ΕΡΣΗ
Member
Περιεχόμενα
- Κεφάλαιο 1
- Κεφάλαιο 2ο
- Κεφάλαιο 3ο
- Κεφάλαιο 4ο
- Κεφάλαιο 5ο
- Κεφάλαιο 6ο
- Κεφάλαιο 7ο]Το 2002 που πηγα τα πραγματα για τον ντοπιο πληθυσμο ηταν εξισου αγρια με σημερα. Η χωρα αυτη εχει δικτατορια απο το 1962(! ) η οποια ηταν σοσιαλιστικου τυπου δηλαδη καμια πρωτοβουλια στην ιδιωτικη οικονομια. Και πιο πριν μη φανταστειτε καμια αψογη δημοκρατια, ουσιαστικα υπηρχε μια μονιμη ενταση πολλες φορες και στρατιωτικη με τις διαφορετικες φυλες που αποτελουν το μωσαικο της Βιρμανιας. Υπηρχε δηλαδη ενα εμφυλιοπολεμικο κλιμα. (Αν και δεν ξερω κατα ποσο ειναι δοκιμος αυτος ορος για διαφυλετικες συγκρουσεις). Το 1988, πριν εικοσι χρονια, εγινε ξανα εξεγερση με ταραχες και με αρκετους νεκρους (ποσους ποτε κανεις δεν εμαθε υπολογιζουν γυρω στους 3.000 μπορει και περισσοτεροι) και επιβληθηκε και στρατιωτικος νομος (ητανε στραβο το κλημα το εφαγε και ο γαιδαρος...). Τοτε ομως κανεις απο τις μεγαλες δυναμεις δεν ενδιαφερθηκε να το κανει θεμα. Το 2007 εγιναν ξανα ταραχες και οι ΗΠΑ τωρα ειχαν λογους να το κανουν πρωτοσελιδο. Βλεπετε στο μεταξυ η Βιρμανια, που ειναι μια εξαιρετικα πλουσια χωρα και εχει ξεκοψει απο αυτους με τους οποιους παραδοσιακα ειχε σχεσεις, δηλαδη με τους Βρεταννους και τους διαδοχους αυτων τους Αμερικανους αρχισε να πουλαει ολα της τα προιοντα και κυριως το πετρελαιο της στην Κινα η οποια φυσικα υποστηριζει, με ολους τους τροπους, αυτο το απανθρωπο καθεστως (μη αλλαξει και που να τρεχουμε με τους καινουργιους, ειναι η αποψη της Κινας, η οποια επεπλεον δε θελει και πολυ πολυ να προμηθευεται το πετρελαιο της απο τις χωρες του Κολπου για ευνοητους λογους). Η Κινα με τη σειρα της τους πουλαει στρατιωτικους εξοπλισμους και η αγαστη συμμαχια καλα κρατει προς εκνευρισμο των Αμερικανο-βρεταννων, οι οποιοι καταγγελλουν τη βιρμανεζικη χουντα, την Κινα κλπ, οχι οτι τους νοιαζει ιδιαιτερα η αθλια κατασταση του λαου εκει, τους νοιαζει ομως η προσπαθεια της Κινας για ανεξαρτησια στην ενεργεια. Ο λαος, και οταν πηγα εγω, αθλια περνουσε χωρις [B]καμια[/B
- Κεφάλαιο 8ο]Δεν ειναι σωστο να σας αφησω με την εντυπωση οτι το Mandalay ειναι μια πολη μονο για ψωνια και τουριστικα σουβενιρ και παγοδες (που πραγματι εχει απειρες). Η ιδια η πολη ειναι ρυμοτομημενη με δρομους παραλληλους και καθετους (που να ειχε μαθει αραγε ο βιρμανος βασιλιας Mindon το ιπποδαμειο συστημα πολεοδομησης) εχει, η μαλλον ειχε, χαμηλα σπιτια. Τωρα πια δεν ξερω τι εχει συμβει ετσι και την επιασαν στα χερια τους οι κινεζοι... Στο κεντρο της υπαρχει το Mandalay Fort ενα ειδος "απαγορευμενης πολης". Προκειται για ενα τετραγωνο με εκταση 2χμ επι 2χλμ. (αυτο κανει τεσσερα τετραγωνικα χλμ αν δεν κανω λαθος ετσι δεν ειναι;)Περιστιχιζεται απο μια ταφρο κοντα εβδομηντα μετρα φαρδια και σχεδον τρια μετρα βαθια, κανονικο ποταμι δηλαδη. Αυτο το τετραγωνο ειναι ολο περιτοιχισμενο. Ο μονος τροπος να σας το δειξω και να παρετε μια ιδεα για το τι προσπαθω να περιγραψω ειναι να σας παραθεσω μια φωτογραφια απο το site του ξενοδοχειου που μειναμε και που εχει ακριβως τη θεα προς το Fort Mandalay. Δεν πιστευω να υπαρχει αντιρρηση, αλλιως ο administrator ας την αφαιρεσει: [URL]http://www.sedonasmyanmar.com/images/detail/mdy_01.jpg[/URL
- Κεφάλαιο 9ο
- Κεφάλαιο 10ο
- Κεφάλαιο 11ο
- Κεφάλαιο 12ο
- Κεφάλαιο 13ο
ΠΡΟΛΟΓΟΣ:
Ενας προλογος που οι κυριοι ενδεχομενως να τον βαρεθουν. (Αλλα οι κυριες θα με καταλαβουν.- μαλλον)
Ολα ξεκινησαν πολυ παλια, δηλ.το 1991, που πηγαμε ενα (το πρωτο μου) ταξιδι στην Απω Ανατολη και συγκεκριμενα: Ταυλανδη, Μαλαισια, περασαμε οδικα στη Σιγκαπουρη, πεταξαμε για Τζακαρτα, διασχισαμε με αυτοκινητο την Ιαβα και τελος εξουθενωμενοι φτασαμε στο Μπαλι. Οσο ομως ειμαστε στην Bangkok ο οδηγος μας, καθε φορα που με επιανε η καταναλωτικη μου μανια για κατι εθνικ σουβενιρ, μπιμπελο κλπ (πραγμα που συνεβαινε πολυ συχνα- απο μενα ζουν ολοι αυτοι οι μικροπωλητες στα μηκη και στα πλατη της γης που εχω βρεθει), με σταματουσε και ελεγε: "μην ψωνισετε τιποτε απο εδω, αφου θα πατε στα βορεια της χωρας, στο Χρυσο Τριγωνο, θα βρειτε πολυ μεγαλυτερη ποικιλια και καλυτερες τιμες". Πραγματι συνεχισαμε το ταξιδι μας στα βορεια βλεποντας φυλες Ακκα Γεο και Χμογκ. Κατα τη γνωμη μου αυτες τις φυλες αν δεν τις μελετησει κανεις σοβαρα ανθρωπολογικα και εθνολογικα δεν εχει ιδιαιτερο νοημα να τους δει κανεις, ως τι; Ως εκθεματα; Και φυσικα σε μια ολιγοημερη εκδρομη δεν υπαρχει ο χρονος να εξοικειωθει κανεις με μια εντελως αλλη αντιληψη ζωης. Παντως η ζουγκλα ηταν εντυπωσιακη, τα τοπια εντελως διαφορετικα απο οτι ειχα δει μεχρι εκεινη τη στιγμη κλπ κλπ. Τελος παντων, καποια στιγμη φτασαμε σε μια παραμεθορια πολη , που την χωριζε απο τη Βιρμανια ενα ποταμι και την ενωνε μια ξυλινη γεφυρα και την ξαναχωριζε ενα φυλακιο. Μονο οι ντοπιοι εκατερωθεν της γεφυρας ειχαν δικαιωμα να περνουν απεναντι σε βαθος πεντε χιλιομετρων. Ως εκ τουτου η πολιχνη αυτη ειχε γινει διαμετακομιστικος κομβος αγαθων και εμπορευματων. Στη γεφυρα πανω ηταν μια ομαδα 7-8 βιρμανεζακια κοριτσακια με τις τοπικες τους στολες και μακιγιαρισμενες τοσο ομορφες σαν αγγελουδια. Τους εδινες καποια ψιλα και φωτογραφιζοσουν μαζι τους. Τα κοριτσακια ολο τιτιβιζαν γελωντας που: τους αγορασαμε παγωτα, καραμελες και γλυκα και οτι βρηκαμε τελος παντων και τους δωσαμε και τα ψιλα μας για να φωτογραφηθουμε και εγινε πανζουρλισμος απο τα γελια και τις φωνες τους. Τελικα εφτασε η ωρα να αγορασω αυτο στο οποιο ειχα καταληξει, κατι ευκολο στη μεταφορα, οχι ογκωδη ξυλογλυπτα και βαρια αγαλματα του Βουδα, κατι που να μπαινει στη βαλιτσα: ενα κεντημα. Τρια τεσσερα μαγαζια με κεντηματα ηταν διπλα στο ποταμι. Μπηκαμε στο πρωτο μεσα και ψαξε ψαξε να βρουμε κατι που να μας αρεσει ειδαμε κρεμασμενο ψηλα ενα που μου φανηκε μεγαλο, αλλα τι στην ευχη αφου ηταν ομορφο... ο ανδρας μου αρχισε το παζαρι. Παρα διπλα υπηρχαν αλλα δυο η τρια του ιδιου μεγεθους με διαφορες παραστασεις. Τελος παντων παζαρι στο παζαρι συμφωνησαμε. Μας το ξεκρεμανε και τι να δουμε: οι διαστασεις του ειναι 2x3 ο ογκος του θεωρατος, δε χωραει με τιποτε στη βαλιτσα, θελει δικο του σακο και μαλιστα μεγαλο και με ροδες μια που ζυγιζει 25 κιλα- τοσες πουλιες και κρυσταλλακια βλεπετε. Εκει, αφου πια εχουμε πληρωσει παθαινουμε κολπο. Πως θα το μεταφερουμε στο υπολοιπο ταξιδι, τι υπερβαλον βαρος θα πληρωναμε; Τι θα ελεγαν στο ελληνικο τελωνιο εν ετει 1991; Ολα αυτα μας εκαναν να τσακωνομαστε: "Καλα βρε ευλογημενη τι το ηθελες το κεντημα εσυ που δεν εχεις πιασει βελονι στο χερι σου;" "Καλα" απαντουσα εγω "τι ηθελες να διαπραγματευτεις το μεγαλυτερο που ειδες; Εγω ενα μικρο ηθελα μονο". "Που θα το σερνουμε τωρα στην μιση Ασια μου λες;" "Ωχ μωρε παντα υπερβολικος".
