fenia42
Member
- Μηνύματα
- 3.980
- Likes
- 15.748
- Επόμενο Ταξίδι
- Азербайджан
- Ταξίδι-Όνειρο
- Γροιλανδία,Σβάλμπαρντ
Μια ώρα μακριά από την Τιφλίδα υπάρχει μια όμορφη πόλη που κινείται σε χαλαρούς ρυθμούς. Οι κάτοικοί της είναι χαμογελαστοί και πρόθυμοι να σε εξυπηρετήσουν, η αρχιτεκτονική της είναι βασισμένη σε σοσιαλιστικά πρότυπα, με μεγάλες ορθογώνιες ψηλές άχρωμες πολυκατοικίες και φαρδιές λεωφόρους, ενώ ένα μεγάλο παλιό φρούριο στολίζει το λόφο της .
Η πόλη αυτή είναι το Γκόρι και είναι γνωστή ως η γενέτειρα του Ιωσήφ Βισσαριόνοβιτς Τζουκασβίλι, ή κατά κόσμον Στάλιν, που σημαίνει ατσαλένιος. Η μητέρα του τον προόριζε να γίνει ιερέας αλλά η μοίρα του επεφύλασσε εντελώς διαφορετικά σχέδια. Το σπιτάκι στο οποίο γεννήθηκε το 1878 ο μικρός Ιωσήφ, σώζεται ακόμα και ακριβώς από πίσω του έχει δημιουργηθεί το ομώνυμο μουσείο , αφιερωμένο στο σκληροπυρηνικό ηγέτη της ΕΣΣΔ.
Η δράση του Στάλιν ήταν αμφιλεγόμενη, μιας και είναι ευρέως γνωστό ότι έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας -γνωστά και ως γκουλάγκ- . Πολλοί εξ’ αυτών ήταν στο στενό κύκλο του, συγγενείς και συνεργάτες. Διάφορα βιβλία έχουν γραφτεί για τον Στάλιν και τη δράση του, ενώ για τη ζωή στα γκουλάγκ έχει μιλήσει με όσο λυρισμό επιτρέπει μια τέτοια εμπειρία, στο δίτομο έπος του ο νομπελίστας συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν. Η κόρη του Στάλιν κατηγορεί τον πατέρα της για την αυτοκτονία της μητέρας της, η οποία δεν άντεχε ούτε το βάρος των πράξεων του συζύγου της αλλά ούτε και τον τρόπο με τον οποίο τη μεταχειριζόταν. Πράγματι, ο «ατσαλένιος» διάδοχος του Λένιν ήταν άνθρωπος στυγνός, ψυχρός, απόλυτος, αυταρχικός, απρόσιτος και βαθιά κομπλεξικός όπως έλεγαν οι κοντινοί του άνθρωποι. Ο ίδιος ντρεπόταν για τη γεωργιανή καταγωγή του και ποτέ δε μιλούσε στη μητρική του γλώσσα. Η πλειοψηφία των σημερινών συμπατριωτών του δε τρέφουν φιλικά αισθήματα γι’ αυτόν, υπάρχουν ωστόσο ακόμα και ορισμένοι οπαδοί και θαυμαστές του που τον θεωρούν ήρωα μιας και έσωσε την Ευρώπη από το φασισμό.
Ήθελα να είμαι διακριτική και να μην ανοίξω πολιτική κουβέντα με τους Γεωργιανούς που γνώρισα στο ταξίδι αυτό, όμως ο άνθρωπος είναι πολιτικό ον, έτσι δε τα κατάφερνα πάντα να μη κάνω τις πολιτικές νύξεις μου. Πολλοί ήταν εκείνοι που εξεπλάγησαν και με αντιμετώπισαν με δισταγμό όταν ανέφερα ότι θέλω να επισκεφτώ το Γκόρι.
Πήρα ένα λεωφορείο και μέσα από μια διαδρομή ανάμεσα στη φθινοπωρινή φύση της καυκάσιας αυτής χώρας, βρέθηκα στο όμορφο αστικό περιβάλλον του Γκόρι. Το μουσείο του Στάλιν βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο και δε δυσκολεύτηκα καθόλου να το βρω. Καθ’ οδόν για εκεί βρήκα στο δρόμο μου ένα σοβιετικής αισθητικής μνημείο για τα θύματα του Β’ΠΠ.
