Αρμενία Γεωργία «Τι να σας κάνω κυρία μου που πηγαίνετε σε τριτοκοσμικά μέρη;»

[alma]

Το υπέροχο πρωινό στο ξενοδοχείο ήταν ένα μαρτύριο για να το βλέπει ένας άνθρωπος που έχει περάσει γαστρεντερίτιδα και μέχρι να ηρεμήσει το στομάχι του, πρέπει να προσέχει τι τρώει. Οπότε έφαγα γρήγορα για να μην βάζω και τον άντρα μου σε πειρασμό που πεινούσε ήδη, ενώ ακόμα δεν πρόλαβε καλά- καλά να του περάσει η γαστρεντερίτιδα.

Τι καλύτερο λοιπόν από μια (πρωινή αυτή τη φορά) βόλτα στην Τιφλίδα. Με το φως του ήλιου η πόλη δεν μου φάνηκε λιγότερο γοητευτική από ότι το βράδυ. Για την ακρίβεια οι λέξεις «γοητευτική» και «ιδιαίτερη» είναι από τις πρώτες που μου έρχονται στο μυαλό για την πόλη αυτή.

Μήλον της έριδος για πολλά χρόνια ανάμεσα σε διάφορες δυνάμεις, η Τιφλίδα υπήρξε το μέρος από όπου πέρασαν Πέρσες, Άραβες, Βυζαντινοί,Ρώσοι, Σελτζούκοι Τούρκοι, Μογγόλοι κλπ…

Γνωστή για τα θειούχα λουτρά της, η Τιφλίδα( Tbilisi) πήρε το όνομα της από το Tbili που σημαίνει ζεστός . Αν και δεν δοκιμάσαμε την εμπειρία ενός ιαματικού μπάνιου, η περιοχή των λουτρών μας γοήτευσε.

Η γόησσα του Καυκάσου μας συνεπήρε. Ήταν η πρωτεύουσα που δεν μας θύμισε καμία άλλη. Αγάπησα την αύρα Ανατολής στα παζάρια της και σε πολλά κτίρια της, την κατανυκτική ατμόσφαιρα στις Ορθόδοξες Εκκλησίες της όπου παρακολουθήσαμε και μέρος της Λειτουργίας, την απίστευτη θέα που απολαύσαμε από τα τελεφερίκ της, τις ταβέρνες με την υπέροχη ατμόσφαιρα, την βαρκάδα στο ποτάμι την νύχτα, την θέα στο ποτάμι από τις γέφυρες και την μέρα και την νύχτα, τα χαλιά με τα εντυπωσιακά χρώματα….Μπορώ να γράφω για πολύ…

Από τις μέρες και τις νύχτες στην Τιφλίδα κάποια γεγονότα μου έμειναν στην μνήμη. Όπως το πρωινό που αποφασίσαμε να μπούμε σε μια Εκκλησία την ώρα της Λειτουργίας. Μιας και δεν το είχαμε προγραμματίσει , είχα ξεχάσει στο ξενοδοχείο το μαντήλι μου για να καλύψω το κεφάλι. Αυτό ξεπεράστηκε με την κουκούλα του τζάκετ, όπου προσπάθησα να χώσω μέσα τα μαλλιά. Όταν μπήκαμε λοιπόν στην εκκλησία η ακολουθία είχε ήδη αρχίσει. Ο κόσμος ήταν απίστευτος και σχεδόν δεν έπεφτε καρφίτσα, ενώ δυσκολευόταν κανείς να φτάσει μέχρι τα κεριά. Όταν καταφέραμε να πάρουμε κεριά, προσπάθησα να τα ανάψω, απλώνοντας το χέρι , αλλά τα έβαλα μάλλον στραβά καθώς δεν μπορούσα να πλησιάσω πιο κοντά. Μπροστά μου κάθονταν 2 Γεωργιανές . Η μία προσπάθησε να βάλει ίσια τα κεριά, ενώ η άλλη κάτι μου είπε έντονα, δείχνοντας μου το κερί. Της είπα και στα αγγλικά και στα ρώσικα πως δεν καταλαβαίνω γεωργιανά και τελικά ηρέμησε αλλά από τον τρόπο και τις κινήσεις που έκανε, έμοιαζε να θύμωσε που δεν έβαλα ίσια το κερί…Η άλλη ήταν πιο ήσυχη και μου έκανε νόημα πως θα το ισιώσει εκείνη. Ένα μεγάλο μέρος των εκκλησιαζόμενων ήταν Ρώσοι, αλλά κανείς δεν ήταν δίπλα εκείνη την ώρα, για να μπορέσω να συνεννοηθώ.

Κάποιες στιγμές μου φαινόταν πάντως πως το πανύψηλο, επιβλητικό άγαλμα της «Μητέρας Γεωργίας» , είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό όσον αφορά στην ψυχοσύνθεση των Γεωργιανών. Στο ένα του χέρι το Άγαλμα κρατάει ένα μπολ με κρασί για όποιον έρχεται σαν φίλος και στο άλλο ένα σπαθί για ν’ αντιμετωπίσει τους εχθρούς.

