Ισημερινός Επίγειος κήπος της Εδέμ ( Γκαλάπαγκος & Κίτο )

[Γιαννης Σαρτο]

Επίγειος κήπος της Εδέμ

Επισκεφτείτε και το blog μου αν θέλετε
Eκουαδόρ 2024

Αν φανταστούμε την Λατινική Αμερική ως μία ροκ μπάντα, ο κύριος τραγουδιστής τους, το αστέρι της παρέας θα είναι για τους περισσοτέρους η Βραζιλία, το Περού ή το Μεξικό, τουριστικοί γίγαντες που εξάπτουν την φαντασία των ταξιδιωτών παγκοσμίως. Το Εκουαδόρ θα βρισκόταν ίσως πίσω σε μία γωνία της σκηνής, δεύτερα φωνητικά άντε να χτυπάει και κανένα ντέφι, ένα συννεφάκι στο φόντο όπισθεν του κυρίως θέματος. Η χώρα κατατάσσεται ως δευτερεύον προορισμός στο μυαλό πολλών παρότι εμπεριέχει μία πολυπρόσωπη εμπειρία εντός μιας πολύ περιορισμένης έκτασης.


Παλιό τμήμα της αυτοκρατορίας των Ίνκα, το Εκουαδόρ κατακτήθηκε από τους Ισπανούς το 1532 και ανεξαρτητοποιήθηκε το 1822 από τον Σίμον Μπόλιβαρ. Ένα 10% του πληθυσμού έχουν ευρωπαϊκή καταγωγή, ένα 25% ινδιάνικη ενώ το υπόλοιπο είναι mixtos ( μιγάδες).


Η βασική αφορμή πίσω από αυτό μας το ταξίδι ήταν να επισκεφτούμε τα νησιά Γκαλάπαγκος, έναν οικολογικό παράδεισο στον ΕΙρηνικό Ωκεανό. Το νησιωτικό αυτό σύμπλεγμα αποτελεί το κυρίως δέλεαρ για τους περισσοτέρους προκειμένου να επισκεφτούν τη συγκεκριμένη χώρα στην οποία συχνά οι επισκέπτες δεν ήξεραν καν ότι ανήκει. Τα Γκαλάπαγκος άλλωστε λειτουργούν άνετα και σαν αυτόνομος προορισμός. Αποφασίζουμε πάντως σοφά να συμπεριλάβουμε και δύο διανυκτερεύσεις στην πρωτεύουσα Κίτο, μία πόλη φημισμένη για το ιστορικό της κέντρο αλλά και το φυσικό κάλλος που την περιβάλλει.


Την χρονιά πριν το συγκεκριμένο ταξίδι, παρακολουθώ αδιάκοπα μία σειρά από ανησυχητικές ειδήσεις. Τον Αύγουστο του 2023 ένας από τους πέντε βασικούς υποψήφιους στις τελευταίες εθνικές εκλογές δολοφονείται μετά από προεκλογική συγκέντρωση με τις κάμερες να γράφουν ενώ μερικούς μήνες μετά συμμορία με όπλα εισβάλει σε ένα κανάλι και απειλεί να εκτελέσει εργαζόμενους και δημοσιογράφους ζωντανά στον αέρα! Η πηγή όλων των προβλημάτων είναι τα μεξικάνικα και κολομβιανά καρτέλ διακίνησης ναρκωτικών, δράσεις των οποίων λαμβάνουν χώρα σε αυξανόμενο ρυθμό εντός της επικράτειας του Εκουαδόρ. Είναι όντως τόσο ριψοκίνδυνο μέρος; Αποφασίζουμε να μην αφήσουμε τις όποιες ανησυχίες μας να μας αποτρέψουν και αρχίζουμε να προετοιμάζουμε τις βαλίτσες μας για εκεί. Τα Γκαλάπαγκος άλλωστε μοιάζει να μην έχουν επηρεαστεί από όσα ανησυχητικά καταγράφονται στην ειδησεογραφία.

Στα μέσα Μαίου του 2024, πετάω τελικά από το Λονδίνο όπου μένω αρχικά στην Μποκοτά, στο αεροδρόμειο της οποίας συναντώ τον Στίβεν εκ Αμερικής, μόνιμο συνοδοιπόρο στα ταξίδια μου τα τελευταία χρόνια. Ακολουθούν διαδοχικές πτήσεις στο Γκουαγιακίλ και μετά στο νησί του Σαν Κριστομπάλ. Σε συζήτηση που ξεκινώ με ντόπιο που κάθεται στη διπλανή μου θέση στο αεροπλάνο για την πρώτη από αυτές τις δύο πτήσεις, μου εκφράζει ο ίδιος, χωρίς εγώ να τον ρωτήσω τα έντονα παράπονα του για τη γενικότερη κατάσταση της χώρας αλλά παράλληλα τρυπώνει και την πληροφορία ότι έρχονταν οικογενειακές διακοπές στο Γουαγιακίλ όταν ήταν μικρός και ότι τα βραστά καβούρια είναι μία πολύ νόστιμη τοπική σπεσιαλιτέ που οφείλω να δοκιμάσω.


