Φωτο-ημερολόγιο από τη χώρα όπου “but” δε σημαίνει “αλλά”*

[delmem2233]

Δοκιμάζω κάτι καινούργιο (για μένα στο travelstories), κάτι εντελώς διαφορετικό από όλες τις προηγούμενες “ιστορίες” μου. Αντί για κείμενα-ατελείωτα “σεντόνια” με μόλις τρεις αναρτήσεις φωτογραφιών (σε εφτά χρόνια), σκέφτηκα να... φέρω τα πάνω κάτω, να βασίσω την “ιστορία” για τον μήνα που μόλις πέρασα στη Γαλλία σε φωτογραφίες (μέχρι δέκα για κάθε μέρα ταξιδιού), με κείμενο μόνο σύντομες -σχετικά- κειμενολεζάντες, όχι μεγαλύτερες από εκατό λέξεις. Το φωτο-ημερολόγιό μου μπορεί να το πει κανείς και νοερή... βόλτα-ξενάγηση στο πώς κύλησαν οι 33 ημέρες μου στη Γαλλία, από τις 9 Ιουνίου, παραμονές έναρξης του Euro, που πέταξα από Θεσσαλονίκη για Μποβέ, μέχρι τις 11 Ιουλίου, την επομένη του τελικού, που πήρα βραδινό λεωφορείο από Παρίσι για Μιλάνο.

Πέμπτη 9 Ιουνίου

10:25 Η θέα του γηπέδου του ΠΑΟΚ από το παράθυρό μου στο αεροπλάνο της Ryanair προφανώς δεν έχει καμία σχέση με τη Γαλλία, όμως, με κάποιον τρόπο, μου φαίνεται πρέπουσα εισαγωγή στην “ιστορία”, μια και στη συγκεκριμένη φωτογραφία φαίνονται τα δύο σπίτια μου, εκείνο των γονιών μου (σχεδόν στη γωνία της Λαμπράκη με το ρέμα της Τούμπας, 500 μέτρα από το γήπεδο), και το ίδιο το γήπεδο, στο οποίο ουσιαστικά μεγάλωσα, και στο οποίο πήρε τις διαστάσεις που πήρε η αγάπη μου για εκείνο που με έκανε να πάω -επιτέλους, πρώτη φορά- στη Γαλλία για το Euro, (τι άλλο, παρά) το ποδόσφαιρο.

18:50 Το Θεσσαλονίκη-Μποβέ το αγόρασα καιρό πριν, στα 30 ευρώ. Το Μποβέ-Παρίσι, αρνούμενος να δώσω τα 15,90 ευρώ του -ειδικού- λεωφορείου, το “κανόνισα” σχεδόν παραμονές της άφιξής μου εκεί, μέσω blablacar, του οποίου μόλις είχα γίνει μέλος. Με 5,60 ευρώ, ο Τιερί, ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας στο αεροδρόμιο, όχι μόνο με πήγε στο Παρίσι (με ατελείωτη πολύ-πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα περί απεργιών και όχι μόνο), αλλά με άφησε και 200 μέτρα από το Stade de France, στο οποίο για κάποιον λόγο έπρεπε να ήμουν το αργότερο στις οκτώ. Ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποίησα το blablacar, όχι όμως και η τελευταία (στη Γαλλία).

20:40 Το Stade de France, όσοι είστε στην ηλικία μου (στα 40) ή λίγο μικρότεροι, και παρακολουθείτε ποδόσφαιρο, πρέπει να το έχετε συνδέσει περισσότερο με τον τελικό του Μουντιάλ του 1998, όταν η Γαλλία νίκησε 3-0 τη(ν... απορυθμισμένη, λόγω της κρίσης που υπέστη ο Ρονάλντο λίγες ώρες πριν το παιχνίδι) Βραζιλία. Όσοι δεν ασχολείστε καθόλου με το ποδόσφαιρο, αλλά παρακολουθείτε τι συμβαίνει στον κόσμο, το γήπεδο το είδατε σίγουρα στις ειδήσεις πέρσι τον Νοέμβριο, όταν στο Παρίσι σημειώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα πολλαπλές τρομοκρατικές επιθέσεις, με μία εξ αυτών να λαμβάνει χώρα ακριβώς έξω από το -γεμάτο- στάδιο, την ώρα φιλικού αγώνα μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας.

21:05 Μία από τις εισόδους της fan zone στο Saint-Denis, λίγα λεπτά περπάτημα βόρεια του γηπέδου. Το Saint-Denis είναι τόσο... ξέχωρο από το Παρίσι, όσο είναι η Καλαμαριά από τη Θεσσαλονίκη (ούτε στο ελάχιστο), τυπικά όμως είναι ξεχωριστή πόλη. Από το συγκεκριμένο σημείο πέρασα περπατώντας (κάτι λιγότερο από δύο χιλιόμετρα) από το γήπεδο μέχρι το διαμέρισμα airbnb στο οποίο είχα κανονίσει να μείνω εκείνο το βράδυ (για 14 ευρώ), διαδρομή γεμάτη από ενδιαφέροντα μαγαζιά, από... αραβικά ζαχαροπλαστεία, μέχρι αφρικανικά κομμωτήρια.

22:00 Αρχές Ιουνίου, ο ήλιος στο Παρίσι δύει πολύ αργότερα σε σύγκριση με τη Θεσσαλονίκη, κι έχοντας αφήσει τα πράγματά μου στο σπίτι του airbnb οικοδεσπότη μου βγήκα σύντομη βόλτα στη γειτονιά. Τη συγκεκριμένη φωτογραφία την έβγαλα σαν... ενδεικτική της κατάστασης που επικρατούσε εκείνες τις ημέρες στο Παρίσι, στο οποίο οι εργαζόμενοι στον τομέα καθαριότητας (και όχι μόνο) ήταν σε απεργία. Ακριβώς γύρω από το γήπεδο, οι κάδοι ήταν άδειοι, μόνο όμως ακριβώς γύρω από το γήπεδο (προφανώς οι της οργανωτικής επιτροπής του Euro είχαν φροντίσει, ξέροντας ότι την επομένη στο στάδιο θα μαζεύονταν 80.000 φίλαθλοι, πολλοί εκ των οποίων ξένοι).

22:05 “51 ματς, μία μόνο L'ÉQUIPE (“η ομάδα”)”, διαφήμιση της ομώνυμης αθλητικής εφημερίδας σε στάση λεωφορείων, με έναν ακόμα... λόφο σκουπιδιών πίσω δεξιά. Τόσα, 51, ήταν συνολικά τα παιχνίδια του Euro, από το εναρκτήριο Γαλλία-Ρουμανία, μέχρι τον τελικό.

22:40 Ο Ομπάι, το παιδί στο μικρό διαμέρισμα του οποίου έμεινα το βράδυ, είναι Μαροκινός, και σαν πιστός μουσουλμάνος περίμενε τη δύση του ήλιου για να βάλει κάτι στο στόμα του (μήνας Ραμαζανίου). Φιλικός, ευγενής και γενναιόδωρος, με το που επέστρεψα από τη σύντομη βόλτα μου, μου πρόσφερε ό,τι ακριβώς είχε φάει κι εκείνος λίγο νωρίτερα. Από την πρώτη στιγμή τα πήγαμε καλά, και οι συζητήσεις μαζί του είχαν πάντα ενδιαφέρον (επέστρεψα στο σπίτι του ξανά και ξανά κατά τη διάρκεια του Euro), ένα από τα θετικά τού airbnb, του να μένεις κάπου με ντόπιο, ή έστω με ξένο που έχει κάνει νέο σπίτι του το μέρος που επισκέπτεσαι, και σου προσφέρει τη δική του οπτική τής νέας πατρίδας του...

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Παρασκευή 10 Ιουνίου

10:50 Η συγκεκριμένη γέφυρα βρίσκεται πάνω από το κανάλι του Saint-Denis, στο βορειοδυτικό άκρο του γηπέδου. Τη φωτογραφία την έβγαλα επειδή φαίνεται το γήπεδο στο βάθος, αλλά και για να θυμάμαι κάτι (σχετικό με τα “μέτρα ασφαλείας”) στο οποίο πιθανότατα θα αναφερθώ στο τέλος αυτής της “ιστορίας”, σε ένα-δύο... απολογιστικά κείμενα-ατελείωτα “σεντόνια”, αγαπητή “apodrasi” . Σήμερα όμως, τη φωτογραφία τη θυμάμαι περισσότερο για κάτι που είδα δέκα δευτερόλεπτα μετά το “κλικ”. Από την άλλη πλευρά της γέφυρας, ανέβαινε μία μαύρη κυρία με το πιτσιρίκι της, με τα χέρια της γεμάτα ψώνια. Ανεβαίνοντας, πρόσεξε ότι το κορδόνι ενός παπουτσιού του γιου της είχε λυθεί, και έκανε να σκύψει για να αφήσει τα ψώνια και να το δέσει. Πριν προλάβει, ένας νεαρός αραβικής καταγωγής που επίσης ανέβαινε τη γέφυρα, έσπευσε να σκύψει εκείνος πρώτος και να δέσει το κορδόνι του μικρού, εικόνα που μου φάνηκε πολύ γλυκιά, μία από τις πάμπολλες που είδα στη Γαλλία τον μήνα μου εκεί.

11:30 Μικρό κομμάτι του ατελείωτου Κέντρου Τύπου στο Stade de France. Ένα από τα πολλά καλά τού να έχεις πρόσβαση σε Κέντρα Τύπου σε τέτοιες διοργανώσεις, είναι ότι μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να αφήσεις τα πράγματά σου (έχουν αμέτρητα ντουλάπια), αν κάνεις κέφι (όπως στην προκειμένη περίπτωση) να τριγυρίσεις μερικές ώρες εκτός γηπέδου, χωρίς να... κουβαλάς μαζί/πάνω σου όλα τα... προικιά σου. Μετά τα μεσάνυχτα με περίμενε λεωφορείο για Μπορντό, οπότε έπρεπε να κάνω “τσεκ-άουτ” από το airbnb κατάλυμα της προηγούμενης ημέρας.

14:50 Η Βασιλική (δεξιά) και το Δημαρχείο (αριστερά) του Saint-Denis, με μία μικρή fan zone ανάμεσά τους, για παιδιά, για τα οποία είχαν ετοιμαστεί διάφορες δραστηριότητες. To Saint-Denis ανήκει στην ίδια κατηγορία με το... Σαν Σίρο και το Άνφιλντ (μεταξύ αμέτρητων άλλων), οφείλει σε Τ Ε Ρ Α Σ Τ Ι Ο βαθμό την αναγνωρισιμότητα του ονόματός του -τουλάχιστον μεταξύ των δισεκατομμυρίων ποδοσφαιρόφιλων σε όλο τον κόσμο- στο γήπεδο που φιλοξενεί εντός ορίων του. Αν δεν ήταν το Stade de France εκεί που είναι, αμφιβάλω αν κανείς μας θα είχε ακουστά για το συγκεκριμένο μέρος βόρεια του Παρισιού, όπως, ομοίως, αν δεν ήταν για κάποιον... ποδοσφαιρικό “ναό”, κανείς μας δε θα ήξερε ότι περιοχή του Μιλάνου λέγεται Σαν Σίρο, ή ότι κομμάτι του Λίβερπουλ λέγεται Άνφιλντ...

14:55 Θρήσκος δεν είμαι, όμως αυτό δε με εμποδίζει να βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσες τις λεπτομέρειες σε ναούς κάθε θρησκείας, όπως τα σκαλιστά στην κεντρική είσοδο της Βασιλικής του Saint-Denis, κι ειδικά εκείνα στο δεξί μισό, στο πρώτο τόξο, το πλησιέστερο στον “INRI”.

15:10 Ο κεντρικός πεζόδρομος του Saint-Denis, κατάλληλα... στολισμένος για τον μήνα του Euro. Το Saint-Denis ήταν η πρώτη -ουσιαστικά- πηγή μου άντλησης εντυπώσεων από τη Γαλλία, και σε γενικές γραμμές με ξάφνιασε ευχάριστα. Μου άρεσε να βλέπω... μαύρες κυρίες ντυμένες με πολύχρωμα ρούχα που παραπέμπουν στο... Καμερούν για παράδειγμα, να αφήνονται στα χέρια κυριών από την Κίνα και το Βιετνάμ, για να τους περιποιηθούν τα νύχια, ή αραβικής καταγωγής νεαρούς να μπαίνουν σε αφρικανικά κομμωτήρια και να κουβεντιάζουν για το ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο κούρεμά τους. Μου άρεσε ότι στον κεντρικό πεζόδρομο μπορείς να βρεις από... “κεμπάμπ” και αραβικά γλυκά, μέχρι τσούρρος και... κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο.

18:55 Πίσω στο γήπεδο, δύο ώρες πριν την έναρξη του Γαλλία-Ρουμανία και γενικότερα του Euro.

20:40 Τελευταίο δευτερόλεπτο (ο άσος στη γιγαντοοθόνη, στο τέλος αντίστροφης μέτρησης) πριν αρχίσει η τελετή έναρξης, με χιλιάδες Ρουμάνους (στα κίτρινα) να έχουν γεμίσει το κομμάτι των κερκίδων που τους αναλογούσε.

20:50 Η κορύφωση της τελετής έναρξης, με τον κόσμο να συμμετέχει “ζωγραφίζοντας” τις σημαίες όλων των χωρών που εκπροσωπήθηκαν στη Γαλλία.

21:00 Τελευταίο δευτερόλεπτο (ένας ακόμα άσος σε -άλλη- γιγαντοοθόνη, στο τέλος μίας ακόμα αντίστροφης μέτρησης) πριν σφυρίξει ο διαιτητής την έναρξη του αγώνα και όλης της διοργάνωσης. Δύο-τρία λεπτά νωρίτερα είχε προηγηθεί το... highlight της ημέρας, η ανάκρουση του γαλλικού εθνικού ύμνου. Τον λάτρεψα από πιτσιρικάς, την πρώτη φορά που τον άκουσα στην τηλεόραση πριν από παιχνίδι, κι ανέκαθεν σκεφτόμουν πόσο τυχεροί είναι οι παίκτες τη Γαλλίας να έχουν έναν τόσο... “ξεσηκωτικό” ύμνο να τους “φτιάχνει” ακριβώς πριν αρχίσει αγώνας τους (σε αντίθεση με χώρες που ο ύμνος τους είναι... ό,τι πρέπει για να αποκοιμηθείς -ακόμα και όρθιος). Ανέκαθεν λοιπόν με ενθουσίαζε να τον ακούω στην τηλεόραση. Ακούγοντάς τον όμως από 75.000 κόσμο να τον τραγουδά με την ψυχή του, με έκανε -δίχως υπερβολή- να ανατριχιάσω, έστω και μη Γάλλος, ούτε καν Γαλλόφιλος(!).

22:30 Τελευταία κλεφτή ματιά σε οθόνη στο Κέντρο Τύπου, πριν φύγω για Μπερσί, για το λεωφορείο για Μπορντό. Με μισή καρδιά, “θυσίασα” το τελευταίο 20λεπτο του αγώνα, για να μη ρισκάρω να χάσω το λεωφορείο. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η διαδρομή με μετρό από το Stade de France μέχρι το Μπερσί είναι λιγότερο από μία ώρα, όμως όταν έχεις 80.000 κόσμο να φεύγει ταυτόχρονα από γήπεδο και στην πλειοψηφία του να μετακινείται με το μετρό, το “φυσιολογικές συνθήκες” πετιέται από το παράθυρο. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι έτσι, έχασα το νικητήριο γκολ της Γαλλίας στο τέλος του αγώνα. Δε γίνεται να τα έχουμε όλα (γαμώτο...). Τουλάχιστον έφθασα στον σταθμό της Megabus εγκαίρως, για να μοιραστώ το βραδινό λεωφορείο για Μπορντό με πολλούς Ουαλούς που πήγαιναν να δουν την ομάδα τους.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Σάββατο 11 Ιουνίου

8:25 Τα λεωφορεία της Megabus κάνουν τέρμα στο Μπορντό μπροστά στο ξενοδοχείο Καμπανίλε, λίγες δεκάδες μέτρα από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης. Σε αυτόν, όπως βλέπετε, υπήρχε πιάνο διαθέσιμο σε όλους, αλλά και “ποδοσφαιράκι”, για να είναι ο σταθμός στο... Euro-ϊκό πνεύμα των ημερών.

8:30 Γελοίο. “Αυτό το καλοκαίρι, τα πιο ωραία ματς του Euro 2016 της UEFA αρχίζουν εδώ”. Γε-λοί-ο. Ιερό-ιερότατο το δικαίωμα στην απεργία, δε γίνεται όμως να είσαι ο επίσημος -και καλά- μεταφορέας φιλάθλων, να γεμίζεις τους σταθμούς σου και τις πόλεις με διαφημίσεις, και τελικά να... βασανίζεις εκατοντάδες χιλιάδες φιλάθλους με αμέτρητες ακυρώσεις δρομολογίων. Διευκρινίζω ότι το “κατηγορώ” μου το απευθύνω και στη διοίκηση της SNCF, των σιδηροδρόμων της Γαλλίας, η οποία δε φρόντισε να πετύχει έγκαιρα εργασιακή ειρήνη με το προσωπικό της, αλλά και στους εργαζόμενους που εκβιαστικά και τυχοδιωκτικά επέλεξαν πολύ συνειδητοποιημένα να κορυφώσουν τις απεργιακές κινητοποιήσεις τους τις πρώτες δέκα μέρες του Euro.

11:00 Λόγω μίας άλλης απεργίας/στάσης εργασίας, των μέσων μαζικής μεταφοράς στο Μπορντό, έπρεπε να περιμένω μέχρι τις δώδεκα για να πάρω τραμ για το γήπεδο. Το θετικό αυτού ήταν ότι “αναγκάστηκα” να κάνω -πολύ αργή- βόλτα δίπλα στο ποτάμι, και κυρίως να παρατηρήσω τους αμέτρητους Ουαλούς φιλάθλους, οι οποίοι από νωρίς το πρωί είχαν κάνει... κατάληψη σε οποιοδήποτε μαγαζί πουλούσε αλκοόλ. Πρώτη φορά “έζησα” από κοντά Ουαλούς φιλάθλους, με εντυπωσίασαν με το κέφι τους, με highlight το κοριτσάκι-τρισχαριτωμένη φατσούλα μίας οικογένειας (ούτε πέντε ετών), που μοίραζε μικρές σημαίες της Ουαλίας σε όποιον περνούσε από το μαγαζί όπου είχαν καθίσει οι γονείς του, ακόμα και σε Σλοβάκους (κόντρα σε εκείνους έπαιζε η Ουαλία λίγο αργότερα).

11:50 Ασπρομάλληδες Ουαλοί προσπαθούν να βγάλουν άκρη με το μηχάνημα έκδοσης εισιτηρίων, κατάλληλα ντυμένοι για να γιορτάσουν την επιστροφή της ομάδας τους στα τελικά μίας μεγάλης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης (Μουντιάλ ή Euro), μετά από 58 ολόκληρα χρόνια(!). Μέχρι πριν από έναν μήνα, η Ουαλία είχε να επιδείξει μόνο μία συμμετοχή σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου το πολύ μακρινό 1958, χρονιά που οι κύριοι της φωτογραφίας πρέπει μεν να ζούσαν, αλλά να μην ήταν μεγαλύτεροι από μαθητές δημοτικού. Αυτό από μόνο του σας δίνει μία ιδέα τού ΠΟΣΟ σημαντικό ήταν για χιλιάδες και χιλιάδες Ουαλών να ΕΙΝΑΙ στη Γαλλία για το Euro, και να μοιραστούν αυτήν την... ιστορική περίσταση με συγγενείς και φίλους, από... παππούδες, μέχρι πιτσιρίκια προσχολικής ηλικίας.

16:00 Εξωτερικά, αρχιτεκτονικά, το νέο γήπεδο του Μπορντό είναι... μία κατηγορία μόνο του. Έχω διαβάσει ποικίλες περιγραφές τού τι θυμίζει σε όσους το βλέπουν, προσωπικά όμως μου φάνηκε σαν τεράστια μπανιέρα(!), που στηρίζεται σε τεράστιους πασάλους.

16:05 Εσωτερικά, τα λευκά και γκρίζα καθίσματά του το κάνουν να φαίνεται μάλλον ανιαρό, μέχρι την έναρξη του αγώνα όμως, χιλιάδες Ουαλοί είχαν “βάψει” μεγάλα κομμάτια των κερκίδων κόκκινα, δίνοντας ζωή στις κερκίδες με τις εμφανίσεις και τα τραγούδια τους.

19:40 Ελάχιστα λεπτά πριν τη λήξη του αγώνα, οι Ουαλοί μόλις έχουν ανακτήσει το προβάδισμα (2-1), και από την ένταση δυσκολεύονται να ξανακαθίσουν. Εκείνοι που κάθονται, φορώντας μπλε ή λευκές φανέλες, μάλλον συμβιβασμένοι με την επερχόμενη ήττα, είναι οι Σλοβάκοι. Το 2-1 δεν άλλαξε, κι έτσι από το γήπεδο φύγαμε ικανοποιημένοι χιλιάδες Ουαλοί και ένας τουλάχιστον Έλληνας. Μετά από μία πολύ κακή εμπειρία που είχα στην Μπρατισλάβα το 2011, στους Σλοβάκους, καλώς ή κακώς, δεν τρέφω καμία συμπάθεια, σε αντίθεση με τους Ουαλούς που τη συγκεκριμένη μέρα, από νωρίς το πρωί (για να μη γράψω από το προηγούμενο βράδυ στο λεωφορείο από Παρίσι), με κέρδισαν με τη συνολική συμπεριφορά τους.

21:05 Μία τελευταία ματιά στην... μπανιέρα του Μπορντό, πριν πάρω το τραμ της επιστροφής στο κέντρο, για το δεύτερο διαδοχικό βραδινό λεωφορείο, αυτήν τη φορά με προορισμό το Παρίσι. Παρά το γεγονός ότι από το γήπεδο έφυγα με άπλετο-άπλετο χρόνο μπροστά μου για να προλάβω το λεωφορείο, λίγο έλειψε να το χάσω, επειδή το τραμ κόλλησε σε κάποιο σημείο για σχεδόν μισή ώρα(!!!), η πρώτη από τις πέντε συνολικά εκνευριστικές εμπειρίες μου με τραμ στη Γαλλία, τις πέντε (πέντε στα πέντε!) μέρες που τα χρησιμοποίησα σε Μπορντό και Λιόν. Όσο για το λεωφορείο της Megabus, το εισιτήριο, όπως και το της περασμένης βραδιάς, μου κόστισε πεντέμισι ευρώ (5,59 για την ακρίβεια), εισιτήρια αγορασμένα λίγες ώρες μετά την έναρξη διάθεσής τους στο σάιτ της εταιρείας, αρχές Μαΐου.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Κυριακή 12 Ιουνίου

6:10 Το μέρος από το οποίο πέρασα περισσότερες φορές στο Παρίσι, γενικά στη Γαλλία, τις 33 ημέρες μου στη χώρα, ο σταθμός λεωφορείων της Megabus στο Μπερσί, δίπλα στον Σηκουάνα. Συνολικά πήρα 15 λεωφορεία της συγκεκριμένης εταιρείας (16, με το Παρίσι-Μιλάνο), κάλυψα κάτι περισσότερο από 6000 χιλιόμετρα (σχεδόν 6900 συμπεριλαμβάνοντας το λεωφορείο για Μιλάνο), ξοδεύοντας μόλις 62 ευρώ (75, μαζί με το μετα-Euro-ϊκό Παρίσι-Μιλάνο). Όλα τα εισιτήρια της Megabus μου κόστισαν από 1,40 μέχρι 5,59 ευρώ, τιμές που βρήκα επειδή, όπως ανέφερα και χθες, όλα τα εισιτήρια τα αγόρασα λίγες ώρες αφού έγιναν διαθέσιμα από την εταιρεία στην ιστοσελίδα της, αρχές Μαΐου.

10:00 Εξωτερικά, το Parc des Princes... κραυγάζει ότι τα έχει τα χρονάκια του (κτίστηκε αρχές δεκαετίας του '70), από άποψη υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του έχει τόση σχέση με τα καινούργια γήπεδα όση έχει ένα σημερινό μονοθέσιο της Φόρμουλα Ένα με τα κάρα που χρησιμοποιούσαν οι παππούδες μας πριν από πολλές δεκαετίες, προσωπικά το εξωτερικό του μου φαίνεται λίγο αστείο, σαν... ακανθώδης ράχη ζώου(!), όμως... αν είσαι του ποδοσφαίρου, βλέποντάς το για πρώτη φορά, μένεις να το χαζεύεις, σκεπτόμενος τι έχει συμβεί εκεί μέσα, και ποιοι παίκτες έχουν αγωνιστεί εκεί -κυρίως- με την Παρί Σεν-Ζερμέν, “κληρονομιά” που σύγχρονα “διαστημικά” γήπεδα σαν εκείνο... στη Λιόν για παράδειγμα, ούτε έχουν, ούτε, κατά πάσα πιθανότητα, θα αποκτήσουν ποτέ.

10:20 Διαφημίσεις γαλλικών περιοδικών, κοντά στο γήπεδο. Αριστερά, πρώτο θέμα ο μακαρίτης Μοχάμεντ Άλι, λίγες ημέρες μετά τον θάνατό του. Επιμέρους θέματα, ο Έβο Μοράλες (πρόεδρος της Βολιβίας), και το “speed dating” στο Ιράν(!). Δεξιά, “οι Άγγλοι. Should they stay or should they go”, λίγες ημέρες πριν το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο (όχι μόνο στην Αγγλία), για την παραμονή τους ή μη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με... φιγούρα του πρωτοσέλιδου κάποιον που μοιάζει ύποπτα υπερβολικά στον Χιου Γκραντ. Βλέποντας αυτά τα πρωτοσέλιδα, για κάποιον λόγο θυμήθηκα την Ταϊβάν, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, χώρες στις οποίες δεν καίγεται καρφί στον Τύπο για το τι συμβαίνει εκτός συνόρων, στον υπόλοιπο κόσμο, εκτός κι αν πρόκειται για τις ΗΠΑ (και, στην περίπτωση της Ταϊβάν, στην Κίνα).

10:50 Κροάτες φίλαθλοι, λίγες δεκάδες μέτρα από το Παρκ ντε Πρενς. Προσέξτε τον τύπο μπροστά-δεξιά, με το σκουφάκι του πόλο, σήμα κατατεθέν των Κροατών οπαδών όταν ταξιδεύουν για να υποστηρίξουν εθνική ομάδα τους, ανεξαρτήτως αθλήματος. Το πόσο... φετίχ είναι το σκουφάκι του πόλο για τους Κροάτες, φάνηκε και στη λύση που σκαρφίστηκαν οι του ιατρικού τιμ της Κροατίας στη Γαλλία, για να προστατέψουν το κεφάλι του Βέντραν Τσόρλουκα, αμυντικού της ομάδας τους. Χτύπησε στο παιχνίδι με την Τουρκία, οι γάζες που του έβαζαν στο κεφάλι συνεχώς ξεκολλούσαν, το ίδιο πρόβλημα είχαν στο επόμενο παιχνίδι με την Τσεχία, κι εκεί ήταν που σκέφτηκαν να του... φορέσουν σκουφάκι του πόλο(!!!), κάτι που οι διαιτητές και οι της ΟΥΕΦΑ επέτρεψαν, μια και τα χρώματα ήταν όμοια με τα της φανέλας τους.

10:55 Τούρκοι οπαδοί, στο απέναντι πεζοδρόμιο από εκείνο των Κροατών. Τη φωτογραφία τη βάζω για να μοιραστώ παρατήρηση-απορία ετών. Δεν κατάλαβα ποτέ φιλάθλους που ταξιδεύουν για να δουν την εθνική ομάδα τους, αλλά επιλέγουν να πάνε στο γήπεδο φορώντας φανέλα του συλλόγου τους. Μπροστά δεξιά, με γυρισμένη την πλάτη, εκείνος που φοράει φανέλα με κίτρινες και σκούρες μπλε ρίγες είναι οπαδός της Φενέρμπαχτσε. Στη μέση δεξιά, ο όρθιος με τη μαύρη φανέλα που τραβάει βίντεο με το κινητό του, είναι οπαδός της Μπεσίκτας. Ανάμεσα στους Τούρκους ήταν και αμέτρητοι οπαδοί της Γαταλάσαραϊ, με φανέλες, ζακέτες, κασκόλ της ομάδας τους. Πόσους Κροάτες είδα με φανέλα του συλλόγου τους, της Ντίναμο Ζάγκρεμπ, ή της Χάιντουκ Σπλιτ; Κανέναν... Πιθανή εξήγηση; Όπως θα έλεγε μία φίλη μου, “it's a cultural thing”...

12:40 Σχεδόν δυόμισι ώρες πριν αρχίσει το Τουρκία-Κροατία, το εσωτερικό του “Πάρκου των Πριγκίπων”, με τους... Πύργους του Άιφελ στα “πέταλα” και στη μέση απέναντι. Τα κόκκινα καθίσματα (μπλε στην πραγματικότητα, αλλά καλυμμένα προσωρινά με κόκκινες θήκες) που φαίνονται απέναντι, λίγο αριστερά από το κέντρο, είναι ο χώρος των κερκίδων που αναλογούσε “επίσημα” στους Τούρκους φιλάθλους. Την ώρα των ύμνων, με το γήπεδο πλέον γεμάτο, ήταν εμφανές ότι οι Τούρκοι ήταν σχεδόν το 70% του κόσμου. Επειδή όμως στο ποδόσφαιρο, καλώς ή κακώς, οι φίλαθλοι δε βάζουν γκολ... (συνεχίζεται)

15:40 (συνέχεια) Ο γιγαντοοθονιζόμενος Λούκα Μόντριτς μόλις έχει πετύχει το μοναδικό γκολ του αγώνα, και... (συνεχίζεται)

15:40 (συνέχεια) Οι Κροάτες το χαίρονται με την ψυχή τους στη γωνιά των κερκίδων που τους αναλογούσε, μαζί με μερικούς... σκόρπιους συμπατριώτες τους, σε άλλα σημεία των κερκίδων. Μαζί τους κι ένας Έλληνας(...), ο οποίος είναι εδώ και χρόνια ποδοσφαιρικά ερωτευμένος με τον Μόντριτς και τον Ντάρι(γι)ο Σέρνα, και, με την Ελλάδα απούσα, είχε επιλέξει την Κροατία σαν “αγαπημένη ομάδα” του σε αυτό το Euro.

17:05 Ένα τεταρτάκι μετά τη λήξη του αγώνα. Η φωτογραφία είναι φαινομενικά αδιάφορη, κοιτάξτε όμως κάτω δεξιά τους τρεις “stewards” με τα πορτοκαλί και κίτρινα “γιλέκα” τους που βγάζουν φωτογραφία με Κροάτη φίλαθλο. Η εντολή που έχουν οι “stewards” από την UEFA είναι να μεριμνούν ώστε μετά τη λήξη κάθε αγώνα οι κερκίδες να αδειάζουν όσο γίνεται πιο σύντομα, κατά προτίμηση εντός 10-15 λεπτών. Υπάρχουν -αρκετοί- “stewards” που το κάνουν αγενώς, συμπεριφερόμενοι σαν θυμωμένοι αγροίκοι, υπάρχουν -οι περισσότεροι- άλλοι που το κάνουν διακριτικά, τυπικά, “επαγγελματικά”, υπάρχουν και λιγοστοί που κατανοούν ότι κάποιος μπορεί να έχει ταξιδέψει από πολύ μακριά, και να έχει μαζέψει χρήματα για πολύ-πολύ καιρό για να είναι στο γήπεδο εκείνη τη μέρα, και του αξίζει ένας φιλικός αποχαιρετισμός, λίγη... ανοχή (στον χρόνο αποχώρησης από τις κερκίδες), μέχρι, ίσως, κι ένα χατήρι (μία φωτογραφία).

