• Η αναδρομή στο παρελθόν συνεχίζεται! Ψηφίστε την Ταξιδιωτική Ιστορία του μήνα για τους μήνες Μάρτιο - Αύγουστο 2020 !

Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης

traveladdict

Member
Μηνύματα
1.380
Likes
1.344
Επόμενο Ταξίδι
Λος Άντζελες
Ταξίδι-Όνειρο
ΣριΛάνκα,Βενεζουέλα ξανά!
Προχτές πήγα στο Εβραϊκό Μουσείο της Θεσσαλονίκης.
ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΟ!! Μη το χάσετε.
Θα μάθετε και κυρίως θα αναθεωρήσετε πολλά.
Παραθέτω ένα κείμενο από την επίσημη ιστοσελίδα του μουσείου:
Συγνώμη def, αλλά νομίζω ότι επιβάλλεται να δημοσιευτεί το κείμενο και όχι να μπει μια παραπομπή σε link.

Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε για να τιμήσει την πλούσια και δημιουργική Σεφαραδίτικη κληρονομιά του πολιτισμού που αναπτύχθηκε στην πόλη αυτή μετά τον 15ο αιώνα. Μετά την φοβερή εκδίωξή τους από την Ισπανία από τους βασιλείς Φερδινάνδο και Ισαβέλλα το 1492, χιλιάδες Εβραίοι βρήκαν ασφαλές καταφύγιο στην πόλη, φέρνοντας μαζί τους τη γνώση του πολιτισμού της Αναγέννησης και των γλωσσών της Δυτικής Μεσογείου. Ειδικότητες, όπως η τυπογραφία, η χαρτογραφία, οι ιατρικές επιστήμες και η γνώση των σύγχρονων όπλων, προσέδωσαν στους Εβραίους από την Ιβηρική Χερσόνησο ιδιαίτερη αξία για τους Οθωμανούς. Ραββινικές διδασκαλίες και σχόλια συνόδευαν τους μετανάστες, μεταξύ των οποίων ήταν και τα κυριότερα καββαλιστικά συγγράμματα που βασίζονται στη παράδοση των μυστικιστών Εβραίων της Χερόνα.

Πολύ γρήγορα, η Σεφαραδίτικη δημιουργικότητα στην Θεσσαλονίκη έφθασε στην ακμή της τον 16ο αιώνα.
Η πόλη προσέφερε ένα κλίμα ανεκτικότητας και οικονομικής σταθερότητας και δεν ήταν τυχαίο ότι δόθηκε στη Θεσσαλονίκη η ονομασία «Μάδρε ντε Ισραέλ», Μητέρα του Ισραήλ.
Η δημιουργική ώθηση των πρώτων Σεφαραδιτών μεταναστών είχε σαν αποτέλεσμα τη σταδιακή ίδρυση τριάντα δύο κοινοτήτων, η κάθε μια με τη δική της συναγωγή, παράδοση και ιδιαίτερα έθιμα, οι οποίες έφεραν την ονομασία του τόπου προέλευσης στην Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία.
Στις σχολές που συνδέονταν με τις συναγωγές αυτές, ραβίνοι και μυστικιστές συνέχιζαν να διδάσκουν τη μεγάλη παράδοση του Εβραϊσμού της Ιβηρικής χερσονήσου.
Με το πέρασμα των αιώνων, το μικρό εβραϊκό νεκροταφείο της πόλης επεκτάθηκε για να στεγάσει τον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών. Το 1940 υπήρχαν πάνω από 500.000 τάφοι.

Κατά τον 19ο και στις αρχές του 20ου αιώνα, οι συνθήκες που είχαν συμβάλει στην ακμή της Εβραϊκής κοινότητας ανατράπηκαν λόγω πολέμων, εξεγέρσεων καθώς και των νέων δυνατοτήτων που προσφέρονταν στην Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική για τους πιο εφευρετικούς και καινοτόμους Εβραίους.
Την ίδια εποχή, παρουσιάστηκε μία νέα πρόκληση μετά την προσάρτηση της Θεσσαλονίκης στο Ελληνικό κράτος το 1912, στην προσπάθεια να προσαρμοστεί ο εβραϊκός τρόπος ζωής στις απαιτήσεις του σύγχρονου εθνισμού. Η μεγάλη πυρκαγιά του 1917 που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής εβραϊκής συνοικίας της πόλης επιδείνωσε τις νέες συνθήκες.

