Πορτογαλία Αζόρες São Miguel χωρίς αυτοκίνητο - Κι όμως γίνεται!

[Extra muros]

Φύση

Lagoa das Sete Cidades

To διασημότερο ίσως φυσικό αξιοθέατο των Αζορών, βρίσκεται στο δυτικό άκρο του νησιού. Η ομίχλη δεν επιτρέπει πολύ καλά τη χρωματική διάκριση των δίδυμων λιμνών, μία γαλάζια και μια πράσινη, προσθέτει ωστόσο επιβλητικότητα. Ο θρύλος λέει πως σχηματίστηκαν από τα δάκρυα μιας πρασινομάτας πριγκηποπούλας και ενός γαλανομάτη χωρικού, που δεν μπορούσαν να χαρούν τον έρωτά τους λόγω ... κοινωνικών διαφορών. Ακριβώς δίπλα βρίσκεται η επίσης όμορφη λίμνη Σαντιάγο, όπως και το κουφάρι ενός ξενοδοχείου του Monte Palace, που ιδρύθηκε το 1989 με μεγάλες φιλοδοξίες, για να κλείσει λίγα μόλις χρόνια μετά, καθώς η τουριστική ανάπτυξη των Αζορών βρισκόταν ακόμα σε εμβρυακά στάδια. Το εγκαταλελειμμένο κτίριο σύντομα λεηλατήθηκε ολοσχερώς, αφήνοντας πίσω μόνο το σκελετό, παρόλα αυτά πολλοί τουρίστες αγνοούν τους στατικούς κινδύνους και σκαρφαλώνουν σε ό,τι έμεινε από την οροφή για να απολαύσουν τη θέα. Ακόμα όμως και αν αποφάσιζα να ζήσω επικίνδυνα εκείνη την ημέρα, η ομίχλη στερούσε οποιοδήποτε νόημα ρίσκου, το ίδιο ισχύει και για το αγνάντιο Vista do rei, που σε πιο ηλιόλουστες μέρες προσφέρει στο πιάτο και τις τρεις λίμνες από ψηλά. Το όνομα κυριολεκτικά σημαίνει "θέα του βασιλιά", καθώς το σημείο επισκέφτηκε το 1901 το βασιλικό ζεύγος της Πορτογαλίας Κάρολος και Αμαλία. Ο αργότερα δολοφονηθείς μονάρχης είναι κατά τα φαινόμενα εξαιρετικά δημοφιλής στο νησί, με διάφορες πλακέτες και αγάλματα αφιερωμένα στην γαλαζοαίματη επίσκεψη και τους ξεναγούς εξαιρετικά ενθουσιώδεις στην υπόδειξη κάθε κατσάβραχου όπου στάθηκε, έβηξε, ξύθηκε ο ξανθός βασιλέας. Η Sete Cidades ως χωριό δεν λένε πολλά και δίνουν μια μάλλον μελαγχολική αίσθηση, ενδιαφέρον είναι πάντως πως τυπικά όλος ο οικισμός αποτελεί ιδιωτική περιουσία ισχυρής οικογένειας της περιοχής, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει συμφωνηθεί το κατάλληλο αντίτιμο για την επίσημη παραχώρησή τους στο πορτογαλικό κράτος.

Λίμνη Σαντιάγο

Lagoa das Sete Cidades

 

[Extra muros]