Οι πρώτες εντυπώσεις από τη χώρα πάντως είναι αρκετά καθησυχαστικές. Τα αεροδρόμια του Γουαϊακίλ και του Κίτο είναι καινούργια, καθαρά και αξιοπρεπέστατα και έχει την σημασία του αυτό, οι πρώτες καταπραϋντικές εικόνες κάποιου μόλις καταφτάσει σε μία χώρα μπορεί να του καθορίσουν την διάθεση με την οποία ξεκινάει την τουριστική του περιπέτεια. Κάτι που τόσο με εκνεύριζε παλιότερα σε αεροδρόμια όπως το Ελληνικό ( είμαι αρκετά μεγάλος για να το έχω επισκεφτεί μια δυο φορές ) ή το παλιό αεροδρόμιο "Μακεδονία" στη Θεσσαλονίκη ήταν το πόσο ανοργάνωτα, τσαπατσούλικα, αντιεπαγγελματικά και αδιάφορα έμοιαζαν όλα.

isla de san cristobal


Φτάνουμε λοιπόν μετά από αυτή την κουραστική αλληλουχία πτήσεων στη νήσο του Σαν Κρίστομπαλ, ενός από τα τρία κύρια που συναποτελούν τα Γκαλάπαγκος. Για να περάσουν τελωνειακό έλεγχο οι τουρίστες πληρώνουν φόρο/εισιτήρια εισόδου 200 δολαρίων ( να πούμε εδώ ότι η χώρα έχει υιοθετήσει το αμερικάνικο δολάριο ως επίσημο νόμισμα από το 2000) και παρότι το ηπειρωτικό Εκουαδόρ είναι αρκετά οικονομικό για τους επισκέπτες, το αντίθετο ισχύει με τα νησιά αυτά.

Αφήνουμε τα πράγματα μας στο airbnb και ξεκινάμε μία πρώτη αναγνωριστική βόλτα στο Puerto Baquerizo Moreno , τη μικρή πρωτεύουσα του. Το πρώτο πράγμα που παρατηρούμε είναι φώκιες παντού. Σε παραλίες, πεζοδρόμια, παγκάκια και σκαλωσιές τα συμπαθέστατα πτερυγιόποδα λιάζονται, κοιμούνται ή κραυγάζουν, είναι άπειρα και που δεν υπολογίζουν στο ελάχιστο τους ανθρώπους. Αφού ξεπερνάμε το σοκ της τόσο ανέμελης και κοντινής επαφής με την άγρια φύση, αρχίζουμε να αξιολογούμε την κωμόπολη για τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της. Ο οικισμός 7,5 χιλιάδων κατοίκων είναι συμπαθητικός και καθαρός με αρκετές τουριστικές επιχειρήσεις μικρομεσαίου μεγέθους, ένα δύο εστιατόρια με συμπαθητικό φαγητό και κανένα μα κανένα καφέ της προκοπής. Έξυπνη κίνηση λοιπόν να νοικιάσουμε airbnb αντί για δωμάτιο ξενοδοχείου για να μπορούμε να τα προετοιμάσουμε τουλάχιστον το πρωινό και κάποια σνακ από μόνοι μας.

Ο καθένας που πραγματοποιεί το ακριβό και κουραστικό ταξίδι ως εδώ αδιαμφισβήτητα το κάνει επειδή θέλει να έρθει σε επαφή με την φύση και την καθαρότητα της. Οι ντόπιοι και η όποια τοπική κουλτούρα έρχονται σε δεύτερη μοίρα αν και αξίζει να αναφέρουμε την αγορά ακριβώς πάνω από την λαϊκή ( Mercado Municipal San Cristobal Puerto Baquerizo Moreno ) της πόλης όπου τέσσερα πέντε μαγειρεία ετοιμάζουν οικονομικά γεύματα (almuerzo -όπως λέμε κολατσιό ). Είναι ίσως η μόνη στιγμή συγχρωτισμού με τους τους καθημερινούς ανθρώπους του νησιού που δεν επιτυγχάνεται εύκολα σε ένα τόσο τουριστικό μέρος. Θετική εντύπωση μου αφήνουν και τα πολλά φιλοπεριβαλλοντικά μηνύματα και ζωγραφιές που βλέπεις σχεδόν παντού.

Η πρώτη παραλία που πηγαίνουμε πεζοί, η Playa Mann είναι ενδεικτική του τι θα ακολουθήσει και ανταποκρίνεται στην εικόνα που δίνεται σε κάποιον που πρωτοπληκτρολογεί τα Γκαλάπαγκος για πρώτη φορά στο διαδίκτυο. Οι φώκιες είναι περισσότερες από τους αμερικανούς και εκουατοριανούς τουρίστες αθροισμένους μαζί. Το εντυπωσιακό στην αφοβία αυτών των ζώων είναι ότι υπάρχει και επιστημονική εξήγηση σύμφωνα με την οποία επειδή όλα τα μέλη αυτού του πλουσιότατου οικοσυστήματος εξελίχθηκαν για εκατονταετίες στην απομόνωση χωρίς την παρουσία θηρευτών και άλλων εχθρών, λειτουργούν με αδιαφορία ως προς τους ανθρώπους που τους περιτριγυρίζουν όλο περιέργεια.


Οι ξένοι που συναντάμε εδώ είναι αναμενόμενα κυρίως βορειοαμερικανοί. Αρκετοί από αυτούς πάντως εργάζονται εδώ σε διάφορους οργανισμούς όπως στο ινστιτούτο Darwin.


Μία δεύτερη παραλία που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι η La Loberia μερικά χιλιόμετρα νοτιότερα του αεροδρομίου. Η ναύλωση ενός ταξί ίσως είναι συνιστώμενη μιας και είναι σχετικά οικονομική λύση. Ελαφρώς πιο άγρια με πολύ καθαρά νερά και πολλές φώκιες να ξεκουράζονται στην ακτή αλλά και σε βραχώδεις σχηματισμούς που φράζουν την πορεία των κυμάτων προς εμάς, βρισκόμενοι λίγες εκατοντάδες μέτρα από την παραλία.