Το 1941, η Θεσσαλονίκη, υπό Ναζιστική κατοχή, με την κοινότητα των 49.000 Εβραίων, δεν ήταν προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει την φρίκη της «Τελικής Λύσης». Προς το τέλος του 1944 δεν απέμεναν παρά λιγοστοί Εβραίοι. Το 96,5% της Εβραϊκής Κοινότητας της πόλης εξοντώθηκε στα στρατόπεδα του θανάτου στην Πολωνία.

Το Μουσείο στεγάζεται σε ένα από τα σπάνια κτίρια εβραϊκής ιδιοκτησίας που σώθηκαν από την πυρκαγιά του 1917. Το επιβλητικό αυτό κτίριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης που στέγασε κατά καιρούς την Τράπεζα Αθηνών και τα γραφεία της εβραϊκής εφημερίδας "L' Independent", είναι σιωπηλός μάρτυρας της Εβραϊκής παρουσίας, που κάποτε γέμιζε τους δρόμους της πόλης με τη γλώσσα του Θερβάντες και τις ευωδιές της κουζίνας της Σεβίλλης και του Τολέδου, σιωπηλή από την Παρασκευή έως το Σάββατο, στην διάρκεια του Σαμπάτ.

Το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης δημιουργήθηκε μέσα από το πλέγμα αυτών των ιστορικών συνθηκών. Είναι μια από τις δημιουργικές πρωτοβουλίες της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης και αναπτύχθηκε με την συνδρομή του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης «Θεσσαλονίκη 1997» που αναπαλαίωσε το κτίριο.
Στο Μουσείο στεγάζονται αντικείμενα από τις μόνιμες συλλογές, φωτογραφικές εκθέσεις, καθώς και η φωτογραφική έκθεση Σάϊμον Μάρκς, «Θεσσαλονίκη, Μητρόπολη του Σεφαραδισμού».


Στο Μουσείο λειτουργεί κέντρο ερευνών και μελέτης, το οποίο ερευνά και ψηφιοποιεί αρχειακό υλικό του Μουσείου αλλά και άλλων φορέων, δημιουργόντας μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων προσβάσιμη στους επισκέπτες.
Στο ισόγειο βρίσκονται ταφόπλακες και επιτύμβιες στήλες από τη μεγάλη εβραϊκή νεκρόπολη που εκτείνονταν ανατολικά από τα τείχη της πόλης. Η σειρά φωτογραφιών που συνοδεύει της πλάκες απεικονίζει το νεκροταφείο και τους επισκέπτες του, όπως ήταν γύρω στο 1914.

Στο κεντρικό σημείο του πρώτου ορόφου εκτίθεται η ιστορία της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη από τον 3ο αιώνα π.κ.π. μέχρι το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η έκθεση σχεδιάστηκε στο κιμπούτς Μπέιτ Λοχαμέι α Γκεταότ του Ισραήλ και χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα «Michael Marks Charitable Trust».
Οι εκθεσιακοί χώροι του πρώτου ορόφου παρέχουν στον επισκέπτη μία συνολική εικόνα της θρησκευτικής και καθημερινής ζωής των Εβραίων της πόλης.
Ένας ειδικός εκθεσιακός χώρος αναφέρεται στη γενοκτονία όπως αυτή επηρέασε την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης στο σύνολο της. Περίπου 49.000 μέλη της ιστορικής αυτής κοινότητας εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα Άουσβιτς και Μπέργκεν Μπέλσεν όπου και εξοντώθηκαν.
Η βιβλιοθήκη φιλοξενεί σημαντικά κείμενα που έχουν τυπωθεί στη Θεσσαλονίκη κατά τον 16ο έως τον 20ο αιώνα, τα οποία καλύπτουν πτυχές της εβραϊκής ζωής-θρησκευτικής και κοσμικής.
Πρόσθετα, η βιβλιοθήκη αποτελεί κέντρο τεκμηρίωσης για την ιστορία, τα έθιμα και τη γλώσσα των Σεφαραδιτών Εβραίων.
Στο οπτικοακουστικό κέντρο, οι επισκέπτες μπορούν να παρακολουθήσουν βίντεο και ταινίες με θέματα της εβραϊκής ιστορίας και ιδιαίτερα για το ολοκαύτωμα.
Tο Mουσείο προσφέρει οργανωμένες μουσειοπαιδαγωγικές δραστηριότητες.
 