Γενικά πάντως το επιβλητικό στυλ το βρίσκεις σε πολλά μνημεία, όπως και στο άγαλμα του βασιλιά Vakhtang Gorgasali, που έφιππος ατενίζει τον ποταμό και τα βουνά της Τιφλίδας.

 

[alma]

Από την νυχτερινή κρουαζιέρα στον ποταμό

 

[alma]

Εικόνες από την Τιφλίδα

Mtatsminda Park

Ανεβαίνεις με το τελεφερίκ κυρίως για την απίστευτη θέα. Υποτίθεται πως είναι και χώρος αναψυχής για παιδιά και οικογένειες κι έχει παιχνίδια, μίνι λούνα πάρκ κλπ.Ωστόσο το φθινόπωρο που πήγαμε εμείς ήταν κλειστά σχεδόν τα πάντα.Φυσούσε αρκετά σε κάποια σημεία και πολλές καντίνες ήταν κλειστές και γεμάτες φύλλα και σκουπίδια. Ωστόσο είπαμε στην Γεωργία δεν πας για χλιδή. Κι αυτό το ξέρουμε καλά όσοι πάμε σε "τριτοκοσμικά μέρη".
Σοβαρά τώρα και μόνο για την πανοραμική θέα αξίζει να πάρει κανείς και αυτό το τελεφερίκ. Αν και λίγο με στεναχώρησε η πληθώρα των πανύψηλων και συχνά άσχημων κτιρίων και σε μια πόλη που ο πληθυσμός της είναι κάπου κοντά στο 1,5 εκατομμύριο(δεν την λες και τεράστια).

Δεν ξέρω αν ο Οκτώβριος είναι μήνας γάμων στις χώρες του Καυκάσου ή αν έχουν μεγάλο ποσοστό γάμων γενικώς, αλλά και στην Γεωργία και στην Αρμενία βλέπαμε νύφες και γαμπρούς παντού.Στην Αρμενία ήταν και ακόμα πιο υπερπαραγωγή από την Γεωργία αλλά αυτά θα ακολουθήσουν στο κεφάλαιο για την Αρμενία.Πάντως στο πάρκο κι εκεί γαμπρούς και νύφες είχε. Α, και ανάμεσα στους καλεσμένους κάποια αγοράκια με παραδοσιακές φορεσιές.

Φτωχογειτονιές στην Τιφλίδα. Συχνά με όμορφους γατούληδες...
Εδώ κάτω από τα μεταχειρισμένα ρούχα

Κι εδώ κάτω από τους πάγκους με τα φρούτα

Γάτοι και ζωγραφιστοί

Και πτηνά

Είχε και φεστιβάλ με κρασιά, τυριά και διαφόρων ειδών τρόφιμα και ποτά...

Αν και δεν έκανε κρύο, μερικά εστιατόρια είχαν τόσο ελκυστική χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα, που το άναμμα του τζακιού δεν έμοιαζε καν παράταιρο το βράδυ με την ελάχιστη ψυχρούλα.

 

[alma]

Μπορεί η Τιφλίδα να είναι φωτογενής αλλά η αυθεντική γεωργιανή ψυχή βρίσκεται στην επαρχία της χώρας. Αυτό το είχαμε ήδη διαπιστώσει τόσο στις διαδρομές με τρένα και μαρσρούτκες, όσο και στις επαρχιακές πόλεις και χωριά. Ξεκινήσαμε να δούμε ένα μέρος της επαρχίας της χώρας, αυτή την φορά επιλέγοντας τουρ από την Τιφλίδα.

Πρώτη μας στάση το φράγμα Zhinvali. Η αλήθεια είναι πως η θέα στην τεχνητή λίμνη είναι όμορφη, όπως εξάλλου και τα γαλαζοτιρκουάζ χρώματα, που κάνουν αντίθεση με το πράσινο της βλάστησης. Ωστόσο παρόμοια και ομορφότερα τοπία μπορείς να βρεις και στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη του κόσμου,οπότε δεν είναι από τα δυνατά χαρτιά της χώρας. Συν τοις άλλοις, είχαν τοποθετήσει και βαλσαμωμένα ζώα, ένα όπλο και μια κιτς ταμπέλα “I love Georgia”, με τα οποία θα μπορούσε κανείς να ποζάρει έναντι αντιτίμου.

Ανυπομονούσα να φύγουμε και να πάμε να δούμε το εντυπωσιακό Ananuri, το οποίο θα ήταν η επόμενη στάση μας. Αυτό μάλιστα! Στο εντυπωσιακό κάστρο , έλαβαν χώρα μάχες, σφαγές και πέρασε από τα χέρια διάφορων δυναστειών ανα τους αιώνες. Σίγουρα αξίζουν επίσκεψη οι εκκλησίες που βρίσκονται μέσα στο σύμπλεγμα και αν υπάρχει χρόνος και μια βόλτα γύρω από το κάστρο. Είναι εντυπωσιακή η γαλήνη του τοπίου, που έρχεται σε αντίθεση με τα αιματηρά γεγονότα του παρελθόντος που συνέβησαν στο σημείο. Το Ananuri, είναι ήδη αρκετά δημοφιλές και επισκεπτόμενο από κόσμο διαφόρων ηλικιών και φυλών και βρίσκεται στα υποψήφια προς ένταξη Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Ουνέσκο. Πάντως μέχρι στιγμής δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει την πολυπόθητη εγγραφή στην λίστα. Αν τα καταφέρει θα είναι αναμενόμενη και η περαιτέρω αύξηση του τουρισμού.

