστηρά μέτρα περιορισμού της πανδημίας του κορωνοϊού στη Βολιβία (υποχρέωση για αρνητικό pcr test, ασφάλεια για την περίπτωση νόσησης με covid κ.ά.), που ακόμα σε εκείνο το χρόνο κρατούσαν την τουριστική κίνηση της χώρας σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Η Ε. πρότεινε να πάμε και εμείς στη διαδήλωση προς υποστήριξη του δικαίου των αιτημάτων (για τα οποία αμέσως πειστήκαμε έπειτα από εκτενή συζήτηση), αλλά το έργο της μετάβασης αρχικά στην Κοπακαμπάνα, στη συνέχεια στα σύνορα και μετά στο Πούνο, υπό το καθεστώς μιας τροφικής (εικάζω) δηλητηρίασης της Ε. οδήγησε στην άμεση ανάκληση της πρότασης.

 

[patsman]

Κεφάλαιο 10: O μελαγχολικός δρόμος της επιστροφής στο Περού
Η επόμενη βραδιά έπρεπε να μας βρει πίσω στο Πούνο. Αυτό σήμαινε ότι είχαμε να κάνουμε τη διαδρομή Λα Παζ --> Κοπακαμπάνα --> Κασάνι (σύνορα) --> Πούνο, με την ελπίδα να μη μας τύχει πάλι καμία κακοτοπιά. Έτσι, αφού απολαύσαμε το τελευταίο μας τιμιότατο πρωινό στο Patio de Piedra, καλέσαμε ένα ταξί για να μας ανεβάσει στο Cementerio, από όπου θα παίρναμε ένα micro της εταιρίας «6 de Junio» για να πάμε στην Κοπακαμπάνα. Το να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο μέσο (και όχι κάποιο από τα λεωφορεία που έφευγαν από τον κεντρικό σταθμό των λεωφορείων, που ήταν η αρχική μας επιλογή) μάς το πρότεινε ο ευγενικός νεαρός ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου. Και πράγματι, αποδείχθηκε μια εξαιρετικά σωστή επιλογή: αφενός λόγω της εξαιρετικά χαμηλής τιμής (αν θυμάμαι καλά πρέπει να πληρώσαμε ένα ποσό της τάξης των 30 bolivianos για τα δύο άτομα –μπορεί και λιγότερο) και αφετέρου διότι, απ’ ό,τι διαπιστώσαμε, πρόκειται για το πιο γρήγορο μέσο, καθώς κάναμε περίπου 3 ώρες για να φτάσουμε στον προορισμό μας. Σημειωτέον ότι οι αναχωρήσεις αυτών των μικρών λεωφορείων είναι πολύ συχνές (σχεδόν κάθε ώρα από πολύ νωρίς το πρωί μέχρι το απόγευμα).

Εντάξει, η αλήθεια είναι ότι μπορεί να στριμωχτήκαμε στη θέση του συνοδηγού και οι δυό μας –για να ακριβολογούμε η Ε. στριμώχτηκε πρακτικά στη θέση του... οδηγού, σε βαθμό που, για τη χρήση του λεβιέ των ταχυτήτων, ο συμπαθέστατος οδηγούλης μας έπρεπε να την ειδοποιεί για να μετακινεί το αριστερό πόδι! Άνετα δεν ήμασταν, αλλά φτάσαμε ταχύτατα και, παρά το άγχος μας, τα σακίδιά μας δεν έπεσαν από την οροφή του micro που τα είχε πετάξει (ή μάλλον βολέψει) ο εισπράκτορας.

Ο δρόμος για την Κοπακαμπάνα μάς βρήκε αγκαζέ με μια μελαγχολία, γιατί άρχιζε η διαδρομή της επιστροφής. Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ την εικόνα του χιονοσκεπούς Illimani και πάντα θα τη νοσταλγούμε, όπως τη νοσταλγεί και την επιζητά όποιος φεύγει από τη Λα Παζ, σύμφωνα με την ξεναγό μας Maria. Οι τελευταίες μας στιγμές εντός Βολιβίας περιλάμβαναν το πέρασμα με το καραβάκι από τα στενά του συμπαθητικού San Pablo de Tiquina για τη διάσχιση της λίμνης Τιτικάκα και πάλι αυτήν την τρομερή θέα των χιονισμένων Βολιβιανών Άνδεων (Cordillera Real).