Rabo de Peixe

Το ψαροχώρι (στην πραγματικότητα μεγάλη κωμόπολη των 8000 κατοίκων) είναι γνωστό για το γραφικό του φάρο, που φιγουράρει περίοπτα σε καρτ ποστάλ κι άλλα σουβενίρ του Σάου Μιγκέλ. Στο Νέτφλιξ μπορεί να βρει κανείς την ομώνυμη πορτογαλική σειρά, που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα. Πριν από είκοσι περίπου χρόνια, το πλοιάριο δυο Ιταλών εμπόρων ναρκωτικών ναυάγησε στα ανοιχτά του Rabo de Peixe, ξεβράζοντας τόνους κοκαϊνης στα βράχια. Η αστυνομία περισυνέλεξε ένα τμήμα της ποσότητας, υπολογίζεται όμως πως τουλάχιστον μισός τόνος και πιθανότατα παραπάνω κατέληξε σε κατοίκους της περιοχής, οδηγώντας σε έκρηξη τόσο το εμπόριο, όσο και τη χρήση της κοκαϊνης, με επιπτώσεις ακόμα και σήμερα στην τοπική κοινωνία. Αστικοί θρύλοι ισχυρίζονται ότι η κόκα πωλούνταν για 20 ευρώ σε ποτήρια, κι ότι οι νοικοκυρές τηγάνιζαν τα ψάρια τους σε αυτή αντί αλεύρου. Ορισμένοι κάτοικοι φυσικά όντως επωφελήθηκαν γινόμενοι "μικροί Εσκομπάρ" από το εμπόριο της κόκας, άλλοι όμως έπεσαν θύματα υπερβολικής δόσης ή παλεύουν ακόμα με τους δαίμονες της εξάρτησης. Μια πραγματικά παράξενη, όσο και σκοτεινή ιστορία, για την οποία τίποτε δε σε προϊδεάζει στην πρώτη επαφή με το ειδυλλιακό τοπίο.

 

[Extra muros]

Praia dos Moinhos

Όπως έχω ήδη αναφέρει, το νησί, όπως και γενικά οι Αζόρες, δεν είναι ονειρεμένος προορισμός για παραλιάκηδες. Αν και διαθέτει αρκετές και υπάρχουν ντόπιοι μαθημένοι να κολυμπούν χειμώνα- καλοκαίρι λόγω των σχετικά μικρών θερμοκρασιακών διακυμάνσεων του νερού, η ομορφιά των περισσότερων είναι μέτρια, ο καιρός όχι συχνά σύμμαχος, ενώ ελλοχεύουν και οι επικίνδυνες πορτογαλικές καραβέλες - τσούχτρες. Η Praia dos Moinhos είναι μια από τις εξαιρέσεις, χωρίς και πάλι να μιλάμε για κάτι ανεπανάληπτο. Σίγουρα πάντως στενοχωρηθήκαμε που δε βρέξαμε παρά τα πατουσάκια μας στον ωκεανό και τη μαυριδερή ηφαιστειακή άμμο. Ο γύρω οικισμός δε λέει και πολλά, έχει όμως ένα - δυο πέτρινα σπιτάκια, καθώς και μια όμορφη τοιχογραφία με διάσημες προσωπικότητες, όπου ανάμεσα στην Άννα Φραν, τον Χριστό, τον Τσε Γκεβάρα, τον Φερνάντο Πεσόα, το Μπομπ Μάρλεϊ, τη Μέρλιν και την Ντάιανα, θα βρει και τον .... Μωάμεθ τον Πορθητή.

 

[Extra muros]

Lagoa das Furnas

Από τα highlight του ταξιδιού. Η ίδια η λίμνη είναι από ψηλά είναι της πολύ όμορφη, τα πράγματα όμως γίνονται ακόμα πιο ενδιαφέροντα κατηφορίζοντας προς το ίδιο το χωριό Furnas, όπου μπορεί κανείς να βρει μια σειρά ταβέρνες που σερβίρουν το τοπικό Cozido das Furnas, ένα πιάτο με ανάμεικτα κρέατα και λαχανικά, τα οποία ψήνονται σε μεγάλα καζάνια που θάβονται 6 με 7 ώρες στην όχθη της λίμνης και σιγομαγειρεύονται από την ηφαιστειακή θερμότητα. Στο χωριό υπάρχει και μια βρύση με "Νερό που πέρδεται" (Àgua Peideira) -για την ακρίβεια υπάρχουν αρκετές, αλλά αυτή έχει και το όνομα πλην της χάρης- το οποίο οι ντόπιοι ισχυρίζονται ότι αναδομεί μέχρι και βλάβες στο DNA (και κάπου εκεί θυμάμαι ότι είμαι old enough να θυμάμαι τη σάγκα της φραπέλιας και με πιάνει μια μελαγχολία). Προϋπόθεση φυσικά να μην ενοχλείται κανείς από την υπέροχη γεύση θείου, η προπόνηση με κατανάλωση cozido das Furnas βοηθάει. Οι τοπικοί ξεναγοί αρέσκονται να προσφέρουν στα γκρουπάκια τους τσάι αναμεμειγμένο με το τοπικό νερό, καθώς το χρώμα αλλάζει σε μωβ εν ριπή οφθαλμού. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό κι απόκοσμο γίνεται το σκηνικό το βράδυ με τα μπορδοροδοκόκκινα που θα λεγε και μια ψυχή χρώματα των θερμών πηγών να ανεβαίνουν στον ουρανό.