20:10 Γήπεδο σχολής ποδοσφαίρου, αφιερωμένο στις του “ασθενούς φύλλου” λάτρεις του αθλήματος, στον δρόμο μου για το airbnb στούντιο στο οποίο πέρασα το βράδυ (14 ευρώ, κάπου στο Épinay-sur-Seine, πολύ μακριά από το κέντρο του Παρισιού, αλλά σχετικά κοντά στο Stade de France, στο οποίο θα πήγαινα για έναν ακόμα αγώνα την επομένη). Δυστυχώς, το γυναικείο ποδόσφαιρο στη δική μας χώρα είναι απογοητευτικά υποβαθμισμένο, όμως στη Γαλλία ανθεί, τόσο σε αριθμό αθλητριών, όσο ΚΑΙ θεατών. Ενδεικτικό είναι ότι ακριβώς πριν την έναρξη του Euro, η γυναικεία εθνική ομάδα της Γαλλίας υποδέχθηκε τη δική μας στη Ρεν, σε επίσημο παιχνίδι, κι έκοψαν 25000 εισιτήρια!!! Τα τρία μηδενικά δεν είναι λάθος μου, τρία ήθελα να γράψω, επειδή το 25 αντιστοιχεί σε χιλιάδες, όχι εκατοντάδες... Χάσαμε 1-0, όμως είμαι βέβαιος ότι τα κορίτσια “γούσταραν” τρελά την όλη εμπειρία, παίζοντας μπροστά σε ΤΟΣΟ κόσμο.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Δευτέρα 13 Ιουνίου

12:25 Σε ένα από αυτά τα μικρά διαμερίσματα πέρασα το προηγούμενο βράδυ, μόνος, μια και ο -Κινέζος- ενοικιαστής ήταν εκτός πόλης για έναν γάμο (το κλειδί μού το έδωσε γείτονας και φίλος του). Στο συγκεκριμένο συγκρότημα μένουν “φοιτητές και νέοι ερευνητές”, όπως μου είπαν. Το airbnb το “ανακάλυψα” το 2014, πριν το Μουντιάλ της Βραζιλίας, κι από τότε έχω σχέση... αγάπης και μίσους μαζί του. Τα τι και πώς χρειάζονται ένα μακροσκελές κείμενο-εξήγηση. Εδώ θα αρκεστώ σε αυτό που λένε πολλοί και... για την Αυστρία, για παράδειγμα (μεταξύ πολλών άλλων χωρών), ότι “σαν χώρα είναι σπουδαία, αλλά έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα. Είναι γεμάτη από Αυστριακούς”. Ομοίως, στο airbnb αναγνωρίζω πολλά θετικά, πάρα πολλά, όμως -πολύ περισσότερο- πρόπερσι στη Βραζιλία και -λιγότερο- φέτος στη Γαλλία, ήρθα σε επαφή με ΤΟΣΑ και ΤΟΣΟ άπληστα και ξεδιάντροπα μέλη του, που με κάνουν να σκέφτομαι ότι ναι μεν θα καταφύγω ξανά στο συγκεκριμένο σάιτ όταν βρεθώ σε ανάγκη (την επόμενη φορά που θα πάω σε μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση, ΑΝ ξαναπάω), αλλά δε θα το κάνω και με... ενθουσιασμό.

13:20 Κάπου στο Saint-Denis, περπατώντας από το σπίτι που έμεινα το βράδυ, προς το Stade de France. Τέταρτη μέρα του Euro, και οι... λοφοσειρές σκουπιδιών λόγω της απεργίας των εργαζομένων στον τομέα καθαριότητας, επεκτείνονται και ψηλώνουν. Τουλάχιστον οι θερμοκρασίες (και γενικά ο καιρός) εκείνες τις ημέρες στο Παρίσι ήταν φθινοπωρινές, οπότε, πάλι καλά, η μυρωδιά των σκουπιδιών δε σου έσπαγε τη μύτη.

13:25 Κάποια νεότερα κτήρια, και κυρίως συγκροτήματα στα οποία μένουν φοιτητές, έχουν ειδικό χώρο με πλυντήρια και στεγνωτήρια. Οι υπόλοιποι που δεν έχουν πλυντήριο στο σπίτι ή γενικά στην οικοδομή τους, βολεύονται σε μαγαζιά σαν αυτό, τα οποία βρήκα πολύ πρακτικά, αλλά και... θησαυρούς, στον τομέα “παρατήρηση κόσμου”. Κι αυτό “σηκώνει” μακροσκελή εξήγηση, όμως, σε τρεις γραμμές, απλά “λέω” ότι το να παρατηρείς τι κόσμος είναι πελάτης σε τέτοια μαγαζιά, έχει το ίδιο ενδιαφέρον με το να βλέπεις, για παράδειγμα, ποιοι χρησιμοποιούν το μετρό στο αυτοκινητοκρατούμενο Λος Άντζελες, ή ποιοι διανυκτερεύουν σε capsule hotels στο Τόκιο και στην Οσάκα. Η χαρά του παρατηρητή...

16:20 Full disclosure (που είναι της μόδας να λένε στις ΗΠΑ), με το ποδόσφαιρο δε θα είχα τέτοια τρέλα αν δεν παιζόταν σε μεγάλα γήπεδα, κι αν ο αγωνιστικός χώρος του δεν ήταν μία μεγάλη επιφάνεια -συνήθως- καταπράσινου χορταριού. Με τα γήπεδα ανέπτυξα εμμονή από πιτσιρικάς. Όπως πρέπει να έχω αναφέρει σε προηγούμενη ιστορία, σαν μαθητής δημοτικού ακόμα, ζωγράφιζα γήπεδα, και τους έβαζα ακόμα και καθίσματα, ένα-ένα, μετρώντας στο τέλος τη “χωρητικότητά” τους . Σήμερα, ώρες-ώρες, σε στιγμές υπέρτατης ανοησίας, σκέφτομαι ότι αν ξαφνικά κληρονομούσα 100.000.000 ευρώ από κάποιον ζάμπλουτο -μακαρίτη- μακρινό συγγενή μου, τα μισά θα τα δώριζα στον ΠΑΟΚ για να χτίσει νέο γήπεδο .

16:40 Ισπανικά πανηγύρια για το γκολ του Πικέ (στο 87'), με το οποίο νίκησαν την Τσεχία 1-0. Πώς αντέδρασαν οι Σουηδοί, οι Ιρλανδοί, και οι ουδέτεροι που ήταν εκείνη τη στιγμή στο Stade de France και είδαν στις γιγαντοοθόνες τι είχε συμβεί στο παιχνίδι που παιζόταν εκείνη την ώρα σε άλλη πόλη; Ας το θέσω έτσι: αν το ποδοσφαιρικό Euro ήταν ο μουσικός διαγωνισμός της Eurovision και η ισπανική συμμετοχή κρινόταν από τις ψήφους εκατομμυρίων Ευρωπαίων, οι Ισπανοί θα πάτωναν ακόμα κι αν είχαν το καλύτερο τραγούδι. Το '12, στο προηγούμενο Euro, το '14 στο Μουντιάλ της Βραζιλίας, και φέτος στη Γαλλία, είδα πολλές φορές την Ισπανία είτε “ζωντανά” σε γήπεδο, είτε σε γιγαντοοθόνη άλλου γηπέδου, είτε σε κάποια τηλεόραση, σε Κέντρο Τύπου, και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι η ΜΟΝΗ ομάδα της οποίας γκολ δεν έχω ακούσει ΠΟΤΕ να πανηγυρίζεται από ουδέτερους. Κάποιοι τους... έχουν στην μπούκα για τον τρόπο παιχνιδιού τους, τις τριάντα πάσες πριν επιχειρήσουν σουτ. Κάποιοι απλά δεν ανέχονται το... τουπέ που απέκτησαν οι Ισπανοί μετά τις διαδοχικές επιτυχίες τους από το 2008 μέχρι το 2012. Με αυτά και μ' αυτά, η σχεδόν ομόφωνη αντίδραση του Stade de France στο γκολ του Πικέ ήταν ένα αυθόρμητο “μπουυυυ”...

18:00 Το Ιρλανδία-Σουηδία έχει μόλις αρχίσει. Πράσινοι (αριστερά) εναντίον κίτρινων (δεξιά), σε ένα παιχνίδι που θα “ξεπουλούσε” ακόμα κι αν διεξαγόταν σε μεγαλύτερο γήπεδο, όχι επειδή Ιρλανδία και Σουηδία είναι ποδοσφαιρικά... μεγαθήρια, αλλά επειδή οι Ιρλανδοί και οι Σουηδοί φίλαθλοι είναι τόσο παθιασμένοι με την εθνική ομάδα τους που δεν το έχουν σε τίποτα να ξοδέψουν χρήμα και να “καταπιούν” χιλιάδες χιλιόμετρα απλά και μόνο “για να είναι εκεί”, έστω και ξέροντας ότι κατά πάσα πιθανότητα το “θέαμα” με το οποίο θα τους ανταμείψουν οι παίκτες τους θα είναι κάτω του μετρίου.

19:05 Ιρλανδικό ντελίριο, αμέσως μετά το γκολ με το οποίο άνοιξαν το σκορ. Νίκησαν; (Απίστευτα κι όμως ιρλανδικά...) Όχι. Φαντάζεστε τον Ερντογάν την επομένη της απόπειρας πραξικοπήματος να δίνει χάρη σε όλους τους πραξικοπηματίες, και μάλιστα να προσκαλεί τους επικεφαλής τους στο προεδρικό μέγαρο για φαγητό και διασκέδαση; Τον φαντάζεστε αντί να τους απειλεί/προειδοποιεί με επαναφορά της θανατικής ποινής να τους κτυπά φιλικά στον ώμο και να τους συγχωρεί λέγοντάς τους “μια απερισκεψία σας ήταν, δε θα σας πάρουμε και το κεφάλι”; ΤΟΣΟ και ακόμα περισσότερο... μεγαλόψυχοι αποδείχθηκαν οι Ιρλανδοί, οι οποίοι όχι μόνο δεν “τελείωσαν” το παιχνίδι με δεύτερο γκολ, αλλά... έκαναν και τη δουλειά των Σουηδών, σκοράροντας στη δική τους εστία (αυτογκόλ), για να λήξει το παιχνίδι 1-1. Είδα τον προπονητή τους λίγο αργότερα στη συνέντευξη Τύπου και ήταν ο... ορισμός τού “σκασμένος”...

19:20 Όσο συνηθισμένο είναι σαν όνομα το “Ζλάταν”, όχι φυσικά στη Σουηδία, αλλά σε κομμάτια της άλλοτε Γιουγκοσλαβίας, από την οποία κατάγεται Ο Ζλάταν (εσκεμμένα κεφαλαίο το όμικρον, μια και πρόκειται για ΤΟΝ Ζλάταν), τόσο ΜΗ συνηθισμένος είναι σαν παίκτης ο “Ίμπρα”. Δυστυχώς, σε αυτό το Euro φάνηκε μάλλον... άτονος και άκεφος, ίσως επειδή ήξερε, έβλεπε, πόσο “λίγη” ήταν σαν ομάδα η Σουηδία, χωρίς πραγματικές πιθανότητες διάκρισης.

19:30 Αντίθετα, ο (36χρονος) Ρόμπι Κιν, ζωντανός θρύλος των Ιρλανδών, μπορεί σαν ποδοσφαιριστής να είναι το δεξί... κορδόνι του Ζλάταν, όμως στη Γαλλία είχε τον ενθουσιασμό εφήβου. Στο συγκεκριμένο παιχνίδι έπαιξε κάτι περισσότερο από δέκα λεπτά, στο τέλος, και από την προθέρμανση ακόμα έμοιαζε... “στην πρίζα”. Προσωπικά, βλέποντάς τον να παίζει, σκέφτηκα τον... Δημήτρη Χορν(!). Μπορεί να μην έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο, όμως εμείς στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε το όνομα Χορν με σεβασμό και θαυμασμό (εκτιμώ). Ομοίως, δε φαντάζομαι... Ρώσο ή Περουβιανό ποδοσφαιρόφιλο να πίνει νερό στο όνομα του Κιν, όμως στην Ιρλανδία (και εσχάτως στο Λος Άντζελες, εκεί που παίζει τα τελευταία χρόνια) τον αντιμετωπίζουν με τον σεβασμό που του πρέπει. Βλέποντάς τον λοιπόν στα... τελευταία του με τη φανέλα της εθνικής ομάδας του, σκέφτηκα πώς πρέπει να ήταν στις τελευταίες θεατρικές παραστάσεις του ο Χορν, και πώς αισθάνονταν οι θεατές, ξέροντας ότι μπροστά τους είχαν στις τελευταίες παρουσίες του επί σκηνής έναν ηθοποιό που είχε κερδίσει (ίσως και χωρίς να είναι αυτοσκοπός του) τον τίτλο του “ζωντανού θρύλου”...

19:50 Τέλος. Οι Ιρλανδοί μένουν στις θέσεις τους για να χειροκροτήσουν τους παίκτες τους, οι ουδέτεροι αποχωρούν συντομότερα. Τέταρτο παιχνίδι σε τέσσερις ημέρες, με την... απληστία μου να είναι ακόρεστη. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα πήρα ένα ακόμα βραδινό λεωφορείο, τρίτο σε τέσσερις ημέρες, πάλι για το Μπορντό, για το Αυστρία-Ουγγαρία της επόμενης ημέρας.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Τρίτη 14 Ιουνίου

11:00 Η δεύτερη (σε τέσσερις ημέρες) σύντομη επίσκεψή μου στο Μπορντό θα ήταν και η τελευταία, ήθελα να δω λίγο την πόλη, κι έτσι στις έντεκα είχα ήδη πάει με τραμ από τον -κάτι σαν- σταθμό λεωφορείων στο γήπεδο, είχα αφήσει τα πράγματά μου στο Κέντρο Τύπου, κι είχα πάρει δεύτερο τραμ για να επιστρέψω στο κέντρο, έχοντας την “πολυτέλεια” να περάσω 4-5 ώρες εκεί, πριν επιστρέψω στο γήπεδο για το Αυστρία-Ουγγαρία. Η φωτογραφία είναι από την αρχή της βόλτας, στην Place des Quinconces, εκεί που είχε στηθεί η fan zone. Με ενάμισι ευρώ μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτά τα ποδήλατα για 24 ώρες, χωρίς να πληρώσεις τίποτα περισσότερο, αρκεί να επιστρέφεις κάθε ποδήλατο μέσα σε μισή ώρα σε κάποιον από τους δεκάδες διαθέσιμους σταθμούς (και μετά, ελεύθερα, να παίρνεις άλλο). Όσο για το... μεσαίο δάκτυλο με το κατακόκκινο νύχι, είναι διαφήμιση ταινίας που έβγαινε εκείνες τις ημέρες στους κινηματογράφους, με promotional line “η ομορφιά μπορεί μερικές φορές να είναι άσχημη”(...).

11:15 Χαρακτηριστικό του κέντρου του Μπορντό στενό, ένα από τα αμέτρητα, στα οποία μπορείς να είσαι εσύ και... δύο παρατημένα ποδήλατα, άσχετα αν δέκα μέτρα πίσω σου βρίσκεται ο κεντρικός πεζόδρομος, τόσο γεμάτος από κόσμο που περπατάς με... ταχύτητα χελώνας (όχι ότι αυτό είναι απαραίτητα κακό. Κι η πολυκοσμία έχει τα καλά της, ακόμα κι αν κατά κανόνα προτιμάς... άπλα, χώρο, στις βόλτες σου).

11:30 Ο “Καθρέφτης Νερού”, και πίσω η Place de la Bourse. Η χαρά των παιδιών, των σκύλων (είδα πολλούς να τσαλαβουτούν στο νερό), αλλά και ενηλίκων, που επισήμως “πρόσεχαν τα παιδιά τους” όσο εκείνα περπατούσαν πάνω στο νερό, αλλά στην πραγματικότητα ήταν προφανές ότι το χαίρονταν όσο και τα πιτσιρίκια τους. Στη Γαλλία πήγα... συνειδητοποιημένος, ξέροντας ότι λόγω προκλητικά στριμωγμένου προγράμματος θα έβλεπα ελάχιστα σε κάθε πόλη (με εξαίρεση, νόμιζα, το Παρίσι). Παρά την... ειρήνη που είχα κάνει με αυτό πριν ακόμα φθάσω στη Γαλλία, από τη χώρα έφυγα με αρκετά μικροαπωθημένα, κι ένα από αυτά είναι ότι δεν μπόρεσα να περάσω χρόνο στον “Καθρέφτη Νερού” κάποιο βράδυ, τότε που -κρίνοντας από εικόνες που έχω δει στο ίντερνετ- βγάζει κανείς τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες.

11:45 Ο κεντρικός πεζόδρομος -παρά την ύπαρξη κάποιων βαν- του Μπορντό, γεμάτος -κυρίως- από Ούγγρους και Αυστριακούς φιλάθλους. Αν έκανα ένα Top 10 με τους αγαπημένους μου οπαδούς, ούτε τους Αυστριακούς θα είχα μέσα, ούτε τους Ούγγρους. Τουλάχιστον οι πρώτοι δεν έδωσαν κανένα δικαίωμα κατά τη διάρκεια του Euro, σε αντίθεση με μικρή μερίδα Ούγγρων που λίγες ημέρες αργότερα, σε άλλο παιχνίδι τους στο οποίο επίσης βρέθηκα, στη Μασσαλία, έδωσαν... μάχη με την αστυνομία, όχι κάπου στην πόλη ή έξω από το γήπεδο, αλλά στην ΙΔΙΑ την κερκίδα τους. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους πάντως ήταν... κόσμιοι.

13:40 Είμαι βέβαιος ότι οι 99, ή, αφήνοντας ένα τόσο δα παραθυράκι, οι 98 στους 100 επισκέπτες του Μπορντό, αν είχαν μόνο 4-5 ώρες να τριγυρίσουν στην πόλη, θα έκαναν βόλτα στο κέντρο, θα κάθονταν κάπου για καφέ, θα περπατούσαν δίπλα στο ποτάμι, ίσως πήγαιναν για καμιά ώρα σε κανένα μουσείο, θα περνούσαν και λίγο χρόνο σε κάποιο μαγαζί με αναμνηστικά. Έναν, βαριά-βαριά ΔΥΟ (στους εκατό) φαντάζομαι να αφιερώνουν σχεδόν τον μισό χρόνο της σύντομης περιήγησής τους στην πόλη για να πάνε στο παλιό γήπεδο της Μπορντό. Γιατί πήγα; Κυρίως επειδή ήθελα να... ταξιδέψω νοερά στα παιδικά μου χρόνια. Στα 9-10 ήμουν όταν τον Απρίλιο του 1985 είδα στην τηλεόραση την Μπορντό να παίζει εδώ με τη Γιουβέντους σε ημιτελικό “Κυπέλλου Πρωταθλητριών” (με τη Γιούβε να προκρίνεται στον τελικό του Χέιζελ κόντρα στη Λίβερπουλ, και να συμβαίνει εκεί η τραγωδία που συνέβη). Μπορούσα να είχα περάσει περισσότερο χρόνο κάνοντας βόλτα στα όμορφα στενά του κέντρου, ή δίπλα στο ποτάμι. Έχω κάνει όμως τόσες βόλτες σε γραφικά στενά και δίπλα σε ποτάμια που... ένα ακόμα τέτοιο δίωρο, όσο ευχάριστο κι αν ήταν, δε θα μου έμενε για πολύ στη μνήμη. Αντίθετα, η επίσκεψή μου στο παλιό, ιστορικό γήπεδο της Μπορντό, με τις αναμνήσεις που μου έφερε στο μυαλό, θα μου μείνει.

19:20 Σε κάποια γήπεδα, αν έχεις εισιτήριο για την κερκίδα Α, λόγω... αρχιτεκτονικής του γηπέδου ή περιορισμών από τους “stewards”, είσαι αναγκασμένος να μείνεις στη θέση σου, ή, στην καλύτερη περίπτωση, να μετακινηθείς εντός της ίδιας κερκίδας. Μία από τις λεπτομέρειες που μου άρεσαν στο γήπεδο του Μπορντό είναι ότι αν θέλεις, έστω και... παράτυπα, ΕΙΝΑΙ εφικτό να μετακινηθείς από κερκίδα σε κερκίδα, κάνοντας τον κύκλο στον ανοιχτό χώρο ανάμεσα στα δύο διαζώματα, το πάνω και το κάτω. Έτσι, κάποια στιγμή στο δεύτερο ημίχρονο, βρέθηκα στο “πέταλο” των Αυστριακών, στη σημαντικότερη φάση του αγώνα. Προσέξτε πώς οι Αυστριακοί μπροστά μου είναι σχεδόν στις... μύτες των ποδιών τους, περιμένοντας να δουν αν η μπάλα, από το σουτ του παίκτη τους, θα πάει στα δίχτυα.

19:20 Η μπάλα όντως πήγε στα δίχτυα, όμως ένα... κλικ νωρίτερα ο διαιτητής είχε σφυρίξει, είχε δώσει επιθετικό φάουλ εις βάρος άλλου Αυστριακού παίκτη, και προφανώς το γκολ δε μέτρησε. Το “δράμα” των Αυστριακών όμως πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις εντός δύο δευτερολέπτων. Ο διαιτητής έδειξε δεύτερη κίτρινη (και κόκκινη) κάρτα στον παίκτη που είχε κάνει το φάουλ, κι έτσι, γύρω στο 65', με την Αυστρία ήδη να χάνει 0-1, όχι μόνο δε μέτρησε το γκολ που πέτυχαν, αλλά έμειναν και με δέκα παίκτες, με τους οπαδούς τους στο “πέταλό” τους να είναι μισο-απορημένοι και μισο-εξοργισμένοι.

19:20 Ο χτυπημένος Ούγγρος παίκτης φρόντισε να μείνει στο χορτάρι για να “φάει” χρόνο, το 7 της Αυστρίας (που είναι πιο... νευρόσπαστο κι από μένα) τα έβαλε με όσους έβλεπε μπροστά του με λευκές φανέλες, και μπήκαν στη μέση ως πιο ήρεμοι ένας βοηθός διαιτητή, και ο τερματοφύλακας της Ουγγαρίας, ο τύπος με την πράσινη φανέλα με το 1, και τη φόρμα από κάτω, ο 40χρονος(!!) Κίραλι, πιθανότατα η πιο... καλτ φιγούρα αυτού του Euro, ζωντανός θρύλος του ουγγρικού ποδοσφαίρου. Συγκρατείστε το όνομά του (και την περιβολή του), γιατί θα τον ξαναδείτε(...) δύο φωτογραφίες πιο κάτω...

19:45 Λίγο πριν μπει το παιχνίδι στις καθυστερήσεις του, οι Ούγγροι πέτυχαν και δεύτερο γκολ, “κλειδώνοντας” τη νίκη (2-0). Στο μεταξύ, είχα επιστρέψει στο πάνω διάζωμα, για να... παίξω με την αγαπημένη λειτουργία μίας μικρής Νίκον που κουβαλούσα σε αυτό το ταξίδι, τη λήψη πανοραμικών φωτογραφιών.

21:00 Ο “Κίραλι”, φεύγοντας από το γήπεδο, παρέα με τη σύζυγό του. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στα πεταχτά μέσα από το τραμ (στο οποίο ΞΑΝΑ κόλλησα για περισσότερο από μισή ώρα, και ΞΑΝΑ λίγο έλειψε να χάσω το βραδινό λεωφορείο μου για Παρίσι, ακριβώς όπως και πριν από τρία βράδια). Φίλαθλος-περίπτωση... Έβαλε φόρμα-σήμα κατατεθέν του Κίραλι (με σημαία της χώρας του γύρω από τη μέση του), φυσικά φανέλα με το όνομά του, ποδοσφαιρικά παπούτσια και κάλτσες (όπως ακριβώς τις φοράει ο Κίραλι, χώνοντας τη φόρμα μέσα στις κάλτσες), ενώ εκείνο που κρατάει στο αριστερό χέρι του είναι γάντια τερματοφύλακα!! Ειλικρινά, αν τον είχα δει τον συγκεκριμένο τύπο στο γήπεδο, θα του είχα ζητήσει να βγούμε φωτογραφία μαζί, όσο κι αν αποφεύγω (σαν vegetarian το κρέας) να εμφανίζομαι σε φωτογραφίες. Όσο για το λεωφορείο της Megabus, το πρόλαβα, περνώντας ένα ακόμα βράδυ άυπνος (τέσσερα στα πέντε τελευταία), μια και σε λεωφορείο δεν μπορώ να κοιμηθώ, ακόμα κι αν η θέση δίπλα μου είναι κενή και μπορώ να... απλωθώ.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Τετάρτη 15 Ιουνίου

7:00 Όταν, με μισόκλειστα μάτια, βλέπεις “Porte de Saint-Cloud”, και το μυαλό σου πλάθει μία σκηνή στην οποία κάποιος σου ανοίγει την... πόρτα (porte) ενός σπιτιού, κάποιος που δεν είναι... όποιος κι όποιος, αλλά ο “Άγιος Σύννεφος” (Saint-Cloud. Τι Γαλλικά, τι Αγγλικά... Τέτοιες ώρες τέτοιες σκέψεις), το σπίτι είναι γεμάτο κόσμο που πίνει μπύρα (Heineken), κι από την μπαλκονόπορτα στο βάθος φαίνεται ο ουρανός γεμάτος πυροτεχνήματα (μία ακόμα πινελιά στο μυαλό μου προερχόμενη από τις διαφημίσεις της Heineken), τότε καταλαβαίνεις ότι λόγω ακαταμάχητης ανάγκης να κοιμηθείς, ονειρεύεσαι όρθιος, ή, στη δική μου περίπτωση στον σταθμό του μετρό δίπλα στο Parc des Princes, καθιστός. Δεύτερη άυπνη βραδιά σε λεωφορείο, άφιξη στο Παρίσι στις 6, και μία ώρα αργότερα ήμουν σε αυτόν τον σταθμό του μετρό, όπου “σκότωσα” μία ώρα μέχρι να ανοίξει το Κέντρο Τύπου του γηπέδου δίπλα. Το χαριτωμένο/γελοίο της υπόθεσης είναι ότι κάθισα να γράψω -όπως συνηθίζω- τι σκεφτόμουν εκείνη την ώρα, κι έτσι έχω... ντοκουμέντα περί Αγίου Σύννεφου και μπυροποσίας πίσω από την ανοικτή πόρτα του σπιτιού του...

13:00 Επίσκεψη σε κοντινό -στο πνεύμα του Euro, μια και η εταιρεία είναι εκ των χορηγών της γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας- Καρφούρ, για ανανέωση των... προμηθειών μου. Λόγω προϋπολογισμού, αλλά και λόγω προτεραιοτήτων, τα περισσότερα γεύματά μου στη Γαλλία ήταν... πικ-νικ, σε ήσυχες γωνιές πάρκων, με καλούδια αγορασμένα σε σούπερ μάρκετ. Παρεμπιπτόντως, με το που επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη πριν από δύο βδομάδες, κάπου είδα ένα δημοσίευμα ότι οι τιμές στα ελληνικά σούπερ μάρκετ είναι χαμηλότερες από εκείνες στη Γαλλία, στη Γερμανία, και στην Ιταλία. Δεν έχω διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία για να αντικρούσω τα συμπεράσματα της έρευνας στην οποία -προφανώς- το δημοσίευμα ήταν βασισμένο, εκείνο όμως που ξέρω είναι ότι περνώντας χρόνο σε Καρφούρ στη Γαλλία, αμέτρητες φορές μού ξέφυγαν αυθόρμητα “πλάκα μού κάνεις...”, ευχάριστα ξαφνιασμένος από το πόσο φθηνά ήταν πολλά, πολλά, πολλά προϊόντα τους, ψωμί, τυρί, ελιές, σαλάμια, -κάποια- φρούτα, γάλα, σοκολάτες, αποσμητικά, σαμπουάν, η πλήρης λίστα είναι πολύ-πολύ μεγάλη...

17:40 Πρόσφατα, σε προηγούμενη “ιστορία” μου, μοιράστηκα τον -έκθαμβου παιδιού- ενθουσιασμό μου για το πόσο κοντά είναι τα γήπεδα της Βίσλα και της Κρακόβια στην Κρακοβία, παραθέτοντας μάλιστα και σχετική φωτογραφία που έβγαλα τη μέρα που πήγα και στα δύο, με αφορμή εντός έδρας παιχνίδι της Βίσλα. Ακόμα και τα 100-150 μέτρα όμως που χωρίζουν εκείνα τα δύο γήπεδα, φαντάζουν πολλά, όταν βλέπει κανείς ΑΥΤΗΝ τη φωτογραφία. Το γήπεδο στο κέντρο είναι το παλιό, ιστορικό, Parc des Princes, μέσα στο οποίο βρίσκεται και η γιγαντοοθόνη της φωτογραφίας. Το σύγχρονο, μικρότερο γήπεδο πάνω αριστερά, είναι το Jean Bouin, το οποίο μέχρι πρόσφατα το χρησιμοποιούσαν μόνο σε αγώνες ράγκμπι, αλλά τη νέα περίοδο θα το έχει έδρα ο Ερυθρός Αστέρας(!), προφανώς όχι του Βελιγραδίου, αλλά του Παρισιού, η μικρότερη ομάδα της πόλης. Πόση είναι η απόσταση μεταξύ των δύο γηπέδων στο πλησιέστερο σημείο τους; Δεκαεφτά μέτρα!!! (ο γηπεδολάγνος μέσα μου δεν μπορεί να συγκρατήσει μερικά dorky giggles).

17:45 Θέλοντας προφανώς να καταδείξουν οι της UEFA πόσο καθολικά αποδεκτό είναι το ποδόσφαιρο από τα άλλα αθλήματα, ετοίμασαν 24 σύντομα βίντεο, ένα για κάθε χώρα που συμμετείχε στο Euro, με μία διάσημη αθλητική φιγούρα από κάθε χώρα να εκφράζει τον ενθουσιασμό της για τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική γιορτή της Ευρώπης (σε επίπεδο εθνικών ομάδων), και να στέλνει τις ευχές της στη δική της εθνική ομάδα. Στην περίπτωση της Ρουμανίας, μάλλον δε θα μπορούσε η UEFA να είχε κάνει πιο τρανταχτή και πετυχημένη επιλογή από την εικονιζόμενη Νάντια Κομανέτσι.

17:50 (Δευτερόλεπτα πριν τους εθνικούς ύμνους Ρουμανίας και Ελβετίας) Τεράστια κουβέντα έγινε πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά το Euro, για το ότι η UEFA αύξησε τις ομάδες που συμμετείχαν στα τελικά από 16 (που ήταν από το 1996) σε 24. Άκουσα και διάβασα πολλά επιχειρήματα υπέρ κι εναντίον αυτής της κίνησης, κάποια από τα οποία, και από τις δύο πλευρές, made perfect sense. Η UEFA έχει πλέον 55 μέλη, και το να είσαι ένας από τους 24 που προκρίνονται στα τελικά του Euro είναι σαν να τερματίζεις πρώτος σε μία κούρσα με δύο, όλους κι όλους, συμμετέχοντες (ενήλικες, συν ένα πιτσιρίκι, μια και αρκετά μέλη της UEFA είναι -ποδοσφαιρικά- μπόμπιρες, χώρες σαν το Γιβραλτάρ, την Ανδόρα, το Σαν Μαρίνο).

18:20 (Οι Ρουμάνοι μόλις σκόραραν, και κάποιοι φίλαθλοί τους, τυπικοί Βαλκάνιοι, το γιορτάζουν με ένα καπνογόνο) Αυτό, και μερικά ακόμα επιχειρήματα εναντίον των “24”, μού φαίνονται λογικά, προσωπικά όμως θεωρώ ότι τα θετικά της “γιγάντωσης” του Euro είναι... αν όχι περισσότερα, τότε έστω πιο σημαντικά, από τα αρνητικά. Το γράφω αυτό επειδή για μένα το Euro έχει πάψει προ πολλού να είναι ψυχρά μία ποδοσφαιρική διοργάνωση, ένας αριθμός συμμετεχόντων και αγώνων μέσα από τους οποίους πρέπει να προκύψει ένας νικητής/πρωταθλητής.

19:05 (Το κομμάτι των κερκίδων που ήταν αμιγώς ελβετικό) Εκείνο που πλέον χαίρομαι περισσότερο στα Euros είναι το... φολκλόρ (που τους αρέσει να λένε στη Νότια Αμερική στην ποδοσφαιρική αργκό), το να βλέπω φιλάθλους από διαφορετικές χώρες, κουλτούρες, νοοτροπίες, ιδιαιτερότητες, πολιτικά συστήματα, να συμμετέχουν -εννιάμισι στις δέκα φορές χωρίς το παραμικρό παρατράγουδο- και να το χαίρονται με την ψυχή τους σε μία γιορτή, “προνόμιο” μάλιστα το οποίο κάποιοι λαοί, μέχρι φέτος το καλοκαίρι, είχαν στερηθεί για δεκαετίες (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ουαλία, στην οποία αναφέρθηκα σε προηγούμενη ανάρτηση), ή, ακόμα χειρότερα, δεν είχαν απολαύσει ποτέ (ω, ποίο χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την -απίθανη- Ισλανδία).

19:30 Για να το κλείσω, κάποια από τα επιχειρήματα των πολέμιων των “24”, τα ακούω, τα δέχομαι, τα αναγνωρίζω ως βάσιμα, όμως, στην τελική, το όλο ζήτημα το βλέπω σαν... αυθημερόν εκδρομή από τη Θεσσαλονίκη στη Χαλκιδική, Σάββατο, Ιούλιο μήνα. Ναι, θα κολλήσεις στην κίνηση, θα βρίσεις ό,τι περνάει από το μυαλό σου να βρίσεις, αν το κλιματιστικό του αυτοκινήτου σου έχει πρόβλημα θα κάνεις... μπάνιο μέσα στο αμάξι πριν ακόμα φθάσεις στην παραλία, κι όταν φθάσεις εκεί, ναι, η παραλία θα είναι πήχτρα στον κόσμο, και ναι, όλο και καμιά ντουζίνα μωρά/μικρά παιδιά θα είναι τριγύρω για να κλαίνε και να τσιρίζουν, όμως αν η παρέα που σε περιμένει είναι σούπερ, και ο καιρός ό,τι πρέπει για βουτιά στη θάλασσα, τότε στο τέλος της ημέρας τα θετικά υπερτερούν των αρνητικών, κάνουν τα αρνητικά να φαίνονται -σχεδόν- ανούσια.

20:10 Φεύγοντας από το Parc des Princes μετά το δεύτερο παιχνίδι μου εκεί, δεν μπορούσα να ήμουν σίγουρος ότι θα μου δινόταν η ευκαιρία να δω κι άλλον αγώνα του Euro στο ίδιο γήπεδο (είχα ελπίδα, αλλά όχι βεβαιότητα), κι έτσι έκανα στο μυαλό μου έναν (just in case, por las dudas) σύντομο απολογισμό, όπως έβγαζα μερικές τελευταίες φωτογραφίες, με τις κερκίδες ήδη άδειες. Το “Πάρκο των Πριγκίπων” το έβαλα στην καρδιά μου, επειδή είναι ιστορικό, επειδή είναι σχετικά κεντρικό (αν είσαι του περπατήματος, τα τέσσερα χιλιόμετρα από τον Πύργο του Άιφελ δεν είναι απαγορευτική απόσταση), επειδή έχει ιδανική -για μένα- χωρητικότητα (περίπου 45000 θέσεις, “παίζει” ανάλογα με τη διοργάνωση), δεν είναι... αχανές, χωρίς όμως να είναι μικρό, επομένως όπου κι αν είναι η θέση σου αισθάνεσαι κοντά στον αγωνιστικό χώρο, και τέλος-τέλος, επειδή... διάολε, δε χρειάζεται όλα τα γήπεδα να είναι τελευταία λέξη του γηπεδικού αρχιτεκτονικού ντιζάιν. Στα μάτια μου το... αρχιτεκτονικά παρωχημένο Parc des Princes είναι σαν σκυλί που το έχεις από κουτάβι, και ναι μεν έχει ακόμα χρόνια ζωής μπροστά του, όμως έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια γήρανσης, να έχει περάσει την... κορυφή, και σιγά-σιγά να κατεβαίνει την άλλη πλευρά του βουνού. Αν με το σκυλί αυτό έχεις ζήσει αξέχαστες στιγμές και το έχεις αγαπήσει, το ότι περπατάει πιο αργά και τα μάτια του δεν έχουν την ίδια... σπίθα που είχαν κάποτε, τα παρατηρείς μεν, τα προσπερνάς δε.

20:50 Μπύρα (ευγενική χορηγία της Carlsberg μετά από κάθε παιχνίδι του Euro, μια και είναι εκ των χορηγών της UEFA και της συγκεκριμένης διοργάνωσης), Γαλλία-Αλβανία στην τηλεόραση (άρχιζε σε δέκα λεπτά), και υπολογιστής, πριν πάει δέκα και μισή και βγω στον... πηγαιμό για τον σταθμό της Megabus στο Μπερσί. Τρίτο σερί βραδινό λεωφορείο (για Λιόν αυτήν τη φορά), κάτι που δεν είχα δοκιμάσει ποτέ πριν (μέχρι δύο, ναι, αλλά μέχρι δύο, μέχρι εκεί). Γιατί υπέβαλα τον εαυτό μου σε αυτό το... βασανιστήριο, ξέροντας ότι δεν κοιμάμαι σε λεωφορεία, και δε θα είχα τη δυνατότητα να κοιμηθώ έστω μια-δυο ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας; Τρεις οι λόγοι. Αύριο.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Πέμπτη 16 Ιουνίου

11:00 Οι περισσότεροι airbnb οικοδεσπότες επιλέγουν σαν “check-in time” από τις 5-6 το απόγευμα και μετά (επειδή δουλεύουν, κι εκείνη είναι η ώρα που επιστρέφουν στο σπίτι τους), ή, αν υπάρχει δεύτερο άτομο στο σπίτι, από τη μία ή τις 2 και μετά. Ξέροντας ότι φθάνοντας το συγκεκριμένο πρωί στη Λιόν θα ήμουν... ζόμπι, από τις 72 ώρες χωρίς -ουσιαστικά- ύπνο, λόγω των τριών σερί βραδινών λεωφορείων που θα είχα πάρει, έκανα κράτηση στο συγκεκριμένο σπίτι (21 ευρώ, πέντε λεπτά περπάτημα από την... αλάνα στην οποία κάνουν στάση τα λεωφορεία της Megabus στη Λιόν), μόνο αφού συμφώνησα με τον ιδιοκτήτη/ενοικιαστή να με αφήσει κατ' εξαίρεση να μπω με το που θα έφθανα στην πόλη. Στις έντεκα, είχα ήδη κάνει ντουζ και τα είχα πει λίγο με τον -γκέι και πολύ πρόσχαρο- οικοδεσπότη μου, κι ήμουν έτοιμος να πέσω στο κρεβάτι που εκείνη τη στιγμή μού φαινόταν σαν το καλύτερο κρεβάτι στην παγκόσμια και χιλιάδων ετών ιστορία των κρεβατιών...

17:00 Μία “πινελιά” που μακάρι να είχαν πολλά σύγχρονα γήπεδα σε όλο τον κόσμο. Το νέο γήπεδο στη Λιόν είναι περιτριγυρισμένο από πράσινες νησίδες σαν αυτήν, πράσινο που κάνει τον περιβάλλοντα χώρο του υπερμοντέρνου και... τσίλικου (άνοιξε αρχές του 2016, πριν από λίγους μήνες) γηπέδου στη Λιόν να φαίνεται πιο... φιλικός στον επισκέπτη, σπάζοντας τη μονοτονία του τσιμέντου.

18:00 Η γωνία των κερκίδων του γηπέδου που προοριζόταν για τους Ουκρανούς, λίγα δευτερόλεπτα πριν αρχίσει το παιχνίδι τους με τη Βόρεια Ιρλανδία, γωνιά όμως που οι Ουκρανοί δε γέμισαν ούτε στο μισό (πολλοί από τους φιλάθλους που φαίνονται στη φωτογραφία είναι είτε ουδέτεροι, είτε Βορειοϊρλανδοί, που βρήκαν εισιτήρια για την πλευρά των Ουκρανών, ξέροντας ότι τα εισιτήρια στη δική τους πλευρά είχαν εξαντληθεί προ πολλού). Από τις 24 ομάδες που συμμετείχαν στα τελικά του Euro στη Γαλλία, η της Ουκρανίας πρέπει να ήταν εκείνη με τη μικρότερη υποστήριξη. Προσωπικά, έχοντας πρόσφατη εμπειρία από την Ουκρανία, εκείνο που με ξάφνιασε δεν ήταν ότι οι Ουκρανοί φίλαθλοι στη Γαλλία ήταν τόσο λίγοι, αλλά το ότι βρέθηκαν στη Γαλλία ακόμα κι αυτοί που ταξίδεψαν εκεί! Ειλικρινά, περίμενα ακόμα λιγότερους Ουκρανούς φιλάθλους, για οικονομικούς και όχι μόνο, λόγους.

18:25 Η ποιότητα της φωτογραφίας δεν είναι η καλύτερη δυνατή, όμως σας δίνει μια ιδέα τού τι κόσμο “κουβάλησε” η Βόρεια Ιρλανδία στα γήπεδα της Γαλλίας, στην πρώτη ever παρουσία της σε Euro(!). Πολλοί συνταξιούχοι, αρκετές γυναίκες, πάμπολλα παιδιά, και φυσικά μεγάλες αντροπαρέες. Γενικά, οι Βορειοϊρλανδοί “έγραψαν” σαν φίλαθλοι στη Γαλλία, με το... πλήθος τους, με τα τραγούδια τους, με την ά-ψ-ο-γ-η συμπεριφορά τους, κι η μόνη ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η εθνική ομάδα της Βόρειας Ιρλανδίας υποστηρίζεται από, και εκφράζει, μόνο ένα μέρος του πληθυσμού της χώρας. Όσοι ασχολείστε -πολύ- με το ποδόσφαιρο, ίσως ήδη ξέρετε ότι μεγάλο μέρος των Καθολικών Βορειοϊρλανδών (αν όχι στο... σύνολό τους), ποδοσφαιρικά είναι... Έιρε, Ιρλανδία, όχι Βόρεια Ιρλανδία, η οποία εκφράζει κυρίως τους προτεστάντες, κι εκείνους που δηλώνουν πιστοί στο Στέμμα και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μπέρδεμα...

19:05 Ακόμα χειρότερη φωτογραφία, αρχές δευτέρου ημιχρόνου, με τους Βορειοϊρλανδούς να πανηγυρίζουν το γκολ με το οποίο μόλις είχαν ανοίξει το σκορ. Η συγκεκριμένη φωτογραφία έχει τα χάλια της κυρίως λόγω βροχής (και χρήσης ζουμ χωρίς τριποδάκι). Από τη μια στιγμή στην άλλη άρχισε να βρέχει λες και κάποιος είχε πατήσει έναν διακόπτη και κατηύθυνε τη βροχή όλου του κόσμου πάνω από το γήπεδο στη Λιόν. Σύντομα, ο διαιτητής σφύριξε και έκανε νεύμα στους παίκτες να αποχωρήσουν από τον αγωνιστικό χώρο, όχι επειδή θα... έλιωναν από τη βροχή, αλλά επειδή...

19:10 Επειδή, ο αγωνιστικός χώρος είχε γεμίσει από χαλάζι. Τα κομμάτια δεν ήταν τόσο μεγάλα που να προκαλούσαν φόβο για τραυματισμό στο κεφάλι, όμως η χαλαζόπτωση ήταν τόσο έντονη που ο αγωνιστικός χώρος ήταν πλέον επικίνδυνος.

19:15 Οι γωνίες της μεγάλης περιοχής των Βορειοϊρλανδών σάς δίνει μια ιδέα για το πόσο μικροί/μεγάλοι και πυκνοί ήταν οι χαλαζόκοκκοι. Σε λίγα λεπτά κάποιος... πάτησε το “OFF”, η χαλαζόπτωση σταμάτησε, ο διαιτητής και οι ομάδες επέστρεψαν στον αγωνιστικό χώρο, μέχρι που έβγαλε και ήλιο(!).

19:50 Οι Ουκρανοί “έφαγαν τα μούτρα τους” σε αυτό το παιχνίδι (0-2), γενικά στη διοργάνωση... πάτωσαν (τρεις ήττες, χωρίς να βάλουν γκολ), όμως κάποιοι παίκτες τους (όχι μόνο ο συγκεκριμένος της φωτογραφίας) βρήκαν το θάρρος να πάνε στους συμπατριώτες τους στην κερκίδα και να μιλήσουν λίγο μαζί τους. Γενικά, οι Ουκρανοί πήγαν μάλλον... καταδικασμένοι να αποτύχουν στη Γαλλία, όχι τόσο επειδή αγωνιστικά η ομάδα τους δεν ήταν κάτι σπουδαίο, αλλά κυρίως επειδή ήταν κοινό μυστικό ότι η ομάδα ήταν χωρισμένη σε... φατρίες, με τους παίκτες της Ντινάμο Κιέβου στη... μια πλευρά του ρινγκ, εκείνους της Σαχτάρ Ντόνετσκ στην άλλη, και τους -λιγοστούς- παίκτες από άλλους συλλόγους να μπαίνουν ανάμεσά τους για να τους... χωρίσουν, να κρατήσουν τα προσχήματα. Κρίμα (για την Ουκρανία, ίσως την πιο αγαπητή μου χώρα στην Ευρώπη).

20:05 Λαοθάλασσα, με έντονη αστυνομική παρουσία εκατέρωθεν. Τις ημέρες των αγώνων, ειδική γραμμή τραμ φθάνει μέχρι λίγες δεκάδες μέτρα από το γήπεδο, και σε 20 λεπτά είσαι ήδη στο κέντρο της πόλης. Αν όμως για κάποιον λόγο φύγεις από το γήπεδο μία ώρα μετά τη λήξη του αγώνα (με την ειδική γραμμή να μη λειτουργεί πλέον), πρέπει να περπατήσεις 20 λεπτά μέχρι την πλησιέστερη στάση τραμ, και να εύχεσαι να μη σου τύχει “incident”. Τρία βράδια έφυγα από το γήπεδο της Λιόν με τραμ δύο ώρες μετά τη λήξη αγώνα, τρία βράδια η επιστροφή μου στο κέντρο εξελίχθηκε σε μίνι οδύσσεια, με την αθυροστομολεβεντιά μου να εξαντλεί το βρόμικο λεξιλόγιό της (σε τρεις γλώσσες, Ελληνικά, Αγγλικά, ΚΑΙ Ισπανικά. ΤΟΣΟ χρόνο πέρασα κολλημένος σε στάση, ή παγιδευμένος εντός ακινητοποιημένου τραμ).

23:15 Πίσω στο δωμάτιό “μου”. Καλός ο πρωινός υπνάκος, αλλά υπνΑΚΟΣ, όχι αρκετός. Γιατί με υπέβαλα στο “μαρτύριο” των τριών σερί βραδινών λεωφορείων; Όπως έγραψα και χθες, οι λόγοι ήταν τρεις. Πρώτος, τη μέρα που έκανα αίτηση για δημοσιογραφική διαπίστευση για το Euro, έπρεπε να διαλέξω και συγκεκριμένα παιχνίδια (της φάσης των ομίλων), και, νομίζοντας ότι είχα μηδαμινές πιθανότητες να μου δώσει η UEFA διαπίστευση, το πήρα στον... χαβαλέ, και επέλεξα 13 παιχνίδια σε 13 ημέρες, “ματώνοντάς” το, μια και όλα τα παιχνίδια (με μία εξαίρεση) γίνονταν κάθε μέρα σε διαφορετική πόλη, κάτι που σήμαινε μετακίνηση, και, κατά κανόνα, βραδινή, πολύωρη. Δεύτερος λόγος, το ότι έχοντας παρόμοια εμπειρία από προηγούμενες διοργανώσεις, ήξερα ότι η ταλαιπωρία, έστω και μεγάλη, είναι προσωρινή, αλλά οι αναμνήσεις από κάθε παιχνίδι μένουν για πάντα (ακόμα κι όταν η μνήμη μου θα αρχίσει να με προδίδει, θα έχω τις φωτογραφίες να με βοηθάνε να θυμάμαι). Το ότι η UEFA μού έδωσε 13 εισιτήρια για 13 παιχνίδια σε 13 ημέρες, δε σήμαινε ότι ήμουν υποχρεωμένος να πάω. ΕΠΕΛΕΞΑ να πάω (στα 12 από τα 13. “Θυσίασα” ένα). Τρίτος λόγος, το ότι έχει... πειράξει πολύ το μυαλό μου το ότι έκλεισα πλέον τα 40, κι αισθάνομαι (δικαιολογημένα, μέχρι ενός σημείου, όχι όμως απόλυτα) ότι δεν μπορώ να κάνω πράγματα που έκανα παλιότερα. Είχα ξαναπάρει δύο σερί βραδινά λεωφορεία (τότε μάλιστα είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην το ξανακάνω), όμως με το τεσσάρι μπροστά, αισθάνθηκα ότι ξεπερνώντας τα όριά μου, παίρνοντας ΤΡΙΑ σερί βραδινά λεωφορεία, περνώντας ουσιαστικά τρεις ημέρες άυπνος, θα μου... αποδείκνυα ότι παρά τα 40, μπορώ όχι μόνο να “ματσάρω” τις ταλαιπωρίες στις οποίες με έχω υποβάλει “τον παλιό καλό καιρό”, αλλά και να τις ξεπεράσω. Ο μωρός .

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Παρασκευή 17 Ιουνίου

10:10 Λίγο μετά τις δέκα, είχα ήδη κάνει το Λιόν-Σαιντ Ετιέν (63 χιλιόμετρα, με blablacar, 5,60 ευρώ. Ο οδηγός με άφησε 500 μέτρα από το γήπεδο), είχα πάει στο γήπεδο, είχα περάσει χρόνο στο ίντερνετ τακτοποιώντας λεπτομέρειες κάποιων επικείμενων διανυκτερεύσεων στο airbnb, είχα αφήσει τα πράγματά μου εκεί, κι είχα βγει βόλτα με προορισμό το κέντρο της πόλης (η απόσταση μεταξύ Stade Geoffroy-Guichard και κέντρου είναι περίπου τρία χιλιόμετρα). Πρώτη στάση, ακριβώς δίπλα στο γήπεδο, η “La Boutique des Verts” (το “boutique” δε χρειάζεται μετάφραση. Το “verts” σημαίνει -όπως κραυγάζουν οι φανέλες με το χρώμα τους- “πράσινοι”, “των πρασίνων”), της τοπικής Σαιντ-Ετιέν (με την οποία παρεμπιπτόντως έπαιξε χθες το βράδυ η ΑΕΚ, ακριβώς στο ίδιο γήπεδο).

10:50 Εκείνο που μου άρεσε περισσότερο στον “Άγιο Στέφανο” ήταν ότι είναι περιτριγυρισμένος από ψηλούς λόφους (ή χαμηλά βουνά, δεν είμαι βέβαιος ποιο από τα δύο είναι -πιο- σωστό). Σε όλες τις φωτογραφίες μου, στο... background φαίνεται μία πράσινη πλαγιά, κι αυτό έκανε το Σαιντ-Ετιέν να φαντάζει πολύ... homey στα μάτια μου, cozy, και διάφορες παρόμοιες αγγλικούρες, “ζεστό” τέλος πάντων. Επιπλέον, οι πλαγιές σε όλες τις κατευθύνσεις σε βοηθάνε να καταλάβεις πόσο μικρή είναι η πόλη, καταλαβαίνεις ότι αν κάνεις κέφι μπορείς σε λίγες ώρες να πας (λίγο-πολύ) από τη μία άκρη της στην άλλη, να την... κάνεις δική σου -κατά κάποιον τρόπο.

11:30 Στο νότιο άκρο του κέντρου υπάρχει μία μικρή περιοχή με στενά, γραφικά, πλακόστρωτα δρομάκια, η οποία τον μήνα του Euro ήταν στολισμένη αναλόγως, μια και αποτέλεσε must προορισμό για όλους τους ξένους επισκέπτες της πόλης. Τη συγκεκριμένη μέρα, εκείνοι που χαρωπά άφησαν τα ευρώ τους στα όμορφα μαγαζιά της συγκεκριμένης περιοχής και γενικά στην πόλη, ήταν Κροάτες και Τσέχοι. Όσο για τον Έλληνα γράφοντα, μπορεί να μην έδωσε τρία ευρώ για καφέ, πέντε ευρώ για μπίρα, ή 15 ευρώ για κάποιο γεύμα, έδωσε όμως -χωρίς δεύτερη σκέψη- 30 ευρώ για προπέρσινη φανέλα της Σαιντ-Ετιέν, φανέλα νούμερο 274 της συλλογής του. Ο καθένας με τις προτεραιότητες (και τους κάλους στον εγκέφαλό) του.

15:45 Το Τσεχία-Κροατία στο Σαιντ-Ετιέν το επέλεξα επειδή ούτως ή άλλως την προηγούμενη μέρα θα ήμουν στη γειτονική Λιόν, επειδή ήταν ολόχρυση ευκαιρία να δω μία ακόμα πόλη κι ένα ακόμη γήπεδο, επειδή είχα επιλέξει την Κροατία σαν αγαπημένη μου ομάδα σε αυτό το Euro, αλλά και για έναν επιπλέον λόγο. Κάποιος μπορεί να πάει σε μία πόλη για να δει το... σπίτι που γεννήθηκε κάποιος που θαυμάζει απεριόριστα. Άλλος μπορεί να επισκεφτεί ένα μικροσκοπικό μαγαζί επειδή αποδεδειγμένα εκεί ήταν που πρωτομαγειρεύτηκε ένα πιάτο που έμελλε να κατακτήσει όλη την πόλη, τη χώρα, τον κόσμο. Εγώ σαν έξτρα κίνητρο για να πάω στο Σαιντ-Ετιέν είχα το ότι η τοπική ομάδα έχει κατακτήσει το πρωτάθλημα στη Γαλλία περισσότερες φορές (δέκα) από οποιαδήποτε άλλη ομάδα στη Γαλλία!! “Ε, και;” θα πει κανείς. Λεπτομέρεια: το Σαιντ-Ετιέν είναι η 16η μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας, 16η, το ξαναγράφω τρίτη φορά, 16η!! Κι όμως, η... Καβάλα της Γαλλίας (16η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας σύμφωνα με την απογραφή του 2011, με την οποία κατά σύμπτωση το Σαιντ-Ετιέν είναι αδελφοποιημένο), έχει μία ομάδα που μπορεί να έχει να κατακτήσει πρωτάθλημα από το 1981, όμως παραμένει η ομάδα με τις περισσότερες κατακτήσεις στη χώρα. Το να πάω λοιπόν στην πόλη της, στο γήπεδό της, στο σπίτι της, ήταν σαν... να πήγαινε ταξίδι στην Κροατία κάποιος μαγεμένος από τη ζωή και τα επιτεύγματα του Νίκολα Τέσλα, και να μπόλιαζε στο πρόγραμμα του ταξιδιού μου ένα σύντομο πέρασμα από το μικροσκοπικό Σμίλγιαν, μόνο και μόνο για να πάει στο πατρικό του τεράστιου Σέρβου εφευρέτη (μεταξύ πολλών άλλων ιδιοτήτων του). Respect (στην ιδιαιτερότητα της/του Σαιντ-Ετιέν, ομάδας και πόλης).

17:55 Συγκινητικές στιγμές κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου της Κροατίας, λόγω του προσωπικού δράματος που ζούσε εκείνες τις ημέρες ο Σέρνα, αρχηγός της Κροατίας, ο πρώτος -ντυμένος στα μπλε- από αριστερά, με σκυμμένο το κεφάλι (έκλαιγε, και φάνηκε όταν ολοκληρώθηκε η ανάκρουση του ύμνου και ζούμαρε μία κάμερα στο πρόσωπό του). Πριν από λίγες ημέρες, στην ανάρτηση για την ημέρα που πήγα να δω το Τουρκία-Κροατία στο Παρίσι, ομολόγησα τον τρελό ποδοσφαιρικό έρωτά μου για τον συγκεκριμένο παίκτη. Την επομένη εκείνου του αγώνα, ο Σέρνα “πέταξε” για την πατρίδα του, μαθαίνοντας ότι πριν από λίγη ώρα είχε πεθάνει ο πατέρας του. Η ομοσπονδία τού έδωσε -φυσικά- άδεια, αφήνοντας σε εκείνον το πότε θα επέστρεφε στη Γαλλία, και ΑΝ θα επέστρεφε. Την ίδια μέρα ανακοινώθηκε ότι θα ήταν σίγουρα απών στο παιχνίδι με την Τσεχία. Εκείνος όμως όχι μόνο επέστρεψε στη Γαλλία, αλλά ζήτησε και να αγωνιστεί κανονικά κόντρα στους Τσέχους. Αργότερα έγινε γνωστό ότι ο πατέρας του, πριν “φύγει”, είχε ζητήσει να πουν στον γιο του ότι τελευταία επιθυμία του ήταν να επιστρέψει στη Γαλλία αμέσως μετά την κηδεία, “επειδή αυτό είναι το τελευταίο Euro του (ο Ντάριγιο είναι στα 34), και δεν πρέπει να το χάσει εξαιτίας μου”. Αν ήταν άλλος στη θέση του συγκεκριμένου παίκτη, το... δράμα του θα με είχε αγγίξει 99% λιγότερο. Τον τύπο όμως τον ΛΑΤΡΕΥΩ ποδοσφαιρικά, οπότε... Από τα... παράδοξα του ποδοσφαίρου, πώς μπορεί ένας φίλαθλος, άσημος, σχεδόν απένταρος, “κανένας”, να μοιράζεται (μέχρι ενός σημείου) μία απώλεια ενός παίκτη-εθνικού ήρωα στη χώρα του, διάσημου, πάμπλουτου, τον οποίο δε γνωρίζει προσωπικά, δεν είναι καν από την ίδια χώρα, αλλά σε τέτοιες στιγμές εύχεται να μπορούσε να του κτυπήσει φιλικά τον ώμο...

19:00 Ακριβώς πριν αρχίσει το δεύτερο ημίχρονο. Στη -μάλλον πρώτη στα χρονικά- περίπτωση του εικονιζόμενου Τσόρλουκα, αναφέρθηκα πριν από λίγες ημέρες. Ο Κροάτης χτύπησε στο κεφάλι στο προηγούμενο παιχνίδι, με την Τουρκία, οι του ιατρικού τιμ δοκίμασαν διάφορες... πατέντες για να σταματήσουν την αιμορραγία, όμως ό,τι και να δοκίμαζαν, οι γάζες ξεκολλούσαν, και ο παίκτης αναγκαζόταν να βγει ξανά και ξανά από τον αγωνιστικό χώρο για να του “μπαλώσουν” πάλι το τραύμα. Ομοίως στο πρώτο ημίχρονο του αγώνα με την Τσεχία. Έτσι, στο δεύτερο ημίχρονο εμφανίστηκε με σκουφάκι του πόλο(!!!), αξεσουάρ-φετίχ των Κροατών οπαδών, κάτι που η UEFA και ο διαιτητής επέτρεψαν, έστω κι αν δεν υπήρχε σχετικό προηγούμενο (εκτός κι αν υπάρχει, και πιάνομαι αδιάβαστος).

19:34 Ο Σέρνα ετοιμάζεται να εκτελέσει κόρνερ. Το παιχνίδι είναι γύρω στο 80', η Κροατία είχε προηγηθεί 2-0, και ναι μεν η Τσεχία είχε μειώσει, όμως αγωνιστικά το παιχνίδι η Κροατία το είχε στον έλεγχό της, κι είχες την αίσθηση ότι είτε θα το “κλείδωνε” με τρίτο γκολ, είτε απλά θα διατηρούσε το υπέρ της 2-1. Προσέξτε τους αστυνομικούς αριστερά. Είχαν εμφανιστεί εκεί πριν από λίγα λεπτά, την ίδια ώρα που δεκάδες “stewards” είχαν μεταφερθεί από άλλα σημεία του γηπέδου μπροστά στο “πέταλο” των Κροατών οπαδών. Εκείνη τη στιγμή δεν ήξερα γιατί. Μου φάνηκε παράξενο, δεν το είχα δει σε άλλο παιχνίδι στη Γαλλία, όμως... απλά μου φάνηκε παράξενο, τίποτα περισσότερο. Μέχρι που...

19:39 Αμέσως μετά το κόρνερ της προηγούμενης φωτογραφίας, οι αστυνομικοί παρατάχθηκαν κι εκείνοι μπροστά στο “πέταλο” των Κροατών, επιτείνοντας την έκπληξή μου. Δύο-τρία λεπτά αργότερα, άρχισε αυτό που φαίνεται στη φωτογραφία. Κροάτες άρχισαν να πετούν φωτοβολίδες στον αγωνιστικό χώρο, κίνηση τόσο... ασυνάρτητη, που με έκανε να σκεφτώ κάτι που -φέρεται να- έλεγε ο Άλμπερτ Άινσταϊν, το περίφημο “δύο πράγματα είναι απέραντα, το σύμπαν και η ανθρώπινη ηλιθιότητα. Και δεν είμαι τόσο σίγουρος για το σύμπαν...”

19:42 Κροάτες παίκτες προσπαθούν να... ηρεμήσουν τους οπαδούς τους, οι οποίοι συνεχίζουν να πετούν φωτοβολίδες, αλλά κι έχουν αρχίσει να ανταλλάσσουν μπουνιές και κλοτσιές μεταξύ τους στην κερκίδα!! Το κίνητρο όσων επιχείρησαν να τινάξουν το παιχνίδι στον αέρα αποκαλύφθηκε αργότερα. Ήταν ένα ακόμα “επεισόδιο” του... σίριαλ της διαμάχης μερίδας Κροατών οπαδών με τους επικεφαλής της ομοσπονδίας της χώρας, διαμάχη που... κρατάει χρόνια, κι έφθασε κάποιους αρχικάφρους στο σημείο να διακόψουν παιχνίδι της εθνικής ομάδας τους (στο οποίο μάλιστα νικούσε, ελάχιστα λεπτά πριν το τέλος), βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια τη συμμετοχή της Εθνικής τους στο Euro. Απέραντη η ηλιθιότητα κάποιων, όντως...

19:43 Θα ήταν υπερβολικά άδικο πάντως να βάλει κανείς όλους τους Κροάτες οπαδούς στο ίδιο... βρομοτσούβαλο. Στην πραγματικότητα, εκείνοι που είχαν σχεδιάσει το όλο... σκηνικό (σχέδιο για το οποίο προφανώς η Αστυνομία είχε πληροφορίες, γι' αυτό και είχε φροντίσει να κάνει την παρουσία της τόσο αισθητή, φοβούμενη ότι κάποιοι μπορεί να έφθαναν στο σημείο να επιδιώξουν εισβολή στον αγωνιστικό χώρο), ήταν ελάχιστοι, ελαχιστότατοι, κι ήταν κυρίως εκείνοι που φαίνονται σε αυτήν τη φωτογραφία να έχουν καλύψει το κεφάλι και το πρόσωπό τους με κουκούλες και -μερικοί- με γυαλιά. Ήταν τόσο προφανές ότι ΕΚΕΙΝΟΙ ήταν τα τσογλάνια (ο πιο επιεικής χαρακτηρισμός που μπορώ να σκεφτώ) που είχαν προκαλέσει το όλο... μπάχαλο, που δεκάδες σώφρονες Κροάτες οπαδοί τα έβαλαν μαζί τους και τελικά τους απομόνωσαν, όση ώρα οι αστυνομικοί παρακολουθούσαν από απόσταση, αφήνοντας δέκα -όλους κι όλους- “stewards” να βγάλουν εντός κερκίδας τα κάστανα από τη φωτιά. Μετά από μερικά λεπτά η κατάσταση εξομαλύνθηκε, το παιχνίδι ξανάρχισε, η Τσεχία ισοφάρισε (οι Κροάτες παίκτες φαίνονταν να ήταν... αλλού), αποτέλεσμα όμως (2-2) που τελικά δεν κόστισε ιδιαίτερα στην Κροατία.

Μισή ώρα μετά τη λήξη, ήμουν στο σημείο στο οποίο είχα ραντεβού με άλλον Γάλλο που βρήκα μέσω blablacar, για το... αγώγι της επιστροφής στη Λιόν. Σπουδαίο μπόνους της διαδρομής, το ότι ένας από τους συνεπιβάτες μου ήταν κάποιος Λίαμ, Άγγλος, ιδιοκτήτης ρεστοράν στην πατρίδα του, οπαδός της Φούλαμ, ο οποίος δεν έχει χάσει αγώνα της ομάδας του εντός κι εκτός έδρας, ακόμα και στο εξωτερικό, από το 2005!!! Οι ιστορίες που είχε να μου διηγηθεί, ειδικά από το... επικό ταξίδι του στο απίθανο Περμ, στο ανατολικό άκρο της ευρωπαϊκής Ρωσίας, με έκαναν να τον ακούω... μαγεμένος , σαν άλλος/άλλη Φλέσσα, σε παλιά εκπομπή της στην ΕΡΤ, που είχε καλεσμένο τον Μπαμπινιώτη, και στο τέλος κάθε σύντομου μονολόγου του φιλοξενούμενού της που εξηγούσε διάφορα περί της ελληνικής γλώσσας, η... Βίκυ είχε μία έκφραση στο πρόσωπό της λες και μόλις είχε φθάσει σε μίνι οργασμό...

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Σάββατο 18 Ιουνίου

3:50 Στον... υπαίθριο σταθμό λεωφορείων της Λιόν, απέναντι από τον Part-Dieu, τον μεγαλύτερο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, περιμένοντας το λεωφορείο των 4:05 για Μασσαλία. Το... κλου της αναμονής ήταν το... συνθηματικό πινγκ-πονγκ μεταξύ ενός Βορειοϊρλανδού οπαδού και μιας παρέας Ουκρανών, που είχαν ξεμείνει στην πόλη μετά το μεταξύ τους παιχνίδι της προ-προηγούμενης ημέρας. Ο Βορειοϊρλανδός καθόταν οκλαδόν σε απόσταση τριάντα μέτρων, εμφανώς ζαλισμένος από το αλκοόλ, και τραγουδούσε μόνος του ένα σύνθημα, το οποίο όμως κανονικά θέλει τουλάχιστον δύο, επειδή ανάμεσα στους... κανονικούς στίχους παρεμβάλλονται επιφωνήματα και μεμονωμένες λέξεις. Οι Ουκρανοί, δίπλα μου, που περίμεναν το ίδιο λεωφορείο με μένα, έκαναν κέφι με τον Βορειοϊρλανδό, κι έχοντας ακούσει αυτό το τραγουδάκι αμέτρητες φορές στο γήπεδο, έχοντας μάθει πλέον... πώς πηγαίνει, κάποια στιγμή άρχισαν να κάνουν τις... δεύτερες φωνές , συμπληρώνοντας τα κενά ανάμεσα στους στίχους που τραγουδούσε ο Βορειοϊρλανδός. Βόρεια Ιρλανδία-Ουκρανία-συμμαχία-συνθηματική συνεργασία...

9:35 Μετά το Παρίσι, το Μπορντό, τη Λιόν και το Σαιντ-Ετιέν, η Μασσαλία ήταν η πέμπτη πόλη που έβλεπα στη Γαλλία, η πρώτη όμως που ερωτεύτηκα, και μάλιστα με την πρώτη -έστω κι άυπνη και ζαλισμένη από την πολύ άβολη διαδρομή σε γεμάτο λεωφορείο- ματιά. Τα λεωφορεία της Megabus σε αφήνουν στην πίσω πλευρά του Saint-Charles, του σιδηροδρομικού σταθμού της πόλης. Περνάς μέσα από τον σταθμό, και μετά από είκοσι μέτρα βγαίνεις στην πλευρά της κεντρικής εισόδου του σταθμού, αρκετά μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (που βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων), σε ένα τεράστιο... μπαλκόνι, από το οποίο έχεις “πιάτο” μπροστά σου την περιοχή από τον σταθμό μέχρι το Παλιό Λιμάνι, και, διαγώνια αριστερά, τη Notre-Dame de la Garde, τη Βασιλική στο ψηλότερο σημείο της πόλης. Στη θέα, προσθέστε τη ζέστη που τόσο μα τόσο μου είχε λείψει δέκα μέρες στη Γαλλία (στην οποία εκείνες τις ημέρες ο καιρός έπαιζε μεταξύ ψευτοανοιξιάτικου και φθινοπωρινού), και καταλαβαίνετε γιατί η Μασσαλία... had me at... bonjour.

9:40 Στο σπίτι που είχα κανονίσει να μείνω μέσω airbnb, μπορούσα να μπω στις έντεκα, επομένως είχα κάτι περισσότερο από μία ώρα για να καλύψω αργάαα-αργάαα τα κάτι περισσότερο από τρία χιλιόμετρα από τον σταθμό μέχρι εκεί, διάστημα στο οποίο το ξελόγιασμά μου από τη Μασσαλία πήρε να θεριεύει. Κάθε τι που έβλεπα μου προκαλούσε την κλασική σοφιστικέ, εύγλωττη, ποιητική και άξια απονομής βραβείου βαθύ στοχασμού αντίδρασή μου (ξερόβηχας...), ένα αυθόρμητο και μακρόσυρτο “πωωωω”, ξανά, και ξανά, και ξανά... Εδώ, τα σκαλοπάτια που κατεβαίνεις από τη... βεράντα του σιδηροδρομικού σταθμού.

9:50 Ναι, μου πήρε δέκα λεπτά να κατέβω τα σκαλιά, όχι επειδή σωματικά έχω κατεβάσει ΤΟΣΟ ταχύτητα, αλλά επειδή κάθε τρία σκαλιά έμπαινα στον πειρασμό να σταματήσω και να βγάλω φωτογραφία... ένα μπαλκόνι, ένα παράθυρο, μία λάμπα(!), τα κεραμίδια στη στέγη ενός κτηρίου, οτιδήποτε. Το... feeling που μου προκάλεσε η Μασσαλία όταν βγήκα στη “βεράντα” του σταθμού και χάζεψα τη θέα, ήταν τέτοιο που με έκανε να βρίσκω συναρπαστικές ακόμα και λεπτομέρειες που μπορεί ακριβώς όμοιές τους να με είχαν αφήσει σχεδόν αδιάφορο σε άλλες πόλεις της Γαλλίας. Σε -ξανά- πολύ... λογοτεχνικά Ελληνικά, δε χόρταινα να βγάζω φωτογραφίες κατεβαίνοντας τα σκαλιά.

10:00 Δρόμοι σαν αυτόν, με καμπύλη που -μου- θυμίζει παλιό τόξο, είναι αρκετοί για να με κάνουν να “τσιμπηθώ” με μία πόλη. Όταν συνειδητοποίησα ότι η διαδρομή μου προς το σπίτι που θα έμενα ήταν στο ανατολικό άκρο διαδοχικών τέτοιων... τοξοειδών δρόμων, ο ήδη ξελογιασμένος από τη Μασσαλία Δημήτρης αισθάνθηκε σαν μπόμπιρας σε παχνιδομάγαζο με άδεια από τους γονείς του να πάρει ό,τι και όσα τραβάει η ψυχή του. Δρόμοι σαν αυτόν μου ασκούν μία ακαταμάχητη γοητεία, τους χαζεύω και σκέφτομαι τον... Ρος από τα “Φιλαράκια”, το πόσο τον συνέπαιρνε οτιδήποτε είχε να κάνει με δεινόσαυρους. Αυτοί οι τοξοειδείς δρόμοι είναι οι δικοί μου... δεινόσαυροι .

11:30 Έναν μήνα πριν πετάξω στη Γαλλία κανόνισα μέσω airbnb να μείνω στο στούντιο κάποιου στη Μασσαλία. Ήξερα ότι ήταν γκέι, από εκείνους μάλιστα που ντύνονται σαν γυναίκες, όμως προσωπικά δε μου κάνει καμία διαφορά αν κάποιος είναι γκέι, στρέιτ, άσπρος, μαύρος, χριστιανός, μουσουλμάνος, παοκτσής, ολυμπιακός... Ο τύπος είχε πολύ θετικά σχόλια στο προφίλ του από άλλα μέλη του airbnb, το στούντιό του ήταν δύο βήματα από το γήπεδο, και στα 17-18 ευρώ το κόστος της διανυκτέρευσης μου φάνηκε σούπερ λογικό. Λίγες μόλις ημέρες πριν πάρω το αεροπλάνο για Γαλλία, ο τύπος επικοινώνησε -από το πουθενά- μαζί μου, για να με ενημερώσει ότι είναι “naturist”(!), κι ότι στο στούντιό του τριγυρνά γυμνός(!). Προφανώς, προφανέστατα, δικαίωμά του, σπίτι του είναι, ό,τι θέλει κάνει, όχι όμως όταν φιλοξενεί κόσμο (από τον οποίο μάλιστα παίρνει λεφτά, δεν το κάνει αφιλοκερδώς), τον οποίο ενημερώνει εκ των υστέρων, και όχι εκ των προτέρων. Τότε ήταν που πηγαίνοντας ξανά στο προφίλ του κατάλαβα ότι τα σούπερ θετικά σχόλια που είχε, ήταν από μέλη που είχαν μείνει σε άλλα δικά του διαμερίσματα, και όχι μαζί του, στο ίδιο στούντιο. Επικοινώνησα με το airbnb, τους έγραψα ότι προφανώς δεν μπορούσα να μείνω εκεί που είχα “κλείσει”, αναγνώρισα ότι το “φταίξιμο” δεν ήταν σε καμία περίπτωση του ίδιου του airbnb, τους ρώτησα όμως αν υπήρχε κάτι που θα μπορούσαν να κάνουν για να με διευκολύνουν να βρω άλλο κατάλυμα, παραμονές έναρξης του Euro, με τις τιμές να έχουν ξεφύγει (στη Μασσαλία, ασύγκριτα περισσότερο από τις άλλες εφτά πόλεις στις οποίες πέρασα χρόνο στη Γαλλία τον μήνα του Euro). Σε λιγότερο από 24 ώρες κάποιος από το airbnb επικοινώνησε μαζί μου, μου έγραψε ότι καταλάβαινε πως είχα βρεθεί -χωρίς να φταίω, όπως δεν έφταιγε ούτε το airbnb- σε δύσκολη θέση, και... καθάρισε για λογαριασμό μου, δίνοντάς μου δύο κουπόνια από 80 ευρώ το καθένα(!), για να βρω άλλα καταλύματα για τις δύο βραδιές (18 Ιουνίου και 7 Ιουλίου) που είχα κλείσει να μείνω στον... naturist (χωρίς να ξέρω ότι είναι naturist ακόμη και με κόσμο στο στούντιό του). Έτσι, στις 18 Ιουνίου, κατέληξα σε κουκλίστικο σπίτι νεαρού ζευγαριού σε ταράτσα κτηρίου δέκα λεπτά περπάτημα από το γήπεδο, στο οποίο μάλιστα είχα δικό μου δωμάτιο (και πρωινό την επομένη). Τα παιδιά αποδείχθηκαν “αστέρια”, και η παρουσία μωρού-κουκλακίου -λίγων μηνών- στο σπίτι, έκανε την όλη εμπειρία ακόμα πιο... cute-ικη.

18:15 Το Ισλανδία-Ουγγαρία είναι σε εξέλιξη, σας εφιστώ όμως την προσοχή στο στέγαστρο, το οποίο βρίσκεται εκεί από το 2014, όταν ολοκληρώθηκε η πιο πρόσφατη -και συνταρακτική σε έκταση- ανακαίνιση του καραϊστορικότατου (δεν ξέρω σε ποια μεγαλύτερη γλωσσική παρατυπία να καταφύγω για να δώσω έμφαση στο “ιστορικό”) Βελοντρόμ. Το στέγαστρο, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στα 99 από τα 100 γήπεδα, δεν αρχίζει εκεί που τελειώνουν οι σειρές καθισμάτων, αλλά περίπου 15 μέτρα ψηλότερα, εκεί που τελειώνει ο λευκός τείχος-κάλυμμα στην πλάτη των θεατών. Κι εκεί, αντί να απλώνεται σχεδόν παράλληλα προς τον αγωνιστικό χώρο, όπως συμβαίνει στα 98 από τα 100 γήπεδα, το στέγαστρο μοιάζει σαν να... απλώνεται προς τα πάνω, σαν λουλούδι που πασχίζει να “ρουφήξει” όσο γίνεται περισσότερο ηλιακό φως. Αισθητικά, το θέαμα κάποιους τους αρέσει, κάποιους τους συναρπάζει, άλλους τους ενοχλεί, τους φαίνεται “too much”. Το μόνο αδιαμφισβήτητο είναι ότι αυτή ακριβώς η ιδιαιτερότητα του στεγάστρου του Βελοντρόμ, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να έχει το συγκεκριμένο γήπεδο έναν από τους δύο χειρότερους χορτοτάπητες του Euro, και βασική αιτία ήταν η έλλειψη έκθεσης του χορτοτάπητα του Βελοντρόμ στο ηλιακό φως(!!!). Είτε το πιστεύετε είτε όχι, στην κατά κανόνα ηλιόλουστη Μασσαλία, τον αγωνιστικό χώρο του Βελοντρόμ τον... φωτίζουν με λάμπες(!!!), επειδή το περίβλημα και το στέγαστρο του γηπέδου είναι ΤΟΣΟ ψηλά, που επιτρέπουν στο ηλιακό φως να φθάνει στον χορτοτάπητα μόνο ελάχιστη ώρα κάθε μέρα, και ΜΟΝΟ σε ένα μικρό τμήμα του χορτοτάπητα. Προσωπικά, αυτό μου φαίνεται τόσο... τρελό, όσο το να... εισάγουν κάτοικοι της Αλάσκας χιόνι και πάγο από την... Καλιφόρνια. Αδιανόητο...

19:15 Όσοι παρακολουθούσατε τα νέα από το Euro, πρέπει κάποια στιγμή να διαβάσατε ότι στη Γαλλία βρέθηκε το 10% του πληθυσμού της Ισλανδίας(!), χώρα μόλις 330 χιλιάδων κατοίκων. Στη Γαλλία δε βρέθηκαν 33000 Ισλανδοί, όμως η... ειδησεογραφική υπερβολή ήταν πολύ μικρή, πραγματικά πολύ μικρή, και προφανώς δε μείωσε ούτε στο ελάχιστο τον θαυμασμό που προκάλεσαν οι Ισλανδοί ταξιδιώτες/φίλαθλοι σε όσους τους “έζησαν” από κοντά, αλλά και σε όσους είδαν αγώνες της Ισλανδίας στην τηλεόραση. Στην πρώτη συμμετοχή τους σε τελικά μεγάλης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης, φίλαθλοι και ομάδα έγραψαν ιστορία, οι μεν με το... εκφοβιστικό “ΟΥ” τους, σαν πολεμική κραυγή, συνοδευόμενο από κτύπημα των χεριών, και η δε με όσα πέτυχε εντός αγωνιστικών χώρων, ειδικά το 2-1 επί της Αγγλίας στη φάση των “16”. Αν σε χίλια χρόνια από σήμερα υπάρχει ακόμα έστω και μικρή παρουσία ανθρώπων στη Γη, κι έχουν απομείνει ελάχιστοι Ισλανδοί που θα έχουν αναγκαστεί να επιστρέψουν σε σπηλιές για να επιβιώσουν, χωρίς ηλεκτρικό και λοιπές σημερινές ανέσεις, κάποιες από τις τοιχογραφίες/δημιουργήματά τους θα είναι για αυτό το 2-1 επί της Αγγλίας, του... αρχαίου -σε χίλια χρόνια από σήμερα- 2016.

20:00 Δέκα λεπτά μετά τη λήξη του αγώνα, η πλευρά των κερκίδων των Ισλανδών είχε σχεδόν αδειάσει. Αντίθετα, οι περισσότεροι Ούγγροι ήταν ακόμα στις θέσεις τους, πανηγυρίζοντας με τους παίκτες τους (φαίνονται αμυδρά εντός αγωνιστικού χώρου). Το τελικό 1-1 σήμαινε ότι η Ουγγαρία είχε προκριθεί στους “16”, έστω κι αν δεν είχε παιχτεί ακόμα η τρίτη αγωνιστική των ομίλων. Η Ουγγαρία που στα προκριματικά δεν κατάφερε να νικήσει τη δική μας παραπαίουσα Εθνική (ισοπαλία στη Βουδαπέστη, τους νικήσαμε στον Πειραιά), προκρίθηκε στους “16” πριν καν γίνουν οι αγώνες της τρίτης αγωνιστικής των ομίλων στη Γαλλία! Σε κάνει να σκέφτεσαι, να... τσιτώνεις (με το πόσο αυτοκαταστροφικοί φανήκαμε στα προκριματικά), και να αναρωτιέσαι (τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει εμείς στη Γαλλία, αν είχαμε κρατήσει τα προσχήματα στα προκριματικά, τερματίζοντας έστω τρίτοι, και κερδίζοντας εισιτήριο για Γαλλία μέσω αγώνων μπαράζ).

20:05 As high up as it gets... Πιο ψηλά, δεν πάει. Ένατο παιχνίδι σε εννιά μέρες, “σερί” που... έκανε θρύψαλα το προηγούμενό μου με επισκέψεις σε γήπεδα σε διαδοχικές ημέρες για αγώνες. Σαν σε δημοπρασία, που δέκα νοματαίοι ανεβάζουν επί ώρα τις προσφορές τους δέκα-δέκα ευρώ, με ένταση και αναψοκοκκισμένα πρόσωπα φθάνουν στα... 300 ευρώ, κι εκεί εμφανίζεται ένας τύπος από το βάθος, από το πουθενά, και χαλαρά προφέρει ένα “χίλια”, που αφενός αφήνει τους πάντες με μία “τι είπε;” έκφραση στο πρόσωπό τους, κι αφετέρου βάζει απότομο τέλος στη δημοπρασία (έχω ΟΤΕ TV στο σπίτι, και καμιά φορά, πάνω στο ζάπινγκ, χαζεύω επεισόδια σχετικών εκπομπών σε ένα κανάλι).

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Κυριακή 19 Ιουνίου

10:15-10:40 Αν ήμουν στη Γαλλία σαν απεσταλμένος κάποιου... σοβαρού μιντιακού γκρουπ, δηλαδή με κάποιον να καλύπτει τα έξοδά μου, στις δέκα και τέταρτο το πρωί της 19ης Ιουνίου είτε θα οδηγούσα νοικιασμένο αμάξι προς Λιόν, είτε θα ήμουν σε κάποιο γρήγορο-ακριβό τρένο προς την ίδια πόλη, στην οποία αργότερα την ίδια μέρα μπορούσα, με εξασφαλισμένο -κάτι σαν- εισιτήριο, να δω ένα ακόμα παιχνίδι, το Ρουμανία-Αλβανία. Επειδή όμως ήμουν στη Γαλλία έτσι όπως ήμουν(...), μετρώντας ένα-ένα τα ευρώ μου , κι επειδή έξι βραδινά λεωφορεία σε οκτώ μέρες ήταν ήδη too bloody much, έκανα το... αδιανόητο (για τα δικά μου δεδομένα), ενημέρωσα εκείνους που έπρεπε να ενημερώσω ότι δε θα πήγαινα στο Ρουμανία-Αλβανία(!), ότι ακύρωνα το “εισιτήριό” μου (ακόμα και σήμερα το γράφω και δεν το/με πιστεύω ). Επέλεξα να “θυσιάσω” έναν αγώνα, να περάσω ένα ξέγνοιαστο πρωινό στη Μασσαλία, και να πάρω αργότερα λεωφορείο για Τουλούζ, στο οποίο με περίμενε φίλος φίλης να με φιλοξενήσει. Οι τέσσερις αυτές φωτογραφίες είναι από την Place Castellane και δρόμους κάθετους στη Rue de Rome, τον δρόμο που βγάζει από την Castellane στο Παλιό Λιμάνι. Κυριακή πρωί, οι δρόμοι ήταν σχεδόν άδειοι από αυτοκίνητα, και τα μαγαζιά, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, κλειστά.

10:35-10:50 Λίγο πριν και λίγο μετά το σημείο στο οποίο η... Οδός Ρώμης φθάνει στον δρόμο/ελαφριά κατηφόρα που βγάζει στο Παλιό Λιμάνι. Αριστερά, γωνίες πάμπολλων κτηρίων έχουν τέτοια αγαλματίδια της Παναγίας με τον μικρό Ιησού στην αγκαλιά Της. Στη μέση, κρεμασμένα ρούχα απέναντι από το ρεστοράν “μου”, σε στενό, με “(B)OULANGERIE PATISS(ERIE)” στο βάθος. Δεξιά, Euro-ϊκό χρώμα, με αμέτρητα σημαιάκια των χωρών που εκπροσωπήθηκαν στα τελικά της Γαλλίας.

10:40-10:55 Δύο βήματα από το Παλιό Λιμάνι. Πάνω αριστερά, επίσημη μπουτίκ της Μαρσέιγ (Olympique Marseille, γι' αυτό και το “ΟΜ” στην ταμπέλα), στην οποία εντελώς τυχαία βρέθηκα (είπε αλκοολικός στην είσοδο κάβας, με μία εξάδα μπίρες στην αγκαλιά). Κάτω αριστερά, κάποια από τα ποδήλατα που σχεδόν δωρεάν μπορεί κανείς να... καβαλήσει στην πόλη, και ταμπέλα που λέει “10 Ιουνίου με 10 Ιουλίου. Ζήστε έναν μήνα γιορτής στη Μασσαλία”. Τώρα που το σκέφτομαι, ήταν όντως, μάλλον, ο ιδανικός τόπος για να χαρεί κανείς τον μήνα του Euro. Μαζί με τη Νίκαια ήταν οι πόλεις με σταθερά καλοκαιρινό καιρό, ενώ ειδικά η Μασσαλία είχε το τεράστιο πλεονέκτημα να έχει τη δική της fan zone όχι σε κάποια πλατεία, αλλά σε αμμουδερή παραλία, θυμίζοντας βραζιλιάνικες πόλεις που φιλοξένησαν αγώνες του Μουντιάλ το 2014.

11:00 Παλιό Λιμάνι. Γαλανός ουρανός, ζεστούλα, μυρωδιά αντηλιακού να σου σπάει τη μύτη, απαλά χρώματα στις προσόψεις των κτηρίων, υπαίθρια αγορά δίπλα στο νερό, κόσμος και κοσμάκης να σεργιανίζει ανέμελα, κατάρτια, Θ Α Λ Α Σ Σ Α. Bliss... Όπως έγραψα σε έναν φίλο τότε, στην καλοκαιρινή Μασσαλία ανοίγει η ψυχή σου... Σκεφτόμουν ότι αν είχα κάποιον γνωστό που ήξερα ότι... ήταν στις μαύρες του, θα του πρότεινα να πάρει το πρώτο αεροπλάνο για Μασσαλία. Η ενδέκατη μέρα μου στη Γαλλία ήταν η πρώτη που... ξεφερμουάριασα το κάτω μισό του παντελονιού μου (από εκείνα που έχουν φερμουάρ κοντά στα γόνατα και μπορείς από μακριά να τα μετατρέψεις σε σορτσάκια), κι έβαλα αντηλιακό, κάτι που αφελώς θεωρούσα ότι θα ήταν ο κανόνας στην... ιουνιάτικη Γαλλία, αλλά έπρεπε να περάσουν έντεκα μέρες για να χαρώ (και να εκτιμήσω).

11:05 Η Βασιλική της Notre-Dame de la Garde, σε ρόλο... εποπτεύουσας του Παλιού Λιμανιού και γενικά της πόλης. Όπως ήδη κραυγάζουν προηγούμενες κειμενολεζάντες μου, τη Μασσαλία τη λάτρεψα, σε βαθμό να τη συμπεριλαμβάνω πλέον στη λίστα με τις ΠΙΟ αγαπημένες εκ των γενικά αγαπημένων μου πόλεων της Ευρώπης. Η... πλάκα της υπόθεσης όμως ήταν ότι η Μασσαλία με ξελόγιασε εκείνο το διήμερο, 18 και 19 Ιουνίου, χωρίς καν να έχω δει τα περισσότερα από τα δυνατά-δυνατά χαρτιά της, για τα οποία βρήκα χρόνο στην τρίτη και τελευταία επίσκεψή μου στην πόλη, για τον ημιτελικό Γερμανία-Γαλλία. Σαν να... γλύφεις τα δάκτυλά σου τρώγοντας κάτι που έβαλαν σε πιάτο μπροστά σου, να σκέφτεσαι ότι ήταν ένα από τα καλύτερα γεύματα της ζωής σου, και κάπου εκεί να συνειδητοποιείς ότι εκείνο το πρώτο “ουάου” πιάτο ήταν μόνο το ορεκτικό(!).

11:25 Ευθυμένης (EUTHYMENES γράφει στη στήλη) ο Μασσαλιώτης, παρακαλώ, μέγας θαλασσοπόρος, εξερευνητής και γεωγράφος, γεννημένος στη Μασσαλία, κάπου μεταξύ 6ου και 4ου π.Χ. αιώνα (οι εκτιμήσεις ποικίλλουν), όπως είμαι σήμερα σε θέση να ενημερώσω τους μη ήδη γνωρίζοντες εξ υμών. Εννοείται ότι όταν είδα τη στήλη δεν είχα ιδέα περί ποίου επρόκειτο. Προφανώς γνώριζα/γνωρίζω τις ελληνικές καταβολές της Μασσαλίας, όμως χαμηλώνοντας το κεφάλι από ντροπή ομολογώ ότι τον Ευθυμένη ούτε καν ακουστά τον είχα. Πολύ ενδιαφέρον το λήμμα στη Βικιπαίδεια για τις εξερευνήσεις του, ειδικά η θεωρία του για τον Νείλο (δεν αναφέρω λεπτομέρειες για να μη σας χαλάσω την... έκπληξη).

12:10 Ανακοίνωση κολλημένη στην είσοδο μίνι μάρκετ στο ισόγειο του κτηρίου του διαμερίσματος όπου έμεινα το περασμένο βράδυ, η οποία αναφέρει ότι απαγορεύεται η πώληση αλκοόλ από το μεσημέρι της ημέρας ΠΡΙΝ από κάθε αγώνα στο Βελοντρόμ, μέχρι το πρωί της ΕΠΟΜΕΝΗΣ κάθε αγώνα, συνολικά για κάτι περισσότερο από 40 ώρες. Χα, χα, χα (έτσι, με παύσεις ανάμεσα, για να δώσω έμφαση στο γελοίο της υπόθεσης). Όπως φαίνεται στην αρχή της ανακοίνωσης, η συγκεκριμένη απόφαση πάρθηκε από την αστυνομία της Μασσαλίας στις 13 Ιουνίου, στον απόηχο της... μάχης Ρώσων χούλιγκαν με Άγγλους οπαδούς στο Παλιό Λιμάνι, κατά την οποία η κατά τα άλλα άριστα προετοιμασμένη(...) να διατηρήσει την τάξη κατά τη διάρκεια του Euro αστυνομία της Μασσαλίας, επέτρεψε -ίσως και ηθελημένα, υπάρχει μία σχετική... θεωρία συνωμοσίας- σε Ρώσους και Άγγλους να ρημάξουν το πιο πολυσύχναστο σημείο της πόλης επί σχεδόν μισή ώρα, πριν... μπουν στον κόπο να επέμβουν για να αποκαταστήσουν την τάξη. Όσο για το πόσο λειτούργησε η συγκεκριμένη καταγέλαστη απόφαση, μιλάει από μόνο του κάτι που είδα την προηγούμενη μέρα (μέρα αγώνα), περιμένοντας δέκα λεπτά απέναντι από το κτήριο να πάει 11, για να χτυπήσω το κουδούνι του σπιτιού που θα έμενα (11 μου είπαν, 11 χτύπησα. Σε αυτά, και γενικά στα ραντεβού μου, είμαι μάλλον υπερβολικά τυπικός). Παρέα Ούγγρων οπαδών μπήκε στο μαγαζί, και προφανώς θέλησαν να αγοράσουν μπίρες. Υπάλληλος του καταστήματος βγήκε μαζί τους από το μαγαζί, τους... πήρε από το χέρι, και τους έδειξε την ανακοίνωση. Οι Ούγγροι κάτι του είπαν, έκαναν και χειρονομίες του στιλ “μην ανησυχείς, δε θα μας δει κανείς, θα τις βάλουμε στα σακίδιά μας”. Σε μισό λεπτό ο υπάλληλος είχε... μεταπειστεί, κι επέστρεψε στο μαγαζί μαζί τους, αφού πρώτα έκανε κι εκείνος μία “τέλος πάντων, δε βαριέστε, σιγά το πράγμα” κίνηση με τα χέρια, τους ώμους, και το κεφάλι του.

Γαλλική αστυνομία... Ας μην αρχίσω καν για τα “μέτρα ασφαλείας” στα γήπεδα... Ας, μην, αρχίσω, καν, επειδή αν κάνω μία λίστα με τις “τρύπες” που πρόσεξα (τουλάχιστον στα σημεία ελέγχου των διαπιστευμένων δημοσιογράφων) θα φανεί λες και... πήγα βαλτός να ψάξω για... “τρύπες”. Το μόνο που θα “πω” είναι ότι όταν άκουγα κόσμο να συγχαίρει την αστυνομία επειδή δε συνέβη τίποτα σε γήπεδο στα 51 παιχνίδια, χασκογελούσα. Αν οι Γάλλοι έκαναν αφανή δουλειά και φρόντισαν να αποτρέψουν επιθέσεις από άτομα με γνωστές διασυνδέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις, μπράβο τους. Αν όμως κάποιος... “μοναχικός λύκος”, πειραγμένος στο μυαλό, ήθελε να... βάλει μπουρλότο σε ένα παιχνίδι, είμαι κατά 90% βέβαιος ότι μπορούσε, περνώντας “πράγματα” από τα σημεία ελέγχου σε συγκεκριμένα γήπεδα (όχι σε όλα), και σε συγκεκριμένες ώρες (κατά κανόνα παραμονές αγώνα, νωρίς το πρωί, τότε που έπιαναν δουλειά οι σεκιουριτάδες στις εισόδους των Κέντρων Τύπου). Αυτά. Δεν επεκτείνομαι, για να μην “ακουστώ” -ακόμα περισσότερο- παράξενος.

12:15 Σε αυτό το τραπέζι πήραμε πρωινό λίγες ώρες πριν με το ζευγαράκι και το μωρό τους, και από τη γωνία της βεράντας τράβηξα τη δεξιά φωτογραφία στην οποία φαίνεται μέρος του στεγάστρου του -κοντινού- Βελοντρόμ. Από όσα μου είπαν τα παιδιά για τη Μασσαλία (τους τάραξα στις ερωτήσεις, και θα τους είχα βασανίσει ακόμα περισσότερο αν δε βιαζόμουν να βγω έστω σύντομη βόλτα), εκείνο που κράτησα περισσότερο ήταν ότι η ζωή στη Μασσαλία τούς αρέσει, κυρίως επειδή αισθάνονται ότι ζουν σε ένα μεγάλο χωριό. Αν και μόλις σχετικά πρόσφατα εγκαταστάθηκαν σε αυτό το σπίτι, γνωρίζουν τους πάντες στη γειτονιά. Οι αποστάσεις είναι σχετικά μικρές, οι μετακινήσεις εύκολες, ο καιρός ίσως ο καλύτερος που μπορεί να χαρεί κανείς στη Γαλλία (σε πόλη), κι επιπλέον κάθε πρωί παίρνουν πρωινό επί ώρα σε αυτήν τη βεράντα, που μοιάζει με αυλή μονοκατοικίας. Τα παιδιά μού φάνηκαν ευτυχισμένα, και πολύ αγαπημένα.

12:35 Γελάω, φέρνοντας στο μυαλό μου εικόνες από το πώς και πόσοι απέφευγαν να αγοράσουν και να χτυπήσουν εισιτήριο στο μετρό της Μασσαλίας... Στα ταξίδια μου έχω δει κι έχω δει τζαμπατζήδες σε μέσα μαζικής μεταφοράς, ακόμα και σε σταθμούς μετρό με “τουρνικέ”, ή πόρτες που ανοίγουν μόνο αν το μηχάνημα “διαβάσει” έγκυρο εισιτήριο. Στη Μασσαλία όμως, έχουν ανεβάσει το “τζαμπέ” στο μετρό σε... εντελώς άλλο επίπεδο, θυμίζοντας αθλητές παρκούρ. Κάποιοι, όπως και στο Παρίσι, περιμένουν να περάσει κάποιος με έγκυρο εισιτήριο, και “κολλάνε” από πίσω του για να ξεγελάσουν τις πόρτες (που κάνουν να κλείσουν αλλά ξανανοίγουν). Πολλοί, απλά... πηδάνε(!), χρησιμοποιώντας σαν σκαλοπάτι τις ίδιες τις -ύψους κάτι περισσότερο από ένα μέτρο- εισόδους των “πορτών”. Υπαλλήλους του μετρό ΔΕΝ είδα πουθενά, ούτε αστυνομικούς, σε κανέναν από τους τέσσερις σταθμούς από τους οποίους πέρασα στις τρεις συνολικές επισκέψεις μου στην πόλη.

20:40 Η θέα από το παράθυρο του δωματίου “μου” στην Τουλούζ, λίγα λεπτά μετά την άφιξή μου στην πόλη (η πολυκατοικία είναι 300 μέτρα από τον σταθμό των λεωφορείων). Ο Μαξίμ δεν ήταν φίλος μου, ήταν φίλος γνωστής μου, η οποία όταν της έγραψα σε ένα μέιλ ότι θα πήγαινα στη Γαλλία για το Euro, προθυμοποιήθηκε να με φέρει σε επαφή με άτομα που γνωρίζει σε τρεις πόλεις που θα φιλοξενούσαν αγώνες. Ο Μαξίμ λοιπόν όχι μόνο ανταποκρίθηκε άμεσα, αλλά αποδείχθηκε οικοδεσπότης... πέντε αστέρων. Τη μιάμιση μέρα που έμεινα στο διαμέρισμά του αισθανόμουν σαν... VIP. Με το που έφθασα, μου έδειξε το δωμάτιό “μου”, και μέχρι να κάνω ένα ντουζ είχε ήδη ετοιμάσει πίτσες και μπίρες για το Γαλλία-Αλβανία που άρχιζε στις 9, και είδαμε στην τηλεόραση, κουβεντιάζοντας για... χίλια-δύο, από το διάστημα που πέρασε στις ΗΠΑ μένοντας με εύρωστη οικονομικά οικογένεια έχοντας βασικά σαν αρμοδιότητα/υποχρέωση το να οδηγεί κάθε μέρα τα δύο παιδιά τού ζευγαριού στις προπονήσεις τους (κολυμβητές, το πάνε για επαγγελματίες, με βλέψεις για Ολυμπιακούς), μέχρι το... πώς προφέρεται κανονικά το επίθετο του Dimitri Payet (από τους καλύτερους παίκτες της Γαλλίας σε αυτό το Euro), Παγιέτ ή Παγιέ (επίθετο που δεν ήξερα ότι είναι ΠΟΛΥ συνηθισμένο στο νησί Reunion, στον Ινδικό Ωκεανό, στο οποίο ο... συνονόματός μου γεννήθηκε και μεγάλωσε).

Όμορφη, όμορφη, όμορφη μέρα, από το πρωινό με τα παιδιά στη Μασσαλία, την απολαυστική βόλτα μου εκεί, την πολύ ενδιαφέρουσα -τουλάχιστον στο πρώτο μισό της- διαδρομή με το λεωφορείο για Τουλούζ, μέχρι τη γνωριμία με τον Μαξίμ. Τολμώ να γράψω η καλύτερη μέρα του ταξιδιού (μέχρι τότε), αν και παραδόξως ήταν η πρώτη που ΔΕΝ πήγα σε αγώνα (σίγουρα όμως ξεκουράστηκα και χαλάρωσα, σαν να... έκανα διακοπές).

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Δευτέρα 20 Ιουνίου

12:20-12:40 Πάνω αριστερά, η πολυκατοικία σε διαμέρισμα της οποίας φιλοξενήθηκα δύο βράδια στην Τουλούζ, και κανάλι-παρακλάδι του Γαρούνα ποταμού. Το ότι βγαίνοντας από το κτήριο ήμουν ήδη δίπλα σε νερό (έστω και κανάλι) ήταν το κερασάκι στην τούρτα της ούτως ή άλλως αξέχαστης διαμονής μου εκεί (λέει ο εξαρτημένος από την ύπαρξη υγρού στοιχείου κοντά του, γράφων). Πάνω δεξιά, η... πηγή της μυρωδιάς που με κάνει να περνάω ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΑΛΛΟ σε δεύτερη μοίρα, μέχρι να πάρω 3-4 γερές-γερές... τζούρες της (γιασεμιά). Κάτω αριστερά, χαρακτηριστική εικόνα δευτερεύοντα δρόμου σε μικρή απόσταση από το ιστορικό κέντρο, με μικρά καλαίσθητα μπαλκόνια και αρκετές γλάστρες. Κάτω δεξιά, η κεντρική μπουτίκ της ομάδας ράγκμπι της Τουλούζ, του... καμαριού της πόλης. Η Τουλούζ βρίσκεται στο κέντρο της περιοχής της Γαλλίας όπου πιο δημοφιλές άθλημα δεν είναι το ποδόσφαιρο, αλλά το ράγκμπι, κάτι που με έκανε να αναρωτιέμαι γιατί επιλέχθηκε η Τουλούζ να φιλοξενήσει αγώνες, κι όχι... η Ναντ, για παράδειγμα, πόλη με αποδεδειγμένη “μούρλα” για το ποδόσφαιρο. Το να επιλέγεις την Τουλούζ να φιλοξενήσει αγώνες Euro στη Γαλλία, είναι (ok, με μεγάλη δόση υπερβολής) σαν να... διοργανώνουν τα μέλη της Ένωσης Vegetarian Ελλάδας την εκδήλωση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας τους στην περίφημη για τα κρεατικά της ταβέρνα “Η Ζουμερή Μπριζόλα”. Δεν... κολλάει. Το γήπεδο πάντως ήταν γεμάτο σε όλους τους αγώνες (προβλεπόταν, μια και ήταν και το μικρότερο του Euro).

12:40-12:50 Εικόνες από το κέντρο της Τουλούζ, πόλη όμορφη, περιποιημένη, ευχάριστη στον επισκέπτη, και με πολλά θετικά για τους μόνιμους κατοίκους της. Κάτω αριστερά, οι δύο... τέντες είναι οι “fan embassies” των Ουαλών (δεξιά) και των Ρώσων (αριστερά). Το πόσοι είναι στο δεξί κιόσκι και παίρνουν πληροφορίες για την πόλη, και πόσοι είναι στο αριστερό, σας δίνει μία ιδέα πόσο περισσότεροι ήταν οι Ουαλοί από τους Ρώσους φιλάθλους τη συγκεκριμένη μέρα στην Τουλούζ.

13:30 Η Τουλούζ σαν πόλη μπορεί να είναι “κάστρο” των... ραγκμπόφιλων της Γαλλίας, όμως ΕΧΕΙ παράδοση στη φιλοξενία μεγάλων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων. Το γήπεδό της κτίστηκε το 1937, και φιλοξένησε αγώνες του Μουντιάλ που διοργάνωσε η Γαλλία τον επόμενο χρόνο (και φυσικά το 1998, την επόμενη φορά που το Μουντιάλ διεξήχθη στη χώρα). Κάποτε μάλιστα, το γήπεδό της το αποκαλούσαν “Μικρό Γουέμπλεϊ”(!), λόγω μίας αρχιτεκτονικής ομοιότητας (δίδυμοι πύργοι στη νότια πρόσοψή του, όχι στη -βόρεια- που φαίνεται πάνω δεξιά) με τον -παλιό- ποδοσφαιρικό “ναό” στο Λονδίνο. Για μένα, το πιο cool χαρακτηριστικό του γηπέδου της Τουλούζ είναι αυτό που φαίνεται κάτω δεξιά. Ποτάμι στη μια πλευρά, ποτάμι ΚΑΙ στην άλλη, επειδή το γήπεδο είναι κτισμένο σε ΝΗΣΙ, ελαφρώς νοτιοδυτικά του κέντρου της πόλης.

15:30-16:10 Πίσω στο κέντρο, αφού άφησα υπολογιστή και λοιπά αχρείαστα -στη βόλτα- πράγματα στο γήπεδο. Κάτω δεξιά, η Place du Capitole, κεντρική πλατεία στο ιστορικό κέντρο, με το δημαρχείο πίσω από τη σκηνή. Εκεί επέλεξαν οι τοπικές Αρχές να στήσουν τη fan zone, η οποία λίγες ώρες πριν το Ρωσία-Ουαλία έμοιαζε με χώρο βγαλμένο από το κέντρο του Κάρντιφ, αν όχι αρχιτεκτονικά (δεν ξέρω, δεν έχω πάει -ακόμα- στο Κάρντιφ), τότε σίγουρα λόγω εθνικότητας των περισσότερων παρευρισκομένων. Παρεμπιπτόντως, ανέκαθεν νόμιζα ότι τα Ουγγρικά είναι η πιο... “παράξενη στο αυτί μη μυημένου” ευρωπαϊκή γλώσσα. Αυτό, μέχρι που άκουσα Ουαλούς να μιλάνε μεταξύ τους στη μητρική τους γλώσσα. Ακούγοντάς τα και βλέποντάς τα γραμμένα (σε γιγαντοοθόνες γηπέδων, κατά την ανάκρουση του ύμνου τους, με τους στίχους να “περνάνε” από κάτω), σκέφτηκα ότι αν οι... Κλίνγκον όντως υπήρχαν, κι έστελναν μία αντιπροσωπεία τους στη Γη, ΕΤΣΙ θα ακούγονταν, κι ΕΤΣΙ θα φαινόταν (με λατινικούς χαρακτήρες) η γλώσσα τους γραμμένη.

Πάμπολλες ταμπέλες (σχεδόν όλες) στην Τουλούζ, ακόμα κι εκτός ιστορικού κέντρου, είναι όχι μόνο στα Γαλλικά, αλλά και στα... (ρίξτε μια ματιά στις φωτογραφίες και μαντέψτε) Καταλανικά; Όχι. Αυτό σκέφτηκα εγώ όταν είδα τις πρώτες ταμπέλες. Η σωστή απάντηση είναι... (το παίρνει το ποτάμι) Οξιτανικά, τα οποία πάντως είναι ΠΟΛΥ κοντινά στα Καταλανικά, τα οποία από τα 20 μου μου είχαν... γαργαλήσει το ενδιαφέρον, και στα οποία έχω... πέσει με τα μούτρα εδώ και μερικές ημέρες. Γιατί; Επειδή η επόμενη “ιστορία” που θα γράψω για το travelstories θα είναι από το επόμενο -προσωρινό- σπίτι μου, ένα καταλανικό χωριό ούτε πεντακοσίων κατοίκων(...).

“Κάρλος Γκαρδέλ. Γεννημένος στην Τουλούζ το 1890 σαν Charles Gardes, θα γινόταν Carlos Gardel στο Μπουένος Άιρες. Στα 25 του ανακαλύπτει το τάνγκο, και θα συνθέσει περισσότερα από 900”. Μία πλάκα σε έναν τοίχο που φαντάζομαι ότι πέρασε απαρατήρητη από τους περισσότερους Ουαλούς και Ρώσους, αλλά ένας τουλάχιστον επισκέπτης της Τουλούζ εκείνη τη μέρα, Έλληνας μεν αλλά λάτρης οτιδήποτε έχει να κάνει με την Αργεντινή, κοντοστάθηκε μπροστά της, κι έβγαλε μια φωτογραφία-αναγνώριση του μεγαλείου του ανθρώπου που ήταν/είναι για το τάνγκο ό,τι είναι για το ποδόσφαιρο ο Μέσι, ο Μαραντόνα και ο Πελέ, ΜΑΖΙ. Αν δεν έχετε ακούσει ποτέ Γκαρδέλ, αφενός ΝΟΜΙΖΕΤΕ ότι δεν έχετε ακούσει ποτέ (ψάξτε “Por Una Cabeza” στο youtube και θα καταλάβετε τι εννοώ), αφετέρου ποτέ δεν είναι αργά να τον ανακαλύψτε, ειδικά αν η καρδιά σας χτυπάει δυνατά για οτιδήποτε λατινοαμερικάνικο και ειδικά αργεντίνικο.

Γραφικά στενά στο ιστορικό κέντρο, από τα... μπόνους που σκοράρουν πολλούς πόντους στην εκτίμησή μου όταν κάνω ταμείο εντυπώσεων από μία πόλη.

Οι Ρώσοι ταξιδιώτες στη Γαλλία βομβαρδίστηκαν με το καλημέρα του Euro με άπλετη... bad publicity λόγω της τραμπούκικης συμπεριφοράς κάποιων εξ αυτών στη Μασσαλία πριν και κατά τη διάρκεια του αγώνα τους με την Αγγλία, η αλήθεια όμως είναι ότι στη συντριπτική-συντριπτική πλειοψηφία τους οι Ρώσοι -στην Τουλούζ τουλάχιστον- φίλαθλοι/οπαδοί ήταν... σεσημασμένα-κακοποιά στοιχεία σαν αυτά της φωτογραφίας(...), ζευγάρια από εικοσάρηδες μέχρι πενηντάρηδες, πολλοί “λεφτάδες” με τις trophy wives τους, και φυσικά αντροπαρέες που τα μέλη τους όμως φαινόντουσαν να ασχολούνταν περισσότερο με τα ψώνια, το φαγητό και τη λήψη φωτογραφιών, παρά με το... ξεκοίλιασμα αντίπαλων οπαδών.

21:00-23:00 Πάνω αριστερά, οι Ουαλοί κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου τους. Το... τραγούδι όμως που έγινε σήμα κατατεθέν τους στη Γαλλία, ήταν ένα που πηγαίνει (σε ελαφρώς ελεύθερη μετάφραση), “μη με στείλετε σπίτι, σας παρακαλώ μη με στείλετε σπίτι, δε θέλω να πάω στη δουλειά, θέλω να μείνω εδώ, να πιω όλη την μπύρα σας, σας παρακαλώ μη με στείλετε σπίτι”. Το διαολεμένο το άκουσα τόσες φορές (πήγα συνολικά σε πέντε παιχνίδια της Ουαλίας), που κάποια στιγμή άρχισα να το μουρμουρίζω ασυναίσθητα. Πάνω δεξιά και κάτω αριστερά, ουαλικά πανηγύρια για τα δύο πρώτα γκολ τους. Κάτω δεξιά, στραμμένοι στη γιγαντοοθόνη με πλάτη στον αγωνιστικό χώρο, χαζεύοντας το ριπλέι του τρίτου γκολ τους. Στο συγκεκριμένο 3-0 επί της Ρωσίας η Ουαλία ήταν -στις αντεπιθέσεις- μία απόλαυση και μισή, σαν... παράσταση κορυφαίου stand-up κωμικού, κατά την οποία γελάς κάθε λίγα δευτερόλεπτα. Κάθε φορά που οι Ουαλοί έβγαιναν στην επίθεση αισθανόσουν ότι... κάτι “ερχόταν”, και το τελικό 3-0 ήταν μάλλον κολακευτικό για τους Ρώσους, από τους οποίους το μόνο που μου άρεσε σε αυτό το Euro ήταν οι φανέλες τους, ο ύμνος τους, και πολλές από τις γυναίκες φιλάθλους τους.

Το γήπεδο στην Τουλούζ μπορεί να χωράει με το ζόρι λίγους περισσότερους από 30000 θεατές, εξωτερικά και εσωτερικά δεν έχει τίποτα να σου προκαλέσει ένα αυθόρμητο “ουάου”, όμως το βασικό μειονέκτημά του, το μικρό μέγεθός του, είναι και το κύριο προτέρημά του, ΑΝ είναι γεμάτο. Το αισθάνεσαι τόσο... ζεστό και οικείο, είσαι τόσο κοντά στον αγωνιστικό χώρο που ακούς τις φωνές των παικτών (ok, μόνο κοντά στη γραμμή του πλαγίου), κι αν έχεις ένα “πέταλο” γεμάτο από Ουαλούς να... ξελαρυγγιάζονται, νομίζεις (ακόμα κι αν κάθεσαι σε άλλη κερκίδα) ότι είσαι ανάμεσά τους και μυρίζεις το αλκοόλ στην ανάσα τους.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Τρίτη 21 Ιουνίου

8:50 Φωτογραφία βγαλμένη στα πεταχτά από το λεωφορείο, ελάχιστα λεπτά μετά την αναχώρηση από τον σταθμό της Τουλούζ για Μασσαλία. Το Canal du Midi (παρακλάδι του Γαρούνα ποταμού) είναι γεμάτο από κάθε λογής πλοιάρια, τουριστικά (για “κρουαζιέρες” στο κανάλι και στο ποτάμι), μπαροειδή/ρεστοραντοειδή, αλλά και κάποια που σε μένα τουλάχιστον φάνηκαν σαν... πλωτές κατοικίες, ίσως επειδή πολλές φορές τα μάτια μας και το μυαλό μας βλέπουν αυτό που θέλουμε να δούμε, και προσωπικά βρίσκω την ιδέα τού να ζεις σε πλωτό “σπίτι” έναν εκ των ορισμών του “cool” (χωρίς φυσικά να έχω σχετική εμπειρία, χωρίς να ξέρω τα... λιγότερο “cool” παρεπόμενα του να ζει κανείς πάνω σε πλοιάριο σε ποτάμι).

14:00-14:05 Φθάνοντας στη Μασσαλία νομίζεις ότι τα λιμάνια της είναι σαν τις... βυζαντινές εκκλησίες στη Θεσσαλονίκη, ότι όπου και να κοιτάξεις θα δεις ένα. Άλλο λιμάνι για τα τεράστια κρουαζιερόπλοια που “δένουν” στην πόλη, άλλο για τα φέρι-μποτ που συνδέουν τη Μασσαλία με την Κορσική, άλλο για τα αλιευτικά, και φυσικά άλλο το Παλιό Λιμάνι, στο κέντρο-καράκεντρο της πόλης, στην περιοχή-σημείο αναφοράς της Μασσαλίας.

16:25 “Στρατιά” οι Πολωνοί στο Βελοντρόμ για το Ουκρανία-Πολωνία, “αυτοί κι αυτοί” οι Ουκρανοί. Το μεταξύ τους παιχνίδι ήταν για την τρίτη και τελευταία αγωνιστική των ομίλων, με τους Πολωνούς ήδη να έχουν προκριθεί στους “16”, και τους Ουκρανούς όχι απλά να έχουν αποκλειστεί, αλλά ήταν οι πρώτοι που αποκλείστηκαν και μαθηματικά μετά τους αγώνες της δεύτερης αγωνιστικής. Ντροπιαστικό, ταπεινωτικό “προνόμιο”... Παρά το... βαθμολογικό αδιάφορο της κόντρας όμως, ένα παιχνίδι μεταξύ Πολωνίας και Ουκρανίας δεν είναι ποτέ αδιάφορο για τους φιλάθλους τους, όπως δεν είναι ποτέ κανένα παιχνίδι μεταξύ γειτονικών χωρών, παιχνίδια στα οποία τα “bragging rights” είναι ίσως ακόμα πιο σημαντικά από όποιους βαθμούς.

16:30 Κάθε ομάδα/χώρα έχει κάποιες... “καλτ” φιγούρες μεταξύ των οπαδών της. Εδώ και χρόνια, λόγω Πάπα Ιωάννη Παύλου Β', κάποιοι Πολωνοί, ειδικά μεγαλύτεροι σε ηλικία, ντύνονται... προκαθήμενοι της καθολικής εκκλησίας, όπως ο συμπαθής κύριος αριστερά, που ποζάρει σε μία από τις αμέτρητες φωτογραφίες στις οποίες πρέπει να του ζήτησαν να είναι εκείνη τη μέρα. Δεξιά, έχω τις αμφιβολίες μου για το πόσο “απλοί φίλαθλοι” ήταν το συγκεκριμένο γκρουπ Πολωνών, το όλο στιλ τους μου έφερε λίγο σε... διαφημιστικό promo μουσικού γκρουπ, τη φωτογραφία όμως την επέλεξα λόγω... θανατηφόρου συνδυασμού ποδοσφαιρικής κάλτσας και -σχετικά- ψηλοτάκουνων μαύρων παπουτσιών.

18:50 Ημίχρονο στο Βελοντρόμ, ευκαιρία για “μετακόμιση” από την κανονική θέση μου, πολύ-πολύ ψηλότερα, στο... Έβερεστ των κερκίδων, στην κορυφή τους. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία δεν έχω χρησιμοποιήσει καθόλου ζουμ, ακριβώς για να φαίνεται πόσο... μικροσκοπικοί φαίνονταν οι παίκτες. Κάθε φορά που μπαίνω σε γήπεδο, εκείνο που κάνω πρώτα, σχεδόν... ενστικτωδώς, σαν θαλάσσιο χελωνάκι που μόλις έχει ξεμυτίσει από το αυγό του και τρέχει (“τρέχει”... Τρόπος του γράφειν) προς τη θάλασσα. Στο Βελοντρόμ, λόγω τεράστιας απόστασης από τον αγωνιστικό χώρο, αμφέβαλα, ίσως για πρώτη φορά, για το γηπεδικό μου Αλάθητο που λέει “όσο ψηλότερα, τόσο καλύτερα”. Λίγη ζάχαρη στον καφέ, τον γλυκαίνει. Δύο κουταλιές δεν είναι και λίγες, αλλά... ok, προσωπικά έτσι πίνω τον φραπέ μου. ΤΕΣΣΕΡΙΣ κουταλιές όμως, θα έκαναν ακόμα κι εμένα να αμφιβάλω για το... καφεϊκό Αλάθητό μου “όσο περισσότερη ζάχαρη, τόσο το καλύτερο”.

19:15 Παρακαλώ την προσοχή σας, η φωτογραφία δεν είναι τόσο αδιάφορη όσο φαίνεται. Προσέξτε τις πρώτες σειρές πίσω από την εστία. Είναι το “πέταλο” που προοριζόταν για τους Πολωνούς, άσχετα αν ήταν τόσοι που γέμισαν και τις υπόλοιπες κερκίδες. Προσέξτε ότι πολλά καθίσματα στις πρώτες σειρές είναι άδεια. Τώρα, προσέξτε οπαδούς ντυμένους στα λευκά ή στα μαύρα, που κατεβαίνουν σκαλοπάτια. Σε αυτούς αντιστοιχούν τα άδεια καθίσματα. Γιατί δεν ήταν στη θέση τους; Επειδή, σε αντίθεση με το 99% των Πολωνών που πήγαν στο γήπεδο ντυμένοι στα κόκκινα για να δουν την εθνική ομάδα της χώρας τους, το συγκεκριμένο -ούτε, πολύ λιγότερο- 1%, χωρίς ίχνος κόκκινου πάνω του, πήγε στο γήπεδο για να λύσει... συλλογικές διαφορές. Οπαδοί της Λέγκια Βαρσοβίας και... ποιος ξέρει ποιου άλλου συλλόγου, πέρασαν το μισό 90λεπτο κυνηγώντας οι μεν τους δε, όχι εντός κερκίδας, αλλά στο... υπόστεγο, εκεί που υπήρχαν οι τουαλέτες και τα σημεία εστίασης. Γελοίο θέαμα, να βλέπεις κατά τη διάρκεια αγώνα Euro εκατό “μπερδεμένους” να πηγαίνουν πάνω-κάτω στα σκαλιά, διψώντας για... ξύλο.

19:25 Αριστερά, οι Πολωνοί τεντώνουν τα κασκόλ τους και γιορτάζουν την επικείμενη νίκη τους (προηγήθηκαν 1-0, κι όπως πήγαινε το παιχνίδι νόμιζες ότι η Ουκρανία δεν θα πετύχαινε γκολ ακόμα κι αν κέρδιζε πέναλτι και ο Πολωνός τερματοφύλακας φορούσε κουκούλα στο πρόσωπα την ώρα της εκτέλεσης). Δεξιά, το μοναδικό κομμάτι των κερκίδων με έντονη ουκρανική παρουσία. Θα “ακουστώ” λαϊκιστής, αλλά... ειλικρινά, αν ήμουν ο -ακριβοπληρωμένος από τον σύλλογό μου- αρχηγός της Ουκρανίας, μετά το Euro θα ζητούσα από τους εξίσου ακριβοπληρωμένους συμπαίκτες μου να μαζέψουμε ένα ποσό και να αποζημιώσουμε όλους τους συμπατριώτες μας που ταξίδεψαν στη Γαλλία, αν όχι για τα έξοδα όλου του ταξιδιού τους, τουλάχιστον για τα εισιτήρια των τριών αγώνων μας. ΤΟΣΟ κακή ήταν η Ουκρανία σε αυτό το Euro, για λόγους που μερικώς ανέφερα σε προηγούμενη ανάρτηση, σε εκείνη για το 0-2 από τη Βόρεια Ιρλανδία.

19:30 Ένα από τα αγαπημένα μου στοιχεία του Βελοντρόμ, όχι η απόσταση από τον αγωνιστικό χώρο, αλλά η ύπαρξη αυτού του... διαδρόμου από σκαλοπάτια στη... στρατόσφαιρα των κερκίδων. Περπατώντας εκεί, μπορείς, χωρίς αν ενοχλείς κανέναν, να βγάζεις φωτογραφίες από διαφορετικές γωνίες, κάτι σαν... να περπατάς πάνω στα τείχη κάστρου που βρίσκεται στην κορυφή λόφου (ή τουλάχιστον μία παραλλαγή αυτού, στο αρρωστημένο γηπεδομυαλό μου).

19:50-20:00 Το παιχνίδι έχει λήξει, το “MARSEILLE” στην απέναντι κερκίδα γίνεται φωτογραφία με τη φωτογραφία όλο και πιο ευδιάκριτο, όπως αποχωρούν οι -νικητές- Πολωνοί, και οι -απογοητευμένοι από τα χάλια της ομάδας τους- Ουκρανοί.

22:00-23:00 Κατά τις δέκα ήταν ώρα να φύγω από το γήπεδο, με τον χώρο γύρω του πλέον άδειο. Όταν... κατέστρωσα το αρχικό σχέδιο του ταξιδιού, αγόρασα εισιτήριο λεωφορείου για τις 22 Ιουνίου, πέντε και μισή το πρωί, από Μασσαλία για Λιόν, έχοντας σκοπό -λόγω ΠΟΛΥ περιορισμένου προϋπολογισμού- να περάσω τη μισή (και παραπάνω) βραδιά είτε στον σιδηροδρομικό σταθμό, είτε σε κάποιο McDonald's. Εκ των υστέρων διαπίστωσα ότι οι σιδηροδρομικοί σταθμοί στη Γαλλία κλείνουν γύρω στη μία με μιάμιση, και ανοίγουν ξανά κατά τις τέσσερις με τέσσερις και μισή. Τα δε McDonald's, αλλού στη Γαλλία μένουν ανοικτά (κάποια εξ αυτών) όλο το βράδυ, όμως ειδικά στη Μασσαλία, όχι. Κάπως έτσι, κατέληξα να κάνω κίνηση της τελευταίας στιγμής στο airbnb. Παραμονές του αγώνα βρήκα κάποιον που νοίκιαζε δωμάτιο στα 30 ευρώ, του έγραψα ότι το δωμάτιο ουσιαστικά το χρειαζόμουν από τα μεσάνυχτα μέχρι τις τέσσερις και κάτι, τον ρώτησα αν υπήρχε περίπτωση να ρίξει λίιιιγο την τιμή (μισή ντροπή δική μου, κι η άλλη μισή πάλι δική μου), κι η απάντησή του ήταν... μουσική στα αυτιά μου. Μου έγραψε ότι το δωμάτιο του το είχαν ζητήσει πολλοί Πολωνοί, αλλά δεν ήθελε Πολωνούς στο σπίτι τους, επειδή τους θεωρούσε... κακούς πότες (ότι θα μεθούσαν, και θα έκαναν το σπίτι του... άνω-κάτω). Σε εμένα (Έλληνα), όχι μόνο είπε “ναι”, αλλά κι έριξε την τιμή στα δέκα ευρώ(!). Ο άνθρωπος αποδείχθηκε φιλικότατος, ευγενέστατος, τα είπαμε λίγο πριν μπω για ντουζ, το ίδιο το δωμάτιο ήταν μια χαρά, και το σπίτι ούτε εκατό μέτρα από το Παλιό Λιμάνι. Λαχείο...

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”
Τετάρτη 22 Ιουνίου

5:00-5:15 Τελευταία ματιά στο κτήριο σε διαμέρισμα του οποίου πέρασα τη -μισή- βραδιά, και σύντομο περπάτημα μέχρι τον σιδηροδρομικό σταθμό και τον -ακριβώς δίπλα του- σταθμό των λεωφορείων. Ομολογώ ότι στη σύντομη συνομιλία μου το προηγούμενο βράδυ με τον ιδιοκτήτη του σπιτιού όπου έμεινα, τον ρώτησα αν θα ήταν ασφαλές να περπατήσω στις πέντε το πρωί από εκεί μέχρι τον σταθμό, έχοντας ακούσει και διαβάσει διάφορες ιστορίες(...) για το πόσο ασφαλής είναι ή δεν είναι η Μασσαλία, ειδικά γύρω από τον σταθμό. Ο συνομιλητής μου σχεδόν... ορκίστηκε ότι η φήμη που συνοδεύει τη Μασσαλία δεν είναι δικαιολογημένη, κι ότι δε θα είχα κανένα απολύτως πρόβλημα. Ως προς το δεύτερο, δικαιώθηκε.

13:45-13:50 Έφθασα στη Λιόν, πήρα τραμ για το γήπεδο, άφησα τα πράγματά μου εκεί, κι επέστρεψα στο κέντρο για βόλτα. Όπως φαίνεται, έχω αδυναμία στους δρόμους με ψηλά δέντρα εκατέρωθεν, και στις ταμπέλες.

13:55-14:25 Σκόρπιες εικόνες από γέφυρες πάνω από τον Ροδανό και τον Σον, τα δύο ποτάμια που συναντώνται ουσιαστικά στο νότιο άκρο του κέντρου της Λιόν. Κάτω αριστερά, η Βασιλική τής Notre-Dame de Fourvière, στην κορυφή της Παλιάς Λιόν, όπως φαίνεται από την πλατεία Bellecour, εκεί όπου είχε στηθεί η fan zone (φαίνονται τα μπάνερ δύο εκ των χορηγών).

Σαν λάτρης του ποδηλάτου, το ότι κάθε μεγάλη (αλλά και πολλές μεσαίου μεγέθους) πόλη της Γαλλίας έχει σύστημα “bike share”, αυτό δηλαδή που πληρώνεις ένα στάνταρ συμβολικό ποσό και μπορείς να χρησιμοποιείς ποδήλατα όλη τη μέρα χωρίς να πληρώνεις επιπλέον (αρκεί να επιστρέφεις κάθε ποδήλατο σε κάποιον σταθμό εντός 30 λεπτών), προσωπικά το κατατάσσω στο Top-10 εκείνων που μου άρεσαν στη Γαλλία. Ξέροντας ότι οι Γάλλοι είναι ορκισμένοι ποδηλατολάτρες δε μου έκανε καμία έκπληξη το ότι όλες οι πόλεις που επισκέφτηκα είχαν τέτοιο σύστημα, όμως μου ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ έκπληξη το πόσο εκτενή ήταν, το πόσοι σταθμοί υπήρχαν σε κάθε πόλη, και το μέχρι πόσο μακριά από το κέντρο κάθε πόλης έφθανε το δίκτυο των σταθμών.

Όταν έβγαλα αυτήν τη φωτογραφία, ήμουν γε-μά-τος ενθουσιασμό έχοντας στο μυαλό μου ΗΔΗ την επόμενη φορά που θα επέστρεφα στη Λιόν, για έναν εκ των δύο ημιτελικών. Τότε, ήξερα ότι θα είχα σχεδόν μία ολόκληρη μέρα για να τριγυρίσω στην πόλη, κι όχι μόνο λίγες ώρες όπως “σήμερα”. ΤΟΤΕ, θα έκανα αυτό που για μένα ήταν μεν προτεραιότητα στη Λιόν, αλλά ήξερα ότι για να το χαιρόμουν στο έπακρο θα χρειαζόμουν χρόνο, γι' αυτό το άφησα για τη μέρα που όντως θα είχα χρόνο. Προτεραιότητά μου στη Λιόν, έχοντας διαβάσει σχετικά και δει φωτογραφίες πριν ταξιδέψω στη Γαλλία, ήταν να... χαθώ στα “traboules” της πόλης, ένα δίκτυο -κάτι σαν- σοκακιών και “κρυφών” αυλών, που σε φωτογραφίες φαίνονται πραγματικά... σουρεαλιστικό/ά/ές. Η περιοχή που είναι “κρυμμένα” τα “traboules” είναι λίγο-πολύ αυτή που φαίνεται στη φωτογραφία, κυρίως αριστερά και στο βάθος, λιγότερο στα δεξιά, εξ ου κι ο ενθουσιασμός. Λεπτομέρεια: με τον... ενθουσιασμό έμεινα, για λόγους που -με τσατίλα και βαριά καρδιά- θα εξηγήσω όταν φθάσω στην ανάρτηση για τις 6 Ιουλίου.

16:20 Το νέο σούπερ γήπεδο της Λιόν, με τις ατελείωτες αμβλείες γωνίες του. Το μόνο αρνητικό που του βρήκα, είναι ότι βρίσκεται πολύ μακριά από το κέντρο. Αν καθόμουν στο ίδιο τραπέζι με τον... πρόεδρο της Λιόν, τον δήμαρχο της πόλης, και τον γενικό διευθυντή της εταιρείας που κατασκεύασε το γήπεδο (πολύ λογικό σενάριο, μια που... τι καλύτερο θα είχαν να κάνουν οι τρεις τους από το να συναντήσουν εμένα), είμαι βέβαιος ότι θα μου αράδιαζαν εκατό και ένα επιχειρήματα υπέρ της επιλογής τους να κτιστεί το νέο γήπεδο στην... ερημιά που κτίστηκε. Ακόμα και απόλυτα λογικά να ήταν όλα τα επιχειρήματά τους, από το ένα αυτί μου θα έμπαιναν, και από το άλλο θα έβγαιναν. Δέχομαι ότι το να έχεις μεγάλο γήπεδο στο κέντρο περιοχής όπου ζει κόσμος, έχει και τα αρνητικά του, όμως... ο Θεός ο ίδιος να κατέβει (ομοίως, τι καλύτερο έχει να κάνει) και να μου πει ότι τα σύγχρονα μεγάλα γήπεδα ΠΡΕΠΕΙ να βρίσκονται στη μέση του πουθενά, σαν... καλαμιές σε κάμπο, θα Τον βγάλω τρελό. Για εννέα στα δέκα απόψεις μου μπορώ να αλλάξω γνώμη αν μου παρουσιαστούν ικανά επιχειρήματα, το συγκεκριμένο όμως εμπίπτει στην κατηγορία του 10% που γνώμη Δ Ε Ν Α Λ Λ Α Ζ Ω.

17:55-20:00 Πάνω δεξιά, οι Πορτογάλοι πανηγυρίζουν το δεύτερο γκολ τους, εκείνο που ο Ρονάλντο έβαλε με τακουνάκι (όσοι είδατε το 3-3 της Πορτογαλίας με την Ουγγαρία, το συγκεκριμένο γκολ το θυμάστε σίγουρα). Ποιος να τους το έλεγε εκείνη τη μέρα, βλέποντας την τελική βαθμολογία του ομίλου τους (κάτω αριστερά), έχοντας προκριθεί με την ψυχή στο στόμα, ότι δυόμισι βδομάδες αργότερα θα ήταν πρωταθλητές Ευρώπης... Όσο για τους πρώτους τού ομίλου Ούγγρους (κάτω δεξιά πανηγυρίζουν μετά το παιχνίδι, παίκτες και φίλαθλοι), με την... πρωτιά στον όμιλο έμειναν, μια και στο πρώτο νοκ-άουτ παιχνίδι τους έχασαν τ' αυγά και τα πασχάλια κόντρα στους Βέλγους (0-4).

Το Ουγγαρία-Πορτογαλία ήταν το δωδέκατο παιχνίδι ομίλων που είδα στη Γαλλία, φάση των ομίλων που μου κράτησε... the best for last. Ακόμα κι αν δεν είστε ιδιαίτερα γνώστες του ποδοσφαίρου, το 3-3 σαν τελικό σκορ πρέπει να σας φαίνεται... παράξενο, μη συνηθισμένο. Το ότι μπήκαν όμως έξι γκολ σε αγώνα στον οποίο μία από τις δύο ομάδες είχε στον πάγκο της σαν προπονητή τον μέχρι πρότινος “δικό μας” Φερνάντο Σάντος, τον προπονητή που έχει αναγάγει το “μισό-μηδέν” σε επιστήμη, είναι σαν... πώς να το θέσω;...

Σαν να είσαι φαντάρος και να σε καλούν στο γραφείο του διοικητή σου ο οποίος είναι ο πιο στρυφνός και “βαρύς” άνθρωπος που έχεις γνωρίσει στη ζωή σου, όμως όταν κτυπάς την πόρτα του γραφείου του και σου φωνάζει “πέρνα”, τον βρίσκεις ντυμένο με εκείνα τα αξεσουάρ που φοράνε οι σαδομαζοχιστές, δεμένο στην καρέκλα του, με έξι γυμνές “αφέντρες” γύρω από το γραφείο του, με μαστίγια και... τα σχετικά, και την ατμόσφαιρα να... ουρλιάζει ότι πριν από λίγο οι... παρευρισκόμενοι είχαν καπνίσει ό,τι είχε κατασχεθεί τον περασμένο χρόνο από χαρμάνηδες συν-φαντάρους σου. Όργιο πραγματικό... Από τις περιπτώσεις που κυριολεκτικά χρειάζεται να τσιμπηθείς για να πιστέψεις στα μάτια σου... Έξι γκολ σε αγώνα ομάδας Σάντος... Πιο απίστευτο ίσως κι από το ότι η Πορτογαλία ΚΕΡΔΙΣΕ το Euro... Κι ήμουν εκεί να το δω (και να με τσιμπήσω για να το πιστέψω)!

Ένα από τα τέσσερα “λιοντάρια”, γύρω από το γήπεδο της Λιόν (τα άλλα τρία είναι στα χρώματα της ομάδας, κόκκινο, μπλε, λευκό), άλλοτε με πλήθος φιλάθλων τριγύρω του να το χρησιμοποιούν σαν “παρέα” σε φωτογραφία (ή απλά για προστασία από τον δυνατό ήλιο), κι άλλοτε... μονάχο του, να... ατενίζει τον ορίζοντα, ώρες μετά από λήξη αγώνα, με τους φιλάθλους να έχουν αποχωρήσει προ πολλού. Έστω και με καρδιοχτύπι (ανέφερα σε προηγούμενη ανάρτηση ότι είχα πέντε κάκιστες εμπειρίες και τις πέντε μέρες που χρησιμοποίησα τραμ σε αυτό το ταξίδι, στο Μπορντό και στη Λιόν), πρόλαβα το λεωφορείο μου για Παρίσι, όγδοο βραδινό σε 13 βράδια. Παραδόξως, περιμένοντας το λεωφορείο, έστω κι αν ήξερα ότι με περίμενε μία ακόμα άυπνη βραδιά, ήμουν σε... φάση “δε με αγγίζει τίποτα. Φέρτε μου το λεωφορείο να ανέβω!”, όχι επειδή μου... είχε σαλέψει, αλλά επειδή ήξερα ότι το επόμενο βραδινό λεωφορείο μου ήταν σε δύο βδομάδες. Οκτώ βραδινά σε 13 ημέρες, και μετά 13 ημέρες χωρίς βραδινό λεωφορείο. Σήμερα το γράφω και δε... συγκινούμαι (πόσο μάλλον εσείς), αλλά εκείνο το βράδυ λίγο ήθελα να δω το λεωφορείο μου για Παρίσι και να του δείξω το μεσαίο δάκτυλο σε ένδειξη έλλειψης... φόβου απέναντί του .

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”.
Όταν άρχισα αυτήν την “ιστορία”, είχα άπλετο χρόνο και περίσσια διάθεση να κάθομαι καθημερινά (και για περίπου δύο βδομάδες) να γράφω και -κυρίως- να ξεψαχνίζω τις εκατοντάδες φωτογραφίες από κάθε μέρα του ταξιδιού στη Γαλλία, για να διαλέξω τις λίγες που ανέβαζα εδώ. Αρχές Αυγούστου, ένα email που πήρα από Καταλανό φίλο μου, άλλαξε τελείιιως τις προτεραιότητές μου, έστω κι έτσι όμως, δοκίμασα για λίγες ημέρες να κουβαλήσω δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη. Αν δείτε πότε ανέβασα το τελευταίο κείμενο, θα δείτε ότι το εγχείρημα ήταν εξαιρετικά φιλόδοξο (βασικά ουτοπικό). Μια και αύριο όμως φεύγω από τη Θεσσαλονίκη, σκέφτηκα να βάλω ένα έστω τυπικό τέλος στην “ιστορία” για τον μήνα μου στη Γαλλία, με μερικές γενικές εντυπώσεις, αλλά και τον -αχαρακτήριστο- λόγο για τον οποίο δύσκολα θα επιστρέψω εκεί(...), άσχετα από το πόσο μου άρεσε.

Λίγο πριν αρχίσει ο τελικός

Σήμερα, ενάμιση μήνα μετά τη μέρα που έφυγα από τη Γαλλία, σκέφτομαι ότι οι πολύ θετικές εντυπώσεις μου από όσα είδα στις 7-8 πόλεις που πέρασα χρόνο, έχουν να κάνουν σε σημαντικό βαθμό με το πώς ΠΕΡΙΜΕΝΑ να είναι η Γαλλία. Εξηγούμαι: για κάποιον λόγο, πήγα στη Γαλλία σχεδόν βέβαιος ότι ειδικά οι Παριζιάνοι θα... ξίνιζαν μαζί μου όταν θα προσπαθούσα να τους μιλήσω με τα αξιολύπητα Γαλλικά μου, ότι θα τους έλεγα κάτι στα Αγγλικά και θα μου απαντούσαν στα Γαλλικά, ότι θα με... τσάτιζαν με το “υφάκι” τους. Είχα διαβάσει και ακούσει ότι οι Γάλλοι γενικά, και ειδικά ο κόσμος στο Παρίσι, έχουν τη μύτη υπερβολικά σηκωμένη. Προσωπικά, έναν μήνα και κάτι στη Γαλλία, δεν είχα ούτε μία τέτοια εμπειρία. Αντίθετα, έχω να θυμάμαι όχι μόνο κόσμο που ήταν ΠΟΛΥ υπομονετικός μαζί μου όταν ρωτούσα κάτι, αλλά ακόμα και απλούς περαστικούς που βλέποντάς με με το κινητό στο χέρι να κοιτάζω δεξιά-αριστερά, με “Euro 2016” σακίδιο στην πλάτη και σάκο με ροδάκια στο άλλο χέρι, σταματούσαν και προσφέρονταν να με βοηθήσουν.

Τώρα που το σκέφτομαι, ΥΠΗΡΧΕ μία φορά που Γάλλος (Γαλλίδα) με κοίταξε σχεδόν... περιφρονητικά , αλλά... πήγαινα γυρεύοντας. Ένα από τα βράδια μου στη Μασσαλία, έμεινα σε airbnb σπίτι με νεαρό ζευγάρι. Οι γονείς τού ενός ήταν εκεί, τους επισκέπτονταν για λίγες ημέρες, και κάποια στιγμή προσπάθησα να πιάσω κουβέντα στη μητέρα τού παιδιού. Τη ρώτησα πού ζουν, το όνομα του μέρους δε μου είπε απολύτως τίποτα, κι έτσι ρώτησα λεπτομέρειες. Ήταν υπερβολικά προφανές ότι τον τόπο τους δεν τον ήξερα. Αν ήταν άλλος, μπορεί να την είχα... γλιτώσει. Επρόκειτο όμως για το Σαμπλί, το οποίο η κυρία φρόντισε να μου εξηγήσει -μισοενοχλημένη- ότι φημίζεται παγκοσμίως για τα κρασιά του, κι ότι οι κάτοικοι εκεί το έχουν τεράστιο καμάρι να ζουν σε μία περιοχή ξακουστή σε όλον τον κόσμο. Όταν της είπα ότι δε γνωρίζω απολύτως τίποτα για κρασιά, απλά έκανα τη θέση μου ακόμα χειρότερη...

Τη Γαλλία την περίμενα γκετοποιημένη, με την έννοια ότι περίμενα η... μίξη μεταξύ πολιτών διαφορετικής καταγωγής να είναι πολύ περιορισμένη. Περίμενα δηλαδή οι “Άραβες” να κάνουν παρέα με “Άραβες”, οι “Αφρικανοί” να κάνουν παρέα με “Αφρικανούς”, οι “Τούρκοι” να κάνουν παρέα με “Τούρκους”, οι “Ασιάτες” να κάνουν παρέα με “Ασιάτες”, και, στην καλύτερη περίπτωση, περίμενα κάποιες ομάδες “μεταναστών” να έχουν σχέσεις με κάποιες άλλες ομάδες “μεταναστών”, όχι όμως με τους “λευκούς” Γάλλους. Δε θα μπορούσα να είχα πέσει περισσότερο έξω... Την πρώτη κιόλας μέρα, τις πρώτες μόλις ώρες, άρχισα να παρατηρώ μικτές παρέες, αμέτρητα ζευγάρια, κάθε πιθανού... συνδυασμού, κάτι που είδα ξανά και ξανά (και ξανά και ξανά) σε όλες τις πόλεις, και σε όλες τις περιοχές κάθε πόλης στις οποίες κινήθηκα.

Στη Γαλλία πήγα έχοντας θέσει τον εαυτό μου σε... mode αυξημένης επιφυλακής, εγρήγορσης, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι έπρεπε να είμαι συνέχεια με τις κεραίες σηκωμένες για να “εντοπίσω” πιθανούς κινδύνους. Για κάποιον λόγο, νόμιζα ότι η “ατμόσφαιρα” (αλλού περισσότερο κι αλλού λιγότερο, προφανώς όχι γύρω από τον Πύργο του Άιφελ μέρα-μεσημέρι, αλλά σίγουρα στο “δευτεροκλασάτο” Σεν-Ντενί το βράδυ, για παράδειγμα), θα ήταν... “rough”. Ξανά, προσωπικά, σχεδόν πέντε βδομάδες στη Γαλλία, δεν αισθάνθηκα ούτε μία φορά ότι “κάτι μπορούσε να συμβεί”, παρά το γεγονός ότι περπάτησα πολλές φορές σε “άγριες” ώρες για να πάρω το επόμενο λεωφορείο για τον επόμενο προορισμό μου, στις τέσσερις και μισή τα ξημερώματα για παράδειγμα, στη Μασσαλία, την πόλη που φανταζόμουν πιο... επίφοβη απ' όλες, μαζί με το Παρίσι.

Θα μπορούσα να αναφέρω κι άλλες “κάτω του μετρίου” προσδοκίες που είχα από τη Γαλλία, και πόσο διαφορετικά βρήκα τα πράγματα εκεί, όμως εκείνο στο οποίο ούτως ή άλλως θέλω να καταλήξω είναι ότι η Γαλλία μού άρεσε ΤΟΣΟ, όχι μόνο επειδή έχει δεδομένα σημαντικά θετικά σαν χώρα και, για εμάς που δε ζούμε εκεί, σαν ταξιδιωτικός προορισμός, αλλά κι επειδή λόγω άγνοιας (δεν είχα ξαναπάει στη Γαλλία), περιορισμένης “μελέτης”, και επηρεασμού μου από διάφορα που είχα ακούσει και διαβάσει ξανά και ξανά, πήγα κρατώντας πολύ μικρό καλάθι. Έτσι, κάθε τι που περίμενα... στραβό κι ανάποδο, όταν διαπίστωνα ότι ΔΕΝ ήταν τέτοιο (τουλάχιστον όχι στον υπερθετικό βαθμό που το περίμενα), αυτόματα έμενα με μία θετική αίσθηση.

Κριστιάνο Ρονάλντο, δευτερόλεπτα μετά τη λήξη του τελικού που κατέληξε σε πορτογαλικό θρίαμβο και γαλλική... κηδεία

Προσθέστε σε αυτό το πόσο budget-friendly βρήκα τη Γαλλία, ναι, τη Γαλλία, την “πανάκριβη” Γαλλία, στην οποία προφανώς μπορείς, αν θέλεις, να ξοδέψεις έναν σκασμό λεφτά σε ακριβά ξενοδοχεία, ρεστοράν, τρένα, αλλά αν θέλεις μπορείς επίσης να μείνεις με δέκα ευρώ σε σπίτι airbnb, να μετακινηθείς από μία πόλη σε άλλη με... ένα κέρμα (λιγότερο από δύο ευρώ), αν αγοράσεις εισιτήρια της Megabus έγκαιρα, να κυκλοφορήσεις εντός κάθε πόλης ουσιαστικά δωρεάν, χρησιμοποιώντας τα κοινόχρηστα ποδήλατά τους έναντι ευτελούς αντιτίμου, ακόμα και να φας φθηνά, προσθέστε λοιπόν στα προηγούμενα ΚΑΙ το πόσο φιλική βρήκα τη Γαλλία στην τσέπη μου, κι έχετε πιο πλήρη εικόνα για το γιατί έφυγα από εκεί με πολύ θετικές εντυπώσεις.

Αυτό ακριβώς είναι το σημείο στο οποίο θα κάνω... κωλοτούμπα για χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο, ομολογώντας ότι πολύ-πολύ δύσκολα θα επιστρέψω στη Γαλλία (με εξαίρεση τη Μασσαλία). Γιατί; Όσο παράλογο κι αν φανεί σε πολλούς (μαντεύω), ο λόγος είναι ότι δε φαντάζομαι να αντέχω ξανά να περνάω αρκετό χρόνο σε γαλλόφωνο περιβάλλον(!!!!!). Πείτε με τρελό για δέσιμο, αλλά τα Γαλλικά μού... ενοχλούν τα αυτιά. Φίλος με φιλοξένησε στο μπλογκ του (runvel.gr, για όσους ενδιαφέρεστε) με το που επέστρεψα από τη Γαλλία, έγραψα ένα κείμενο για το ταξίδι μου, κι εκεί περιέγραψα την “ενόχλησή” μου από τα Γαλλικά ως κάτι μεταξύ “βουητού κουνουπιού” και “βρύσης που στάζει”. Ειλικρινά, δεν τα αντέχω... Ένας από τους airbnb οικοδεσπότες μου στο Παρίσι με ρώτησε κάτι που είχε περάσει κι από το δικό μου μυαλό, αν υπάρχει περίπτωση το “πρόβλημά” μου με τα Γαλλικά να έχει βαθύτερη ρίζα, να μην έχει δηλαδή να κάνει με τον ήχο τους, αλλά με βιώματά μου σαν παιδί, σαν έφηβος, σαν ενήλικας που άρχισα κάποια στιγμή να ταξιδεύω και να συναντώ Γάλλους. Το είχα σκεφτεί κι εγώ, όμως... εξήγηση δε βρήκα. Δεν έχω να θυμάμαι καμία δυσάρεστη εμπειρία μου με Γάλλους (ή γαλλόφωνους Βέλγους, Ελβετούς, Καναδούς), καμία απολύτως. Έχω φθάσει στο σημείο, ειλικρινά, να σκέφτομαι ότι για να πάρω απάντηση στο γιατί βρίσκω τα Γαλλικά ΤΟΣΟ ενοχλητικά, πρέπει να απευθυνθώ σε υπνωτιστή(!), και να με “οδηγήσει” σε κάποια προηγούμενη ζωή μου, ή σε κάποια στιγμή αυτής της ζωής μου που με κάποιον τρόπο έχει... καταχωθεί κάπου στη μνήμη μου. Τι να πω... Ναι, να τι θα πω... Για να επιστρέψω στη Θεσσαλονίκη από το Παρίσι, πήρα λεωφορείο γιαΜιλάνο, πέρασα μία μέρα εκεί, και πέταξα την επομένη από Μπέργκαμο. Εκείνη τη μέρα στο Μιλάνο, σκεφτόμουν ότι προτιμώ να με βρίζουν χυδαία στα Ιταλικά, παρά να μου πλέκουν το εγκώμιο στα Γαλλικά (όχι ότι υπάρχει περίπτωση να συμβεί ποτέ το δεύτερο. Το πρώτο είναι απείρως πιθανότερο).

Στη Μασσαλία όμως θα ξαναπήγαινα... χθες. “Η Μασσαλία δεν είναι Γαλλία;” Είναι. Δε βγάζω άκρη ούτε εγώ μαζί μου...

Αγουρο-αφιχθείς, αναμαλλιασμένος και ελαφρώς μουρτζούφλης στο Παρίσι, μετά από μία ακόμα άυπνη βραδιά σε λεωφορείο. Ο σταθμός της Megabus στο Μπερσί είναι δεξιά στη φωτογραφία, δίπλα στον Σηκουάνα

Αυτά...

Το “πρόγραμμα” λέει πλέον δύο μήνες σε ένα μικρό μέρος κοντά στη Βαρκελώνη, δουλεύοντας. Πρόθεσή μου είναι να χρησιμοποιήσω αυτό το δίμηνο για να βρω άλλη δουλειά, έτσι ώστε να μείνω στην Καταλονία (ή κάπου αλλού στη Ισπανία) πολύ περισσότερο από δύο μήνες. Ευτυχώς, σε αντίθεση με τα Γαλλικά, τα Καταλανικά με “κέρδισαν” στο πρώτο άκουσμα (ραδιοφωνική περιγραφή αγώνα της Μπάρσα, μέσω ίντερνετ), πριν από χρόνια. Από τότε “ψαχνόμουν” για ευκαιρία να ασχοληθώ μαζί τους πιο σοβαρά. Καλύτερη ευκαιρία από το να περάσω δύο μήνες σε ένα μικρό μέρος στην Καταλονία, στο οποίο οι κάτοικοι χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά τα Καταλανικά, δεν μπορώ να φανταστώ.

Καλά ταξίδια σε όλους σας.

 

• 1
• 2
• 3
• …

  Go to chapter

  Go
• 15

Επόμενο Κεφάλαιο

1 of 15

Go to chapter

Go

Επόμενη Last

[apodrasi]

Καλώς ήρθες, πολύ χαιρόμαστε που σε "βλέπουμε". Δε σε αποτρέπει τίποτα, ε;

Ενδιαφέρων δείχνει ο πειραματισμός. Εν τούτοις ευελπιστούμε πως θα παρασυρθείς να γράψεις κανένα κείμενο-ατελείωτο "σεντόνι", να γουστάρουμε!

 

[greco]

Respect για τον τιτλο

 

[delmem2233]

Παρασκευή 10 Ιουνίου

10:50 Η συγκεκριμένη γέφυρα βρίσκεται πάνω από το κανάλι του Saint-Denis, στο βορειοδυτικό άκρο του γηπέδου. Τη φωτογραφία την έβγαλα επειδή φαίνεται το γήπεδο στο βάθος, αλλά και για να θυμάμαι κάτι (σχετικό με τα “μέτρα ασφαλείας”) στο οποίο πιθανότατα θα αναφερθώ στο τέλος αυτής της “ιστορίας”, σε ένα-δύο... απολογιστικά κείμενα-ατελείωτα “σεντόνια”, αγαπητή “apodrasi” . Σήμερα όμως, τη φωτογραφία τη θυμάμαι περισσότερο για κάτι που είδα δέκα δευτερόλεπτα μετά το “κλικ”. Από την άλλη πλευρά της γέφυρας, ανέβαινε μία μαύρη κυρία με το πιτσιρίκι της, με τα χέρια της γεμάτα ψώνια. Ανεβαίνοντας, πρόσεξε ότι το κορδόνι ενός παπουτσιού του γιου της είχε λυθεί, και έκανε να σκύψει για να αφήσει τα ψώνια και να το δέσει. Πριν προλάβει, ένας νεαρός αραβικής καταγωγής που επίσης ανέβαινε τη γέφυρα, έσπευσε να σκύψει εκείνος πρώτος και να δέσει το κορδόνι του μικρού, εικόνα που μου φάνηκε πολύ γλυκιά, μία από τις πάμπολλες που είδα στη Γαλλία τον μήνα μου εκεί.

11:30 Μικρό κομμάτι του ατελείωτου Κέντρου Τύπου στο Stade de France. Ένα από τα πολλά καλά τού να έχεις πρόσβαση σε Κέντρα Τύπου σε τέτοιες διοργανώσεις, είναι ότι μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να αφήσεις τα πράγματά σου (έχουν αμέτρητα ντουλάπια), αν κάνεις κέφι (όπως στην προκειμένη περίπτωση) να τριγυρίσεις μερικές ώρες εκτός γηπέδου, χωρίς να... κουβαλάς μαζί/πάνω σου όλα τα... προικιά σου. Μετά τα μεσάνυχτα με περίμενε λεωφορείο για Μπορντό, οπότε έπρεπε να κάνω “τσεκ-άουτ” από το airbnb κατάλυμα της προηγούμενης ημέρας.

14:50 Η Βασιλική (δεξιά) και το Δημαρχείο (αριστερά) του Saint-Denis, με μία μικρή fan zone ανάμεσά τους, για παιδιά, για τα οποία είχαν ετοιμαστεί διάφορες δραστηριότητες. To Saint-Denis ανήκει στην ίδια κατηγορία με το... Σαν Σίρο και το Άνφιλντ (μεταξύ αμέτρητων άλλων), οφείλει σε Τ Ε Ρ Α Σ Τ Ι Ο βαθμό την αναγνωρισιμότητα του ονόματός του -τουλάχιστον μεταξύ των δισεκατομμυρίων ποδοσφαιρόφιλων σε όλο τον κόσμο- στο γήπεδο που φιλοξενεί εντός ορίων του. Αν δεν ήταν το Stade de France εκεί που είναι, αμφιβάλω αν κανείς μας θα είχε ακουστά για το συγκεκριμένο μέρος βόρεια του Παρισιού, όπως, ομοίως, αν δεν ήταν για κάποιον... ποδοσφαιρικό “ναό”, κανείς μας δε θα ήξερε ότι περιοχή του Μιλάνου λέγεται Σαν Σίρο, ή ότι κομμάτι του Λίβερπουλ λέγεται Άνφιλντ...

14:55 Θρήσκος δεν είμαι, όμως αυτό δε με εμποδίζει να βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσες τις λεπτομέρειες σε ναούς κάθε θρησκείας, όπως τα σκαλιστά στην κεντρική είσοδο της Βασιλικής του Saint-Denis, κι ειδικά εκείνα στο δεξί μισό, στο πρώτο τόξο, το πλησιέστερο στον “INRI”.

15:10 Ο κεντρικός πεζόδρομος του Saint-Denis, κατάλληλα... στολισμένος για τον μήνα του Euro. Το Saint-Denis ήταν η πρώτη -ουσιαστικά- πηγή μου άντλησης εντυπώσεων από τη Γαλλία, και σε γενικές γραμμές με ξάφνιασε ευχάριστα. Μου άρεσε να βλέπω... μαύρες κυρίες ντυμένες με πολύχρωμα ρούχα που παραπέμπουν στο... Καμερούν για παράδειγμα, να αφήνονται στα χέρια κυριών από την Κίνα και το Βιετνάμ, για να τους περιποιηθούν τα νύχια, ή αραβικής καταγωγής νεαρούς να μπαίνουν σε αφρικανικά κομμωτήρια και να κουβεντιάζουν για το ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο κούρεμά τους. Μου άρεσε ότι στον κεντρικό πεζόδρομο μπορείς να βρεις από... “κεμπάμπ” και αραβικά γλυκά, μέχρι τσούρρος και... κι εγώ δεν ξέρω τι άλλο.

18:55 Πίσω στο γήπεδο, δύο ώρες πριν την έναρξη του Γαλλία-Ρουμανία και γενικότερα του Euro.

20:40 Τελευταίο δευτερόλεπτο (ο άσος στη γιγαντοοθόνη, στο τέλος αντίστροφης μέτρησης) πριν αρχίσει η τελετή έναρξης, με χιλιάδες Ρουμάνους (στα κίτρινα) να έχουν γεμίσει το κομμάτι των κερκίδων που τους αναλογούσε.

20:50 Η κορύφωση της τελετής έναρξης, με τον κόσμο να συμμετέχει “ζωγραφίζοντας” τις σημαίες όλων των χωρών που εκπροσωπήθηκαν στη Γαλλία.

21:00 Τελευταίο δευτερόλεπτο (ένας ακόμα άσος σε -άλλη- γιγαντοοθόνη, στο τέλος μίας ακόμα αντίστροφης μέτρησης) πριν σφυρίξει ο διαιτητής την έναρξη του αγώνα και όλης της διοργάνωσης. Δύο-τρία λεπτά νωρίτερα είχε προηγηθεί το... highlight της ημέρας, η ανάκρουση του γαλλικού εθνικού ύμνου. Τον λάτρεψα από πιτσιρικάς, την πρώτη φορά που τον άκουσα στην τηλεόραση πριν από παιχνίδι, κι ανέκαθεν σκεφτόμουν πόσο τυχεροί είναι οι παίκτες τη Γαλλίας να έχουν έναν τόσο... “ξεσηκωτικό” ύμνο να τους “φτιάχνει” ακριβώς πριν αρχίσει αγώνας τους (σε αντίθεση με χώρες που ο ύμνος τους είναι... ό,τι πρέπει για να αποκοιμηθείς -ακόμα και όρθιος). Ανέκαθεν λοιπόν με ενθουσίαζε να τον ακούω στην τηλεόραση. Ακούγοντάς τον όμως από 75.000 κόσμο να τον τραγουδά με την ψυχή του, με έκανε -δίχως υπερβολή- να ανατριχιάσω, έστω και μη Γάλλος, ούτε καν Γαλλόφιλος(!).

22:30 Τελευταία κλεφτή ματιά σε οθόνη στο Κέντρο Τύπου, πριν φύγω για Μπερσί, για το λεωφορείο για Μπορντό. Με μισή καρδιά, “θυσίασα” το τελευταίο 20λεπτο του αγώνα, για να μη ρισκάρω να χάσω το λεωφορείο. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η διαδρομή με μετρό από το Stade de France μέχρι το Μπερσί είναι λιγότερο από μία ώρα, όμως όταν έχεις 80.000 κόσμο να φεύγει ταυτόχρονα από γήπεδο και στην πλειοψηφία του να μετακινείται με το μετρό, το “φυσιολογικές συνθήκες” πετιέται από το παράθυρο. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι έτσι, έχασα το νικητήριο γκολ της Γαλλίας στο τέλος του αγώνα. Δε γίνεται να τα έχουμε όλα (γαμώτο...). Τουλάχιστον έφθασα στον σταθμό της Megabus εγκαίρως, για να μοιραστώ το βραδινό λεωφορείο για Μπορντό με πολλούς Ουαλούς που πήγαιναν να δουν την ομάδα τους.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[delmem2233]

Σάββατο 11 Ιουνίου

8:25 Τα λεωφορεία της Megabus κάνουν τέρμα στο Μπορντό μπροστά στο ξενοδοχείο Καμπανίλε, λίγες δεκάδες μέτρα από τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης. Σε αυτόν, όπως βλέπετε, υπήρχε πιάνο διαθέσιμο σε όλους, αλλά και “ποδοσφαιράκι”, για να είναι ο σταθμός στο... Euro-ϊκό πνεύμα των ημερών.

8:30 Γελοίο. “Αυτό το καλοκαίρι, τα πιο ωραία ματς του Euro 2016 της UEFA αρχίζουν εδώ”. Γε-λοί-ο. Ιερό-ιερότατο το δικαίωμα στην απεργία, δε γίνεται όμως να είσαι ο επίσημος -και καλά- μεταφορέας φιλάθλων, να γεμίζεις τους σταθμούς σου και τις πόλεις με διαφημίσεις, και τελικά να... βασανίζεις εκατοντάδες χιλιάδες φιλάθλους με αμέτρητες ακυρώσεις δρομολογίων. Διευκρινίζω ότι το “κατηγορώ” μου το απευθύνω και στη διοίκηση της SNCF, των σιδηροδρόμων της Γαλλίας, η οποία δε φρόντισε να πετύχει έγκαιρα εργασιακή ειρήνη με το προσωπικό της, αλλά και στους εργαζόμενους που εκβιαστικά και τυχοδιωκτικά επέλεξαν πολύ συνειδητοποιημένα να κορυφώσουν τις απεργιακές κινητοποιήσεις τους τις πρώτες δέκα μέρες του Euro.

11:00 Λόγω μίας άλλης απεργίας/στάσης εργασίας, των μέσων μαζικής μεταφοράς στο Μπορντό, έπρεπε να περιμένω μέχρι τις δώδεκα για να πάρω τραμ για το γήπεδο. Το θετικό αυτού ήταν ότι “αναγκάστηκα” να κάνω -πολύ αργή- βόλτα δίπλα στο ποτάμι, και κυρίως να παρατηρήσω τους αμέτρητους Ουαλούς φιλάθλους, οι οποίοι από νωρίς το πρωί είχαν κάνει... κατάληψη σε οποιοδήποτε μαγαζί πουλούσε αλκοόλ. Πρώτη φορά “έζησα” από κοντά Ουαλούς φιλάθλους, με εντυπωσίασαν με το κέφι τους, με highlight το κοριτσάκι-τρισχαριτωμένη φατσούλα μίας οικογένειας (ούτε πέντε ετών), που μοίραζε μικρές σημαίες της Ουαλίας σε όποιον περνούσε από το μαγαζί όπου είχαν καθίσει οι γονείς του, ακόμα και σε Σλοβάκους (κόντρα σε εκείνους έπαιζε η Ουαλία λίγο αργότερα).

11:50 Ασπρομάλληδες Ουαλοί προσπαθούν να βγάλουν άκρη με το μηχάνημα έκδοσης εισιτηρίων, κατάλληλα ντυμένοι για να γιορτάσουν την επιστροφή της ομάδας τους στα τελικά μίας μεγάλης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης (Μουντιάλ ή Euro), μετά από 58 ολόκληρα χρόνια(!). Μέχρι πριν από έναν μήνα, η Ουαλία είχε να επιδείξει μόνο μία συμμετοχή σε τελικά Παγκοσμίου Κυπέλλου το πολύ μακρινό 1958, χρονιά που οι κύριοι της φωτογραφίας πρέπει μεν να ζούσαν, αλλά να μην ήταν μεγαλύτεροι από μαθητές δημοτικού. Αυτό από μόνο του σας δίνει μία ιδέα τού ΠΟΣΟ σημαντικό ήταν για χιλιάδες και χιλιάδες Ουαλών να ΕΙΝΑΙ στη Γαλλία για το Euro, και να μοιραστούν αυτήν την... ιστορική περίσταση με συγγενείς και φίλους, από... παππούδες, μέχρι πιτσιρίκια προσχολικής ηλικίας.

16:00 Εξωτερικά, αρχιτεκτονικά, το νέο γήπεδο του Μπορντό είναι... μία κατηγορία μόνο του. Έχω διαβάσει ποικίλες περιγραφές τού τι θυμίζει σε όσους το βλέπουν, προσωπικά όμως μου φάνηκε σαν τεράστια μπανιέρα(!), που στηρίζεται σε τεράστιους πασάλους.

16:05 Εσωτερικά, τα λευκά και γκρίζα καθίσματά του το κάνουν να φαίνεται μάλλον ανιαρό, μέχρι την έναρξη του αγώνα όμως, χιλιάδες Ουαλοί είχαν “βάψει” μεγάλα κομμάτια των κερκίδων κόκκινα, δίνοντας ζωή στις κερκίδες με τις εμφανίσεις και τα τραγούδια τους.

19:40 Ελάχιστα λεπτά πριν τη λήξη του αγώνα, οι Ουαλοί μόλις έχουν ανακτήσει το προβάδισμα (2-1), και από την ένταση δυσκολεύονται να ξανακαθίσουν. Εκείνοι που κάθονται, φορώντας μπλε ή λευκές φανέλες, μάλλον συμβιβασμένοι με την επερχόμενη ήττα, είναι οι Σλοβάκοι. Το 2-1 δεν άλλαξε, κι έτσι από το γήπεδο φύγαμε ικανοποιημένοι χιλιάδες Ουαλοί και ένας τουλάχιστον Έλληνας. Μετά από μία πολύ κακή εμπειρία που είχα στην Μπρατισλάβα το 2011, στους Σλοβάκους, καλώς ή κακώς, δεν τρέφω καμία συμπάθεια, σε αντίθεση με τους Ουαλούς που τη συγκεκριμένη μέρα, από νωρίς το πρωί (για να μη γράψω από το προηγούμενο βράδυ στο λεωφορείο από Παρίσι), με κέρδισαν με τη συνολική συμπεριφορά τους.

21:05 Μία τελευταία ματιά στην... μπανιέρα του Μπορντό, πριν πάρω το τραμ της επιστροφής στο κέντρο, για το δεύτερο διαδοχικό βραδινό λεωφορείο, αυτήν τη φορά με προορισμό το Παρίσι. Παρά το γεγονός ότι από το γήπεδο έφυγα με άπλετο-άπλετο χρόνο μπροστά μου για να προλάβω το λεωφορείο, λίγο έλειψε να το χάσω, επειδή το τραμ κόλλησε σε κάποιο σημείο για σχεδόν μισή ώρα(!!!), η πρώτη από τις πέντε συνολικά εκνευριστικές εμπειρίες μου με τραμ στη Γαλλία, τις πέντε (πέντε στα πέντε!) μέρες που τα χρησιμοποίησα σε Μπορντό και Λιόν. Όσο για το λεωφορείο της Megabus, το εισιτήριο, όπως και το της περασμένης βραδιάς, μου κόστισε πεντέμισι ευρώ (5,59 για την ακρίβεια), εισιτήρια αγορασμένα λίγες ώρες μετά την έναρξη διάθεσής τους στο σάιτ της εταιρείας, αρχές Μαΐου.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[delmem2233]

Κυριακή 12 Ιουνίου

6:10 Το μέρος από το οποίο πέρασα περισσότερες φορές στο Παρίσι, γενικά στη Γαλλία, τις 33 ημέρες μου στη χώρα, ο σταθμός λεωφορείων της Megabus στο Μπερσί, δίπλα στον Σηκουάνα. Συνολικά πήρα 15 λεωφορεία της συγκεκριμένης εταιρείας (16, με το Παρίσι-Μιλάνο), κάλυψα κάτι περισσότερο από 6000 χιλιόμετρα (σχεδόν 6900 συμπεριλαμβάνοντας το λεωφορείο για Μιλάνο), ξοδεύοντας μόλις 62 ευρώ (75, μαζί με το μετα-Euro-ϊκό Παρίσι-Μιλάνο). Όλα τα εισιτήρια της Megabus μου κόστισαν από 1,40 μέχρι 5,59 ευρώ, τιμές που βρήκα επειδή, όπως ανέφερα και χθες, όλα τα εισιτήρια τα αγόρασα λίγες ώρες αφού έγιναν διαθέσιμα από την εταιρεία στην ιστοσελίδα της, αρχές Μαΐου.