Με το που φτάσαμε στην Κοπακαμπάνα και ξεφορτώσαμε, επιβιβαστήκαμε σε ένα ταξί για να μας πάει στα σύνορα. Εκεί και ενώ είχε μεσημεριάσει για τα καλά, ξεμπερδέψαμε γρήγορα με τον έλεγχο από τις βολιβιανές αρχές. Ωστόσο, έπρεπε να περιμένουμε περίπου μία ώρα μέσα στη ζέστη, μαζί με άλλους ταξιδιώτες, για να τελειώσουν το διάλειμμά τους οι Περουβιανοί νοσηλευτές που θα μας έκαναν ένα απαραίτητο check-up. Ω ναι, εκτός από την επίδειξη του πιστοποιητικού εμβολιασμού και μια μίνι συνέντευξη σε μέτρια αγγλικά, μας μέτρησαν και την πίεση και το οξυγόνο (το δικό μου πρέπει να ήταν γύρω στο 85), για να μας δώσουν το ΟΚ για να μπούμε στο Περού.

Κλασικά πήραμε ένα micro που περίμενε για να μας μεταφέρει στον κεντρικό σταθμό των λεωφορείων του Πούνο (Terminal Terrestre) μέσα σε περίπου 2,5 ώρες.

Από εκεί με ταξί οδηγηθήκαμε στο «Conde de Lemos Hotel», όπου θα διανυκτερεύαμε έναντι του ποσού των 31,50 ευρώ. Το ξενοδοχείο βρίσκεται ακριβώς πάνω από την Plaza de Armas και τον Καθεδρικό Ναό της πόλης, δηλαδή σε πολύ κεντρικό σημείο. Ήμασταν τυχεροί, καθώς το δωμάτιό μας, που ήταν και αρκετά άνετο, βρισκόταν στον τελευταίο όροφο και είχαμε ωραία θέα τόσο προς τη λίμνη Τιτικάκα όσο και προς τα ψηλότερα σημεία του Πούνο.

Έπειτα από την αναγκαία ξεκούραση και καθαριότητα, ξεχυθήκαμε για μια βραδινή βόλτα στην όμορφη κεντρική πλατεία και στον πεζόδρομο της Jiron Lima, όπου βρίσκονται πολλά τουριστικά και εμπορικά καταστήματα. Πέρα από λίγες φωτογραφίες και ένα πέρα-δώθε, δεν αξίζει για κάτι περισσότερο η συγκεκριμένη περιοχή, οπότε γυρίσαμε πίσω στην πλατεία για να βρούμε το εστιατόριο Mojsa, το οποίο μας πρότεινε η ρεσεψιονίστ του ξενοδοχείου (και βρισκόταν και στις προτάσεις του ταξιδιωτικού μας οδηγού). Παρά τον πολύ κόσμο, οι ευγενέστατοι σερβιτόροι μάς τακτοποίησαν σε ένα από τα τραπεζάκια του πρώτου ορόφου με θέα την πλατεία. Παραγγείλαμε σαλάτα με κινόα, causitas σε τρεις εκδοχές (με γαρίδα, με trucha και με κοτόπουλο), φιλέτο trucha, δύο τοπικές μπίρες (Cusquena) και ένα γλυκάκι με κρέμα. Όλα μας άρεσαν πολύ και πληρώσαμε 100 soles (=25 ευρώ). Not bad.

Η ιδέα που είχα να περπατήσουμε μετά το φαγητό προς τη λίμνη Τιτικάκα δεν αποδείχθηκε πολύ σώφρων. Και αυτό γιατί ήταν αρκετή απόσταση, είχε πέσει αρκετά η νύχτα και τη διαδρομή δεν την έλεγες και μαγική. Οπότε αποφασίσαμε κάποια στιγμή να τη διακόψουμε και να επιστρέψουμε στο ξενοδοχείο μας. Δε νομίζω να χάσαμε κάτι το ιδιαίτερο.

Το πλούσιο, μα intercontinental, πρωινό του ξενοδοχείου ήταν καλό, αλλά σίγουρα δεν μας εντυπωσίασε τόσο όσο τους φίλτατους, δίμετρους Ρώσους ταξιδιώτες, οι οποίοι καταβρόχθιζαν τα πάντα σα να μην υπάρχει αύριο. Η πτήση μας για τη Λίμα από Χουλιάκα αναχωρούσε στη 1 το μεσημέρι. Είχαμε πάντα στο νου αυτό που μας συνέβη στο πήγαινε στο Πούνο, όπου λόγω απεργίας ήταν κλειστά κομμάτια της εθνικής οδού και σίγουρα δεν θέλαμε να μας ξανασυμβεί. Η ρεσεψιονίστ μάς καθησύχασε λέγοντας πως δεν έχει ακούσει κάτι για διαδηλώσεις και μας έκλεισε ένα shuttle βανάκι, το οποίο θα μας έπαιρνε από το ξενοδοχείο για να μας πάει στο αεροδρόμιο, όπως και έγινε.