Μ' αυτα και μ' αυτα φτασαμε να διασχιζουμε την Ιαβα απο Badung προς Yogyakarta. Εχουμε κανει ομως εναν λαθος υπολογισμο: Ειμαστε σε ραμαζανι και τα 12 εκατομυρια της Τζακαρτα και των περιχωρων της εχουν ξεχυθει στο δρομο για να γυρισουν στα χωρια τους να γιορτασουν εκει με τις οικογενειες τους. Συμπερασμα: ενας στενοτατος δρομος, τουλαχιστον εκεινη την εποχη, δεν ξερω αν τωρα τον διαπλατυνανε, κατειλημενος απο οτι τροχοφορο βαλει ο νους σας: Αυτοκινητα , φορτηγα, ποδηλατα, μοτοποδηλατα, rikshaw, μοτοσυκλετες με καλαθι διπλα τους, καρα με βοδια η με τα ποδια (αυτοι οι τελευταιοι δεν πηγαιναν και τοσο αργα αν φανταστει κανεις οτι σε δυο ωρες διανυσαμε με αυτοκινητο μια αποσταση 20 χλμ. Αυτες οι ωρες θα μου μεινουν αξεχαστες, εξαιτιας της υπαρξιακης αγωνιας που διακατειχε τη θαλασσια χελωνα η οποια ηταν μπροστα απο μας. Η κακομοιρα προσπαθουσε να αναπνευσει, συνεχεια κουνουσε τα πτερυγια της και με κοιταζε με αγωνιωδες βλεμμα ενω ο οδηγος πλαι μου προσπαθουσε να μου εξηγησει με τα φτωχα του αγγλικα, ολους τους πιθανους τροπους μαγειρεματος του πλασματος αυτου και να του τρεχουν τα σαλια. Το οποιο πλασμα ηταν θηριωδες, σαν βγαλμενο απο τον πλοιαρχο Νεμο. Επιανε ολη την καροτσα του αγροτικου που προπορευοταν και περισσευε κιολας. Θυμαμαι αυτο το βλεμμα της χελωνας που με κοιτουσε επι ωρες και να μην μπορεις να φυγεις απο πουθενα, εκει εγκλωβισμενοι, ουτε μπρος ουτε πισω. Μεχρι που ειδαμε μια διασταυρωση και οπου φυγει φυγει. Στριψαμε δεξια, αποχαιρετησα τη χελωνα με απειρες ενοχες που δε μπορεσα να τη βοηθησω, ενω τοσο εμφανως ζητουσε βοηθεια για ζητημα ζωης και θανατου, και προσπαθωντας να τη βγαλω καθαρη με τις ενοχες μου, λεγοντας διαφορα σε σχεση με τον αναποδραστο κυκλο της φυσης, της ζωης και του θανατου κλπ.
Που πηγαιναμε ομως τωρα; Ειμασταν τυχεροι φτασαμε σε ενα παραθαλασσιο χωριουδακι που ηταν παραδεισος. Μια αμμωδης γλωσσα γης και δεξια και αριστερα δυο θεσπεσιες παραλιες και ενα χωριουδακι πανω της. Βρηκαμε ενα εξαιρετικο δωματιο και κατι νοστιμοτατους αστακους που ακομη τους θυμαμαι. Το χωριουδακι το λενε Pangandaran, ελπιζω να εξαλολουθει να ειναι εξισου παραδεισενιο οπως το εχω κρατησει στη μνημη μου. Μειναμε εκει εμεις και το κεντημα μας και περιμεναμε να περασσει η θυελα του ραμαζανιου. Εδεησε ο Αλλαχ και φτασαμε στην Yogyakarta, ειδαμε την πολη και τα περιξ μνημεια Borobudur και Prabanan. Μας ειπαν μαλιστα οτι φανατικοι μουσουλμανοι ειχαν αποπειραθει να ανατιναξουν το Borobudur, προξενωντας του καποιες ζημιες. Προδρομοι των Ταλιμπαν. Ομως ετσι οπως ειχαμε ανακατεψει το προγραμμα μας και μια και οι Ραμαζανιεις θα επεστρεφαν σπιτια τους οπου ναναι και θα ξαναγινοταν το κακο που ειδαμε σε αντιθετη φορα πραγμα πολυ χειροτερο γιατι τωρα ολους αυτους θα τους ειχαμε απεναντι και αυτοι ως γνωστον (στους ντοπιους - οχι σε εμας, εμας μας πληροφορησαν περι του τι εμελλε να συμβει) θα καταλαμβαναν και τα δυο ρευματα του δρομου με συνεπεια εμεις να πρεπει να ταξιδευουμε διαρκως μεσα απο χωραφια. Αδυνατον δηλαδη. Τελικα μας εστειλαν να διασχισουμε την υπολοιπη Ιαβα με ΚΤΕΛ βραδινο, να περασουμε απεναντι στο Μπαλι με φερυ μποτ και την αλλη μερα πια να φτασουμε στον προορισμο μας. Οπερ και εγενετο -μαζι και το κεντημα φυσικα- Μονο που οταν φτασαμε στο φερυ μποτ ηταν ηδη γεματο με αλλα ΚΤΕΛ και εβαλαν το δικο μας το ΚΤΕΛνα σταθει πλαγια στον καταπελτη με ολους τους επιβατες μεσα. Μια και ειμασταν οι μονοι δυτικοι που βρισκομασταν μεσα και διαμαρτυρηθηκαμε, μας αφησαν να κατεβουμε. Πραγμα που ηταν τελικα χειροτερο γιατι διαπιστωσαμε οτι επροκειτο για φοβερο σαπακι, χωρις μαλιστα και ασυρματο. Ευτυχως που ειχε τελεια απνοια. Καταληξαμε οτι καλυτερα ολοι μαζι πνιγμενοι παρα φαγωμενοι απο καρχαριες και αλλα τετοια ζουδια, επομενως καλυτερα μεσα στο πουλμαν.
Τελος παντων, καποτε εδεησε και φτασαμε στο Denpasar. Το πουλμαν μας αφησε σε κατι που ηταν μια αγορα. Φευ! ομως ουτε ενα ευπρεπες ταξι. Και εμας δε μας ειχε κοψει να ζητησουμε να μας περιμενει αυτοκινητο του ξενοδοχειου. Επομενως ανεβηκαμε σε μια καροτσα με διαφορους ντοπιους και την ορνιθοπανιδα τους- χωρις πλακα- και εμεις με το κεντημα. Φτανουμε λοιπον στο σινιε, χλιδατο, πενταστερο καταλυμα που θα μεναμε. Εκει να δειτε γελια: να πρεπει να κατεβουν πρωτα ολοι οι ντοπιοι με τις κοτουλες τους, τις κατσικουλες τους, τα γουρουνακια τους και μετα εμεις με το κεντημα, γιατι ειμαστε μεσα-μεσα. Ο στρατηγος στην εισοδο του ξενοδοχειου να προσπαθει να τους διωξει ολους αυτους, νομιζε μαλλον οτι γινοταν επιθεση στα θερινα ανακτορα. Μολις ειδε εμας τους δυτικους ηρεμησε. Η καθεστυκια ταξη δε θα διασαλευοταν εκεινη την ημερα. Με αυτη τη θριαμβευτικη εισοδο, που αφησε αλλωστε εποχη στα χρονικα του ξενοδοχειου, εισηλθαμε εντος (και με το κεντημα).