• 
• 
• 
• 
• 
• 

Ένα επιπλέον μέρος που επιβάλλεται να δει κανείς είναι το ινστιτούτο San Cristóbal Gianni Arismendy Environmental Interpretation Center. Εντός του βρίσκονται πίνακες με πληροφορίες για την ιστορία των Γκαλάπαγκος και ειδικά για την πανίδα τους (που δυστυχώς μάλλον λίγοι προσέχουν όσο θα έπρεπε λόγω της χλωρίδας και των δύο τριών εντυπωσιακών θηλαστικών που κυριαρχούν εδώ). Το κυριότερο όλων όμως είναι ότι μετά την πύλη της εισόδου αποκτάται πρόσβαση σε κάποια πολύ ενδιαφέρουσα μονοπάτια και στην (κορυφαία ) προβλήτα Tijeretas.


Εκεί οι φώκιες κολυμπάνε σε απόσταση αναπνοής από τους ανθρώπους όντας σε μία μόνιμα παιχνιδιάρικη διάθεση. Κάπως έτσι φαντάζομαι τον κήπο της Εδέμ εαν ποτέ είχε υπάρξει. Αν η ιδέα κάνει κάποιους να διστάζουν, να πω ότι συναντήσαμε σχολεία από την ηπειρωτική χώρα να πραγματοποιούν εκδρομή την ίδια μέρα με εμάς εκεί οπότε εάν μέχρι και τα δωδεκάχρονα μπορούν να το απολαύσουν, δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για δεύτερες σκέψεις από τους υπόλοιπους.

Τα Γκαλάπαγκος λειτουργουν σαν ένας απροσδόκητος συνδυασμός παραδοσιακών καλοκαιρινών διακοπών, σαφάρι και οικολογικού σεμιναρίου.


Ακόμα πάντως και αυτοί που έχουν κάνει την εκ των προτέρων μελέτη τους για αυτά, θα βρεθούν προ εκπλήξεως από την ιδιαιτερότητα των υπολοίπων εμπειριών στην ενδοχώρα των νησιών.


Την δεύτερη μας μέρα στο Σαν Κριστομπάλ, ναυλώνουμε ένα άτυπο ταξί για κάνουμε ακριβώς αυτό ( βασικά ο ιδιοκτήτης του airbnb ξέρει κάποιον που θα μας πάει με το αμάξι του επί πληρωμής στα μέρη που θέλουμε να εξερευνήσουμε ). Ο ηλικιωμένος οδηγός μας μας διηγείται ότι στα νιάτα του, πριν την σύνταξη ήταν στρατιωτικός που εστάλθει για μία περίοδο να υπηρετήσει στο Σαν Κριστομπάλ και εδώ τελικά γνώρισε τη γυναίκα του. Όλη η οικογένεια στη συνέχεια μετακόμισε στην ηπειρωτική χώρα μα δεκαετίες μετά επέστρεψαν στο μικρό νησί στον Ειρηνικό Ωκεανό. Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με τα όσα μας είπε μόνον οι αυτόχθονες μπορούν να ζήσουν εδώ και αυτός απέκτησε το δικαίωμα μέσω του γάμου του με ντόπια. Πρόκειται για έναν περιορισμό που εμποδίζει αρκετούς που ίσως να ήθελαν να φύγουν από το ηπειρωτικό Εκουαδόρ σε αυτές τις εποχές απελπισίας. Από την άλλη είναι εύκολο να φανταστεί κάποιος να προκύπτει γρήγορα πρόβλημα υπερπληθυσμού λόγω παράδοξου αυτού εξαστισμού εδώ εάν υπήρχε ελευθερία μετακίνησης των πολιτών την οποία σύντομα θα ακολουθούσε κρίση σίτισης ( όλα τα τρόφιμα είναι εισαγώμενα, τίποτα δεν καλλιεργείται εδώ) και δημιουργία υψηλού ρίσκου για το περιβάλλον.


Πρώτη μας στάση σε αυτή μας την διαδρομή ήταν το El junco. Η λίμνη αυτή βρίσκεται εντός του κρατήρα ανενεργού ηφαιστείου όπου πουλιά έρχονται από μακρυά μιας και επρόκειτο για τη μεγαλύτερη λίμνη γλυκού νερού στην περιοχή του αρχιπελάγους. Μεταξύ των ειδών των πτηνών που μπορεί να δει κανείς είναι τα San Cristóbal mockingbird (ατριχόρνης) και white-cheeked pintail (σουβλόπαπια). Το χαμηλό σύννεφο ομίχλης που περιτυλίγει το τοπίο όπως και η απόλυτη ησυχία που επικρατεί προσδίδει μία μυστηριώδη αίσθηση στην όλη εμπειρία.

