kosvik
Member
- Μηνύματα
- 121
- Likes
- 55
- Επόμενο Ταξίδι
- ?????
- Ταξίδι-Όνειρο
- ΚΑΡΑΙΒΙΚΗ
Μετά από τρεις ώρες αναμονή και ενώ μας είχαν ελέγξει δυο φορές τα πράγματα χωρίς λόγο ,μπαίνει αλλόφρον ο οδηγός μέσα στο λεωφορείο και ρωτάει με θυμό, «ποιος έτρωγε φιστίκια ?», «εγώ» λέει ένα κορίτσι που τον κοιτάει με απορία , «δεν πιστεύω να τα έφαγες όλα?» , «όχι» απαντάει η κοπέλα και βγάζει σαστισμένη ένα μισογεμάτο σακουλάκι με φιστίκια αιγινης από την τσάντα της.
«δώστα κοπέλα μου γιατί αλλιώς δεν μας αφήνουν να περάσουμε,…α και μια cocacola κουτάκι ποιος έχει ρε παιδιά ?».
Ελληνοβουλγαρικα σύνορα 1992,ο τελωνειακός υπάλληλος της μετακουμουνιστικης πλέον Βουλγαρίας λιμπίστηκε τα φιστίκια που έτρωγε μια ελληνίδα φοιτήτρια και ξεφτιλίζει την χώρα του χωρίς δισταγμό στα μάτια ενός λεωφορείου γεμάτο με φοιτητές.
Μια από της πολλές τραγελαφικές ιστορίες που έχω ζήσει στα σύνορα με την γείτονα χώρα και μου ήρθαν στο μυαλό όταν πριν λίγο καιρό και μετά από 15 χρόνια αποφάσισα να επισκεφτώ την Σόφια.
Για χρόνια φίλοι από τα παλιά με παρακαλούσαν να πάμε άλλα δεν εύρισκα τον λόγω να κάνω άλλο ένα ταξίδι στην πόλη που κάποτε γνώριζα τόσο καλά όσο καμία άλλη .Σε μια περίοδο όμως έντονης ψυχολογικής πίεσης ,ένα ταξίδι πίσω σε όμορφες αναμνήσεις θα βοηθούσε να καθαρίσει το μυαλό μου, σκέφτηκα και έτσι το αποφάσισα.
Ο δρόμος για Σόφια είναι στην ίδια άθλια κατάσταση που ήταν και πριν χρόνια με εξαίρεση ένα κομμάτι 40 χμ περίπου ,ενώ η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζουν πολλά χωριά μόνο κατά το ελάχιστο έχει αλλάξει.
Μπαίνοντας στην πόλη βλέπεις κάποια σημάδια αλλαγής ,μιας και καινούργια σύγχρονα κτίρια ξεφυτρώνουν εδώ και εκεί αλλάζοντας σταδιακά την εικόνα της πόλης. Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα έφτασα στο ξενοδοχείο .
Το Sheraton βρίσκεται στο καλύτερο σημείο ,στην καρδιά του κέντρου της πόλης σε ένα κτίριο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ,μεγαλοπρεπές τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά .Τακτοποιώ τα πράγματα όσο ποιο γρήγορα μπορώ , και κατεβαίνω στην καφετερία του ξενοδοχείου για ένα γρήγορο καφεδάκι.
_____________________________________________________________
photo by wikipedia.org
Αυτό το αρχείο εικόνας διανέμεται με τους όρους της άδειας Creative Commons / Αναφορά προέλευσης - Παρόμοια Διανομή 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-SA 3.0)
Βγαίνοντας από το ξενοδοχείο για την πρώτη βόλτα σταματάω στην Αγ. Κυριακή να ανάψω ένα κεράκι ,όμορφη εκκλησία ,εδώ ο φίλος μου ο Αλέξης είχε παντρευτεί την vesela ,είχε γίνει χαμός στον γάμο του . Συμφοιτήτρια του, την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα ,ένα «απρόοπτο» γεγονός όμως τους ανάγκασε να παντρευτούν ποιο γρήγορα από ότι ίσως υπολόγιζαν .
Οι γονείς του δεν μπόρεσαν να αποδεχτούν το γεγονός και γι αυτό ο γάμος έγινε στην Σόφια ,μόνο ένας θειος του είχε έρθει από την Ελλάδα . Ο Αλέξης ήταν ράκος, όλοι οι φίλοι του είχαμε συμπαρασταθεί πολύ εκείνη την περίοδο και κάναμε τα πάντα για να τον κάνουμε να νοιώσει όμορφα ,είχε πάρει μια πολύ δύσκολη αλλά αντρίκεια απόφαση .Δυο τρεις φίλοι είχαμε αναλάβει να του οργανώσουμε ένα γλέντι μετά το γάμο και αν και έχουν περάσει 17 χρόνια από τότε είναι ακόμα χαραγμένο στη μνήμη μου ,αυθεντικό χωρίς κυριλίκια και τυπικουρες .Μετά δυο χρόνια επιστρέφει στην Ελλάδα παρατώντας τις σπουδές , από τότε αγνοείται η τύχη του.
Συνεχίζω να περπατάω προς την vitosha ο οποίος από ανέκαθεν ήταν ο ποιο εμπορικός δρόμος της πόλης. Βέβαια δεν έχει και μεγάλη σχέση με το παρελθόν μιας και την θέση των τριτοκοσμικών και παρακμιακων μαγαζιών που υπήρχαν τότε, έχουν πάρει φιρματα καταστήματα με εντυπωσιακές βιτρίνες και επώνυμα προϊόντα .Είχα πάθει πλάκα όταν είχα πρωτόπαει στην Σόφια με τα μαγαζιά τους, μου φαινόταν πολύ περίεργα , πολλές φορές δεν μπορούσες να καταλάβεις ακριβώς τι πωλούσαν μιας και ανάμεσα στα ρούχα και τα παπούτσια μπορεί να έβλεπες να πουλάνε και χαρτί υγείας ή τσιγάρα ή ακόμα ποιο ακραίο να έχουν έξω τραπεζάκια και να σερβίρουν καφέ.
Ο δρόμος είχε ελάχιστο κόσμο, το τραμ λόγω έργων μετρό δεν περνάει προσωρινά από την vitosha , όποτε μόνο με τα πόδια μπορεί κάποιος να μετακινηθεί .Το κρύο άρχιζε να δυναμώνει ,σταματάω ανάμεσα σε δυο πολυτελέστατες βιτρίνες σε μια γριούλα που πουλούσε σκουφάκια ,αγοράζω ένα για να σκεπάσω τα παγωμένα μου αυτιά. Αυτό βέβαια δεν με εμπόδισε λίγο ποιο κάτω να ακούσω τα νούμερα που έβγαιναν από την αίθουσα του bingo. Είχα φάει κώλυμα με το bingo ένα διάστημα , εθιστικο παιχνίδι.
Στο τέρμα της οδού αν κοιτάξεις ευθεία, βρίσκεται το NDK ,πολιτιστικό κέντρο ,πολλαπλών χρήσεων. Στον τελευταίο όροφο υπάρχει μια καφετερία στην οποία αξίζει να ανέβεις για την υπέροχη θεά που έχει .Κάποτε στο υπόγειο υπήρχε μια από της ποιο κακόφημες ντισκοτέκ. Επειδή εμένα κοντά συχνά επισκεπτόμασταν την πολύ όμορφη πλατειά που βρίσκεται μπροστά από το πολιτιστικό κέντρο .Στο τέλος της πλατειάς και πίσω από το πολιτιστικό κέντρο υπάρχει μια πεζογέφυρα που την ενώνει με το Hilton, ίσως το καλύτερο ξενοδοχείο αυτή τη στιγμή στην Σόφια .Στα τέλη της δεκαετίας του 80 ο δρόμος που βρίσκεται από την αριστερή πλευρά του NDK μάζευε όλα τα κατακάθια της πόλης ,τώρα βέβαια ήταν γεμάτος με καταστήματα που στις βιτρίνες τους έβλεπες συνολακια με τετραψήφια νούμερα.
Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μου σε γνώριμα μονοπάτια στρίβω στην hrbotev και περπατώντας αργά αργά μιας και κάθε γωνία του δρόμου μου θύμιζε κάτι φτάνω στην οδό parcevic ,κοντοστέκομαι μπροστά σε μια παλιά οικοδομή ,τα μάτια μου βουρκώνουν λες και έβλεπα το μεγαλύτερο αξιοθέατο του κόσμου .Όμορφες εικόνες περνάνε ενστικτωδώς μέσα από το μυαλό μου.
Η πολυκατοικία που εμένα τότε ήταν μια μικρογραφία της βουλγάρικης κοινωνίας ,στον ισόγειο έμενε η νοσταλγός του παρελθόντος που από συνήθεια λόγω του ρόλου του καρφιού που είχε στην κομουνιστική Βουλγαρία παρακολουθούσε ποιος έμπαινε και ποιος έβγαινε στο κτίριο ,στο πρώτο και στο δεύτερο ο οικογενειάρχης που πάλευε καθημερινά για το μεροκάματο και έβλεπε ότι πολύ γρήγορα το όνειρο του καπιταλισμού άρχιζε να ξεθωριάζει, στον τρίτο η τσαχπίνα νοσοκόμα όλο χάρη και νάζι ,στον τέταρτο ο τσόγλανος έλληνας φοιτητής, στον πέμπτο ο νεόπλουτος επιχειρηματίας που όλο καμάρι οδηγούσε την καινούργια του BMW,και η συνταξιούχος που νοίκιαζε ένα δωμάτιο για να αυξήσει το εισόδημα της.
Ήταν πολλοί τότε ,συγγενείς κυρίως , που αν είχαν δυο σπίτια μαζευόντουσαν σε ένα για να μπορούν να νοικιάζουν το άλλο ώστε να έχουν ένα προσθετό εισόδημα , δύσκολες καταστάσεις.
Το σπίτι μου ήταν σε πολύ καλή κατάσταση παρότι το κτίριο είναι 60 χρόνων περίπου , το πολύ θετικό που είχε όμως και αυτό που ζήλευαν και οι περισσότεροι ήταν η τοποθεσία του μιας και είναι στην καρδιά του κέντρου. Μια ανατριχίλα που έπιασε όλο μου το κορμί από τον δυνατό αέρα που άρχιζε να φυσάει με “ξυπνάει” απότομα και συνειδητοποιώ ότι πλησίαζε η ώρα που θα συναντούσα τον zoro νούμερο 1.
Ο zoro δεν είναι βούλγαρος ,Σερραίος ελληναράς είναι που από το 93 μένει μόνιμα στην Σόφια .Γιώργο το λένε το παιδί ,zoro είναι το χαϊδευτικό του georgi στα βουλγάρικα και με τα χρόνια πια τον φωνάζουν έτσι .Με υποδέχτηκαν στο σπίτι τους στο lozenec,με την γυναίκα του την galya, και τον μικρό Βασιλάκη .Έξυπνο παιδί, μαζί με της σπουδές του ψαχνόταν και επαγγελματικά, τα έχει καταφέρει μια χαρά και χάρηκα πολύ για αυτόν. Ήταν πάντα στην παρέα η φωνή της λογικής και ο ποιο ώριμος, είπαμε τα νέα μας, θυμηθήκαμε τα παλιά , ιστορίες χιλιοειπωμένες μεν αλλά που πάντα μας κάνουν και γελάμε .Το σπίτι το αγόρασε πριν ένα χρόνο ,ένα διαμέρισμα σε μια νεόχτιστη οικοδομή, πολύ όμορφο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα . Καμία σχέση με τα “σπίτια του λαού” που είναι σαν κουτάκια χωρίς κανένα αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον αλλά κάλυπταν την βασική ανάγκη για στέγη στην κομουνιστική Βουλγαρία . Η ώρα όμως είχε περάσει ,χαιρετηθήκαμε και δώσαμε ραντεβού για το καλοκαίρι στην αγαπημένη μας Χαλκιδική
Επιστρέφω στο ξενοδοχείο ,λίγη ώρα χαλάρωση και είμαι έτοιμος για μια νυχτερινή βόλτα στους παγωμένους δρόμους της πόλης.
Στην είσοδο του ξενοδοχείου βλέπω τον κύριο Γιάννη που το μεσημεράκι είχαμε πιει παρέα ένα καφέ στην καφετέρια του ξενοδοχείου. Στο άκουσμα ότι ήμουν έτοιμος να βγω μου λέει «τρελός είσαι ,που θα πας? , εδώ είναι τα ωραία απόψε» ,στην αίθουσα του καζίνο του ξενοδοχείου λοιπόν γινόντουσαν καλλιστεία για ποιο λόγο τα κάνανε δεν κατάλαβα αλλά λίγη σημασία είχε ,έτσι μου λύθηκε και η απορία του πήγαινε έλα καλλίγραμμων γυναικών στο ξενοδοχείο.
Για να κάνω το χατίρι στον κύριο Γιάννη (άλλο που δεν ήθελα βέβαια) ακολούθησα την παρέα του στην αίθουσα , «για ένα ποτάκι μόνο» του λέω ,το ένα ποτό όμως έφερε το άλλο και τα 16 πανέμορφα κορίτσια δεν σε “άφηναν” με τίποτα να φύγεις.
Οι βουλγάρες κατά γενική ομολογία είναι όμορφες γυναίκες , με όμορφα χαρακτηριστικά όπως και όλες οι γυναίκες που προέρχονται από την ανατολική Ευρώπη. Την διάφορα που είδα σε σχέση με το παρελθόν είναι η ποιο προσεγμένη εμφάνιση και το μοντέρνο ντύσιμο , καθώς όλα αυτά τα χρόνια έμαθαν τι είναι η μόδα και ότι η γούνα βρε αδελφέ δεν πάει με τζιν παντελόνι και αθλητικά παπούτσια!.
Το να είσαι έλληνας εκείνα τα χρόνια στην Βουλγαρία ήταν ένα μεγάλο πλεονέκτημα ,κατά πλειοψηφία οι βούλγαροι μας εκτιμούσαν (κυρίως ο γυναικείος πληθυσμός) ,υπήρχαν βέβαια και ορισμένοι που μας ζήλευαν ή μας μισούσαν αλλά ήταν πολύ μικρό ποσοστό. Ήταν Όνειρο πολλών τότε που τα σύνορα ήταν ακόμα κλειστά να επισκεφτούν την Ελλάδα ,όπως ήταν και πολλοί οι επιτήδειοι ακόμα και εργαζόμενοι στο προξενείο που έκαναν χρυσές δουλειές εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία πολλών που στήνονταν καθημερινά στην ουρά έξω από το προξενείο για να πάρουν μια βίζα. Θυμάμαι μια δημοσκόπηση που είχε γίνει στην τηλεόραση ανάμεσα σε νέους για το πια χώρα ήθελαν να επισκεφτούν και ήμασταν η δεύτερη επιλογή μετά της ΗΠΑ . Αν ήθελες λοιπόν να “ρίξεις” μια κοπέλα το ότι ήσουν έλληνας ήταν το πρώτο μεγάλο και σημαντικό βήμα ,τα υπόλοιπα ήταν στο χέρι του καθενός.
Οι βουλγάρες δεν είχαν και δεν έχουν και πολύ καλή φήμη ,αδικαιολόγητα φυσικά αλλά δυστυχώς έτσι είναι,κακες προκαταληψεις.Αν ήθελες λοιπόν να προκαλέσεις καρδιοπάθειες στην αγαπημένη σου μανούλα ήταν πολύ ευκολο,απλα τις έλεγες ότι έχεις σχέση με βουλγαρα,τι πιο φυσικό δηλαδή για έναν νέο που σπουδάσει στην συγκεκριμένη χώρα.
Έτσι και η μανά ενός κολλητού επί δυο χρόνια με έπαιρνε σχεδόν καθημερινά τηλέφωνο για να μάθει για τον γιόκα της και την «ξεβράκωτη» που τον τύλιξε και του καταστρέφει το μέλλον, παρακινώντας μας να τον πείσω να την παρατήσει ,αστεία πράγματα.