Οιμοι, οιμοι ομως ηρθε η μερα της επιστροφης, η μερα που τοσο φοβομασταν, η μερα της κρισης, η μερα του υπερβαλοντος βαρους. Φτασαμε λοιπον στο γκισε της Garuda. Ο υπαλληλος εκει ευγενεστατος μας λεει εχετε τριαντα κιλα υπερβαλλον βαρος. "Μαλιστα" λεμε εμεις "το ξερουμε, τωρα τι γινεται;" "Ακουστε" λεει ο ανθρωπος " εγω δε μπορω να σας το περασσω ετσι γιατι εσεις πετατε με Garuda μεχρι τη Σιγκαπουρη και μετα με ανταποκριση με Singapore Airlines. Πρεπει η Singapore να εχει τα σωστα παραστατικα των αποσκευων σας, αν ομως σας τις βγαλω στη Σιγκαπουρη και εσεις τις ξανατσεκαρετε εκει και ειτε δε θα το καταλαβουν και δε θα σας χρεωσουν παρα πανω ειτε θα πληρωσετε το προστιμο μονο απο Σιγκαπουρη και οχι απο Μπαλι. Συμφωνειτε; αλλωστε εχετε χρονο στη Σιγκαπουρη.Και αν σας ρωτησουν γιατι βγηκαν οι αποσκευες σας στη Σιγκαπουρη πεστε τους οτι δε μπορεσατε να συνενοηθειτε με τους τριτοκοσμικους μπαλινεζους. Οι Σιγκαπουριοι ειναι τοσο περηφανοι που αυτο αμεσως θα το πιστεψουν " Δεν ειχαμε και αλλη δυνατοτητα, δεχθηκαμε. Αγωνια μεχρι να φτασουμε στη Σιγκαπουρη. Τελικα οταν πηγαμε εκ νεου στο γκισε, δωσαμε τις αποσκευες, μας ρωτησαν γιατι δεν τις ειχαμε δωσει απο το Μπαλι κατευθειαν για Αθηνα, κατηγορησαμε- οπως μας ειχε υποδειχθει αλλωστε- την ασχετοσυνη των μπαλινεζων, συγκατανευσαν αυτοι, λεγοντας μας οτι αυτοι (οι μπαλινεζοι) ολο προβληματα τους δημιουργουν και ουτε κοιταξαν να δουν ποσο ζυγιζαν οι αποσκευες μας, μας ζητησαν συγνωμη για την ταλαιπωρια και μας εδωσαν κουπονια για το bar restaurant της business class. Ωραιο ε;
Οταν μπηκαμε στο αεροπλανο ο αντρας μου αρχισε παλι να τρωγεται με τα ρουχα του. Ειχα αγορασει, βλεπετε, και ενα ακριβο ρολοι που μου ειχε ζητησει ο πατερας μου. "Τι θα γινει με το τελωνειο! " ηταν το ερωτημα που κυριαρχησε σε μια δωδεκαωρη πτηση επιστροφης -δε με αφησε να κλεισω ματι -ακομη θυμαμαι αυτο το βασανιστηριο αυπνιας.Επεμενε να φορεσω το ρολοι στο χερι μου, εγω ελεγα οτι στη μικρη γυναικεια τσαντα που το ειχα μεσα, ουτε που θα της εδιναν σημασια, ανησυχουσε τι θα ελεγαν οι τελωνιακοι με το κεντημα. "Βρε παιδι μου ελεγα τι κανεις ετσι; Δεν εχω ακουσει να φορολογουν πουθενα κεντηματα". "Και αν δεν το θεωρησουν κεντημα αλλα χαλι, εχει διαστασεις χαλιου ξερεις 2x3"." Και γιατι να το θεωρησουν χαλι αφου δεν πατιεται, μονο γιατον τοιχο ειναι." "Ναι αλλα υπαρχουν και χαλια τοιχου και μαλιστα υπαρχουν και κεντημενα χαλια" " Α, ναι; που;"- το καταναλωτικο μου δαιμονιο ξυπνησε παλι, ηθελα να μαθω τι ειναι αυτα τα κεντητα χαλια και που τα βρισκει κανεις. "Σταματα πια, σκεψου κατι." "Μα τι αλλο να σκεφτω. ΔΕ ΘΑ ΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΑΛΙ ΑΛΛΑ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΕΝΤΗΜΑ. PLEASE, ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΩ ΛΙΓΟ." Αμ δε. Τελικα φτασαμε . "Ασε με να παω μπρος να τακτοποιησω το ζητημα" ειπε αυτος, που μετα απο 12 ωρες αγρυπνης πτησης και το αντιστοιχο jet lang ενιωθε ετοιμος να μασησει σιδερα. Φτανουμε στον ελεγχο αποσκευων και μας περνουν απο το μικροσκοπιο ολους μας. Αεροπλανο απο Σιγκαπουρη εν ετει 1991 και θα το αφηνανε: Χα! Ας γελασω. "Τι εχετε εδω;" ρωτα ο Υπηρετης του Δημοσιου Συμφεροντος δειχνοντας το σακκο με το κεντημα. "Ενα χαλι" απαντα ευθαρσως το καμαρι μου. "Ενα τι;" λεει με γουρλωμενα ματια το Οργανο του Κοινου Συμφεροντος. " Εμμμ... ενα κεντημενο χαλι" προσδιοριζει ο αετος μου. "Ενα επιτοιχιο κεντημα " ψελλιζω απο διπλα εγω. "Επιτοιχιο;" προσπαθει να καταλαβει ο ανθρωπος. Καθε τι που τον βγαζει απο την ροτα των στερεοφωνικων, των βιντεο, των φωτογραφικων και κινηματογραφικων μηχανων, τον ζοριζει τον ανθρωπο. "Ανοιχτε να το δουμε" Ανοιγουμε, αρχιζουμε να ξεδιπλωνουμε, απο την πισω πλευρα εμφανιζεται μια αθλια πρασινη λινατσα που ντουμπλαρει το κεντημα. Το βλεπει αυτο, συγχιζεται που χανει την ωρα μας με εμας και μας διωχνει.