Στην περιοχή, είχε όπως και σχεδόν παντού στην Γεωργία αδέσποτα σκυλάκια ή σκύλαρους. Αρκετά συμπαθητικά θα έλεγα. Επίσης, μερικά μέτρα πιο πέρα, ένα μίνι υπαίθριο παζάρι, πωλούσε από συνηθισμένα αναμνηστικά, μέχρι φρέσκο χυμό ρόδι που έστυβαν μπροστά σου.

Επόμενη στάση ποταμός Aragvi. Στο σημείο που συναντάται ο «Λευκός Aragvi», με το «Μαύρο Aragvi» σταματά ο περισσότερος κόσμος για να φωτογραφηθεί. Δεν ξέρω αν το σημείο που πήγε το τουρ μας δεν ήταν το κατάλληλο ή για κάποιον άλλο λόγο δεν ήταν τόσο οφθαλμοφανής η διαφορά εκείνη την ημέρα, πάντως ούτε λευκό, ούτε μαύρο Aragvi είδαμε. Μια διαφορά χρωματική υπήρχε, αλλά δεν ήταν τόσο έντονη, όσο σε φωτογραφίες που έβλεπες στο ίντερνετ. Πάντως σαφώς και το τοπίο ακολουθεί θρύλος. Αναρωτηθήκαμε αν τα διάφορα χρώματα στα ποτάμια και τις λίμνες, εμπνέουν διάφορους λαούς, μιας και θυμόμασταν έντονα τον θρύλο για τον έρωτα της πριγκίπισσας με το βοσκό που συνόδευε την πράσινη και την γαλάζια λίμνη στις Sete Cidades στις Αζόρες.

Βάζω φωτό χωρίς επεξεργασία, να δω μήπως είμαι μόνο εγώ που δεν τα βλέπω τα ποτάμια ως άσπρο και μαύρο…

Ο γεωργιανός θρύλος πάντως, είναι ακόμα πιο δραματικός. Δυο αδερφές, μια ξανθιά και μια μελαχρινή, ερωτεύτηκαν τον ίδιο άντρα. Εκείνος επέλεξε να παντρευτεί την ξανθιά κι η μελαχρινή αυτοκτόνησε. Από την θλίψη για τον θάνατο της αδερφής της, τελικά αυτοκτόνησε και η ξανθιά. Ο άντρας μην αντέχοντας τον πόνο, αυτοκτόνησε κι αυτός και να ο τρίτος ποταμός.

Κι επειδή έφταναν πια οι ιστορίες για αυτοκτονίες, είχε έρθει η ώρα για να συνεχίσουμε το ταξίδι. Το γκρουπάκι σταμάτησε για φαγητό σε ένα εστιατόριο στη μέση του πουθενά. Καθόμαστε λοιπόν ωραία και καλά ρωτά η σερβιτόρα τι θέλουμε να πιούμε. Για αλκοόλ δεν υπήρχε περίπτωση, μιας και θέλαμε να είμαστε τελείως νηφάλιοι για την ανάβαση στο Καζμπέγκι που θα ακολουθούσε. Είπαμε λοιπόν να πάρουμε μια λεμονάδα, την οποία διαφήμιζαν ως σπιτική.

-Εξαίρετη επιλογή. Είναι δική μας μάρκα γεωργιανή και θα ξετρελαθείτε με αυτήν την λεμονάδα.

Αφού έκανε αυτή τη δήλωση η σερβιτόρα σε λίγα λεπτά, έφερε ένα πράγμα που όμοιο του δεν είχαμε ξαναπιεί.

-Σαμπουαν είναι;

Ρώτησε ο άντρας μου με γουρλωμένα μάτια, ο οποίος μετά την γαστρεντερίτιδα έπρεπε να είναι και πολύ προσεκτικός με το τι βάζει στο στομάχι του….Εγώ προσπάθησα να σώσω την κατάσταση.

- Είναι κάπως….ιδιαίτερη….είπα προσπαθώντας να πιώ μερικές γουλιές.

- Αυτή είναι σαμπουάν σου λέω.

-Οκ, μοιάζει λιγάκι.

Και μετά από αυτό το ωραίο διάλειμμα, βγήκαμε να φωτογραφήσουμε την γεωργιανή φύση, η οποία σε αποζημίωνε για όλα. Αν και φθινόπωρο, το πράσινο ήταν τόσο έντονο, που έμοιαζε με άνοιξη και ο καιρός γλυκός.