Μερικά χιλιόμετρα παρακάτω βρίσκεται ένα πολύ ενδιαφέρον εκκολαπτήριο/καταφύγιο χελωνών, το Galapaguera de Cerro Colorado με χωριστά τμήματα για τις χελώνες ανά ηλικία ( εδώ τα μωρά, εκεί τα παιδιά, παραπέρα οι ενήλικες και οι ηλικιωμένοι - σαν νηπιαγωγείο, δημοτικό, γυμνάσιο, γηροκομείο κλπ). Ένας υπάλληλος του εθνικού αυτού ιδρύματος μας ξεναγεί και μαζί του πραγματοποιούμε έναν ήσυχο περίπατο που σέβεται τα ζώα. Πολύ κοντά στην περιοχή βρίσκεται και η πανέμορφη αν και λίγο επικίνδυνη παραλία Puerto Chino. Ένα ζευγάρι Γερμανών μας πιάνει μία βεβιασμένη "φιλική" συζήτηση μόνο και μόνο προκειμένου να μας ζητήσει λίγο μετά μία δωρεάν επιστροφή στο Puerto Baquerizo Moreno με το αμάξι που νοικιάσαμε.

Μετά από τρεις ημέρες, ο διαθέσιμος χρόνος μας στο Isla de San Cristobal έχει πλέον εξαντληθεί και ήρθε η ώρα να ετοιμάσουμε τα μπαγκάζια μας για άλλα. Η μετακίνηση μεταξύ των τριών βασικών νησιών του αρχιπελάγους εμπεριέχει την δική της απροσδόκητη δόση αδρεναλίνης. Η μοναδική επιλογή είναι πολύ μικρά αεροσκάφη των 8 (με το ζόρι) θέσεων τις οποίες καλύτερα να κλείσετε από νωρίς μιας και είναι εκ των πραγμάτων ελάχιστες και αρκετά ακριβές. Περιμένουμε στο κτίριο του αεροδρομίου που εξυπηρετεί τις πτήσεις αυτές και το οποίο είναι παρεμφερές με γραφείο δημόσιας υπηρεσίας επαρχιακής πόλης στην Ελλάδα. Παρέα μας κρατάει η γάτα κάποιου που δουλεύει εκεί

Isla isabela


Μετά από την αεροπορική μας πτήση που άφησε δικαιολογημένα τσιτωμένους, προσγειωνόμαστε στο Puerto Vallamil της νήσου Ιζαμπέλα. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο και φαινομενικά λιγότερο αναπτυγμένο από τα τρία βασικά νησιά των Γκαλάπαγκος. Οι δρόμοι είναι στην πλειοψηφία τους χωματόδρομοι ενώ το σεμνό κτίριο του αεροδρομίου είναι ημιτελές και αναμένεται να ολοκληρωθεί σε μερικά χρόνια. Αυτό ίσως να έχει συμβάλει σε μία επιπλέον αγνότητα που το μέρος αποπνέει.


Οι κάτοικοι με τους οποίους μιλήσαμε μας λένε ότι είναι ευτυχισμένοι εδώ, το νησί προσφέρει εργασία και ασφάλεια οπότε και ποιότητα ζωής για αυτούς και τα παιδιά τους.Οι μαγαζάτορες έχουν κάτι το πολύ ελληνικό στην χαλαρή αντιμετώπιση της δουλειάς τους. Μόνιμα κολλημένοι στο κινητό τους, κάνουν μία παύση μερικών δευτερολέπτων για να αναγνωρίσουν την παρουσία σου μόλις μπεις στο μαγαζί, σου λένε ένα σύντομο "γεια σας" οπότε μετά ξαναγυρνούν στην οθόνη τους μέχρι να χρειαστεί να τους διακόψεις για να πληρώσεις το οτιδήποτε. Μία ζωή με ρυθμούς μικρής επαρχίας λοιπόν σε ένα μέρος αμόλυντο από το άγχος μεγαλύτερων αστικών κέντρων.

Από τις εικόνες που μου μείνανε περισσότερο στο Puerto Vallamil είναι η εκκλησία του με την ιδιαίτερα τροπική διακόσμηση της, ένας μικρός υδροβιότοπος με φλαμίνγκο στη zen διάσταση τους και ειδικά η παραλία της πόλης με τη γραφική προβλήτα της όπου μία μέρα είδαμε ένα παρέες μαθητών να παίζουν και να χαλαρώνουν μετά το σχολείο. Μάλιστα και ένα μικρό στρατόπεδο με λίγους φαντάρους βρίσκεται ακριβώς εκεί, λίγα βήματα μακριά από το airbnb μας ( παραμεθόριος με τα όλα της) .

• 
• 
• 
• 
• 

• 

Τα ξενοδοχεία σε αυτήν την πανέμορφη παραλιακή ζώνη είναι παραδόξως ολιγάριθμα με πολλά από αυτά φαινομενικά να υπολειτουργούν. Η κρυστάλλινη ηρεμία και η πολυτέλεια του να ακούς μονάχα το κύμα της θάλασσας μας κάνεις να νιώθουμε πραγματικά στην άκρη του κόσμου ( όπου αν το καλοσκεφτείς είμαστε...). Οι κορεσμένοι και εξαντλημένοι από τους αστικούς ρυθμούς ευρωπαίοι αλλά και βορειοαμερικανοί αυτό ακριβώς είναι που εκτιμούν δεόντως και επιθυμούν διακαώς.

Κάνουμε snorkelling στην περιοχή los tuneles με έναν από τους πολλούς συλλόγους κατάδυσης που το προσφέρουν εδώ. Ίσως να ήταν η καλύτερη εμπειρία τέτοιου είδους στη ζωή μου παρά τις μάλλον όχι και τόσο εντυπωσιακές φωτογραφίες που τράβηξα κατά τη διάρκεια του. Είδαμε χελώνες, καρχαρίες ( άκακους μας λένε αλλά πάλι με πιάνει ρίγος με το που αντικρίζω το επιβλητικό ψάρι σε απόσταση ένα δύο μέτρων) έναν ιππόκαμπο ( δεν τον ξεχώρισα αλλά οι άλλοι μου είπαν) όπως και κάποιους συμπαθέστατους πιγκουίνους και πτηνά της περιοχής. Το απόκοσμο και αψεγάδιαστο του τοπίου δύσκολα συναντάται αλλού.