Η κρίσιμη στιγμή λοιπόν είχε φτάσει, το στέμμα το κέρδισε το αουτσάιντερ και αφού την ακούσαμε με δάκρυα στα μάτια να ευχαριστεί μπαμπα,μαμα,αδελφια,ξαδελφια κλπ μια όμορφη βραδιά με πολύ χαβαλέ και τις ατάκες του κυρ Γιάννη να προσφέρουν άφθονο γέλιο είχε περάσει ,βγαίνοντας από την αίθουσα και περνώντας μέσα από το καζίνο ένα τραπέζι blackjack μου “έκλεισε το μάτι” αλλά αντιστάθηκα στην πρόκληση , λίγο πιο πέρα όμως και με δικαιολογία το μισογεμάτο ποτήρι ουίσκι που κρατούσα σταματάω σε έναν “κλέφτη” .
Ενώ το μηχάνημα μου έτρωγε αργά αλλά σταθερά το πενηντάρικο το μυαλό μου ταξίδευε στο παρελθόν. Εκεί που βρίσκεται τώρα το καζίνο κάποτε υπήρχε ένα από τα πιο ωραία καφέ της πόλης ,εκεί είχαμε δώσει και το πρώτο μας ραντεβού με την nadya , οι βούλγαροι λόγω των οικονομικών δυσκολιών που είχαν ήταν άνθρωποι στερημένοι και όταν εύρισκαν ευκαιρία δεν την έχαναν ,έτσι και η nadya όταν πήρε τον κατάλογο να διαλέξει τι θα πάρει ,επέλεξε με βάση την τιμή (δηλαδή το ποιο ακριβό) για κακή της τύχη όμως ο ποιο ακριβώς καφές (στοίχιζε όσο το Ό του μισθού) ήταν ο ιρλανδέζικος ( αν δεν κάνω λάθος έχει ρούμι μέσα) τον οποίο και τελικά δεν μπόρεσε να πιει .Καλώς ή κακώς υπήρχαν και τέτοιες γυναίκες που σε έβλεπαν στην τσέπη και σαν εισιτήριο για την παραδεισένια για αυτούς τότε Ελλάδα .Ποτέ δεν παρεξηγιόμουν όμως,τις αντιμετώπιζα πάντα με κατανόηση και χιούμορ.
Μ αυτά και με εκείνα η πρώτη μέρα είχε περάσει και ανεβαίνοντας στο δωμάτιο για να ξεκουραστώ ένοιωθα παρά πολύ όμορφα.
Το επόμενο πρωί σηκώθηκα νωρίς και αφού πήρα το πρωινό που παρεμπιπτόντως για το όνομα του ξενοδοχείου και για τα λεφτά που πληρώνεις δεν με ενθουσίασε ιδιαίτερα βγαίνω για να συναντήσω τον zoro νούμερο 2.
Με τον zoro κάνουμε την ίδια δουλεία γνωριστήκαμε πριν χρόνια στην Θεσσαλονίκη και από τότε έχουμε άριστη συνεργασία , είναι από τους βούλγαρους που είδαν τα οφέλη της αλλαγής του καθεστώτος και ζει πραγματικά το όνειρο του . Σπίτι στην καλύτερη περιοχή ,ωραίο αυτοκίνητο ,ταξίδια σε όλο τον κόσμο μανιώδης γκατσετακιας, με λίγα λόγια πράγματα που πριν 15 χρόνια δεν μπορούσε να τα φανταστεί, όλα αυτά βέβαια μέσα από πολύ δουλεία και θυσίες .Τα είπαμε για λίγη ώρα , ανταλλάξαμε πληροφορίες και χαιρετηθήκαμε .
Φεύγοντας με κατεύθυνση την rakovski ακούω κάποιον να με φωνάζει ,ήταν ο nikolay με τον οποίο έχουμε γνωριστεί τυχαία στην Θεσσαλονίκη ,έχει μαγαζιά με ρούχα και κατεβαίνει κάθε εβδομάδα να αγοράσει ρούχα από τα κινέζικα. Φεύγοντας με έπιασαν τα γέλια βλέποντας την βιτρίνα του να γράφει με μεγάλα γράμματα modaItalia.
Συνεχίζοντας ακάθεκτος το περπάτημα στην rakovski φτάνω σε μια πολύ γνώριμη γειτονία ,στην διασταύρωση με την οδό ham και λίγα σπίτια ποιο μέσα έμενε ο Κλέων.
Ο Κλέων σε ηλικία 20 χρόνων παρατάει γυναίκα και παιδιά και ανεβαίνει στα βουνά όπως και πολλοί άλλοι έλληνες για να πολεμήσει για τα ιδανικά του .Ένα σοβαρό τραύμα μετά από λίγα χρόνια τον οδήγησε σε ένα βουλγαρικό νοσοκομείο όπου εκεί τον βρήκε και η λήξη του εμφύλιου. Τρόπος να γυρίσει στην πατρίδα δεν υπήρχε και έμεινε στην Σόφια πάντα με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα γυρνούσε στην οικογένεια του.
Τα χρόνια περνούσαν, οι βούλγαροι του συμπεριφέρθηκαν με τον καλύτερο τρόπο μιας και για αυτούς ήταν ήρωας ,γρήγορα προσαρμόστηκε στο καινούργιο περιβάλλον , σπούδασε δημοσιογραφία και από τότε ασχολήθηκε με αυτό το επάγγελμα ,σε μια ελληνική εφημερίδα που είχαν δημιουργήσει οι έλληνες της πόλης ,ενώ έδινε ανταποκρίσεις σε διάφορες εφημερίδες της Ελλάδος.
Με τα χρόνια παντρεύτηκε έκανε μια δεύτερη οικογένεια ,απέκτησε μια κόρη και δυο εγγονάκια. Τα παιδία από την πρώτη οικογένεια όταν βγήκε στο βουνό ήταν 3 και 6 χρόνων και τα είδε πάλι μετά 26 χρόνια όταν αυτά δούλευαν στην Γερμανία σαν μετανάστες. Για αυτούς πλέον ήταν ένας ξένος ,ειδικά ο γιος δεν μπόρεσε να τον συγχωρέσει ποτέ και αυτό ήταν το μεγαλύτερο του παράπονο.
Όταν γνώρισα εγώ τον Κλέων ήταν ένας 70αρης λεβεντογερος ,εμένα με ήξερε σαν τον εγγονό του Γιάννη του Δράκου με τον οποίο ήταν συναγωνιστές εκείνα τα δύσκολα χρόνια , αμέσως τον συμπάθησα , ήταν έξω καρδιά και πλακατσης με βοήθησε πολύ στις πρώτες δυσκολίες που είχα και μου συμπεριφέρθηκε άψογα. Εγώ από την μεριά μου τον έβαλα στην καρδιά μου τόσο αυτόν όσο και την οικογένεια του και ήταν ένα κομμάτι της ζωής μου αυτά τα 4 χρόνια που έμεινα στην Σόφια.
Κοιτώντας το παράθυρο της κουζίνας του ισογείου διαμερίσματος θυμήθηκα την γυναίκα του την byanka η οποία δεν υπήρχε φορά που να πάω στο σπίτι τους και να μην την δω εκεί πάντα κάτι να φτιάχνει ,άριστη νοικοκυρά , μια φορά την ρώτησα τι κάνει όλη μέρα στην κουζίνα και γιατί δεν ξεκουράζεται καθόλου , με πήρε και με πήγε στην αποθήκη. Έπαθα πλάκα μ αυτό που είδα , αγγουράκια τουρσί λάχανο τουρσί ,μελιτζάνα τουρσί, πιπεριές κόκκινες ,πράσινες ,ντοματακια, μαρμελάδες ,γλυκά του κουταλιού και πολλά ακόμα όλα από τα χέρια της φτιαγμένα, έτσι μόνο τα βγάζεις πέρα μου είπε αν δεν τα κάνω μόνη μου όταν τα χρειαστώ δεν θα μπορώ να τα πάρω. Από τα χέρια της έχω φάει την πιο νόστιμη τυροπιτά που έχω φάει ποτέ.
Μαζί με το ηλικιωμένο ζευγάρι στο σπίτι έμενε η κόρη τους και τα δυο εγγονάκια τους. Η evelina ήταν χωρισμένη, τραγουδίστρια στην όπερα της σοφίας, συχνά ταξίδευε σε όλη την Ευρώπη για παραστάσεις. Αυτή ήταν και η αιτία που πήγα για πρώτη φορά σε όπερα και πραγματικά αν και δεν το περίμενα μου άρεσε πολύ και πήγα αρκετές φορές από τότε.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80 o Κλέων είχε μπει σε ένα μεγάλο δίλημμα. Έπρεπε να αποφασίσει για το αν επιστρέψει ή όχι στην Ελλάδα . Η πρώτη του γυναίκα το επιθυμούσε και του το ζητούσε ,αυτός δεν ήξερε τι να κάνει ,η μισή του καρδιά ήταν στην Ελλάδα και η άλλη μισή στην Βουλγαρία .Κάποιες φορές μετάνιωνε μου έλεγε για την απόφαση που πήρε , αλλά βαθιά μέσα του πίστευε ότι έπραξε τελικά το σωστό.
Τον Κλέων συχνά τον έπαιρνα και κάναμε βόλτες στην πόλη ,πηγαίναμε για φαγητό και τον καλούσα στο σπίτι μαζί με φίλους πράγμα που όπως μου έλεγε του έδινε μεγάλη χαρά. Μας έλεγε ιστορίες από τον πόλεμο , το πώς ήταν τα χρόνια του κομουνισμού στην Βουλγαρία και για το πώς κατάφερε να προσαρμοστεί , απολάμβανε να μας ακούει να του λέμε και εμείς τις δικές μας ιστορίες , να μιλάμε για γκόμενες για ποδόσφαιρο ,ενώ δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί συνεχεία αποκαλούσε ο ένας τον άλλον μαλάκα.
Μερόνυχτα επί μήνες καθόμουν και διάβαζα τα απομνημονεύματα του ,και μέσα από τα γραφομενα του αλλά και από αφηγήσεις δικές του αλλά και του παππού μου προσπαθούσα να «ζήσω» ίσως την πιο μαύρη σελίδα της ελληνικής ιστορίας.
Ο ψηλός ( τον αποκαλούσαμε έτσι γιατί μας έριχνε όλους ένα κεφάλι) ήταν ο μόνος άντρας που έκλαψε όταν έφυγα από την Σόφια , «μου έδωσες ζωή όλα αυτά τα χρόνια» μου είπε όταν με αγκάλιαζε δακρυσμένος μια μέρα πριν φύγω οριστικά από την Βουλγαρία.
Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μου στην πόλη βγαίνω μπροστά στο κοινοβούλιο και από κει με κατεύθυνση την εκκλησία Alexandernevski κάνω μια στάση στο πάρκο των καλλιτεχνών το οποίο είναι σαν ένα μικρό υπαίθριο μοναστηράκι .Έφαγα καμιά ώρα ψάχνοντας κάνα ενδιαφέρον νόμισμα στους πάγκους και από κει κατευθύνθηκα λίγα μέτρα ποιο πέρα στο σημαντικότερο μνημείο της πόλης.
Η εκκλησία είναι χτισμένη πριν από περίπου εκατό χρόνια και είναι αφιερωμένη στο ρώσο άγιο aleksandernevski. Είναι εντυπωσιακός εξωτερικά με τον χρυσό θόλο και το πανύψηλο καμπαναριό να δεσπόζει ενώ δέος σε πιάνει στο εσωτερικό του με τις εκπληκτικές αγιογραφίες .Είναι τεράστιος σε μέγεθος μιας και μπορεί να χωρέσει πάνω από 5000 άτομα .Ανάβω ένα κεράκι κάθομαι σε απόλυτη ηρεμία για καμιά ώρα βυθισμένος στις σκέψεις μου έως ότου μπαίνουν δυο γκρουπ ελλήνων τουριστών και η γαλήνια ατμόσφαιρα πάει περίπατο.
Βγαίνοντας από τον ναό συνεχίζω να περπατάω με κατεύθυνση το πανεπιστήμιο , το κρύο άρχιζε να γίνεται και πάλι τσουχτερό ,βλέποντας λίγο πιο κάτω κάπου να δείχνει ότι η θερμοκρασία ήταν 2 βαθμοί σκέφτηκα μέσα μου ότι άρχισα να γερνάω μιας και έχω νοιώσει μέχρι και -20 στην συγκεκριμένη πόλη χωρίς να κρυώνω έτσι.
Το πανεπιστήμιο Kliment Ohridski είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας .Το κεντρικό κτίριο στο οποίο στεγάζεται είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα χτισμένο γύρω στο 1890.Διαθετει την μεγαλύτερη και πληρέστερη βιβλιοθήκη στην Βουλγαρία .Λόγω το ότι ήταν Κυριακή όλες οι κεντρικές είσοδοι ήταν κλειστές γι αυτό και πήγα από την πίσω πόρτα όπου παρακαλώντας τον κλητήρα κατάφερα να μπω στο κτίριο.
Τέσσερα πανέμορφα χρόνια έχω περάσει εκεί μέσα ,όμορφες αναμνήσεις έρχονται στο μυαλό μου ,αγαπημένα φοιτητικά χρόνια ,με τις δυσκολίες τους βέβαια αλλά που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στην μνήμη σου.
Το εσωτερικό του πανεπιστήμιου σε προδιαθέτει πραγματικά ότι βρίσκεσαι σε ναό της μάθησης ενώ βλέποντας την καθαριότητα και την τάξη που επικρατεί σε όλους τους χώρους σε πιάνει μελαγχολία για την κατάσταση που συναντάμε στα ελληνικά .Στα βουλγαρικά πανεπιστήμια λέξεις όπως κομματικές οργανώσεις ,αφισοκολλήσεις ,απεργίες ,καταλήψεις είναι άγνωστες .Επειδή όταν έφυγα από εκεί συνέχισα στο αριστοτέλειο είδα δυστυχώς σε ορισμένους τομείς μεγάλες διάφορες.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή και χαλούσε την εικόνα του κατά τα αλλά αξιοζήλευτου σε ορισμένους τομείς εκπαιδευτικού συστήματος ήταν η διαφθορά ορισμένων υπάλληλων και καθηγητών.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα βέβαια δεν το συναντούσες μόνο στα πανεπιστήμια αλλά μάστιζε και μαστίζει έως και σήμερα την βουλγάρικη κοινωνία. Δημόσιοι υπάλληλοι που σου ζητούσαν μια κουτά τσιγάρα για να σου κάνουν την δουλεία , καθηγητές που στη θεά του «πράσινου» τους έπιανε ρίγος συγκίνησης , αστυνομικοί που μόλις έβλεπαν ξένους είτε σε αυτοκίνητο είτε πεζούς προφασίζονταν χίλια δυο ώστε να πεις την μαγική κουβέντα «ποσά θες για να φύγω» και όλα αυτά μόνο όσο αφορά την καθημερινότητα μας σαν φοιτητές ,δεν μιλάμε για την διαφθορά στην δικαιοσύνη και την πολιτική ζωή της χώρας. Τώρα θα μου πει κάποιος, και σιγά τι μας λες τώρα, όλα αυτά συμβαίνουν και εδώ απλός το «τίμημα» είναι μεγαλύτερο από μια κουτά τσιγάρα ή ένα πράσινο χαρτονόμισμα .Φυσικά και συμφωνώ , απλώς ήταν τόσο, μα τόσο προκλητικά φανερά όλα που πραγματικά σε εξόργιζαν.
Η Βουλγαρία με σχετικά ήρεμο τρόπο το 1989 πέρασε από τον κομουνισμό στην νέα εποχή με όνειρα και φιλοδοξίες για ένα καλύτερο αύριο. Τα πρώτα χρόνια ήταν τα πρώτα βήματα προσαρμογής στα νέα δεδομένα ,οι βούλγαροι ήταν ενθουσιασμένοι ,ένοιωθαν σαν κάποιος να του έλυσε την σφιχτή γραβάτα που τους έπνιγε τον λαιμό σαν κάποιος να τους ξέσφιξε την σφιχτή ζώνη και επιτέλους ανέπνεαν ελεύθερα.
