Πολωνία Φτιάχνοντας την λίστα του Schindler

[ThanasisU2]

Βλέποντας τις προάλλες την φανταστική ταινία, Fiddler On The Roof, αποφάσισα να περιγράψω, όσο ποιο καλά μπορώ, μια υπέροχη διαδρομή μέσα στην Κρακοβία (περιοχή Kazimierz) αναλύοντας όσο ποιο πολλή καλά την απίστευτη ιστορία αυτού του μέρους. Από τις πρώτες Εβραϊκές κοινωνίες εκεί, το γκέτο κι το τι απέμεινε τώρα.
Αυτά τα ολίγα προς το παρών, τα υπόλοιπα από αύριο! Υπομονή!

 

• 1
• 2
• 3
• 4

Επόμενο Κεφάλαιο

1 of 4

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[hydronetta]

Dziekuje bardzo...

 

[ΕΡΣΗ]

Με συγκινησες! Το Βιολιστης στη στεγη ηταν παντα ενα πολυ αγαπημενο μου μιουζικαλ.
Επετρεψε μου να βαλω εδω αυτο:

 

[galat]

Αν και δεν μου αρέσουν τα μιούζικαλ το Fiddler on the roof μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση. Υπέροχη μουσική, πολύ καλή σκηνοθεσία, ηθοποιϊα (με τον αξέχαστο Ποπόλ) και χορογραφίες. Όμως για μένα προσωπικά η ταινία αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με το θέμα του διωγμού των Εβραίων πολύ πριν από τους ναζί.

 

[ThanasisU2]

Ιστορία ολίγον

Mazel Tov! (!מזל טוב)


Πρώτου ξεκινήσω το ταξίδι στο υπέροχο Kazimierz, θα προσπαθήσω να σας δώσω μια μικρή ιδέα για την ιστορία του τόπου.
Οι πρώτοι Εβραίοι άρχισαν να έρχονται στην Πολώνια, στο τέλος του ΧΙ αιώνα, την περίοδο που οι Σταυροφόροι τους κυνηγούσαν από όλη την Ευρώπη, κι άρχισαν να κατοικούν στην περιοχή της Κρακοβίας. Η πρώτη περιοχή που μέναν οι Εβραίοι δημιουργήθηκε επί της οδού Zydowskiej (τωρινή Sw. Anny) κι ονομαζόταν Vicus Judeorum δηλαδή Εβραϊκή περιοχή. Εκείνη την περίοδο υπήρχαν δυο συναγωγές κι ένα νοσοκομείο, όπως κι το Εβραϊκό νεκροταφείο στην περιοχή Kawiary.
Στης 27/2 του 1335 ο KazimierzIIIWielkiδημιουργεί την περίφημη περιοχή, ακριβώς δίπλα στις όχθες του Βίστουλα. Μετά από αρκετές ταραχές στην Κρακοβία μεταξύ των Εβραίων κι των Χριστιανών, ο τότε βασιλιάς της Πολωνίας Jan I Olbracht (Albrecht) αποφάσισε την δημιουργία ενός oppidum iudaeorum δηλαδή μιας ‘Εβραϊκής Πόλης’, κι το 1495 μετέφερε όλους τους Εβραίους της Κρακοβίας κι άλλων περιοχών στο Kazimierz. Μέχρι κι το 1939 η περιοχή ευδοκιμούσε. Ζούσαν εκεί 80.000 Εβραίοι, με κύρια δουλεία τους το εμπόριο. Είχαν κατασκευάσει σχολεία, νοσοκομεία κι 90 Συναγωγές! (σήμερα επιζήσαν μόνο 7 συναγωγές κι μόνο οι 2 είναι εν λειτουργία).
Δυστυχώς όμως ξεκίνησε ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος, στην περιοχή αυτή δημιουργήθηκε το Ghettoτης Κρακοβία, κι ακριβώς δίπλα το στρατόπεδο εργάσιας Plaszow. Δυστυχώς, εκείνη την περίοδο μετά από πάμπολλες εξοντώσεις των Εβραίων, μεταφορά τους στα διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσής, ελάχιστες αποδράσεις (εδώ σας έχω ένα μικρό αστέρι να σας πω προς το τέλος), από τους 80.000 Εβραίους που αριθμούσε η περιοχή, με το ζόρι μείνανε 1000.
Μετά μας ήρθε κι το κομουνιστικό καθεστώς. Μετά από αρκετά πογκρόμ που έλαβαν χώρα τότε, το καθεστώς αποφάσισε την περίοδο 1956-1959 να διώξει ‘οικειοθελές’ τους Εβραίους από την Πολώνια, για να πάνε στην Παλαιστίνη. Οι ελάχιστοι που έμειναν, προσπάθησαν με ότι μπορούσαν να ξαναχτίσουν την δύναμη που είχαν πριν το πόλεμο. Το 1968, η περίοδο του ‘Πολέμου των 6 ημερών’ η Πολώνια όπως κι όλο το ανατολικό μπλοκ, πείρε το μέρος των Αράβων, κι σταμάτησε κάθε διπλωματική σχέση με το Ισραήλ. Τότε οι ελάχιστοι Εβραίοι αντιστάθηκαν, μαζί με αυτούς κι ο Πολωνικός λαός. Δυστυχώς αυτό δε άρεσε στην Αρχή, κι ανάγκασε γύρω στους 20.000 Εβραίους να φύγουν από την Πολώνια. Εκείνη την περίοδο η περιοχή κατοικήθηκε από πόρνες, εγκληματίες κι κάθε λογής λαμόγιο, με συνέπεια η περιοχή να χαρακτηριστεί από τις χειρότερες της Κρακοβία.
Ευτυχώς προς το τέλος του 20ου αιώνα, λίγο με την βοήθεια του Steven Spielberg κι την λίστα του Schindler κι του διάσημου Εβραϊκού Φεστιβάλ, η περιοχή πείρε τα πάνω της, κι τώρα θεωρείτε το ποιο ιν μέρος της Κρακοβία. Για απλή πληροφορία, αυτή την στιγμή ζουν γύρω στους 150 Εβραίους στην περιοχή αυτή.