Από τα τρία νησιά πάντως το πιο δημοφιλές όλων είναι η νήσος Santa Cruz την οποία συνειδητά αποφύγαμε προκειμένου να εστιάσουμε στα άλλα δύο πιο ανερχόμενα και λιγότερο φορτικά.


Αν και το να είσαι "υπεύθυνος" τουρίστας είναι ένα μάλλον οξύμωρο σχήμα λόγου, σε κάθε περίπτωση συνεπάγεται να σέβεσαι το περιβάλλον του τόπου που τυγχάνει να επισκέπτεσαι. Ακόμα πιο επιθυμητό θα ήταν να εμπνευστείς στη συγκεκριμένη περίπτωση και να αποκτήσεις μόνιμες περιβαλλοντικές ευαισθησίες, ίσως και να συμβάλλεις σε σχετικές οικολογικές φιλανθρωπίες και δράσεις στην όποια πατρίδα σου όταν επιστρέψεις. Τα Γκαλάπαγκος άλλωστε αποτελούν παράδειγμα (μαζί με μέρη όπως πχ η Κόστα Ρίκα) όπου οι άνθρωποι καταφέρνουν να βιοποριστούν από την φύση προστατεύοντας και όχι υποβαθμίζοντας την μέσω του υπεύθυνου τουρισμού. Τουρισμός ο οποίος δεν μπορεί παρά να απαιτεί κανόνες, ανώτατα όρια επισκεπτών και άλλες σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις.


Μετά από συνολικά μία βδομάδα παραμονής, αποχαιρετούμε το αρχιπέλαγος για να κατευθυνθούμε στην πρωτεύουσα της ταλαιπωρημένης χώρας που μας φιλοξενεί.


Κίτο: Προσγειωνόμαστε στο Κίτο μετά από δίωρη πτήση με την avianca και οι πρώτες εικόνες από το αεροπλάνου είναι καθηλωτικές. Μία πόλη βαθυπράσινη χτισμένη σε υψόμετρο 2.800 μέτρων πάνω σε μία επιβλητική οροσειρά. Καθώς το αεροπλάνο προσεγγίζει τον αεροδιάδρομο μοιάζει πραγματικά σαν να ανοίγουν οι ουρανοί για να μας υποδεχθούν.

Ένας φιλικός και ομιλητικός οδηγός μας παραλαμβάνει μετά από συννενόηση με τον ιδιοκτήτη του airbnb μας. Το κατάλυμα μας είναι ίσως από τα ωραιότερα που έχω μείνει ποτέ, με την τιμή του είναι πολύ κατώτερη των ανέσεων που προσφέρει. Ο ιδιοκτήτης μας υποδέχεται μας δείχνει τους χώρους και την εξόχως ρομαντική θέα από τα μπαλκόνι του οικήματος. Ρωτάω για το θέμα της ασφάλειας και αν πρέπει να πάρουμε ιδιαίτερες προφυλάξεις. Μας δείχνει τα όρια της παλιάς πόλης και δύο τρία σημεία που καλύτερα να αποφύγουμε. Μία τελευταία ατάκα του που όμως μας βάζει ψίλους στα αυτιά. "Το βράδυ απλά μη βγείτε έξω, εμείς δεν βγαίνουμε." Το σχόλιο μοιάζει να αφορά μόνον το ιστορικό κέντρο όπου δεν υπήρχανε άλλωστε επιχειρήσεις που θα λειτουργούσανε νυχτερινές ώρες αλλά όπως είναι αναμενόμενο θορυβηθήκαμε.

Κάνουμε την πρώτη βόλτα μας στο casco historico ελαφρώς τρομοκρατημένοι. Αφήνουμε κάρτες και κινητά στο σπίτι ενώ εγώ κουβαλάω την φωτογραφική μου στο σάκο μου λες και είναι ατομική βόμβα. Σύντομα πάντως, μετά το πρωινό, τον πρώτο μας καφέ και έναν σύντομο περίπατο, καταλαβαίνουμε ότι δεν χρειάζεται να υπερβάλουμε και ότι η βία που ομολογουμένως μαστίζει την λατινοαμερικάνικη χώρα δεν κατευθύνεται κατά των λίγων τουριστών που βολοδέρνουν στα πλακόστρωτα σοκάκια του Κίτο. Οι άνθρωποι που έχουν κατέβει στο κέντρο είναι κυρίως ινδιάνικης καταγωγής και βρίσκονται εκεί για να κάνουν τα ψώνια τους ή για να πουλήσουν φρούτα, λαχανικά μέχρι και γιδοπρόβατα.