Συνεχίσαμε, σταματώντας σε ένα σημείο όπου πωλητές μελιού διαφόρων ειδών , πρόσφεραν honey tasting. Αν και ελάχιστοι αγόρασαν 1-2 βαζάκια, το τοπίο ήταν εντυπωσιακό. Καταπράσινες εκτάσεις με αγελάδες που έβοσκαν γαλήνια, ενώ εκτός από τους πάγκους με τους πωλητές, έμοιαζε να μην υπάρχει και ιδιαίτερη ανθρώπινη παρουσία σε κοντινή απόσταση. Οι βουνοκορφές υψώνονταν επιβλητικές και η άγρια ομορφιά της φύσης, έκοβε την ανάσα. Επόμενη στάση; Επιτέλους η ανάβαση στο Καζμπέγκι.

 

[alma]

Το επίσημο όνομα της γραφικής, ορεινής κωμόπολης είναι Stepantsminda και σημαίνει «Άγιος Στέφανος». Το όνομα οφείλεται σε έναν Ορθόδοξο Γεωργιανό μοναχό. Ωστόσο το όνομα Kazbegi χρησιμοποιείται ακόμα ευρέως και μεταξύ των ντόπιων και μεταξύ των επισκεπτών. Όσο ανεβαίναμε, τα βουνά του Καυκάσου γίνονταν ακόμη πιο επιβλητικά, ακόμη πιο άγρια, ακόμα πιο αδάμαστα. Αφήσαμε το μίνι βαν, μιας και η ανάβαση μέχρι ένα σημείο θα γινόταν με 4 x 4 με έξτρα χρέωση και στη συνέχεια με τα πόδια ως την ιστορική εκκλησία της Αγίας Τριάδας, στο Gergeti. Η ξεναγός σύστησε αν έχει κάποιος πρόβλημα με το υψόμετρο ή κάποιο άλλο θέμα υγείας και πρέπει να αποφύγει την ανάβαση να μείνει στην κωμόπολη να περιμένει τους υπόλοιπους.

Οι περισσότεροι επιλέξαμε την ανάβαση και οι λίγοι που έμειναν στην κωμόπολη, δεν ξέρω αν το έκαναν γιατί δεν άντεχαν το υψόμετρο ή το έξτρα κόστος του 4 x 4. Πάντως δεν αντιμετωπίσαμε κάποιο θέμα με την ανάβαση. Προτιμήσαμε να ανέβουμε με το δικό μας ρυθμό ο καθένας, εκτός από 2-3 άτομα που ακολούθησαν την ξεναγό. Εξάλλου , η ανάβαση, με την θέα των απέραντων βουνοκορφών από την μία και την εκκλησία του 14ου αιώνα, σκαρφαλωμένη σε ύψος γύρω στα 2.170 μέτρα από την άλλη, ήταν απερίγραπτη. Ήταν όμορφο να σταματάς και να χαζεύεις την θέα από όλες τις πλευρές πριν συνεχίσεις. Εν τω μεταξύ ακόμα κι εκεί είδαμε γάμο. Οι Γεωργιανοί αγαπούν μάλλον τους γάμους ακόμα και σε δυσπρόσιτες εκκλησίες. Ο γάμος είχε τελειώσει και το ζευγάρι έβγαζε φωτογραφίες.

Ο αέρας άρχισε να φυσάει δυνατά κάποια στιγμή, ενώ σύννεφα μαζεύτηκαν πάνω από τα βουνά. «Λες να αρχίσει να βρέχει εδώ πάνω και ομπρέλες δεν πήραμε;» αναρωτήθηκαν πολλοί. Ευτυχώς την βγάλαμε καθαρή με ελάχιστες ψιχάλες.

Όταν φτάσαμε στην εκκλησία είδαμε τα συνηθισμένα καλάθια με μαντίλια και μακριές φούστες για να καλυφθούν οι γυναίκες. Αν και είχα μαντήλι μαζί μου, κοιτώντας στα καλάθια μου τράβηξε την προσοχή το ένα από αυτά. Κουνιόταν ελαφρώς , ενώ τα μαντήλια και οι φούστες αναδεύονταν συνέχεια. Μέσα στην εκκλησία ήταν κάπως σκοτεινά, αλλά παρόλα αυτά είδα τον σκυλάκο που είχε βρει καταφύγιο από τον αέρα ανάμεσα στις παχιές στρώσεις των υφασμάτων. Ωστόσο μάλλον κάποια άλλη δεν τον είδε ή αποφάσισε να του χαλάσει την ησυχία. Μία από τις επισκέπτριες προσπέρασε το πρώτο καλάθι (που παρείχε άφθονα μαντήλια και φούστες) και κατευθύνθηκε προς το δεύτερο. Αυτό που κινούνταν, ντε! Τράβηξε ένα μαντήλι, αλλά βρήκε αντίσταση. Το τράβηξε περισσότερο κι όχι μόνο βρήκε αντίσταση, αλλά ακούστηκε κι ένα γρύλισμα. Ο σκύλος είχε διαλέξει το εν λόγω μαντήλι για σκέπασμα και δεν σκόπευε να το παραδώσει έτσι εύκολα.