Με πορδές δε βάφονται αυγά, μπορεί όμως να ξεδιψάσει - λέμε τώρα - ο αποκαμωμένος ταξιδευτής...



Άκρως απαραίτητη είναι και μια επίσκεψη στα λουτρά της Dona Beija, το μόνο μέρος σε όλο το Σάου Μιγκέλ που συνάντησα τουρίστες. Για λόγους υγείας η παραμονή είναι αυστηρά 90 λεπτά, μάλιστα μπαίνοντας σου φοράνε κι ένα βραχιολάκι που αλλάζει σταδιακά χρώμα υπενθυμίζοντας πότε έχει φτάσει η στιγμή του αποχωρισμού. Λόγω του συνωστισμού που επικρατούσε προσωπικά άραξα περισσότερο στο κρύο κομμάτι των λουτρών, όπου όμως εισέρρεε δυνατά θερμός πίδακας, προσφέροντας μια φοβερή αίσθηση αναζωογόννησης μέσα από την αντίθεση των θερμοκρασιών.

Lagoa das Furnas και μάλιστα με ήλιο, τι άλλο να ζητήσει κανείς...

Ένα μεγάλο υπαίθριο μαγειρείο στήνεται κάθε μέρα στη zona dos cozidos στη λίμνη Furnas

Mετανοείτε αμαρτωλοί, ήγγικεν η ώρα της Κρίσεως...

 

[Dr Snoopy]

Πολύ ωραία ιστορία και με χρήσιμες πληροφορίες,την διαβάζω καθυστερημένα γιατί τώρα την βρήκα.Εχει 2 εβδομάδες που γύρισα από το νησί και αν μου επιτρέπεται να κάνω μια μικρή διόρθωση και να δώσω 2-3 επιπλέον πληροφορίες για το Cozido das Furnas (ένα μίγμα από χοιρινό,μοσχάρι,κοτόπουλο, bacon,farinheira,πατάτες,γλυκοπατάτες,λάχανο,καρότο,yam που τοποθετούνται σε στρώσεις,με μπαχαρικά αλλά χωρίς την προσθήκη νερού).

α οποία ψήνονται σε μεγάλα καζάνια που θάβονται 6 με 7 μέρες

Προφανώς κατά λάθος έγραψες ότι τα καζάνια μένουν θαμμένα 6-7 μέρες,το φαγητό σιγομαγειρεύεται για 6-7 ώρες.Υπάρχουν περίπου 56 θέσεις για ψήσιμο στην περιοχή,η όλη διαδικασία που ξεκινάει από τις 8 το πρωί γίνεται από υπαλλήλους του Δήμου Povoacao,δεν είναι μόνο για τα εστιατόρια της περιοχής αλλά και για όποιο ιδιώτη θέλει με ένα μικρό κόστος(αν θυμάμαι καλά γύρω στα 5 ευρώ).

 

[Extra muros]