 

[ThanasisU2]

Kazimierz

Την εκδρομή μας, την ξεκινάμε δίπλα από την εκκλησιά Mariackiστην πλατεία της Κρακοβίας. Ακριβώς δίπλα, υπάρχει ένα γκρι κτήριο που γράφει Szara(δηλαδή γκρι), μόνο που προκείτε για παραλλαγή του ονόματος από το Εβραϊκό όνομα שָׂרָה(Sarah) που λόγω του πολέμου το μετατρέψανε σε Szara.

Από κει με τα πόδια μέσω των δρόμων Sienna, Starowiślna, στροφή στην οδό Dajworκι εκεί μόλις μπήκαμε στην περιοχή Kazimierz. Το πρώτο πράγμα που θα γνωρίσουμε είναι η παλιά Συναγωγή (Synagoga Stara w Krakowie) επί της οδού Szeroka 24. Η συναγωγή αυτή, πιθανώς άρχισε να χτίζετε το XVαιώνα, από τους Εβραίους που έφυγαν από την Πράγα μετά το πογκρόμ. Μέχρι κι το 1939, η συναγωγή αυτή, ήταν η κεντρική συναγωγή των Εβραίων της Κρακοβίας. Δυστυχώς στο ΙΙ Παγκόσμιο Πόλεμο, η συναγωγή καταστράφηκε ολόκληρη δημιουργώντας εκεί δημόσια τουαλέτα, κι όλα τα ασημικά, χρυσαφικά κι πολύτιμα βιβλία μεταφέρθηκαν στο σπίτι του κυβερνήτη της Κρακοβίας HansFrank. Ένα επίσης ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι, στις 28/10/43 30 Πολωνοί, που επιχείρησαν να βοηθήσουν τους Εβραίους, πυροβολήθηκαν έξω από τα τείχη. Μετά το πόλεμο η κυβέρνηση της Πολωνίας πλήρωσε όλη την ανακαίνιση του κτηρίου, κι τώρα η συναγωγή δουλεύει σαν μουσείο ιστορίας κι κουλτούρας των Εβραίων της Κρακοβίας.
Ακριβώς δίπλα στην συναγωγή βρίσκεται κι η διάσημη οδός Szerokaή με το παρατσούκλι, Broadway. Θα μου πείτε γιατί τώρα. Η απάντηση πολλή απλή. Σε εκείνο το σημείο ο Spielbergγύρισε ένα μεγάλο μέρος της ταινίας λίστας του Schindler. Στην περιοχή αυτή είναι γεμάτη μπαρ κι εστιατόρια που φτιάχνουν Εβραϊκά φαγητά (προσοχή δε είναι kosherτα γεύματα) κι 2 ακόμα συναγωγές. Στα αριστερά μας βρίσκεται η συναγωγή του WolfPopper (το όνομα της συναγωγής, προέρχεται από τον διάσημο έμπορα WolfPopper, που χρηματοδότησε εξολοκλήρου την δημιουργία της συναγωγής), κτισμένη το 1620. Δυστυχώς ούτε αυτή η συναγωγή έζησε τον ΙΙ Παγκόσμιο πόλεμο. Όπως όλες οι συναγωγές, κι σε αυτήν κλάπηκαν όλα τα αντικείμενα, κι προς το τέλος του πολέμου, μια οβίδα που έπεσε πάνω στην στέγη, κατέστρεψε το 80% της Συναγωγής. Μετά το πόλεμο η συναγωγή ξαναχτήστηκε, κι έγινε κέντρο νεότητας της περιοχής αυτής. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται η μία από τις 2 ενεργές συναγωγές στην Κρακοβία, η Συναγωγή Ρεμουχ (καμία σχέση με τον τραγουδιστή). Η δεύτερη παλαιότερη συναγωγή της Κρακοβίας, χτίστηκε το 1556, κι το Ρεμουχ προέρχεται από τα αρχικά ReMU (רמ״א) δηλαδή Ραβίνος Μωυσής ben Israel Isserles διάσημος καθηγήτης της Yeshivaτης Κρακοβίας. Επίσης υπάρχει εκεί κι το Εβραϊκό νεκροταφείο, στο οποίο είναι θαμμένος ο ραβίνος. Κατά την διάρκεια του πολέμου, ο ναός καταστράφηκε, όπως το διάσημο Bimahτης, μετατράπηκε σε μέταλλο για σφαίρες, κι όλο το νεκροταφείο καταστράφηκε εκτός άπο ένα τάφο. Το τάφο του Ραβίνου. Οι Ναζιστές νόμιζαν ότι καταστρέφοντας το ναό του Ραβίνου, θα έπεφτε κατάρα πάνω τους, όπως κι με τον Τουταγχαμόν. Επίσης η συναγωγή μετατράπηκε σε αποθήκη για τις σακούλες των πτωμάτων κι σε τμήμα της πυροσβεστικής (sic). Σήμερα, η συναγωγή είναι επισκέψιμη, αλλά να προσέχετε ποιες μέρες είναι ανοιχτές για το κοινό εκτός τις μέρες του Σαμπαθ.
