ΕΡΣΗ
Member
Το «Κόκκινο Βιβλίο» των ζώων που απειλούνται καταγράφει τις συνέπειες από την καταστροφή των βιοτόπων
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Πέτρος Στεφανής [email protected]
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010 ΤΑ ΝΕΑ
Στο άμεσο μέλλον, τα ελάφια και οι φώκιες στην Ελλάδα θα αντιμετωπίσουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό περιβάλλον τους. Αρκούδες, τσακάλια, δελφίνια και φυσητήρες κινδυνεύουν επίσης, εάν δεν ληφθούν μέτρα διαχείρισης των πληθυσμών τους.
Η ελληνική πανίδα χτυπά συναγερμό. Αυτό διαπιστώνει το «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας», η νέα πολυσέλιδη βίβλος για την κατάσταση του ελληνικού ζωικού βασιλείου. Στη δημοσιότητα από χθες, επικαιροποιημένη πλέον, δεκαεπτά χρόνια μετά την προηγούμενη έκδοσή της, έρχεται να καταδείξει και επισήμως πως 171, από τα συνολικά 453 σπονδυλόζωα που αξιολογήθηκαν, απειλούνται με εξαφάνιση, κυρίως ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια και ακολουθούν ερπετά, πουλιά και θηλαστικά. Δύσκολη διαγράφεται η επιβίωση και για 297 από τα 591 είδη ασπόνδυλων (χερσαία σαλιγκάρια, αράχνες, κολεόπτερα κ.λπ.), που επίσης μελετήθηκαν.
Όσον αφορά τα θηλαστικά, ειδικότερα, στη Νο 1 επισφαλή κατηγορία ταξινομήθηκαν η μεσογειακή φώκια, ο λύγκας και το ελάφι, όταν μάλιστα το είδος αυτό αφθονεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η κρητική μυγαλή- το μοναδικό ενδημικό είδος θηλαστικού στην Ελλάδα-, η ασιατική τρανονυχτερίδα, ο μπαρμπαστέλος, η βίδρα, το πλατώνι, ο στεποποντικός, ο σκαπτοποντικός του Felten και η φώκαινα χαρακτηρίστηκαν με τη σειρά τους «κινδυνεύοντα». Για τα μισά, τέλος, από τα είδη των πουλιών- κυρίως αρπακτικά, υδρόβια και παρυδάτια- το πέταγμά τους στον ελληνικό ουρανό είναι αμφίβολο στο εγγύς μέλλον.
Στον αντίποδα, διαπιστώθηκε πως η ελληνική επικράτεια φιλοξενεί σήμερα 64 διαφορετικά είδη ερπετών, περίπου το 50% της συνολικής ευρωπαϊκής ερπετοπανίδας, καθώς αποτελεί περιοχή συνάντησης ευρωπαϊκών κι ασιατικών ειδών. Ελλάδα και Ισπανία εξάλλου είναι οι πλουσιότερες χώρες στην Ευρώπη σε σαλιγκάρια: η εγχώρια χερσαία μαλακοπανίδα περιλαμβάνει 680 είδη! Τα περισσότερα από αυτά εμφανίζονται αποκλειστικά στα νησιά του Αιγαίου, δυτικά της Πίνδου ή στη Βόρεια Ελλάδα, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και την κορυφή του Ολύμπου. «Χρήσιμο εργαλείο»
Κυριότερες απειλές για όλα τα είδη των ελληνικών ζώων θεωρούνται, σύμφωνα με τους ειδικούς, η καταστροφή των βιοτόπων τους, που σημαίνει υποβάθμιση ή απώλεια της τροφής τους. Λαθροθηρία, δηλητηριασμένα δολώματα, τεράστιες τα τελευταία χρόνια πυρκαγιές (σε Πελοπόννησο, Πάρνηθα, Ρόδο κ.α.), αλλά και μεγάλα τεχνικά έργα (π.