Η πτήση της Latam από το μικρό αεροδρόμιο της αδιάφορης Χουλιάκα για τη Λίμα (140 δολάρια για τα δύο άτομα συν μία μεγάλη βαλίτσα) ήταν στην ώρα της και εμείς μπαίναμε στην τελική ευθεία του ταξιδιού μας. Αλλά ευτυχώς δεν είχε μπει ακόμη τελεία σε αυτήν την περιπλάνηση…

 

[patsman]

Κεφάλαιο 11 (Επίλογος): Οι τελευταίες περουβιανές νοστιμιές
Ήταν μεσημέρι όταν επιστρέψαμε από το Νότο του Περού στην πρωτεύουσα και μπήκαμε στο ταξί (που είχαμε κλείσει από το οικονομικό και αξιόπιστο site taxidatum.com) με κατεύθυνση το Libre Hotel, στο οποίο είχαμε μείνει και στην πρώτη μέρα του ταξιδιού και μας είχε αρέσει πολύ. Δεδομένου ότι είχαμε τιμήσει το φημισμένο street food και τα πιο hipster μέρη, αυτό που μας είχε μείνει ως εκκρεμότητα ήταν να φάμε και σε ένα γκουρμέ εστιατόριο, όχι βεβαίως επιπέδου Central ή Maido. Και βρισκόμασταν στην κατάλληλη πόλη για να το κάνουμε, έχοντας πάρα πολλές και καλές επιλογές.

Με μια γρήγορη έρευνα σε έντυπους και ιντερνετικούς οδηγούς καταλήξαμε στο Fiesta Restaurante Gourmet, το οποίο βρίσκεται στην Av. Reducto στη Miraflores. Ήμασταν οι πρώτοι πελάτες της απογευματινής βάρδιας, χωρίς να έχουμε κάνει κράτηση, οπότε εξυπηρετηθήκαμε εύκολα, γρήγορα και άμεσα –αν και ο σερβιτόρος δεν μιλούσε (καλά) αγγλικά, ενώ και ο κατάλογος ήταν μόνο στα ισπανικά. Παραγγείλαμε μία γεμιστή ομελέτα με χορταρικά της θάλασσας (tortilla de raya), εγώ πήρα το lomo saltado, το οποίο ήρθε με πατατούλες τηγανητές και ρυζάκι, η Ε. επέλεξε risotto με μάνγκο και σφυρίδα (grouper την έλεγε διαρκώς ο χαριτωμένος σερβιτόρος). Είχε προηγηθεί ένα amuse-bouche με σκουμπρί και κρέμα πάνω σε ένα μπισκοτοειδές φύλλο. Συνοδεύσαμε αυτά τα εξαιρετικά νόστιμα φαγητά με δύο καλοφτιαγμένα pisco sour. Όλα αυτά κόστισαν 350 soles, δηλαδή περίπου 85 ευρώ.

Το πιο αστείο κομμάτι της επίσκεψής μας στο εν λόγω εστιατόριο είχε να κάνει με την έλευση, λίγο μετά από εμάς, δύο συμπατριωτών μας, οι οποίοι βρίσκονταν στη Λίμα για μια έκθεση σχετική με ορυκτά. Οπότε είχε πλάκα που και τα δύο τραπέζια που εξυπηρετούσαν εκείνη την ώρα ήταν ελληνόφωνα! Κάναμε και λίγη φασαρία με τα γέλια μας, εδώ που τα λέμε, αλλά δεν έδειχνε και κανείς από το προσωπικό να ενοχλείται. Πάλι καλά!

Είχε βραδιάσει όταν φύγαμε από το Fiesta, αλλά δεν θέλαμε να γυρίσουμε στο ξενοδοχείο. Προτιμήσαμε να ζήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τις τελευταίες μας στιγμές στο Περού. Περπατήσαμε μέχρι το πάρκο Κένεντι, όπου εντοπίσαμε μια ανοιχτή έκθεση στη Sala Luis Miro, με έργα του φωτογράφου των αρχών του 20ού αιώνα Esteban Marino. Προφανώς δεν τον γνωρίζαμε, αλλά αδράξαμε την ευκαιρία και επισκεφτήκαμε την έκθεση που είχε πράγματι αρκετό ενδιαφέρον.