Caldera Velha

Ίσως το αγαπημένο μου μέρος στο Σάο Μιγκέλ. Εκεί όπου κλισέ όπως "Επίγειος παράδεισος" αποκτούν ξανά το αρχικό τους νόημα. Το πάρκο βρίσκεται αρκετά κοντά στη Ribeira Grande και εκτός από την πάμπλουτη βλάστηση, διαθέτει μια σειρά θερμές "πισίνες", όπου αναβλύζουν τα ιαματικά νερά από τις πλαγιές του ανενεργού από το 16ο αιώνα ηφαιστείου Água de Pau. Oι πισίνες έχουν διάφορα επίπεδα θερμότητας, ενώ μία από αυτές έχει κυριολεκτικά βραστό νερό (τελευταία φωτογραφία) και είναι φυσικά μη προσβάσιμη στο κοινό. Ευτυχώς όμως, η πιο εντυπωσιακή πισίνα, η Poça da Cascata, με το φερώνυμο καταρράκτη (cascata) είναι και η πιο κρύα, με αποτέλεσμα λίγοι τολμηροί να την προτιμούν, σε αντίθεση με τις ασφυκτικά γεμάτες θερμές πισίνες, δίνοντας την ευκαιρία για ολίγα ανεμπόδιστα πλάνα. Για την ακρίβεια, λίγο πιο πριν, αιθέρια ύπαρξη με μπικίνι (όχι η υποφαινόμενη) εμπλούτιζε το Ίνσταγκραμ της με πόζες ημιτροπικής μακαριότητας, εικόνα που φαντάζομαι θα γίνεται ολοένα και πιο συνηθισμένη τα επόμενα χρόνια, λόγω της αρκετά δυναμικά αυξανόμενης δημοφιλίας των Αζορών.

Στο πάρκο της Παλιοκαλντέρας (όπως θα τη μεταφράζαμε χαριτολογώντας) υπάρχει επίσης ένα αρκετά ενδιαφέρον κέντρο περιβαλλοντικής τεκμηρίωσης, ενώ τα αποδυτήρια μάλλον έχουν φτάσει στο όριο της χωρητικότητας τους. Όπως και στα λουτρά στο Furnas, υπάρχει όριο 1,50 ώρας για τα λουτρά, χωρίς ωστόσο το fancy βραχιολάκι που περιέγραψα πιο πάνω. Μπορεί ωστόσο κάποιος να επισκεφτεί το πάρκο και χωρίς λουτρό (το οποίο, όπως ισχύει γενικά για τέτοιου είδους μέρη, έτισ κι αλλιώς αποκλείεται για λόγους υγείας σε κάποια άτομα), κάτι που επίσης διαφοροποιεί αισθητά προς τα κάτω την τιμή εισόδου (3 ευρώ έναντι 10 για τις πισίνες). Με ή χωρίς βουτιά πάντως, παραμένει ά-χ-α-σ-τ-η εμπειρία. Ο ταπεινός ερασιτεχνικός φακός μου, μπορεί να αποδώσει ένα μόνο κλάσμα αυτής της μικρής όασης στη μέση του ωκεανού:

 

[Extra muros]

Φυσικό πάρκο Ribeira dos Caldeirões

Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό μέρος του νησιού (Νordeste, όπως ονομάζεται ο ομώνυμος δήμος), που πριν την κατασκευή του σύγχρονου αυτοκινητόδρομου απείχε 3-4 ώρες από την πρωτεύουσα Πόντα Ντελγάδα, ενώ ακόμα και σήμερα είναι το λιγότερο τουριστικά ανεπτυγμένο τμήμα του νησιού (όχι ότι το υπόλοιπο βυθίζεται από τα πλήθη, αλλά καταλάβατε). Το πάρκο ξεχωρίζει για τους υπέροχους καταρράκτες του, που βρίσκονται πάνω σε μια όμορφη διαδρομή από την οποία μπορεί κανείς επίσης να δει παλιά χοιροστάσια και μύλους, που αναπαλαιώθηκαν το 2006. Η είσοδος είναι δωρεάν, ενώ υπάρχουν ένα μικρό καφέ και ένα μαγαζί με οικονομικά και καλαίσθητα σουβενίρ.

 

[Extra muros]

Φυτεία Ανανά - Πόντα Ντελγάδα

Στις παρυφές της πρωτεύουσας του Σάου Μιγκέλ βρίσκεται μια μικρή φυτεία ανανά, ο οποίος είναι μικρός λόγω του υποτροπικού κλίματος, αλλά όχι λιγότερο νόστιμος από τον γνωστό μας λατινοαμερικάνικο. Κάποτε γινόταν εξαγωγές σε όλο τον κόσμο, τη σήμερον ημέρα λόγω του πολύ φτηνότερου ανταγωνισμού, σπάνια βρίσκει κανείς ανανά Αζορών ακόμα και στα σούπερ μάρκετ της ηπειρωτικής Πορτογαλίας.