Από μακριά βλέπω το ταπεινό πατρικό σπιτάκι του Στάλιν. Στην πρόσοψή του όμως έχουν τοποθετηθεί παράταιροι κίονες ελληνορωμαϊκής αρχιτεκτονικής, δίνοντας μια κωμική όψη στο αποτέλεσμα της αποτυχημένης προσπάθειας δημιουργίας μεγαλειώδους σκηνικού. Η τέχνη στα απολυταρχικά καθεστώτα άλλωστε είναι πάντα πομπώδης και εισβάλει αδιάκριτα στο χώρο με την αμφίβολη αισθητική της.
Από το στολισμό του εξωτερικού του σπιτιού δε λείπει φυσικά το σφυροδρέπανο.
Πίσω από το σπιτάκι βρίσκεται ο ανδριάντας του Στάλιν που στέκει αγέρωχος και μόνος κάτω από τον καυτό ήλιο. Πήρα μια καλή δόση από αγάλματα του Λένιν φέτος, ήρθε η ώρα και για λίγο Στάλιν επιτέλους.
Μπαίνω στο μουσείο που χρονολογείται από το 1951 . Και εκεί με υποδέχεται ένας ακόμα αδριάντας, στο τέλος του τεράστιου κόκκινου χαλιού. Η προσωπολατρία του πατερούλη λοιπόν τον ακολουθεί και μετά θάνατον.
Το μουσείο φυσικά ακολουθεί κι αυτό τη σοβιετική αισθητική ενώ είναι έκδηλο το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί για να συμβάλει στη σοβιετική προπαγάνδα. Μάλιστα, μέχρι το 2017 υπήρχε μια πινακίδα στο χώρο που έγραφε πως « το παρόν μουσείο παραποιεί με την ύπαρξή του την ιστορία και αποτελεί τυπικό παράδειγμα σοβιετικής προπαγάνδας».
Οι παραστάσεις, τα αγάλματα και οι πίνακες που κοσμούν τους τοίχους μιλούν από μόνα τους.
Το μουσείο διαθέτει έξι διαφορετικούς χώρους στους οποίους εκτίθενται ορισμένα από τα προσωπικά αντικείμενα του Στάλιν, τα οποία όπως έλεγε κι ο ίδιος ανήκουν ανήκαν και θα ανήκουν στο κράτος, έπιπλα που κοσμούσαν το γραφείο του, άρθρα σχετικά με τη σοβιετική υπεροχή, πίνακες και δώρα που του έκαναν.
Έξω από το μουσείο υπάρχει μια όμορφη αμαξοστοιχία που είναι επισκέψιμη και η οποία ανήκε στο Στάλιν από το 1941. Στον πατερούλη δεν άρεσαν τα ταξίδια. Ο ίδιος είχε περάσει τα σύνορα της σοβιετικής ένωσης μονάχα δυο φορές ενώ η κόρη του είχε πάει μόνο από τη Μόσχα ως τη θερινή κατοικία της οικογενείας στο Σότσι -μέχρι που σε μεγάλη ηλικία αρκετά μετά το θάνατο του πατέρα της «λιποτάχτησε» ζητώντας άσυλο από την Αμερική. Από αυτό καταλαβαίνεις πόσο διόλου προοδευτικός ήταν, πόσο κολλημένα είναι τα μυαλά των ακραίων καθεστωτικών. Επί Στάλιν, επιτρέπονταν μόνο τα ταξίδια εντός ΕΣΣΔ. Σκέφτομαι ότι αν και φύσει ταξιδιάρικο ανήσυχο πνεύμα, σε αυτόν τον τομέα δε θα ασφυκτιούσα ιδιαίτερα αν ζούσα σε εκείνη την εποχή, μιας και τον τελευταίο καιρό όλα μου τα ταξίδια έγιναν σε χώρες της πρώην σοβιετικής ένωσης. Από τη Βαλτική και την Αγία Πετρούπολη, μέχρι την οροσειρά του Καυκάσου, από την πανέμορφη Ουκρανία μέχρι τη Σιβηρία και τη Χερσόνησο της Καμτσάτκας, από τη Μαύρη θάλασσα μέχρι την Κασπία και από τις άγονες στέπες του Καζακστάν μέχρι τα ψηλά βουνά της Κιργιζίας, η ΕΣΣΔ παρουσιάζει υπέροχα μοναδικά τοπία που θα μάγευαν και τον πιο δύσκολο κι απαιτητικό ταξιδιώτη. Σήμερα, στη Ρωσία ακόμα υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που της έχει απαγορευτεί η έξοδος από τη χώρα.