Από την οδό Szerokaκατευθυνόμαστε στην οδό Jonatan Warschauer, κι ακριβώς στο νούμερο 8. Εκεί θα συναντήσουμε, την τελευταία συναγωγή που χτίστηκε στην περιοχή, το 1643. Το όνομα της Kupaπου στα Εβραϊκά σημαίνει θησαυρός Qahal (κι όχι την Πολωνική έννοια) στα Εβραϊκά, λόγο ότι προσέφεραν τα χρήματα για την κατασκευή έμποροι του ταμείου Qahal. Μετά τον δεύτερό παγκόσμιο πόλεμο, η κομουνιστική κυβέρνηση δημιούργησε κάτι σαν εστία για τους Εβραίους της Ανατολικής Ευρώπης, κι ακριβώς την επόμενη μέρα, την πυρπόλησαν φανατικοί αντιεβραίοι. Η συναγωγή σήμερα, λειτουργεί σαν κέντρο συνάντησης κι για διάφορες συναυλίες.
Απέναντι από την Συναγωγή Kupaυπάρχει η μεγαλύτερη συναγώγη της Κρακοβίας, η συναγωγή του Ισαάκ Jakubowicza (Ajzyk Jekeles). Κτίστηκε το 1638, από το ομώνυμο διάσημο έμπορο. Για πάρα πολλά χρόνια ήταν μια από τις ποιο πλούσια συναγωγή στην Κρακοβία. Στις 5 Δεκέμβρη του 39, οι Ναζιστές διάταξαν τον δημοτικό σύμβουλο των Εβραίων Maksymilian Redlichνα κάψει το Sefer Torah (ספר תורה) δηλαδή το ιερό βιβλίο των Εβραίων, ο ίδιος αρνήθηκε κι τον πυροβόλησαν στο κεφάλι μπροστά σε όλο τους Εβραίους της περιοχής. Στην εποχή του πολέμου, ο χώρος χρησιμοποίηθηκε σαν χώρος θεάτρου κι ζωγραφικής. Σήμερα αποτελεί μουσείο, γραφείο τουρισμού κι κατάστημα με προϊόντα kosher.
Από εκεί μια ανάσα είναι κι η διάσημη πλατεία Nowy (Żydowskim). Η πλατεία αυτή τώρα έχει μερικά από τα ποιο διάσημα clubsγια παράδειγμα το clubSinger, που αντί για απλά τραπέζια έχει τραπέζια από ραπτομηχανές Singer. Στο κέντρο της πλατείας θα βρήτε κι το μαγαζί που φτιάχνεια τα καλύτερα zapiekankiτης Κρακοβίας, ο Endzior.
Μετά την βόλτα σας στην πλατεία, καταλήγουμε στην τελευταία συναγωγή, η 2 σε λειτουργία, κι μοναδική που δε είναι ορθόδοξη Εβραία αλλά Reform (αν κάποιος ξέρει πως λέγετε στα ελληνικά, ας μου το πει) η συναγωγή Tempel. Μια από τις ποιο ομορφές συναγωγές προσωπικά, κι εσωτερικά αλλά κι εξωτερικά. Η Συναγωγή αυτή στην διάρκεια του πολέμου μετατράπηκε σε στάβλο (sic^2) κι βάψαν όλους τους χρόνους με ένα στρώμα χοντρής μπογιάς. Την σήμερον η μέρα η συναγωγή ανοίγει ελάχιστες φορές για λειτουργία κι σπάνια για το κοινό (πρέπει να περάσετε μια βόλτα εκεί να δειτέ ποιες μέρες είναι ανοιχτή για το κοινό). Ένα άσχημο σημείων των καιρών είναι ,ότι στην συναγωγή αυτή κάθε τρεις κι λίγο, ανεγκέφαλοι ζωγραφίζουν σπάστιγκες κι αστερία του Δαυίδ στην κρεμάλα.