Εκείνα τα χρόνια όμως έκανε δειλά δειλά την εμφάνιση του και το οργανωμένο έγκλημα που έμελλε να παίξει και να παίζει σημαντικά ρόλο έως και σήμερα στην πορεία της χώρας την τελευταία εικοσαετία. Πρώην στρατιωτικοί ,πρώην ηγετικά στελέχη του κομουνιστικού καθεστώτος ,πρώην παλαιστές και αθλητές της άρσης βαρών μαζί με μια στρατιά από ανεγκέφαλους φουσκωτούς κατάφεραν να δημιουργήσουν ίσως μια από τις πιο καλά οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις
Πρωτοεμφανίστηκαν σαν εταιρίες σεκιουριτι που με το έτσι θέλω σε υποχρέωναν να ασφαλίσεις το αυτοκίνητο σου, το μαγαζί σου ,την επιχείρηση σου . Θυμάμαι τον φίλο μου τον Νικόλα ,δεν πρόλαβε να το χαρεί ο κακομοίρης το αυτοκίνητο του .Δυο ώρες είχε που γύρισε από την μάντρα και ένα τύπος του τηλεφωνεί στο σπίτι και του λέει με αυστηρό τρόπο ότι πρέπει να ασφαλίσει το αυτοκίνητο στην εταιρία που αντιπροσώπευε .Αυτός αρνήθηκε με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο του να κάνει φτερά σε δυο μέρες ,συνηθης πρακτική για οποίον αρνιόταν .Επίσης ένα πατριωτάκι είχε την φαεινή ιδέα να ανοίξει παπουτσαδικο στην Σόφια ,δυο φορές, είδε το μαγαζί του να γίνεται λαμπογυαλο , νύχτα έφυγε ο κυρ Μπάμπης μετρώντας μόνο ζημίες από το εγχείρημα του.
Έλεγχαν τα πάντα σε τέτοιο βαθμό ώστε και η ιδιωτική γραμμή λεωφορείου για Ελλάδα γινόταν με συνοδεία μπράβων .Η μεγαλύτερη εταιρία και αυτή που με το καιρό επικράτησε ήταν η vis και αργότερα η vis 2.Οταν το 2005 δολοφονήθηκε ο ιδρυτής της vis όλη η πόλη είχε γεμίσει κηδειοχαρτα με την φάτσα του ακόμα και έξω από τα νυχτερινά κέντρα .Τους τύπους αυτούς τους ξεχώριζες ,κυκλοφορούσαν τα καλύτερα αυτοκίνητα ,η σωματική τους διάπλαση θύμισε μποντι μπιλντερς ,ενώ όλοι είχαν ξυρισμένα τα κεφάλια τους. Έκαναν ότι ήθελαν και δεν τους έλεγχε κανένας, δυο φορές είχα δει να πλακώνουν αστυνομικούς που τόλμησαν να το επιχειρήσουν.
Πλέον στα σημερινά χρόνια είναι οργανωμένοι πίσω από μεγάλες επιχειρήσεις με τεραστία οικονομικά συμφέροντα ενώ η διαπλοκή και η συνδιαλλαγή με την πολιτική εξουσία έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος πραγματικά κυβερνάει.
Βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο και αφού ευχαρίστησα τον ευγενικότατο κλητήρα κατευθύνθηκα προς το πάρκο που βρίσκεται απέναντι από το πανεπιστήμιο και είναι το μεγαλύτερο της πόλης .Ο δρόμος που περνάει μπροστά από το πάρκο και τώρα ονομάζεται tsarigradskoshoseείναι αυτός που ενώνει την πόλη με πολλές από τις συνοικίες της όπως η slatina,το mladost ,το iskar ,ενώ είναι και ο δρόμος (ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η Βουλγαρία από οδικό δίκτυο) που σε οδηγεί στο plovdiv .
Το συγκεκριμένο πάρκο είναι τεράστιο σε μέγεθος και ίσως πιο σωστό είναι να το χαρακτηρίσεις δάσος μιας και η έκταση που καταλαμβάνει και η πυκνή βλάστηση που έχει πιο πολύ εκεί σε παραπεμπτει .Το πρώτο πράγμα που βλέπεις κατά την είσοδο σου στο χώρο είναι το μνημείο που είναι αφιερωμένο στο σοβιετικό στρατό….. …παλιές δοξασμένες εποχές .Για να συνεχίσεις στο υπόλοιπο του πάρκου που είναι και το μεγαλύτερο μέρος περνάς μια γεφυρουρα , την orlovmostπου έχει σαν χαρακτηριστικό τους τέσσερις αετους,δυο από κάθε πλευρά του δρόμου. Αφού περάσεις την γέφυρα των αετών και μπεις στο χώρο πρασίνου συναντάς μια πολύ όμορφη λιμνούλα και από πίσω ακριβώς βρίσκεται το γήπεδο vasillevskiτο μεγαλύτερο της χώρας και έδρα της ομώνυμης ομάδας. Στο συγκεκριμένο χώρο με απόσταση μόλις 500 μέτρων βρίσκεται και το γήπεδο της cska,της πάλαι ποτέ ομάδας του στρατού. Σο τέλος του γηπέδου της cskaκαι προς τα πίσω το πράσινο τοπίο ξαναπαίρνει τη θέση του ενώ όσο μπαίνεις πιο βαθιά το πάρκο μετατρέπεται σε ένα πυκνό δάσος με πανέμορφες διαδρομές ,μαγευτικό οποία εποχή του χρόνου και να το επισκεφτείς
Στο γήπεδο της Levskiείχα πάει μια φορά στον αγώνα Ερυθρού Αστέρα-Γιουβέντους . η έδρα της γιουγκοσλαβικής ομάδας ήταν τιμωρημένη και για αυτό ο αγώνας είχε γίνει εκεί. Είχαμε ξεκινήσει μιάμιση ώρα πριν την έναρξη του αγώνα 5 άτομα με τα πόδια από το σπίτι ενός φίλου που ήταν σχετικά κοντά στο γήπεδο .Στο δρόμο καθώς προχωρούσαμε ,βλέπουμε μια μεγάλη παρέα σέρβων να βγαίνει από ένα στενό και να περπατάει μπροστά από μας. Κάποια στιγμή και ενώ ήμασταν σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από τους σέρβους ο λεύτερης ο γυρολόγος των Βαλκανίων που ήταν και μεγάλο ζιζάνιο μας λέει «σας βλέπω έχετε πάρει κιλά τελευταία και ένα τρεξιματακι το χρειάζεστε»,μέχρι να καταλάβουμε το νόημα τον λεγόμενων του είχε τρέξει δέκα μέτρα πιο μπροστά από μας και φωνάζει δυνατά κάτι στα σέρβικα .Τότε γυρνάνε κάποιοι από την παρέα των σέρβων προς το μέρος μας και κάτι μας λένε σαν να μας έβριζαν ,ο Λευτέρης απαντάει φωνάζοντας και πάλι κάτι ενώ αρχίζει να τρέχει προς τα πίσω , οι υπόλοιποι σαστισμένοι κοιτούσαμε τους σέρβους να έρχονται απειλητικά προς το μέρος μας και τον Λευτέρη τρέχοντας να μας φωνάζει «τρέξτε ρε μαλάκες τι κάθεστε» ,εμείς αρχίζουμε το τρεχαλητό προς τα πίσω, τελευταίος είχε μείνει ο farukπου ήταν άραβας και δεν είχε μπει κανένας στον κόπο να του εξηγήσει τι έγινε. Οι σέρβοι μας είχαν πάρει στο κυνηγητό και σε κάποια φάση διασκορπιζόμαστε σε διαφορετικούς δρόμους , εγώ κρύφτηκα μέσα σε ένα μπακάλικο όπου περίμενα για αρκετά λεπτά.
Κάποια στιγμή αποφασίζω να βγω έξω από το μαγαζί , να ησυχάσω και από την πωλήτρια που μου τα είχε κάνει τούμπανο τόση ώρα , τα πράγματα ήταν ήρεμα και αποφασίζω να πάω προς το γήπεδο αλλά από άλλο δρόμο Λίγα μέτρα πιο κάτω βρίσκω τον farukπου είχε κρυφτεί μέσα σε μια οικοδομη.Οι δυο μας φτάσαμε στο γήπεδο και εκεί που περιμέναμε έξω από την θύρα σκάει μύτη και ο Μάκης ο οποίος όπως μας είχε πει κρύφτηκε σε ένα κουρείο. Μπήκαμε στο γήπεδο αλλά στο ημίχρονο φύγαμε γιατί ανησυχούσαμε για τους άλλους δυο που μετά από μίση ώρα τους βρήκαμε αραχτους στο σπίτι .Ότι δεν τράβηξε ο Λευτέρης από τους σέρβους το τράβηξε από μας για την λαχτάρα που περάσαμε , ενώ θεό τον είχαμε κάνει να μας πει τι τους είπε αλλά απάντηση δεν πήραμε.
Είχε μεσημεριάσει πλέον και εγκαταλείποντας το πάρκο vasillevski το στομάχι μου άρχισε να διαμαρτύρεται. Κατευθύνομαι προς το κέντρο περπατώντας πάνω στην stabolinskiμε κατεύθυνση την grignatievόπου παλιά υπήρχε ένα καταπληκτικό αραβικο.Εκει έχω φάει άπειρα νοστιμότατα χάμπουργκερ ,σουτζοκ, ντιονερ και φαλαφελ. Δυστυχώς όμως όταν έφτασα εκεί μετά λύπης μου είδα ότι πλέον δεν υπηρχε.Ακολουθωντας τον δρόμο με κατεύθυνση το ξενοδοχείο, αλλά και από την μέχρι τώρα περιπλάνηση μου στην πόλη διαπίστωσα ότι τα πολλά αραβικά που υπήρχαν στο παρελθόν και αντιπροσώπευαν στην πλειοψηφία το γρήγορο αλλά καλό φαγητό εξαφανίστηκαν και τη θέση τους έχουν πάρει τα McDonaldsκαι τα Kfc.
Θυμάμαι όταν είχε ανοίξει το πρώτο McDonaldsοι βούλγαροι το είχαν αντιμετωπίσει σαν μεγάλο γεγονός και στήνονταν κατά ουρές για να δοκιμάσουν πρώτοι το πλαστικό μπιφτέκι ,ενώ ήταν πολλοί που κρατούσαν τα ποτηράκια και τα σημαιακια που τους είχαν δώσει, σαν ενθύμιο. Έτσι και εγώ είχα στηθεί πάνω από μια ώρα για να πάρω στα εγγονάκια του Κλέων που μόλις τα είδαν είχαν τρελαθεί από την χαρά τους. Πλέον έχουν κατακλύσει την πόλη με πάνω από 20 καταστήματα.
Το φαγητό τα φοιτητικά μας χρόνια ήταν μια μεγάλη σπαζοκεφαλιά ,είχα κάνει φιλότιμες προσπάθειες να μάθω να μαγειρεύω και ομολογώ ότι πολλές φορές εντυπωσίαζα τον ίδιο μου τον εαυτό , αλλά αυτό ήταν η εξαίρεση. Ο κανόνας ήταν ότι καλύπταμε τις διατροφικές μας ανάγκες με έτοιμο φαγητό μεν αναζητώντας πάντα και το ποιοτικό δε ,μιας και όλοι στην παρέα αγαπούσαμε το καλό φαγητό. Στην αναζήτηση αυτή όμως έχουμε γευτεί και πολλές αποτυχίες , ενώ υπήρχαν και φορές που είχαμε φύγει με την πρώτη πιρουνιά.
Η βουλγαρική κουζίνα δεν έχει να επιδείξει τίποτα μα απολύτως τίποτα ,είναι απλά ανύπαρκτη ,οποίος πει ότι έχει γευτεί στην Βουλγαρία γαστρονομικές εκπλήξεις είναι απλά για γέλια. Τα χρόνια εκείνα ορισμένες πρεσβείες είχανε δικά τους εστιατόρια για να καλύπτουν τις ανάγκες του προσωπικού τους που ήταν όμως και ελευθέρα προσβασιμα στον οποιαδήποτε. Έτσι είχαμε ξεχωρίσει το γερμανικό και το τσεχικο όπου πρόσφεραν φαγητό πολύ καλής ποιότητας. Εκείνα τα χρόνια είχαν έρθει και αρκετοί έλληνες εξυπνάκηδες , οι οποιοι ασχολήθηκαν ανεπιτυχώς με το χώρο μιας και είχαν την εντύπωση ότι απευθύνονται σε ζώα.
Η σπιτική βουλγαρική κουζίνα που έχω δοκιμάσει είναι παρά πολύ βαριά για τα δικά μου γούστα μιας και χρησιμοποιούν πολύ λάδι στα φαγητά τους .Πάντως έχω να το λέω ότι μόνο εκεί γεύτηκα πράσινα φασολάκια με κιμά ,λαχανοντολμαδες σούπα ,μουσακά με κολοκύθι και ρύζι , πατσά που αντί για νερό ήταν μαγειρεμένο με γάλα ,πίτσα με μπιζέλια και καρότα ,πίτσα με ατζουγιες ,τυροπιτά χωρίς τυρί και πολλά αλλά γαστρονομικά εγκλήματα .
Σίγουρα τα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε μιας και συνάντησα κάποια πολύ όμορφα εστιατόρια όπου σε ένα από αυτά γεύτηκα τελικά ένα πολύ νόστιμο σνίτσελ ενώ το σέρβις ήταν πραγματικά άψογο.
Επιστέφω στο ξενοδοχείο για ξεκούραση και να πάρω δυνάμεις μιας και πλέον ήταν σίγουρο ότι είχα αρπάξει κρυολόγημα και δεν ήθελα με τίποτα να χάσω το τελευταίο μου βράδυ στην πόλη. Το στρώμα του κρεβατιού εξαιρετικό, με δυσκολία ανοίγω τα μάτια μου μετά δυο ώρες και βλέπω ότι η ώρα ήταν επτα.Ανοιγω λίγο την τηλεόραση και χουζουρεύω μπροστά της.
Όταν έφυγα από την Βουλγαρία το 97 εκτός τα ρούχα μου είχα πάρει μαζί μου μια τηλεόραση την οποία είχα αγοράσει λίγα χρόνια πριν. Το πρόγραμμα της βουλγαρικής τηλεόρασης τότε έκανε την ερτ της δεκαετίας του 80 να φαντάζει σαν το καλύτερο κανάλι του κόσμου. Η απόλυτη βαρεμάρα , η τηλεόραση ήταν μόνιμα κλειστή και αποτελούσε διακοσμητικό στοιχείο του σπιτιου.Καποια μέρα κολλάνε ένα χαρτί στην είσοδο της πολυκατοικίας που διαφήμιζε ότι μπορούμε να βάλουμε καλωδιακή τηλεόραση στο σπίτι. Πάω στα γραφεία τους που ήταν λίγα μέτρα πιο κάτω να ρωτήσω τι χρεαζεται,ποιο είναι το κόστος, αν χρειάζεται να αγοράσω πιάτο κλπ.Οι μάγκες τι είχαν κάνει λοιπόν, έβαλαν ένα πιάτο σε μια οικοδομή και από κει με καλώδια που τραβούσαν έδιναν σήμα στα υπόλοιπα σπίτια και σου πρόσφεραν με λιγότερα από 5 ευρω το μήνα πάνω από είκοσι κανάλια. Έτσι έβλεπες καλώδια να κρέμονται από το ένα σπίτι στο άλλο και από την μια οικοδομή στην άλλη……τρομερά πράγματα.