Ο Στάλιν ανεγέρθηκε σταδιακά στην εξουσία μετά την πτώση του τσαρισμού και οργάνωσε την ομάδα των μπολσεβίκων, βαλλόμενος ενάντια σε κάθε εξουσία, σε κάθε ισχύ, σε κάθε υπεροχή, με πραγματικό μίσος για τους αστούς και τους ευγενείς. Όταν πήρε όμως στα χέρια του την εξουσία, τη διαχειρίστηκε ακριβώς με τον ίδιο απολυταρχικό τρόπο, μιμούμενος το τσαρικό πρότυπο που τόσο είχε εδραιωθεί μέσα του, επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά τον κανόνα που θέλει τα δυο άκρα να συγκλίνουν.
Αν ζούσαμε σε εκείνη την εποχή και διηγούμουν ένα ανέκδοτο για τον Στάλιν, είναι πολύ πιθανόν κάποιος να με θεωρούσε αντιφρονούντα και μια ωραία πρωία να με συλλάμβαναν κι εμένα ξαφνικά, με προορισμό το αρχιπέλαγος γκουλάγκ. Η σάτιρα για το πρόσωπο του Στάλιν υπήρχε από τότε και εξακολουθεί να θεωρείται υψηλής ποιότητας χιούμορ ακόμα και σήμερα. Μιας και ο πατερούλης δε ζει εδώ και χρόνια ανάμεσα μάς έχω το ελεύθερο να κλείσω την ιστορία μου με ένα σύντομο αντισοβιετικό ανέκδοτο :
Μια γιαγιά ρωτάει την εγγονή της : Τί είναι παιδάκι μου αυτός ο κομμουνισμός που λέτε;
- Γιαγιάκα, όταν θα φτάσουμε στον κομμουνισμό τα μαγαζιά θα είναι γεμάτα. Θα έχει κρέας, τυριά, λουκάνικα, θα μπορείς να αγοράζεις ό,τι θέλεις.
- Αχ, τι ωραία, όπως με τον Τσάρο δηλαδή.
Η πόλη αυτή είναι το Γκόρι και είναι γνωστή ως η γενέτειρα του Ιωσήφ Βισσαριόνοβιτς Τζουκασβίλι, ή κατά κόσμον Στάλιν, που σημαίνει ατσαλένιος. Η μητέρα του τον προόριζε να γίνει ιερέας αλλά η μοίρα του επεφύλασσε εντελώς διαφορετικά σχέδια. Το σπιτάκι στο οποίο γεννήθηκε το 1878 ο μικρός Ιωσήφ, σώζεται ακόμα και ακριβώς από πίσω του έχει δημιουργηθεί το ομώνυμο μουσείο , αφιερωμένο στο σκληροπυρηνικό ηγέτη της ΕΣΣΔ.
Η δράση του Στάλιν ήταν αμφιλεγόμενη, μιας και είναι ευρέως γνωστό ότι έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες ψυχές στα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας -γνωστά και ως γκουλάγκ- . Πολλοί εξ’ αυτών ήταν στο στενό κύκλο του, συγγενείς και συνεργάτες. Διάφορα βιβλία έχουν γραφτεί για τον Στάλιν και τη δράση του, ενώ για τη ζωή στα γκουλάγκ έχει μιλήσει με όσο λυρισμό επιτρέπει μια τέτοια εμπειρία, στο δίτομο έπος του ο νομπελίστας συγγραφέας Αλεξάντρ Σολζενίτσιν. Η κόρη του Στάλιν κατηγορεί τον πατέρα της για την αυτοκτονία της μητέρας της, η οποία δεν άντεχε ούτε το βάρος των πράξεων του συζύγου της αλλά ούτε και τον τρόπο με τον οποίο τη μεταχειριζόταν. Πράγματι, ο «ατσαλένιος» διάδοχος του Λένιν ήταν άνθρωπος στυγνός, ψυχρός, απόλυτος, αυταρχικός, απρόσιτος και βαθιά κομπλεξικός όπως έλεγαν οι κοντινοί του άνθρωποι. Ο ίδιος ντρεπόταν για τη γεωργιανή καταγωγή του και ποτέ δε μιλούσε στη μητρική του γλώσσα. Η πλειοψηφία των σημερινών συμπατριωτών του δε τρέφουν φιλικά αισθήματα γι’ αυτόν, υπάρχουν ωστόσο ακόμα και ορισμένοι οπαδοί και θαυμαστές του που τον θεωρούν ήρωα μιας και έσωσε την Ευρώπη από το φασισμό.