χ. νέοι μεγάλοι οδικοί άξονες) επέφεραν μεγάλης κλίμακας μεταβολές στην εξάπλωση των χερσαίων και θαλάσσιων οργανισμών. «Έστω τώρα, που τα περιθώρια στένεψαν, ξέρουμε την πραγματική εικόνα των οικοσυστημάτων της χώρας μας. Το “Κόκκινο Βιβλίο” απαλείφει τη δικαιολογία “δεν ήξερα” και θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο στην προσπάθεια προστασίας, διατήρησης και διαχείρισης της ελληνικής βιοποικιλότητας. Για κάτι τέτοιο, πάντως, δεν αρκούν οι καλές προθέσεις των επιστημόνων. Απαιτείται και εκ μέρους της Πολιτείας ένα σαφές πλαίσιο μηχανισμών, που θα έχει ως πυρήνα τη σταθερή ενίσχυση της έρευνας...» δήλωσε χθες ο πρόεδρος της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας κ. Σίνος Γκιώκας. «Δεν συντάξαμε απλά έναν κατάλογο, αλλά και μια πλούσια πηγή δεδομένων- η οποία προσεχώς θα είναι και στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας- για τα είδη που απειλούνται, με πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις που αν εφαρμοστούν μπορεί να αποτρέψουν ή να ελαττώσουν τον κίνδυνο περαιτέρω μείωσης των πληθυσμών αυτών» λέει η κ. Παναγιώτα Μαραγκού, συντονίστρια του σχετικού προγράμματος, για λογαριασμό του WWF Ελλάς.
Έργο 120 επιστημόνων
Το «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας» αναθεωρήθηκε υπό την επιστημονική επίβλεψη της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (συντονιστής Τάσος Λεγάκης), με τη συμμετοχή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας, του Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας και του WWF Ελλάς. Είναι αποτέλεσμα των ομάδων εργασιών τις οποίες συγκρότησαν, επί δυόμισι χρόνια, περισσότεροι από 120 ζωολόγοι κι ερευνητές, από πανεπιστημιακά ιδρύματα, ινστιτούτα και μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Πέτρος Στεφανής [email protected]
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010 ΤΑ ΝΕΑ
Στο άμεσο μέλλον, τα ελάφια και οι φώκιες στην Ελλάδα θα αντιμετωπίσουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης από το φυσικό περιβάλλον τους. Αρκούδες, τσακάλια, δελφίνια και φυσητήρες κινδυνεύουν επίσης, εάν δεν ληφθούν μέτρα διαχείρισης των πληθυσμών τους.
Η ελληνική πανίδα χτυπά συναγερμό. Αυτό διαπιστώνει το «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας», η νέα πολυσέλιδη βίβλος για την κατάσταση του ελληνικού ζωικού βασιλείου. Στη δημοσιότητα από χθες, επικαιροποιημένη πλέον, δεκαεπτά χρόνια μετά την προηγούμενη έκδοσή της, έρχεται να καταδείξει και επισήμως πως 171, από τα συνολικά 453 σπονδυλόζωα που αξιολογήθηκαν, απειλούνται με εξαφάνιση, κυρίως ψάρια του γλυκού νερού και αμφίβια και ακολουθούν ερπετά, πουλιά και θηλαστικά. Δύσκολη διαγράφεται η επιβίωση και για 297 από τα 591 είδη ασπόνδυλων (χερσαία σαλιγκάρια, αράχνες, κολεόπτερα κ.λπ.), που επίσης μελετήθηκαν.
Όσον αφορά τα θηλαστικά, ειδικότερα, στη Νο 1 επισφαλή κατηγορία ταξινομήθηκαν η μεσογειακή φώκια, ο λύγκας και το ελάφι, όταν μάλιστα το είδος αυτό αφθονεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η κρητική μυγαλή- το μοναδικό ενδημικό είδος θηλαστικού στην Ελλάδα-, η ασιατική τρανονυχτερίδα, ο μπαρμπαστέλος, η βίδρα, το πλατώνι, ο στεποποντικός, ο σκαπτοποντικός του Felten και η φώκαινα χαρακτηρίστηκαν με τη σειρά τους «κινδυνεύοντα». Για τα μισά, τέλος, από τα είδη των πουλιών- κυρίως αρπακτικά, υδρόβια και παρυδάτια- το πέταγμά τους στον ελληνικό ουρανό είναι αμφίβολο στο εγγύς μέλλον.