Εύκολα διακρίνει κανείς μία ταπεινότητα στην ένδυση στο κόσμο που κυκλοφορεί γύρω μας. Αν υπάρχουν ακριβές μπουτίκ στο Κίτο αυτές σίγουρα δεν θα τις συναντήσεις στην ιστορική πόλη ούτε και αφορούν τους περισσοτέρους που τείνουν να έρχονται εδώ για τις δουλειές τους. Οι τουρίστες είναι αποκαρδιωτικά λίγοι για ένα τόσο όμορφο μέρος αλλά αυτό έχει προφανώς να κάνει με την μη ευνοϊκή χρονική συγκυρία. Ένας ιεροκήρυκας απαγγέλει χωρία της Βίβλου με την βοήθεια ενός μεγάφωνου, εικόνα που την έχω καταχωρίσει στο μυαλό μου ως ένδειξη έντονης κοινωνικής ένδειας. Η (όποια) πίστη τείνει να είναι πιο έντονη σε μέρη που οι λαοί δοκιμάζονται. Οι εκκλησίες στις οποίες μπήκαμε ήταν γεμάτες με ανθρώπους χαμένους στις προσευχές τους που δεν μοιάζει να πηγαίνουν εκεί απλά για τον κοινωνικό συγχρωτισμό.


Γενικότερα η λατινοαμερικάνικη φτώχεια εκλαμβάνεται ως φωτογενής και πολύχρωμη από τους τρίτους αλλά σίγουρα δεν την απολαμβάνουν καθόλου αυτοί που την βιώνουν στο πετσί τους. Μία εκουατοριανή ινδιάνα που πουλάει μπανάνες στον πεζόδρομο μου κάνει πολύ εκνευρισμένη νόημα να μην την πάρω φωτογραφία όταν σηκώνω την φωτογραφική μου προς το μέρος της.


Παρότι η πόλη είχε χτυπηθεί από καταστροφικό σεισμό το 1917, έχει το καλύτερα διατηρημένο ιστορικό κέντρο σε όλη την Λατινική Αμερική. Αποτελεί δικαίως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco. Μεταξύ των κριτηρίων που ο πολιτιστικός αυτός οργανισμός απαρίθμησε για να στοιχειοθετήσει την απόφαση του είναι η ακεραιότητα αλλά και η αρμονική σύνδεση της με το περιβάλλον τοπίο. Και εδώ πρέπει να αναφερθεί κανείς ξανά στο μεγαλειώδη αέρα και αύρα αυτής της πόλης, το πως τα σύννεφα αγκαλιάζουν τις βουνοκορφές της, πως η φυσική τοπογραφία του Κίτο πλαισιώνει, αναδεικνύει και ενδυναμώνει τις αρχιτεκτονικές αρετές του.


Κάτι που επίσης λειτουργεί παραδόξως αναζωογονητικά εδώ είναι η έλλειψη καταναλωτικού πνεύματος. Στο ιστορικό κέντρο του Κίτο ούτε καν ΜcDonalds δεν υπάρχουν. Το επιχειρείν μοιάζει ακόμα να λαμβάνει χώρα υπό τοπικούς όρους και είναι ίσως περιορισμένο και πιο ακατέργαστο. Δεν γνωρίζω αν δεν επιτρέπεται λόγο κανόνων προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς ή αν ο καπιταλισμός δεν έχει ακόμα ενδιαφερθεί δεόντως για το Εκουαδόρ.

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Απέναντι από το airbnb μας βλέπουμε ένα διαμέρισμα που το νοικιάζουν νεαροί καλλιτέχνες. Παρατηρούμε τους καμβάδες και τα installations που ετοιμάζουν. Μου αρέσει που βλέπω νέους ανθρώπους να μπορούν να διαχειριστούν το νοίκι, κάτι που δείχνει ότι αυτό δύναται ακόμα στη καρδιά αυτής της πρωτεύουσας.


Θεωρούμε περιττό ίσως και ριψοκινδυνευμένο να ανακαλύψουμε αν το Κίτο έχει όντως κάποια νυχτερινή ζωή ( μας έχουν πάρει λίγο και τα χρόνια άλλωστε) αλλά παρατάυτα μας διακατέχει μεγάλη περιέργεια να γνωρίσουμε την γαστρονομία του.


Προ της άφιξης μας είχα ψάξει και είχα κάνει κράτηση σε δύο από τα εξέχοντα εστιατόρια της πόλης. Από αυτό μας το στοίχημα βγήκαμε σαφώς κερδισμένοι. Υπέροχο ήταν το φαγητό και στα δύο μέρη που πήγαμε, ειδικά στο εξαιρετικό Zazu αλλά και στο Urko ( το οποίο μοιάζει με τον ιδιωτικό χώρο, σχεδόν η πίσω αυλή κάποιου και όχι με διακεκριμένη επιχείρηση ) αν και στο δεύτερο η εμπειρία έμοιαζε περισσότερο με δειγματοληψία παρά πλήρες γεύμα.

Δείπνο στο Zazu


Το βράδυ όταν γυρνάμε με το uber από το πρώτο restaurant παρατηρούμε έναν μόλις άνθρωπο σε μία διαδρομή με το αμάξι σχεδόν 20 λεπτών. Η ερημιά αναπάντεχα μας αγχώνει όπως και το γεγονός ότι τα uber στο Κίτο ζητάνε δεύτερο κωδικό ασφαλείας που έρχεται ταυτόχρονα στο κινητό επιβατών που τα παραγγέλνει και των ίδιων των οδηγών, τον οποίο και πρέπει να επιβεβαιώσεις πριν σου επιτραπεί να επιβιβαστείς στο αμάξι . Προφανώς θέλουν να είναι σίγουροι ότι επιτρέπουν τον σωστό άνθρωπο στο όχημα τους και ότι δεν αποτελείς κάποιο ρίσκο για τους ίδιους.


Τελειώνουμε την ημέρα μας πάντως ιδιαίτερα ικανοποιημένοι, χαζεύοντας από το μπαλκόνι του airbnb μας το πόσο μαγικά πέφτει η νύχτα σε αυτή την πόλη με τα φώτα στα ιστορικά κτίρια αρχίζουν να ανάβουν ένα ένα.