Ήθελα να είμαι διακριτική και να μην ανοίξω πολιτική κουβέντα με τους Γεωργιανούς που γνώρισα στο ταξίδι αυτό, όμως ο άνθρωπος είναι πολιτικό ον, έτσι δε τα κατάφερνα πάντα να μη κάνω τις πολιτικές νύξεις μου. Πολλοί ήταν εκείνοι που εξεπλάγησαν και με αντιμετώπισαν με δισταγμό όταν ανέφερα ότι θέλω να επισκεφτώ το Γκόρι.
Πήρα ένα λεωφορείο και μέσα από μια διαδρομή ανάμεσα στη φθινοπωρινή φύση της καυκάσιας αυτής χώρας, βρέθηκα στο όμορφο αστικό περιβάλλον του Γκόρι. Το μουσείο του Στάλιν βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο και δε δυσκολεύτηκα καθόλου να το βρω. Καθ’ οδόν για εκεί βρήκα στο δρόμο μου ένα σοβιετικής αισθητικής μνημείο για τα θύματα του Β’ΠΠ.
Από μακριά βλέπω το ταπεινό πατρικό σπιτάκι του Στάλιν. Στην πρόσοψή του όμως έχουν τοποθετηθεί παράταιροι κίονες ελληνορωμαϊκής αρχιτεκτονικής, δίνοντας μια κωμική όψη στο αποτέλεσμα της αποτυχημένης προσπάθειας δημιουργίας μεγαλειώδους σκηνικού. Η τέχνη στα απολυταρχικά καθεστώτα άλλωστε είναι πάντα πομπώδης και εισβάλει αδιάκριτα στο χώρο με την αμφίβολη αισθητική της.
Από το στολισμό του εξωτερικού του σπιτιού δε λείπει φυσικά το σφυροδρέπανο.
Πίσω από το σπιτάκι βρίσκεται ο ανδριάντας του Στάλιν που στέκει αγέρωχος και μόνος κάτω από τον καυτό ήλιο. Πήρα μια καλή δόση από αγάλματα του Λένιν φέτος, ήρθε η ώρα και για λίγο Στάλιν επιτέλους.
Μπαίνω στο μουσείο που χρονολογείται από το 1951 . Και εκεί με υποδέχεται ένας ακόμα αδριάντας, στο τέλος του τεράστιου κόκκινου χαλιού. Η προσωπολατρία του πατερούλη λοιπόν τον ακολουθεί και μετά θάνατον.
Το μουσείο φυσικά ακολουθεί κι αυτό τη σοβιετική αισθητική ενώ είναι έκδηλο το γεγονός ότι έχει δημιουργηθεί για να συμβάλει στη σοβιετική προπαγάνδα. Μάλιστα, μέχρι το 2017 υπήρχε μια πινακίδα στο χώρο που έγραφε πως « το παρόν μουσείο παραποιεί με την ύπαρξή του την ιστορία και αποτελεί τυπικό παράδειγμα σοβιετικής προπαγάνδας».
Οι παραστάσεις, τα αγάλματα και οι πίνακες που κοσμούν τους τοίχους μιλούν από μόνα τους.
Το μουσείο διαθέτει έξι διαφορετικούς χώρους στους οποίους εκτίθενται ορισμένα από τα προσωπικά αντικείμενα του Στάλιν, τα οποία όπως έλεγε κι ο ίδιος ανήκουν ανήκαν και θα ανήκουν στο κράτος, έπιπλα που κοσμούσαν το γραφείο του, άρθρα σχετικά με τη σοβιετική υπεροχή, πίνακες και δώρα που του έκαναν.