Ετσι φεραμε στην Ελλαδα και κρεμασαμε στον τοιχο μας ενα απο τα πιο ομορφα εργοχειρα που εχω δει. Ενα σωστο αριστουργημα. Επι χρονια λοιπον το βλεπω και αναρωτιεμαι τι μπορει να ειναι, πως ειναι ενας λαος που στην αισθητικη του ειναι να κατασκευαζει πληθωρα τετοιων απαραμιλλων αντικειμενων. Ενας λαος για τον οποιο δεν ξερω σχεδον τιποτε. Μια στυγνη δικτατορια, μια πρωην αποικια των Αγγλων που κατεληφθη απο τους Ιαπωνες, μια ομορφη κυρια,η κορη του ηρωα τους, που γυρισε στην πατριδα της για να τεθει σε κατ'οικον περιορισμο απο την χουντα, ο Τζωρτζ Οργουελ που ιδρωνε στη βεραντα καποιου αποικιοκρατικου σπιτιου πινοντας ουισκι και γραφοντας τις "Ημερες της Μπουρμα" θελοντας να δειξει τη διαφθορα που φερνρει στον αποικοκρατουμενο λαο η ιδια η αποκιοκρατια , o Kipling να γραφει το On the road to Mandalay, ως γνησιος απολογητης της αποικιοκρατιας και εγω χωρις να ξερω γιατι, να ονειρευομαι εκεινο το μερος που δεν εχω δει.Ολα αυτα εντελως ανακατα και χωρις συστημα, να προσπαθω να βγαλω νοημα γιατι να με ελκυουν. Τελικα δεν εχει σημασια, αρκει που θελω να παω να ανακαλυψω αν το μερος ειναι τοσο ωραιο οσο το κεντημα μου.
Ενας προλογος που οι κυριοι ενδεχομενως να τον βαρεθουν. (Αλλα οι κυριες θα με καταλαβουν.- μαλλον)
Ολα ξεκινησαν πολυ παλια, δηλ.το 1991, που πηγαμε ενα (το πρωτο μου) ταξιδι στην Απω Ανατολη και συγκεκριμενα: Ταυλανδη, Μαλαισια, περασαμε οδικα στη Σιγκαπουρη, πεταξαμε για Τζακαρτα, διασχισαμε με αυτοκινητο την Ιαβα και τελος εξουθενωμενοι φτασαμε στο Μπαλι. Οσο ομως ειμαστε στην Bangkok ο οδηγος μας, καθε φορα που με επιανε η καταναλωτικη μου μανια για κατι εθνικ σουβενιρ, μπιμπελο κλπ (πραγμα που συνεβαινε πολυ συχνα- απο μενα ζουν ολοι αυτοι οι μικροπωλητες στα μηκη και στα πλατη της γης που εχω βρεθει), με σταματουσε και ελεγε: "μην ψωνισετε τιποτε απο εδω, αφου θα πατε στα βορεια της χωρας, στο Χρυσο Τριγωνο, θα βρειτε πολυ μεγαλυτερη ποικιλια και καλυτερες τιμες". Πραγματι συνεχισαμε το ταξιδι μας στα βορεια βλεποντας φυλες Ακκα Γεο και Χμογκ. Κατα τη γνωμη μου αυτες τις φυλες αν δεν τις μελετησει κανεις σοβαρα ανθρωπολογικα και εθνολογικα δεν εχει ιδιαιτερο νοημα να τους δει κανεις, ως τι; Ως εκθεματα; Και φυσικα σε μια ολιγοημερη εκδρομη δεν υπαρχει ο χρονος να εξοικειωθει κανεις με μια εντελως αλλη αντιληψη ζωης. Παντως η ζουγκλα ηταν εντυπωσιακη, τα τοπια εντελως διαφορετικα απο οτι ειχα δει μεχρι εκεινη τη στιγμη κλπ κλπ. Τελος παντων, καποια στιγμη φτασαμε σε μια παραμεθορια πολη , που την χωριζε απο τη Βιρμανια ενα ποταμι και την ενωνε μια ξυλινη γεφυρα και την ξαναχωριζε ενα φυλακιο. Μονο οι ντοπιοι εκατερωθεν της γεφυρας ειχαν δικαιωμα να περνουν απεναντι σε βαθος πεντε χιλιομετρων. Ως εκ τουτου η πολιχνη αυτη ειχε γινει διαμετακομιστικος κομβος αγαθων και εμπορευματων. Στη γεφυρα πανω ηταν μια ομαδα 7-8 βιρμανεζακια κοριτσακια με τις τοπικες τους στολες και μακιγιαρισμενες τοσο ομορφες σαν αγγελουδια. Τους εδινες καποια ψιλα και φωτογραφιζοσουν μαζι τους. Τα κοριτσακια ολο τιτιβιζαν γελωντας που: τους αγορασαμε παγωτα, καραμελες και γλυκα και οτι βρηκαμε τελος παντων και τους δωσαμε και τα ψιλα μας για να