dimosf

Member
Μηνύματα
2.302
Likes
5.900
Ταξίδι-Όνειρο
ΝΟΡΒΗΓΙΑ-ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ
Σπουδαία τεκμήρια της πολιτιστικής συμμετοχής των Εβραίων στα Ελληνικά πράγματα είναι η γλώσσα (Τα σεφαραδίτικα, ένα μίγμα κυρίως Ισπανικών με Εβραϊκά, και λίγα Ελληνικά) και φυσικά τα μοναδικά τραγούδια. Σπουδαία η δουλειά έκανε η Σαββίνα Γιαννάτου με τα Σεφαραδίτικα κάμποσα χρόνια πριν. Άλλωστε και το συγκρότημα που έφτιαξε τότε και υφίσταται ακόμα (αν δεν κάνω λάθος) είχε σεφαραδίτικο τίτλο. Πριμαβέρα εν Σαλονίκο. Αυτός και ο τίτλος του CD.
Ευχαριστώ φίλε για το ρεπορτάζ. Θα το έχω στα υπ' όψη όταν ανέβω Θεσσαλονίκη.
 

Pandora

Member
Μηνύματα
2.803
Likes
961
Επόμενο Ταξίδι
θα δείξει...
Ταξίδι-Όνειρο
Ιαπωνία
Παρά τα συχνά πήγαινε-έλα στην Θεσσαλονίκη, δεν το γνώριζα...:roll:

Χίλια ευχαριστώ, φίλε μου :)
 

Lyda

Member
Μηνύματα
723
Likes
241
Επόμενο Ταξίδι
ΚΑΛΜΥΚΙΑ
Ταξίδι-Όνειρο
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Oυτε εγω το γνωριζα, παρα πολυ ενδιαφερον
Ευχαριστουμε
 

traveladdict

Member
Μηνύματα
1.380
Likes
1.344
Επόμενο Ταξίδι
Λος Άντζελες
Ταξίδι-Όνειρο
ΣριΛάνκα,Βενεζουέλα ξανά!
Oύτε και γω το γνώριζα.
Φίλοι Σαλονικιοί μου το είπανε και στην τελευταία μου επίσκεψη εκεί, αποφάσισα να το δω.
Μπορώ να πω ότι ντράπηκα κιόλας για τη συμπεριφορά των συμπατριωτών μας απέναντι σ'αυτή τη δημιουργική κοινότητα ( που κάποτε ήταν η πλειοψηφία στη Θεσσαλονίκη και οι Έλληνες μετά βίας έφταναν το 20%).

Τέλος πάντων ότι έγινε έγινε.
Ας φροντίσουμε από δω και μπρος να αναδεικνύουμε το λαμπρό πολυπολιτισμικό παρελθόν της πατρίδας μας και να μη καίμε συναγωγές όπως έγινε στα Χανιά τις προάλλες και πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων για ευνόητους λόγους φυσικά...
 

Pandora

Member
Μηνύματα
2.803
Likes
961
Επόμενο Ταξίδι
θα δείξει...
Ταξίδι-Όνειρο
Ιαπωνία
Oύτε και γω το γνώριζα.
Φίλοι Σαλονικιοί μου το είπανε και στην τελευταία μου επίσκεψη εκεί, αποφάσισα να το δω.
Μπορώ να πω ότι ντράπηκα κιόλας για τη συμπεριφορά των συμπατριωτών μας απέναντι σ'αυτή τη δημιουργική κοινότητα ( που κάποτε ήταν η πλειοψηφία στη Θεσσαλονίκη και οι Έλληνες μετά βίας έφταναν το 20%).
Από πότε υπάρχει αυτό το μουσείο ?
 

dimosf

Member
Μηνύματα
2.302
Likes
5.900
Ταξίδι-Όνειρο
ΝΟΡΒΗΓΙΑ-ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ

GKCAPO

Member
Μηνύματα
772
Likes
319
Ταξίδι-Όνειρο
ΚΑΝΑΔΑΣ-Η.Π.Α.
Oύτε και γω το γνώριζα.
Φίλοι Σαλονικιοί μου το είπανε και στην τελευταία μου επίσκεψη εκεί, αποφάσισα να το δω.
Μπορώ να πω ότι ντράπηκα κιόλας για τη συμπεριφορά των συμπατριωτών μας απέναντι σ'αυτή τη δημιουργική κοινότητα ( που κάποτε ήταν η πλειοψηφία στη Θεσσαλονίκη και οι Έλληνες μετά βίας έφταναν το 20%).