Την δεύτερη και τελευταία μέρα μας, δεν τιμήσαμε τελικά τα λίγα μουσεία του Κίτο μιας και η φυσικά ομορφιά του αποτέλεσε βάση για άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ανάβαση σε κοντινή βουνοκορφή που πραγματοποιήσαμε με τελεφερίκ ( δεν αποτελεί τυχαία ένα από τα πράγματα που διαφημίζονται ως must στη συγκεκριμένη πόλη). Μία Ολλανδή αεροσυνοδός η οποία ανέβαινε στο ίδιο βαγόνι με εμάς δηλώνει καταγοητευμένη από τη χώρα. Είναι απόλυτα ενήμερη για τα προβλήματα της ( "στο Γουαυακιλ δεν βγαίνεις εύκολα έξω") αλλά την ίδια στιγμή μάλλον απτόητη από αυτά δείχνοντας μία ηρεμία και αυτοπεποίθηση που εγώ μετά από τόσα ταξίδια όλα αυτά τα χρόνια ακόμα δεν διαθέτω παντού και πάντα.

Κοσμος Ρωτάω το chatgtp ποιοι είναι οι Εκουατοριανοί γιατί πραγματικά δεν ξέρω. Όντας μία μικρή χώρα στη σκιά πολύ μεγαλυτέρων και πιο διάσημων όπως η Κολομβία ή το Περού, αποτελεί μία πρόκληση νομίζω να προσδιορίσεις ένα λαό μάλλον άγνωστο στους περισσοτέρους. Παίρνω απαντήσεις κλισέ για ανθρώπους στους οποίους η οικογένεια είναι σημαντική ή ότι σέβονται τους μεγαλυτέρους. Πείτε με κυνικό μπάσταρδο μα θεωρώ αμφότερα κάπως αναμενόμενα στις λιγότερο εύρωστες κοινωνίες όπου όλοι μας αναγκαζόμαστε να είμαστε λιγότερο εγωιστές και να βασίζουμε τις ελπίδες μας για χαρά κυρίως στις πλάτες των δικών μας ανθρώπων. Σε δύσκολες πραγματικότητες (ακόμα και στην ελληνική που εφάμιλλες δυσκολίες με την Λατινική Αμερική σίγουρα δεν αντιμετωπίζει) τα παιδιά βασίζονται στους γονείς για να πραγματοποιήσουν τα όποια όνειρα τους γιατί η εργασιακή αγορά ή το κράτος δεν θα τους δώσει ποτέ αυτήν την ευκαιρία. Οι γονείς από την άλλη περιμένουν συναισθηματική ανταπόδοση στην δια βίου επένδυση που έχουν πραγματοποιήσει στα βλαστάρια τους. Διακρίνει κανείς σχέσεις βαθιάς αγάπης αλλά και αλληλοεξάρτησης. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον κουνιάδο Κολομβιανού φίλου μου να μου λέει ότι "εδώ αγαπάμε τα παιδιά μας ενώ στην Αγγλία ( ή μπορεί να είπε στις ΗΠΑ, δεν είμαι σίγουρος ) τα πετάνε έξω από το σπίτι με το που γίνονται δεκαοχτώ", ατάκα που την έχω ακούσει άπειρες φορές από διάφορα ελληνικά χείλη μεγαλώνοντας και πιστεύω ότι βασίζεται σε σχετική άγνοια και ηθελημένης υποβάθμισης της πραγματικότητας άλλων χωρών. Αν τα παιδιά του κάθε γονέα είναι σε θέση να βρουν εργασία και αυτονομία από τα δεκαοχτώ αποκλείεται οι γονείς να τα αγαπάνε εξίσου αλλά από απόσταση και χωρίς να συγκατοικούνε; Κατανοώ περισσότερο την σύνδεση με τη γη που το chatgtp επίσης αναφέρει μιας και μιλάμε για μία χώρα με μεγάλο αγροτικό πληθυσμό και πολλές παραδόσεις ριζωμένες στην ινδιάνικη ιστορία του.


Μουσική: Πολύ λίγα ονόματα καλλιτεχνών είναι γνωστά διεθνώς και έχουν καταφέρει να διασχίσουν τα σύνορα εκτός του Εκουαδόρ αν και εδώ αξίζει μία αναφορά στον Μanu Chao παρότι ο ίδιος δεν κατάγεται από εδώ. O Γάλλος μουσικός με την λατινοαμερικάνικες ρίζες μοιάζει να ενσαρκώνει πολύ πετυχημένα το πνεύμα και την ιδιοσυγκρασία χωρών όπως ο Ισημερινός. Τραγούδια για την αγάπη αλλά και τη μετανάστευση, την ζωή στο περιθώριο με όλες τις δυσκολίες της, με ένα έντονο αριστερό πρόσημο που παρά τη διφορούμενη επίδραση της αριστεράς στις λατινοαμερικάνικες κοινωνίες, μοιάζει να έχει λογική όταν ένα τόσο μεγάλο μέρος του πληθυσμού βιώνει τόση έντονη φτώχεια και έχει λίγα να ελπίζει. Κάτι σαν french backpacker που ξέμεινε από λεφτά καθοδόν και αποφάσισε να τελικά να μείνει για πάντα μιας και ο ανθρωπισμός που τον διακατέχει τον κάνει να ταυτίζεται πολύ περισσότερο με τον Ινδιάνο, τον Περουβιανό, τον Βενεζολάνο από ότι με τον Ευρωπαίο.


