Ολος ο ανθρώπινος πολιτισμός και τα μεγάλα «θαύματα του κόσμου» είναι δημιουργήματα της διάνοιας, των χεριών και των επαγγελμάτων που ανέπτυξε ο άνθρωπος στη διαδρομή των αιώνων. Αλλοτε οι άνθρωποι σε ένδειξη αναγνώρισης της αισθητικής ή χρηστικής αξίας ενός αντικειμένου (καλλιτεχνικού, χρηστικού, ακόμα και εργαλείου) έλεγαν ότι δημιουργήθηκε «διά χειρός...» του τάδε ή δείνα μάστορα (καλλιτέχνη ή τεχνίτη). Η βιομηχανική ανάπτυξη στη διάρκεια του 20ού αιώνα και ιδιαίτερα οι νέες τεχνολογίες άλλαξαν άρδην και συνεχώς αλλάζουν το «χάρτη» των παραδοσιακών επαγγελμάτων στη χώρα μας και γενικά στις αναπτυγμένες και υπό ανάπτυξη χώρες. Πολλά παραδοσιακά - χειρωνακτικά επαγγέλματα χάθηκαν. Ουκ ολίγα κινδυνεύουν. Διατηρούνται, όμως, και κάποια που αποτελούν μικρές «νησίδες» του παραδοσιακού - λαϊκού πολιτισμού μας. Αυτά, ακριβώς, αποτυπώνει και διασώζει το νέο λεύκωμα του ακάματου, εξαιρετικού καλλιτέχνη - φωτογράφου Δημήτρη Ταλιάνη, με τίτλο «Επαγγέλματα που άντεξαν στο χρόνο», με κείμενα του Πάνου Θεοδωρίδη (εκδόσεις «Τοπίο»).
Οι πανέμορφες έγχρωμες φωτογραφίες του Δ. Ταλιάνη και τα αισθαντικά κείμενα του Π. Θεοδωρίδη συνθέτουν μια γοητευτική, αλλά μελαγχολική στις διαπιστώσεις της «περιήγηση» στη μακραίωνη ελληνική παράδοση της χειρωνακτικής δουλειάς και στον κόσμο των μαστόρων, οι οποίοι, με μεράκι, αγάπη και πίστη στην παράδοση, αδιαφορώντας για τις ευκολίες της τεχνολογίας, επιμένουν να φτιάχνουν διάφορα αντικείμενα «διά χειρός» τους... Επιμένουν να σέβονται την τέχνη που έμαθαν από τους πατεράδες και παππούδες τους, αλλά και λαχταρούν να τη μεταλαμπαδεύσουν σε νεότερους.
Κοιτώντας τις φωτογραφίες και διαβάζοντας τα κείμενα, θαυμάζει κανείς το πάθος και τα «μυστικά» της τέχνης των καμπανάδων, κουδουνάδων, χαλκουργών, καραβομαραγκών, οργανοποιών, αγγειοπλαστών, βαρελοποιών, καροποιών, καρεκλοποιών, βυρσοδεψών, τσαγκάρηδων, γανωτών, καλαθοπλεκτών, σαρωθροποιών, μυλωνάδων, κουκλοποιών, μαχαιροποιών, βιβλιοδετών, σαπωνοποιών, σαγματοποιών, ξυλογλυπτών, υφαντριών και άλλων μαστόρων και βέβαια των καραγκιοζοπαικτών που μόνοι τους φιλοτεχνούν τις φιγούρες του Θεάτρου Σκιών, που ακόμα υπηρετούν την τέχνη τους. Για πόσο ακόμα;
Ομως, τα επαγγέλματα που χάθηκαν, χάνονται ή θα χαθούν, θα παραμένουν «ισχυρά σύμβολα, προκαλώντας σεβασμό για τις ώρες που δαπανήθηκαν από μια συλλογική προσπάθεια των κοινωνιών να υπάρξουν, να μεγαλώσουν, να προκόψουν, να αλλάξουν. (...) Αλλά, η στάση μας απέναντι στην ιστορική μνήμη, βαθμολογεί και το δικό μας πολιτισμό, που θα έχει κι αυτός, με τη σειρά του, πολλές "απώλειες" στο μέλλον», επισημαίνεται στο τέλος του βιβλίου.
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ : Διά χειρός ... παραδοσιακών μαστόρων