Τέλος πάντων ότι έγινε έγινε.
Ας φροντίσουμε από δω και μπρος να αναδεικνύουμε το λαμπρό πολυπολιτισμικό παρελθόν της πατρίδας μας και να μη καίμε συναγωγές όπως έγινε στα Χανιά τις προάλλες και πέρασε στα ψιλά των εφημερίδων για ευνόητους λόγους φυσικά...
Συμφωνώ και επαυξάνω:clap::clap::clap:
 

ΕΡΣΗ

Member
Μηνύματα
6.454
Likes
2.541
Επόμενο Ταξίδι
Βερολίνο (ξανά!)
Ταξίδι-Όνειρο
Λάος, Βιετνάμ, Καμπότζη
Με το πέρασμα των αιώνων, το μικρό εβραϊκό νεκροταφείο της πόλης επεκτάθηκε για να στεγάσει τον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών. Το 1940 υπήρχαν πάνω από 500.000 τάφοι.................................................................................................
Στο ισόγειο βρίσκονται ταφόπλακες και επιτύμβιες στήλες από τη μεγάλη εβραϊκή νεκρόπολη που εκτείνονταν ανατολικά από τα τείχη της πόλης. Η σειρά φωτογραφιών που συνοδεύει της πλάκες απεικονίζει το νεκροταφείο και τους επισκέπτες του, όπως ήταν γύρω στο 1914.
Το εβραικο νεκροταφειο εκτεινοταν στην περιοχη που σημερα βρισκεται η πανεπιστημιουπολη του ΑΠΘ. Ενα μερος του καταστραφηκε απο τους Γερμανους κατα τη διαρκεια της κατοχης και το υπολοιπο τη δεκαετια του '50 με την επεκταση των σχολων. Τη δεκαετια του 1980 που σπουδαζα εκει υπηρχαν ακομη μαρμαρα απο ταφοπλακες που πολυ συχνα εμεις οι φοιτητες τις χρησιμοποιουσαμε ως παγκακια. Υποθετω οτι τωρα θα βρισκονται στο μουσειο, νομιζω ομως οτι θα επρεπε να υπαρχει τουλαχιστον μια αναφορα οτι στο σημειο που σημερα ειναι κτισμενα τα διαφορα πανεπιστημιακα κτιρια υπηρχε καποτε το εβραικο νεκροταφειο της πολης.
Μερικες μνημες ειναι δυσκολο να συνεχισουν αν υπαρχουν οταν αλλαζει η πληθυσμιακη συνθεση.
 

traveladdict

Member
Μηνύματα
1.380
Likes
1.344
Επόμενο Ταξίδι
Λος Άντζελες
Ταξίδι-Όνειρο
ΣριΛάνκα,Βενεζουέλα ξανά!
Μερικες μνημες ειναι δυσκολο να συνεχισουν αν υπαρχουν οταν αλλαζει η πληθυσμιακη συνθεση.
Δεν είναι μόνο που άλλαξε η πληθυσμιακή σύνθεση.
Είναι και η συστηματική αποσιώπηση της ιστορίας της Εβραϊκής κοινότητας, η κατασυκοφάντιση της - ο Ελληνορθόδοξος κλήρος έπαιξε σημαντικό ρόλο σ'αυτό - και η εγκληματική συνεργασία πολλών Ελλήνων με τους Ναζί, με απώτερο σκοπό την αρπαγή εβραϊκών περιουσιών.

Ακόμα και σήμερα τα εβραϊκά μνημεία της Ελλάδας καταστρέφονται, δείτε τι έγινε στις συναγωγές της Ξάνθης και της Κομοτηνής, εξαίσια ιστορικά κτίρια, που κατεδαφίστηκαν, της Ξάνθης μάλιστα πρόσφατα.
Δείτε τι έγινε στη συναγωγή των Χανίων - αλήθεια οι Χανιώτες φίλοι του travelstories δεν έχουν κανένα σχόλιο γι'αυτό το έγκλημα?