Hώρα είχε πάει 9 όταν κατέβηκα από το ξενοδοχείο και κατευθύνθηκα προς ένα πολύ όμορφο καφέ που είχα βάλει στο μάτι πάνω στην vitosha. Toδιπλό εσπρεσο αμέσως με τονώνει , αλλά πιο τονωτικά ήταν τα χαμογελά της πανέμορφης σερβιτόρας που με έκανε να ξεχάσω το κρυολόγημα και να μου θυμίσει το πόσο παιχνιδιάρικα θηλυκά είναι οι βουλγάρες … δυστυχώς όμως έπρεπε να φύγω μιας και η ώρα περνουσε.Βγαινω από το μαγαζί και τρέχω να προλάβω ένα ταξί που είχε σταματήσει πιο κάτω.
Για τους ταξιτζήδες θα μπορούσα να γράψω μια ολόκληρη ιστορία .Όταν είχα πρωτόπαει στην Σόφια κάποιοι φίλοι που ήταν ήδη εκεί με είχαν συμβουλέψει να παίρνω την συγκοινωνία που λόγω και των λιγοστών αυτοκίνητων που κυκλοφορούσαν εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ εξυπηρετική και γρηγορη.Αυτο έκανα και εγώ μέχρι μια μέρα που είχα αργήσει στο μάθημα και αναγκάστηκα να πάρω ταξι.Το αντίτιμο που έπρεπε να πληρώσω ήταν τόσο χαμηλό που μου έκανε ευχάριστη εντύπωση!.
Ε αυτό ήταν !,από τότε δεν ξανανέβηκα σε λεωφορείο και το ταξί είχε γίνει μέρος της καθημερινότητας μου, ενώ ήταν η αιτία που έμαθα τόσο καλά την πόλη. Τα κρατικά ταξί που υπήρχαν τότε αν και σαν αυτοκίνητα (LADA) ήταν ένα βήμα πριν την ανακύκλωση ήταν τα πιο αξιόπιστα από άποψη τιμών και τα ποιο περιζήτητα μιας και υπήρχαν πολλοί απατεώνες που σε εκλεβαν.Ειχαμε πιαστεί στα χέρια πολλές φορές με ταξιτζήδες ενώ φορά που ήμουν μόνος και ο ταξιτζής δεν ήταν του χεριού μου σε ένα κόκκινο φανάρι είχα πηδήξει από το αυτοκίνητο και άργησα να τρέχω.
Πάντως είναι απόλαυση να τους βλέπεις να οδηγούν στο χιόνι ,αν και στην αρχή φοβούμουν στην συνεχεία διαπίστωσα ότι είχαν τόσο μεγάλη οικειότητα με το οδήγημα στο χιόνι που σε εμάς φαινόταν κάπως επικίνδυνοι.
Φτάνω λοιπόν στην boyana μιας από τις ακριβότερες και πιο όμορφες συνοικίες της Σόφιας .Εκεί έχει restaurant o zoro νούμερο 3,είναι κάτι σαν ταβέρνα με ζωντανή ελληνική μουσική που τα σαββατοκύριακα ψυχαγωγεί ελληνικά γκρουπ.Ο zoro κατεβαίνει συχνά στην Θεσσαλονίκη αλλά τα τελευταία 5 χρόνια δεν έτυχε να βρεθουμε.Τον γνώρισα το πρώτο χρόνο που είχα πάει στην Σόφια μέσω της αναζήτησης μου για χώρους που να καλύπτουν τα μουσικά μου γουστα.Ειχε τότε ανοίξει το πρώτο μαγαζί στην Σόφια που έπαιζε ελληνική ζωντανή μουσική και αμέσως δέσαμε.
Χάρηκε πολύ μόλις με είδε και αμέσως έτρεξε να με αγκαλιάσει .Στο μαγαζί του είχαμε κάνει άπειρα γλέντια εκείνα τα χρόνια και τον ξέρω και με ξέρει παρά πολύ καλα.Θυμηθηκε με νοσταλγία εκείνες τις εποχές που όπως μου είπε έχουν περάσει ανεπιστρεπτί μιας και πλέον η διασκέδαση στην πόλη έχει αλλάξει κατά πολύ και μαγαζιά του είδους που αντιπροσωπεύει είναι σε παρακμή.
Με χαρά είδα ότι το μικρόφωνο κρατούσε ο κυρ Χρήστος γνωστή μορφή του χώρου στην Σόφια που σε ηλικία 70 χρόνων πλέον δεν το βάζει κάτω και ακόμα συνεχίζει και τραγουδάει.
To κρασί έρεε άφθονο και κατά τις 23.30 που έφυγαν τα γκρουπ ο zoro φέρνει το μικρόφωνο και παρέα με τον κυρ Χρήστο πιάσαμε το τραγούδι όπως κάναμε στον παρελθόν πολλές φορές.
Φαντασία ,Πειραιάς ,Αλέξανδρος ,Διόνυσος ,Αθήνα ,Sofia palace ήταν μια σειρά από μαγαζιά με ζωντανή ελληνική μουσική όπου είχαμε περάσει αξέχαστες βραδιές ανεμελιάς και διασκέδασης .Οι περισσότεροι τραγουδιστές ήταν έλληνες αλλά υπήρχαν και βούλγαροι με εξαιρετικές φωνές. Σε κάποια από αυτά τα μαγαζιά ξεκίνησαν την καριέρα τους γνωστή αοιδός της Θεσσαλονίκης με την οποία ήταν ερωτευμένοι οι μισοί έλληνες φοιτητές και γνωστός παίκτης ταλεντ σόου και ένα από τα πολύ γνωστά ονόματα σήμερα.
M αυτά και με εκείνα η ώρα πέρασε και έπρεπε να φύγω. Βγαίνοντας από το μαγαζί με περίμενε μια έκπληξη ,μιας και δειλά δειλά άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες νιφάδες χιονιού .Όσο πλησιάζαμε προς το κέντρο τις πόλης η χιονόπτωση γινόταν όλο και ποιο πυκνή και έτσι αποφάσισα να σταματήσω μακρύτερα από το ξενοδοχείο.
Το χιόνι το αγαπάω, μ αρέσει να παίζω μαζί του αδιάκοπο χιονοπόλεμο να γλιστράω πάνω του με τα πέδιλα του σκι να ξαπλώνω πάνω του σαν να είναι το πιο αφράτο στρώμα μα πιο πολύ μ αρέσει την στιγμή που πέφτει παρθένο και απαλο.Κατεβαινω από το ταξί ανάβω ένα τσιγάρο ,η ώρα ήταν 2,βγαζω τον σκούφο για να νοιώθω το χιόνι να πέφτει πάνω μου, να νοιώθω τις νιφάδες να μου γαργαλάνε τα μάγουλα σαν κρύα πουπουλα.Προχωραω, μόνος μου ,γύρω μου απόλυτη ησυχία ,μέσα μου ένοιωθα απόλυτη ηρεμία και γαληνη.Το είχα κάνει πολλές φορές στο παρελθον,αλλοτε μόνος άλλοτε συντροφιά με φίλους, παρέα με ένα ζεστό καφέ ή με ένα καλό ουίσκι.
Ενώ ο αέρας στροβίλιζε τις νιφάδες μέσα μου ευχόμουν να έχω την τύχη να αντικρίσω το πρωί μετά από τόσα χρόνια την πόλη ντυμένη στα λευκά, πανέμορφη όσο ποτέ άλλοτε.
Λίγο πιο κάτω τα γέλια και οι φωνές μιας νεαροπαρεας μου αποσπούν την προσοχή ενώ το χιόνι γινόταν όλα και πιο πυκνό που με δυσκολία διέκρινα το μνημείο του τσάρου Alexander ή αλλιώς osvoboditel (απελευθερωτή) που βρίσκεται απέναντι από το κοινοβούλιο.
Είχε περάσει κάτι παραπάνω από μια ώρα όταν έφτασα στο ξενοδοχειο,τιναζω το μαύρο μου παλτό και ανάβω ένα τελευταίο τσιγαρο.Μια γυναίκα στεκόταν λίγο πιο περα,ομορφη σαν νεράιδα του χιονιού με κοιτάει και μου χαμογελάει «δεν είναι υπέροχα?» μου λέει μαγευτικά της απαντάω και την καληνυχτίζω.
To επόμενο πρωί ξυπνάω με δυσκολία ,μαζεύω τα πράγματα μου και κατεβαίνω για πρωινο,η ώρα της αναχώρησης πλησίαζε ,Τοποθετώ τα πράγματα στο αυτοκίνητο που ήταν αραγμένο στο παρκινγκ μπροστά από το ξενοδοχείο και βγαίνω για μια τελευταία βόλτα στην αγορά της πολης.Με ανάμεικτα συναισθήματα διαπίστωσα ότι το χιόνι είχε σταματήσει αλλά το κρύο παρέμενε τσουχτερό.
To serdika(αρχαία ονομασία της πόλης) ήξερα ότι είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της πόλης αλλά δεν το επισκέφτηκα μιας και άλλος ήταν ο σκοπός του ταξιδιου.Για να πάρω όμως μια γεύση από την σύγχρονη όψη της πόλης πήγα στο mall Sofia που βρίσκεται στην οδό stampolinskiy κανά χιλιόμετρο μακριά από το ξενοδοχειο.Πολυ όμορφο όχι ιδιαίτερα μεγάλο αλλά έχοντας τα πάντα μέσα είναι μια πολύ καλή λύση αν βρίσκεσαι στο κέντρο της πολης.Αγοραζω κάτι για τα πιτσιρίκια και φευγω,τιμες δεν μπορώ να πω ότι πρόσεξα και πολύ αλλά μου φάνηκαν αρκετά χαμηλότερες από την Ελλάδα σε ορισμένα είδη.
Παίρνοντας το δρόμο προς το ξενοδοχείο και φτάνοντας στην διασταύρωση μπροστά του, στρίβω προς την οδό Maria louiza,εκεί βρίσκεται το τζαμί και τα δημόσια λουτρά banya bashi,ίσως τα μοναδικά αξιόλογα μνημεία-κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας που μπορεί να βρει κανείς στην πόλη.
Απέναντι τους βρίσκεται η κλειστή αγορά της πόλης η οποία στεγάζεται σε ένα παλιό εβραϊκό κτίριο πανέμορφο τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικα.Μεσα όλα πεντακάθαρα και περιποιημένα, κάνω μια βόλτα στα μαγαζιά όπου μπορείς να βρεις τα πάντα από είδη τροφιμων.Αγορασα κασέρι, τυρί το οποίο είναι φτιαγμένο μέσα σε ένα πήλινο δοχείο, πολύ μαλακό σαν βούτυρο και lucanca το οποίο είναι ένα είδος πικάντικου ατλαντικού.
Το πιο παλιό και το πιο γνωστό πολυκατάστημα της πόλης είναι το cum,βρίσκεται απέναντι από το ξενοδοχείο Sheraton στεγασμένο σε ένα επίσης πολύ όμορφο κτιριο.Για κάποια χρόνια είχε κλείσει και είχε μετατραπεί σε κτίριο γραφείων ,αλλά τα τελευταία χρόνια επανήλθε στην φυσική του μορφή που όμως πλέον δεν απευθύνεται στον πολύ κόσμο αλλά σε λίγους που έχουν φουσκωμένο πορτοφόλι.
Κατεβαίνοντας τα σκαλιά για να περάσεις μέσω της υπόγειας διάβασης απέναντι θα βρεις το εκκλησάκι st petka (Aγ Παρασκευή) το οποίο όμως ήταν κλειστό λόγω έργων μετρο.Στον εσωτερικό αυλειο χώρο του ξενοδοχείου Sheraton βρίσκεται η πανέμορφη και πολύ γραφική εκκλησία του Αγ Γεωργίου όπου άναψα ένα κεράκι πριν μπω στο αυτοκίνητο για το ταξίδι της επιστροφής.
Δεν μπορώ να το πιστέψω πως πέρασαν σχεδόν 15 χρόνια από την τελευταία φορά που βρέθηκα στην Σοφια.Ποσο γρήγορα τελικά περνάει ο καιρος,τοσο που καμία φορά σε τρομαζει.Τοτε την είχα αφήσει στην πιο δύσκολη περίοδο της μετακουμουνιστικης Βουλγαρίας.
Το 1996 η χώρα περνούσε μια πολύ μεγάλη οικονομική κρίση. Ελλείψεις σε αγαθά πρώτης αναγκης,τροφιμα με δελτίο ,ατελείωτες ουρές για να πάρεις μια φραντζόλα ψωμι.Κοσμος μας σταματούσε στον δρόμο και μας ζητούσε να τον βοηθήσουμε .θυμάμαι πόσο πολύ είχα ντραπεί όταν πρώην δικαστικός ανώτατου δικαστηρίου που με βοηθούσε σε ένα μάθημα ,μου ζήτησε τα 10 δολάρια που του πλήρωνα την ώρα πιο μπροστά γιατί δεν είχε να αγοράσει ψωμι.Ποιος?ενας αξιοσέβαστος 70αρης γερακος που είχε φάει την ζωή με το κουτάλι από έναν 20χρονο φοιτητή που έκανε την πλάκα του , είχα νοιώσει πάρα πολύ άσχημα.
Εντωμεταξύ το νόμισμα βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση, κατρακυλούσε με ταχύτατους ρυθμους,τετοιους που οι τιμές στα change άλλαζαν σχεδόν κάθε μισή ωρα.Το 1992 μόλις είχε κυκλοφορήσει χαρτονόμισμα των 50 λεβα και το 1997 κυκλοφόρησε των 50000!,για να καταλάβει κάποιος την διαφορά.
Δεκέμβρης του 96 και ο Ανδρέας λίγες μέρες πριν της γιορτές έχει πάρει το πτυχίο. Για να τον αποχαιρετήσουμε ένα βράδυ κάνουμε ένα γλεντάκι σε ένα μαγαζί το οποίο όμως ξέφυγε αρκετά έως πολύ θα ελεγα.Μενει λοιπόν ένα χρέος που αντιστοιχούσε σε 1000 δολάρια το οποίο συμφωνήσαμε να το πληρώσουμε μετά τις γιορτές.
“Ναι αλλά θα στο πληρώσουμε σε λεβα” είπε ο Αντώνης που είχε την νηφαλιότητα να το σκεφτει.Λιγο το κεφι,λιγο το ποτό ο τολης το αφεντικό του μαγαζιού συμφώνησε αν και ήταν κανόνας ότι τα χρέη έμεναν πάντα σε δολάρια. Αποτέλεσμα ήταν μετά 20 μέρες τα λεβα που του δώσαμε αντιστοιχούσαν μόλις σε 200 δολάρια και ο τολης υπόσχονταν ότι θα πάρει το αίμα του πίσω. Από τότε έχει μπει αρκετό νερό στα αυλάκι ,τα πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά ,υπάρχει μια σταθερότητα και προοπτικές για το …μέλλον.
Για πολλούς η Σόφια είναι μια από τις πιο άσχημες πρωτεύουσες της Ευρώπης……..δεν ξερω,μπορει,αλλωστε
δεν είμαι και ο πιο αντικειμενικός κριτης.Προσωπικα με γοητεύουν οι μουντές γκρίζες πόλεις που εκπέμπουν μια μελαγχολια.Το σίγουρο είναι ότι έχει τα φόντα να γίνει μια σύγχρονη μεγαλούπολη αλλά θέλει πολύ δουλεία ακομη.Εως τότε αξίζει κάποιος να την επισκεφτεί χωρίς προκαταλήψεις (όπως κάνουν πολλοί) για να περπατήσει άνετα το όμορφο κέντρο της ,να δει τις εκκλησίες της ,να διασκεδάσει και να χαλαρώσει για λίγες μέρες.
Το πιο δυνατό χαρτί που έχει η πόλη βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της και δεν είναι άλλο από το χιονοδρομικό στο όρος vitosha.Από τα χωριά simeonovo και knyazhevo που βρίσκονται στους πρόποδες του βουνού με τελεφερίκ ανεβαίνεις σχεδόν μέχρι την κορυφη.Ομορφη θεά και καλές διαδρομές για τους λάτρεις του σκι σε ούτε μησι ώρα απόσταση από την πόλη.
Φευγοντας δινω υποσχεση στον ευατο μου ότι πολύ συντομα θα την ξαναεπισκεφτω, dovizhdane sofia!
«δώστα κοπέλα μου γιατί αλλιώς δεν μας αφήνουν να περάσουμε,…α και μια cocacola κουτάκι ποιος έχει ρε παιδιά ?».
Ελληνοβουλγαρικα σύνορα 1992,ο τελωνειακός υπάλληλος της μετακουμουνιστικης πλέον Βουλγαρίας λιμπίστηκε τα φιστίκια που έτρωγε μια ελληνίδα φοιτήτρια και ξεφτιλίζει την χώρα του χωρίς δισταγμό στα μάτια ενός λεωφορείου γεμάτο με φοιτητές.
Μια από της πολλές τραγελαφικές ιστορίες που έχω ζήσει στα σύνορα με την γείτονα χώρα και μου ήρθαν στο μυαλό όταν πριν λίγο καιρό και μετά από 15 χρόνια αποφάσισα να επισκεφτώ την Σόφια.
Για χρόνια φίλοι από τα παλιά με παρακαλούσαν να πάμε άλλα δεν εύρισκα τον λόγω να κάνω άλλο ένα ταξίδι στην πόλη που κάποτε γνώριζα τόσο καλά όσο καμία άλλη .Σε μια περίοδο όμως έντονης ψυχολογικής πίεσης ,ένα ταξίδι πίσω σε όμορφες αναμνήσεις θα βοηθούσε να καθαρίσει το μυαλό μου, σκέφτηκα και έτσι το αποφάσισα.
Ο δρόμος για Σόφια είναι στην ίδια άθλια κατάσταση που ήταν και πριν χρόνια με εξαίρεση ένα κομμάτι 40 χμ περίπου ,ενώ η εικόνα εγκατάλειψης που παρουσιάζουν πολλά χωριά μόνο κατά το ελάχιστο έχει αλλάξει.
Μπαίνοντας στην πόλη βλέπεις κάποια σημάδια αλλαγής ,μιας και καινούργια σύγχρονα κτίρια ξεφυτρώνουν εδώ και εκεί αλλάζοντας σταδιακά την εικόνα της πόλης. Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα έφτασα στο ξενοδοχείο .
Το Sheraton βρίσκεται στο καλύτερο σημείο ,στην καρδιά του κέντρου της πόλης σε ένα κτίριο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ,μεγαλοπρεπές τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά .Τακτοποιώ τα πράγματα όσο ποιο γρήγορα μπορώ , και κατεβαίνω στην καφετερία του ξενοδοχείου για ένα γρήγορο καφεδάκι.
_____________________________________________________________
photo by wikipedia.org
Αυτό το αρχείο εικόνας διανέμεται με τους όρους της άδειας Creative Commons / Αναφορά προέλευσης - Παρόμοια Διανομή 3.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-SA 3.0)
Βγαίνοντας από το ξενοδοχείο για την πρώτη βόλτα σταματάω στην Αγ. Κυριακή να ανάψω ένα κεράκι ,όμορφη εκκλησία ,εδώ ο φίλος μου ο Αλέξης είχε παντρευτεί την vesela ,είχε γίνει χαμός στον γάμο του . Συμφοιτήτρια του, την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα ,ένα «απρόοπτο» γεγονός όμως τους ανάγκασε να παντρευτούν ποιο γρήγορα από ότι ίσως υπολόγιζαν .
Οι γονείς του δεν μπόρεσαν να αποδεχτούν το γεγονός και γι αυτό ο γάμος έγινε στην Σόφια ,μόνο ένας θειος του είχε έρθει από την Ελλάδα . Ο Αλέξης ήταν ράκος, όλοι οι φίλοι του είχαμε συμπαρασταθεί πολύ εκείνη την περίοδο και κάναμε τα πάντα για να τον κάνουμε να νοιώσει όμορφα ,είχε πάρει μια πολύ δύσκολη αλλά αντρίκεια απόφαση .Δυο τρεις φίλοι είχαμε αναλάβει να του οργανώσουμε ένα γλέντι μετά το γάμο και αν και έχουν περάσει 17 χρόνια από τότε είναι ακόμα χαραγμένο στη μνήμη μου ,αυθεντικό χωρίς κυριλίκια και τυπικουρες .Μετά δυο χρόνια επιστρέφει στην Ελλάδα παρατώντας τις σπουδές , από τότε αγνοείται η τύχη του.
Συνεχίζω να περπατάω προς την vitosha ο οποίος από ανέκαθεν ήταν ο ποιο εμπορικός δρόμος της πόλης. Βέβαια δεν έχει και μεγάλη σχέση με το παρελθόν μιας και την θέση των τριτοκοσμικών και παρακμιακων μαγαζιών που υπήρχαν τότε, έχουν πάρει φιρματα καταστήματα με εντυπωσιακές βιτρίνες και επώνυμα προϊόντα .Είχα πάθει πλάκα όταν είχα πρωτόπαει στην Σόφια με τα μαγαζιά τους, μου φαινόταν πολύ περίεργα , πολλές φορές δεν μπορούσες να καταλάβεις ακριβώς τι πωλούσαν μιας και ανάμεσα στα ρούχα και τα παπούτσια μπορεί να έβλεπες να πουλάνε και χαρτί υγείας ή τσιγάρα ή ακόμα ποιο ακραίο να έχουν έξω τραπεζάκια και να σερβίρουν καφέ.
Ο δρόμος είχε ελάχιστο κόσμο, το τραμ λόγω έργων μετρό δεν περνάει προσωρινά από την vitosha , όποτε μόνο με τα πόδια μπορεί κάποιος να μετακινηθεί .Το κρύο άρχιζε να δυναμώνει ,σταματάω ανάμεσα σε δυο πολυτελέστατες βιτρίνες σε μια γριούλα που πουλούσε σκουφάκια ,αγοράζω ένα για να σκεπάσω τα παγωμένα μου αυτιά. Αυτό βέβαια δεν με εμπόδισε λίγο ποιο κάτω να ακούσω τα νούμερα που έβγαιναν από την αίθουσα του bingo. Είχα φάει κώλυμα με το bingo ένα διάστημα , εθιστικο παιχνίδι.
Στο τέρμα της οδού αν κοιτάξεις ευθεία, βρίσκεται το NDK ,πολιτιστικό κέντρο ,πολλαπλών χρήσεων. Στον τελευταίο όροφο υπάρχει μια καφετερία στην οποία αξίζει να ανέβεις για την υπέροχη θεά που έχει .Κάποτε στο υπόγειο υπήρχε μια από της ποιο κακόφημες ντισκοτέκ. Επειδή εμένα κοντά συχνά επισκεπτόμασταν την πολύ όμορφη πλατειά που βρίσκεται μπροστά από το πολιτιστικό κέντρο .Στο τέλος της πλατειάς και πίσω από το πολιτιστικό κέντρο υπάρχει μια πεζογέφυρα που την ενώνει με το Hilton, ίσως το καλύτερο ξενοδοχείο αυτή τη στιγμή στην Σόφια .Στα τέλη της δεκαετίας του 80 ο δρόμος που βρίσκεται από την αριστερή πλευρά του NDK μάζευε όλα τα κατακάθια της πόλης ,τώρα βέβαια ήταν γεμάτος με καταστήματα που στις βιτρίνες τους έβλεπες συνολακια με τετραψήφια νούμερα.
Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μου σε γνώριμα μονοπάτια στρίβω στην hrbotev και περπατώντας αργά αργά μιας και κάθε γωνία του δρόμου μου θύμιζε κάτι φτάνω στην οδό parcevic ,κοντοστέκομαι μπροστά σε μια παλιά οικοδομή ,τα μάτια μου βουρκώνουν λες και έβλεπα το μεγαλύτερο αξιοθέατο του κόσμου .Όμορφες εικόνες περνάνε ενστικτωδώς μέσα από το μυαλό μου.
Η πολυκατοικία που εμένα τότε ήταν μια μικρογραφία της βουλγάρικης κοινωνίας ,στον ισόγειο έμενε η νοσταλγός του παρελθόντος που από συνήθεια λόγω του ρόλου του καρφιού που είχε στην κομουνιστική Βουλγαρία παρακολουθούσε ποιος έμπαινε και ποιος έβγαινε στο κτίριο ,στο πρώτο και στο δεύτερο ο οικογενειάρχης που πάλευε καθημερινά για το μεροκάματο και έβλεπε ότι πολύ γρήγορα το όνειρο του καπιταλισμού άρχιζε να ξεθωριάζει, στον τρίτο η τσαχπίνα νοσοκόμα όλο χάρη και νάζι ,στον τέταρτο ο τσόγλανος έλληνας φοιτητής, στον πέμπτο ο νεόπλουτος επιχειρηματίας που όλο καμάρι οδηγούσε την καινούργια του BMW,και η συνταξιούχος που νοίκιαζε ένα δωμάτιο για να αυξήσει το εισόδημα της.
Ήταν πολλοί τότε ,συγγενείς κυρίως , που αν είχαν δυο σπίτια μαζευόντουσαν σε ένα για να μπορούν να νοικιάζουν το άλλο ώστε να έχουν ένα προσθετό εισόδημα , δύσκολες καταστάσεις.
Το σπίτι μου ήταν σε πολύ καλή κατάσταση παρότι το κτίριο είναι 60 χρόνων περίπου , το πολύ θετικό που είχε όμως και αυτό που ζήλευαν και οι περισσότεροι ήταν η τοποθεσία του μιας και είναι στην καρδιά του κέντρου. Μια ανατριχίλα που έπιασε όλο μου το κορμί από τον δυνατό αέρα που άρχιζε να φυσάει με “ξυπνάει” απότομα και συνειδητοποιώ ότι πλησίαζε η ώρα που θα συναντούσα τον zoro νούμερο 1.
Ο zoro δεν είναι βούλγαρος ,Σερραίος ελληναράς είναι που από το 93 μένει μόνιμα στην Σόφια .Γιώργο το λένε το παιδί ,zoro είναι το χαϊδευτικό του georgi στα βουλγάρικα και με τα χρόνια πια τον φωνάζουν έτσι .Με υποδέχτηκαν στο σπίτι τους στο lozenec,με την γυναίκα του την galya, και τον μικρό Βασιλάκη .Έξυπνο παιδί, μαζί με της σπουδές του ψαχνόταν και επαγγελματικά, τα έχει καταφέρει μια χαρά και χάρηκα πολύ για αυτόν. Ήταν πάντα στην παρέα η φωνή της λογικής και ο ποιο ώριμος, είπαμε τα νέα μας, θυμηθήκαμε τα παλιά , ιστορίες χιλιοειπωμένες μεν αλλά που πάντα μας κάνουν και γελάμε .Το σπίτι το αγόρασε πριν ένα χρόνο ,ένα διαμέρισμα σε μια νεόχτιστη οικοδομή, πολύ όμορφο που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα . Καμία σχέση με τα “σπίτια του λαού” που είναι σαν κουτάκια χωρίς κανένα αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον αλλά κάλυπταν την βασική ανάγκη για στέγη στην κομουνιστική Βουλγαρία . Η ώρα όμως είχε περάσει ,χαιρετηθήκαμε και δώσαμε ραντεβού για το καλοκαίρι στην αγαπημένη μας Χαλκιδική
Επιστρέφω στο ξενοδοχείο ,λίγη ώρα χαλάρωση και είμαι έτοιμος για μια νυχτερινή βόλτα στους παγωμένους δρόμους της πόλης.
Στην είσοδο του ξενοδοχείου βλέπω τον κύριο Γιάννη που το μεσημεράκι είχαμε πιει παρέα ένα καφέ στην καφετέρια του ξενοδοχείου. Στο άκουσμα ότι ήμουν έτοιμος να βγω μου λέει «τρελός είσαι ,που θα πας? , εδώ είναι τα ωραία απόψε» ,στην αίθουσα του καζίνο του ξενοδοχείου λοιπόν γινόντουσαν καλλιστεία για ποιο λόγο τα κάνανε δεν κατάλαβα αλλά λίγη σημασία είχε ,έτσι μου λύθηκε και η απορία του πήγαινε έλα καλλίγραμμων γυναικών στο ξενοδοχείο.
Για να κάνω το χατίρι στον κύριο Γιάννη (άλλο που δεν ήθελα βέβαια) ακολούθησα την παρέα του στην αίθουσα , «για ένα ποτάκι μόνο» του λέω ,το ένα ποτό όμως έφερε το άλλο και τα 16 πανέμορφα κορίτσια δεν σε “άφηναν” με τίποτα να φύγεις.
Οι βουλγάρες κατά γενική ομολογία είναι όμορφες γυναίκες , με όμορφα χαρακτηριστικά όπως και όλες οι γυναίκες που προέρχονται από την ανατολική Ευρώπη. Την διάφορα που είδα σε σχέση με το παρελθόν είναι η ποιο προσεγμένη εμφάνιση και το μοντέρνο ντύσιμο , καθώς όλα αυτά τα χρόνια έμαθαν τι είναι η μόδα και ότι η γούνα βρε αδελφέ δεν πάει με τζιν παντελόνι και αθλητικά παπούτσια!.
Το να είσαι έλληνας εκείνα τα χρόνια στην Βουλγαρία ήταν ένα μεγάλο πλεονέκτημα ,κατά πλειοψηφία οι βούλγαροι μας εκτιμούσαν (κυρίως ο γυναικείος πληθυσμός) ,υπήρχαν βέβαια και ορισμένοι που μας ζήλευαν ή μας μισούσαν αλλά ήταν πολύ μικρό ποσοστό. Ήταν Όνειρο πολλών τότε που τα σύνορα ήταν ακόμα κλειστά να επισκεφτούν την Ελλάδα ,όπως ήταν και πολλοί οι επιτήδειοι ακόμα και εργαζόμενοι στο προξενείο που έκαναν χρυσές δουλειές εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία πολλών που στήνονταν καθημερινά στην ουρά έξω από το προξενείο για να πάρουν μια βίζα. Θυμάμαι μια δημοσκόπηση που είχε γίνει στην τηλεόραση ανάμεσα σε νέους για το πια χώρα ήθελαν να επισκεφτούν και ήμασταν η δεύτερη επιλογή μετά της ΗΠΑ . Αν ήθελες λοιπόν να “ρίξεις” μια κοπέλα το ότι ήσουν έλληνας ήταν το πρώτο μεγάλο και σημαντικό βήμα ,τα υπόλοιπα ήταν στο χέρι του καθενός.
Οι βουλγάρες δεν είχαν και δεν έχουν και πολύ καλή φήμη ,αδικαιολόγητα φυσικά αλλά δυστυχώς έτσι είναι,κακες προκαταληψεις.Αν ήθελες λοιπόν να προκαλέσεις καρδιοπάθειες στην αγαπημένη σου μανούλα ήταν πολύ ευκολο,απλα τις έλεγες ότι έχεις σχέση με βουλγαρα,τι πιο φυσικό δηλαδή για έναν νέο που σπουδάσει στην συγκεκριμένη χώρα.
Έτσι και η μανά ενός κολλητού επί δυο χρόνια με έπαιρνε σχεδόν καθημερινά τηλέφωνο για να μάθει για τον γιόκα της και την «ξεβράκωτη» που τον τύλιξε και του καταστρέφει το μέλλον, παρακινώντας μας να τον πείσω να την παρατήσει ,αστεία πράγματα.
Η κρίσιμη στιγμή λοιπόν είχε φτάσει, το στέμμα το κέρδισε το αουτσάιντερ και αφού την ακούσαμε με δάκρυα στα μάτια να ευχαριστεί μπαμπα,μαμα,αδελφια,ξαδελφια κλπ μια όμορφη βραδιά με πολύ χαβαλέ και τις ατάκες του κυρ Γιάννη να προσφέρουν άφθονο γέλιο είχε περάσει ,βγαίνοντας από την αίθουσα και περνώντας μέσα από το καζίνο ένα τραπέζι blackjack μου “έκλεισε το μάτι” αλλά αντιστάθηκα στην πρόκληση , λίγο πιο πέρα όμως και με δικαιολογία το μισογεμάτο ποτήρι ουίσκι που κρατούσα σταματάω σε έναν “κλέφτη” .