Προτού πάρουμε τον δρόμο της επιστροφής για το ξενοδοχείο μας και μετά από ένα σύντομο πέρασμα από την όμορφη εκκλησία της Θαυματουργού Παρθένου (La Virgen Milagrosa) και από τους πεζοδρόμους με τα μπαρ και τα εστιατόρια της περιοχής (η αλήθεια είναι ότι μας φάνηκαν αρκετά τουριστικά), οδηγηθήκαμε στον τελευταίο προορισμό της ημέρας που είχε το όνομα “Picarones Mary”. Πρόκειται για μία κυρία που έχει το σταντ της μέσα στο πάρκο Κένεντι και τηγανίζει θεσπέσια picarones, που μοιάζουν πολύ με τους δικούς μας πανηγυρτζίδικους λουκουμάδες και τα συνοδεύει με μέλι ή/και σοκολάτα. Ακόμα και την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, μας τρέχουν τα σάλια! Και η κυρά-Μαίρη απέκτησε ιδιαίτερη φήμη μετά την προβολή του θεάρεστου έργου της στο επεισόδιο για το street food της Λίμα στο Netflix, όπως και ο Tomás στο Al Toke Pez που επισκεφτήκαμε την πρώτη ημέρα του ταξιδιού μας.

Αφού φάγαμε το πρωινό μας (πάλι πλούσιο και νοστιμότατο στο Libre), πακετάραμε τα πράγματά μας, συνεννοηθήκαμε ώστε να μας τα φυλάξουν στο ξενοδοχείο μέχρι την αναχώρησή μας το μεσημέρι, διαθέσαμε τις τελευταίες ώρες μας στο παραλιακό μέτωπο της πρωτεύουσας. Περπατήσαμε την Av. Jose Larco με κατεύθυνση προς το εμπορικό κέντρο Larcomar. Εκεί αντικρίσαμε και το θεόρατο ξενοδοχείο της Marriott, οι τελευταίοι όροφοι του οποίου ίσα-ίσα φαίνονταν από το ομιχλώδες περιβάλλον. Βγήκαμε ορισμένες φωτογραφίες με θέα τον Ειρηνικό Ωκεανό και φόντο αυτό το μάλλον μόνιμο γκρίζο που επικρατεί λόγω της υγρασίας, πήραμε κάποια αναμνηστικά και φάγαμε από ένα πιάτο ζυμαρικά, για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο για την επερχόμενη υπερατλαντική μας πτήση.

Μία πτήση που κύλησε ομαλά και μας βρήκε την επόμενη ημέρα στο Μιλάνο (Malpensa). Η πρωινή επίσκεψή μας στο Duomo και στην Galleria Vittorio Emanuele II ήταν μια απότομη επιστροφή στον υπερτουρισμό της Ευρώπης, ο οποίος σιγά-σιγά ανέκαμπτε μετά την πανδημία. Ωστόσο, εμείς είχαμε ήδη ξεκινήσει να συζητάμε για το πόσο ωραία περάσαμε σε δύο μαγικές χώρες της Λατινικής Αμερικής, για το Salar de Uyuni και το Μάτσου Πίτσου, για τις ταλαιπωρίες που βιώσαμε και πώς τις ξεπεράσαμε χάρη στη συνδρομή καλοσυνάτων ντόπιων, για τη νυχτερινή εκτός προγράμματος πεζοπορία στις Άνδεις, για το περπάτημα στον αυτοκινητόδρομο προς αποφυγή των απεργιακών μπλόκων στο Πούνο, για το πόσα εκπληκτικά μέρη γνωρίσαμε, για τη Λα Παζ, ω ναι τη Λα Παζ και για τόσα άλλα.

Η μελαγχολία μας μετά από κάθε επιστροφή είναι αναπόφευκτη. Τη διασκεδάζουν μόνο τα χαμόγελα των δικών μας ανθρώπων που μας περιμένουν να γυρίσουμε με μια βαλίτσα γεμάτη ιστορίες και… ευτράπελα!

 

[psilos3]

Κατατοπιστικός, συνοπτικός, με ωραίες ιδέες και πληροφορίες.
Και στα επόμενα εύχομαι με το καλό!

 

[katkats]

Mεταφέρθηκε στις Ταξιδιωτικές Ιστορίες - Κ. & Νότια Αμερική

 

[Ivana]

Καλησπερα, μια ερώτηση, βίζα δε χρειαστηκατε;

 

[Taksidiwtis]

Καλησπερα, μια ερώτηση, βίζα δε χρειαστηκατε;

Δεν υπαρχει πουθενα βοζα στην λατινικη αμερικη ,

 

[Ivana]

Σ ευχαριστω πολυ (αναφερόμουν στη Βολιβία και δεν το έγραψα), γενικα πολυ μπερδεμένες πληροφοριες υπαρχουν στο διαδίκτυο, είναι μεγάλη ανακούφιση.