Έξω από το μουσείο υπάρχει μια όμορφη αμαξοστοιχία που είναι επισκέψιμη και η οποία ανήκε στο Στάλιν από το 1941. Στον πατερούλη δεν άρεσαν τα ταξίδια. Ο ίδιος είχε περάσει τα σύνορα της σοβιετικής ένωσης μονάχα δυο φορές ενώ η κόρη του είχε πάει μόνο από τη Μόσχα ως τη θερινή κατοικία της οικογενείας στο Σότσι -μέχρι που σε μεγάλη ηλικία αρκετά μετά το θάνατο του πατέρα της «λιποτάχτησε» ζητώντας άσυλο από την Αμερική. Από αυτό καταλαβαίνεις πόσο διόλου προοδευτικός ήταν, πόσο κολλημένα είναι τα μυαλά των ακραίων καθεστωτικών. Επί Στάλιν, επιτρέπονταν μόνο τα ταξίδια εντός ΕΣΣΔ. Σκέφτομαι ότι αν και φύσει ταξιδιάρικο ανήσυχο πνεύμα, σε αυτόν τον τομέα δε θα ασφυκτιούσα ιδιαίτερα αν ζούσα σε εκείνη την εποχή, μιας και τον τελευταίο καιρό όλα μου τα ταξίδια έγιναν σε χώρες της πρώην σοβιετικής ένωσης. Από τη Βαλτική και την Αγία Πετρούπολη, μέχρι την οροσειρά του Καυκάσου, από την πανέμορφη Ουκρανία μέχρι τη Σιβηρία και τη Χερσόνησο της Καμτσάτκας, από τη Μαύρη θάλασσα μέχρι την Κασπία και από τις άγονες στέπες του Καζακστάν μέχρι τα ψηλά βουνά της Κιργιζίας, η ΕΣΣΔ παρουσιάζει υπέροχα μοναδικά τοπία που θα μάγευαν και τον πιο δύσκολο κι απαιτητικό ταξιδιώτη. Σήμερα, στη Ρωσία ακόμα υπάρχει μια μερίδα ανθρώπων που της έχει απαγορευτεί η έξοδος από τη χώρα.
Ο Στάλιν ανεγέρθηκε σταδιακά στην εξουσία μετά την πτώση του τσαρισμού και οργάνωσε την ομάδα των μπολσεβίκων, βαλλόμενος ενάντια σε κάθε εξουσία, σε κάθε ισχύ, σε κάθε υπεροχή, με πραγματικό μίσος για τους αστούς και τους ευγενείς. Όταν πήρε όμως στα χέρια του την εξουσία, τη διαχειρίστηκε ακριβώς με τον ίδιο απολυταρχικό τρόπο, μιμούμενος το τσαρικό πρότυπο που τόσο είχε εδραιωθεί μέσα του, επιβεβαιώνοντας ακόμα μια φορά τον κανόνα που θέλει τα δυο άκρα να συγκλίνουν.
Αν ζούσαμε σε εκείνη την εποχή και διηγούμουν ένα ανέκδοτο για τον Στάλιν, είναι πολύ πιθανόν κάποιος να με θεωρούσε αντιφρονούντα και μια ωραία πρωία να με συλλάμβαναν κι εμένα ξαφνικά, με προορισμό το αρχιπέλαγος γκουλάγκ. Η σάτιρα για το πρόσωπο του Στάλιν υπήρχε από τότε και εξακολουθεί να θεωρείται υψηλής ποιότητας χιούμορ ακόμα και σήμερα. Μιας και ο πατερούλης δε ζει εδώ και χρόνια ανάμεσα μάς έχω το ελεύθερο να κλείσω την ιστορία μου με ένα σύντομο αντισοβιετικό ανέκδοτο :
Μια γιαγιά ρωτάει την εγγονή της : Τί είναι παιδάκι μου αυτός ο κομμουνισμός που λέτε;
- Γιαγιάκα, όταν θα φτάσουμε στον κομμουνισμό τα μαγαζιά θα είναι γεμάτα. Θα έχει κρέας, τυριά, λουκάνικα, θα μπορείς να αγοράζεις ό,τι θέλεις.
- Αχ, τι ωραία, όπως με τον Τσάρο δηλαδή.
Attachments
Last edited:
