Το Ηράκλειο έχει.. ακούσει πολλά. Ότι είναι άσχημο, μεγάλο, φασαριόζικο. Το Ηράκλειο κυρίως είναι μια σύγχρονη πόλη που όμως πάντα κουβαλάει πίσω της τη βαριά ιστορία και κληρονομιά της. Άλλωστε, δεν είναι μια τυχαία πόλη. Η πατρίδα του Καζαντζάκη, του Ελύτη, του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, κουβαλά μέσα της αρκετό παρελθόν για όποιον ενδιαφέρεται να το ανακαλύψει.
Αφετηρία μιας αναζήτησης στο Ηράκλειο (ή και κατάληξη αυτής, θα δούμε) είναι τα Λιοντάρια, η αλλιώς η Κρήνη Μοροζίνι, το ενετικό συντριβάνι με τα λιοντάρια που απ το στόμα τους αναβλύζει νερό, στην πλατεία Ελευθερίας. Κρατάμε το σημείο αυτό γιατί αργότερα θα ξαναπεράσουμε. Συνέχεια στη Λότζια, ένα από τα πιο όμορφα και προσεκτικά αναπαλαιωμένα κτήρια του Ηρακλειου. Κάποτε ήταν το διοικητικό κέντρο της πόλης, και σήμερα στεγάζει το Δημαρχείο. Συνεχίζοντας την περιπλάνηση συναντάμε τη Βασιλική του Αγίου Μάρκου που για χρόνια ήταν ο καθεδρικός ναός της Κρήτης και σήμερα στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη. Να μην ξέρεις με τι να ασχοληθείς – με το ιστορικό κτήριο ή με τα εκθέματα που φιλοξενεί; Και μιας και είμαστε ακόμα στις τέχνες, εδώ βρίσκεται το Μεγάλο Αρχαιολογικό Μουσείο Κρήτης. Θησαυροί των Μινωικών, κλασικών, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων φυλάσσονται εδώ για τον ανήσυχο επισκέπτη.
Αφήνουμε λίγο πίσω μας το κέντρο της πόλης και προχωράμε προς το λιμάνι. Είναι μια πραγματικότητα πως το λιμάνι στο Ηράκλειο δεν παίζει τον απόλυτα πρωταγωνιστικό ρόλο που συναντάμε σε άλλες παραθαλάσσιες πόλεις. Ωστόσο, υπήρξε σημαντικός εμπορικός και επιβατικός σταθμός, τόσο στην αρχαιότητα όσο και στην ενετοκρατία. Τώρα δεσπόζει μεγαλόπρεπο το φρούριο Κούλες, το θαλασσινό οχυρωματικό έργο των ενετών για να προστατεύουν το λιμάνι από τις θαλάσσιες επιδρομές. Λίγο νοτιότερα του κάστρου ορθώνεται ο προμαχώνας Μαρτινέγκο όπου έχει θαφτεί ο μεγάλος κρητικός συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης.