Στην επίσκεψη για όποιον ενδιαφέρεται υπάρχει και μια μίνι ξενάγηση στα θερμοκήπια, όπου εξηγούν τις διαφορές θηλυκού-αρσενικού ανανά, τη διαδικασία της καλλιέργειας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φρούτου, ενώ δε λείπουν οι γατούλες που ως γνωστόν ξέρουν πάντα να τρυπώνουν στα πιο ζεστά μέρη.

Ο σημαντικότερος λόγος επίσκεψης ωστόσο είναι το καφέ - παντοπωλείο της φυτείας, όπου μπορεί κανείς να γευτεί λικέρ , κέικ, παγωτό και διάφορες άλλες παραλλαγές ανανά. Θυμάστε το παλιό ανέκδοτο για τη δίαιτα του ανανά, τρώω τα πάντα εκτός από ανανά; Ε το ακριβώς αντίθετο. Τιμές λίγο τσουχτερές για τα δεδομένα του νησιού, αλλά όντως δεν μπορείς εύκολα, ως τουρίστας τουλάχιστον, να βρεις τις γεύσεις και τα προϊόντα εκτός.

 

[Extra muros]

Τελικός απολογισμός

Πρόκειται για ένα ταξίδι που, περισσότερο σε σχέση με άλλα θα έλεγα, το άφησα να ωριμάσει και να ζυμωθεί μέσα μου, και ίσως ακόμα και στο μέλλον η επίγευσή του να αλλάξει. Στη διάρκεια του ταξιδιού και επιστρέφοντας από αυτό, είχα καταλήξει ότι δεν αγαπώ πολύ τον αμιγώς φυσιολατρικό τουρισμό, όχι ότι τον απορρίπτω, αλλά το γεγονός ότι το πολιτιστικό-ιστορικό ενδιαφέρον του τόπου κατά τα άλλα είναι κάπως περιορισμένο, δε μου έδινε εκείνη την εναλλαγή ανθρωπογενούς και φυσικού τοπίου που με συγκινεί σε άλλα μέρη. Επίσης είχα καταλήξει ότι οι τόσο ήσυχες πόλεις είναι ενδεχομένως ιδανικές για οικογένειες και ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά πραγματικά βαρετές για τουρίστες, πιθανότατα και για φοιτητές ή μόνιμους κατοίκους που αναζητούν μια εντονότερη κοινωνική ζωή, χωρίς να σημαίνει ότι θέλουν ένα ατελείωτο πάρτι.

Από την άλλη τα τοπία είναι όντως μοναδικά για την Ευρώπη, ίσως να συγκρίνονται μόνο με της Μαδέιρας στην οποία ακόμα δεν έχω πάει, και αναμφίβολα η ηρεμία που αποπνέει όλο το νησί κατά διαστήματα πραγματικά μου λείπει. Εκ των υστέρων αντιλαμβάνομαι ότι σπάνια έχω κάνει τόσο χαλαρωτικές - ψυχικά, όχι με την έννοια του "αράγματος"- διακοπές, όσο στις Αζόρες. Είχα πει μάλιστα τότε αστειευόμενη στην συνταξιδιώτισσα μου ότι το Σάου Μιγκέλ είναι το ιδανικό ησυχαστήριο για συγγραφείς που έχουν ξεμείνει από έμπνευση. Τώρα δε μου φαίνεται καθόλου αστείο και σοβαρά πιστεύω ότι ανήκει σε αυτά τα μέρη όπου μπορείς να πραγματώσεις το κλισέ μότο των οδηγών αυτοβοήθειας "να ξαναβρείς τον εαυτό σου". Δεν ξέρω αν θα επέστρεφα ποτέ στις Αζόρες, πιθανότατα αυτή τη φορά σε άλλα νησιά του συμπλέγματος, σίγουρα πάντως είμαι ολοένα και πιο χαρούμενη που είχα την τύχη να μπω έστω για λίγο σε αυτή την - ομιχλώδη - μικρογραφία του κήπου της Εδέμ.

 

[Extra muros]

Το νήμα μπορεί να μεταφερθεί στα ολοκληρωμένα.