Στο τέλος του ταξιδιού μας, ειδικά από τα Γκαλάπαγκος αυτό που κρατάω είναι η έντονη οικολογική αφύπνιση που ένα τέτοιο μέρος προκαλεί. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον μα αποκαρδιωτικό debate αυτή τη στιγμή στο κόσμο. Λόγω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, οι πλούσιες χώρες που δημιουργούν άλλωστε όλους αυτούς τους ρύπους, διαπραγματεύονται με τις φτωχές προκειμένου να τις αποζημιώσουν για την μόλυνση που προκαλούν στην υφήλιο. Τα έθνη της Ευρώπης αλλά και οι παντελώς αδιάφορες υπερδυνάμεις ΗΠΑ, Ινδία και Κίνα ( οι χειρότεροι όλων) -οι κυβερνήσεις αλλά και οι πολίτες μέσω της κοινής γνώμης- αντιστέκονται σε αυτό. "Έχουμε προβλήματα εδώ" ακούω να λένε στην Αγγλία όπου ζω, λες και είναι ποτέ δυνατόν μία χώρα να λύσει τα όποια ζητήματα της στο απόλυτο βαθμό και μετά να δώσει βαρύτητα στο περιβάλλον ή σε θέματα μη απτά αλλά αρχής όπως το δράμα των προσφύγων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι διεθνείς συρράξεις. Είναι εξαιρετικά λυπηρό να περιμένουμε από αφρικάνικες και λατινοαμερικάνικες χώρες να παραμείνουν κάτι σαν βοτανικοί της γης για να επισκεπτόμαστε εμείς τις ζούγκλες τους χωρίς να προχωρήσουμε συνολικά σε διακρατικές κινήσεις μεγαλύτερης σημασίας και δραστικότερης στήριξης τους.


Το Εκουαδόρ με τα δικά του πολλά εσωτερικά προβλήματα έχει πάρει γενναίες περιβαλλοντικές αποφάσεις που σε κάνουν να νιώθεις ευγνωμοσύνη που ένα τόσο φτωχό κράτος επιλέγει να τις τιμήσει. Σε πρόσφατο δημοψήφισμα ρωτήθηκε ο πληθυσμός εάν τμήμα ενός εθνικού πάρκου Yasuni που περιλαμβάνει τροπικό δάσος θα έπρεπε να θυσιαστεί για να πραγματοποιηθούν εξορύξεις και "να αναπτυχθεί η οικονομία", στο βωμό της οποίας αλλού τα πάντα θυσιάζονται. Οι Εκουατοριανοί με την ψήφο τους είπαν όχι, προτιμούν να έχουν τα δάση τους και οι Ινδιάνοι αυτόχθονες τον τρόπο ζωής τους.

Στην Ελλάδα δυσκολευόμαστε να αποφασίσουμε αν οι θαλάσσιες φώκιες και χελώνες αξίζουν ένα κομμάτι των ακτών μας ή μήπως θα έπρεπε να βάλουμε ξαπλώστρες για τους τουρίστες ακόμα και εκεί; Έλληνες δημοσιογράφοι άλλωστε συχνά παραπονιούνται στην αρθρογραφία τους σε μεγάλες εφημερίδες για το "ποια περιοχή natura θα βρουν να υπερασπιστούν οι παλαβοί ακτιβιστές" .Το σημαντικότερο άγριο θηλαστικό της χώρας σήμερα είναι η αρκούδα της Πίνδου .Ίσως να είμαι και μηδενιστής αλλά πιστεύω ακράδαντα πως αν οι περιοχές στις οποίες ζουν οι πληθυσμοί τους (όπως τα Γρεβενά από όπου κατάγομαι) είχαν π.χ ορυκτά ή υπήρχε ενδιαφέρον για δόμηση και δεν ήταν η ξεχασμένη Δυτική Μακεδονία/Ήπειρος την αρκούδα θα την γνωρίζαμε μόνο ως θέμα παρελθοντικού ντοκιμαντέρ. Ας είναι καλά και κάποιο λίγοι ενεργοί πολίτες/ευεργέτες όπως ο αείμνηστος Γιάννης Μπουτάρης.


Ένα τέτοιο ταξίδι σε τελική ανάλυση επιβάλλεται να αποτελεί κάτι παραπάνω από φωτογενείς δημοσιεύσεις στο instagram. Σε τελική ανάλυση αν η Ιωάννα Τούνη κάνει ένα post με μία θαλάσσια χελώνα, ποιος επωφελείται; H Τούνη και η ατέλειωτη ματαιοδοξία της ή η έρμη η χελώνα; Είναι μία ευκαιρία λοιπόν να επανεκτιμήσει ο επισκέπτης την άγρια ομορφιά της φύση και την αξία της και πέραν του να θαυμάσεις όλα αυτά τα υπέροχα ζώα, να καταλάβεις ίσως το πόσο ανυπεράσπιστα απέναντι στο είδος μας είναι και την αδηφαγία που το χαρακτηρίζει. Αξίζει να βιώνουν την ύπαρξη τους στο φυσικό τους περιβάλλον και όχι σε μίζερους ζωολογικούς κήπους. Ας αποτελέσει λοιπόν αυτό ταξίδι το εφαλτήριο αν όχι για περιβαλλοντικό ακτιβισμό, τουλάχιστον για μία νέα πιο ευαισθητοποιημένη στάση ζωής.


https://www.wwf.gr/