Επόμενη μας στάση ήταν το Jvari Pass, όπου τα θειούχα νερά, δημιουργούσαν ένα ενδιαφέρον θέαμα. Κάποιοι δοκίμασαν να πιουν κιόλας, αλλά μιας και εμάς δεν μας φάνηκαν πολύ ελκυστικά με αυτό το καφετίζον χρώμα, προτιμήσαμε να τα θαυμάσουμε οπτικώς και να περάσουμε χρόνο με τα κατσικάκια που έβοσκαν παραδίπλα.

Λίγο πριν το τέλος του ταξιδιού σταματήσαμε στο μνημείο της Ρωσογεωργιανής φιλίας. Κατασκευάστηκε την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, συγκεκριμένα το 1983, αλλά ακόμα και σήμερα είναι από τα πολύ δημοφιλή σημεία επίσκεψης. Επίσης, λόγω της τοποθεσίας του, προσφέρει πανοραμική θέα στα βουνά του Καύκασου. Τριγύρω, οι ντόπιοι στήνουν τις αγορές τους με μάλλινες κάλτσες, τρόφιμα κλπ.

Το βράδυ επιστρέφοντας και κάνοντας βόλτα στην νυχτερινή Τιφλίδα, συνειδητοποιούσαμε πως οι μέρες στην Γεωργία, όλο και λιγόστευαν…Και μπορεί να είχαμε δει αρκετά, αλλά το δύσκολο ήταν να αποφασίσουμε τι θα αφήναμε εκτός και τι θα βλέπαμε την επόμενη μέρα. Ευτυχώς το να βρεις αυτοκίνητο με οδηγό που να σε πάει όπου θες, είναι εύκολο στην Γεωργία. Αυτό και θα κάναμε το επόμενο πρωί.

 

[domino]

Είπαμε λοιπόν να πάρουμε μια λεμονάδα, την οποία διαφήμιζαν ως σπιτική.

-Εξαίρετη επιλογή. Είναι δική μας μάρκα γεωργιανή και θα ξετρελαθείτε με αυτήν την λεμονάδα.

Αφού έκανε αυτή τη δήλωση η σερβιτόρα σε λίγα λεπτά, έφερε ένα πράγμα που όμοιο του δεν είχαμε ξαναπιεί.

-Σαμπουαν είναι;

Ρώτησε ο άντρας μου με γουρλωμένα μάτια, ο οποίος μετά την γαστρεντερίτιδα έπρεπε να είναι και πολύ προσεκτικός με το τι βάζει στο στομάχι του….Εγώ προσπάθησα να σώσω την κατάσταση.

- Είναι κάπως….ιδιαίτερη….είπα προσπαθώντας να πιώ μερικές γουλιές.

- Αυτή είναι σαμπουάν σου λέω.

-Οκ, μοιάζει λιγάκι.

Είναι πολύ γλυκιά, όντως ασυνήθιστη γεύση
Την βρίσκεις και εδώ στα Ρώσικα mini market

 

[alma]

Είναι πολύ γλυκιά, όντως ασυνήθιστη γεύση
Την βρίσκεις και εδώ στα Ρώσικα mini market

Νομίζω πως δεν είναι αυτή που μου δείχνεις στη φωτογραφία. Αυτή που μας έδωσαν είχε κάτι σαν φύκια πάνω στο μπουκάλι και δεν θα την έλεγα ιδιαίτερα γλυκιά.Γενικά πρέπει να έχουν διαφορετικές μάρκες (είδη; γεύσεις), γιατί είδα διάφορες τόσο στα σούπερ μάρκετ, όσο και σε εστιατόρια.

 

[alma]

Περπατώντας χαλαρά στην Τιφλίδα και απολαμβάνοντας την περαντζάδα πότε στα σοκάκια με τα ξεφτισμένα χρώματα στα κτίρια και πότε στους μεγάλους και κομψούς δρόμους με τα ακριβά καταστήματα που βρίσκεις σε πολλές πρωτεύουσες ανα τον κόσμο, δεν είχαμε αποφασίσει αν άξιζε άλλη μια εκδρομή ή αν θα περνούσαμε εξίσου καλά άλλη μια μέρα στην πόλη. Ωστόσο η ευκολία να βρεις αμάξι με οδηγό (ειδικά αν συνεννοείσαι στα ρώσικα εξίσου καλά με τα αγγλικά)και να παζαρέψεις την τιμή που θέλεις, καθώς και η επιθυμία να μην φύγουμε χωρίς να δούμε Mtskheta και Jvari monastery, μας έκαναν να διαλέξουμε την εκδρομή.

Σε απόσταση μόλις 20χλμ. από την Τιφλίδα,η Mtskheta αποτελεί και για τους Γεωργιανούς δημοφιλή προορισμό κυρίως για προσκύνημα. Η πόλη έχει χαρακτηριστεί ως ιερή από την γεωργιανή ορθόδοξη εκκλησία, ενώ τα ιστορικά μνημεία της εντάχθηκαν στην λίστα της Ουνέσκο το 1994.
Αλλά και σαν ομορφιά δεν υστερεί καθόλου. Η βόλτα στα γραφικά σοκάκια καθώς και η στάση για καφέ ή φαγητό με θέα το ποτάμι είναι απαραίτητη. Μιας και είχαμε συμφωνήσει με τον οδηγό να μείνουμε όσο θέλαμε, δεν μας ανησυχούσε ο χρόνος. Οι εκκλησίες φυσικά ήταν γεμάτες και για κάποιο λόγο τόσο στην Mtskheta, όσο και στο Jvari, είδαμε πάλι ένα σωρό νύφες και γαμπρούς. Φαίνεται γίνονται πολλοί γάμοι στις χώρες του Καυκάσου, μιας και στην Αρμενία πάλι είδαμε πολλούς….