Αυτά τα ολίγα για την υπέροχη περιοχή, στον επόμενο ποστ, θα σας περιγράψω το ghettoτης Κρακοβίας κι το εργοστάσιο.

 

[_antonis_]

Δε μεγαλώνεις λίγο τη γραμματοσειρά στην επεξεργασία να βλέπουμε κι εμείς οι μύωπες; Φοράω και γυαλιά να φανταστείς και πάλι...

 

[Rosa]

Δε μεγαλώνεις λίγο τη γραμματοσειρά στην επεξεργασία να βλέπουμε κι εμείς οι μύωπες; Φοράω και γυαλιά να φανταστείς και πάλι...

Aντώνη, ctrl και + μαζί, και μεγαλώνεις τη σελίδα όσο θέλεις...

 

[ThanasisU2]

Krakow Ghetto

Η επόμενη στάση μας, ένα από τα παλιά διαμερίσματα της Εβραϊκής κοινότητας (το μόνο που σώζεται όλο την σήμερον ημέρα). Το ίδιο μέρος είχε χρησιμοποιηθεί στην ταινία τουSpielberg. Περνώντας απέναντι κατά μήκους της γέφυρας Józefa Piłsudskiego (οπού κι αυτή χρησιμοποιήθηκε στο έργο, αλλά στην πραγματικότητα οι Εβραίοι περάσαν απέναντι από την άλλη γέφυρα, την Dębnicki) κι από κει προς την πλατεία Placu Bohaterów Getta (παλιά Zgody). Στην πλατεία αυτή βρισκόταν η μοναδική είσοδος του Γκέτο. Σήμερα όπως κι τότε, πέρναγε μια γραμμή του Τραμ μέσα από το γκέτο. Οι Γερμανοί μη θέλοντας να την καταργήσουν, την άφηναν να περνάει μέσα, άλλα πριν καν μπει μέσα, Ναζιστές στρατιώτες βγαίναν από το φυλάκιο κι κλείνανε ερμητικά όλα τα παράθυρα, μιας κι παρουσιάστηκαν πάρα πολλές περιπτώσεις που οι Πολώνοι πετάγανε φαγητό προς τους Εβραίους. Ενα από τα δύο ποιο σημαντικά σημεία της πλατείας είναι το μοναδικό ανοικτό φαρμακείο του Γκέτο PodOrłem. O φαρμάκοπoιος TadeuszPankiewicz, ήταν ο μόνος Πολωνός που μπορούσε να μπαινοβγαίνει από το Γκέτο, κι ήταν ο κρίκος βοήθειας των Εβραίων. Ο ίδιος με κίνδυνο της ζωής του μετέφερε γράμματα των φυλακισμένων, βοήθησε πολλούς Εβραίους να αποδράσουν κι αυτός που έφερε κρυφά το υδροκυάνιο για να μπορέσουν οι γιατροί του νοσοκομείου να απαλύνουν τον πόνο των αρρώστων. Ο Tadeusz Pankiewicz τιμήθηκεμετοβραβείο Righteous among the Nations. Το δευτέρο σημαντικό σημείο είναι οι καρέκλες που υπάρχουν στην πλατεία. Εδώ είναι ένα ακόμα μνημείο στους αδικοχαμένους Εβραίους. Οι Εβραίοι είχαν σαν συνήθειο να κρύβουν διάφορα χρυσαφικά μέσα στα πόδια καρεκλών/κρεβατιών. Οι Γερμανοί το ξέραν αυτό, κι για αυτό το λόγο πετάγανε όλα τα έπιπλά τους από τα σπίτια τους, για να βρουν τα χρυσαφικά τους.
Περπατώντας την οδό Lwowska θα συναντήσουμε τα απομεινάρια του τείχους του Γκέτου, που αποτελούν φόρο τιμής (για αλλή μια φορά στους Εβραίους). Ενά ενδιαφέρων κομμάτι του γκέτου, είναι αυτο που θα σας πώ τώρα. Το πρώτο άτομο που πήδηξε αυτό το τείχη, κολύμπησε τον Βίστουλα κι περπάτησε με τα πόδια μια απόσταση 30χλμ μέχρι την πόλη Wadowiceήταν το παιδάκι Raymond Liebling. Θα μου πείτε για ποιο λόγο μου το λες αυτό. Ο κύριος αυτή την στιγμή δε χρησιμοποιεί ποια αυτό το όνομα, αλλά το νέο του το Roman Polański. Μείνατε με ανοιχτό το στόμα? Το ίδιο κι γω μόλις το πρωτάκουσα.
Τελευταίος μας σταθμός, το διάσημο εργοστάσιο του Schindler. Δυστήχως μη περιμένετε κάποιο παλιό εργοστάσιο, το εργοστάσιο πέρασε ανακαίνηση, κι τώρα κοσμεί το Ιστορικό Μουσείο της Κρακοβίας την περίοδο 1939-1945. Για να δει κάποιος όλο το μουσείο χρειάζεσαι γύρω στις 3 ώρες.
Δυστυχώς η βόλτα μας τελειώνει εδώ. Για να κάνει κάποιος όλη αυτή την διαδρομή χρειάζεται γύρω στις 3 ώρες, δυνατό περπάτημα.
Η περιοχή αυτή για μένα είναι μια από τις ποιο όμορφες περιοχές της Κρακοβίας. Όποιος/α έρθει ποτέ στην Κρακοβία, επιβάλετέ να επισκεφτεί αυτήν την περιοχή έστω να δει 2-3 πράγματα.
Αυτά τα ολίγα για αυτήν την απίστευτη περιοχή
όποιος θέλει, κάθε μέρα στις 1500, υπάρχει ένα δωρέαν tour που κάνει αυτή την διαδρομή στα αγγλίκα, την οποία σας την συστήνω ανεπιφύλακτα.
Free Walking Tour in Krakow. Krakow monuments, Wawel Castle, Mariacki Church, Jagielonian Univeristy, Schindler Factory, Barbican, Florianska Gate

 

[spor_os]

Μεταφέρθηκε στις Ταξιδιωτικές Ιστορίες της Ευρώπης.

 

[galat]

Σε ευχαριστούμε για τις πολύ σημαντικές πληροφορίες που μας έδοσες για ένα τόσο σημαντικό και τόσο βεβαρημένο ιστορικά θέμα, όπως τα γκέτο και οι διωγμοί των Εβραίων.
Η Κρακοβία αποτελει για μένα έναν προορισμό, που θέλω πολύ να επισκεφτώ και σίγουρα τα μέρη που περιγράφεις θα προστεθούν στα προς επίσκεψη αξιοθέατα.

 

[spastis]

Ευχαριστούμε πάρα πολύ για τις πάρα πολλές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες σου! Μου έδωσες ώθηση να ασχοληθώ κάποια στιγμή με ένα αρθράκι για περιήγηση στην Εβραϊκή ιστορία της Θεσσαλονίκης που έχασε το 97% του Εβραϊκού πληθυσμού της (περισσότερο και από το Βερολίνο)