Είναι μεγάλη η κουβέντα για το συγκεκριμένο θέμα και όποιος το ψάξει θα μείνει με ανοιχτό το στόμα.
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων - Ζάκυνθος, Βόλος και ίσως και Αθήνα - οι Εβραίοι υπέστησαν κατατρεγμό, δυστυχώς όχι μόνο από τους Ναζί.
 

GKCAPO

Member
Μηνύματα
772
Likes
319
Ταξίδι-Όνειρο
ΚΑΝΑΔΑΣ-Η.Π.Α.
Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων - Ζάκυνθος, Βόλος και ίσως και Αθήνα - οι Εβραίοι υπέστησαν κατατρεγμό, δυστυχώς όχι μόνο από τους Ναζί.
....πέστα, πέστα, Βόλος, Βόλος, αλλά μην ξεχνάμε...με μπροστάρη τον Μητροπολίτη. Είτε αρέσει σε κάποιους, είτε όχι...είμαστε όλοι αδέλφια!!!
 

ΕΡΣΗ

Member
Μηνύματα
6.454
Likes
2.541
Επόμενο Ταξίδι
Βερολίνο (ξανά!)
Ταξίδι-Όνειρο
Λάος, Βιετνάμ, Καμπότζη
Traveladdict, δεν διαφωνω καθολου σε αυτα που αναφερεις:
Υπαρχει εξηγηση φυσικα για τη διαφορετικη αντιμετωπιση των Εβραιων της νοτιου Ελλαδας απο αυτη των Εβραιων της βορειου: Οι πρωτοι ηταν εγκατεστημενοι στον ελληνικο χωρο ηδη απο την εποχη της ρωμαικης αυτοκτατοριας, με συνεπεια να εχουν αποκτησει μια ελληνικοτητα, τουλαχιστον σε επιπεδο γλωσσας, και ενα δεσιμο με τους γειτονες τους το οποιο βαστουσε πολλες γενεες. Εξ ου και οι περιουσιες των Εβραιων της Αθηνας γυρισαν στα χερια τους ως επι το πλειστον, ενω οι περιουσιοες των εβραιων της Θεσσαλονικης στο μεγαλυτερο τους βαθμο καταπατηθηκαν απο ελληνες συνεργατες των γερμανων, συνηθως.
Στη Θεσσαλονικη η οποια εγινε ελληνικο εδαφος μολις το 1912, οι παλαιοτερες γενεες Εβραιων δεν μιλουσαν καθολου ελληνικα. Και οι καινουργοι κατοικοι της Θεσσαλονικης, οι προσφυγες οι οποιοι εφτασαν στην πολη μετα το 1923, δεν προφτασαν να αναπτυξουν ανθρωπινες σχεσεις μεσα σε μια γενια. Αρα δεν προφτασε να δημιουργηθει ενα υποβαθρο αλληλεγγυης το οποιο θα τους βοηθουσε στην ωρα της δοκιμασιας σε ανθρωπινο επιπεδο. Το γεγονος οτι ο εβραικος πληθυσμος της Θεσσαλονικης ηταν πιστος στην οθωμανικη αυτοκρατορια-και αυτο δεν ειναι καθολου παραλογο μια και οι σουλτανοι τους ειχαν δωσει καταφυγιο οταν η Ισαβελλα και ο Φερδινανδος τους εδιωχναν απο την Ισπανια- δε βελτιωνε φυσικα την εικονα.
Τη δεκαετια του 1980, οταν ηρθα στη Θεσσαλονικη απο την Αθηνα ως φοιτητρια και γνωρισα καποιους ηλικιωμενους Εβραιους, μου ειχε κανει εντυπωση το γεγονος οτι μιλουσαν τα ελληνικα σπασμενα και με προφορα οταν απευθυνοντουσαν σε εμενα και μεταξυ τους μιλουσαν ειτε σεφαραδιτικα ειτε γαλλικα. Μιλαμε για ανθρωπους που υπολογιζω οτι θα ειχαν γεννηθει την πρωτη δεκαετια του 20ου αιωνα.
 

Εκπομπές Travelstories

Τελευταίες δημοσιεύσεις

Booking.com

Στατιστικά φόρουμ

Θέματα
33.655
Μηνύματα
906.671
Μέλη
39.405
Νεότερο μέλος
Ioanna Kara

Κοινοποιήστε αυτή τη σελίδα

Top Bottom