φωτογραφηθουμε και εγινε πανζουρλισμος απο τα γελια και τις φωνες τους. Τελικα εφτασε η ωρα να αγορασω αυτο στο οποιο ειχα καταληξει, κατι ευκολο στη μεταφορα, οχι ογκωδη ξυλογλυπτα και βαρια αγαλματα του Βουδα, κατι που να μπαινει στη βαλιτσα: ενα κεντημα. Τρια τεσσερα μαγαζια με κεντηματα ηταν διπλα στο ποταμι. Μπηκαμε στο πρωτο μεσα και ψαξε ψαξε να βρουμε κατι που να μας αρεσει ειδαμε κρεμασμενο ψηλα ενα που μου φανηκε μεγαλο, αλλα τι στην ευχη αφου ηταν ομορφο... ο ανδρας μου αρχισε το παζαρι. Παρα διπλα υπηρχαν αλλα δυο η τρια του ιδιου μεγεθους με διαφορες παραστασεις. Τελος παντων παζαρι στο παζαρι συμφωνησαμε. Μας το ξεκρεμανε και τι να δουμε: οι διαστασεις του ειναι 2x3 ο ογκος του θεωρατος, δε χωραει με τιποτε στη βαλιτσα, θελει δικο του σακο και μαλιστα μεγαλο και με ροδες μια που ζυγιζει 25 κιλα- τοσες πουλιες και κρυσταλλακια βλεπετε. Εκει, αφου πια εχουμε πληρωσει παθαινουμε κολπο. Πως θα το μεταφερουμε στο υπολοιπο ταξιδι, τι υπερβαλον βαρος θα πληρωναμε; Τι θα ελεγαν στο ελληνικο τελωνιο εν ετει 1991; Ολα αυτα μας εκαναν να τσακωνομαστε: "Καλα βρε ευλογημενη τι το ηθελες το κεντημα εσυ που δεν εχεις πιασει βελονι στο χερι σου;" "Καλα" απαντουσα εγω "τι ηθελες να διαπραγματευτεις το μεγαλυτερο που ειδες; Εγω ενα μικρο ηθελα μονο". "Που θα το σερνουμε τωρα στην μιση Ασια μου λες;" "Ωχ μωρε παντα υπερβολικος".
Μ' αυτα και μ' αυτα φτασαμε να διασχιζουμε την Ιαβα απο Badung προς Yogyakarta. Εχουμε κανει ομως εναν λαθος υπολογισμο: Ειμαστε σε ραμαζανι και τα 12 εκατομυρια της Τζακαρτα και των περιχωρων της εχουν ξεχυθει στο δρομο για να γυρισουν στα χωρια τους να γιορτασουν εκει με τις οικογενειες τους. Συμπερασμα: ενας στενοτατος δρομος, τουλαχιστον εκεινη την εποχη, δεν ξερω αν τωρα τον διαπλατυνανε, κατειλημενος απο οτι τροχοφορο βαλει ο νους σας: Αυτοκινητα , φορτηγα, ποδηλατα, μοτοποδηλατα, rikshaw, μοτοσυκλετες με καλαθι διπλα τους, καρα με βοδια η με τα ποδια (αυτοι οι τελευταιοι δεν πηγαιναν και τοσο αργα αν φανταστει κανεις οτι σε δυο ωρες διανυσαμε με αυτοκινητο μια αποσταση 20 χλμ. Αυτες οι ωρες θα μου μεινουν αξεχαστες, εξαιτιας της υπαρξιακης αγωνιας που διακατειχε τη θαλασσια χελωνα η οποια ηταν μπροστα απο μας. Η κακομοιρα προσπαθουσε να αναπνευσει, συνεχεια κουνουσε τα πτερυγια της και με κοιταζε με αγωνιωδες βλεμμα ενω ο οδηγος πλαι μου προσπαθουσε να μου εξηγησει με τα φτωχα του αγγλικα, ολους τους πιθανους τροπους μαγειρεματος του πλασματος αυτου και να του τρεχουν τα σαλια. Το οποιο πλασμα ηταν θηριωδες, σαν βγαλμενο απο τον πλοιαρχο Νεμο. Επιανε ολη την καροτσα του αγροτικου που προπορευοταν και περισσευε κιολας. Θυμαμαι αυτο το βλεμμα της χελωνας που με κοιτουσε επι ωρες και να μην μπορεις να φυγεις απο πουθενα, εκει εγκλωβισμενοι, ουτε μπρος ουτε πισω. Μεχρι που ειδαμε μια διασταυρωση και οπου φυγει φυγει. Στριψαμε δεξια, αποχαιρετησα τη χελωνα με απειρες ενοχες που δε μπορεσα να τη βοηθησω, ενω τοσο εμφανως ζητουσε βοηθεια για ζητημα ζωης και θανατου, και προσπαθωντας να τη βγαλω καθαρη με τις ενοχες μου, λεγοντας διαφορα σε σχεση με τον αναποδραστο κυκλο της φυσης, της ζωης και του θανατου κλπ.