Στον αντίποδα, διαπιστώθηκε πως η ελληνική επικράτεια φιλοξενεί σήμερα 64 διαφορετικά είδη ερπετών, περίπου το 50% της συνολικής ευρωπαϊκής ερπετοπανίδας, καθώς αποτελεί περιοχή συνάντησης ευρωπαϊκών κι ασιατικών ειδών. Ελλάδα και Ισπανία εξάλλου είναι οι πλουσιότερες χώρες στην Ευρώπη σε σαλιγκάρια: η εγχώρια χερσαία μαλακοπανίδα περιλαμβάνει 680 είδη! Τα περισσότερα από αυτά εμφανίζονται αποκλειστικά στα νησιά του Αιγαίου, δυτικά της Πίνδου ή στη Βόρεια Ελλάδα, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και την κορυφή του Ολύμπου. «Χρήσιμο εργαλείο»
Κυριότερες απειλές για όλα τα είδη των ελληνικών ζώων θεωρούνται, σύμφωνα με τους ειδικούς, η καταστροφή των βιοτόπων τους, που σημαίνει υποβάθμιση ή απώλεια της τροφής τους. Λαθροθηρία, δηλητηριασμένα δολώματα, τεράστιες τα τελευταία χρόνια πυρκαγιές (σε Πελοπόννησο, Πάρνηθα, Ρόδο κ.α.), αλλά και μεγάλα τεχνικά έργα (π.χ. νέοι μεγάλοι οδικοί άξονες) επέφεραν μεγάλης κλίμακας μεταβολές στην εξάπλωση των χερσαίων και θαλάσσιων οργανισμών. «Έστω τώρα, που τα περιθώρια στένεψαν, ξέρουμε την πραγματική εικόνα των οικοσυστημάτων της χώρας μας. Το “Κόκκινο Βιβλίο” απαλείφει τη δικαιολογία “δεν ήξερα” και θα αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο στην προσπάθεια προστασίας, διατήρησης και διαχείρισης της ελληνικής βιοποικιλότητας. Για κάτι τέτοιο, πάντως, δεν αρκούν οι καλές προθέσεις των επιστημόνων. Απαιτείται και εκ μέρους της Πολιτείας ένα σαφές πλαίσιο μηχανισμών, που θα έχει ως πυρήνα τη σταθερή ενίσχυση της έρευνας...» δήλωσε χθες ο πρόεδρος της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας κ. Σίνος Γκιώκας. «Δεν συντάξαμε απλά έναν κατάλογο, αλλά και μια πλούσια πηγή δεδομένων- η οποία προσεχώς θα είναι και στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας- για τα είδη που απειλούνται, με πληροφορίες σχετικά με τις δράσεις που αν εφαρμοστούν μπορεί να αποτρέψουν ή να ελαττώσουν τον κίνδυνο περαιτέρω μείωσης των πληθυσμών αυτών» λέει η κ. Παναγιώτα Μαραγκού, συντονίστρια του σχετικού προγράμματος, για λογαριασμό του WWF Ελλάς.
Έργο 120 επιστημόνων
Το «Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας» αναθεωρήθηκε υπό την επιστημονική επίβλεψη της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας (συντονιστής Τάσος Λεγάκης), με τη συμμετοχή της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Ερπετολογικής Εταιρείας, του Ινστιτούτου Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας και του WWF Ελλάς. Είναι αποτέλεσμα των ομάδων εργασιών τις οποίες συγκρότησαν, επί δυόμισι χρόνια, περισσότεροι από 120 ζωολόγοι κι ερευνητές, από πανεπιστημιακά ιδρύματα, ινστιτούτα και μη κυβερνητικές περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας.
ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ
Η λαθροθηρία, οι πυρκαγιές και τα μεγάλα τεχνικά έργα απειλούν τα οικοσυστήματα