Στην Mtskheta φυσικά λόγω των πολλών επισκεπτών υπάρχουν και πάρα πολλά μαγαζιά, κάποια με λογικές τιμές, όμως κάποια άλλα, με τιμές που ξεπερνούν κατά πολύ όσες θα δείτε σε άλλες περιοχές της χώρας.
Πάντως η τιμή για 2 χυμούς σε πολύ κομψή καφετέρια με θέα το ποτάμι ήταν αρκετά χαμηλή και το τοπίο πανέμορφο. Αν βγεις λίγο από τον κεντρικό δρόμο και χωθείς στα γραφικά σοκάκια, θα ανακαλύψεις τις γραφικές αλλά ήσυχες γωνιές αυτής της πόλης.

Το μοναστήρι Jvari είναι μαζί με ιστορικά μνημεία της Mtskheta στην λίστα της Ουνέσκο και πέρα από την θρησκευτική σημασία του, προσφέρει απίστευτη, πανοραμική θέα μιας και βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου.

 

[alma]

Αρμενία​

Ξεκινήσαμε αξημέρωτα σχεδόν για να πάμε Αρμενία. Μας είχαν προειδοποιήσει πως το οδικό μας ταξίδι θα ήταν κουραστικό, όμως ανυπομονούσαμε τόσο να επισκεφτούμε την Αρμενία κι έτσι δεν μας πείραξε καθόλου. Μπήκαμε στο βανάκι μαζί με 3 Αμερικάνους κι ένα Γερμανό που είχαν επιλέξει το ίδιο ταξίδι και ξεκινήσαμε. Μαζί είχαμε από ένα τοστ που μας ετοίμασαν το πρωί στο ξενοδοχείο, αφού θα χάναμε το πρωινό. Πιάσαμε την κουβέντα με τους συνταξιδιώτες μας κι ο ένας εκ των Αμερικάνων μας είπε πως είχε μείνει για μήνες σε Κουτάισι και διάφορα γύρω χωριά, μένοντας πότε σε hostel και πότε σε σπίτια ντόπιων. Ταξίδευε χαλαρά αφού μάλλον είχε άπλετο χρόνο. Είχε ταξιδέψει πολύ γενικά και είχε δει και μεγάλο μέρος της Ελλάδας.

Φτάσαμε πολύ νωρίς στην Αρμενία και ο έλεγχος στα σύνορα ήταν εξονυχιστικός. Έκαναν αρκετές ερωτήσεις και δεν έλεγχαν απλώς διαβατήρια. Ωστόσο από την πρώτη στιγμή οι ντόπιοι στην Αρμενία μου φάνηκαν συμπαθείς. Αν και ποτέ δεν είχαμε πάει Αρμενία έχω γνωρίσει πολλούς Αρμένιους κι εγώ και ο άντρας μου. Αρμένικης καταγωγής συμφοιτητές, γνωστοί, γείτονες , παντού…Ένας λαός που υπέστη γενοκτονία μαζί με τους Έλληνες του Πόντου και τους Ασσύριους, ένας λαός περήφανος, ένας λαός με έντονο πατριωτικό και θρησκευτικό αίσθημα…Ένας λαός-αδελφός! Αυτή ήταν η εντύπωση που είχα για αυτούς και την επιβεβαίωσα στην Αρμενία. Ευρισκόμενη ανάμεσα σε χώρες με κάποιες από τις οποίες έχει κάκιστες σχέσεις(Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν) , η Αρμενία μοιάζει να βρίσκεται συνεχώς σε επιφυλακή. Στους δρόμους βλέπαμε στρατό. Πολύ στρατό. Στρατιωτικά οχήματα αρκετά ειδικά σε περιοχές κοντά στα σύνορα.

Αλλά ας επιστρέψουμε στην άφιξη μας στην χώρα. Δίπλα στο σημείο ελέγχου, από τα πρώτα που αντίκρυσα φτάνοντας στην χώρα, ήταν 2 πεινασμένα σκυλάκια. Στην αρχή τους έδωσα το σαλάμι από το τοστ. Μετά το μισό ψωμί που το έκαναν μια χαψιά! Μου έπεσε κι ένα κομμάτι μαρούλι.Το έφαγαν λαίμαργα! Δεν μου είχε ξανατύχει κάτι τέτοιο, τόσο πεινασμένα ζωάκια δεν συναντάς εύκολα. Έτσι έδωσα και το υπόλοιπο τοστ μου και προς μεγάλη έκπληξη των υπόλοιπων του γκρουπ(ο άντρας μου έχει συνηθίσει σε παρόμοια περιστατικά από μέρους μου) και το τοστ του άντρα μου.