10:00 Εξωτερικά, το Parc des Princes... κραυγάζει ότι τα έχει τα χρονάκια του (κτίστηκε αρχές δεκαετίας του '70), από άποψη υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του έχει τόση σχέση με τα καινούργια γήπεδα όση έχει ένα σημερινό μονοθέσιο της Φόρμουλα Ένα με τα κάρα που χρησιμοποιούσαν οι παππούδες μας πριν από πολλές δεκαετίες, προσωπικά το εξωτερικό του μου φαίνεται λίγο αστείο, σαν... ακανθώδης ράχη ζώου(!), όμως... αν είσαι του ποδοσφαίρου, βλέποντάς το για πρώτη φορά, μένεις να το χαζεύεις, σκεπτόμενος τι έχει συμβεί εκεί μέσα, και ποιοι παίκτες έχουν αγωνιστεί εκεί -κυρίως- με την Παρί Σεν-Ζερμέν, “κληρονομιά” που σύγχρονα “διαστημικά” γήπεδα σαν εκείνο... στη Λιόν για παράδειγμα, ούτε έχουν, ούτε, κατά πάσα πιθανότητα, θα αποκτήσουν ποτέ.

10:20 Διαφημίσεις γαλλικών περιοδικών, κοντά στο γήπεδο. Αριστερά, πρώτο θέμα ο μακαρίτης Μοχάμεντ Άλι, λίγες ημέρες μετά τον θάνατό του. Επιμέρους θέματα, ο Έβο Μοράλες (πρόεδρος της Βολιβίας), και το “speed dating” στο Ιράν(!). Δεξιά, “οι Άγγλοι. Should they stay or should they go”, λίγες ημέρες πριν το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο (όχι μόνο στην Αγγλία), για την παραμονή τους ή μη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με... φιγούρα του πρωτοσέλιδου κάποιον που μοιάζει ύποπτα υπερβολικά στον Χιου Γκραντ. Βλέποντας αυτά τα πρωτοσέλιδα, για κάποιον λόγο θυμήθηκα την Ταϊβάν, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, χώρες στις οποίες δεν καίγεται καρφί στον Τύπο για το τι συμβαίνει εκτός συνόρων, στον υπόλοιπο κόσμο, εκτός κι αν πρόκειται για τις ΗΠΑ (και, στην περίπτωση της Ταϊβάν, στην Κίνα).

10:50 Κροάτες φίλαθλοι, λίγες δεκάδες μέτρα από το Παρκ ντε Πρενς. Προσέξτε τον τύπο μπροστά-δεξιά, με το σκουφάκι του πόλο, σήμα κατατεθέν των Κροατών οπαδών όταν ταξιδεύουν για να υποστηρίξουν εθνική ομάδα τους, ανεξαρτήτως αθλήματος. Το πόσο... φετίχ είναι το σκουφάκι του πόλο για τους Κροάτες, φάνηκε και στη λύση που σκαρφίστηκαν οι του ιατρικού τιμ της Κροατίας στη Γαλλία, για να προστατέψουν το κεφάλι του Βέντραν Τσόρλουκα, αμυντικού της ομάδας τους. Χτύπησε στο παιχνίδι με την Τουρκία, οι γάζες που του έβαζαν στο κεφάλι συνεχώς ξεκολλούσαν, το ίδιο πρόβλημα είχαν στο επόμενο παιχνίδι με την Τσεχία, κι εκεί ήταν που σκέφτηκαν να του... φορέσουν σκουφάκι του πόλο(!!!), κάτι που οι διαιτητές και οι της ΟΥΕΦΑ επέτρεψαν, μια και τα χρώματα ήταν όμοια με τα της φανέλας τους.

10:55 Τούρκοι οπαδοί, στο απέναντι πεζοδρόμιο από εκείνο των Κροατών. Τη φωτογραφία τη βάζω για να μοιραστώ παρατήρηση-απορία ετών. Δεν κατάλαβα ποτέ φιλάθλους που ταξιδεύουν για να δουν την εθνική ομάδα τους, αλλά επιλέγουν να πάνε στο γήπεδο φορώντας φανέλα του συλλόγου τους. Μπροστά δεξιά, με γυρισμένη την πλάτη, εκείνος που φοράει φανέλα με κίτρινες και σκούρες μπλε ρίγες είναι οπαδός της Φενέρμπαχτσε. Στη μέση δεξιά, ο όρθιος με τη μαύρη φανέλα που τραβάει βίντεο με το κινητό του, είναι οπαδός της Μπεσίκτας. Ανάμεσα στους Τούρκους ήταν και αμέτρητοι οπαδοί της Γαταλάσαραϊ, με φανέλες, ζακέτες, κασκόλ της ομάδας τους. Πόσους Κροάτες είδα με φανέλα του συλλόγου τους, της Ντίναμο Ζάγκρεμπ, ή της Χάιντουκ Σπλιτ; Κανέναν... Πιθανή εξήγηση; Όπως θα έλεγε μία φίλη μου, “it's a cultural thing”...

12:40 Σχεδόν δυόμισι ώρες πριν αρχίσει το Τουρκία-Κροατία, το εσωτερικό του “Πάρκου των Πριγκίπων”, με τους... Πύργους του Άιφελ στα “πέταλα” και στη μέση απέναντι. Τα κόκκινα καθίσματα (μπλε στην πραγματικότητα, αλλά καλυμμένα προσωρινά με κόκκινες θήκες) που φαίνονται απέναντι, λίγο αριστερά από το κέντρο, είναι ο χώρος των κερκίδων που αναλογούσε “επίσημα” στους Τούρκους φιλάθλους. Την ώρα των ύμνων, με το γήπεδο πλέον γεμάτο, ήταν εμφανές ότι οι Τούρκοι ήταν σχεδόν το 70% του κόσμου. Επειδή όμως στο ποδόσφαιρο, καλώς ή κακώς, οι φίλαθλοι δε βάζουν γκολ... (συνεχίζεται)

15:40 (συνέχεια) Ο γιγαντοοθονιζόμενος Λούκα Μόντριτς μόλις έχει πετύχει το μοναδικό γκολ του αγώνα, και... (συνεχίζεται)

15:40 (συνέχεια) Οι Κροάτες το χαίρονται με την ψυχή τους στη γωνιά των κερκίδων που τους αναλογούσε, μαζί με μερικούς... σκόρπιους συμπατριώτες τους, σε άλλα σημεία των κερκίδων. Μαζί τους κι ένας Έλληνας(...), ο οποίος είναι εδώ και χρόνια ποδοσφαιρικά ερωτευμένος με τον Μόντριτς και τον Ντάρι(γι)ο Σέρνα, και, με την Ελλάδα απούσα, είχε επιλέξει την Κροατία σαν “αγαπημένη ομάδα” του σε αυτό το Euro.

17:05 Ένα τεταρτάκι μετά τη λήξη του αγώνα. Η φωτογραφία είναι φαινομενικά αδιάφορη, κοιτάξτε όμως κάτω δεξιά τους τρεις “stewards” με τα πορτοκαλί και κίτρινα “γιλέκα” τους που βγάζουν φωτογραφία με Κροάτη φίλαθλο. Η εντολή που έχουν οι “stewards” από την UEFA είναι να μεριμνούν ώστε μετά τη λήξη κάθε αγώνα οι κερκίδες να αδειάζουν όσο γίνεται πιο σύντομα, κατά προτίμηση εντός 10-15 λεπτών. Υπάρχουν -αρκετοί- “stewards” που το κάνουν αγενώς, συμπεριφερόμενοι σαν θυμωμένοι αγροίκοι, υπάρχουν -οι περισσότεροι- άλλοι που το κάνουν διακριτικά, τυπικά, “επαγγελματικά”, υπάρχουν και λιγοστοί που κατανοούν ότι κάποιος μπορεί να έχει ταξιδέψει από πολύ μακριά, και να έχει μαζέψει χρήματα για πολύ-πολύ καιρό για να είναι στο γήπεδο εκείνη τη μέρα, και του αξίζει ένας φιλικός αποχαιρετισμός, λίγη... ανοχή (στον χρόνο αποχώρησης από τις κερκίδες), μέχρι, ίσως, κι ένα χατήρι (μία φωτογραφία).

20:10 Γήπεδο σχολής ποδοσφαίρου, αφιερωμένο στις του “ασθενούς φύλλου” λάτρεις του αθλήματος, στον δρόμο μου για το airbnb στούντιο στο οποίο πέρασα το βράδυ (14 ευρώ, κάπου στο Épinay-sur-Seine, πολύ μακριά από το κέντρο του Παρισιού, αλλά σχετικά κοντά στο Stade de France, στο οποίο θα πήγαινα για έναν ακόμα αγώνα την επομένη). Δυστυχώς, το γυναικείο ποδόσφαιρο στη δική μας χώρα είναι απογοητευτικά υποβαθμισμένο, όμως στη Γαλλία ανθεί, τόσο σε αριθμό αθλητριών, όσο ΚΑΙ θεατών. Ενδεικτικό είναι ότι ακριβώς πριν την έναρξη του Euro, η γυναικεία εθνική ομάδα της Γαλλίας υποδέχθηκε τη δική μας στη Ρεν, σε επίσημο παιχνίδι, κι έκοψαν 25000 εισιτήρια!!! Τα τρία μηδενικά δεν είναι λάθος μου, τρία ήθελα να γράψω, επειδή το 25 αντιστοιχεί σε χιλιάδες, όχι εκατοντάδες... Χάσαμε 1-0, όμως είμαι βέβαιος ότι τα κορίτσια “γούσταραν” τρελά την όλη εμπειρία, παίζοντας μπροστά σε ΤΟΣΟ κόσμο.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[delmem2233]

Δευτέρα 13 Ιουνίου

12:25 Σε ένα από αυτά τα μικρά διαμερίσματα πέρασα το προηγούμενο βράδυ, μόνος, μια και ο -Κινέζος- ενοικιαστής ήταν εκτός πόλης για έναν γάμο (το κλειδί μού το έδωσε γείτονας και φίλος του). Στο συγκεκριμένο συγκρότημα μένουν “φοιτητές και νέοι ερευνητές”, όπως μου είπαν. Το airbnb το “ανακάλυψα” το 2014, πριν το Μουντιάλ της Βραζιλίας, κι από τότε έχω σχέση... αγάπης και μίσους μαζί του. Τα τι και πώς χρειάζονται ένα μακροσκελές κείμενο-εξήγηση. Εδώ θα αρκεστώ σε αυτό που λένε πολλοί και... για την Αυστρία, για παράδειγμα (μεταξύ πολλών άλλων χωρών), ότι “σαν χώρα είναι σπουδαία, αλλά έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα. Είναι γεμάτη από Αυστριακούς”. Ομοίως, στο airbnb αναγνωρίζω πολλά θετικά, πάρα πολλά, όμως -πολύ περισσότερο- πρόπερσι στη Βραζιλία και -λιγότερο- φέτος στη Γαλλία, ήρθα σε επαφή με ΤΟΣΑ και ΤΟΣΟ άπληστα και ξεδιάντροπα μέλη του, που με κάνουν να σκέφτομαι ότι ναι μεν θα καταφύγω ξανά στο συγκεκριμένο σάιτ όταν βρεθώ σε ανάγκη (την επόμενη φορά που θα πάω σε μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση, ΑΝ ξαναπάω), αλλά δε θα το κάνω και με... ενθουσιασμό.

13:20 Κάπου στο Saint-Denis, περπατώντας από το σπίτι που έμεινα το βράδυ, προς το Stade de France. Τέταρτη μέρα του Euro, και οι... λοφοσειρές σκουπιδιών λόγω της απεργίας των εργαζομένων στον τομέα καθαριότητας, επεκτείνονται και ψηλώνουν. Τουλάχιστον οι θερμοκρασίες (και γενικά ο καιρός) εκείνες τις ημέρες στο Παρίσι ήταν φθινοπωρινές, οπότε, πάλι καλά, η μυρωδιά των σκουπιδιών δε σου έσπαγε τη μύτη.

13:25 Κάποια νεότερα κτήρια, και κυρίως συγκροτήματα στα οποία μένουν φοιτητές, έχουν ειδικό χώρο με πλυντήρια και στεγνωτήρια. Οι υπόλοιποι που δεν έχουν πλυντήριο στο σπίτι ή γενικά στην οικοδομή τους, βολεύονται σε μαγαζιά σαν αυτό, τα οποία βρήκα πολύ πρακτικά, αλλά και... θησαυρούς, στον τομέα “παρατήρηση κόσμου”. Κι αυτό “σηκώνει” μακροσκελή εξήγηση, όμως, σε τρεις γραμμές, απλά “λέω” ότι το να παρατηρείς τι κόσμος είναι πελάτης σε τέτοια μαγαζιά, έχει το ίδιο ενδιαφέρον με το να βλέπεις, για παράδειγμα, ποιοι χρησιμοποιούν το μετρό στο αυτοκινητοκρατούμενο Λος Άντζελες, ή ποιοι διανυκτερεύουν σε capsule hotels στο Τόκιο και στην Οσάκα. Η χαρά του παρατηρητή...

16:20 Full disclosure (που είναι της μόδας να λένε στις ΗΠΑ), με το ποδόσφαιρο δε θα είχα τέτοια τρέλα αν δεν παιζόταν σε μεγάλα γήπεδα, κι αν ο αγωνιστικός χώρος του δεν ήταν μία μεγάλη επιφάνεια -συνήθως- καταπράσινου χορταριού. Με τα γήπεδα ανέπτυξα εμμονή από πιτσιρικάς. Όπως πρέπει να έχω αναφέρει σε προηγούμενη ιστορία, σαν μαθητής δημοτικού ακόμα, ζωγράφιζα γήπεδα, και τους έβαζα ακόμα και καθίσματα, ένα-ένα, μετρώντας στο τέλος τη “χωρητικότητά” τους . Σήμερα, ώρες-ώρες, σε στιγμές υπέρτατης ανοησίας, σκέφτομαι ότι αν ξαφνικά κληρονομούσα 100.000.000 ευρώ από κάποιον ζάμπλουτο -μακαρίτη- μακρινό συγγενή μου, τα μισά θα τα δώριζα στον ΠΑΟΚ για να χτίσει νέο γήπεδο .

16:40 Ισπανικά πανηγύρια για το γκολ του Πικέ (στο 87'), με το οποίο νίκησαν την Τσεχία 1-0. Πώς αντέδρασαν οι Σουηδοί, οι Ιρλανδοί, και οι ουδέτεροι που ήταν εκείνη τη στιγμή στο Stade de France και είδαν στις γιγαντοοθόνες τι είχε συμβεί στο παιχνίδι που παιζόταν εκείνη την ώρα σε άλλη πόλη; Ας το θέσω έτσι: αν το ποδοσφαιρικό Euro ήταν ο μουσικός διαγωνισμός της Eurovision και η ισπανική συμμετοχή κρινόταν από τις ψήφους εκατομμυρίων Ευρωπαίων, οι Ισπανοί θα πάτωναν ακόμα κι αν είχαν το καλύτερο τραγούδι. Το '12, στο προηγούμενο Euro, το '14 στο Μουντιάλ της Βραζιλίας, και φέτος στη Γαλλία, είδα πολλές φορές την Ισπανία είτε “ζωντανά” σε γήπεδο, είτε σε γιγαντοοθόνη άλλου γηπέδου, είτε σε κάποια τηλεόραση, σε Κέντρο Τύπου, και μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι είναι η ΜΟΝΗ ομάδα της οποίας γκολ δεν έχω ακούσει ΠΟΤΕ να πανηγυρίζεται από ουδέτερους. Κάποιοι τους... έχουν στην μπούκα για τον τρόπο παιχνιδιού τους, τις τριάντα πάσες πριν επιχειρήσουν σουτ. Κάποιοι απλά δεν ανέχονται το... τουπέ που απέκτησαν οι Ισπανοί μετά τις διαδοχικές επιτυχίες τους από το 2008 μέχρι το 2012. Με αυτά και μ' αυτά, η σχεδόν ομόφωνη αντίδραση του Stade de France στο γκολ του Πικέ ήταν ένα αυθόρμητο “μπουυυυ”...

18:00 Το Ιρλανδία-Σουηδία έχει μόλις αρχίσει. Πράσινοι (αριστερά) εναντίον κίτρινων (δεξιά), σε ένα παιχνίδι που θα “ξεπουλούσε” ακόμα κι αν διεξαγόταν σε μεγαλύτερο γήπεδο, όχι επειδή Ιρλανδία και Σουηδία είναι ποδοσφαιρικά... μεγαθήρια, αλλά επειδή οι Ιρλανδοί και οι Σουηδοί φίλαθλοι είναι τόσο παθιασμένοι με την εθνική ομάδα τους που δεν το έχουν σε τίποτα να ξοδέψουν χρήμα και να “καταπιούν” χιλιάδες χιλιόμετρα απλά και μόνο “για να είναι εκεί”, έστω και ξέροντας ότι κατά πάσα πιθανότητα το “θέαμα” με το οποίο θα τους ανταμείψουν οι παίκτες τους θα είναι κάτω του μετρίου.

19:05 Ιρλανδικό ντελίριο, αμέσως μετά το γκολ με το οποίο άνοιξαν το σκορ. Νίκησαν; (Απίστευτα κι όμως ιρλανδικά...) Όχι. Φαντάζεστε τον Ερντογάν την επομένη της απόπειρας πραξικοπήματος να δίνει χάρη σε όλους τους πραξικοπηματίες, και μάλιστα να προσκαλεί τους επικεφαλής τους στο προεδρικό μέγαρο για φαγητό και διασκέδαση; Τον φαντάζεστε αντί να τους απειλεί/προειδοποιεί με επαναφορά της θανατικής ποινής να τους κτυπά φιλικά στον ώμο και να τους συγχωρεί λέγοντάς τους “μια απερισκεψία σας ήταν, δε θα σας πάρουμε και το κεφάλι”; ΤΟΣΟ και ακόμα περισσότερο... μεγαλόψυχοι αποδείχθηκαν οι Ιρλανδοί, οι οποίοι όχι μόνο δεν “τελείωσαν” το παιχνίδι με δεύτερο γκολ, αλλά... έκαναν και τη δουλειά των Σουηδών, σκοράροντας στη δική τους εστία (αυτογκόλ), για να λήξει το παιχνίδι 1-1. Είδα τον προπονητή τους λίγο αργότερα στη συνέντευξη Τύπου και ήταν ο... ορισμός τού “σκασμένος”...

19:20 Όσο συνηθισμένο είναι σαν όνομα το “Ζλάταν”, όχι φυσικά στη Σουηδία, αλλά σε κομμάτια της άλλοτε Γιουγκοσλαβίας, από την οποία κατάγεται Ο Ζλάταν (εσκεμμένα κεφαλαίο το όμικρον, μια και πρόκειται για ΤΟΝ Ζλάταν), τόσο ΜΗ συνηθισμένος είναι σαν παίκτης ο “Ίμπρα”. Δυστυχώς, σε αυτό το Euro φάνηκε μάλλον... άτονος και άκεφος, ίσως επειδή ήξερε, έβλεπε, πόσο “λίγη” ήταν σαν ομάδα η Σουηδία, χωρίς πραγματικές πιθανότητες διάκρισης.

19:30 Αντίθετα, ο (36χρονος) Ρόμπι Κιν, ζωντανός θρύλος των Ιρλανδών, μπορεί σαν ποδοσφαιριστής να είναι το δεξί... κορδόνι του Ζλάταν, όμως στη Γαλλία είχε τον ενθουσιασμό εφήβου. Στο συγκεκριμένο παιχνίδι έπαιξε κάτι περισσότερο από δέκα λεπτά, στο τέλος, και από την προθέρμανση ακόμα έμοιαζε... “στην πρίζα”. Προσωπικά, βλέποντάς τον να παίζει, σκέφτηκα τον... Δημήτρη Χορν(!). Μπορεί να μην έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο, όμως εμείς στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε το όνομα Χορν με σεβασμό και θαυμασμό (εκτιμώ). Ομοίως, δε φαντάζομαι... Ρώσο ή Περουβιανό ποδοσφαιρόφιλο να πίνει νερό στο όνομα του Κιν, όμως στην Ιρλανδία (και εσχάτως στο Λος Άντζελες, εκεί που παίζει τα τελευταία χρόνια) τον αντιμετωπίζουν με τον σεβασμό που του πρέπει. Βλέποντάς τον λοιπόν στα... τελευταία του με τη φανέλα της εθνικής ομάδας του, σκέφτηκα πώς πρέπει να ήταν στις τελευταίες θεατρικές παραστάσεις του ο Χορν, και πώς αισθάνονταν οι θεατές, ξέροντας ότι μπροστά τους είχαν στις τελευταίες παρουσίες του επί σκηνής έναν ηθοποιό που είχε κερδίσει (ίσως και χωρίς να είναι αυτοσκοπός του) τον τίτλο του “ζωντανού θρύλου”...

19:50 Τέλος. Οι Ιρλανδοί μένουν στις θέσεις τους για να χειροκροτήσουν τους παίκτες τους, οι ουδέτεροι αποχωρούν συντομότερα. Τέταρτο παιχνίδι σε τέσσερις ημέρες, με την... απληστία μου να είναι ακόρεστη. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα πήρα ένα ακόμα βραδινό λεωφορείο, τρίτο σε τέσσερις ημέρες, πάλι για το Μπορντό, για το Αυστρία-Ουγγαρία της επόμενης ημέρας.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[Borealis]

μοίως, στο airbnb αναγνωρίζω πολλά θετικά, πάρα πολλά, όμως -πολύ περισσότερο- πρόπερσι στη Βραζιλία και -λιγότερο- φέτος στη Γαλλία, ήρθα σε επαφή με ΤΟΣΑ και ΤΟΣΟ άπληστα και ξεδιάντροπα μέλη του, που με κάνουν να σκέφτομαι ότι ναι μεν θα καταφύγω ξανά στο συγκεκριμένο σάιτ όταν βρεθώ σε ανάγκη (την επόμενη φορά που θα πάω σε μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση, ΑΝ ξαναπάω), αλλά δε θα το κάνω και με... ενθουσιασμό.

άμα θες γράψε κάτι παραπάνω να μαθαίνουμε εμείς που το σκεφτόμαστε αλλά δεν το τολμήσαμε ακόμα.

 

[delmem2233]

Παράδειγμα: Μάρτιο του 2014, όταν ασχολήθηκα με την εύρεση καταλυμάτων στη Βραζιλία, ένα δολάριο ήταν περίπου 2,25 ρεάις. Σκάναρα τρεις φορές την ημέρα τα διαθέσιμα καταλύματα στο airbnb, στις πόλεις που με ενδιέφεραν, κι επειδή το έκανα τόσο συχνά και καθημερινά, μπορούσα να δω ποιοι ήταν νέα-νέα μέλη, μέλη μερικών ωρών, που είχαν μυριστεί ευκαιρία να βγάλουν καλά λεφτά μέσα σε έναν μήνα, τον μήνα του Μουντιάλ. Πάμπολλες φορές μού έτυχε να βλέπω το πρωί καινούργιο listing, δωμάτιο στα, ας πούμε, 100 ρεάις (45 δολάρια). Έστελνα αίτημα για booking. Το απόγευμα, ο ιδιοκτήτης μού έγραφε ότι είχε κάνει λάθος, ότι εννοούσε 100 δολάρια (225 ρεάις). Κάπου εκεί, σταματούσα να ενδιαφέρομαι. Την επομένη όμως, η τιμή του ίδιου δωματίου στο ίδιο σπίτι του ίδιου ιδιοκτήτη, μπορούσε να είναι ακόμα και 150 δολάρια. Δε φαντάζεστε πόσες φορές το είδα αυτό...

Η ζήτηση ήταν τεράστια, και πολλά νέα μέλη συναγωνίζονταν σε απληστία (ή σε... επιχειρηματική εξυπνάδα, εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς). Άλλοι χρέωναν 50 δολάρια για τρία τετραγωνικά μέτρα (κυριολεκτικά, μία αποθήκη δηλαδή, με ένα στρώμα κάτω), και μάλιστα είχαν την απαίτηση να κάνεις κράτηση για μίνιμουμ τρία βράδια. Μία τύπισσα στο Ρεσίφε ακύρωσε την κράτησή μου που αρχικά είχε δεχθεί, μου είπε ότι είχε πρόβλημα με τον τραπεζικό λογαριασμό της. Την επομένη είδα ότι το ίδιο διαμέρισμα το είχε πάλι διαθέσιμο, σε τριπλάσια όμως τιμή. Όταν τη ρώτησα σχετικά, απλά με αγνόησε. Μετά από δύο βδομάδες στο airbnb είχα φθάσει στο σημείο να φοβάμαι να τσεκάρω το μέιλ μου, επειδή είχα βαρεθεί/σιχαθεί να μου ακυρώνουν κρατήσεις, και να βρίσκομαι πάλι στο μηδέν και να χρειάζεται πάλι από την αρχή να σκανάρω αμέτρητα listings για να βρω κάτι σε λογικό κόστος. Παρόμοια προβλήματα είχα και φέτος, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό.

Αυτά, ως προς το πώς εκμεταλλεύονται/χρησιμοποιούν κάποια μέλη του airbnb το σάιτ για να βγάλουν όσα περισσότερα μπορούν, σε... ειδικές περιστάσεις, Μουντιάλ στη Βραζιλία, Euro στη Γαλλία.

Από την άλλη, δεν μπορώ να μην παραδεχθώ ότι το ίδιο το airbnb, κάθε μα κάθε φορά που επικοινώνησα μαζί τους για να τους ενημερώσω για προβλήματα με κρατήσεις, με άφησε με το στόμα ανοικτό (με την καλή έννοια). Το 2014, κάποια στη Φορταλέζα μού ακύρωσε την κράτηση ακριβώς πριν φθάσω εκεί. Το airbnb, αυτό που κάνει σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι να σου δίνει δύο επιλογές: να πάρεις τα λεφτά σου πίσω, ή να τα χρησιμοποιήσεις για να κάνεις άλλη κράτηση, με ένα μπόνους 10%, “δώρο” του airbnb σε σένα, αναγνωρίζοντας ότι η ακύρωση της κράτησης σε θίγει, σε πλήττει. Τους έγραψα ότι οι τιμές των διαθέσιμων καταλυμάτων στη Φορταλέζα παραμονές της άφιξής μου εκεί, ήταν τριπλάσιες από εκείνες που βρήκα τρεις μήνες νωρίτερα, όταν έκανα την κράτηση. Παρά το γεγονός ότι εκείνη που με είχε "κρεμάσει" ήταν η ιδιοκτήτρια του σπιτιού, και το airbnb προφανώς δεν είχε καμία ευθύνη/υποχρέωση απέναντί μου να με ξελασπώσει, σε λίγες ώρες μού είχαν στείλει κουπόνι 250 δολαρίων (αν θυμάμαι καλά), με το οποίο μπόρεσα να κάνω κράτηση έστω και την τελευταία στιγμή σε πολύ καλύτερο σπίτι από εκείνο που μου είχαν ακυρώσει.

Φέτος, παραμονές της πτήσης μου για Γαλλία, προέκυψε πρόβλημα με εκείνον στο σπίτι του οποίου είχα κανονίσει να μείνω στη Μασσαλία δύο βράδια, 17 και 18 ευρώ. Έγραψα στο airbnb, παρουσίασα τα επιχειρήματά μου, και εντός 24 ωρών μού είχαν στείλει δύο κουπόνια από 80 ευρώ το καθένα, με τα οποία επίσης βρήκα εύκολα ΠΟΛΥ καλύτερα δωμάτια από εκείνο που είχα κλείσει αρχικά. Έχω κι άλλες τέτοιες ιστορίες, δικές μου ή άλλων, και το ζουμί είναι πως ό,τι πρόβλημα και να προκύψει, αν έχεις δίκιο, επαναλαμβάνω, αν -τους πείσεις ότι- έχεις δίκιο, το airbnb “καθαρίζει”, άμεσα και εντυπωσιακά.

Για να καταλήξω, γενικά το airbnb το θεωρώ σπουδαία λύση όταν σχεδιάζεις ταξίδι κάπου που για κάποιον λόγο οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από το “κανονικό”, όμως πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος για πολλά “σπασίματα”. Ο μέσος ταξιδιώτης όμως, δεν έχει να ανησυχεί για αυτό. Νομίζω ότι τέτοια προβλήματα αντιμετωπίζει κανείς μόνο όταν πηγαίνει σε μέρη με τεράστια ζήτηση, μια και τότε είναι που... σκάνε μύτη νέα μέλη που τη μία μέρα σού ζητούν 45 δολάρια, επί 24 ώρες σού πουλάνε τρέλα, και την επομένη ζητάνε 150. Το airbnb το χρησιμοποίησα για μία μόνο βραδιά και πέρσι στην Ιαπωνία, και η όλη εμπειρία ήταν σούπερ ξέγνοιαστη, κανένα απολύτως πρόβλημα. Γνωστοί μου το έχουν χρησιμοποιήσει για δικά τους ταξίδια (όχι σε περιόδους τεράστιας ζήτησης), και επίσης δεν είχαν προβλήματα.

Αν διαβάσεις προσεκτικά τους όρους κάθε ιδιοκτήτη, τι προσφέρει, τι απαιτεί, και καταλάβεις πλήρως τι πρέπει να περιμένεις (από την ώρα του τσεκ-ιν μέχρι... το αν έχει ασανσέρ η πολυκατοικία στον έκτο όροφο της οποίας είναι το διαμέρισμα), το πολύ-πολύ-πολύ πιθανότερο είναι όλα να πάνε ομαλά. Κι αν όχι, το airbnb θα είναι εκεί για να “καθαρίσει”, αν τους ενημερώσεις σχετικά και δεχθούν ότι το πρόβλημα δεν προέκυψε από σένα.

 

[delmem2233]

Τρίτη 14 Ιουνίου

11:00 Η δεύτερη (σε τέσσερις ημέρες) σύντομη επίσκεψή μου στο Μπορντό θα ήταν και η τελευταία, ήθελα να δω λίγο την πόλη, κι έτσι στις έντεκα είχα ήδη πάει με τραμ από τον -κάτι σαν- σταθμό λεωφορείων στο γήπεδο, είχα αφήσει τα πράγματά μου στο Κέντρο Τύπου, κι είχα πάρει δεύτερο τραμ για να επιστρέψω στο κέντρο, έχοντας την “πολυτέλεια” να περάσω 4-5 ώρες εκεί, πριν επιστρέψω στο γήπεδο για το Αυστρία-Ουγγαρία. Η φωτογραφία είναι από την αρχή της βόλτας, στην Place des Quinconces, εκεί που είχε στηθεί η fan zone. Με ενάμισι ευρώ μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτά τα ποδήλατα για 24 ώρες, χωρίς να πληρώσεις τίποτα περισσότερο, αρκεί να επιστρέφεις κάθε ποδήλατο μέσα σε μισή ώρα σε κάποιον από τους δεκάδες διαθέσιμους σταθμούς (και μετά, ελεύθερα, να παίρνεις άλλο). Όσο για το... μεσαίο δάκτυλο με το κατακόκκινο νύχι, είναι διαφήμιση ταινίας που έβγαινε εκείνες τις ημέρες στους κινηματογράφους, με promotional line “η ομορφιά μπορεί μερικές φορές να είναι άσχημη”(...).

11:15 Χαρακτηριστικό του κέντρου του Μπορντό στενό, ένα από τα αμέτρητα, στα οποία μπορείς να είσαι εσύ και... δύο παρατημένα ποδήλατα, άσχετα αν δέκα μέτρα πίσω σου βρίσκεται ο κεντρικός πεζόδρομος, τόσο γεμάτος από κόσμο που περπατάς με... ταχύτητα χελώνας (όχι ότι αυτό είναι απαραίτητα κακό. Κι η πολυκοσμία έχει τα καλά της, ακόμα κι αν κατά κανόνα προτιμάς... άπλα, χώρο, στις βόλτες σου).

11:30 Ο “Καθρέφτης Νερού”, και πίσω η Place de la Bourse. Η χαρά των παιδιών, των σκύλων (είδα πολλούς να τσαλαβουτούν στο νερό), αλλά και ενηλίκων, που επισήμως “πρόσεχαν τα παιδιά τους” όσο εκείνα περπατούσαν πάνω στο νερό, αλλά στην πραγματικότητα ήταν προφανές ότι το χαίρονταν όσο και τα πιτσιρίκια τους. Στη Γαλλία πήγα... συνειδητοποιημένος, ξέροντας ότι λόγω προκλητικά στριμωγμένου προγράμματος θα έβλεπα ελάχιστα σε κάθε πόλη (με εξαίρεση, νόμιζα, το Παρίσι). Παρά την... ειρήνη που είχα κάνει με αυτό πριν ακόμα φθάσω στη Γαλλία, από τη χώρα έφυγα με αρκετά μικροαπωθημένα, κι ένα από αυτά είναι ότι δεν μπόρεσα να περάσω χρόνο στον “Καθρέφτη Νερού” κάποιο βράδυ, τότε που -κρίνοντας από εικόνες που έχω δει στο ίντερνετ- βγάζει κανείς τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες.

11:45 Ο κεντρικός πεζόδρομος -παρά την ύπαρξη κάποιων βαν- του Μπορντό, γεμάτος -κυρίως- από Ούγγρους και Αυστριακούς φιλάθλους. Αν έκανα ένα Top 10 με τους αγαπημένους μου οπαδούς, ούτε τους Αυστριακούς θα είχα μέσα, ούτε τους Ούγγρους. Τουλάχιστον οι πρώτοι δεν έδωσαν κανένα δικαίωμα κατά τη διάρκεια του Euro, σε αντίθεση με μικρή μερίδα Ούγγρων που λίγες ημέρες αργότερα, σε άλλο παιχνίδι τους στο οποίο επίσης βρέθηκα, στη Μασσαλία, έδωσαν... μάχη με την αστυνομία, όχι κάπου στην πόλη ή έξω από το γήπεδο, αλλά στην ΙΔΙΑ την κερκίδα τους. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους πάντως ήταν... κόσμιοι.

13:40 Είμαι βέβαιος ότι οι 99, ή, αφήνοντας ένα τόσο δα παραθυράκι, οι 98 στους 100 επισκέπτες του Μπορντό, αν είχαν μόνο 4-5 ώρες να τριγυρίσουν στην πόλη, θα έκαναν βόλτα στο κέντρο, θα κάθονταν κάπου για καφέ, θα περπατούσαν δίπλα στο ποτάμι, ίσως πήγαιναν για καμιά ώρα σε κανένα μουσείο, θα περνούσαν και λίγο χρόνο σε κάποιο μαγαζί με αναμνηστικά. Έναν, βαριά-βαριά ΔΥΟ (στους εκατό) φαντάζομαι να αφιερώνουν σχεδόν τον μισό χρόνο της σύντομης περιήγησής τους στην πόλη για να πάνε στο παλιό γήπεδο της Μπορντό. Γιατί πήγα; Κυρίως επειδή ήθελα να... ταξιδέψω νοερά στα παιδικά μου χρόνια. Στα 9-10 ήμουν όταν τον Απρίλιο του 1985 είδα στην τηλεόραση την Μπορντό να παίζει εδώ με τη Γιουβέντους σε ημιτελικό “Κυπέλλου Πρωταθλητριών” (με τη Γιούβε να προκρίνεται στον τελικό του Χέιζελ κόντρα στη Λίβερπουλ, και να συμβαίνει εκεί η τραγωδία που συνέβη). Μπορούσα να είχα περάσει περισσότερο χρόνο κάνοντας βόλτα στα όμορφα στενά του κέντρου, ή δίπλα στο ποτάμι. Έχω κάνει όμως τόσες βόλτες σε γραφικά στενά και δίπλα σε ποτάμια που... ένα ακόμα τέτοιο δίωρο, όσο ευχάριστο κι αν ήταν, δε θα μου έμενε για πολύ στη μνήμη. Αντίθετα, η επίσκεψή μου στο παλιό, ιστορικό γήπεδο της Μπορντό, με τις αναμνήσεις που μου έφερε στο μυαλό, θα μου μείνει.

19:20 Σε κάποια γήπεδα, αν έχεις εισιτήριο για την κερκίδα Α, λόγω... αρχιτεκτονικής του γηπέδου ή περιορισμών από τους “stewards”, είσαι αναγκασμένος να μείνεις στη θέση σου, ή, στην καλύτερη περίπτωση, να μετακινηθείς εντός της ίδιας κερκίδας. Μία από τις λεπτομέρειες που μου άρεσαν στο γήπεδο του Μπορντό είναι ότι αν θέλεις, έστω και... παράτυπα, ΕΙΝΑΙ εφικτό να μετακινηθείς από κερκίδα σε κερκίδα, κάνοντας τον κύκλο στον ανοιχτό χώρο ανάμεσα στα δύο διαζώματα, το πάνω και το κάτω. Έτσι, κάποια στιγμή στο δεύτερο ημίχρονο, βρέθηκα στο “πέταλο” των Αυστριακών, στη σημαντικότερη φάση του αγώνα. Προσέξτε πώς οι Αυστριακοί μπροστά μου είναι σχεδόν στις... μύτες των ποδιών τους, περιμένοντας να δουν αν η μπάλα, από το σουτ του παίκτη τους, θα πάει στα δίχτυα.

19:20 Η μπάλα όντως πήγε στα δίχτυα, όμως ένα... κλικ νωρίτερα ο διαιτητής είχε σφυρίξει, είχε δώσει επιθετικό φάουλ εις βάρος άλλου Αυστριακού παίκτη, και προφανώς το γκολ δε μέτρησε. Το “δράμα” των Αυστριακών όμως πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις εντός δύο δευτερολέπτων. Ο διαιτητής έδειξε δεύτερη κίτρινη (και κόκκινη) κάρτα στον παίκτη που είχε κάνει το φάουλ, κι έτσι, γύρω στο 65', με την Αυστρία ήδη να χάνει 0-1, όχι μόνο δε μέτρησε το γκολ που πέτυχαν, αλλά έμειναν και με δέκα παίκτες, με τους οπαδούς τους στο “πέταλό” τους να είναι μισο-απορημένοι και μισο-εξοργισμένοι.

19:20 Ο χτυπημένος Ούγγρος παίκτης φρόντισε να μείνει στο χορτάρι για να “φάει” χρόνο, το 7 της Αυστρίας (που είναι πιο... νευρόσπαστο κι από μένα) τα έβαλε με όσους έβλεπε μπροστά του με λευκές φανέλες, και μπήκαν στη μέση ως πιο ήρεμοι ένας βοηθός διαιτητή, και ο τερματοφύλακας της Ουγγαρίας, ο τύπος με την πράσινη φανέλα με το 1, και τη φόρμα από κάτω, ο 40χρονος(!!) Κίραλι, πιθανότατα η πιο... καλτ φιγούρα αυτού του Euro, ζωντανός θρύλος του ουγγρικού ποδοσφαίρου. Συγκρατείστε το όνομά του (και την περιβολή του), γιατί θα τον ξαναδείτε(...) δύο φωτογραφίες πιο κάτω...

19:45 Λίγο πριν μπει το παιχνίδι στις καθυστερήσεις του, οι Ούγγροι πέτυχαν και δεύτερο γκολ, “κλειδώνοντας” τη νίκη (2-0). Στο μεταξύ, είχα επιστρέψει στο πάνω διάζωμα, για να... παίξω με την αγαπημένη λειτουργία μίας μικρής Νίκον που κουβαλούσα σε αυτό το ταξίδι, τη λήψη πανοραμικών φωτογραφιών.

21:00 Ο “Κίραλι”, φεύγοντας από το γήπεδο, παρέα με τη σύζυγό του. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στα πεταχτά μέσα από το τραμ (στο οποίο ΞΑΝΑ κόλλησα για περισσότερο από μισή ώρα, και ΞΑΝΑ λίγο έλειψε να χάσω το βραδινό λεωφορείο μου για Παρίσι, ακριβώς όπως και πριν από τρία βράδια). Φίλαθλος-περίπτωση... Έβαλε φόρμα-σήμα κατατεθέν του Κίραλι (με σημαία της χώρας του γύρω από τη μέση του), φυσικά φανέλα με το όνομά του, ποδοσφαιρικά παπούτσια και κάλτσες (όπως ακριβώς τις φοράει ο Κίραλι, χώνοντας τη φόρμα μέσα στις κάλτσες), ενώ εκείνο που κρατάει στο αριστερό χέρι του είναι γάντια τερματοφύλακα!! Ειλικρινά, αν τον είχα δει τον συγκεκριμένο τύπο στο γήπεδο, θα του είχα ζητήσει να βγούμε φωτογραφία μαζί, όσο κι αν αποφεύγω (σαν vegetarian το κρέας) να εμφανίζομαι σε φωτογραφίες. Όσο για το λεωφορείο της Megabus, το πρόλαβα, περνώντας ένα ακόμα βράδυ άυπνος (τέσσερα στα πέντε τελευταία), μια και σε λεωφορείο δεν μπορώ να κοιμηθώ, ακόμα κι αν η θέση δίπλα μου είναι κενή και μπορώ να... απλωθώ.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[delmem2233]

Τετάρτη 15 Ιουνίου

7:00 Όταν, με μισόκλειστα μάτια, βλέπεις “Porte de Saint-Cloud”, και το μυαλό σου πλάθει μία σκηνή στην οποία κάποιος σου ανοίγει την... πόρτα (porte) ενός σπιτιού, κάποιος που δεν είναι... όποιος κι όποιος, αλλά ο “Άγιος Σύννεφος” (Saint-Cloud. Τι Γαλλικά, τι Αγγλικά... Τέτοιες ώρες τέτοιες σκέψεις), το σπίτι είναι γεμάτο κόσμο που πίνει μπύρα (Heineken), κι από την μπαλκονόπορτα στο βάθος φαίνεται ο ουρανός γεμάτος πυροτεχνήματα (μία ακόμα πινελιά στο μυαλό μου προερχόμενη από τις διαφημίσεις της Heineken), τότε καταλαβαίνεις ότι λόγω ακαταμάχητης ανάγκης να κοιμηθείς, ονειρεύεσαι όρθιος, ή, στη δική μου περίπτωση στον σταθμό του μετρό δίπλα στο Parc des Princes, καθιστός. Δεύτερη άυπνη βραδιά σε λεωφορείο, άφιξη στο Παρίσι στις 6, και μία ώρα αργότερα ήμουν σε αυτόν τον σταθμό του μετρό, όπου “σκότωσα” μία ώρα μέχρι να ανοίξει το Κέντρο Τύπου του γηπέδου δίπλα. Το χαριτωμένο/γελοίο της υπόθεσης είναι ότι κάθισα να γράψω -όπως συνηθίζω- τι σκεφτόμουν εκείνη την ώρα, κι έτσι έχω... ντοκουμέντα περί Αγίου Σύννεφου και μπυροποσίας πίσω από την ανοικτή πόρτα του σπιτιού του...

13:00 Επίσκεψη σε κοντινό -στο πνεύμα του Euro, μια και η εταιρεία είναι εκ των χορηγών της γαλλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας- Καρφούρ, για ανανέωση των... προμηθειών μου. Λόγω προϋπολογισμού, αλλά και λόγω προτεραιοτήτων, τα περισσότερα γεύματά μου στη Γαλλία ήταν... πικ-νικ, σε ήσυχες γωνιές πάρκων, με καλούδια αγορασμένα σε σούπερ μάρκετ. Παρεμπιπτόντως, με το που επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη πριν από δύο βδομάδες, κάπου είδα ένα δημοσίευμα ότι οι τιμές στα ελληνικά σούπερ μάρκετ είναι χαμηλότερες από εκείνες στη Γαλλία, στη Γερμανία, και στην Ιταλία. Δεν έχω διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία για να αντικρούσω τα συμπεράσματα της έρευνας στην οποία -προφανώς- το δημοσίευμα ήταν βασισμένο, εκείνο όμως που ξέρω είναι ότι περνώντας χρόνο σε Καρφούρ στη Γαλλία, αμέτρητες φορές μού ξέφυγαν αυθόρμητα “πλάκα μού κάνεις...”, ευχάριστα ξαφνιασμένος από το πόσο φθηνά ήταν πολλά, πολλά, πολλά προϊόντα τους, ψωμί, τυρί, ελιές, σαλάμια, -κάποια- φρούτα, γάλα, σοκολάτες, αποσμητικά, σαμπουάν, η πλήρης λίστα είναι πολύ-πολύ μεγάλη...

17:40 Πρόσφατα, σε προηγούμενη “ιστορία” μου, μοιράστηκα τον -έκθαμβου παιδιού- ενθουσιασμό μου για το πόσο κοντά είναι τα γήπεδα της Βίσλα και της Κρακόβια στην Κρακοβία, παραθέτοντας μάλιστα και σχετική φωτογραφία που έβγαλα τη μέρα που πήγα και στα δύο, με αφορμή εντός έδρας παιχνίδι της Βίσλα. Ακόμα και τα 100-150 μέτρα όμως που χωρίζουν εκείνα τα δύο γήπεδα, φαντάζουν πολλά, όταν βλέπει κανείς ΑΥΤΗΝ τη φωτογραφία. Το γήπεδο στο κέντρο είναι το παλιό, ιστορικό, Parc des Princes, μέσα στο οποίο βρίσκεται και η γιγαντοοθόνη της φωτογραφίας. Το σύγχρονο, μικρότερο γήπεδο πάνω αριστερά, είναι το Jean Bouin, το οποίο μέχρι πρόσφατα το χρησιμοποιούσαν μόνο σε αγώνες ράγκμπι, αλλά τη νέα περίοδο θα το έχει έδρα ο Ερυθρός Αστέρας(!), προφανώς όχι του Βελιγραδίου, αλλά του Παρισιού, η μικρότερη ομάδα της πόλης. Πόση είναι η απόσταση μεταξύ των δύο γηπέδων στο πλησιέστερο σημείο τους; Δεκαεφτά μέτρα!!! (ο γηπεδολάγνος μέσα μου δεν μπορεί να συγκρατήσει μερικά dorky giggles).

17:45 Θέλοντας προφανώς να καταδείξουν οι της UEFA πόσο καθολικά αποδεκτό είναι το ποδόσφαιρο από τα άλλα αθλήματα, ετοίμασαν 24 σύντομα βίντεο, ένα για κάθε χώρα που συμμετείχε στο Euro, με μία διάσημη αθλητική φιγούρα από κάθε χώρα να εκφράζει τον ενθουσιασμό της για τη μεγαλύτερη ποδοσφαιρική γιορτή της Ευρώπης (σε επίπεδο εθνικών ομάδων), και να στέλνει τις ευχές της στη δική της εθνική ομάδα. Στην περίπτωση της Ρουμανίας, μάλλον δε θα μπορούσε η UEFA να είχε κάνει πιο τρανταχτή και πετυχημένη επιλογή από την εικονιζόμενη Νάντια Κομανέτσι.

17:50 (Δευτερόλεπτα πριν τους εθνικούς ύμνους Ρουμανίας και Ελβετίας) Τεράστια κουβέντα έγινε πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά το Euro, για το ότι η UEFA αύξησε τις ομάδες που συμμετείχαν στα τελικά από 16 (που ήταν από το 1996) σε 24. Άκουσα και διάβασα πολλά επιχειρήματα υπέρ κι εναντίον αυτής της κίνησης, κάποια από τα οποία, και από τις δύο πλευρές, made perfect sense. Η UEFA έχει πλέον 55 μέλη, και το να είσαι ένας από τους 24 που προκρίνονται στα τελικά του Euro είναι σαν να τερματίζεις πρώτος σε μία κούρσα με δύο, όλους κι όλους, συμμετέχοντες (ενήλικες, συν ένα πιτσιρίκι, μια και αρκετά μέλη της UEFA είναι -ποδοσφαιρικά- μπόμπιρες, χώρες σαν το Γιβραλτάρ, την Ανδόρα, το Σαν Μαρίνο).

18:20 (Οι Ρουμάνοι μόλις σκόραραν, και κάποιοι φίλαθλοί τους, τυπικοί Βαλκάνιοι, το γιορτάζουν με ένα καπνογόνο) Αυτό, και μερικά ακόμα επιχειρήματα εναντίον των “24”, μού φαίνονται λογικά, προσωπικά όμως θεωρώ ότι τα θετικά της “γιγάντωσης” του Euro είναι... αν όχι περισσότερα, τότε έστω πιο σημαντικά, από τα αρνητικά. Το γράφω αυτό επειδή για μένα το Euro έχει πάψει προ πολλού να είναι ψυχρά μία ποδοσφαιρική διοργάνωση, ένας αριθμός συμμετεχόντων και αγώνων μέσα από τους οποίους πρέπει να προκύψει ένας νικητής/πρωταθλητής.

19:05 (Το κομμάτι των κερκίδων που ήταν αμιγώς ελβετικό) Εκείνο που πλέον χαίρομαι περισσότερο στα Euros είναι το... φολκλόρ (που τους αρέσει να λένε στη Νότια Αμερική στην ποδοσφαιρική αργκό), το να βλέπω φιλάθλους από διαφορετικές χώρες, κουλτούρες, νοοτροπίες, ιδιαιτερότητες, πολιτικά συστήματα, να συμμετέχουν -εννιάμισι στις δέκα φορές χωρίς το παραμικρό παρατράγουδο- και να το χαίρονται με την ψυχή τους σε μία γιορτή, “προνόμιο” μάλιστα το οποίο κάποιοι λαοί, μέχρι φέτος το καλοκαίρι, είχαν στερηθεί για δεκαετίες (χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ουαλία, στην οποία αναφέρθηκα σε προηγούμενη ανάρτηση), ή, ακόμα χειρότερα, δεν είχαν απολαύσει ποτέ (ω, ποίο χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την -απίθανη- Ισλανδία).

19:30 Για να το κλείσω, κάποια από τα επιχειρήματα των πολέμιων των “24”, τα ακούω, τα δέχομαι, τα αναγνωρίζω ως βάσιμα, όμως, στην τελική, το όλο ζήτημα το βλέπω σαν... αυθημερόν εκδρομή από τη Θεσσαλονίκη στη Χαλκιδική, Σάββατο, Ιούλιο μήνα. Ναι, θα κολλήσεις στην κίνηση, θα βρίσεις ό,τι περνάει από το μυαλό σου να βρίσεις, αν το κλιματιστικό του αυτοκινήτου σου έχει πρόβλημα θα κάνεις... μπάνιο μέσα στο αμάξι πριν ακόμα φθάσεις στην παραλία, κι όταν φθάσεις εκεί, ναι, η παραλία θα είναι πήχτρα στον κόσμο, και ναι, όλο και καμιά ντουζίνα μωρά/μικρά παιδιά θα είναι τριγύρω για να κλαίνε και να τσιρίζουν, όμως αν η παρέα που σε περιμένει είναι σούπερ, και ο καιρός ό,τι πρέπει για βουτιά στη θάλασσα, τότε στο τέλος της ημέρας τα θετικά υπερτερούν των αρνητικών, κάνουν τα αρνητικά να φαίνονται -σχεδόν- ανούσια.

20:10 Φεύγοντας από το Parc des Princes μετά το δεύτερο παιχνίδι μου εκεί, δεν μπορούσα να ήμουν σίγουρος ότι θα μου δινόταν η ευκαιρία να δω κι άλλον αγώνα του Euro στο ίδιο γήπεδο (είχα ελπίδα, αλλά όχι βεβαιότητα), κι έτσι έκανα στο μυαλό μου έναν (just in case, por las dudas) σύντομο απολογισμό, όπως έβγαζα μερικές τελευταίες φωτογραφίες, με τις κερκίδες ήδη άδειες. Το “Πάρκο των Πριγκίπων” το έβαλα στην καρδιά μου, επειδή είναι ιστορικό, επειδή είναι σχετικά κεντρικό (αν είσαι του περπατήματος, τα τέσσερα χιλιόμετρα από τον Πύργο του Άιφελ δεν είναι απαγορευτική απόσταση), επειδή έχει ιδανική -για μένα- χωρητικότητα (περίπου 45000 θέσεις, “παίζει” ανάλογα με τη διοργάνωση), δεν είναι... αχανές, χωρίς όμως να είναι μικρό, επομένως όπου κι αν είναι η θέση σου αισθάνεσαι κοντά στον αγωνιστικό χώρο, και τέλος-τέλος, επειδή... διάολε, δε χρειάζεται όλα τα γήπεδα να είναι τελευταία λέξη του γηπεδικού αρχιτεκτονικού ντιζάιν. Στα μάτια μου το... αρχιτεκτονικά παρωχημένο Parc des Princes είναι σαν σκυλί που το έχεις από κουτάβι, και ναι μεν έχει ακόμα χρόνια ζωής μπροστά του, όμως έχει αρχίσει να δείχνει σημάδια γήρανσης, να έχει περάσει την... κορυφή, και σιγά-σιγά να κατεβαίνει την άλλη πλευρά του βουνού. Αν με το σκυλί αυτό έχεις ζήσει αξέχαστες στιγμές και το έχεις αγαπήσει, το ότι περπατάει πιο αργά και τα μάτια του δεν έχουν την ίδια... σπίθα που είχαν κάποτε, τα παρατηρείς μεν, τα προσπερνάς δε.

20:50 Μπύρα (ευγενική χορηγία της Carlsberg μετά από κάθε παιχνίδι του Euro, μια και είναι εκ των χορηγών της UEFA και της συγκεκριμένης διοργάνωσης), Γαλλία-Αλβανία στην τηλεόραση (άρχιζε σε δέκα λεπτά), και υπολογιστής, πριν πάει δέκα και μισή και βγω στον... πηγαιμό για τον σταθμό της Megabus στο Μπερσί. Τρίτο σερί βραδινό λεωφορείο (για Λιόν αυτήν τη φορά), κάτι που δεν είχα δοκιμάσει ποτέ πριν (μέχρι δύο, ναι, αλλά μέχρι δύο, μέχρι εκεί). Γιατί υπέβαλα τον εαυτό μου σε αυτό το... βασανιστήριο, ξέροντας ότι δεν κοιμάμαι σε λεωφορεία, και δε θα είχα τη δυνατότητα να κοιμηθώ έστω μια-δυο ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας; Τρεις οι λόγοι. Αύριο.

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”

 

[delmem2233]

Πέμπτη 16 Ιουνίου

11:00 Οι περισσότεροι airbnb οικοδεσπότες επιλέγουν σαν “check-in time” από τις 5-6 το απόγευμα και μετά (επειδή δουλεύουν, κι εκείνη είναι η ώρα που επιστρέφουν στο σπίτι τους), ή, αν υπάρχει δεύτερο άτομο στο σπίτι, από τη μία ή τις 2 και μετά. Ξέροντας ότι φθάνοντας το συγκεκριμένο πρωί στη Λιόν θα ήμουν... ζόμπι, από τις 72 ώρες χωρίς -ουσιαστικά- ύπνο, λόγω των τριών σερί βραδινών λεωφορείων που θα είχα πάρει, έκανα κράτηση στο συγκεκριμένο σπίτι (21 ευρώ, πέντε λεπτά περπάτημα από την... αλάνα στην οποία κάνουν στάση τα λεωφορεία της Megabus στη Λιόν), μόνο αφού συμφώνησα με τον ιδιοκτήτη/ενοικιαστή να με αφήσει κατ' εξαίρεση να μπω με το που θα έφθανα στην πόλη. Στις έντεκα, είχα ήδη κάνει ντουζ και τα είχα πει λίγο με τον -γκέι και πολύ πρόσχαρο- οικοδεσπότη μου, κι ήμουν έτοιμος να πέσω στο κρεβάτι που εκείνη τη στιγμή μού φαινόταν σαν το καλύτερο κρεβάτι στην παγκόσμια και χιλιάδων ετών ιστορία των κρεβατιών...

17:00 Μία “πινελιά” που μακάρι να είχαν πολλά σύγχρονα γήπεδα σε όλο τον κόσμο. Το νέο γήπεδο στη Λιόν είναι περιτριγυρισμένο από πράσινες νησίδες σαν αυτήν, πράσινο που κάνει τον περιβάλλοντα χώρο του υπερμοντέρνου και... τσίλικου (άνοιξε αρχές του 2016, πριν από λίγους μήνες) γηπέδου στη Λιόν να φαίνεται πιο... φιλικός στον επισκέπτη, σπάζοντας τη μονοτονία του τσιμέντου.

18:00 Η γωνία των κερκίδων του γηπέδου που προοριζόταν για τους Ουκρανούς, λίγα δευτερόλεπτα πριν αρχίσει το παιχνίδι τους με τη Βόρεια Ιρλανδία, γωνιά όμως που οι Ουκρανοί δε γέμισαν ούτε στο μισό (πολλοί από τους φιλάθλους που φαίνονται στη φωτογραφία είναι είτε ουδέτεροι, είτε Βορειοϊρλανδοί, που βρήκαν εισιτήρια για την πλευρά των Ουκρανών, ξέροντας ότι τα εισιτήρια στη δική τους πλευρά είχαν εξαντληθεί προ πολλού). Από τις 24 ομάδες που συμμετείχαν στα τελικά του Euro στη Γαλλία, η της Ουκρανίας πρέπει να ήταν εκείνη με τη μικρότερη υποστήριξη. Προσωπικά, έχοντας πρόσφατη εμπειρία από την Ουκρανία, εκείνο που με ξάφνιασε δεν ήταν ότι οι Ουκρανοί φίλαθλοι στη Γαλλία ήταν τόσο λίγοι, αλλά το ότι βρέθηκαν στη Γαλλία ακόμα κι αυτοί που ταξίδεψαν εκεί! Ειλικρινά, περίμενα ακόμα λιγότερους Ουκρανούς φιλάθλους, για οικονομικούς και όχι μόνο, λόγους.

18:25 Η ποιότητα της φωτογραφίας δεν είναι η καλύτερη δυνατή, όμως σας δίνει μια ιδέα τού τι κόσμο “κουβάλησε” η Βόρεια Ιρλανδία στα γήπεδα της Γαλλίας, στην πρώτη ever παρουσία της σε Euro(!). Πολλοί συνταξιούχοι, αρκετές γυναίκες, πάμπολλα παιδιά, και φυσικά μεγάλες αντροπαρέες. Γενικά, οι Βορειοϊρλανδοί “έγραψαν” σαν φίλαθλοι στη Γαλλία, με το... πλήθος τους, με τα τραγούδια τους, με την ά-ψ-ο-γ-η συμπεριφορά τους, κι η μόνη ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι η εθνική ομάδα της Βόρειας Ιρλανδίας υποστηρίζεται από, και εκφράζει, μόνο ένα μέρος του πληθυσμού της χώρας. Όσοι ασχολείστε -πολύ- με το ποδόσφαιρο, ίσως ήδη ξέρετε ότι μεγάλο μέρος των Καθολικών Βορειοϊρλανδών (αν όχι στο... σύνολό τους), ποδοσφαιρικά είναι... Έιρε, Ιρλανδία, όχι Βόρεια Ιρλανδία, η οποία εκφράζει κυρίως τους προτεστάντες, κι εκείνους που δηλώνουν πιστοί στο Στέμμα και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μπέρδεμα...

19:05 Ακόμα χειρότερη φωτογραφία, αρχές δευτέρου ημιχρόνου, με τους Βορειοϊρλανδούς να πανηγυρίζουν το γκολ με το οποίο μόλις είχαν ανοίξει το σκορ. Η συγκεκριμένη φωτογραφία έχει τα χάλια της κυρίως λόγω βροχής (και χρήσης ζουμ χωρίς τριποδάκι). Από τη μια στιγμή στην άλλη άρχισε να βρέχει λες και κάποιος είχε πατήσει έναν διακόπτη και κατηύθυνε τη βροχή όλου του κόσμου πάνω από το γήπεδο στη Λιόν. Σύντομα, ο διαιτητής σφύριξε και έκανε νεύμα στους παίκτες να αποχωρήσουν από τον αγωνιστικό χώρο, όχι επειδή θα... έλιωναν από τη βροχή, αλλά επειδή...

19:10 Επειδή, ο αγωνιστικός χώρος είχε γεμίσει από χαλάζι. Τα κομμάτια δεν ήταν τόσο μεγάλα που να προκαλούσαν φόβο για τραυματισμό στο κεφάλι, όμως η χαλαζόπτωση ήταν τόσο έντονη που ο αγωνιστικός χώρος ήταν πλέον επικίνδυνος.

19:15 Οι γωνίες της μεγάλης περιοχής των Βορειοϊρλανδών σάς δίνει μια ιδέα για το πόσο μικροί/μεγάλοι και πυκνοί ήταν οι χαλαζόκοκκοι. Σε λίγα λεπτά κάποιος... πάτησε το “OFF”, η χαλαζόπτωση σταμάτησε, ο διαιτητής και οι ομάδες επέστρεψαν στον αγωνιστικό χώρο, μέχρι που έβγαλε και ήλιο(!).

19:50 Οι Ουκρανοί “έφαγαν τα μούτρα τους” σε αυτό το παιχνίδι (0-2), γενικά στη διοργάνωση... πάτωσαν (τρεις ήττες, χωρίς να βάλουν γκολ), όμως κάποιοι παίκτες τους (όχι μόνο ο συγκεκριμένος της φωτογραφίας) βρήκαν το θάρρος να πάνε στους συμπατριώτες τους στην κερκίδα και να μιλήσουν λίγο μαζί τους. Γενικά, οι Ουκρανοί πήγαν μάλλον... καταδικασμένοι να αποτύχουν στη Γαλλία, όχι τόσο επειδή αγωνιστικά η ομάδα τους δεν ήταν κάτι σπουδαίο, αλλά κυρίως επειδή ήταν κοινό μυστικό ότι η ομάδα ήταν χωρισμένη σε... φατρίες, με τους παίκτες της Ντινάμο Κιέβου στη... μια πλευρά του ρινγκ, εκείνους της Σαχτάρ Ντόνετσκ στην άλλη, και τους -λιγοστούς- παίκτες από άλλους συλλόγους να μπαίνουν ανάμεσά τους για να τους... χωρίσουν, να κρατήσουν τα προσχήματα. Κρίμα (για την Ουκρανία, ίσως την πιο αγαπητή μου χώρα στην Ευρώπη).

20:05 Λαοθάλασσα, με έντονη αστυνομική παρουσία εκατέρωθεν. Τις ημέρες των αγώνων, ειδική γραμμή τραμ φθάνει μέχρι λίγες δεκάδες μέτρα από το γήπεδο, και σε 20 λεπτά είσαι ήδη στο κέντρο της πόλης. Αν όμως για κάποιον λόγο φύγεις από το γήπεδο μία ώρα μετά τη λήξη του αγώνα (με την ειδική γραμμή να μη λειτουργεί πλέον), πρέπει να περπατήσεις 20 λεπτά μέχρι την πλησιέστερη στάση τραμ, και να εύχεσαι να μη σου τύχει “incident”. Τρία βράδια έφυγα από το γήπεδο της Λιόν με τραμ δύο ώρες μετά τη λήξη αγώνα, τρία βράδια η επιστροφή μου στο κέντρο εξελίχθηκε σε μίνι οδύσσεια, με την αθυροστομολεβεντιά μου να εξαντλεί το βρόμικο λεξιλόγιό της (σε τρεις γλώσσες, Ελληνικά, Αγγλικά, ΚΑΙ Ισπανικά. ΤΟΣΟ χρόνο πέρασα κολλημένος σε στάση, ή παγιδευμένος εντός ακινητοποιημένου τραμ).

23:15 Πίσω στο δωμάτιό “μου”. Καλός ο πρωινός υπνάκος, αλλά υπνΑΚΟΣ, όχι αρκετός. Γιατί με υπέβαλα στο “μαρτύριο” των τριών σερί βραδινών λεωφορείων; Όπως έγραψα και χθες, οι λόγοι ήταν τρεις. Πρώτος, τη μέρα που έκανα αίτηση για δημοσιογραφική διαπίστευση για το Euro, έπρεπε να διαλέξω και συγκεκριμένα παιχνίδια (της φάσης των ομίλων), και, νομίζοντας ότι είχα μηδαμινές πιθανότητες να μου δώσει η UEFA διαπίστευση, το πήρα στον... χαβαλέ, και επέλεξα 13 παιχνίδια σε 13 ημέρες, “ματώνοντάς” το, μια και όλα τα παιχνίδια (με μία εξαίρεση) γίνονταν κάθε μέρα σε διαφορετική πόλη, κάτι που σήμαινε μετακίνηση, και, κατά κανόνα, βραδινή, πολύωρη. Δεύτερος λόγος, το ότι έχοντας παρόμοια εμπειρία από προηγούμενες διοργανώσεις, ήξερα ότι η ταλαιπωρία, έστω και μεγάλη, είναι προσωρινή, αλλά οι αναμνήσεις από κάθε παιχνίδι μένουν για πάντα (ακόμα κι όταν η μνήμη μου θα αρχίσει να με προδίδει, θα έχω τις φωτογραφίες να με βοηθάνε να θυμάμαι). Το ότι η UEFA μού έδωσε 13 εισιτήρια για 13 παιχνίδια σε 13 ημέρες, δε σήμαινε ότι ήμουν υποχρεωμένος να πάω. ΕΠΕΛΕΞΑ να πάω (στα 12 από τα 13. “Θυσίασα” ένα). Τρίτος λόγος, το ότι έχει... πειράξει πολύ το μυαλό μου το ότι έκλεισα πλέον τα 40, κι αισθάνομαι (δικαιολογημένα, μέχρι ενός σημείου, όχι όμως απόλυτα) ότι δεν μπορώ να κάνω πράγματα που έκανα παλιότερα. Είχα ξαναπάρει δύο σερί βραδινά λεωφορεία (τότε μάλιστα είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου να μην το ξανακάνω), όμως με το τεσσάρι μπροστά, αισθάνθηκα ότι ξεπερνώντας τα όριά μου, παίρνοντας ΤΡΙΑ σερί βραδινά λεωφορεία, περνώντας ουσιαστικά τρεις ημέρες άυπνος, θα μου... αποδείκνυα ότι παρά τα 40, μπορώ όχι μόνο να “ματσάρω” τις ταλαιπωρίες στις οποίες με έχω υποβάλει “τον παλιό καλό καιρό”, αλλά και να τις ξεπεράσω. Ο μωρός .

* “But” στα Γαλλικά, στην... ποδοσφαιρική ορολογία, είναι αυτό που εμείς στα Ελληνικά λέμε “γκολ”