Ενώ το μηχάνημα μου έτρωγε αργά αλλά σταθερά το πενηντάρικο το μυαλό μου ταξίδευε στο παρελθόν. Εκεί που βρίσκεται τώρα το καζίνο κάποτε υπήρχε ένα από τα πιο ωραία καφέ της πόλης ,εκεί είχαμε δώσει και το πρώτο μας ραντεβού με την nadya , οι βούλγαροι λόγω των οικονομικών δυσκολιών που είχαν ήταν άνθρωποι στερημένοι και όταν εύρισκαν ευκαιρία δεν την έχαναν ,έτσι και η nadya όταν πήρε τον κατάλογο να διαλέξει τι θα πάρει ,επέλεξε με βάση την τιμή (δηλαδή το ποιο ακριβό) για κακή της τύχη όμως ο ποιο ακριβώς καφές (στοίχιζε όσο το Ό του μισθού) ήταν ο ιρλανδέζικος ( αν δεν κάνω λάθος έχει ρούμι μέσα) τον οποίο και τελικά δεν μπόρεσε να πιει .Καλώς ή κακώς υπήρχαν και τέτοιες γυναίκες που σε έβλεπαν στην τσέπη και σαν εισιτήριο για την παραδεισένια για αυτούς τότε Ελλάδα .Ποτέ δεν παρεξηγιόμουν όμως,τις αντιμετώπιζα πάντα με κατανόηση και χιούμορ.
Μ αυτά και με εκείνα η πρώτη μέρα είχε περάσει και ανεβαίνοντας στο δωμάτιο για να ξεκουραστώ ένοιωθα παρά πολύ όμορφα.
Το επόμενο πρωί σηκώθηκα νωρίς και αφού πήρα το πρωινό που παρεμπιπτόντως για το όνομα του ξενοδοχείου και για τα λεφτά που πληρώνεις δεν με ενθουσίασε ιδιαίτερα βγαίνω για να συναντήσω τον zoro νούμερο 2.
Με τον zoro κάνουμε την ίδια δουλεία γνωριστήκαμε πριν χρόνια στην Θεσσαλονίκη και από τότε έχουμε άριστη συνεργασία , είναι από τους βούλγαρους που είδαν τα οφέλη της αλλαγής του καθεστώτος και ζει πραγματικά το όνειρο του . Σπίτι στην καλύτερη περιοχή ,ωραίο αυτοκίνητο ,ταξίδια σε όλο τον κόσμο μανιώδης γκατσετακιας, με λίγα λόγια πράγματα που πριν 15 χρόνια δεν μπορούσε να τα φανταστεί, όλα αυτά βέβαια μέσα από πολύ δουλεία και θυσίες .Τα είπαμε για λίγη ώρα , ανταλλάξαμε πληροφορίες και χαιρετηθήκαμε .
Φεύγοντας με κατεύθυνση την rakovski ακούω κάποιον να με φωνάζει ,ήταν ο nikolay με τον οποίο έχουμε γνωριστεί τυχαία στην Θεσσαλονίκη ,έχει μαγαζιά με ρούχα και κατεβαίνει κάθε εβδομάδα να αγοράσει ρούχα από τα κινέζικα. Φεύγοντας με έπιασαν τα γέλια βλέποντας την βιτρίνα του να γράφει με μεγάλα γράμματα modaItalia.
Συνεχίζοντας ακάθεκτος το περπάτημα στην rakovski φτάνω σε μια πολύ γνώριμη γειτονία ,στην διασταύρωση με την οδό ham και λίγα σπίτια ποιο μέσα έμενε ο Κλέων.
Ο Κλέων σε ηλικία 20 χρόνων παρατάει γυναίκα και παιδιά και ανεβαίνει στα βουνά όπως και πολλοί άλλοι έλληνες για να πολεμήσει για τα ιδανικά του .Ένα σοβαρό τραύμα μετά από λίγα χρόνια τον οδήγησε σε ένα βουλγαρικό νοσοκομείο όπου εκεί τον βρήκε και η λήξη του εμφύλιου. Τρόπος να γυρίσει στην πατρίδα δεν υπήρχε και έμεινε στην Σόφια πάντα με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα γυρνούσε στην οικογένεια του.
Τα χρόνια περνούσαν, οι βούλγαροι του συμπεριφέρθηκαν με τον καλύτερο τρόπο μιας και για αυτούς ήταν ήρωας ,γρήγορα προσαρμόστηκε στο καινούργιο περιβάλλον , σπούδασε δημοσιογραφία και από τότε ασχολήθηκε με αυτό το επάγγελμα ,σε μια ελληνική εφημερίδα που είχαν δημιουργήσει οι έλληνες της πόλης ,ενώ έδινε ανταποκρίσεις σε διάφορες εφημερίδες της Ελλάδος.
Με τα χρόνια παντρεύτηκε έκανε μια δεύτερη οικογένεια ,απέκτησε μια κόρη και δυο εγγονάκια. Τα παιδία από την πρώτη οικογένεια όταν βγήκε στο βουνό ήταν 3 και 6 χρόνων και τα είδε πάλι μετά 26 χρόνια όταν αυτά δούλευαν στην Γερμανία σαν μετανάστες. Για αυτούς πλέον ήταν ένας ξένος ,ειδικά ο γιος δεν μπόρεσε να τον συγχωρέσει ποτέ και αυτό ήταν το μεγαλύτερο του παράπονο.
Όταν γνώρισα εγώ τον Κλέων ήταν ένας 70αρης λεβεντογερος ,εμένα με ήξερε σαν τον εγγονό του Γιάννη του Δράκου με τον οποίο ήταν συναγωνιστές εκείνα τα δύσκολα χρόνια , αμέσως τον συμπάθησα , ήταν έξω καρδιά και πλακατσης με βοήθησε πολύ στις πρώτες δυσκολίες που είχα και μου συμπεριφέρθηκε άψογα. Εγώ από την μεριά μου τον έβαλα στην καρδιά μου τόσο αυτόν όσο και την οικογένεια του και ήταν ένα κομμάτι της ζωής μου αυτά τα 4 χρόνια που έμεινα στην Σόφια.
Κοιτώντας το παράθυρο της κουζίνας του ισογείου διαμερίσματος θυμήθηκα την γυναίκα του την byanka η οποία δεν υπήρχε φορά που να πάω στο σπίτι τους και να μην την δω εκεί πάντα κάτι να φτιάχνει ,άριστη νοικοκυρά , μια φορά την ρώτησα τι κάνει όλη μέρα στην κουζίνα και γιατί δεν ξεκουράζεται καθόλου , με πήρε και με πήγε στην αποθήκη. Έπαθα πλάκα μ αυτό που είδα , αγγουράκια τουρσί λάχανο τουρσί ,μελιτζάνα τουρσί, πιπεριές κόκκινες ,πράσινες ,ντοματακια, μαρμελάδες ,γλυκά του κουταλιού και πολλά ακόμα όλα από τα χέρια της φτιαγμένα, έτσι μόνο τα βγάζεις πέρα μου είπε αν δεν τα κάνω μόνη μου όταν τα χρειαστώ δεν θα μπορώ να τα πάρω. Από τα χέρια της έχω φάει την πιο νόστιμη τυροπιτά που έχω φάει ποτέ.
Μαζί με το ηλικιωμένο ζευγάρι στο σπίτι έμενε η κόρη τους και τα δυο εγγονάκια τους. Η evelina ήταν χωρισμένη, τραγουδίστρια στην όπερα της σοφίας, συχνά ταξίδευε σε όλη την Ευρώπη για παραστάσεις. Αυτή ήταν και η αιτία που πήγα για πρώτη φορά σε όπερα και πραγματικά αν και δεν το περίμενα μου άρεσε πολύ και πήγα αρκετές φορές από τότε.
Στις αρχές της δεκαετίας του 80 o Κλέων είχε μπει σε ένα μεγάλο δίλημμα. Έπρεπε να αποφασίσει για το αν επιστρέψει ή όχι στην Ελλάδα . Η πρώτη του γυναίκα το επιθυμούσε και του το ζητούσε ,αυτός δεν ήξερε τι να κάνει ,η μισή του καρδιά ήταν στην Ελλάδα και η άλλη μισή στην Βουλγαρία .Κάποιες φορές μετάνιωνε μου έλεγε για την απόφαση που πήρε , αλλά βαθιά μέσα του πίστευε ότι έπραξε τελικά το σωστό.
Τον Κλέων συχνά τον έπαιρνα και κάναμε βόλτες στην πόλη ,πηγαίναμε για φαγητό και τον καλούσα στο σπίτι μαζί με φίλους πράγμα που όπως μου έλεγε του έδινε μεγάλη χαρά. Μας έλεγε ιστορίες από τον πόλεμο , το πώς ήταν τα χρόνια του κομουνισμού στην Βουλγαρία και για το πώς κατάφερε να προσαρμοστεί , απολάμβανε να μας ακούει να του λέμε και εμείς τις δικές μας ιστορίες , να μιλάμε για γκόμενες για ποδόσφαιρο ,ενώ δεν μπορούσε να καταλάβει γιατί συνεχεία αποκαλούσε ο ένας τον άλλον μαλάκα.
Μερόνυχτα επί μήνες καθόμουν και διάβαζα τα απομνημονεύματα του ,και μέσα από τα γραφομενα του αλλά και από αφηγήσεις δικές του αλλά και του παππού μου προσπαθούσα να «ζήσω» ίσως την πιο μαύρη σελίδα της ελληνικής ιστορίας.
Ο ψηλός ( τον αποκαλούσαμε έτσι γιατί μας έριχνε όλους ένα κεφάλι) ήταν ο μόνος άντρας που έκλαψε όταν έφυγα από την Σόφια , «μου έδωσες ζωή όλα αυτά τα χρόνια» μου είπε όταν με αγκάλιαζε δακρυσμένος μια μέρα πριν φύγω οριστικά από την Βουλγαρία.
Συνεχίζοντας την περιπλάνηση μου στην πόλη βγαίνω μπροστά στο κοινοβούλιο και από κει με κατεύθυνση την εκκλησία Alexandernevski κάνω μια στάση στο πάρκο των καλλιτεχνών το οποίο είναι σαν ένα μικρό υπαίθριο μοναστηράκι .Έφαγα καμιά ώρα ψάχνοντας κάνα ενδιαφέρον νόμισμα στους πάγκους και από κει κατευθύνθηκα λίγα μέτρα ποιο πέρα στο σημαντικότερο μνημείο της πόλης.
Η εκκλησία είναι χτισμένη πριν από περίπου εκατό χρόνια και είναι αφιερωμένη στο ρώσο άγιο aleksandernevski. Είναι εντυπωσιακός εξωτερικά με τον χρυσό θόλο και το πανύψηλο καμπαναριό να δεσπόζει ενώ δέος σε πιάνει στο εσωτερικό του με τις εκπληκτικές αγιογραφίες .Είναι τεράστιος σε μέγεθος μιας και μπορεί να χωρέσει πάνω από 5000 άτομα .Ανάβω ένα κεράκι κάθομαι σε απόλυτη ηρεμία για καμιά ώρα βυθισμένος στις σκέψεις μου έως ότου μπαίνουν δυο γκρουπ ελλήνων τουριστών και η γαλήνια ατμόσφαιρα πάει περίπατο.
Βγαίνοντας από τον ναό συνεχίζω να περπατάω με κατεύθυνση το πανεπιστήμιο , το κρύο άρχιζε να γίνεται και πάλι τσουχτερό ,βλέποντας λίγο πιο κάτω κάπου να δείχνει ότι η θερμοκρασία ήταν 2 βαθμοί σκέφτηκα μέσα μου ότι άρχισα να γερνάω μιας και έχω νοιώσει μέχρι και -20 στην συγκεκριμένη πόλη χωρίς να κρυώνω έτσι.
Το πανεπιστήμιο Kliment Ohridski είναι το μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας .Το κεντρικό κτίριο στο οποίο στεγάζεται είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα χτισμένο γύρω στο 1890.Διαθετει την μεγαλύτερη και πληρέστερη βιβλιοθήκη στην Βουλγαρία .Λόγω το ότι ήταν Κυριακή όλες οι κεντρικές είσοδοι ήταν κλειστές γι αυτό και πήγα από την πίσω πόρτα όπου παρακαλώντας τον κλητήρα κατάφερα να μπω στο κτίριο.
Τέσσερα πανέμορφα χρόνια έχω περάσει εκεί μέσα ,όμορφες αναμνήσεις έρχονται στο μυαλό μου ,αγαπημένα φοιτητικά χρόνια ,με τις δυσκολίες τους βέβαια αλλά που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένα στην μνήμη σου.
Το εσωτερικό του πανεπιστήμιου σε προδιαθέτει πραγματικά ότι βρίσκεσαι σε ναό της μάθησης ενώ βλέποντας την καθαριότητα και την τάξη που επικρατεί σε όλους τους χώρους σε πιάνει μελαγχολία για την κατάσταση που συναντάμε στα ελληνικά .Στα βουλγαρικά πανεπιστήμια λέξεις όπως κομματικές οργανώσεις ,αφισοκολλήσεις ,απεργίες ,καταλήψεις είναι άγνωστες .Επειδή όταν έφυγα από εκεί συνέχισα στο αριστοτέλειο είδα δυστυχώς σε ορισμένους τομείς μεγάλες διάφορες.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή και χαλούσε την εικόνα του κατά τα αλλά αξιοζήλευτου σε ορισμένους τομείς εκπαιδευτικού συστήματος ήταν η διαφθορά ορισμένων υπάλληλων και καθηγητών.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα βέβαια δεν το συναντούσες μόνο στα πανεπιστήμια αλλά μάστιζε και μαστίζει έως και σήμερα την βουλγάρικη κοινωνία. Δημόσιοι υπάλληλοι που σου ζητούσαν μια κουτά τσιγάρα για να σου κάνουν την δουλεία , καθηγητές που στη θεά του «πράσινου» τους έπιανε ρίγος συγκίνησης , αστυνομικοί που μόλις έβλεπαν ξένους είτε σε αυτοκίνητο είτε πεζούς προφασίζονταν χίλια δυο ώστε να πεις την μαγική κουβέντα «ποσά θες για να φύγω» και όλα αυτά μόνο όσο αφορά την καθημερινότητα μας σαν φοιτητές ,δεν μιλάμε για την διαφθορά στην δικαιοσύνη και την πολιτική ζωή της χώρας. Τώρα θα μου πει κάποιος, και σιγά τι μας λες τώρα, όλα αυτά συμβαίνουν και εδώ απλός το «τίμημα» είναι μεγαλύτερο από μια κουτά τσιγάρα ή ένα πράσινο χαρτονόμισμα .Φυσικά και συμφωνώ , απλώς ήταν τόσο, μα τόσο προκλητικά φανερά όλα που πραγματικά σε εξόργιζαν.
Η Βουλγαρία με σχετικά ήρεμο τρόπο το 1989 πέρασε από τον κομουνισμό στην νέα εποχή με όνειρα και φιλοδοξίες για ένα καλύτερο αύριο. Τα πρώτα χρόνια ήταν τα πρώτα βήματα προσαρμογής στα νέα δεδομένα ,οι βούλγαροι ήταν ενθουσιασμένοι ,ένοιωθαν σαν κάποιος να του έλυσε την σφιχτή γραβάτα που τους έπνιγε τον λαιμό σαν κάποιος να τους ξέσφιξε την σφιχτή ζώνη και επιτέλους ανέπνεαν ελεύθερα.
Εκείνα τα χρόνια όμως έκανε δειλά δειλά την εμφάνιση του και το οργανωμένο έγκλημα που έμελλε να παίξει και να παίζει σημαντικά ρόλο έως και σήμερα στην πορεία της χώρας την τελευταία εικοσαετία. Πρώην στρατιωτικοί ,πρώην ηγετικά στελέχη του κομουνιστικού καθεστώτος ,πρώην παλαιστές και αθλητές της άρσης βαρών μαζί με μια στρατιά από ανεγκέφαλους φουσκωτούς κατάφεραν να δημιουργήσουν ίσως μια από τις πιο καλά οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις
Πρωτοεμφανίστηκαν σαν εταιρίες σεκιουριτι που με το έτσι θέλω σε υποχρέωναν να ασφαλίσεις το αυτοκίνητο σου, το μαγαζί σου ,την επιχείρηση σου . Θυμάμαι τον φίλο μου τον Νικόλα ,δεν πρόλαβε να το χαρεί ο κακομοίρης το αυτοκίνητο του .Δυο ώρες είχε που γύρισε από την μάντρα και ένα τύπος του τηλεφωνεί στο σπίτι και του λέει με αυστηρό τρόπο ότι πρέπει να ασφαλίσει το αυτοκίνητο στην εταιρία που αντιπροσώπευε .Αυτός αρνήθηκε με αποτέλεσμα το αυτοκίνητο του να κάνει φτερά σε δυο μέρες ,συνηθης πρακτική για οποίον αρνιόταν .Επίσης ένα πατριωτάκι είχε την φαεινή ιδέα να ανοίξει παπουτσαδικο στην Σόφια ,δυο φορές, είδε το μαγαζί του να γίνεται λαμπογυαλο , νύχτα έφυγε ο κυρ Μπάμπης μετρώντας μόνο ζημίες από το εγχείρημα του.
Έλεγχαν τα πάντα σε τέτοιο βαθμό ώστε και η ιδιωτική γραμμή λεωφορείου για Ελλάδα γινόταν με συνοδεία μπράβων .Η μεγαλύτερη εταιρία και αυτή που με το καιρό επικράτησε ήταν η vis και αργότερα η vis 2.Οταν το 2005 δολοφονήθηκε ο ιδρυτής της vis όλη η πόλη είχε γεμίσει κηδειοχαρτα με την φάτσα του ακόμα και έξω από τα νυχτερινά κέντρα .Τους τύπους αυτούς τους ξεχώριζες ,κυκλοφορούσαν τα καλύτερα αυτοκίνητα ,η σωματική τους διάπλαση θύμισε μποντι μπιλντερς ,ενώ όλοι είχαν ξυρισμένα τα κεφάλια τους. Έκαναν ότι ήθελαν και δεν τους έλεγχε κανένας, δυο φορές είχα δει να πλακώνουν αστυνομικούς που τόλμησαν να το επιχειρήσουν.
Πλέον στα σημερινά χρόνια είναι οργανωμένοι πίσω από μεγάλες επιχειρήσεις με τεραστία οικονομικά συμφέροντα ενώ η διαπλοκή και η συνδιαλλαγή με την πολιτική εξουσία έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην μπορείς να ξεχωρίσεις ποιος πραγματικά κυβερνάει.
Βγαίνοντας από το πανεπιστήμιο και αφού ευχαρίστησα τον ευγενικότατο κλητήρα κατευθύνθηκα προς το πάρκο που βρίσκεται απέναντι από το πανεπιστήμιο και είναι το μεγαλύτερο της πόλης .Ο δρόμος που περνάει μπροστά από το πάρκο και τώρα ονομάζεται tsarigradskoshoseείναι αυτός που ενώνει την πόλη με πολλές από τις συνοικίες της όπως η slatina,το mladost ,το iskar ,ενώ είναι και ο δρόμος (ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η Βουλγαρία από οδικό δίκτυο) που σε οδηγεί στο plovdiv .
Το συγκεκριμένο πάρκο είναι τεράστιο σε μέγεθος και ίσως πιο σωστό είναι να το χαρακτηρίσεις δάσος μιας και η έκταση που καταλαμβάνει και η πυκνή βλάστηση που έχει πιο πολύ εκεί σε παραπεμπτει .Το πρώτο πράγμα που βλέπεις κατά την είσοδο σου στο χώρο είναι το μνημείο που είναι αφιερωμένο στο σοβιετικό στρατό….. …παλιές δοξασμένες εποχές .Για να συνεχίσεις στο υπόλοιπο του πάρκου που είναι και το μεγαλύτερο μέρος περνάς μια γεφυρουρα , την orlovmostπου έχει σαν χαρακτηριστικό τους τέσσερις αετους,δυο από κάθε πλευρά του δρόμου. Αφού περάσεις την γέφυρα των αετών και μπεις στο χώρο πρασίνου συναντάς μια πολύ όμορφη λιμνούλα και από πίσω ακριβώς βρίσκεται το γήπεδο vasillevskiτο μεγαλύτερο της χώρας και έδρα της ομώνυμης ομάδας. Στο συγκεκριμένο χώρο με απόσταση μόλις 500 μέτρων βρίσκεται και το γήπεδο της cska,της πάλαι ποτέ ομάδας του στρατού. Σο τέλος του γηπέδου της cskaκαι προς τα πίσω το πράσινο τοπίο ξαναπαίρνει τη θέση του ενώ όσο μπαίνεις πιο βαθιά το πάρκο μετατρέπεται σε ένα πυκνό δάσος με πανέμορφες διαδρομές ,μαγευτικό οποία εποχή του χρόνου και να το επισκεφτείς
Στο γήπεδο της Levskiείχα πάει μια φορά στον αγώνα Ερυθρού Αστέρα-Γιουβέντους . η έδρα της γιουγκοσλαβικής ομάδας ήταν τιμωρημένη και για αυτό ο αγώνας είχε γίνει εκεί. Είχαμε ξεκινήσει μιάμιση ώρα πριν την έναρξη του αγώνα 5 άτομα με τα πόδια από το σπίτι ενός φίλου που ήταν σχετικά κοντά στο γήπεδο .Στο δρόμο καθώς προχωρούσαμε ,βλέπουμε μια μεγάλη παρέα σέρβων να βγαίνει από ένα στενό και να περπατάει μπροστά από μας. Κάποια στιγμή και ενώ ήμασταν σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από τους σέρβους ο λεύτερης ο γυρολόγος των Βαλκανίων που ήταν και μεγάλο ζιζάνιο μας λέει «σας βλέπω έχετε πάρει κιλά τελευταία και ένα τρεξιματακι το χρειάζεστε»,μέχρι να καταλάβουμε το νόημα τον λεγόμενων του είχε τρέξει δέκα μέτρα πιο μπροστά από μας και φωνάζει δυνατά κάτι στα σέρβικα .Τότε γυρνάνε κάποιοι από την παρέα των σέρβων προς το μέρος μας και κάτι μας λένε σαν να μας έβριζαν ,ο Λευτέρης απαντάει φωνάζοντας και πάλι κάτι ενώ αρχίζει να τρέχει προς τα πίσω , οι υπόλοιποι σαστισμένοι κοιτούσαμε τους σέρβους να έρχονται απειλητικά προς το μέρος μας και τον Λευτέρη τρέχοντας να μας φωνάζει «τρέξτε ρε μαλάκες τι κάθεστε» ,εμείς αρχίζουμε το τρεχαλητό προς τα πίσω, τελευταίος είχε μείνει ο farukπου ήταν άραβας και δεν είχε μπει κανένας στον κόπο να του εξηγήσει τι έγινε. Οι σέρβοι μας είχαν πάρει στο κυνηγητό και σε κάποια φάση διασκορπιζόμαστε σε διαφορετικούς δρόμους , εγώ κρύφτηκα μέσα σε ένα μπακάλικο όπου περίμενα για αρκετά λεπτά.
Κάποια στιγμή αποφασίζω να βγω έξω από το μαγαζί , να ησυχάσω και από την πωλήτρια που μου τα είχε κάνει τούμπανο τόση ώρα , τα πράγματα ήταν ήρεμα και αποφασίζω να πάω προς το γήπεδο αλλά από άλλο δρόμο Λίγα μέτρα πιο κάτω βρίσκω τον farukπου είχε κρυφτεί μέσα σε μια οικοδομη.Οι δυο μας φτάσαμε στο γήπεδο και εκεί που περιμέναμε έξω από την θύρα σκάει μύτη και ο Μάκης ο οποίος όπως μας είχε πει κρύφτηκε σε ένα κουρείο. Μπήκαμε στο γήπεδο αλλά στο ημίχρονο φύγαμε γιατί ανησυχούσαμε για τους άλλους δυο που μετά από μίση ώρα τους βρήκαμε αραχτους στο σπίτι .Ότι δεν τράβηξε ο Λευτέρης από τους σέρβους το τράβηξε από μας για την λαχτάρα που περάσαμε , ενώ θεό τον είχαμε κάνει να μας πει τι τους είπε αλλά απάντηση δεν πήραμε.
Είχε μεσημεριάσει πλέον και εγκαταλείποντας το πάρκο vasillevski το στομάχι μου άρχισε να διαμαρτύρεται. Κατευθύνομαι προς το κέντρο περπατώντας πάνω στην stabolinskiμε κατεύθυνση την grignatievόπου παλιά υπήρχε ένα καταπληκτικό αραβικο.Εκει έχω φάει άπειρα νοστιμότατα χάμπουργκερ ,σουτζοκ, ντιονερ και φαλαφελ. Δυστυχώς όμως όταν έφτασα εκεί μετά λύπης μου είδα ότι πλέον δεν υπηρχε.Ακολουθωντας τον δρόμο με κατεύθυνση το ξενοδοχείο, αλλά και από την μέχρι τώρα περιπλάνηση μου στην πόλη διαπίστωσα ότι τα πολλά αραβικά που υπήρχαν στο παρελθόν και αντιπροσώπευαν στην πλειοψηφία το γρήγορο αλλά καλό φαγητό εξαφανίστηκαν και τη θέση τους έχουν πάρει τα McDonaldsκαι τα Kfc.
Θυμάμαι όταν είχε ανοίξει το πρώτο McDonaldsοι βούλγαροι το είχαν αντιμετωπίσει σαν μεγάλο γεγονός και στήνονταν κατά ουρές για να δοκιμάσουν πρώτοι το πλαστικό μπιφτέκι ,ενώ ήταν πολλοί που κρατούσαν τα ποτηράκια και τα σημαιακια που τους είχαν δώσει, σαν ενθύμιο. Έτσι και εγώ είχα στηθεί πάνω από μια ώρα για να πάρω στα εγγονάκια του Κλέων που μόλις τα είδαν είχαν τρελαθεί από την χαρά τους. Πλέον έχουν κατακλύσει την πόλη με πάνω από 20 καταστήματα.
Το φαγητό τα φοιτητικά μας χρόνια ήταν μια μεγάλη σπαζοκεφαλιά ,είχα κάνει φιλότιμες προσπάθειες να μάθω να μαγειρεύω και ομολογώ ότι πολλές φορές εντυπωσίαζα τον ίδιο μου τον εαυτό , αλλά αυτό ήταν η εξαίρεση. Ο κανόνας ήταν ότι καλύπταμε τις διατροφικές μας ανάγκες με έτοιμο φαγητό μεν αναζητώντας πάντα και το ποιοτικό δε ,μιας και όλοι στην παρέα αγαπούσαμε το καλό φαγητό. Στην αναζήτηση αυτή όμως έχουμε γευτεί και πολλές αποτυχίες , ενώ υπήρχαν και φορές που είχαμε φύγει με την πρώτη πιρουνιά.
Η βουλγαρική κουζίνα δεν έχει να επιδείξει τίποτα μα απολύτως τίποτα ,είναι απλά ανύπαρκτη ,οποίος πει ότι έχει γευτεί στην Βουλγαρία γαστρονομικές εκπλήξεις είναι απλά για γέλια. Τα χρόνια εκείνα ορισμένες πρεσβείες είχανε δικά τους εστιατόρια για να καλύπτουν τις ανάγκες του προσωπικού τους που ήταν όμως και ελευθέρα προσβασιμα στον οποιαδήποτε. Έτσι είχαμε ξεχωρίσει το γερμανικό και το τσεχικο όπου πρόσφεραν φαγητό πολύ καλής ποιότητας. Εκείνα τα χρόνια είχαν έρθει και αρκετοί έλληνες εξυπνάκηδες , οι οποιοι ασχολήθηκαν ανεπιτυχώς με το χώρο μιας και είχαν την εντύπωση ότι απευθύνονται σε ζώα.
Η σπιτική βουλγαρική κουζίνα που έχω δοκιμάσει είναι παρά πολύ βαριά για τα δικά μου γούστα μιας και χρησιμοποιούν πολύ λάδι στα φαγητά τους .Πάντως έχω να το λέω ότι μόνο εκεί γεύτηκα πράσινα φασολάκια με κιμά ,λαχανοντολμαδες σούπα ,μουσακά με κολοκύθι και ρύζι , πατσά που αντί για νερό ήταν μαγειρεμένο με γάλα ,πίτσα με μπιζέλια και καρότα ,πίτσα με ατζουγιες ,τυροπιτά χωρίς τυρί και πολλά αλλά γαστρονομικά εγκλήματα .
Σίγουρα τα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε μιας και συνάντησα κάποια πολύ όμορφα εστιατόρια όπου σε ένα από αυτά γεύτηκα τελικά ένα πολύ νόστιμο σνίτσελ ενώ το σέρβις ήταν πραγματικά άψογο.
Επιστέφω στο ξενοδοχείο για ξεκούραση και να πάρω δυνάμεις μιας και πλέον ήταν σίγουρο ότι είχα αρπάξει κρυολόγημα και δεν ήθελα με τίποτα να χάσω το τελευταίο μου βράδυ στην πόλη. Το στρώμα του κρεβατιού εξαιρετικό, με δυσκολία ανοίγω τα μάτια μου μετά δυο ώρες και βλέπω ότι η ώρα ήταν επτα.Ανοιγω λίγο την τηλεόραση και χουζουρεύω μπροστά της.
Όταν έφυγα από την Βουλγαρία το 97 εκτός τα ρούχα μου είχα πάρει μαζί μου μια τηλεόραση την οποία είχα αγοράσει λίγα χρόνια πριν. Το πρόγραμμα της βουλγαρικής τηλεόρασης τότε έκανε την ερτ της δεκαετίας του 80 να φαντάζει σαν το καλύτερο κανάλι του κόσμου. Η απόλυτη βαρεμάρα , η τηλεόραση ήταν μόνιμα κλειστή και αποτελούσε διακοσμητικό στοιχείο του σπιτιου.Καποια μέρα κολλάνε ένα χαρτί στην είσοδο της πολυκατοικίας που διαφήμιζε ότι μπορούμε να βάλουμε καλωδιακή τηλεόραση στο σπίτι. Πάω στα γραφεία τους που ήταν λίγα μέτρα πιο κάτω να ρωτήσω τι χρεαζεται,ποιο είναι το κόστος, αν χρειάζεται να αγοράσω πιάτο κλπ.Οι μάγκες τι είχαν κάνει λοιπόν, έβαλαν ένα πιάτο σε μια οικοδομή και από κει με καλώδια που τραβούσαν έδιναν σήμα στα υπόλοιπα σπίτια και σου πρόσφεραν με λιγότερα από 5 ευρω το μήνα πάνω από είκοσι κανάλια. Έτσι έβλεπες καλώδια να κρέμονται από το ένα σπίτι στο άλλο και από την μια οικοδομή στην άλλη……τρομερά πράγματα.
Hώρα είχε πάει 9 όταν κατέβηκα από το ξενοδοχείο και κατευθύνθηκα προς ένα πολύ όμορφο καφέ που είχα βάλει στο μάτι πάνω στην vitosha. Toδιπλό εσπρεσο αμέσως με τονώνει , αλλά πιο τονωτικά ήταν τα χαμογελά της πανέμορφης σερβιτόρας που με έκανε να ξεχάσω το κρυολόγημα και να μου θυμίσει το πόσο παιχνιδιάρικα θηλυκά είναι οι βουλγάρες … δυστυχώς όμως έπρεπε να φύγω μιας και η ώρα περνουσε.Βγαινω από το μαγαζί και τρέχω να προλάβω ένα ταξί που είχε σταματήσει πιο κάτω.
Για τους ταξιτζήδες θα μπορούσα να γράψω μια ολόκληρη ιστορία .Όταν είχα πρωτόπαει στην Σόφια κάποιοι φίλοι που ήταν ήδη εκεί με είχαν συμβουλέψει να παίρνω την συγκοινωνία που λόγω και των λιγοστών αυτοκίνητων που κυκλοφορούσαν εκείνα τα χρόνια ήταν πολύ εξυπηρετική και γρηγορη.Αυτο έκανα και εγώ μέχρι μια μέρα που είχα αργήσει στο μάθημα και αναγκάστηκα να πάρω ταξι.Το αντίτιμο που έπρεπε να πληρώσω ήταν τόσο χαμηλό που μου έκανε ευχάριστη εντύπωση!.
Ε αυτό ήταν !,από τότε δεν ξανανέβηκα σε λεωφορείο και το ταξί είχε γίνει μέρος της καθημερινότητας μου, ενώ ήταν η αιτία που έμαθα τόσο καλά την πόλη. Τα κρατικά ταξί που υπήρχαν τότε αν και σαν αυτοκίνητα (LADA) ήταν ένα βήμα πριν την ανακύκλωση ήταν τα πιο αξιόπιστα από άποψη τιμών και τα ποιο περιζήτητα μιας και υπήρχαν πολλοί απατεώνες που σε εκλεβαν.Ειχαμε πιαστεί στα χέρια πολλές φορές με ταξιτζήδες ενώ φορά που ήμουν μόνος και ο ταξιτζής δεν ήταν του χεριού μου σε ένα κόκκινο φανάρι είχα πηδήξει από το αυτοκίνητο και άργησα να τρέχω.
Πάντως είναι απόλαυση να τους βλέπεις να οδηγούν στο χιόνι ,αν και στην αρχή φοβούμουν στην συνεχεία διαπίστωσα ότι είχαν τόσο μεγάλη οικειότητα με το οδήγημα στο χιόνι που σε εμάς φαινόταν κάπως επικίνδυνοι.
Φτάνω λοιπόν στην boyana μιας από τις ακριβότερες και πιο όμορφες συνοικίες της Σόφιας .Εκεί έχει restaurant o zoro νούμερο 3,είναι κάτι σαν ταβέρνα με ζωντανή ελληνική μουσική που τα σαββατοκύριακα ψυχαγωγεί ελληνικά γκρουπ.Ο zoro κατεβαίνει συχνά στην Θεσσαλονίκη αλλά τα τελευταία 5 χρόνια δεν έτυχε να βρεθουμε.Τον γνώρισα το πρώτο χρόνο που είχα πάει στην Σόφια μέσω της αναζήτησης μου για χώρους που να καλύπτουν τα μουσικά μου γουστα.Ειχε τότε ανοίξει το πρώτο μαγαζί στην Σόφια που έπαιζε ελληνική ζωντανή μουσική και αμέσως δέσαμε.
Χάρηκε πολύ μόλις με είδε και αμέσως έτρεξε να με αγκαλιάσει .Στο μαγαζί του είχαμε κάνει άπειρα γλέντια εκείνα τα χρόνια και τον ξέρω και με ξέρει παρά πολύ καλα.Θυμηθηκε με νοσταλγία εκείνες τις εποχές που όπως μου είπε έχουν περάσει ανεπιστρεπτί μιας και πλέον η διασκέδαση στην πόλη έχει αλλάξει κατά πολύ και μαγαζιά του είδους που αντιπροσωπεύει είναι σε παρακμή.
Με χαρά είδα ότι το μικρόφωνο κρατούσε ο κυρ Χρήστος γνωστή μορφή του χώρου στην Σόφια που σε ηλικία 70 χρόνων πλέον δεν το βάζει κάτω και ακόμα συνεχίζει και τραγουδάει.
To κρασί έρεε άφθονο και κατά τις 23.30 που έφυγαν τα γκρουπ ο zoro φέρνει το μικρόφωνο και παρέα με τον κυρ Χρήστο πιάσαμε το τραγούδι όπως κάναμε στον παρελθόν πολλές φορές.
Φαντασία ,Πειραιάς ,Αλέξανδρος ,Διόνυσος ,Αθήνα ,Sofia palace ήταν μια σειρά από μαγαζιά με ζωντανή ελληνική μουσική όπου είχαμε περάσει αξέχαστες βραδιές ανεμελιάς και διασκέδασης .Οι περισσότεροι τραγουδιστές ήταν έλληνες αλλά υπήρχαν και βούλγαροι με εξαιρετικές φωνές. Σε κάποια από αυτά τα μαγαζιά ξεκίνησαν την καριέρα τους γνωστή αοιδός της Θεσσαλονίκης με την οποία ήταν ερωτευμένοι οι μισοί έλληνες φοιτητές και γνωστός παίκτης ταλεντ σόου και ένα από τα πολύ γνωστά ονόματα σήμερα.
M αυτά και με εκείνα η ώρα πέρασε και έπρεπε να φύγω. Βγαίνοντας από το μαγαζί με περίμενε μια έκπληξη ,μιας και δειλά δειλά άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες νιφάδες χιονιού .Όσο πλησιάζαμε προς το κέντρο τις πόλης η χιονόπτωση γινόταν όλο και ποιο πυκνή και έτσι αποφάσισα να σταματήσω μακρύτερα από το ξενοδοχείο.
Το χιόνι το αγαπάω, μ αρέσει να παίζω μαζί του αδιάκοπο χιονοπόλεμο να γλιστράω πάνω του με τα πέδιλα του σκι να ξαπλώνω πάνω του σαν να είναι το πιο αφράτο στρώμα μα πιο πολύ μ αρέσει την στιγμή που πέφτει παρθένο και απαλο.Κατεβαινω από το ταξί ανάβω ένα τσιγάρο ,η ώρα ήταν 2,βγαζω τον σκούφο για να νοιώθω το χιόνι να πέφτει πάνω μου, να νοιώθω τις νιφάδες να μου γαργαλάνε τα μάγουλα σαν κρύα πουπουλα.Προχωραω, μόνος μου ,γύρω μου απόλυτη ησυχία ,μέσα μου ένοιωθα απόλυτη ηρεμία και γαληνη.Το είχα κάνει πολλές φορές στο παρελθον,αλλοτε μόνος άλλοτε συντροφιά με φίλους, παρέα με ένα ζεστό καφέ ή με ένα καλό ουίσκι.
Ενώ ο αέρας στροβίλιζε τις νιφάδες μέσα μου ευχόμουν να έχω την τύχη να αντικρίσω το πρωί μετά από τόσα χρόνια την πόλη ντυμένη στα λευκά, πανέμορφη όσο ποτέ άλλοτε.
Λίγο πιο κάτω τα γέλια και οι φωνές μιας νεαροπαρεας μου αποσπούν την προσοχή ενώ το χιόνι γινόταν όλα και πιο πυκνό που με δυσκολία διέκρινα το μνημείο του τσάρου Alexander ή αλλιώς osvoboditel (απελευθερωτή) που βρίσκεται απέναντι από το κοινοβούλιο.
Είχε περάσει κάτι παραπάνω από μια ώρα όταν έφτασα στο ξενοδοχειο,τιναζω το μαύρο μου παλτό και ανάβω ένα τελευταίο τσιγαρο.Μια γυναίκα στεκόταν λίγο πιο περα,ομορφη σαν νεράιδα του χιονιού με κοιτάει και μου χαμογελάει «δεν είναι υπέροχα?» μου λέει μαγευτικά της απαντάω και την καληνυχτίζω.
To επόμενο πρωί ξυπνάω με δυσκολία ,μαζεύω τα πράγματα μου και κατεβαίνω για πρωινο,η ώρα της αναχώρησης πλησίαζε ,Τοποθετώ τα πράγματα στο αυτοκίνητο που ήταν αραγμένο στο παρκινγκ μπροστά από το ξενοδοχείο και βγαίνω για μια τελευταία βόλτα στην αγορά της πολης.Με ανάμεικτα συναισθήματα διαπίστωσα ότι το χιόνι είχε σταματήσει αλλά το κρύο παρέμενε τσουχτερό.
To serdika(αρχαία ονομασία της πόλης) ήξερα ότι είναι το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της πόλης αλλά δεν το επισκέφτηκα μιας και άλλος ήταν ο σκοπός του ταξιδιου.Για να πάρω όμως μια γεύση από την σύγχρονη όψη της πόλης πήγα στο mall Sofia που βρίσκεται στην οδό stampolinskiy κανά χιλιόμετρο μακριά από το ξενοδοχειο.Πολυ όμορφο όχι ιδιαίτερα μεγάλο αλλά έχοντας τα πάντα μέσα είναι μια πολύ καλή λύση αν βρίσκεσαι στο κέντρο της πολης.Αγοραζω κάτι για τα πιτσιρίκια και φευγω,τιμες δεν μπορώ να πω ότι πρόσεξα και πολύ αλλά μου φάνηκαν αρκετά χαμηλότερες από την Ελλάδα σε ορισμένα είδη.
Παίρνοντας το δρόμο προς το ξενοδοχείο και φτάνοντας στην διασταύρωση μπροστά του, στρίβω προς την οδό Maria louiza,εκεί βρίσκεται το τζαμί και τα δημόσια λουτρά banya bashi,ίσως τα μοναδικά αξιόλογα μνημεία-κτίρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας που μπορεί να βρει κανείς στην πόλη.
Απέναντι τους βρίσκεται η κλειστή αγορά της πόλης η οποία στεγάζεται σε ένα παλιό εβραϊκό κτίριο πανέμορφο τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικα.Μεσα όλα πεντακάθαρα και περιποιημένα, κάνω μια βόλτα στα μαγαζιά όπου μπορείς να βρεις τα πάντα από είδη τροφιμων.Αγορασα κασέρι, τυρί το οποίο είναι φτιαγμένο μέσα σε ένα πήλινο δοχείο, πολύ μαλακό σαν βούτυρο και lucanca το οποίο είναι ένα είδος πικάντικου ατλαντικού.
Το πιο παλιό και το πιο γνωστό πολυκατάστημα της πόλης είναι το cum,βρίσκεται απέναντι από το ξενοδοχείο Sheraton στεγασμένο σε ένα επίσης πολύ όμορφο κτιριο.Για κάποια χρόνια είχε κλείσει και είχε μετατραπεί σε κτίριο γραφείων ,αλλά τα τελευταία χρόνια επανήλθε στην φυσική του μορφή που όμως πλέον δεν απευθύνεται στον πολύ κόσμο αλλά σε λίγους που έχουν φουσκωμένο πορτοφόλι.
Κατεβαίνοντας τα σκαλιά για να περάσεις μέσω της υπόγειας διάβασης απέναντι θα βρεις το εκκλησάκι st petka (Aγ Παρασκευή) το οποίο όμως ήταν κλειστό λόγω έργων μετρο.Στον εσωτερικό αυλειο χώρο του ξενοδοχείου Sheraton βρίσκεται η πανέμορφη και πολύ γραφική εκκλησία του Αγ Γεωργίου όπου άναψα ένα κεράκι πριν μπω στο αυτοκίνητο για το ταξίδι της επιστροφής.
Δεν μπορώ να το πιστέψω πως πέρασαν σχεδόν 15 χρόνια από την τελευταία φορά που βρέθηκα στην Σοφια.Ποσο γρήγορα τελικά περνάει ο καιρος,τοσο που καμία φορά σε τρομαζει.Τοτε την είχα αφήσει στην πιο δύσκολη περίοδο της μετακουμουνιστικης Βουλγαρίας.
Το 1996 η χώρα περνούσε μια πολύ μεγάλη οικονομική κρίση. Ελλείψεις σε αγαθά πρώτης αναγκης,τροφιμα με δελτίο ,ατελείωτες ουρές για να πάρεις μια φραντζόλα ψωμι.Κοσμος μας σταματούσε στον δρόμο και μας ζητούσε να τον βοηθήσουμε .θυμάμαι πόσο πολύ είχα ντραπεί όταν πρώην δικαστικός ανώτατου δικαστηρίου που με βοηθούσε σε ένα μάθημα ,μου ζήτησε τα 10 δολάρια που του πλήρωνα την ώρα πιο μπροστά γιατί δεν είχε να αγοράσει ψωμι.Ποιος?ενας αξιοσέβαστος 70αρης γερακος που είχε φάει την ζωή με το κουτάλι από έναν 20χρονο φοιτητή που έκανε την πλάκα του , είχα νοιώσει πάρα πολύ άσχημα.
Εντωμεταξύ το νόμισμα βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση, κατρακυλούσε με ταχύτατους ρυθμους,τετοιους που οι τιμές στα change άλλαζαν σχεδόν κάθε μισή ωρα.Το 1992 μόλις είχε κυκλοφορήσει χαρτονόμισμα των 50 λεβα και το 1997 κυκλοφόρησε των 50000!,για να καταλάβει κάποιος την διαφορά.
Δεκέμβρης του 96 και ο Ανδρέας λίγες μέρες πριν της γιορτές έχει πάρει το πτυχίο. Για να τον αποχαιρετήσουμε ένα βράδυ κάνουμε ένα γλεντάκι σε ένα μαγαζί το οποίο όμως ξέφυγε αρκετά έως πολύ θα ελεγα.Μενει λοιπόν ένα χρέος που αντιστοιχούσε σε 1000 δολάρια το οποίο συμφωνήσαμε να το πληρώσουμε μετά τις γιορτές.
“Ναι αλλά θα στο πληρώσουμε σε λεβα” είπε ο Αντώνης που είχε την νηφαλιότητα να το σκεφτει.Λιγο το κεφι,λιγο το ποτό ο τολης το αφεντικό του μαγαζιού συμφώνησε αν και ήταν κανόνας ότι τα χρέη έμεναν πάντα σε δολάρια. Αποτέλεσμα ήταν μετά 20 μέρες τα λεβα που του δώσαμε αντιστοιχούσαν μόλις σε 200 δολάρια και ο τολης υπόσχονταν ότι θα πάρει το αίμα του πίσω. Από τότε έχει μπει αρκετό νερό στα αυλάκι ,τα πράγματα έχουν αλλάξει αρκετά ,υπάρχει μια σταθερότητα και προοπτικές για το …μέλλον.
Για πολλούς η Σόφια είναι μια από τις πιο άσχημες πρωτεύουσες της Ευρώπης……..δεν ξερω,μπορει,αλλωστε
δεν είμαι και ο πιο αντικειμενικός κριτης.Προσωπικα με γοητεύουν οι μουντές γκρίζες πόλεις που εκπέμπουν μια μελαγχολια.Το σίγουρο είναι ότι έχει τα φόντα να γίνει μια σύγχρονη μεγαλούπολη αλλά θέλει πολύ δουλεία ακομη.Εως τότε αξίζει κάποιος να την επισκεφτεί χωρίς προκαταλήψεις (όπως κάνουν πολλοί) για να περπατήσει άνετα το όμορφο κέντρο της ,να δει τις εκκλησίες της ,να διασκεδάσει και να χαλαρώσει για λίγες μέρες.
Το πιο δυνατό χαρτί που έχει η πόλη βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της και δεν είναι άλλο από το χιονοδρομικό στο όρος vitosha.Από τα χωριά simeonovo και knyazhevo που βρίσκονται στους πρόποδες του βουνού με τελεφερίκ ανεβαίνεις σχεδόν μέχρι την κορυφη.Ομορφη θεά και καλές διαδρομές για τους λάτρεις του σκι σε ούτε μησι ώρα απόσταση από την πόλη.
Φευγοντας δινω υποσχεση στον ευατο μου ότι πολύ συντομα θα την ξαναεπισκεφτω, dovizhdane sofia!
Ελπίζω τελικά να πέτυχες το σκοπό του ταξιδιού και να μπόρεσες να ηρεμήσεις!