«Θα φάμε κάτι εδώ στην Αρμενία. Τα ζώα πεινούν περισσότερο από εμάς», του είπα και ταυτόχρονα χαμογέλασα στην ιδέα να ήταν από ένα μέρος ο υπάλληλος της εταιρίας κινητής και να με βλέπει να φτάνω γεμάτη χαρά σε μια χώρα, όπου το πρώτο που συνάντησα μετά τον έλεγχο ήταν πεινασμένα σκυλάκια. Βρε, δεν πάει να λέει καθένας ότι θέλει. Αγαπάμε και Αρμενία!!!!!!!!

Σταματήσαμε σε διάφορα σημεία να θαυμάσουμε την φύση. Γαλήνη κι ησυχία κυριαρχούσαν και μπορεί για κάμποση ώρα να μην περνούσε άλλο αυτοκίνητο! Εμείς και τα αρμένικα τοπία μόνο!

 

[alma]

Εκεί όπου ΔΕΝ μας έκλεψαν



Σταματήσαμε κάπου στην εθνική οδό, σε μαγαζί για φαγητό, ξεκούραση και ψώνια. Έχω βρεθεί αμέτρητες φορές σε παρόμοια εστιατόρια-μαγαζιά ανά τον κόσμο τόσο σε ταξίδια στην Ευρώπη όσο και στην Λατινική Αμερική. Πρώτον αυτό ήταν ένα από τα πιο φροντισμένα, περιποιημένα και από αυτά με το νοστιμότερο φαγητό και την μεγαλύτερη ποικιλία. Δεύτερον η σχέση ποιότητας- τιμής απίστευτη. Πολύ χαμηλές τιμές.

Αλλά το τρίτο ήταν και το σημαντικότερο και ένα από αυτά που με έκανε να συμπαθήσω κι άλλο τους Αρμένιους. Κάποια στιγμή την ώρα που ο άντρας μου ζητούσε να κάνω τον διερμηνέα ανάμεσα σε εκείνον και τον πωλητή και ενώ ταυτόχρονα σκεφτόμασταν τι άλλο να παραγγείλουμε, έβγαζα και φωτογραφίες το μαγαζί. Πήγαμε και στο μαγαζάκι με τα αναμνηστικά και στα τρόφιμα και παντού…Ωραία ε; Όλα μαζί. Εκείνη την στιγμή λοιπόν κάπου άφησα την μηχανή. Σημειωτέων; Η φωτογραφική ολοκαίνουργια, έκανε το παρθενικό της ταξίδι.

Πριν φύγουμε κοιτάω στην τσάντα και του λέω:

-Η φωτογραφική δεν είναι στην τσάντα.

- Ε; Μάλλον την άφησες στο ξενοδοχείο στην Γεωργία το πρωί.

-Δεν θα το έλεγα. Αν θυμάσαι βγάζαμε φωτογραφίες εδώ το μαγαζί.

- Τι; ΕΔΩ;;;;Πάει η μηχανηηηηηηηηη….Και καινούργια κιόλας!!!!!!!!!!!!!!!!

Πιο άσπρος από όταν είχε την γαστρεντερίτιδα στην Γεωργία έγινε λέμε….Κι εγώ το ίδιο προφανώς. Αρχίσαμε να γυρίζουμε σαν σβούρες στο μαγαζί. Τελικά η μηχανή ήταν όπως την αφήσαμε! Εκεί όπου περνούσαν όλοι με τους δίσκους δίπλα στο ταμείο…Είχαν περάσει δεκάδες Αρμένιοι και κάμποσοι Ρώσοι, όσοι ώρα είμαστε εκεί. Κανείς δεν άπλωσε χέρι να την πάρει. Ένας λαός φτωχός ο αρμένικος, αλλά με περισσή αξιοπρέπεια. Αγαπώ!!!!!

Τέλος καλό, όλα καλά μέχρι εδώ. Εντελώς καλά βέβαια δεν ήταν, γιατί δεν καταφέραμε να δούμε τα μοναστήρια Haghpat και Sanahin, καθώς ο γεωργιανός οδηγός επέμενε πως ο δρόμος ήταν κλειστός. Δεν πειράζει. Ευκαιρία να ξαναπάμε Αρμενία!

Πήγαμε όμως στη λίμνη Sevan και στο μοναστηριακό συγκρότημα Sevanavank, όπου απολαύσαμε την πανοραμική θέα στο ατέλειωτο γαλάζιο της λίμνης. Η περιοχή είναι από τις πιο επισκέψιμες στην Αρμενία, παρόλα αυτά όμως καμία σχέση με το χαμό που γίνεται σε αξιοθέατα άλλων χωρών. Σίγουρα βρίσκεις το χώρο σου για να απολαύσεις ήρεμα το τοπίο, να διαβάσεις τις -γραμμένες σε αγγλικά, ρώσικα και αρμένικα- πινακίδες με πληροφορίες για την περιοχή και το μοναστήρι, να βυθιστείς στην γαλήνη της χαρακτηριστικής απλότητας των μοναστηριών των χωρών του Καυκάσου.