Που πηγαιναμε ομως τωρα; Ειμασταν τυχεροι φτασαμε σε ενα παραθαλασσιο χωριουδακι που ηταν παραδεισος. Μια αμμωδης γλωσσα γης και δεξια και αριστερα δυο θεσπεσιες παραλιες και ενα χωριουδακι πανω της. Βρηκαμε ενα εξαιρετικο δωματιο και κατι νοστιμοτατους αστακους που ακομη τους θυμαμαι. Το χωριουδακι το λενε Pangandaran, ελπιζω να εξαλολουθει να ειναι εξισου παραδεισενιο οπως το εχω κρατησει στη μνημη μου. Μειναμε εκει εμεις και το κεντημα μας και περιμεναμε να περασσει η θυελα του ραμαζανιου. Εδεησε ο Αλλαχ και φτασαμε στην Yogyakarta, ειδαμε την πολη και τα περιξ μνημεια Borobudur και Prabanan. Μας ειπαν μαλιστα οτι φανατικοι μουσουλμανοι ειχαν αποπειραθει να ανατιναξουν το Borobudur, προξενωντας του καποιες ζημιες. Προδρομοι των Ταλιμπαν. Ομως ετσι οπως ειχαμε ανακατεψει το προγραμμα μας και μια και οι Ραμαζανιεις θα επεστρεφαν σπιτια τους οπου ναναι και θα ξαναγινοταν το κακο που ειδαμε σε αντιθετη φορα πραγμα πολυ χειροτερο γιατι τωρα ολους αυτους θα τους ειχαμε απεναντι και αυτοι ως γνωστον (στους ντοπιους - οχι σε εμας, εμας μας πληροφορησαν περι του τι εμελλε να συμβει) θα καταλαμβαναν και τα δυο ρευματα του δρομου με συνεπεια εμεις να πρεπει να ταξιδευουμε διαρκως μεσα απο χωραφια. Αδυνατον δηλαδη. Τελικα μας εστειλαν να διασχισουμε την υπολοιπη Ιαβα με ΚΤΕΛ βραδινο, να περασουμε απεναντι στο Μπαλι με φερυ μποτ και την αλλη μερα πια να φτασουμε στον προορισμο μας. Οπερ και εγενετο -μαζι και το κεντημα φυσικα- Μονο που οταν φτασαμε στο φερυ μποτ ηταν ηδη γεματο με αλλα ΚΤΕΛ και εβαλαν το δικο μας το ΚΤΕΛνα σταθει πλαγια στον καταπελτη με ολους τους επιβατες μεσα. Μια και ειμασταν οι μονοι δυτικοι που βρισκομασταν μεσα και διαμαρτυρηθηκαμε, μας αφησαν να κατεβουμε. Πραγμα που ηταν τελικα χειροτερο γιατι διαπιστωσαμε οτι επροκειτο για φοβερο σαπακι, χωρις μαλιστα και ασυρματο. Ευτυχως που ειχε τελεια απνοια. Καταληξαμε οτι καλυτερα ολοι μαζι πνιγμενοι παρα φαγωμενοι απο καρχαριες και αλλα τετοια ζουδια, επομενως καλυτερα μεσα στο πουλμαν.
Τελος παντων, καποτε εδεησε και φτασαμε στο Denpasar. Το πουλμαν μας αφησε σε κατι που ηταν μια αγορα. Φευ! ομως ουτε ενα ευπρεπες ταξι. Και εμας δε μας ειχε κοψει να ζητησουμε να μας περιμενει αυτοκινητο του ξενοδοχειου. Επομενως ανεβηκαμε σε μια καροτσα με διαφορους ντοπιους και την ορνιθοπανιδα τους- χωρις πλακα- και εμεις με το κεντημα. Φτανουμε λοιπον στο σινιε, χλιδατο, πενταστερο καταλυμα που θα μεναμε. Εκει να δειτε γελια: να πρεπει να κατεβουν πρωτα ολοι οι ντοπιοι με τις κοτουλες τους, τις κατσικουλες τους, τα γουρουνακια τους και μετα εμεις με το κεντημα, γιατι ειμαστε μεσα-μεσα. Ο στρατηγος στην εισοδο του ξενοδοχειου να προσπαθει να τους διωξει ολους αυτους, νομιζε μαλλον οτι γινοταν επιθεση στα θερινα ανακτορα. Μολις ειδε εμας τους δυτικους ηρεμησε. Η καθεστυκια ταξη δε θα διασαλευοταν εκεινη την ημερα. Με αυτη τη θριαμβευτικη εισοδο, που αφησε αλλωστε εποχη στα χρονικα του ξενοδοχειου, εισηλθαμε εντος (και με το κεντημα).
Οιμοι, οιμοι ομως ηρθε η μερα της επιστροφης, η μερα που τοσο φοβομασταν, η μερα της κρισης, η μερα του υπερβαλοντος βαρους. Φτασαμε λοιπον στο γκισε της Garuda. Ο υπαλληλος εκει ευγενεστατος μας λεει εχετε τριαντα κιλα υπερβαλλον βαρος. "Μαλιστα" λεμε εμεις "το ξερουμε, τωρα τι γινεται;" "Ακουστε" λεει ο ανθρωπος " εγω δε μπορω να σας το περασσω ετσι γιατι εσεις πετατε με Garuda μεχρι τη Σιγκαπουρη και μετα με ανταποκριση με Singapore Airlines. Πρεπει η Singapore να εχει τα σωστα παραστατικα των αποσκευων σας, αν ομως σας τις βγαλω στη Σιγκαπουρη και εσεις τις ξανατσεκαρετε εκει και ειτε δε θα το καταλαβουν και δε θα σας χρεωσουν παρα πανω ειτε θα πληρωσετε το προστιμο μονο απο Σιγκαπουρη και οχι απο Μπαλι. Συμφωνειτε; αλλωστε εχετε χρονο στη Σιγκαπουρη.Και αν σας ρωτησουν γιατι βγηκαν οι αποσκευες σας στη Σιγκαπουρη πεστε τους οτι δε μπορεσατε να συνενοηθειτε με τους τριτοκοσμικους μπαλινεζους. Οι Σιγκαπουριοι ειναι τοσο περηφανοι που αυτο αμεσως θα το πιστεψουν " Δεν ειχαμε και αλλη δυνατοτητα, δεχθηκαμε. Αγωνια μεχρι να φτασουμε στη Σιγκαπουρη. Τελικα οταν πηγαμε εκ νεου στο γκισε, δωσαμε τις αποσκευες, μας ρωτησαν γιατι δεν τις ειχαμε δωσει απο το Μπαλι κατευθειαν για Αθηνα, κατηγορησαμε- οπως μας ειχε υποδειχθει αλλωστε- την ασχετοσυνη των μπαλινεζων, συγκατανευσαν αυτοι, λεγοντας μας οτι αυτοι (οι μπαλινεζοι) ολο προβληματα τους δημιουργουν και ουτε κοιταξαν να δουν ποσο ζυγιζαν οι αποσκευες μας, μας ζητησαν συγνωμη για την ταλαιπωρια και μας εδωσαν κουπονια για το bar restaurant της business class. Ωραιο ε;