Δεκάδες υπαίθριοι πάγκοι πωλητών βρίσκονταν πιο κάτω. Φεγγαρόπετρες με ασήμι σε κοσμήματα κάθε είδoυς. Η περιοχή έχει μεγάλα αποθέματα φεγγαρόπετρας με αποτέλεσμα σε πολύ χαμηλότερες τιμές από ότι τα βρίσκεις σε άλλες χώρες, να μπορείς να αγοράσεις δαχτυλίδια, κολιέ, βραχιόλια και ότι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί.

Ο γεωργιανός οδηγός μας προέτρεψε να κάνουμε παζάρια στους Αρμένιους. Δεν το κάναμε όμως. Πρώτον οι τιμές ήταν ήδη χαμηλές και δεύτερον αυτός ο φτωχός μα πραγματικά αξιοπρεπής λαός μας είχε σκλαβώσει ήδη μετά το περιστατικό με την…μη κλεμμένη φωτογραφική.

 

[alma]

Γιερεβάν



Το Γιερεβάν ή Ερεβάν είναι εκτός από πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Αρμενίας μια από τις παλαιότερες συνεχώς κατοικημένες πόλεις στον κόσμο. Ωστόσο όταν το περπατάς δεν σου δίνει την αίσθηση της παλαιότητας του, μιας και πάρα πολλά κτίρια είναι σύγχρονα ή έστω σοβιετικού τύπου. Αυτή την αίσθηση που όντως μας έδωσε, είναι πως είναι πραγματικά αρμένικη πόλη. Δεν είναι πολυπολιτισμική σε καμία περίπτωση μιας και η μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων είναι Αρμένιοι!

Ο καθεδρικός του Αγίου Γρηγορίου είναι η μεγαλύτερη αρμένικη εκκλησία στον κόσμο. Μας έκανε εντύπωση πόσο φωτεινή και επιβλητική εκκλησία ήταν! Για το χτίσιμο συνέβαλαν με χρήματα Αρμένιοι της διασποράς (Αμερικανοαρμένιοι και Αργεντινοαρμένιοι). Θυμήθηκα τα λόγια μιας φίλης που μου έλεγε για την φιλοπατρία των Αρμενίων και πως δεν ξεχνούν την χώρα καταγωγής τους, ενώ διατηρούν με αυτήν ισχυρούς δεσμούς ακόμα κι αν πρόκειται για Αρμένιους 3ης ή 4ης γενιάς.

Όταν πήγαμε εμείς γινόταν (τι άλλο; )ένας γάμος. Ή μάλλον 2-3 μιας και δεν προλάβαινε να βγει το ένα ζευγάρι από την μία πόρτα και από την άλλη πόρτα έμπαινε άλλο ζευγάρι! Είδαμε πάρα πολλούς γάμους στον Καύκασο αλλά ειδικά στην Αρμενία μας έκανε εντύπωση πόσο περιποιημένες ήταν οι καλεσμένες. Όχι δηλαδή πως στην Γεωργία υστερούσαν. Αλλά στην Γεωργία κορόνες και υπερπαραγωγές βλέπαμε κυρίως στις νύφες. Στην Αρμενία βλέπαμε και στις καλεσμένες.



Περπατήσαμε για κάποιες ώρες την πόλη για να πάρουμε μια πρώτη γεύση. Δεν βρήκαμε πολλές ομοιότητες με την άλλη πρωτεύουσα του Καύκασου την Τιφλίδα που είχαμε επισκεφτεί προηγουμένως. Εξαίρεση το πανύψηλο άγαλμα της μητέρας Αρμενίας που μοιάζει με το άγαλμα της μητέρας Γεωργίας. Κρατάει ένα σπαθί και συμβολίζει την ειρήνη μέσω της ισχύος. Θυμίζει εξέχουσες γυναίκες της αρμένικης ιστορίας όπως την Sose Mayrig και άλλες που πήραν τα όπλα για να βοηθήσουν τους άντρες τους στις μάχες ενάντια σε Τούρκους και Κούρδους ατακτους.

Σημείο αναφοράς στην πόλη είναι η Πλατεία Δημοκρατίας με τα σιντριβάνια και τα τριγύρω ιστορικά κτίρια. Ειδικά όταν ο καιρός είναι καλός, μια βόλτα είναι πολύ ευχάριστη και ειδικά με την συνοδεία παγωτού. Εμείς αν και πήγαμε Οκτώβριο ο καιρός ήταν υπέροχος.

Φυσικά ανεβήκαμε στο Cascade όπου η πανοραμική θέα του Γιερεβάν είναι εντυπωσιακή. Για να κατέβουμε επιλέξαμε το εσωτερικό του Cascade που στεγάζει το Cafesjian Center for the Arts που φιλοξενεί έργα μοντέρνας τέχνης.

Εννοείται πως δεν χορτάσαμε το Γιερεβάν αλλά για μια πρώτη γεύση η εκδρομή άξιζε οπωσδήποτε.

 

[alma]