Οταν μπηκαμε στο αεροπλανο ο αντρας μου αρχισε παλι να τρωγεται με τα ρουχα του. Ειχα αγορασει, βλεπετε, και ενα ακριβο ρολοι που μου ειχε ζητησει ο πατερας μου. "Τι θα γινει με το τελωνειο! " ηταν το ερωτημα που κυριαρχησε σε μια δωδεκαωρη πτηση επιστροφης -δε με αφησε να κλεισω ματι -ακομη θυμαμαι αυτο το βασανιστηριο αυπνιας.Επεμενε να φορεσω το ρολοι στο χερι μου, εγω ελεγα οτι στη μικρη γυναικεια τσαντα που το ειχα μεσα, ουτε που θα της εδιναν σημασια, ανησυχουσε τι θα ελεγαν οι τελωνιακοι με το κεντημα. "Βρε παιδι μου ελεγα τι κανεις ετσι; Δεν εχω ακουσει να φορολογουν πουθενα κεντηματα". "Και αν δεν το θεωρησουν κεντημα αλλα χαλι, εχει διαστασεις χαλιου ξερεις 2x3"." Και γιατι να το θεωρησουν χαλι αφου δεν πατιεται, μονο γιατον τοιχο ειναι." "Ναι αλλα υπαρχουν και χαλια τοιχου και μαλιστα υπαρχουν και κεντημενα χαλια" " Α, ναι; που;"- το καταναλωτικο μου δαιμονιο ξυπνησε παλι, ηθελα να μαθω τι ειναι αυτα τα κεντητα χαλια και που τα βρισκει κανεις. "Σταματα πια, σκεψου κατι." "Μα τι αλλο να σκεφτω. ΔΕ ΘΑ ΠΟΥΜΕ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΑΛΙ ΑΛΛΑ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΕΝΤΗΜΑ. PLEASE, ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΩ ΛΙΓΟ." Αμ δε. Τελικα φτασαμε . "Ασε με να παω μπρος να τακτοποιησω το ζητημα" ειπε αυτος, που μετα απο 12 ωρες αγρυπνης πτησης και το αντιστοιχο jet lang ενιωθε ετοιμος να μασησει σιδερα. Φτανουμε στον ελεγχο αποσκευων και μας περνουν απο το μικροσκοπιο ολους μας. Αεροπλανο απο Σιγκαπουρη εν ετει 1991 και θα το αφηνανε: Χα! Ας γελασω. "Τι εχετε εδω;" ρωτα ο Υπηρετης του Δημοσιου Συμφεροντος δειχνοντας το σακκο με το κεντημα. "Ενα χαλι" απαντα ευθαρσως το καμαρι μου. "Ενα τι;" λεει με γουρλωμενα ματια το Οργανο του Κοινου Συμφεροντος. " Εμμμ... ενα κεντημενο χαλι" προσδιοριζει ο αετος μου. "Ενα επιτοιχιο κεντημα " ψελλιζω απο διπλα εγω. "Επιτοιχιο;" προσπαθει να καταλαβει ο ανθρωπος. Καθε τι που τον βγαζει απο την ροτα των στερεοφωνικων, των βιντεο, των φωτογραφικων και κινηματογραφικων μηχανων, τον ζοριζει τον ανθρωπο. "Ανοιχτε να το δουμε" Ανοιγουμε, αρχιζουμε να ξεδιπλωνουμε, απο την πισω πλευρα εμφανιζεται μια αθλια πρασινη λινατσα που ντουμπλαρει το κεντημα. Το βλεπει αυτο, συγχιζεται που χανει την ωρα μας με εμας και μας διωχνει.
Ετσι φεραμε στην Ελλαδα και κρεμασαμε στον τοιχο μας ενα απο τα πιο ομορφα εργοχειρα που εχω δει. Ενα σωστο αριστουργημα. Επι χρονια λοιπον το βλεπω και αναρωτιεμαι τι μπορει να ειναι, πως ειναι ενας λαος που στην αισθητικη του ειναι να κατασκευαζει πληθωρα τετοιων απαραμιλλων αντικειμενων. Ενας λαος για τον οποιο δεν ξερω σχεδον τιποτε. Μια στυγνη δικτατορια, μια πρωην αποικια των Αγγλων που κατεληφθη απο τους Ιαπωνες, μια ομορφη κυρια,η κορη του ηρωα τους, που γυρισε στην πατριδα της για να τεθει σε κατ'οικον περιορισμο απο την χουντα, ο Τζωρτζ Οργουελ που ιδρωνε στη βεραντα καποιου αποικιοκρατικου σπιτιου πινοντας ουισκι και γραφοντας τις "Ημερες της Μπουρμα" θελοντας να δειξει τη διαφθορα που φερνρει στον αποικοκρατουμενο λαο η ιδια η αποκιοκρατια , o Kipling να γραφει το On the road to Mandalay, ως γνησιος απολογητης της αποικιοκρατιας και εγω χωρις να ξερω γιατι, να ονειρευομαι εκεινο το μερος που δεν εχω δει.Ολα αυτα εντελως ανακατα και χωρις συστημα, να προσπαθω να βγαλω νοημα γιατι να με ελκυουν. Τελικα δεν εχει σημασια, αρκει που θελω να παω να ανακαλυψω αν το μερος ειναι τοσο ωραιο οσο το κεντημα μου.
